Ruimte om te groeien. Dagopvang. De Boerderij. De Boerderij. Pedagogisch werkplan. Pedagogisch werkplan. Buitenschoolse Opvang

Transcriptie

1 Ruimte om te groeien Pedagogisch werkplan Dagopvang De Boerderij Pedagogisch werkplan Buitenschoolse Opvang De Boerderij

2 Ruimte om te groeien Pedagogisch werkplan Dagopvang De Boerderij Pagina 2 van 36

3 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE 3 Woord vooraf 4 1. De stamgroep 5 2. Welbevinden en ontwikkeling 9 3. PEDAGOGISCHE DOELEN Begrippenlijst 15 Pagina 3 van 36

4 OPVANG ONTWIKKELING ONTSPANNING OPVOEDING ONDERWIJS WOORD VOORAF Voor u ligt het werkplan van de dagopvanggroep van de locatie: De Boerderij. Dit werkplan maakt deel uit van ons pedagogisch beleidsplan, het Wasko ABC en het Convenant Kinderopvang. In dit convenant staan de landelijke kwaliteitsregels voor de kinderopvang beschreven. In ons pedagogisch beleidsplan beschrijven wij onze algemene pedagogische visie en werkwijze. Het Wasko ABC geeft praktische algemene informatie, van Aanmelding tot Voeding. Deze drie documenten zijn te vinden op de website van Wasko ( In hoofdstuk 1 staat praktische informatie die specifiek voor de op het voorblad genoemde locatie geldt. In hoofdstuk 2 beschrijven wij hoe we met de kinderen omgaan. In hoofdstuk 3 wordt beschreven waar wij de komende periode op onze locatie extra aandacht aan besteden. In de bijlage is een begrippenlijst opgenomen. De onderstreepte begrippen in dit document worden daar toegelicht. Mocht u na het lezen vragen hebben dan zijn wij graag bereid deze te beantwoorden. De medewerkers Teamleider: Kirsten Viveen Vestigingsmanager: Els Boon Datum Januari 2016 GROEPS- OPBOUW LEIDSTER - KIND RATIO ACTIVITEITEN VEILIGHEID SAMENWERKING met het onderwijs Pagina 4 van 36

5 1. DE STAMGROEP Ieder kind zit in een stamgroep, waar vaste pedagogisch medewerkers werken. Tijdens afwezigheid van de vaste pedagogisch medewerkers streven wij ernaar vaste invalkrachten op de groep in te zetten. Hierdoor zien de kinderen zoveel mogelijk vertrouwde gezichten. Op onze locatie zijn de volgende stamgroepen: De Boerderij DOV 0-4 jaar 12 AANTAL PEDAGOGISCH MEDEWERKERS PER KIND Het aantal aanwezige pedagogisch medewerkers is afhankelijk van het aantal aanwezige kinderen en wordt berekend via de PKR-regeling. Op de volgende momenten is er, gezien het aantal kinderen, slechts één pedagogisch medewerker aanwezig: Op maandag, dinsdag en donderdag van uur. Conform de drie-uursregeling kan het op de volgende momenten voor komen dat er minder pedagogisch medewerkers ingezet worden dan volgens de PKR-regeling wordt vereist: Begin van de dag tussen 7.30 en 8.30 uur. Eind van de dag tussen uur en uur. Op onze locatie kan het gebeuren dat er tijdens de bovenstaande tijden geen twee pedagogisch medewerkers aanwezig zijn. Op de volgende manier zorgen wij ervoor dat er altijd een andere volwassene in het pand aanwezig is: de achterwacht is een meerderjarige vrijwilliger die lijfelijk aanwezig is. Samenvoegen van stamgroepen aan het begin en einde van de dag De kinderen van de groep worden aan het begin en einde van de dag soms samengevoegd met een andere groep, namelijk in de ruimte van de buitenschoolse opvang. Een vaste pedagogisch medewerker van de BSO is hier aanwezig. De overdracht wordt mondeling verzorgd tussen beide pm ers. Voor de ouders en de kinderen is inzichtelijk welke ruimte en groep dit is. Dit regelen wij op de volgende wijze: Wij hebben een formulier waarop staat dat de kinderen in de BSO ruimte verblijven en hangen dit op de deur van de dagopvang. Pagina 5 van 36

6 ACTIVITEITEN Dagritme uur Aanvang, binnenkomst kinderen / overdracht van de ouders. Er is gelegenheid voor vrije keuze m.b.t. het spel van de kinderen uur Aan tafel fruit eten, en drinken. Kringactiviteit/liedjes zingen uur Activiteit gericht op de ontwikkeling van de kinderen uur Vrij spelen / buiten spelen uur Aan tafel brood eten uur Rustmoment voor diegene die naar bed gaan. De kinderen die wakker zijn hebben gelegenheid voor vrije keuze. Ook biedt de pedagogisch medewerkster vaak een activiteit aan die aansluit bij de leeftijd van de kinderen uur Kinderen komen uit bed, aan tafel een koekje eten en kringactiviteit / liedjes zingen uur Buitenspelen of een activiteit op de groep uur Verschoonronde en kleine versnapering aan tafel. Kinderen worden opgehaald / overdracht naar ouders uur De Boerderij sluit. VEILIGHEID Naar aanleiding van een zedenzaak in Amsterdam heeft de commissie Gunning allerlei suggesties gedaan om de veiligheid te vergroten. Wij hechten groot belang aan een open en professioneel werkklimaat, waarbij de drempel om elkaar aan te spreken op bepaalde gedragingen zo laag mogelijk is. Voor zowel ouders als medewerkers hebben we beschreven waar ze terecht kunnen met vragen, signalen en klachten. We gaan uit van het vierogenprincipe. Dit houdt in dat we er zorg voor dragen dat er altijd iemand mee kan kijken of luisteren. Dit doen we onder andere door stamgroepen zo nodig samen te voegen en door de ruimtes transparant te houden. Binnen Wasko zijn er afspraken gemaakt om zorg te dragen voor de veiligheid. Voorbeeld: wanneer ouders hun kind niet zelf komen ophalen, wordt het kind uitsluitend na toestemming van de ouders aan een andere volwassene meegegeven. Elk jaar wordt er een risico-inventarisatie gemaakt inzake (brand-)veiligheid, gezondheid en hygiëne. Binnen onze organisatie hebben we een aandachtfunctionaris kindermishandeling en huiselijk geweld. Leidinggevenden en medewerkers kunnen met vragen en twijfels op dit gebied bij haar terecht. Indien nodig wordt een hulpverleningstraject in gang gezet. Het inschakelen van Veilig Thuis (voorheen Advies en Meldpunt Kindermishandeling) en het melden in het Zorg voor Jeugd Signaleringssysteem behoren daarbij tot de mogelijkheden. Op onze locatie hebben we naast de algemene afspraken de volgende maatregelen genomen: Wij werken met vier ogen op de groep, er is altijd een vrijwilliger, behalve tijdens de drie-uursregeling, aanwezig als er verder niemand in het pand is, op de momenten dat de peuterspeelzaal en BSO aanwezig is kijken wij regelmatig door elkaars ramen. Alle pedagogisch medewerkers beschikken over een VOG en hebben een BHV training gevolgd. Pagina 6 van 36

7 SAMENWERKING MET HET ONDERWIJS De samenwerking met het onderwijs stimuleren wij door: De peuterestafette, dit is een observatielijst die we invullen wanneer een kind bijna vier is en naar school gaat. In overleg met ouders geven wij de peuterestafette aan school en dragen we op deze manier de peuterestafette over aan de leerkracht. Met de peuterspeelzaal hebben wij een goede samenwerking. De Kiezel en de Kei en de School met de Bijbel en Wasko weten elkaar te vinden. VOEDING Eetmomenten: uur: fruit + cracker/ rijstwafel + drinken uur: brood + drinken uur: fruit + tussendoortje + drinken. Uitleg en informatie verschillende eetmomenten: 9.30 uur: We eten met de kinderen fruit. Er worden verschillende soorten (seizoens)fruit aangeboden op een bordje. Kinderen kunnen zelf uitkiezen wat ze voor soort fruit willen. Ook krijgen de kinderen na het fruit een rijstwafel of cracker met dun beleg zoals bijvoorbeeld appelstroop, jam enz. of ontbijtkoek. Dit zal per dag verschillen, de keuze is hierin aan de leidster. Ook krijgen de kinderen naar behoefte drinken uur: We eten met de kinderen brood. De kinderen krijgen eerst een boterham, daarna mogen ze een cracker/beschuit of boterham. De kinderen mogen maximaal 4 dingen eten dus bijvoorbeeld 4 boterhammen, 3 boterhammen + cracker/beschuit of 2 boterhammen + cracker/beschuit. Na een cracker volgt wel altijd een boterham. De kinderen mogen kiezen wat ze op hun brood willen. Er staat een mandje klaar met 5 soorten beleg. Wat er in het mandje zit verschilt per dag. Ook krijgen de kinderen naar behoefte drinken, keuze uit melk, karnemelk en yoki uur: We eten met de kinderen fruit. Er worden verschillende soorten (seizoens)fruit aangeboden op een bordje. Kinderen kunnen zelf uitkiezen wat ze voor soort fruit willen. Ook krijgen de kinderen na het fruit een tussendoortje. Dit zal per dag verschillen, de keuze is hierin aan de leidster. Ook krijgen de kinderen naar behoefte drinken. Soorten drinken: - Water - Roosvicee - Dik sap - Pure appel/perensap verdunt met water - Melk - Karnemelk - Yoki Pagina 7 van 36

8 Soorten beleg: - Roomboter - Jam - Appelstroop - Vleeswaren zoals kipfilet, ham, boterhamworst, kookworst - Schuddebuikjes - Pindakaas - Hazelnootpasta - Vruchtenhagel - Plakjes kaas - Muisjes/gestampte muisjes - Melkhagelslag - Eieren Tussendoortjes: - Volkoren koekjes - Volkoren soepstengels - Lange vinger - Rozijntjes - Groente (zoals komkommer, tomaat, wortel enz.) WENBELEID Wij hebben afspraken gemaakt over het wennen van de kinderen op onze locatie. Hierover zijn de volgende afspraken gemaakt: nieuwe kinderen komen - voordat ze gelijk een hele dag komen - eerst twee momenten van 3 uur wennen op de groep. Als ze een knuffel of speen of iets anders, waardoor ze vertrouwen krijgen, willen meenemen dan mag dit natuurlijk altijd. Pagina 8 van 36

9 ONDERSTEU- NING AUTONOMIE STRUCTUUR COMMUNI- CATIE DING BEGELEI- STIMU- LEREN 2. WELBEVINDEN EN ONTWIKKELING Door haar/zijn manier van werken stimuleert de pedagogisch medewerker het welbevinden en de ontwikkeling van de kinderen. Om invulling te geven aan de 5 O s worden de volgende interactievaardigheden gebruikt: Het bieden van emotionele ondersteuning Tonen van respect voor de autonomie Het bieden van structuur en het stellen van grenzen Praten, uitleggen en luisteren Het begeleiden van de interacties tussen de kinderen Het stimuleren van de ontwikkeling Op bovenstaande punten worden de pedagogisch medewerkers jaarlijks bijgeschoold door middel van Beeldcoaching. BEELDCOACHING De pedagogisch medewerkers worden getraind op de interactievaardigheden door middel van Beeld coaching door Kirsten Viveen, teamleider. Bij Beeld coaching wordt gebruikt gemaakt van filmopnames. De pedagogisch medewerker wordt tijdens haar werk gefilmd. De opname wordt met de pedagogisch medewerker op microniveau geanalyseerd en besproken (reflectiebijeenkomst). Door het terugkijken van de beelden, kan de pedagogisch medewerker de succesvolle interactiemomenten herkennen en leert zij de communicatie met het kind en de groep te verbeteren. Een medewerker wordt drie keer per jaar gefilmd. Meestal is een opname van 5 minuten voldoende om ingesleten interactiepatronen zichtbaar te maken. Een reflectiebijeenkomst duurt per keer een half uur. Wellicht lijkt dit weinig maar beeld coaching is een krachtig middel; één beeld zegt immers meer dan 1000 woorden! Het resultaat is doorgaans direct zichtbaar: er ontstaat een betere interactie tussen pedagogisch medewerker en kinderen. Tijdens de nabespreking ligt het accent op geslaagde interactiemomenten. Beeld coaching is dan ook geen beoordelingsinstrument. De medewerker krijgt tips en handvaten en stelt zelf haar eigen leerdoel vast. Dit leerdoel vormt input voor het functioneringsgesprek van de pedagogisch medewerker. Pagina 9 van 36

10 HET BIEDEN VAN EMOTIONELE ONDERSTEUNING Wij zorgen ervoor dat de kinderen zich emotioneel veilig, gerespecteerd, gewaardeerd en geaccepteerd voelen bij ons; Dit doen wij o.a. op de volgende manieren: Door het bieden van troost aan kinderen die dit nodig hebben. Goede band creëeren met de ouders, dit straalt zich ook uit naar de kinderen. Positieve aandacht, positieve benadering. Het kind complimenteren en prijzen. Alle kinderen krijgen evenveel aandacht. Sommige kinderen vragen om meer aandacht. Je bent snel geneigd deze te geven. Ik betrek de andere kinderen hier ook in. Ieder kind is gelijk en mag zijn zoals hij is. Op gelijke hoogte communiceren. Laten merken en voelen dat je het kind hoort en ziet en er ook voor ze bent. Door een zachte, toegankelijke houding aan te nemen. Door te lachen met de kinderen. Het signaleren van het gedrag van het kind, aan de hand daarvan ingaan op de behoefte van het kind, en indien nodig overleggen met naaste collega(s) voor een plan van aanpak. Ook wordt hierbij het formulier kind specifieke aanpak gebruikt. Dit alles zorgt ervoor dat het kind gestimuleerd wordt in: vertrouwen, rust, veiligheid, ontwikkeling, flexibiliteit, begrepen voelen. HET TONEN VAN RESPECT VOOR DE AUTONOMIE Wij gaan ervan uit dat elk kind uniek is en recht heeft op eigen ideeën en wensen. Het bevorderen van de autonomie vinden wij erg belangrijk. Het kind zijn eigen verhaal laten vertellen, zodat anderen hier weer op kunnen inhaken en verder vertellen. Ieder kind heeft een eigen mentor zodat het kind intensiever kan worden gevolgd. Deze pedagogisch medewerker is voor de ouder het aanspreekpunt en observeert het kind. De oudergesprekken zullen plaatsvinden met deze pedagogisch medewerker. Respecteren van elkaars karakter en opvoeding. Ieder kind mag afscheid nemen zoals hij/zij het fijn vindt. Bij het aanbieden van een activiteit wordt rekening gehouden met de behoefte en het ontwikkelingsniveau van het kind. Daarbij is een creatieve opdracht gericht op creatieve ontwikkeling en niet op een perfect werkje. Wel of niet meedoen is een keuze. Activiteiten resulteren niet altijd in een werkje dat kinderen mee naar huis kunnen nemen. Dit is bijvoorbeeld ook het samen doen van de afwas en de tafel dekken. Maar ook samen buiten op onderzoek uitgaan. Het accent van de activiteit ligt op ervaren en beleven, hier is niet altijd een tastbaar resultaat van. Ruimte geven voor motorisch spel, rennen, klimmen e.d. De kinderen laten helpen bij dagelijkse taken zoals tafel dekken/schoonmaken, washandjes uitdelen, koekjes, bekers uitdelen. Kinderen mogen zelf ook inbreng hebben bij het invullen van de thema s. Pagina 10 van 36

11 HET BIEDEN VAN STRUCTUUR EN STELLEN VAN GRENZEN Kinderen ontwikkelen zich het beste in een liefdevolle, veilige omgeving. Door regels te stellen en structuur te bieden, krijgen kinderen vat op hun omgeving. Wij zorgen voor een veilig klimaat door: Het dagritme duidelijk te maken. Het is voor de kinderen erg prettig als ze weten hoe het dagritme gaat, zodat ze goed weten wat er gaat gebeuren. Consequent te zijn. Het trekken van één lijn betreft de grenzen op de groep. Te werken op alle groepen met dezelfde thema s, maar op het niveau van de groep en het kind. Te benoemen aan de kinderen wat we gaan doen en waar we mee bezig zijn. De zelfredzaamheid te stimuleren bij het oplossen van conflicten. Positief gedrag aan te moedigen en stimuleren en proberen om minder goede momenten om te buigen naar iets positiefs (spelenderwijs corrigeren). Een leidraad hierbij is: gewenst gedrag benoemen, waarschuwen, consequenties benoemen. Achteraf altijd evalueren met het kind. COMMUNICATIE: PRATEN, UITLEGGEN EN LUISTEREN Wij maken de buitenwereld en gevoelswereld voor kinderen begrijpelijk door te praten, uit te leggen en naar de kinderen te luisteren. De taalontwikkeling wordt gestimuleerd door: op kind hoogte te praten, oogcontact te maken, duidelijk te articuleren, door dagelijks voor te lezen, te zingen, rijmpjes en spelletjes te doen, dingen benoemen en uit te leggen, vragen te stellen, dingen aan te wijzen, kringgesprekken en door begrijpelijke woorden/taal passend bij de leeftijden te gebruiken. We maken normen en waarden eigen door: regels, structuur, regelmaat, herhalen, uitleggen, voordoen. Benoemen van elke handeling. Alle zintuigen te prikkelen. We spelen in op de situatie, bewust of spontaan. Het kind in zijn waarde te laten door rekening te houden met achtergrond, cultuur e.d. We helpen de kinderen om woorden te geven aan hun behoeftes door: te luisteren naar het kind en het uit te laten praten, duidelijk te communiceren, door rustig voor te doen en geduldig te zijn, door kansen te creëren en open staan voor, aandacht te geven en door te belonen met complimenten. Wij communiceren met ouders door: open en eerlijk te zijn, interesse te tonen, het geven van adviezen en tips, een luisterend oor te bieden, door de tijd te nemen voor overdracht, duidelijkheid, overdracht gebaseerd op verschillende ontwikkelingsaspecten van het kind en niet alleen de dagelijkse behoeften. Daarnaast hebben we voor kinderen tot 2 jaar ook een schriftelijk overdracht. HET BEGELEIDEN VAN DE INTERACTIES TUSSEN DE KINDEREN Wij stimuleren de verbondenheid in de groep en het wij-gevoel door: Elk kind elke dag het gevoel geven dat ze gezien worden. Elke groep heeft eigen rituelen die de verbondenheid versterken. Meespelen door pedagogisch medewerkster (soms) als stimulatie tot spel of bevorderen tot samenspel maar wel zodat de kinderen niet worden geremd in hun spel. Door op te letten dat kinderen niet worden gestoord in hun spel. Pagina 11 van 36

12 Afhankelijk van de samenstelling van de groep (kind combinaties), de situatie van dat moment of de behoeftes van de kinderen wordt er gekeken naar wat de groep op dat moment nodig heeft: - Op een bepaalde plek of in bepaalde hoek laten spelen. - Speelgoed aanbieden passend bij de leeftijd van het kind. - Spelen in kleine groepjes (evt. kinderen die botsen uit elkaar of positief beïnvloeden). Groepsactiviteiten. Aan tafel tijdens gesprekken kinderen één voor één aan het woord laten. Praten bij conflicten. Buiten en binnen gelden dezelfde regels: samen delen samen spelen, om de beurt, aan tafel op elkaar wachten, zingen en dan beginnen met eten. HET STIMULEREN VAN DE ONTWIKKELING Wij laten kinderen groeien door ze nieuwe ervaringen op te laten doen. De basis hiervan is: - Vertrouwen - Veiligheid - Geborgenheid - Ruimte en regelmaat - Duidelijkheid Wij stimuleren de ontwikkeling van kinderen van 0 18 maanden: Lichamelijke ontwikkeling: door zo veel mogelijk gebruik te laten maken van de ruimte om hun heen waardoor ze kunnen rollen, draaien, kruipen enz. en het beperken van het vastzitten in een wipstoel/kinderstoel. Taalontwikkeling: door interactie: zingen, praten, geluiden maken, voorlezen. Sociale ontwikkeling: individueel contact tijdens het geven van een fles/fruithap, in de kring /tijdens tafelmoment, samen spelen/doen. Zintuiglijke ontwikkeling: laten voelen, aanraken, kijken, horen. Wij stimuleren de ontwikkeling van kinderen van maanden: Lichamelijke ontwikkeling: door bewegingsspel, fantasiespel, leerspelletjes. Ontwikkeling van de zelfstandigheid: door het uit te laten voeren van kleine simpele opdrachten en door het imiteren van andere kinderen/pedagogisch medewerkster. Emotionele ontwikkeling: door gevoelens te benoemen, ruimte geven voor verdriet en boosheid. Wij stimuleren de ontwikkeling van kinderen van maanden: Ontwikkeling van de zindelijkheid: door voor te lezen erover, door het te zien bij andere kinderen, door geduldig te zijn (als kinderen er mee bezig zijn) en complimenten te geven. Fantasie ontwikkeling: door muziek, verbaal en non verbaal, in beweging en het aanbieden van verschillende (speel)materialen. Lichamelijke ontwikkeling: door bewegingsspel, fantasiespel, leerspelletjes. Sociaal-emotionele ontwikkeling: door samenspel te stimuleren, gevoelens te benoemen zoals bang, boos, blij. Maar ook door kinderen te leren hun grenzen aan te geven en grenzen van anderen te aanvaarden en ermee om te gaan. Pagina 12 van 36

13 3. PEDAGOGISCHE DOELEN Ieder jaar spreken wij drie pedagogische doelen af waar we op onze locatie extra aandacht aan besteden. Deze doelen komen tot stand in samenspraak met de oudercommissie. In de periode van april 2016 tot april 2017 staan de volgende onderwerpen centraal. Doel 1: Baby s, dreumesen en peuters maken op hun eigen niveau spelenderwijs vorderingen in de taalontwikkeling, sociaal-emotionele ontwikkeling, motorische en zintuiglijke ontwikkeling en rekenprikkels. Instrument Alle pedagogisch medewerkers van De Boerderij gaan de opleiding Uk & Puk doen. Deze opleiding wordt verzorgd door Edux. Actie De pedagogisch medewerkers ondernemen naar aanleiding van de training, actie met betrekking tot de inrichting van de speel-leeromgeving en het inzetten van materiaal. Beoogd resultaat Op De Boerderij wordt gewerkt met Uk & Puk. Spelen staat centraal bij Uk & Puk. De pop Puk is het speelkameraadje van de kinderen. Bij Uk & Puk zijn tien thema s ontwikkeld die aansluiten bij de belevingswereld van baby s, dreumesen en peuters. Bij elk thema zijn activiteiten uitgewerkt voor drie leeftijdsgroepen. Deze activiteiten kunnen makkelijk ingepast worden in de dagelijkse gang van zaken. Doel 2: Ouderbetrokkenheid vergroten. Instrument 1 x per jaar een themabijeenkomst voor ouders organiseren. 2 x per jaar een activiteit organiseren waarbij ouders aanwezig zijn. Ouders betrekken bij thema s. Website en themabrieven gebruiken voor informatie. Actie Een stappenplan wordt gemaakt tijdens het teamoverleg en vervolgens uitgevoerd. De voortgang wordt elk overleg geëvalueerd. Beoogd resultaat Ouders zijn actief betrokken bij de ontwikkeling van hun kind op het kinderdagverblijf. Door samen te werken met ouders verbinden wij de verschillende leefwerelden van het kind met elkaar. Pagina 13 van 36

14 Doel 3: Er is een doorgaande lijn tussen voorschool en basisschool. Instrument Warme overdracht tussen mentor en leerkracht van betreffende kinderen, waarbij het dossier van het kind wordt overgedragen en de peuterestafette aan school overhandigd wordt. Ook het organiseren van peuterochtenden op de basisschool zal bijdragen aan een betere samenwerking. Actie Er worden in het schooljaar drie momenten gepland met de basisscholen voor een warme overdracht. De huidige mentor stelt ouders hiervan op de hoogte en licht eerst de peuterestafette toe, waarna zij de ouders vraagt of dit besproken mag worden met de basisschool. Ook worden 4 maal in het jaar peuterochtenden georganiseerd door de kleuterjuf en de pedagogisch medewerkers. Beoogd resultaat De leerkracht van het kind kan inspelen op de individuele behoefte van het kind en de doorgaande lijn bevorderen. Voor peuters zal de overgang van het Kinderdagverblijf naar de basisschool gemakkelijker zijn. Ze zijn inmiddels al een aantal keren op de basisschool wezen kijken. Het pedagogisch werkplan wordt jaarlijks geëvalueerd en op basis daarvan bijgesteld. Pagina 14 van 36

15 BEGRIPPENLIJST Begrip Definitie Opmerkingen Stamgroep Een vaste groep kinderen in de dagopvang met vaste pedagogisch medewerkers* met een vaste ruimte. * Dit geldt voor structurele roosters, behoudens ziekte, (bij)scholing, verlof of vakantie Vaste pedagogisch medewerker (pm er) dagopvang Stamgroepruimte Vaste ruimte in relatie tot het halen en brengen Vaste ruimte in relatie tot samenvoegen groepen op bepaalde dagen Incidenteel extra dag(deel) afnemen Een pedagogisch medewerker die toegewezen is aan een vaste stamgroep per opvangdag. Een vaste, passende ingerichte ruimte waar het kind in de dagopvang het grootste deel van de dag aanwezig is. In principe hebben alle kinderen een vaste stam-/basisgroep. Wel kan besloten worden om kinderen in een andere ruimte te ontvangen of weer op te laten halen waarbij een vaste pedagogisch medewerker aanwezig is. Voor zowel kinderen als ouders moet inzichtelijk zijn welke ruimte dit is. Indien het kind aantal het toelaat, kunnen stamgroepen samengevoegd worden tot één groep waarbij in principe een vaste pedagogisch medewerker aanwezig is, uitgaande van een kloppende PKR. Voor zowel kinderen als ouders moet inzichtelijk zijn welke ruimte en welke groep dit is. Een dag(deel) waarvoor opvang wordt afgenomen welke buiten de vaste contracturen valt. Aan één kind worden maximaal 3 vaste pedagogische medewerkers gekoppeld. Per opvang dag is minimaal één van deze pedagogisch medewerkers werkzaam op de groep van dat kind. Deze pedagogisch medewerker is tevens het vaste aanspreekpunt voor ouders. Indien in grotere groepen met drie pedagogisch medewerkers tegelijk wordt gewerkt**, dan worden er maximaal 4 vaste pedagogisch medewerkers toegewezen. ** Afhankelijk samenstelling groepen en PKR. Het gaat hierbij om het begin en het eind van de opvangdag. Bijvoorbeeld tijdens vakanties en dagen met een (structureel) lage bezetting. Voorwaarde is dat maximale stamgroepsgrootte / basisgroepsgrootte evenals aantal pedagogisch medewerkers gehandhaafd blijft (PKR). Convenantpartijen zijn van mening dat geborgenheid en gevoel van veiligheid voor kind en voor de groep als geheel voorop staan. Pagina 15 van 36

16 Structureel dag(deel) op andere vaste groep Pedagogisch medewerker (pm er) BSO Achterwachtregeling dagopvang en buitenschoolse opvang Achterwacht Ambulanceaanrijtijden Uitgangspunt is dat bij het afnemen van een extra dag(deel) het kind in de oorspronkelijke stam-/basisgroep geplaatst wordt. Wanneer de groepsgrootte het niet toelaat het kind een extra dag(deel) in deze groep te plaatsen, kan in overleg met ouders besloten worden het kind voor die dag/dagdeel in een andere vaste groep te plaatsen Een pedagogisch medewerker die toegewezen is aan een basisgroep. Indien de mogelijkheid bestaat dat er slechts een pedagogisch medewerker aanwezig is, op het moment dat er kinderen aanwezig zijn op de vestiging, is er een achterwachtregeling van toepassing. Deze regeling houdt in dat in geval van calamiteiten er een achterwacht beschikbaar dient te zijn die binnen ambulance-aanrijtijden in de vestiging aanwezig kan zijn. Inzichtelijk moet zijn wie deze persoon is en waar deze te bereiken is. Tevens dient deze achterwacht tijdens de openingstijden bereikbaar te zijn. Een meerderjarig persoon met wie de aanbieder aantoonbaar de afspraak heeft gemaakt dat deze wordt ingezet in geval van een noodsituatie. Wettelijke toegestane norm vanaf moment dat melding is gedaan is opgenomen in de Wet Ambulancezorg. Schriftelijke toestemming van ouders is nodig. Indien deze situatie zich voordoet, mag een kind in maximaal 1 andere groep geplaatst worden, waarbij de eis van maximaal 2 stamgroepruimtes niet wordt losgelaten. Zodra er plek is op de oorspronkelijke stam- of basisgroep wordt het kind automatisch overgeplaatst (dit wordt tevens vermeld in de plaatsingsovereenkomst, inclusief de uiterste datum die volgt uit de planning van het kindercentrum). Onderneming moet (op verzoek van inspecteur) kunnen aantonen dat niet eerder in oorspronkelijke groep plek was. Indien de ouder het kind liever op de andere groep wil laten plaatsen dan dient hiervoor een regulier overplaatsingsverzoek ingediend te worden. Er worden geen specificaties gegeven over het maximaal aantal pedagogisch medewerkers per kind (ook i.v.m. open deurenbeleid en flexibiliteit). Deze achterwachtregeling is niet van toepassing tijdens 3-uursregeling. Pagina 16 van 36

17 Drie-uursregeling Open deurenbeleid Voor de flexibiliteit in de organisatie is het mogelijk dat in de dagopvang ten hoogste drie uur per dag (niet aaneengesloten) minder beroepskrachten worden ingezet dat volgens de pedagogisch medewerker kind ratio is vereist, maar nooit minder dan de helft van het benodigde aantal pedagogisch medewerkers. Is er in zo n situatie slechts één pedagogisch medewerker in het kindercentrum, dan is er ter ondersteuning ten minste één andere volwassene in het kindercentrum aanwezig. Afwijken van de vereiste pedagogisch medewerker kind ratio is niet toegestaan tussen en uur en tussen en uur. Vóór uur en na uur mag de afwijking van de pedagogisch medewerker kind ratio niet langer duren dan anderhalf uur aaneengesloten en in de pauzeperiode tussen en uur niet langer dan twee uur aaneengesloten. Dit alles met een maximum van drie uur per dag. In de informatie voor ouders wordt expliciet beschreven hoe er invulling wordt gegeven aan de inzet van pedagogisch medewerkers een de randen van de dag en tijdens de middagpauze. Er wordt concreet aangegeven op welke tijdstippen wordt afgeweken van de vereiste pedagogisch medewerker kind ratio. Een pedagogische methode waarbij kinderen de gelegenheid krijgen om binnen de locatie, buiten de eigen vaste ruimte met kinderen van andere groepen te spelen. In het pedagogisch beleidsplan wordt beschreven hoe aan het open deurenbeleid invulling wordt gegeven. Pagina 17 van 36

18 Wenbeleid Wenbeleid extern PKR-regeling Beleid dat beschrijft hoe omgegaan wordt met kinderen die doorstromen naar een andere groep binnen een kindercentrum. Er wordt voldoende tijd en aandacht besteed aan de versoepeling van de overgang naar een nieuwe situatie voor het kind. Afspraken over het wennen worden gemaakt in overleg met de ouders. Indien voor een bepaalde periode op een dag gewend wordt, mag de PKR voor beide groepen (de stamgroep waar het kind vandaan komt en de stamgroep waar het kind naar toe gaat) in totaal bepaald worden. Het kan hierbij gaan om: - Kinderen die de leeftijd hebben om naar een andere groep door te stromen. - Kinderen die eerder toe zijn aan een volgende groep en alvast gaan spelen op de nieuwe groep. - Kinderen die een aangepast wenbeleid nodig hebben omdat ze vanwege hun ontwikkeling((s)niveau) later dan de leeftijd waarop ze door zouden moeten schuiven, overgaan naar de volgende groep. Beleid dat beschrijft hoe omgegaan wordt met het wennen van kinderen die instromen op een kindercentrum. Er wordt voldoende tijd en aandacht besteed aan het wennen aan de nieuwe situatie voor het kind. Afspraken over het wennen worden gemaakt met de ouders. Zie de nieuwe PKR-rekentool op de website. Pagina 18 van 36

19 Ruimte om te groeien Pedagogisch werkplan 2016 Buitenschoolse Opvang De Boerderij Pagina 19 van 36

20 4. INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE 20 Woord vooraf De basisgroep Welbevinden en ontwikkeling Pedagogische doelen Begrippenlijst 33 Pagina 20 van 36

21 OPVANG ONTWIKKE- LING ONTSPAN- NING OPVOEDING ONDERWIJS WOORD VOORAF Voor u ligt het werkplan van locatie: De Boerderij. Dit werkplan maakt deel uit van ons pedagogisch beleidsplan, het Wasko ABC en het Convenant Kinderopvang. In dit convenant staan de landelijke kwaliteitsregels voor de kinderopvang beschreven. In ons pedagogisch beleidsplan beschrijven wij onze algemene pedagogische visie en werkwijze. Het Wasko ABC geeft praktische algemene informatie, van Aanmelding tot Voeding. Deze drie documenten zijn te vinden op de website van Wasko ( In hoofdstuk 1 staat praktische informatie die specifiek voor de genoemde locatie geldt. In hoofdstuk 2 beschrijven wij hoe we met de kinderen omgaan. In hoofdstuk 3 wordt beschreven waar wij de komende periode op onze locatie extra aandacht aan besteden. In de bijlage is een begrippenlijst opgenomen. De onderstreepte begrippen in dit document worden daar toegelicht. Mocht u na het lezen vragen hebben dan zijn wij graag bereid deze te beantwoorden. De medewerkers Teamleider: Kirsten Viveen Vestigingsmanager: Els Boon Datum: Maart 2016 Pagina 21 van 36

22 GROEPS- OPBOUW LEIDSTER - KIND RATIO ACTIVITEI- TEN VEILIGHEID SAMEN- WERKING AFSPRAKEN 1. DE BASISGROEP Ieder kind zit in een basisgroep, waar vaste pedagogisch medewerkers werken. Tijdens afwezigheid van de vaste pedagogisch medewerkers streven wij ernaar vaste flexkrachten op de groep in te zetten. Hierdoor zien de kinderen zoveel mogelijk vertrouwde gezichten. Op onze locatie zijn de volgende basisgroepen: Naam groep Leeftijd Ruimte Maximum aantal kinderen De Boerderij jaar BSO ruimte 20 De Boerderij jaar BSO ruimte 9 Basisgroep 2 is op maandag, dinsdag en donderdagmiddag geopend omdat het kind aantal boven de 20 kinderen ligt. Indien de kind aantallen lager zijn i.v.m. afwezigheid van kinderen door ziekte of andere oorzaken en de groepen voegen samen, hangt dit zichtbaar op het planbord in de groepsruimte. Op deze basisgroep staat een vaste medewerker. De mentor bespreekt bijzonderheden met betrekking tot de kinderen met deze medewerker. Op vrijdag voegen beide groepen samen. Onze locatie maakt gebruik van verschillende ruimtes waar gespeeld kan worden. Tijdens de vaste eeten drinkmomenten, zit ieder kind in zijn of haar eigen basisgroep in de betreffende groepsruimte. De vaste groepsindeling hangt op het planbord zodat voor kinderen en ouders inzichtelijk is in welke basisgroep kinderen worden opgevangen. Er kunnen momenten zijn dat wij uitwijken naar een andere ruimte i.v.m. activiteiten vanuit school, die plaats vinden in onze gemeenschappelijke BSO ruimte. Het kan voorkomen dat wij de kinderen tijdelijk in een andere ruimte moeten opvangen en dat wij het dagritme aanpassen. Deze momenten worden tijdig geïnventariseerd door Wasko en van te voren, of op de dag zelf, aan de kinderen en ouders kenbaar gemaakt via het planbord of op de deur van de BSO ingang. AANTAL PEDAGOGISCH MEDEWERKERS PER KIND Het aantal aanwezige pedagogisch medewerkers is afhankelijk van het aantal aanwezige kinderen en wordt berekend via de PKR-regeling. Basisgroep 1 heeft twee vaste pedagogisch medewerkers, basisgroep 2 heeft een vaste pedagogisch medewerker. In geval van afwezigheid werken wij met flexmedewerkers of medewerkers in opleiding, die incidenteel in mogen vallen waarbij er altijd minimaal één vaste pedagogisch medewerker werkzaam is. Pagina 22 van 36

23 Op de volgende momenten is er, gezien het aantal kinderen, slechts één pedagogisch medewerker aanwezig: Op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 7.30 uur tot 8.30 uur. Op maandag, dinsdag en donderdag van uur. Samenvoegen van basisgroepen aan het begin en einde van de dag. Beide basisgroepen worden voor schooltijd (van 7.30 uur tot 8.30 uur) en aan het einde van de dag (tussen uur) samengevoegd. Een vaste pedagogisch medewerker van de betreffende basisgroep is hierbij aanwezig. Samenvoegen van basisgroepen, anders dan aan het begin en einde van de dag. Indien het kind aantal het toelaat, kunnen basisgroepen samengevoegd worden tot één groep. Gezien het leidster-kind ratio is er één pedagogisch medewerker aanwezig die door middel van de overdracht op de hoogte is van bijzonderheden en afspraken. Wij doen dit op de volgende momenten: Op vrijdag voegen de BSO en dagopvang samen in het lokaal van de BSO. Tijdens vakantieperiodes voegen beide basisgroepen samen. Tijdens de naschoolse activiteiten, na het vaste eet- en drinkmoment, dus ongeveer vanaf uur, verlaten de kinderen hun basisgroep om deel te nemen aan de activiteiten, die worden aangeboden. Vooraf wordt aan kinderen uitgelegd wat er wordt aangeboden en wie hen begeleidt bij deze activiteit. Wij zijn een BSO die vaak buiten te vinden zijn, met mooi weer drinken en eten we gezamenlijk buiten. Voor de ouders en het kind is inzichtelijk welke ruimte en groep dit is. Dit regelen wij op de volgende wijze: Tijdens de vakanties hangt dit zichtbaar op binnen de locatie. Tijdens momenten dat de basisgroepen opgevangen worden in een andere ruimte, hangt dit - op de dag zelf - bij binnenkomst zichtbaar op de deur voor alle ouders. In beide gevallen wordt dit op de betreffende dagen met de kinderen besproken. Wanneer het aantal kinderen op onze locatie zodanig is dat er slechts één pedagogisch medewerker aanwezig is (conform de PKR-regeling) dan hebben wij, als volgt de achterwacht geregeld: Er is altijd een pedagogisch medewerkster op de dagopvang aanwezig. Als dit niet het geval is, is teamleider Kirsten Viveen achterwacht, om binnen 10 minuten aanwezig te kunnen zijn. Conform de halfuursregeling kan het na schooltijd voorkomen dat er minder pedagogisch medewerkers ingezet worden dan volgens de PKR-regeling wordt vereist. Op onze locatie gebeurt dat tussen en uur. Indien buitenschoolse opvang de hele dag wordt aangeboden geldt de drie-uursregeling; ook dan kan het gebeuren dat er minder pedagogisch medewerkers ingezet worden dan de kind-leidster ratio vereist. Dit gebeurt dan op de volgende tijdstippen: Begin van de dag: van 7.30 tot 8.15 uur. Eind van de dag: van tot uur. Tijdens de middagpauze: van tot uur. Pagina 23 van 36

24 Op onze locatie kan het zo zijn dat er tijdens de bovenstaande tijden geen twee pedagogisch medewerkers aanwezig zijn. Op de volgende manier zorgen wij ervoor dat er altijd een andere volwassene in het pand aanwezig is: We hebben drie vrijwilligers in dienst die de achterwacht op locatie zijn. Samenvoegen van basisgroepen, anders dan aan het begin en einde van de dag Indien het kind aantal het toelaat, kunnen basisgroepen samengevoegd worden tot één groep, waarbij in principe een vaste pedagogisch medewerker aanwezig is. Wij doen dit op de volgende momenten: op vrijdag voegen de BSO en dagopvang samen in het lokaal van de BSO. Als we op andere dagen samenvoegen, dan is voor de ouders en kinderen inzichtelijk welke ruimte en groep dit is. Dit regelen wij op de volgende wijze: wij hangen een briefje op de deur, ouders van kinderen die op vaste dagen komen weten dat er samengevoegd wordt. ACTIVITEITEN Dagritme reguliere dagen: uur Kinderen komen binnen en gaan spelen in het lokaal, we kleuren of doen een spelletje uur Kinderen naar school brengen (groep 1 en 2 in de klas brengen) uur Kinderen van Basisschool de Stapsteen worden uit school gehaald. Er staat een kan met water klaar voor de kinderen die dorst hebben uur Kinderen van de andere scholen worden uit school gehaald uur Handen worden gewassen, fruit eten en drinken uur Activiteit doen of vrijspelen/buiten spelen uur tijd voor een kleine gezonde versnapering uur Kinderen worden opgehaald of mogen zelfstandig naar huis. Dagritme vakantiedagen/studiedagen 07:30 uur De kinderen komen binnen en mogen vrij spelen, een boekje lezen, kleuren enz. 09:30 uur Alle kinderen zijn aanwezig. Met elkaar wordt er opgeruimd. Vervolgens gaan we handen wassen en aan tafel waar we gezamenlijk fruit eten en wat drinken. Tijdens dit tafelmoment wordt met de kinderen het programma voor de rest van de dag doorgesproken. 10:00 uur Tussen 10:00 en 16:30 uur vinden er tal van activiteiten plaats. Het aanbod van activiteiten varieert van uitstapjes (bijvoorbeeld naar de speeltuin, naar het bos etc.), knutselen, muziekactiviteiten, sport en spelactiviteiten etc. Tevens zorgen we dat er ruimte is voor de inbreng van eigen wensen en ideeën van de kinderen uur Gezamenlijk de maaltijd voorbereiden en opeten! uur Fruit eten en drinken uur Er is ruimte voor vrij spel of activiteiten. De eerste kinderen worden opgehaald uur De medewerkers dragen zorg voor een goede overdracht naar de ouders. De kinderen worden opgehaald of mogen zelfstandig naar huis. Ook is er een huiswerkhoek (kantoor) op de BSO waar de kinderen in alle rust hun huiswerk kunnen maken. Tevens kan deze ruimte gebruikt worden als een kind even in alle rust een spelletje wil doen of een boekje wil lezen. Ook hebben we vaak kookactiviteiten op het programma staan en maken we hierbij gebruik van de keuken. Pagina 24 van 36

25 Op de BSO worden de kinderen ontvangen in de basisgroepsruimte. Vervolgens kunnen zij deelnemen aan diverse activiteiten. Op onze locatie worden op de volgende wijze activiteiten aangeboden en gebruik gemaakt van de volgende speelplekken: De buitenruimte wordt vaak gebruikt. We hanteren in principe de regel dat 1 Pm er op 10 kinderen let, en de andere pm er op de andere 10. Ook hebben sommige kinderen individuele afspraken in het zelfstandigheidscontract. VEILIGHEID Veiligheid is een belangrijk thema in onze organisatie. Het bieden van een veilig klimaat zit verweven in onze werkwijze. Naast het creëren van een open aanspreekcultuur, zijn er tal van afspraken en maatregelen die wij nemen om de veiligheid te waarborgen. Enkele voorbeelden hiervan zijn: Indien ouders hun kind niet zelf komen ophalen wordt het kind uitsluitend na toestemming van ouders met een andere volwassene meegegeven. Bij oudere kinderen worden de afspraken over halen en brengen vastgelegd in het zogenaamde zelfstandigheidscontract. Waar mogelijk zorgen we voor een transparante omgeving; glazen wanden, doorkijkjes etc. Bij het plaatsen van meubels en aanbrengen van versieringen houden we er rekening mee dat het zicht op de kinderen niet wordt belemmerd. Voor zowel ouders als medewerkers hebben we beschreven waar ze terecht kunnen met vragen, signalen en klachten. Meer informatie hierover kunt u vinden op We stimuleren dat kinderen zelf hun eigen grenzen aangeven. Elk jaar wordt er een risico-inventarisatie gemaakt inzake (brand-)veiligheid, gezondheid en hygiëne. Binnen onze organisatie hebben we een aandachtfunctionaris kindermishandeling en huiselijk geweld. Leidinggevenden en medewerkers kunnen met vragen en twijfels op dit gebied bij haar terecht. Indien nodig wordt een hulpverleningstraject in gang gezet. Het inschakelen van Veilig thuis (voorheen Advies Meldpunt Kindermishandeling) en het melden in het Zorg voor Jeugd Signaleringssysteem behoren daarbij tot de mogelijkheden. Alle pedagogisch medewerksters zijn in het bezit van een BHV diploma en VOG. SAMENWERKING MET HET ONDERWIJS We hebben samenwerking met de scholen door middel van overdrachten en contacten. We lopen regelmatig even binnen bij elkaar. We tonen interesse en weten wat er op beide scholen speelt. Voor de kinderen, ouders en scholen is het fijn dat deze communicatie er is. VOEDING Wij hebben de volgende afspraken met betrekking tot traktaties en voeding, wij hopen dat ouders en kinderen bezig zijn met gezonde voeding en hier ook over nadenken als de kinderen op de BSO trakteren. Zelf letten we ook op gezonde voeding en vinden we het belangrijk dat kinderen net zoveel fruit mogen eten als ze willen en beperken we minder gezonde dingen zoals snoep en chips tot een minimum. Pagina 25 van 36

26 WENBELEID Wij hebben afspraken gemaakt over het wennen van de kinderen op onze locatie. Hierover zijn de volgende afspraken gemaakt: nieuwe kinderen komen - voordat ze gelijk een hele dag komen - eerst twee momenten wennen op de groep. AFSPRAKEN OVER HET GEBRUIK VAN MOBIELE TELEFOONS, IPADS, SPELCOMPUTERS, ETC. Over het gebruik van mobiele telefoons, IPads, spelcomputers en dergelijke hebben wij de volgende afspraken: de kinderen vragen per dag aan de juf of het gebruik mag. Op de volgende manier gaan wij met TV kijken om: wij kijken alleen tv op regenachtige dagen in de vakantie. Pagina 26 van 36

27 ONDERSTEU- NING AUTONOMIE STRUCTUUR COMMUNI- CATIE DING BEGELEI- STIMU- LEREN 2. WELBEVINDEN EN ONTWIKKELING Door haar/zijn manier van werken stimuleert de pedagogisch medewerker het welbevinden en de ontwikkeling van de kinderen. Om invulling te geven aan de 5 O s worden de volgende interactievaardigheden gebruikt: Het bieden van emotionele ondersteuning Tonen van respect voor de autonomie Het bieden van structuur en het stellen van grenzen Praten, uitleggen en luisteren Het begeleiden van de interacties tussen de kinderen Het stimuleren van de ontwikkeling Op bovenstaande punten worden de pedagogisch medewerkers jaarlijks bijgeschoold door middel van beeldcoaching. Bij beeld coaching wordt gebruik gemaakt van filmopnames die op de groep worden gemaakt en vervolgens worden nabesproken met de pedagogisch medewerkers. HET BIEDEN VAN EMOTIONELE ONDERSTEUNING Wij zorgen er voor dat de kinderen zich emotioneel veilig, gerespecteerd, gewaardeerd en geaccepteerd voelen bij ons. Dit doen wij o.a. op de volgende manieren: Wij heten elk kind dagelijks welkom en begeleiden het op passende wijze tijdens het verblijf op de BSO, zodat kinderen zich welkom voelen. Wij bieden elk kind de ruimte om op hun eigen manier afscheid te nemen van hun ouder(s) / verzorger(s), en begeleiden de kinderen zodoende bij de overgang tussen thuis en BSO. De groep wordt begeleid door vaste pedagogisch medewerkers, waarbij we in geval van afwezigheid ervoor zorgen dat er voor de kinderen tenminste één bekend gezicht aanwezig is. Elk kind heeft een eigen mentor, welke de ontwikkeling en het welbevinden van de kinderen bewaakt in samenwerking met ouders en collega s. Als er vanwege ziekte een invalkracht aanwezig is, is dit inzichtelijk voor kinderen op het whiteboard er hangt daar altijd een foto op van de pedagogisch medewerker met de naam erbij. Wij complimenteren kinderen veelvoudig om hen te laten merken dat zij worden gewaardeerd. Wij begeleiden nieuwe kinderen op de groep en houden daarbij rekening met de individuele behoeften van de kinderen m.b.t. afstand en nabijheid. Wij geven de kinderen de ruimte om hun verhaal te vertellen. We geven kinderen taken en verantwoordelijkheden. Als pedagogisch medewerkers hebben we een actieve luisterhouding. We troosten kinderen wanneer zij verdriet hebben. We creëren een veilige omgeving waar kinderen zichzelf te kunnen zijn. Pagina 27 van 36

28 HET TONEN VAN RESPECT VOOR DE AUTONOMIE Wij gaan er vanuit dat elk kind uniek is en recht heeft op eigen ideeën en wensen. Het bevorderen van de autonomie vinden wij erg belangrijk. Wij tonen respect voor de geloofsovertuiging van de kinderen. Voor het eten geven we de kinderen de ruimte om te bidden. De kinderen krijgen de ruimte om mee te denken/deel te nemen aan ons activiteitenaanbod. Wij stimuleren de kinderen in groeps- en individuele gesprekken om respect te hebben voor hun omgeving. Wij stimuleren de kinderen respect te hebben voor de natuur. Wij bieden de kinderen de ruimte om zich terug te trekken. Wij stimuleren de zelfredzaamheid van de kinderen en bieden begeleiding die is afgestemd op de individuele behoefte van het kind. De kinderen krijgen de ruimte om zichzelf te uiten (te laten zien) in activiteiten en gesprekken. Kinderen krijgen de kans zelf initiatief te tonen en worden ook uitgedaagd dit te doen. Wij stimuleren kinderen elkaar te wijzen op gedrag en laten ze proberen conflicten zelf op te lossen. De grotere kinderen helpen de kleinere kinderen waar nodig. De grotere kinderen groeien hiervan en de kleinere kinderen leren om hulp vragen en leren ook de grotere kinderen goed kennen. HET BIEDEN VAN STRUCTUUR EN STELLEN VAN GRENZEN Kinderen ontwikkelen zich het beste in een liefdevolle, veilige omgeving. Door regels te stellen en structuur te bieden, krijgen kinderen vat op hun omgeving. Wij zorgen voor een veilig klimaat door: Kinderen duidelijk te maken wat de consequenties zijn bij positief en negatief gedrag. De consequenties op leeftijd af te stemmen. Positief gedrag te stimuleren. Duidelijke huisregels te hanteren en deze regelmatig met de kinderen te bespreken. Doordat wij zoveel mogelijk buiten zijn en veel leren over de natuur, zijn hieraan risico s verbonden. Daarom hebben wij zowel voor buiten als voor binnen belangrijke regels. Deze bespreken wij regelmatig met de kinderen en passen deze zo nodig aan. Consequent te zijn in het toepassen van afgesproken regels en ervoor te zorgen dat alle pedagogisch medewerkers deze regels op dezelfde wijze hanteren zodat er één lijn ontstaat. Zorg te dragen voor een heldere communicatie m.b.t. de structuur (dagritme) en grenzen (regels) met elkaar, de kinderen, ouder(s) / verzorger(s) en school. Te overleggen met ouders (in oudergesprekken en tijdens de dagelijkse overdracht) om waar mogelijk zorg te dragen voor een doorgaande lijn in de m.b.t. structuur en grenzen. Kinderen te begeleiden (in goed overleg met de ouders) bij het verleggen van hun grenzen en sluiten in de verantwoordelijkheid die zij kinderen toekennen aan op ontwikkelingsbehoefte van het individuele kind. Pagina 28 van 36

29 COMMUNICATIE: PRATEN, UITLEGGEN EN LUISTEREN Wij maken de buitenwereld en gevoelswereld voor kinderen begrijpelijk door te praten, uit te leggen en naar de kinderen te luisteren. Dit doen wij door: In kringgesprekken iedereen aan de beurt te laten komen. Door middel van activiteiten leren kinderen nieuwe woorden en leren zij ook deze woorden te gebruiken. Altijd met de kinderen in gesprek te blijven over wat we zien. Als er een activiteit gepland staat en er doen zich andere kansen voor, dan laten wij deze niet onbenut. Veel 1 op 1 aandacht te geven. Een luisterend oor te bieden. Normen en waarden eigen te maken door met de kinderen regels te maken en bespreekbaar te maken. Als we merken dat er iets met kind aan hand is, vragen we door. Kinderen hun mening te laten geven en hier ook oor voor te hebben. De communicatie af te stemmen op de ontwikkeling van het individuele kind. Een open houding te hebben en te praten met kinderen op ooghoogte. Ervoor te zorgen dat de communicatie die is bedoeld voor ouders of collega s, niet wordt besproken in het bijzijn van de kinderen. Door initiatief te nemen tot de dagelijkse overdracht van bijzonderheden met ouders tijdens de haal- en brengmomenten. HET BEGELEIDEN VAN DE INTERACTIES TUSSEN DE KINDEREN Wij stimuleren de verbondenheid in de groep en het wij-gevoel door: Samenspel te stimuleren en van elkaar te leren. Groepsactiviteiten aan te bieden. We proberen de kinderen te prikkelen om mee te doen met activiteiten, door de activiteit uitdagend te maken en aan te laten sluiten bij de belevingswereld. Een positieve benadering bij het samenspel te geven. Elkaar te helpen en behulpzaamheid te stimuleren. Met elkaar zorg te dragen voor de groepsruimte en alle materialen. Eerst op te ruimen waar kinderen mee gespeeld hebben als ze iets anders gaan doen of naar huis gaan. We wachten tot iedereen klaar is voordat we van tafel gaan. We laten elkaar uitpraten en luisteren naar elkaar. HET STIMULEREN VAN DE ONTWIKKELING Wij laten kinderen groeien door ze nieuwe ervaringen op te laten doen. We werken ontwikkelingsgericht, wij zorgen met de kinderen voor de moestuin en voor de konijnen. Zo leren de kinderen respect te hebben voor de natuur. Ook verbouwen wij onze eigen groente waarmee we met de kinderen heerlijke gerechten maken. Zo leren ze waar alles vandaan komt en zien ze hoe het in zijn werk gaat. We stimuleren de kinderen in hun ontwikkeling door hen te complimenteren. De pedagogisch medewerkers hanteren voor ten minste drie kinderen een kind specifieke aanpak. Pagina 29 van 36

30 Wij zijn continu alert op de zelfredzaamheid van de kinderen en stimuleren hen deze steeds een stapje verder te ontwikkelen. Door middel van het aanbieden van diverse activiteiten in verschillende leeftijdscategorieën en verschillende ontwikkelingscategorieën. We dragen zorg voor een huiselijk sfeer. Kinderen voelen zich hierin veilig en vertrouwd. BEELDCOACHING De pedagogisch medewerkers worden getraind op de interactievaardigheden door middel van beeld coaching door Kirsten Viveen, teamleider. Bij beeld coaching wordt gebruikt gemaakt van filmopnames. De pedagogisch medewerker wordt tijdens haar werk gefilmd. De opname wordt met de pedagogisch medewerker op microniveau geanalyseerd en besproken (reflectiebijeenkomst). Door het terugkijken van de beelden, kan de pedagogisch medewerker de succesvolle interactiemomenten herkennen en leert zij de communicatie met het kind en de groep te verbeteren. Een medewerker wordt drie keer per jaar gefilmd. Meestal is een opname van 5 minuten voldoende om ingesleten interactiepatronen zichtbaar te maken. Een reflectiebijeenkomst duurt per keer een half uur. Wellicht lijkt dit weinig maar Beeld coaching is een krachtig middel; één beeld zegt immers meer dan 1000 woorden! Het resultaat is doorgaans direct zichtbaar: er ontstaat een betere interactie tussen pedagogisch medewerker en kinderen. Tijdens de nabespreking ligt het accent op geslaagde interactiemomenten. Beeld coaching is dan ook geen beoordelingsinstrument. De medewerker krijgt tips en handvaten en stelt zelf haar eigen leerdoel vast. Dit leerdoel vormt input voor het functioneringsgesprek van de pedagogisch medewerker. Pagina 30 van 36