Ruimte om te groeien. Dagopvang BENJAMIN. Pedagogisch werkplan 2016/2017

Transcriptie

1 Ruimte om te groeien Pedagogisch werkplan 2016/2017 Dagopvang BENJAMIN

2 INHOUDSOPGAVE Woord vooraf 3 1. De Stamgroep 4 2. Welbevinden en ontwikkeling Pedagogische doelen Begrippenlijst 15 Pagina 2 van 18

3 OPVANG ONTWIKKELING ONTSPANNING OPVOEDING ONDERWIJS WOORD VOORAF Voor u ligt het werkplan van de dagopvanggroepen van de locatie Benjamin. Dit werkplan maakt deel uit van ons pedagogisch beleidsplan, het Wasko ABC en het Convenant Kinderopvang. In dit convenant staan de landelijke kwaliteitsregels voor de kinderopvang beschreven. In ons pedagogisch beleidsplan beschrijven wij onze algemene pedagogische visie en werkwijze. Het Wasko ABC geeft praktische algemene informatie, van Aanmelding tot Voeding. Deze drie documenten zijn te vinden op de website van Wasko ( In hoofdstuk 1 staat praktische informatie die specifiek voor de op het voorblad genoemde locatie geldt. In hoofdstuk 2 beschrijven wij hoe we met de kinderen omgaan. In hoofdstuk 3 wordt beschreven waar wij de komende periode op onze locatie extra aandacht aan besteden. In de bijlage is een begrippenlijst opgenomen. De onderstreepte begrippen in dit document worden daar toegelicht. Mocht u na het lezen vragen hebben dan zijn wij graag bereid deze te beantwoorden. De medewerkers van Benjamin : Michelle de Groot van Stiphout Vestigingsmanager: Marianne Kweekel Datum: maart 2016 Pagina 3 van 18

4 GROEPS- OPBOUW LEIDSTER - KIND RATIO ACTIVITEITEN VEILIGHEID SAMENWERKING met het onderwijs 1. DE STAMGROEP Ieder kind zit in een stamgroep, waar vaste pedagogisch medewerkers werken. Tijdens afwezigheid van de vaste pedagogisch medewerkers streven wij ernaar vaste invalkrachten op de groep in te zetten. Hierdoor zien de kinderen zoveel mogelijk vertrouwde gezichten. Op onze locatie zijn de volgende stamgroepen: Naam groep: Kapoentjes leeftijd 0 tot 22 maanden Maximum aantal kinderen: 9 Naam groep: Guppy s leeftijd 0 tot 22 maanden Maximum aantal kinderen: 9 Naam groep: Vlinders Naam groep: Kikkers leeftijd 22 maanden tot 4 jaar leeftijd 24 maanden tot 4 jaar Maximum aantal kinderen: 14 Maximum aantal kinderen: 16 Naam groep: Bloementjes leeftijd 0 tot 4 jaar Maximum aantal kinderen: 12 Naam groep: Bijtjes leeftijd 0 tot 4 jaar Maximum aantal kinderen: 12 AANTAL PEDAGOGISCH MEDEWERKERS PER KIND Het aantal aanwezige pedagogisch medewerkers is afhankelijk van het aantal aanwezige kinderen en wordt berekend via de PKR-regeling. Op de volgende momenten is er, gezien het aantal kinderen, slechts één pedagogisch medewerker aanwezig: De Vlinders: woensdag en vrijdag De Bloemetjes: vrijdag De Kapoentjes: woensdag De medewerker van de betreffende groep draait een tussendienst: 08:00-17:30 uur. Tijdens de dagen dat de groep alleen wordt gedraaid voegen de groepen als volgt samen: de Vlinders met de Kikkers en de Bloemetjes met de Bijtjes. Conform de drie-uursregeling kan het op de volgende momenten voor komen dat er minder pedagogisch medewerkers ingezet worden dan volgens de PKR-regeling wordt vereist: Begin van de dag tussen 7.30 uur en 8.45 uur Eind van de dag tussen uur en uur Tijdens de middagpauze tussen uur en uur Pagina 4 van 18

5 Wanneer het aantal kinderen op onze locatie zodanig is dat er slechts één pedagogisch medewerker aanwezig is (conform de PKR regeling) dan hebben wij als volgt de achterwacht geregeld: de personeelsplanners (zij zijn vanaf 7.00 uur bereikbaar) en een pm-er (wonend op 2 minuten afstand). Van 7.00 tot 7.30 uur en van tot uur is Benjamin verlengd open en is er één pm-er aanwezig. De achterwacht is als volgt geregeld: De pm-er die een vroege dienst heeft van tot uur De pm-er die een late dienst heeft van tot uur. Samenvoegen van stamgroepen aan het begin en einde van de dag. De kinderen van groep de Kapoentjes worden op woensdag samengevoegd met een andere groep, namelijk de Guppy s in de ruimte van de Guppy s. Een vaste pedagogisch medewerker van de betreffende stamgroep is hier van 8.00 uur tot uur aanwezig. De kinderen van groep de Bloemetjes worden op vrijdag samengevoegd met groep De Bijtjes in de ruimte van de Bloemetjes en de Bijtjes. Een vaste pedagogisch medewerker van de betreffende stamgroep is hier van 8.00 uur tot uur aanwezig. De kinderen van groep de Vlinders worden op woensdag samengevoegd met de groep, de Kikkers in de groepsruimte van de Kikkers. Een vaste pedagogisch medewerker van de betreffende stamgroep is hier van 8.00 uur tot uur aanwezig. De kinderen van groep de kapoentjes worden op woensdag samengevoegd met de groep de Guppy s in de groepsruimte van de guppy s. Een vaste pedagogisch medewerker van de betreffende stamgroep is hier van uur bij aanwezig. Voor de ouders en kind is inzichtelijk welke ruimte en groep dit is. Dit regelen wij op de volgende wijze: Ouders worden hierover geïnformeerd d.m.v. een briefje op de deur. Samenvoegen van stamgroepen, anders dan aan het begin en einde van de dag. Indien het kind aantal het toelaat, kunnen stamgroepen samengevoegd worden tot één groep, waarbij in principe een vaste pedagogisch medewerker aanwezig is. Wij doen dit op de volgende momenten: op woensdag zijn de bloemetjes en bijtjes samen een groep en tijdens vakanties meerdere groepen. Voor de ouders en kind is inzichtelijk welke ruimte en groep dit is. Dit regelen wij op de volgende wijze: vakantieplanningen en roosterinformatie op de deur. Pagina 5 van 18

6 ACTIVITEITEN Dagritme uur Kinderen komen binnen uur Fruit eten en drinken uur Verschonen/toilet uur Ruimte voor activiteiten uur Toilet/verschonen uur Lunch, brood of warm eten uur Toilet/verschonen en rusten uur Toilet/verschonen uur Drinken met een kaakje uur Ruimte voor activiteit uur Toilet/verschonen uur Drinken met vers gesneden groente uur De laatste kinderen worden gehaald. Op de dagopvang worden contacten met kinderen uit andere groepen gestimuleerd door het open deurenbeleid. Dit beleid stimuleert dat kinderen zelf (leren) kiezen met wie en waar ze willen spelen. Op onze locatie geven we op de volgende wijze invulling aan het open deurenbeleid: Op Benjamin staan alle groepsdeuren open waarvan de groep die dag open is. Dit vinden wij een manier van welkom heten. De vier groepen op de benedenverdieping zijn per twee aan elkaar verbonden en hebben hun tussendeur op bepaalde tijden open zodat de kinderen zich vrij naar de andere groepsruimte kunnen verplaatsen. Indien er een activiteit aangeboden wordt, zijn ze vrij om er aan mee te doen. Tijdens een rustmoment kan worden besloten de deuren te sluiten. In de algemene hal worden er binnen activiteiten aangeboden. Kinderen mogen zelf kiezen of ze eraan mee willen doen. Wij houden rekening met de leeftijd die bij de activiteit hoort. Bij Benjamin werken wij thematisch en gebruiken de bronnenboeken van Piramide. Wij bieden bij elk thema verschillende activiteiten aan. Binnen dit thema wordt er binnen de groepen een themahoek gemaakt. Er worden prentenboeken voorgelezen en er wordt gezongen over het thema. Ook zijn er een aantal themawoorden die gedurende de dag herhaald worden. Zo wordt de woordenschat vergroot. Binnen het thema doen we gezamenlijke leeftijdsgerichte activiteiten en kunnen de kinderen kiezen wat ze willen doen. Dit kan dan ook op een andere groep zijn als kinderen daar aan toe zijn. Zo stimuleren wij de kinderen om hun wereld te vergroten en kunnen wij uitdagende activiteiten aanbieden, die passen bij de leeftijd dus bijvoorbeeld: een activiteit voor de 2-jarigen en een voor de 3-jarigen. Voor de jongste kinderen worden de activiteiten aangeboden in hun veilige eigen groepsruimte. Na de activiteit gaan de kinderen weer terug naar hun eigen stamgroep. Buiten spelen en buiten activiteiten vinden wij als locatie erg belangrijk. Als het weer het toelaat gaan wij dagelijks naar buiten. Pagina 6 van 18

7 VEILIGHEID Naar aanleiding van een zedenzaak in Amsterdam heeft de commissie Gunning allerlei suggesties gedaan om de veiligheid te vergroten. Wij hechten groot belang aan een open en professioneel werkklimaat, waarbij de drempel om elkaar aan te spreken op bepaalde gedragingen zo laag mogelijk is. Voor zowel ouders als medewerkers hebben we beschreven waar ze terecht kunnen met vragen, signalen en klachten; meer informatie hierover kunt u vinden op We gaan uit van het vierogenprincipe. Dit houdt in dat we er zorg voor dragen dat er altijd iemand mee kan kijken of luisteren. Dit doen we onder andere door stamgroepen zo nodig samen te voegen en door de ruimtes transparant te houden. Binnen Wasko zijn er afspraken gemaakt om zorg te dragen voor de veiligheid. Bijvoorbeeld: wanneer ouders hun kind niet zelf komen ophalen, wordt het kind uitsluitend na toestemming van de ouders aan een andere volwassene meegegeven. Elk jaar wordt er een risico-inventarisatie gemaakt inzake (brand-)veiligheid, gezondheid en hygiëne. Binnen onze organisatie hebben we een aandachtsfunctionaris kindermishandeling en huiselijk geweld. Leidinggevenden en medewerkers kunnen met vragen en twijfels op dit gebied bij haar terecht. Indien nodig wordt een hulpverleningstraject in gang gezet. Het inschakelen van Veilig Thuis (voorheen Advies en Meldpunt Kindermishandeling) en het melden in het Zorg voor Jeugd Signaleringssysteem behoren daarbij tot de mogelijkheden. Op onze locatie hebben wij naast de algemene afspraken de volgende maatregelen genomen: Wij hebben een deurcode en geven deze alleen mee aan de ouders of verzorgers; De code wordt ieder jaar vernieuwd; De medewerkers hebben een groepsapp waarin men doorgeeft als een bedrijf mogelijk langs komt voor een reparatie of iets dergelijks; De afspraak is, als het bedrijf niet bij ons bekend is of was aangemeld, zij niet binnen gelaten worden; Aan bedrijven of andere onbekende personen wordt om een identiteitsbewijs gevraagd; De vier groepen beneden hebben een gezamenlijke natte ruimte; De locatie beschikt over veel ramen, overal is er inkijk in de groepsruimtes; De beneden groepen hebben een tussenverbinding, die bijna altijd open staat of afgesloten is d.m.v. een laag hekje. Op deze manier is er toezicht vanuit de naastgelegen groep. SAMENWERKING MET HET ONDERWIJS. De samenwerking met het onderwijs stimuleren wij door: Het overdrachtsformulier voorschoolse voorziening. Dit is een observatielijst, die we invullen wanneer een kind bijna vier jaar is en overgedragen wordt aan school. In overleg met ouders sturen wij dit formulier naar de betreffende school. Wanneer er zorgen zijn over de overgang naar school bespreken we dit met ouders en kan er eventueel een mondelinge overdracht plaatsvinden met school, waarin aanpak en zorgen worden gedeeld. Kinderen, die bijna vier jaar zijn, krijgen uitdagende opdrachten en spelmateriaal om hen voor te bereiden en uit te dagen. Pagina 7 van 18

8 Het dagverblijf heeft ook overleg met scholen om goed op de hoogte te zijn van wat een kind te wachten staat wanneer hij/zij naar groep 1 gaat, waardoor wij als dagopvang weten hoe we hen kunnen voorbereiden. VOEDING Wij hebben de volgende afspraken met betrekking tot traktaties en voeding: We hanteren een eigen voedingsbeleid voor onze locatie. We gaan uit van gezonde voeding met als leidraad het algemene voedingsadvies van Wasko en het voedingscentrum. In het voedingsadvies staan adviezen voor gezonde traktaties en ook hebben we een speciale voedingslijst gemaakt voor onze locatie. Daarin staat dat we gevarieerde voeding aanbieden en met zo min mogelijk suikers. We geven bijvoorbeeld water, verdunde appelsap of thee met honing. We maken het aantrekkelijk door water te pimpen met bijvoorbeeld vers fruit. We hebben een eigen moestuin waar iedere groep eigen groentes en fruit kweekt en verzorgt. Gezonde voeding maken we interessanter door het op een uitnodigende manier aan te bieden of met de kinderen te kopen en koken. Zo maken we de kinderen bewuster van gezonde voeding, wat ze eten en waar het vandaan komt. WENBELEID Wij besteden veel aandacht aan het wennen. Nieuwe kinderen komen twee maal wennen, eenmaal 1½ uur en eenmaal een dagdeel zonder de ouders. De pedagogisch medewerker bekijkt wat goed is voor het kind. Het streven is dat een kind eenmaal slapen en eenmaal eten oefent. Voor de overgang van babygroep naar peutergroep gaat de pedagogisch medewerker van de peutergroep al een keer langs op de babygroep zodat het kind alvast kan wennen aan de pm-er van de peutergroep. Tevens regelen de pedagogisch medewerkers een overdrachtsgesprek en wenafspraken. Omdat baby s erg gevoelig zijn voor zintuiglijke indrukken, wordt aan ouders gevraagd om iets mee te nemen van thuis, zodat het kind een vertrouwde geur bij zich heeft in de nieuwe omgeving. Bij peuters kan een knuffel van thuis houvast geven. Met ouders wordt afgesproken dat het afscheid nemen wat soms lastig kan zijn- het beste kort, duidelijk en steeds op dezelfde manier kan gebeuren. Een weifelende ouder brengt het kind - onbedoeld - in verwarring. Met de ouders wordt afgesproken dat hij/zij altijd kan bellen om te vragen hoe het gaat. Tijdens het wenproces hebben jonge kinderen vaak een sterke behoefte aan contact en lichamelijke nabijheid van de pedagogisch medewerker. Daarom zullen de vaste pedagogisch medewerkers proberen om steeds zichtbaar te zijn voor het kind. De kinderen worden vertrouwd gemaakt met het dagritme, de rituelen en regels. De pedagogisch medewerkers bereiden de andere kinderen voor op de komst van een nieuw kind en het nieuwe kind wordt geholpen bij de kennismaking. Er wordt bewust gekeken naar de bijdrage die de overige kinderen kunnen leveren aan het welkom heten van hun nieuwe groepsgenoot(je). Ook kinderen die intern doorstromen, kunnen voorafgaand aan de plaatsing komen wennen. In overleg met de ouders wordt de kennismaking met de nieuwe groep geregeld. De mentor van het kind dat vertrekt, zorgt voor een goede overdracht en geeft het kind dossier tijdig door aan de nieuwe mentor. Pagina 8 van 18

9 BEELDCOACHING Bij beeldcoaching wordt gebruik gemaakt van filmopnames. De pedagogisch medewerker wordt tijdens haar werk gefilmd. De opname wordt met de pedagogisch medewerker op microniveau geanalyseerd en besproken (reflectiebijeenkomst). Door het terugkijken van de beelden, kan de pedagogisch medewerker de succesvolle interactiemomenten herkennen en leert zij de communicatie met het kind en de groep te verbeteren. Een medewerker wordt drie keer per jaar gefilmd. Meestal is een opname van 5 minuten voldoende om ingesleten interactiepatronen zichtbaar te maken. Een reflectiebijeenkomst duurt per keer een half uur. Wellicht lijkt dit weinig maar beeldcoaching is een krachtig middel; één beeld zegt immers meer dan 1000 woorden! Het resultaat is doorgaans direct zichtbaar: er ontstaat een betere interactie tussen pedagogisch medewerker en de kinderen. Tijdens de nabespreking ligt het accent op geslaagde interactiemomenten. Beeldcoaching is dan ook geen beoordelingsinstrument. De medewerker krijgt tips en handvatten en stelt zelf haar eigen leerdoel vast. Dit leerdoel vormt input voor het ontwikkelgesprek van de pedagogisch medewerker. Pagina 9 van 18

10 ONDERSTEU- NING AUTONOMIE STRUCTUUR COMMUNI- CATIE DING BEGELEI- STIMU- LEREN 2. WELBEVINDEN EN ONTWIKKELING Door haar/zijn manier van werken stimuleert de pedagogisch medewerker het welbevinden en de ontwikkeling van de kinderen. Om invulling te geven aan de 5 O s worden de volgende interactievaardigheden gebruikt: Het bieden van emotionele ondersteuning Tonen van respect voor de autonomie Het bieden van structuur en het stellen van grenzen Praten, uitleggen en luisteren Het begeleiden van de interacties tussen de kinderen Het stimuleren van de ontwikkeling Op bovenstaande punten worden de pedagogisch medewerkers jaarlijks bijgeschoold door middel van Beeldcoaching. Bij beeldcoaching wordt gebruik gemaakt van filmopnames die op de groep worden gemaakt en vervolgens worden nabesproken met de pedagogisch medewerkers. HET BIEDEN VAN EMOTIONELE ONDERSTEUNING Wij zorgen ervoor dat de kinderen zich emotioneel veilig, gerespecteerd, gewaardeerd en geaccepteerd voelen bij ons. Dit doen wij o.a. op de volgende manieren: Stimuleren van de zelfredzaamheid: wij stimuleren, motiveren en helpen de kinderen tijdens het aan- en uitkleden, opruimen, zelf eten enz. Wij prijzen en belonen de kinderen als ze dit goed doen. Dat doen we met een enthousiaste houding, vrolijke intonatie in de stem en klappen in de handen. Een extra middel is het geven van stickers en beloningskaartjes; Wij zorgen ervoor dat de kinderen en ouders het gevoel krijgen welkom te zijn. Dit begint al met een enthousiaste begroeting, we lopen altijd op het kind en ouder af. Als wij bezig zijn met een kind of andere ouder geven wij aan dat we er zo aankomen. Wij vragen hoe het met het kind gaat en of er nog bijzonderheden zijn, zodat we in kunnen spelen op mogelijke zaken die het wel en wee van het kind kunnen beïnvloeden. Op die manier laten wij onze betrokkenheid zien. Wij hebben de deuren naar de hal open en de hekjes dicht. Zo creëren we een warm welkom. Pagina 10 van 18

11 HET TONEN VAN RESPECT VOOR DE AUTONOMIE Wij gaan er vanuit dat elk kind uniek is en recht heeft op eigen ideeën en wensen. Het bevorderen van de autonomie vinden wij erg belangrijk. Wij bieden ruimte aan de initiatieven van het kind. Kinderen krijgen de ruimte om ergens voor te kiezen (denk aan het speelgoed, wat te eten enz.). We letten er hierbij wel op dat de keuzes bij de leeftijd horen en passen binnen de algemene normen en waarden. Tevens letten wij op dat de kinderen niet te veel keuzes krijgen, zodat het voor hen duidelijk en overzichtelijk blijft om een bewuste keuze te maken. Wij observeren de kinderen in hun spelgedrag en geven ze de ruimte om zelf dingen op te lossen. Als er een situatie is tussen twee kinderen kijken we eerst of het ze lukt hier samen uit te komen. Lukt dit niet dan bieden we hulp. We grijpen in als de veiligheid van het kind in gevaar komt. We leren de kinderen om het na een conflict goed te maken, d.m.v. een kusje of knuffel te geven of sorry te zeggen. Wij bieden speelgoed aan in open kasten en doorzichtige bakjes zodat de kinderen zien wat er inzit en weten waar ze uit mogen kiezen. We stimuleren de kinderen het speelgoed uit die kasten zelf te pakken. We geven de kinderen ruimte om te praten en een gesprek te leiden. We geven kinderen dan individuele aandacht. We stellen open vragen, maken oogcontact en gaan daarvoor als we staan door onze knieën. We stimuleren de kinderen te praten over hun gevoelens. Dit doen we door gevoelens te benoemen en uit te leggen zodat zij de emotie gaan herkennen. Zij leren zo dat er ruimte is om gevoelens te uiten en hoe ze dit kunnen doen. We benoemen onze eigen emotie (ik ben nu zo blij, boos of verdrietig), maar ook hun emotie (ik zie dat je blij/verdrietig bent) en vragen ze waarom ze blij of verdrietig zijn. Zo leren ze hun non-verbale emotie verbaal te maken. HET BIEDEN VAN STRUCTUUR EN STELLEN VAN GRENZEN Kinderen ontwikkelen zich het beste in een liefdevolle, veilige omgeving. Door regels te stellen en structuur te bieden, krijgen kinderen vat op hun omgeving. Wij zorgen voor een veilig klimaat door: Gebruik te maken van dagritmekaarten en pictogrammen omdat kinderen behoefte hebben aan een duidelijk ritme en herkenbaarheid. Ook hebben we opruimkaarten, pictogrammen en doorzichtige opruimbakken. Deze zijn te vinden in de kasten waar het speelgoed ligt zodat de kinderen weten waar het speelgoed hoort; Gebruik te maken van een nadenk/time-out stoeltje. Dit doen we zodat het kind even de ruimte krijgt om na te denken over een negatieve situatie. Na twee maal waarschuwen moet het kind hierop plaatsnemen om na te denken wat er fout ging. Kinderen zitten maximaal een minuut per leeftijd op het nadenkstoeltje. Na de denktijd bespreken we en evalueren we de situatie zodat het kind hiervan iets kan leren; We geven kinderen de keuze bij het eetmoment maar wel met duidelijke grenzen. We bieden alleen gevarieerde gezonde voeding aan. Kinderen krijgen eerst een boterham met melk of water. Daarna een tweede boterham of eventueel een cracker. We praten over gezond en minder gezond eten. Tijdens het zelfstandig smeren kijken we naar de ontwikkeling van het kind. Wanneer kinderen 3 jaar zijn mogen ze zelfstandig eten aan een apart gedekte tafel indien de groep het toelaat; De kinderen hulp te bieden bij het wisselen van een activiteit. Wij bereiden kinderen voor door hen ruim van te voren aan te geven dat er een andere activiteit gaat plaatsvinden en wat er van hen wordt verwacht. Bijvoorbeeld: zo meteen gaan we opruimen en dan aan tafel om te eten; Pagina 11 van 18

12 Eén of twee kinderen per dag speciale aandacht te geven. Dit doen we in de vorm van een hulpje van de dag (ster van de dag). Een kind vanaf twee jaar mag deze dag keuzes maken (welke kleur beker, naast welk kindje of juf zitten en overal mee helpen zoals de tafel dekken en dergelijke); Familiemuur, op iedere groep is er op een zichtbare plek voor de kinderen een familiemuur. Daar hangen foto`s van de familie van de kinderen. COMMUNICATIE: PRATEN, UITLEGGEN EN LUISTEREN Wij maken de buitenwereld en gevoelswereld voor kinderen begrijpelijk door te praten, uit te leggen en naar de kinderen te luisteren. Wij stimuleren de taalontwikkeling op de volgende manieren: Wij zingen minimaal eenmaal per dag liedjes; zo leren en herkennen kinderen woorden; Wij hebben de hele dag door één op één gesprekjes met de kinderen. We dagen ze uit tot vertellen door open vragen te stellen. We dwingen kinderen niet tot praten! Tijdens alle activiteiten vertellen we wat we aan het doen zijn. Dit is herkenbaar voor kinderen en ze horen veel herhaling, bijvoorbeeld ik ga nu de tafel dekken met de borden en het bestek enz. Wij stimuleren de kinderen door hun emotie te laten benoemen. Dat kan door je eigen emotie te benoemen, ik ben nu zo blij/boos of verdrietig. Maar je kan ook hun gedrag benoemen, bv. ik zie dat je blij/verdrietig bent. We vragen aan het kind waarom ben je blij of verdrietig? Zo leren ze hun emotie te uiten zowel verbaal als non-verbaal. In groepsgesprekken krijgen alle kinderen even de aandacht en stimuleren we ze tot vertellen. Zo stimuleren ze elkaar en gaan ze enthousiast vertellen. Stille afwachtende kinderen worden zo gestimuleerd hierin mee te gaan. De stille afwachtende kinderen helpen we met vertellen door vooraf met ze voor te bereiden wat ze hebben gedaan. Dit doen we minimaal eenmaal per dag. Wij communiceren op de volgende manier met de ouders: Wij besteden veel aandacht aan het haal- en breng moment. Wij stimuleren de kinderen (afhankelijk van de ontwikkeling van het kind) zelf te vertellen aan de ouders wat hij of zij die dag heeft gedaan. De pedagogisch medewerkers vertellen vanuit de ontwikkelingsgebieden wat er zoal is gebeurd. We werken met thema`s en daar is veel over te vertellen en te zien op de groep. We geven ouders advies en informatie over het wel en wee van hun kind. Indien een kind niet komt opdagen bellen wij (voor 10 uur) altijd de ouder of verzorger. Wij vragen naar de reden van het wegblijven. Indien een kind zo ziek is dat hij/zij niet mee kan doen aan het groepsproces, nemen we contact op met de ouder of verzorger en vragen we hen om hun kind te komen halen. HET BEGELEIDEN VAN DE INTERACTIES TUSSEN DE KINDEREN Wij stimuleren de verbondenheid in de groep en het wij-gevoel. Tijdens de dag gaan we meerdere momenten gezamenlijk aan tafel. We ruimen gezamenlijk op en hebben gezamenlijke activiteiten. Tijdens de tafelmomenten geven we alle kinderen de ruimte om te praten en stimuleren ook het samen praten over of met elkaar (zie hierboven benoemd). Zo creëren we een wij-gevoel. We communiceren met kinderen door op hun hoogte te praten (door de knieën), oogcontact te maken en niet verder dan twee meter van hen vandaan te staan. Pagina 12 van 18

13 Alleen in noodgevallen en onveilige situaties roepen we op afstand. In alle andere gevallen lopen we naar de kinderen toe. We stimuleren kinderen tot samenspel. We bieden activiteiten aan op meerdere plekken in de eigen groep of op andere groepen. De kinderen mogen hier vrijwillig aan deelnemen. Indien kinderen hier moeite mee hebben, stimuleren we ze door ze aan te zetten tot spel. We gaan met het kind naar een activiteit, blijven erbij tot hij/zij op zijn/haar gemak is. Herhalen is hier belangrijk. De eerste keer zal het kind gelijk mee terug willen maar als je dit herhaalt leert het kind dat samenspel leuk kan zijn. HET STIMULEREN VAN DE ONTWIKKELING Wij laten kinderen groeien door ze nieuwe ervaringen op te laten doen. Wij spelen minimaal één maal per dag (afhankelijk van het weer) actief buiten. Wij bieden minimaal één spel aan wat past bij het thema en de ontwikkeling van de kinderen. Als het nodig is, splitsen we de groepen op en gaan we naar het babyplein. Wij zorgen ervoor dat we als pedagogisch medewerker met een actieve houding, gericht op de kinderen, op het plein staan of rondlopen. Wij spelen actief binnen. We hebben meerdere speelhoekjes of creëren speelhoekjes zoals een parcours uitzetten om te gymmen. Wij werken met een activiteitenplanning met vaste thema s, we gebruiken de piramide-boeken vanuit de peuterspeelzaal. We richten de groepen per thema in met een themahoek. De activiteiten worden afgestemd op het niveau en aandachtsgebied van de kinderen. De tussendeuren zijn open op bepaalde tijden op de baby- en verticale groepen. Dit doen we zodat we de kinderen de ruimte geven een andere groep te verkennen en te kiezen waar ze willen spelen. Wij observeren doorlopend de kinderen met als doel in te spelen op de aandachtsgebieden van de kinderen. Wij hanteren de werkwijze focus op kinderen en het formulier specifieke aanpak per kind. Wij kijken gericht of er een specifieke aanpak nodig is bij het kind. Te denken valt aan extra zorg/ondersteuning/advies/hulp bieden. Maar ook aan uitdagingen aanbieden bijvoorbeeld als het kind zich sneller ontwikkelt dan anderen. Wij stimuleren de ontwikkeling van de zelfredzaamheid. We leren de kinderen zichzelf aan- en uit te kleden, zelfstandig naar het toilet te gaan en hun jassen en schoenen zelf aan te doen. Maar ook waar alle spullen en speelgoed horen zodat ze leren opruimen. Met bovenstaande helpen we de kinderen door dingen voor te doen, het samen te doen en de kinderen te belonen. We werken met beloningen in de vorm van een compliment door de pedagogisch medewerkers, stickers en kaarten. Pagina 13 van 18

14 3. PEDAGOGISCHE DOELEN Ieder jaar spreken wij drie pedagogische doelen af waar we op onze locatie extra aandacht aan besteden. Deze doelen komen tot stand in samenspraak met de oudercommissie. In de periode van maart 2016 tot maart 2017 staan de volgende onderwerpen centraal. Doel 1 optimaliseren van de interactie en communicatie met baby s Instrument: coaching met behulp van video-opnames, gebruik van gebaren. Actie: alle pm-ers ontvangen beeldcoaching gericht op de baby s, we gaan dit jaar gebruik maken van gebarentaal met baby s. We gaan bewust kansen creëren en benutten om de interactie en communicatie te stimuleren zoals tijdens de verschoonmomenten. Hier worden afspraken over gemaakt en besproken tijdens het werkoverleg. Er worden wekelijks activiteiten gepland voor de baby s. Beoogd resultaat: Een hechte band tussen de baby en de pedagogisch medewerker, meer individueel gerichte activiteiten. Baby`s voelen zich veilig en vertrouwd. Doel 2 per leeftijdsgroep c.q. ontwikkelingsfase worden er activiteiten aangeboden. Instrument: themagericht werken, aan de hand van de VVE methode Piramide, Opendeuren beleid. Actie : Wekelijks wordt er een programma gemaakt waarbij de diverse ontwikkelingsgebieden aan bod komen. De activiteiten worden afgestemd op de diverse ontwikkelingsfasen van de kinderen. Minimaal 2x in de week kunnen kinderen die daaraan toe zijn op andere groepen, met leeftijdsgenootjes een gezamenlijke activiteit doen. Beoogd resultaat Activiteiten zijn gevarieerd, het spelplezier staat voorop en daarnaast wordt de ontwikkeling gestimuleerd. Hierbij wordt gekeken naar wat het kind nodig heeft en wordt in samenwerking met de hele locatie activiteiten aangeboden die passen bij die ontwikkelingsfase. Elke groep werkt met thema s die de kapstok zijn voor de stimulering van de motorische, sociale, cognitieve en creatieve ontwikkeling. Doel 3 buitenspelen Instrument: buitenprogramma met daarin de gemaakte afspraken wie wanneer welke buitenactiviteit organiseert. Actie: Zowel s ochtends als s middags gaan we met de kinderen naar buiten, de weersomstandigheden zijn zelden een belemmering. Naast vrij spel worden er iedere dag gerichte buitenactiviteiten georganiseerd. De pedagogisch medewerkers besteden aandacht aan de natuurbeleving, zo worden de kinderen wekelijks meegenomen op ontdekking tocht door de (moes) tuin. Beoogd resultaat: de kinderen zijn dagelijks actief buiten bezig. De kinderen leren spelende wijs over de natuur. Pagina 14 van 18

15 BEGRIPPENLIJST Begrip Definitie Opmerkingen Stamgroep Een vaste groep kinderen in de dagopvang met vaste pedagogisch medewerkers* met een vaste ruimte. * Dit geldt voor structurele rooster, behoudens ziekte, (bij) scholing, verlof of vakantie Vaste pedagogisch medewerker (pm er) dagopvang Stamgroepruimte Vaste ruimte in relatie tot het halen en brengen Vaste ruimte in relatie tot samenvoegen groepen op bepaalde dagen Incidenteel extra dag(deel) afnemen Een pedagogisch medewerker die toegewezen is aan een vaste stamgroep per opvangdag. Een vaste, passend ingerichte ruimte waar het kind in de dagopvang het grootste deel van de dag aanwezig is. In principe hebben alle kinderen een vaste stam-/basisgroep. Wel kan besloten worden om kinderen in een andere ruimte te ontvangen of weer op te laten halen waarbij een vaste pedagogisch medewerker aanwezig is. Voor zowel kinderen als ouders moet inzichtelijk zijn welke ruimte dit is. Indien het kind aantal het toelaat, kunnen stamgroepen samengevoegd worden tot één groep waarbij in principe een vaste pedagogisch medewerker aanwezig is, uitgaande van een kloppende PKR. Voor zowel kinderen als ouders moet inzichtelijk zijn welke ruimte en welke groep dit is. Een dag(deel) waarvoor opvang wordt afgenomen welke buiten de vaste contracturen valt. Aan één kind worden maximaal 3 vaste pedagogische medewerkers gekoppeld. Per opvang dag is minimaal één van deze pedagogisch medewerkers werkzaam op de groep van dat kind. Deze pedagogisch medewerker is tevens het vaste aanspreekpunt voor ouders. Indien in grotere groepen met drie pedagogisch medewerkers tegelijk wordt gewerkt**, dan worden er maximaal 4 vaste pedagogisch medewerkers toegewezen. ** Afhankelijk samenstelling groepen en PKR. Het gaat hierbij om het begin en het eind van de opvangdag. Bijvoorbeeld tijdens vakanties en dagen met een (structureel) lage bezetting. Voorwaarde is dat maximale stamgroepsgrootte / basisgroepsgrootte evenals aantal pedagogisch medewerkers gehandhaafd blijft (PKR). Convenantpartijen zijn van mening dat geborgenheid en gevoel van veiligheid voor kind en voor de groep als geheel voorop staan. Pagina 15 van 18

16 Structureel dag(deel) op andere vaste groep Pedagogisch medewerker (pm er) BSO Achterwachtregeling dagopvang en buitenschoolse opvang Achterwacht Ambulanceaanrijtijden Uitgangspunt is dat bij het afnemen van een extra dag(deel) het kind in de oorspronkelijke stam-/basisgroep geplaatst wordt. Wanneer de groepsgrootte het niet toelaat het kind een extra dag(deel) in deze groep te plaatsen, kan in overleg met ouders besloten worden het kind voor die dag/dagdeel in een andere vaste groep te plaatsen Een pedagogisch medewerker die toegewezen is aan een basisgroep. Indien de mogelijkheid bestaat dat er slechts een pedagogisch medewerker aanwezig is, op het moment dat er kinderen aanwezig zijn op de vestiging, is er een achterwachtregeling van toepassing. Deze regeling houdt in dat in geval van calamiteiten er een achterwacht beschikbaar dient te zijn die binnen ambulance-aanrijtijden in de vestiging aanwezig kan zijn. Inzichtelijk moet zijn wie deze persoon is en waar deze te bereiken is. Tevens dient deze achterwacht tijdens de openingstijden bereikbaar te zijn. Een meerderjarig persoon met wie de aanbieder aantoonbaar de afspraak heeft gemaakt dat deze wordt ingezet in geval van een noodsituatie. Wettelijke toegestane norm vanaf moment dat melding is gedaan is opgenomen in de Wet Ambulancezorg. Schriftelijke toestemming van ouders is nodig. Indien deze situatie zich voordoet, mag een kind in maximaal 1 andere groep geplaatst worden, waarbij de eis van maximaal 2 stamgroepruimtes niet wordt losgelaten. Zodra plek is op de oorspronkelijke stam- of basisgroep wordt het kind automatisch overgeplaatst (dit wordt tevens vermeld in de plaatsingsovereenkomst, inclusief de uiterste datum die volgt uit de planning van het kindercentrum). Ondernemen moet (op verzoek van inspecteur) kunnen aantonen dat niet eerder in oorspronkelijke groep plek was. Indien de ouder het kind liever op de andere groep wil laten plaatsen dan dient hiervoor een regulier overplaatsingsverzoek ingediend te worden. Er worden geen specificaties gegevens over maximum aantal pedagogisch medewerkers per kind (ook i.v.m. open deurenbeleid en flexibiliteit). Deze achterwachtregeling is niet van toepassing tijdens 3-uursregeling. Pagina 16 van 18

17 Drie-uursregeling Open deurenbeleid Voor de flexibiliteit in de organisatie is het mogelijk dat in de dagopvang ten hoogste drie uur per dag (niet aaneengesloten) minder beroepskrachten worden ingezet dat volgens de pedagogisch medewerker kind ratio is vereist, maar nooit minder dan de helft van het benodigde aantal pedagogisch medewerkers. Is er in zo n situatie slechts één pedagogisch medewerker in het kindercentrum, dan is er ter ondersteuning ten minste één andere volwassene in het kindercentrum aanwezig. Afwijken van de vereiste pedagogisch medewerker kind ratio is niet toegestaan tussen en uur en tussen en uur. Vóór uur en na uur mag de afwijking van de pedagogisch medewerker kind ratio niet langer duren dan anderhalf uur aaneengesloten en in de pauzeperiode tussen en uur niet langer dan twee uur aaneengesloten. Dit alles met een maximum van drie uur per dag. In de informatie voor ouders wordt expliciet beschreven hoe invulling wordt gegeven aan de inzet van pedagogisch medewerkers een de randen van de dag en tijdens de middagpauze. Er wordt concreet aangegeven op welke tijdstippen wordt afgeweken van de vereiste pedagogisch medewerker- kind ratio. Een pedagogische methode waarbij kinderen de gelegenheid krijgen om binnen de locatie, buiten de eigen vaste ruimte met kinderen van andere groepen te spelen. In het pedagogisch beleidsplan wordt beschreven hoe aan het open deurenbeleid invulling wordt gegeven. Pagina 17 van 18

18 Wenbeleid Wenbeleid extern PKR-regeling Beleid dat beschrijft hoe omgegaan wordt met kinderen die doorstromen naar een andere groep binnen een kindercentrum. Er wordt voldoende tijd en aandacht besteed aan de versoepeling van de overgang naar een nieuwe situatie voor het kind. Afspraken over het wennen worden gemaakt in overleg met de ouders. Indien voor een bepaalde periode op een dag gewend wordt, mag de PKR voor beide groepen (de stamgroep waar het kind vandaan komt en de stamgroep waar het kind naar toe gaat) in totaal bepaald worden. Het kan hierbij gaan om: - kinderen die de leeftijd hebben om naar een andere groep door te stromen - kinderen die eerder toe zijn aan een volgende groep en alvast gaan spelen op de nieuwe groep - kinderen die een aangepast wenbeleid nodig hebben omdat ze vanwege hun ontwikkeling(s)(niveau) later dan de leeftijd waarop ze door zouden moeten schuiven, overgaan naar de volgende groep. Beleid dat beschrijft hoe omgegaan wordt met het wennen van kinderen die instromen op een kindercentrum. Er wordt voldoende tijd en aandacht besteed aan het wennen aan de nieuwe situatie voor het kind. Afspraken over het wennen worden gemaakt met de ouders. zie de nieuwe PKR-rekentool op de website Pagina 18 van 18