Fietsparkeerproef Raamplein

Transcriptie

1 Fietsparkeerproef Raamplein resultaten onderzoeken Definitieve versie 23 februari 2010 Opdrachtgever: Stadsdeel Centrum ECORYS-Bureau DAM Annemiek Buwalda Amsterdam, 23 februari 2010 b/td20864

2 ECORYS-Bureau DAM Rhijnspoorplein TX Amsterdam T F E bureaudam@ecorys.com W K.v.K. nr

3 Inhoudsopgave Samenvatting 5 1 Inleiding Achtergrond Verloop van de proef Onderzoek door ECORYS-Bureau DAM Onderzoeksvragen Leeswijzer en vervolg 10 2 Onderzoeksverantwoording Onderzoeksopzet Onderzoeksuitvoering Onderzoeksgebied Onderzoeksperiode/momenten 11 3 Resultaten reacties Tellingen Raamplein Raamplein versus omgeving Enquêtes Raamplein Mening fietsrekken Aanrijroute naar Raamplein Profiel gebruiker Piekmomenten Raamplein Alternatief voor Leidseplein en omgeving Omgeving Onderzoekslocatie Redenen om juist op de onderzoekslocatie te parkeren Profiel gebruiker Mening over fietsparkeren Herkomst/bestemming Vaker fiets parkeren Conclusies 22

4 Bijlagen 1. overzicht plaatsing fietsrekken Raamplein 2. overzicht foto s Raamplein 3. onderzoeksgebied tellingen 4. overzicht tellingen 5. enquêteformulieren

5 Samenvatting Achtergrond In het kader van het Plan van Aanpak voor het zichtbaar verbeteren van fietsparkeren is het stadsdeel Centrum in juni 2009 een proef met verschillende typen fietsrekken gestart. Het stadsdeel heeft met de proef op het Raamplein ervaring op willen doen met verschillende typen fietsrekken. Er bestaat de behoefte om te toetsen of er fietsrekken zijn die het meest optimaal toe te passen zijn bij een hoge (fiets) parkeerdruk en/of gebrek aan ruimte. Daarnaast wilde het stadsdeel weten wat fietsers vinden van het Raamplein als fietsparkeerplaats voor de druk bezochte Leidsebuurt. Dit is ingegeven door het voornemen om in de toekomst hier eventueel een (ondergrondse) fietsenstalling te realiseren in combinatie met een parkachtige inrichting van het Raamplein. Onderzoeksinhoud Om antwoord te geven op deze vragen is op diverse wijzen onderzoek verricht. Het publiek heeft via een reactie kunnen geven op de 19 fietsrekken die op het Raamplein zijn geplaatst. Er zijn tellingen van het aantal fietsen op het Raamplein uitgevoerd overdag en op vrijdag- en zaterdagavond en s avonds zijn fietsers op het Raamplein en in de omgeving ondervraagd. Voorkeur uit stemming De stemming via heeft een duidelijk winnend fietsrek opgeleverd. Het fietsnietje (nr 19) is met afstand het meest genoemde fietsrek van de 256 reacties. Men vindt het tijdloos, maar met gevaar om een chaotisch straatbeeld op te leveren door de plaatsing van fietsen tussen de rekken. De Dome (rek 5) is volgens een reactie een elegante versie van een nietje, maar iets minder stabiel. Fietsrek 9 (Heklucht) komt als derde uit de bus met name door de aanwezigheid van de fietspomp, wat als nadeel heeft dat de pomp gevoelig is voor vandalisme. De vierde keuze is model 3 (Connect) met een ruimtelijke vormgeving, maar een smal ontwerp waardoor niet geschikt voor alle soorten fietsen. Waarom andere rekken niet Rekken waarbij je de fiets moet optillen om te kunnen parkeren, de smalle modellen of de met gevaarlijke punten of randen uitgevoerde rekken zijn in de ogen van de respondenten minder toereikend dan de nietjesachtigen. Gebruik Raamplein als geheel Het gebruik van de verschillende fietsrekken is geïnventariseerd tijdens tellingen op het Raamplein, zowel overdag als ook s avonds. Er is op het Raamplein sprake van onderbezetting van de beschikbare capaciteit. De rekken kunnen bij elkaar 211 fietsen herbergen, terwijl de bezetting varieert tussen 30% in de ochtend tot maximaal 69% in de late avond/vroege nacht. Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 5

6 Bezetting individuele rekken Tussen de fietsrekken onderling zijn wel verschillen in bezetting te zien, maar gezien het verschil in aantal fietsen per soort rek, is een vergelijking op dit punt niet mogelijk. Een aantal rekken kent op sommige momenten een overbezetting, omdat er fietsen makkelijk tussen de rekken of tegen de al geparkeerde fietsen zijn gezet. Het fietsvak is tussen de rekken op het Raamplein niet op zijn plaats; het wordt niet of nauwelijks gebruikt omdat men de voorkeur geeft de fiets ergens aan vast te maken. Verhouding fietsen in de omgeving Het aantal fietsen in de omgeving van het Raamplein globaal tussen Raamplein en Leidseplein overtreft het aantal op het Raamplein ruimschoots. De tellingen s avonds op vrijdag en zaterdag laten zien dat het aantal geparkeerde fietsen toeneemt naarmate het later wordt. De zaterdag is zo n 15% drukker dan de vrijdag. In vergelijking met het Raamplein staan er in de omgeving gemiddeld 6 tot 7 keer het aantal fietsen geparkeerd dan op het Raamplein (maximaal meer dan 1.000). Geen voorkeurrek uit enquêtes Uit de enquêtes op het Raamplein blijkt dat 33% van de ondervraagden een bewuste keuze voor een bepaald fietsrek heeft gemaakt. De gebruiker vindt met name de mogelijkheid om de fiets te verankeren (35%), dat de fiets niet kan omvallen (17%) en weinig kans op beschadigingen (5%) belangrijk voor een fietsrek. De rest van de ondervraagden heeft de fiets in een leeg rek of vlakbij de bestemming gestald zonder erover na te denken. Ruimtebeslag of een verrassend ontwerp zegt de gebruiker van een fietsrek zelf niet veel. Hij of zij laat zich vooral leiden door het gebruikersgemak van een fietsrek. In de praktijk is te zien dat de gebruiker minder kritisch is op de eigenschappen van een fietsrek en het parkeren van de fiets laat afhangen van de beschikbare plaats èn de mogelijkheid om dichtbij de bestemming parkeren. Uit de enquêtes komt geen voorkeur voor één bepaald fietsrek. Waardering fietsparkeren Raamplein De gebruikers waarderen de huidige stallingsmogelijkheden op het Raamplein met een 8,0. Dit geldt zowel voor bewoners, als voor het uitgaanspubliek. Raamplein alternatief voor Leidseplein De ondervraagden op het Raamplein zijn in meerderheid voor een stalling op het Raamplein. De bewoners kiezen hier massaal voor (90%), maar het uitgaanspubliek is iets voorzichtiger (51% voorstander). De belangstelling voor het gebruik van een ondergrondse stalling ligt een stuk lager (van de voorstanders voor een stalling: 50% bij bewoners en 38% bij het uitgaanspubliek). De route van 43% van de ondervraagden op het Raamplein voert waarschijnlijk over de Marnixstraat, waardoor het Raamplein als stallingslocatie zeker belangrijk kan zijn. 43% van de ondervraagden komt uit het westen, 21% uit het oosten (ten opzichte van het Raamplein). 35% van de ondervraagden met een fiets op het Raamplein gaan op weg naar de Leidsebuurt en hiervan is 60% voor een stalling op het Raamplein (van de voorstanders 44% zal in een ondergrondse stalling gaan staan). Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 6

7 De fietsers die ondervraagd zijn in de omgeving van het Raamplein zijn minder bereid een stalling op het Raamplein te gaan gebruiken (50%). Over het gebruiken van een stalling op het Raamplein als het gaat om een ondergrondse uitvoering heeft bijna niemand nog een mening. De aanrijroute van de ondervraagden in de omliggende straten van het Raamplein is vooral zuidelijk, dus niet uit de richting van het Raamplein (51%). Men komt vooral uit De Pijp, omgeving Sarphatistraat en Oost-Watergraafsmeer. Waardering fietsparkeren omgeving Het gemiddelde rapportcijfer voor het parkeren van de fiets in de omgeving van het Leidseplein is 5,3. Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 7

8 1 Inleiding 1.1 Achtergrond In het kader van het Plan van Aanpak voor het zichtbaar verbeteren van fietsparkeren is het stadsdeel Centrum in juni 2009 een proef met verschillende typen fietsrekken gestart. Een onderdeel van het plan betreft een proef met verschillende typen fietsrekken. Het stadsdeel heeft met de proef op het Raamplein ervaring op willen doen met verschillende typen fietsrekken. Er bestaat de behoefte om te toetsen of er fietsrekken zijn die het meest optimaal toe te passen zijn bij een hoge (fiets) parkeerdruk en/of gebrek aan ruimte. Daarnaast wilde het stadsdeel weten wat fietsers vinden van het Raamplein als fietsparkeerplaats voor de druk bezochte Leidsebuurt. Dit is ingegeven door het voornemen om in de toekomst hier eventueel een (ondergrondse) fietsenstalling te realiseren in combinatie met een parkachtige inrichting van het Raamplein. Figuur 1: foto Raamplein Verloop van de proef Aan verschillende leveranciers van fietsrekken is gevraagd voorstellen te doen voor fietsrekken die mee konden doen aan de proef. In overleg met de leveranciers, de Nederlandse Fietsersbond en het stadsdeel Centrum zijn de 19 typen fietsrekken uitgezocht. Na plaatsing in juni 2009 is er een oproep gedaan aan belangstellenden om te stemmen op de (drie) meest favoriete fietsrekken. Hier is gevraagd naar de mening over Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 8

9 gebruikersgemak, ontwerp en ruimtegebruik specifiek passend bij de binnenstad. Er is in de loop van de maanden redelijke media-aandacht geweest. Figuur2: Oproep flyer stemmen op favoriete fietsenrek Raamplein In november 2009 heeft er nog een laatste oproep met flyers en posters in de Leidsebuurt, plaatsgevonden. Aansluitend heeft ECORYS-Bureau DAM tellingen gedaan en ter plaatse interviews afgenomen, zowel op het Raamplein als in de omgeving tussen het Raamplein en het Leidseplein. Hierbij is expliciet aandacht besteed aan het Raamplein als fietsparkeerlocatie en de wijze waarop fietsers parkeren (parkeergedrag- en motivaties). 1.2 Onderzoek door ECORYS-Bureau DAM Het doel van het onderzoek is tweeledig. Enerzijds is het de bedoeling bij te dragen aan een gefundeerde mening over een nieuw fietsrek dat toepasbaar is in de hele binnenstad en minder beslag legt op de ruimte. Anderzijds wil het stadsdeel weten of fietsers het Raamplein zien als een mogelijke locatie voor een grootschalige fietsvoorziening. Het eerste deel van het onderzoek bestaat uit het bijhouden van de reacties die bij het stadsdeel binnenkomen en het verwerken van de voor- en nadelen die volgens de gebruikers aan de fietsrekken kleven. Daarnaast behelst het onderzoek tellen van het aantal fietsen op straat zelf. Niet alleen het proefgebied op het Raamplein, maar de wijdere omgeving zal in de tellingen worden betrokken. In de bijlage treft u een overzicht aan van het telgebied. Het stadsdeel heeft zelf tellingen van momenten door de week. Deze resultaten zal ECORYS-Bureau DAM verwerken in de rapportage. Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 9

10 Het laatste deel van het onderzoek betreft het onderzoeken van het parkeergedrag van de gebruikers van de fietsrekken op het Raamplein. Zo ontstaat een profiel van de gebruikers. Tevens vragen wij ze hun onder meer naar hun voor- en afkeur van de verschillende fietsrekken. Aan mensen die hun fiets neerzetten op de omliggende straten is gevraagd naar onder andere de bekendheid met het Raamplein als locatie om de fiets te stallen. 1.3 Onderzoeksvragen Het onderzoek op straat dient antwoord te geven op de volgende vragen: Fietsbezetting: hoeveel fietsen staan er op het Raamplein en in de omgeving geparkeerd? Gedrag: welk (parkeer)gedrag vertonen de fietsers op het Raamplein en in de omgeving? Mening: wat is de mening over het Raamplein als mogelijke fietsparkeerlocatie? 1.4 Leeswijzer en vervolg In deze rapportage wordt ingegaan op de onderzoeksdelen die ECORYS-Bureau DAM heeft verricht, te weten de verwerking van de reacties per , de tellingen en de enquêtes. Deze gegevens worden door de opdrachtgever gekoppeld aan de ervaringen die het stadsdeel zelf heeft opgedaan met de fietsrekken. Hierbij ligt de aandacht bij inpasbaarheid van het ontwerp, bestendigheid, duurzaamheid en onderhoud. Alles bij elkaar zal dit leiden tot een voorstel dat aan het bestuur ter besluitvorming aangeboden wordt. Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 10

11 2 Onderzoeksverantwoording 2.1 Onderzoeksopzet De reacties die bij het stadsdeel zijn binnengekomen hebben wij gecontroleerd op dubbele reacties en vervolgens verwerkt. Van elk fietsrek is bijgehouden hoeveel maal het genoemd werd en welke voor- en nadelen er per fietsrek vermeld zijn. Het onderzoek op straat, zowel op het Raamplein als in de omliggende straten, omvatte het met regelmaat tellen van het aantal geparkeerde fietsen. Daarbij is geen onderscheid gemaakt tussen fietsen, bromfietsen en scooters. Wel is men alert geweest of het voorkomen van extreem hoge aantallen bromfietsen en scooters. In de rest van de onderzoeksuren zijn enquêtes afgenomen, ook weer op het Raamplein en in de omgeving. Voor het onderzoek zijn tegelijkertijd twee ervaren enquêteurs ingezet die elkaar afwisselen in werkzaamheden (tellen en enquêteren). Vanzelfsprekend heeft de teller nadat de telling is verricht zich bezig gehouden met enquêteren van de mensen die de fiets neerzetten. 2.2 Onderzoeksuitvoering Onderzoeksgebied Het onderzoeksgebied bestaat enerzijds uit de proeftuin op het Raamplein, anderzijds uit diverse straten tussen het Raamplein en het Leidseplein. Voor de tellingen zijn de volgende straatdelen in de omgeving van het Raamplein onderscheiden: Marnixstraat, Korte en Lange Leidsedwarsstraat, Leidsegracht en Lijnbaansgracht Onderzoeksperiode/momenten Vanaf juli t/m 31 december 2009 heeft het publiek de gelegenheid gehad hun voorkeur voor een fietsrek te mailen naar het stadsdeel. De binnengekomen reacties tot 5 januari 2010 zijn in deze rapportage verwerkt. Het onderzoek ter plaatse heeft plaatsgevonden op: Zaterdag 7 november 2009 tussen 16:00 en 02:00 uur; Vrijdag 20 november 2009 tussen 19:30 en 23:30 uur; Zaterdag 21 november 2009 tussen 21:00 en 02:00 uur. Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 11

12 3 Resultaten 3.1 reacties In totaal zijn 256 reacties verwerkt. De meeste mensen hebben in een top 3 hun voorkeur opgegeven en bij sommige reacties is een toelichting op de keuze gevoegd, die wij hebben ingedeeld in positieve en in negatieve commentaren per fietsrek. Niet bekend is wie er precies gestemd hebben. Het kunnen bewoners zijn, gebruikers van de fietsrekken op het Raamplein of geïnteresseerden in fietsvoorzieningen. De 19 fietsrekken die in de proef zijn betrokken, vindt u hieronder afgebeeld. De exacte plaats van de fietsrekken op het Raamplein is in bijlage 2 opgenomen. Figuur 3: fietsrekken Raamplein. De fietsrekken met de meeste stemmen zijn gekozen omdat de fiets er goed aan vastgemaakt kan worden, de fiets stevig staat en niet kan omvallen en omdat het rek geen scherpe punten heeft waaraan men zich kan bezeren. De favoriete rekken zijn alle nietjesachtige modellen met één model dat eruit springt: 19 (het fietsnietje). Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 12

13 Van elk fietsrek is geteld hoe vaak het is genoemd in de reacties. In de onderstaande grafiek vindt u het overzicht van de 19 fietsrekken en hun scores. Het aantal negatieve opmerkingen per fietsrek staat eveneens in de grafiek vermeld. Uit figuur 4 is op te maken dat 19 (fietsnietje) met afstand het meest genoemde gewenste fietsrek is, gevolgd door 5 (Dome), 9 (Heklucht) en 3 (Connect). aantal keer genoemd per fietsrek/aantal negatieve reacties RVS 280H 2. PI 3. CONNECT 4. TULIP 5. DOME 6. KEY 7. HORDE 8. O-ZONE 9. HEKLUCHT 10. PARCPLACE 11. VELOGRIP 12. FIETSVAK 13. ANDREAS 14. FIETS VAST DUET 15. CLUSTER SA VP 16. OPTIMAL MONO 17. RVS CARREE 18. AM FIETSNIETJE aantal keer genoemd aantal negatieve reacties Figuur 4: score per fietsrek. De favoriet 19 (fietsnietje) wordt als tijdloos gekwalificeerd, maar ook als saai en veroorzaker van een chaotisch straatbeeld door teveel fietsen tussen de nietjes in. Fietsrek 9 (Heklucht) combineert volgens de stemmers het ideale model van een nietje met een praktische fietspomp, die meteen weer een nadeel oplevert: vandalismegevoelig. Rek 5 (Dome) is een elegante variant op het in de stad gebruikte nietje, hoewel het rek iets minder stabiel ervaren wordt. Model 3 (Connect) is ruimtelijk vormgegeven, maar te smal voor het bevestigen van damesfietsen. Van de overige fietsrekken wordt opgemerkt dat het optillen van een fiets (alle hangrekken) teveel bezwaar oplevert in het gebruik. Ook de smalle nietjesachtigen zijn minder geschikt door het kunnen omvallen van damesfietsen of fietsen met een zwaartepunt (krat voorop). Tenslotte zijn de fietsrekken met scherpe randen en punten niet geschikt voor toepassing in de openbare ruimte. Aardig om te weten is dat het gebruik van het logo van Amsterdam wordt opgemerkt en gewaardeerd bij de fietsrekken 6 (Key) en 13 (Andreas). Hoe het werkelijke gebruik van de fietsrekken op het Raamplein is, blijkt uit de tellingen. Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 13

14 3.2 Tellingen Raamplein Door het stadsdeel zelf zijn op het Raamplein tellingen op diverse doordeweekse dagen overdag uitgevoerd, meestal in de ochtend rond negen uur. ECORYS-Bureau DAM heeft de bezetting van de fietsrekken op het Raamplein aan het einde van de middag en in de avond en nacht geteld. Door het aantal te stallen fietsen per rek toe te voegen aan de telcijfers, is de procentuele bezetting per rek uitgerekend. Het totaal aantal fietsen dat op de bedoelde wijze op het Raamplein kan worden gestald is 211. Een hogere bezetting van 100% is mogelijk doordat er fietsen tussen de afzonderlijke rekdelen zijn geplaatst. Bij een aantal rekken is een overbezetting geconstateerd. Ook is het consequent anders gebruiken dan door de ontwerper van het rek is bedoeld een oorzaak. Dit komt voor bij 14 (Fiets Vast Duet), dat als een soort nietje wordt beschouwd. Onderbezetting van een fietsrek zegt wellicht iets over de aantrekkingskracht van het rek. Te zien is dat het fietsvak niet of nauwelijks wordt gebruikt. Enkele andere modellen zijn op drukkere momenten s avonds bijna niet in trek (9 Heklucht, 11 Velogrip, 13 Andreas, 17 rvs Carré). De complete telcijfers vindt u in bijlage 4. Figuur 5: foto verkeerd parkeren fietsen. Bij de tellingen is geconstateerd dat circa 10%-15% van de fietsen een lekke band heeft. Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 14

15 3.2.2 Raamplein versus omgeving De bezettingen van het Raamplein liggen in de periode september-december 2009 rond de volgende waarden, waarbij er sprake is van een onderbezetting op het Raamplein als geheel: Ochtend 30% (circa 65 fietsen) Middag 45% (circa 95 fietsen) Avond 65% (circa 135, oplopend tot 69% = 145 fietsen) De hoogste bezettingen zijn geteld later op de avond na 23:00 uur. Zie hiervoor ook de complete tellingen in de bijlage. Figuur 6: foto bezetting fietsen overdag. In de omgeving van het Raamplein is op een aantal dagen het aantal fietsen geteld. Dit betreft tellingen in de avonduren op een aantal straten. In bijlage 3 zijn de exacte straatdelen op een plattegrond aangegeven. Het aantal geparkeerde fietsen loopt uiteen van circa 650 tot fietsen. De zaterdagavond is ongeveer 15% drukker dan de vrijdagavond. In vergelijking met het aantal fietsen op het Raamplein op dezelfde avonden ligt de bezetting in de omgeving circa 6 tot 7 keer hoger dan op het Raamplein. In de volgende grafiek is af te lezen hoe de verhoudingen zijn. Gekozen is voor zaterdag 7 november 2009 omdat hiervan de meeste telcijfers beschikbaar zijn. Wel moet opgemerkt worden dat het tot circa 18:00 uur fors geregend heeft. De tellingen op 20 en 21 november laten eenzelfde verhouding zien tussen het aantal fietsen op het Raamplein en in de omgeving. Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 15

16 Aantal fietsen Raamplein/omgeving zaterdag 7 november Raamplein 16:00 16:30 17:00 18:00 20:30 21:00 21:30 22:00 23:30 0:30 1:30 teltijdstip Raamplein Omgeving trendlijn fietsen omgeving Figuur 7: fietsen Raamplein en omgeving. Uit figuur 7 is af te lezen dat naarmate de avond vordert de bezetting in de omgeving toeneemt. Om dit aan te tonen is de trendlijn in de grafiek opgenomen. De bezetting op het Raamplein loopt in die uren ook iets op, maar haalt de rode lijn met het aantal beschikbare parkeerplaatsen voor fietsen (211) nergens. s Avonds verandert de bezetting op het Raamplein weinig. De extra fietsen die s avonds zijn geteld staan in de omgeving van het Raamplein geparkeerd. 3.3 Enquêtes Op het Raamplein en in de omgeving tussen het Raamplein en het Leidseplein zijn enquêtes afgenomen onder fietsers die de fiets parkeren. Op het Raamplein zijn in totaal 86 mensen ondervraagd; in de omgeving 50. De gebruikte enquêteformulieren zijn als bijlage 5 opgenomen. 3.4 Raamplein Mening fietsrekken Fietsers op het Raamplein hebben de fiets in een van de 19 fietsrekken neergezet. Een derde van de fietsers heeft de keuze voor het fietsrek bewust gemaakt (33%). De rest Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 16

17 heeft zich laten leiden door lege rekken of de locatie (dichtbij bestemming of weg, 67%), waarover later meer. De 33% die bewust heeft gekozen voor het stallen van een fiets in een bepaald rek doet dit vooral uit oogpunt van het gebruikersgemak en in mindere mate het ontwerp of het ruimtebeslag van een rek (28 personen). Het gebruik van de 19 fietsrekken is zeer gevarieerd zoals ook blijkt uit de tellingen. Een aantal gebruikers zegt telkens een ander fietsrek uit te proberen. Er is niet één bepaald fietsrek dat er uitspringt qua gebruik, maar eveneens niet als er gekeken wordt naar de redenen voor het gebruik: de voor- en nadelen. Bij de opmerkingen over de fietsrekken valt op dat de wens om de fiets ergens aan te kunnen vastmaken zwaar weegt. 35% vindt dit belangrijk. Daarnaast is het van belang dat de fiets niet kan omvallen (17%) en dat er weinig kans is op beschadigingen (5%). Bedoeld is dan het beschadigen van de fiets of van de persoon die het fietsrek benut. Het ontwerp is voor 7% van de respondenten belangrijk Aanrijroute naar Raamplein De ondervraagden komen uit allerlei delen van Amsterdam of uit verder gelegen plaatsen. De herkomsten zijn geclusterd naar de windrichtingen oost, west en zuid volgens de onderstaande indeling. De blauwe stip geeft het Raamplein aan. west oost zuid Figuur 8: herkomsten naar west, oost, zuid. Van alle ondervraagden waarvan de herkomst bekend is komt 43% uit straten die westelijk gelegen ten opzichte van het Raamplein. 21% van de fietsers is afkomstig uit het oosten. De Marnixstraat is hierbij als grens tussen oost en west aangehouden. Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 17

18 aanrijroute Raamplein zuid 36% oost 21% west 43% Figuur 9: aanrijroute naar Raamplein. De fietsers die vooral hebben gekeken naar een beschikbaar rek of de fiets vlakbij hun bestemming hebben neergezet zijn in gelijke mate afkomstig uit straten ten westen en ten oosten van het Raamplein (30%). Ruimtebeslag of een verrassend ontwerp zegt de gebruiker van een fietsrek zelf niet veel. Hij of zij laat zich vooral leiden door het gebruikersgemak van een fietsrek. In de praktijk is te zien dat de gebruiker minder kritisch is op de eigenschappen van een fietsrek en het parkeren van de fiets laat afhangen van de beschikbare plaats èn de mogelijkheid om dichtbij de bestemming parkeren Profiel gebruiker De gebruikers tijdens de tellingen zijn in een aantal categorieën in te delen, te weten bewoner, uitgaanspubliek en diverse. De indeling is gemaakt aan de hand van het motief dat de ondervraagde heeft opgegeven. Onder diverse motieven zijn begrepen werken, sauna-bezoek, boodschappen doen of naar een workshop. 73% van de gebruikers behoort tot het uitgaanspubliek. Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 18

19 gebruikers Raamplein (86 personen) bew oner uitgaanspubliek diverse niet genoemd Figuur 10: gebruiker fietsrekken Raamplein. De bewoner (8 personen).. laat de fiets lang staan.. vindt een korte route (en dichtbij kunnen stallen) belangrijk (90%).. het wegdek moet in orde zijn en er mogen geen obstakels voorkomen.. zet de fiets vaker op het Raamplein neer (63% alle dagen).. staat hier in sommige gevallen incidenteel.. gebruikt als incidentele parkeerder de Locker stalling of staat liever pal voor de deur.. zal een eventuele fietsenstalling op het Raamplein gaan gebruiken (90%).. vindt een ondergrondse stalling onder voorwaarden een goed idee (50%).. meent dat een ondergrondse stalling licht en duidelijk moet zijn.. woont vooral op de Marnixstraat (50%) en Lijnbaansgracht (25%).. geeft de huidige stallingsmogelijkheid op het Raamplein als cijfer een 8. Het uitgaanspubliek (63 personen).. parkeert de fiets tussen 1 en 12 uur (gemiddeld 5 uur).. vindt een korte route naar de bestemming belangrijk (68%).. wenst zich veilig te voelen op de route (14%), maar kiest niet voor cameratoezicht of politie, wel voor goede verlichting (5%).. stalt de fiets hier vaker (63%).. zet de fiets meestal neer op zaterdagavond of op dagen door de week, ook op vrijdagavond.. is met krappe meerderheid voorstander van een stalling op het Raamplein (51%).. ziet weinig in een ondergrondse stalling (38% van de voorstanders van een stalling).. heeft als bestemming vooral Lijnbaansgracht (22%), Marnixstraat (21%), Raamstraat (16%) en Leidseplein (16%).. is in meerderheid afkomstig uit straten ten westen van de binnenstad (57%).. is tevreden met de huidige stallingsmogelijkheid op het Raamplein (geeft een 8). Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 19

20 3.4.4 Piekmomenten Raamplein De fietsers die aangeven vaker op het Raamplein te parkeren hebben opgegeven op welke dagen en tijdstippen dit dan gebeurd. Men kon vanzelfsprekend meer dan één dag noemen. Het meeste genoemd zijn de zaterdagavond (26%) en de vrijdagavond (23%). Overdag door de week en op het zaterdag zal 14% parkeren. Op zondag overdag en s avonds parkeert 12% de ondervraagden wel eens op het Raamplein Alternatief voor Leidseplein en omgeving Is het Raamplein een alternatieve stallingsmogelijkheid voor bezoekers van het Leidseplein en omgeving? Daarvoor is gekeken welke bestemming de fietsers hebben opgegeven. 30 ondervraagden hebben als bestemming de Lijnbaansgracht, Leidsestraat of Leidseplein. Daarvan zal 60% een stalling op het Raamplein gaan gebruiken. Als er naar het gebruik van een ondergrondse stalling wordt gevraagd, zegt 44% van de voorstanders deze te gaan gebruiken. 3.5 Omgeving Onderzoekslocatie De enquêtes zijn afgenomen in een aantal straten tussen het Raamplein en het Leidseplein. De respons is als volgt: Leidsegracht 29% Marnixstraat 27% Korte Leidsedwarsstraat 21% Lange Leidsedwarsstraat, Leidseplein, Raamdwarsstraat/Raamstraat 6% Redenen om juist op de onderzoekslocatie te parkeren Tweederde van de ondervraagden zet de fiets neer omdat het zo dicht bij de bestemming is. 21% geeft aan dat de keus voor het parkeren is bepaald omdat er plaats was om de fiets neer te zetten. Een enkeling noemt dat men er werkt of woont. Eén respondent noemt het te druk voor de Melkweg (gevestigd aan de Lijnbaansgracht) Profiel gebruiker Bioscoopbezoek, winkelen, uit eten en visite zijn goed voor 26 reacties (52%). Café- en discotheekbezoek is het motief van 21 respondenten (42%). De rest van de ondervraagden gaan naar het werk, bezoekt de schouwburg of neemt deel aan de Museumnacht. Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 20

21 3.5.4 Mening over fietsparkeren De fiets wordt gemiddeld iets meer dan 5 uur neergezet, met voorkeur aan een paal of nietje vastgemaakt (71%). 39% van de ondervraagden vindt het belangrijk dat de fiets dichtbij de bestemming staat. De weg naar de bestemming moet voor velen kort zijn (78%), met goede verlichting (22%). 14% van de ondervraagden wil een veilig gevoel hebben onderweg, maar niet allen verbinden daaraan camera- of politietoezicht (4%). Het parkeren in de straten wordt met een 5,3 gewaardeerd Herkomst/bestemming De herkomst van de ondervraagden is ingedeeld in oost, west en zuid, volgens de plattegrond in figuur 8. De fietsers zijn voor meer dan de helft (51%) afkomstig uit straten ten zuiden van de onderzoeksstraten. Daaronder zijn o.a. begrepen omgeving Sarphatistraat, De Pijp en Oost-Watergraafsmeer of verder weg gelegen herkomsten als Buitenveldert. aanrijroute omgeving zuid 51% oost 29% west 20% Figuur 11: aanrijroute naar onderzoeksstraten Vaker fiets parkeren Iets meer dan de helft van de ondervraagden zet de fiets vaker in het onderzoeksgebied neer (52%). De favoriete momenten zijn de vrijdagavond (34%) en de zaterdagavond (32%). 12% van de fietsers komt hier ook wel door de week overdag. Wanneer men niet in de onderzoekstraten parkeert, zet men de fiets vooral dichtbij de bestemming neer, maar een groot deel van de mensen komt immers niet vaker (48%). Twee respondenten maken soms gebruik van de Locker fietsenstalling. Exact de helft van de ondervraagden vindt een stalling op het Raamplein een goed idee en zal deze gaan gebruiken (50%). Genoemd wordt dat het stallen gratis en bewaakt moet zijn met een lange openingstijd. Over het al dan niet ondergronds zijn van een stalling, Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 21

22 heeft bijna geen enkele ondervraagde een mening. Van de 25 mensen die een stalling zou gebruiken zijn 3 mensen voorstander van een ondergrondse stalling en 3 mensen tegenstander. 3.6 Conclusies Voorkeur uit stemming De stemming via heeft een duidelijk winnend fietsrek opgeleverd. Het fietsnietje (nr 19) is met afstand het meest genoemde fietsrek van de 256 reacties. Men vindt het tijdloos, maar met gevaar om een chaotisch straatbeeld op te leveren door de plaatsing van fietsen tussen de rekken. De Dome (rek 5) is volgens een reactie een elegante versie van een nietje, maar iets minder stabiel. Fietsrek 9 (Heklucht) komt als derde uit de bus met name door de aanwezigheid van de fietspomp, wat als nadeel heeft dat de pomp gevoelig is voor vandalisme. De vierde keuze is model 3 (Connect) met een ruimtelijke vormgeving, maar een smal ontwerp waardoor niet geschikt voor alle soorten fietsen. Waarom andere rekken niet Rekken waarbij je de fiets moet optillen om te kunnen parkeren, de smalle modellen of de met gevaarlijke punten of randen uitgevoerde rekken zijn in de ogen van de respondenten minder toereikend dan de nietjesachtigen. Gebruik Raamplein als geheel Het gebruik van de verschillende fietsrekken is geïnventariseerd tijdens tellingen op het Raamplein, zowel overdag als ook s avonds. Er is op het Raamplein sprake van onderbezetting van de beschikbare capaciteit. De rekken kunnen bij elkaar 211 fietsen herbergen, terwijl de bezetting varieert tussen 30% in de ochtend tot maximaal 69% in de late avond/vroege nacht. Bezetting individuele rekken Tussen de fietsrekken onderling zijn wel verschillen in bezetting te zien, maar gezien het verschil in aantal fietsen per soort rek, is een vergelijking op dit punt niet mogelijk. Een aantal rekken kent op sommige momenten een overbezetting, omdat er fietsen makkelijk tussen de rekken of tegen de al geparkeerde fietsen zijn gezet. Het fietsvak is tussen de rekken op het Raamplein niet op zijn plaats; het wordt niet of nauwelijks gebruikt omdat men de voorkeur geeft de fiets ergens aan vast te maken. Verhouding fietsen in de omgeving Het aantal fietsen in de omgeving van het Raamplein globaal tussen Raamplein en Leidseplein overtreft het aantal op het Raamplein ruimschoots. De tellingen s avonds op vrijdag en zaterdag laten zien dat het aantal geparkeerde fietsen toeneemt naarmate het later wordt. De zaterdag is zo n 15% drukker dan de vrijdag. In vergelijking met het Raamplein staan er in de omgeving gemiddeld 6 tot 7 keer het aantal fietsen geparkeerd dan op het Raamplein (maximaal meer dan 1.000). Geen voorkeurrek uit enquêtes Uit de enquêtes op het Raamplein blijkt dat 33% van de ondervraagden een bewuste keuze voor een bepaald fietsrek heeft gemaakt. De gebruiker vindt met name de Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 22

23 mogelijkheid om de fiets te verankeren (35%), dat de fiets niet kan omvallen (17%) en weinig kans op beschadigingen (5%) belangrijk voor een fietsrek. De rest van de ondervraagden heeft de fiets in een leeg rek of vlakbij de bestemming gestald zonder erover na te denken. Ruimtebeslag of een verrassend ontwerp zegt de gebruiker van een fietsrek zelf niet veel. Hij of zij laat zich vooral leiden door het gebruikersgemak van een fietsrek. In de praktijk is te zien dat de gebruiker minder kritisch is op de eigenschappen van een fietsrek en het parkeren van de fiets laat afhangen van de beschikbare plaats èn de mogelijkheid om dichtbij de bestemming parkeren. Uit de enquêtes komt geen voorkeur voor één bepaald fietsrek. Waardering fietsparkeren Raamplein De gebruikers waarderen de huidige stallingsmogelijkheden op het Raamplein met een 8,0. Dit geldt zowel voor bewoners, als voor het uitgaanspubliek. Raamplein alternatief voor Leidseplein De ondervraagden op het Raamplein zijn in meerderheid voor een stalling op het Raamplein. De bewoners kiezen hier massaal voor (90%), maar het uitgaanspubliek is iets voorzichtiger (51% voorstander). De belangstelling voor het gebruik van een ondergrondse stalling ligt een stuk lager (van de voorstanders voor een stalling: 50% bij bewoners en 38% bij het uitgaanspubliek). De route van 43% van de ondervraagden op het Raamplein voert waarschijnlijk over de Marnixstraat, waardoor het Raamplein als stallingslocatie zeker belangrijk kan zijn. 43% van de ondervraagden komt uit het westen, 21% uit het oosten (ten opzichte van het Raamplein). 35% van de ondervraagden met een fiets op het Raamplein gaan op weg naar de Leidsebuurt en hiervan is 60% voor een stalling op het Raamplein (van de voorstanders 44% zal in een ondergrondse stalling gaan staan). De fietsers die ondervraagd zijn in de omgeving van het Raamplein zijn minder bereid een stalling op het Raamplein te gaan gebruiken (50%). Over het gebruiken van een stalling op het Raamplein als het gaat om een ondergrondse uitvoering heeft bijna niemand nog een mening. De aanrijroute van de ondervraagden in de omliggende straten van het Raamplein is vooral zuidelijk, dus niet uit de richting van het Raamplein (51%). Men komt vooral uit De Pijp, omgeving Sarphatistraat en Oost-Watergraafsmeer. Waardering fietsparkeren omgeving Het gemiddelde rapportcijfer voor het parkeren van de fiets in de omgeving van het Leidseplein is 5,3. Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 23

24 Bijlage 1: overzicht fietsreklocaties op Raamplein. Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 24

25 Bijlage 2: overzicht foto s opbouw proeflocatie Raamplein. Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 25

26 Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 26

27 Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 27

28 Bijlage 3: onderzoeksgebied tellingen. Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 28

29 29 Bijlage 4a: overzicht tellingen Raamplein per fietsrek. Telling zaterdag 7 november 2009 SPREIDING BENUTTING CAP. soort CAP. 16:00 16:30 17:00 18:00 20:30 21:00 21:30 22:00 23:30 0:30 1:30 GEM. MIN. MAX. MIN. MAX. 1. RVS 280H % 58% 2. PI % 50% 3. CONNECT % 88% 4. TULIP % 75% 5. DOME % 90% 6. KEY % 90% 7. HORDE % 100% 8. O-ZONE % 70% 9. HEKLUCHT % 75% 10. PARCPLACE % 60% 11. VELOGRIP % 33% 12. FIETSVAK % 0% 13. ANDREAS % 50% 14. FIETS VAST DUET % 80% 15. CLUSTER SA VP % 88% 16. OPTIMAL MONO % 120% 17. RVS CARREE % 50% 18. AM % 175% 19. FIETSNIETJE % 92% ,81818 TOTAAL BEZETTING 44% 45% 45% 43% 53% 57% 59% 61% 65% 62% 69% GEM. 55% Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein

30 30 Telling vrijdag 20 november ,3 SPREIDING BENUTTING CAP. soort CAP. 19:30 21:00 22:30 GEM. MIN. MAX. MIN. MAX. 1. RVS 280H % 39% 2. PI % 50% 3. CONNECT % 50% 4. TULIP % 50% 5. DOME % 60% 6. KEY % 60% 7. HORDE % 100% 8. O-ZONE % 70% 9. HEKLUCHT % 50% 10. PARCPLACE % 60% 11. VELOGRIP % 17% 12. FIETSVAK % 0% 13. ANDREAS % 70% 14. FIETS VAST DUET % 50% 15. CLUSTER SA VP % 100% 16. OPTIMAL MONO % 120% 17. RVS CARREE % 57% 18. AM % 150% 19. FIETSNIETJE % 81% 211 TOTAAL BEZETTING GEM. 119, % 59% 57% 57% Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein

31 31 Telling zaterdag 21 november 2009 SPREIDING BENUTTING CAP. soort CAP. 22:30 0:30 GEM. MIN. MAX. MIN. MAX. 1. RVS 280H % 61% 2. PI % 75% 3. CONNECT % 63% 4. TULIP % 88% 5. DOME % 70% 6. KEY % 70% 7. HORDE % 100% 8. O-ZONE % 50% 9. HEKLUCHT % 75% 10. PARCPLACE % 50% 11. VELOGRIP % 25% 12. FIETSVAK % 0% 13. ANDREAS % 70% 14. FIETS VAST DUET % 60% 15. CLUSTER SA VP % 88% 16. OPTIMAL MONO % 100% 17. RVS CARREE % 50% 18. AM % 175% 19. FIETSNIETJE % 78% 211 TOTAAL BEZETTING ,5 56% 66% GEM. 61% Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein

32 32 Tellingen overdag 13 aug. 19 aug. 24 aug. 1 sept. 15 sept. 8 okt. 21 okt. 15 dec. SPREIDING BENUTTING CAP. soort CAP. 9:25 9:30 9:05 17:10 9:15 9:00 9:35 11:00 MIN. MAX. MIN. MAX. 1. RVS 280H % 17% 2. PI % 38% 3. CONNECT % 50% 4. TULIP % 25% 5. DOME % 40% 6. KEY % 40% 7. HORDE % 63% 8. O-ZONE % 20% 9. HEKLUCHT % 50% 10. PARCPLACE % 60% 11. VELOGRIP % 8% 12. FIETSVAK % 0% 13. ANDREAS % 30% 14. FIETS VAST DUET % 70% 15. CLUSTER SA VP % 88% 16. OPTIMAL MONO % 100% 17. RVS CARREE % 43% 18. AM % 150% 19. FIETSNIETJE % 75% GEM. 67,5 31% 28% 33% 32% 28% 31% 37% 35% 32% Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein

33 Bijlage 4b: tellingen omgeving. Telling omgeving zaterdag 7 november 2009 code straat 16:40 18:30 19:40 21:40 22:40 23:40 1:00 SPREIDING 1 Raamdwarsstraat Marnixstraat Leidsegracht ri Marnixstraat Leidsegracht overkant Lange Leidsedwarsstraat Korte Leidsedwarsstraat Lijnbaansgracht Marnixstraat TOTAAL Telling omgeving vrijdag 20 november 2009 code straat 20:00 22:45 SPREIDING 1 Raamdwarsstraat Marnixstraat Leidsegracht ri Marnixstraat Leidsegracht overkant Lange Leidsedwarsstraat Korte Leidsedwarsstraat Lijnbaansgracht Marnixstraat TOTAAL Telling omgeving zaterdag 21 november 2009 code straat 23:00 1:15 SPREIDING 1 Raamdwarsstraat Marnixstraat Leidsegracht ri Marnixstraat Leidsegracht overkant Lange Leidsedwarsstraat Korte Leidsedwarsstraat Lijnbaansgracht Marnixstraat TOTAAL Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 33

34 Bijlage 5a: enquêteformulier Raamplein. VRAGENLIJST RAAMPLEIN Namens stadsdeel Centrum wil ik u wat vragen. tijdstip 1. U heeft uw fiets in fietsenrek nr. neergezet. Waarom juist in dit rek? 2. Wat zijn uw redenen om dit fietsenrek te gebruiken (meerdere antwoorden mogelijk): 1 [ ] kan fiets vastmaken aan rek 4 [ ] fietsenrek ziet er mooi uit 2 [ ] fiets kan niet omvallen 5 [ ] dichtste bij fietspad/weg 3 [ ] leeg rek uitgekozen 6 [ ] weinig kans op beschadigen fiets 7 [ ] 3. Hoe lang blijft de fiets hier staan? niet vergeten minuten of uren in te vullen 4. Van welk adres komt u nu af (alleen straatnaam)? 5. Naar welke bestemming/adres gaat u nu (alleen straatnaam)? 6. Wat gaat u nu doen/wat heeft u gedaan? 1 [ ] winkelen 5 [ ] bioscoop 2 [ ] uit eten 6 [ ] op bezoek 3 [ ] Paradiso 7 [ ] 4 [ ] café/discotheek o.a. Melkweg 8 [ ] 7. Wat vindt u belangrijk op de route daarheen (meerdere antwoorden mogelijk): 1 [ ] korte route 2 [ ] verlichting 3 [ ] veilig gevoel 4 [ ] cameratoezicht/politie 5 [ ] 8. Zet u uw fiets hier vaker neer? 1 [ ] JA indien ja ga naar vraag 9 2 [ ] NEE indien nee ga naar vraag Indien ja, op welke dagen dan ook (meerdere antwoorden mogelijk): 1 [ ] maandag t/m vrijdag overdag 4 [ ] zaterdag avond 2 [ ] vrijdag avond 5 [ ] zondag overdag 3 [ ] zaterdag overdag 6 [ ] zondag avond 10. Indien nee, waar zet u de fiets het vaakste neer? 1 [ ] fietsenstalling Locker, ga naar vraag 11 2 [ ] los Leidseplein 3 [ ] nietjes omgeving 4 [ ] elders, te weten: 11. (indien fietsenstalling) Er zijn plannen om een grote fietsenstalling te realiseren aan het Kleine Gartmanplantsoen. Omdat er veel fietsrekken nodig zijn, komt er mogelijk ook een stalling op het Raamplein. Wat vindt u daarvan? 12. Zou u van een dergelijke stalling op het Raamplein gebruik maken? 1 [ ] ja 2 [ ] nee, sla vraag 14 over 13. Waarom wel/niet? 14. En als het een ondergrondse fietsenstalling is? 1 [ ] ja 2 [ ] nee 15. Welk rapportcijfer geeft u het stallen van de fiets op het Raamplein? Bedankt voor uw tijd! Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 34

35 Bijlage 5b: enquêteformulier omgeving. VRAGENLIJST OMGEVING Namens stadsdeel Centrum wil ik u wat vragen. tijdstip 1. U heeft uw fiets hier op de gezet. Waarom juist hier? 2. Wat vindt u belangrijk bij het stallen/neerzetten van de fiets? 1 [ ] fiets ergens aan vast maken 5 [ ] 2 [ ] fiets liefst in fietsenstalling onbewaakt 6 [ ] 3 [ ] fiets liefst in fietsenstalling bewaakt 7 [ ] 4 [ ] dichtbij bestemming 3. Hoe lang blijft de fiets hier staan? niet vergeten minuten of uren in te vullen 4. Van welk adres komt u nu af (alleen straatnaam)? 5. Naar welke bestemming/adres gaat u nu (alleen straatnaam)? 6. Wat gaat u nu doen/wat heeft u gedaan? 1 [ ] winkelen 5 [ ] bioscoop 2 [ ] uit eten 6 [ ] op bezoek 3 [ ] Paradiso 7 [ ] 4 [ ] café/discotheek o.a. Melkweg 8 [ ] 7. Wat vindt u belangrijk op de route daarheen (meerdere antwoorden mogelijk): 1 [ ] korte route 2 [ ] verlichting 3 [ ] veilig gevoel 4 [ ] cameratoezicht/politie 5 [ ] 8. Zet u uw fiets hier vaker neer? 1 [ ] JA indien ja ga naar vraag 9 2 [ ] NEE indien nee ga naar vraag Indien ja, op welke dagen dan ook (meerdere antwoorden mogelijk): 1 [ ] maandag t/m vrijdag overdag 4 [ ] zaterdag avond 2 [ ] vrijdag avond 5 [ ] zondag overdag 3 [ ] zaterdag overdag 6 [ ] zondag avond 10. Indien nee, waar zet u de fiets het vaakste neer? 1 [ ] fietsenstalling Locker, ga naar vraag 11 2 [ ] los Leidseplein 3 [ ] nietjes omgeving 4 [ ] elders, te weten: 11. (indien fietsenstalling) Er zijn plannen om een grote fietsenstalling te realiseren aan het Kleine Gartmanplantsoen. Omdat er veel fietsrekken nodig zijn, komt er mogelijk ook een stalling op het Raamplein. Wat vindt u daarvan? 12. Zou u van een dergelijke stalling op het Raamplein gebruik maken? 1 [ ] ja 2 [ ] nee, sla vraag 14 over 13. Waarom wel/niet? 14. En als het een ondergrondse fietsenstalling is? 1 [ ] ja 2 [ ] nee 15. Welk rapportcijfer geeft u het stallen van de fiets hier? Bedankt voor uw tijd! Rapportage onderzoek fietsvoorzieningen Raamplein 35