Bedrijfseconomie, Commerciële Economie, Small Business en Retailmanagement

Transcriptie

1 Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Bedrijfseconomie, deeltijd Commerciële Economie, deeltijd Small Business en Retailmanagement, deeltijd Hogeschool NTI

2 Scheveningseweg KV Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Bedrijfseconomie, deeltijd Commerciële Economie, deeltijd Small Business en Retailmanagement, deeltijd Crohonummer: Bedrijfseconomie: Commerciële Economie: Small Business en Retailmanagement: Hogeschool NTI Hobéon Certificering BV april 2008 Auditteam: Dhr. R.J.M. van der Hoorn Dhr. J.A. Frederik Dhr. N.J. Brokking Dhr. F.W. Plat Dhr. G.A. Egas Repáraz Mevr. T. Verboom Secretaris: Mevr. D.P.M. de Koning

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Functie van het rapport Bereik van de beoordeling Karakteristiek van de opleidingen Centrale audit Hogeschool NTI Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie 19 juni BEVINDINGEN EN BEOORDELING 9 Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding 9 Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen 9 Facet 1.2. Niveau Bachelor 14 Facet 1.3. Oriëntatie HBO 17 Onderwerp 2: Programma 19 Facet 2.1. Eisen HBO 19 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma 23 Facet 2.3. Samenhang Programma 25 Facet 2.4. Studielast 27 Facet 2.5. Instroom 30 Facet 2.6. Duur 33 Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud 34 Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing 36 Onderwerp 3: Inzet van Personeel 39 Facet 3.1. Eisen HBO 39 Facet 3.2. Kwantiteit Personeel 41 Facet 3.3. Kwaliteit Personeel Onderwerp 4: Voorzieningen Facet 4.1. Materiële Voorzieningen 45 Facet 4.2. Studiebegeleiding 47 Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg 50 Facet 5.1. Evaluatie Resultaten 50 Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering 52 Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld 55 Onderwerp 6: Resultaten Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau Facet 6.2. Onderwijsrendement SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema HBO bacheloropleiding Bedrijfseconomie, deeltijd Oordeelschema HBO bacheloropleiding Commerciële Economie, deeltijd Oordeelschema HBO bacheloropleiding Small Business & Retailmanagement, deeltijd 3.4. Integraal oordeel/ advies aan NVAO Bijlage I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaringen auditoren Bijlage II: Programma visitatie 19 juni 2007 en programma aanvullende visitatie op 29 november 2007

4 1. INLEIDING 1.1. Functie van het rapport Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende en Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de in paragraaf 1.2 genoemde HBO -bachelor opleidingen Bereik van de beoordeling Hogeschool NTI verzorgt een groot aantal economische HBO-bacheloropleidingen. Het onderhavige rapport heeft betrekking op: Bedrijfseconomie crohonummer Commerciële Economie chohonummer Small Business en Retailmanagement crohonummer Hobéon Certificering heeft zijn oordeel over de verschillende opleidingen Bedrijfseconomie, Commerciële Economie en Small Business en Retailmanagement (hierna respectievelijk: BE, CE en SB&RM genoemd) in één rapport samengevat, omdat de opleidingen binnen één gemeenschappelijk beleids- en uitvoeringskader aangeboden worden. Niettemin wordt in het rapport, daar waar nodig, het onderscheid tussen de verschillende opleidingen gemaakt. De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de Management Review van de drie opleidingen Karakteristiek van de opleidingen Hogeschool NTI is met ingang van het collegejaar door de minister van Onderwijs conform artikel 6.9 WHW aangewezen als hogeschool. Als onderdeel van het Canadese Thomson Learning werd de weg ingeslagen naar het Hbo afstandsonderwijs. Hogeschool NTI is een betrekkelijk nieuwe opleider en biedt sinds september 2000 bacheloropleidingen aan in een afstandsvariant. De opleider kent momenteel circa 4500 studenten. Alle bacheloropleidingen worden aangeboden als een driejarige deeltijdopleiding, exclusief de afstudeerfase, waarbij studenten de mogelijkheid hebben om gedurende 6 jaar aan de hogeschool te studeren In de visie van Hogeschool NTI is het onderwijs flexibel ingericht via het onderwijskundige concept van blended learning. NTI-studenten kunnen door middel van dit concept studeren op hun eigen manier. De hogeschool wil haar visie uitdragen met nadrukkelijke aandacht voor de volgende vijf kenmerken: 1. Blended learning: een mix van onderwijsvormen die het leerproces van de student kan ondersteunen en stimuleren. De mix bestaat uit zelfstudie, contactmomenten en e-learning. 2. Flexibel: Hogeschool NTI faciliteert dat studenten de mate van begeleiding, in- en uitstroom, studietempo en de leerweg zelf kunnen bepalen. 3. Financieel aantrekkelijk: de hogeschool biedt HBO-opleidingen aan tegen een financieel aantrekkelijke prijs. 4. Waardevol: de hogeschool biedt geaccrediteerde en door het bedrijfsleven erkende opleidingen aan. 5. Doorgroeien: de hogeschool heeft speciale aandacht voor het faciliteren van doorstroom. Voor HBOstudenten gaat het voornamelijk om de doorstroom naar de arbeidsmarkt. In de toekomst moeten studenten steeds meer kunnen doorstromen naar post HBO- of Masteropleidingen. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleidingen BE, CE en SBRM, Hogeschool NTI 1

5 Studenten die ingeschreven zijn bij Hogeschool NTI hebben bewust gekozen voor afstandsonderwijs. Veel studenten zijn al werkzaam in de beroepspraktijk en kunnen op deze manier de studie makkelijker combineren met hun werk of hun privé-situatie. Veel instromende studenten zijn zogenaamde tweede kans studenten : studenten die in het verleden een dagopleiding gestaakt hebben of meteen zijn gaan werken en alsnog een beroepsopleiding op hbo-niveau willen afronden. Het voordeel van afstandsonderwijs is dat studenten zelf hun studietempo, studiemoment en studieplaats kunnen bepalen De opleidingen BE, CE en SB&RM zijn volledige Bacheloropleidingen. Het programma wordt in drie studiejaren aangeboden, maar kan gedurende maximaal zes jaren worden gevolgd. De reden dat er gekozen is voor een driejarig aanbod, ligt in het feit dat het onderwijsconcept van Hogeschool NTI, deeltijdonderwijs door middel van blended learning, niet gebonden is aan schooljaren. De student kan elk moment instromen en gedurende het gehele jaar door middel van zelfstudie, begeleiding door middel van e-learning en contactmomenten, studeren. Daarnaast zijn al veel studenten werkzaam in een relevante beroepspraktijk, waardoor het programma en de afstudeerfase (het lopen van stage en het schrijven van de scriptie) relatief efficiënt kan worden doorlopen (het zogenaamde concurrency-beginsel). De huidige afgestudeerden zijn binnen een termijn van 2,5 tot 5 jaar afgestudeerd Geschiedenis van de opleidingen: de opleidingen BE, CE en SB&RM maakten onderdeel uit van het pakket aan opleidingen waarvoor in 2000 een samenwerkingsovereenkomst is aangegaan met Dutch Delta Business School. De samenwerkingspartner verzorgde de onderwijskundige invulling van de opleidingen en hogeschool NTI verzorgde de organisatorische en logistieke zaken met betrekking tot de opleiding. Hogeschool NTI heeft in 2002/2003 een eigen licentie aangevraagd voor de opleiding en heeft in 2004 aantal onderwijskundige taken overgenomen. Sinds eind 2005 is de hogeschool geheel verantwoordelijk voor de opleidingen. Van oorsprong werd naar de opleiding CE ook een aparte opleiding Sales/Accountmanagement aangeboden. Deze is echter sinds 2005/2006 te beschouwen als een uitstroomprofiel van de opleiding CE. De opleidingen en het daarbij horende concept zijn inmiddels verbeterd richting de context van de NTIstudent en het principe van afstandsonderwijs. Daar waar in het verleden de opleidingen voornamelijk via zelfstudie werden aangeboden, is het didactisch concept blended learning ingevoerd (zie facet 2.7) Karakter van de opleidingen: de opleidingen van Hogeschool NTI kenmerken zich als brede opleidingen, waarbij rekening wordt gehouden met de doelgroep van de hogeschool, dat wil zeggen studenten die reeds werkzaam zijn in de (beroeps)praktijk en door middel van de opleiding zich verder willen ontwikkelen in hun carrière. De opleidingen zijn gedefinieerd aan de hand van een aantal thema s. Naast de inleidende en verdiepende en verbredende modules, zijn dat de volgende thema s: BE: Bedrijfskunde, Organisatiekunde, Recht, Financiën en Financieel management; CE: Communicatie & Sales, Marktanalyse, Bedrijfskunde en Commerciële Economie & Marketing. In het derde jaar ligt de nadruk hetzij op marktanalyse en marketing (CE), hetzij op Sales en Customer relations management (CE/Sales); SB&RM: Ondernemerschap, Financieel Management, Recht en Organisatie & Management Op dit moment zijn circa studenten ingeschreven bij hogeschool NTI, waaronder ruim 120 BEstudenten en ruim 100 CE- en SB&RM-studenten. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleidingen BE, CE en SBRM, Hogeschool NTI 2

6 1.4. Centrale audit Hogeschool NTI In toenemende mate voeren hogescholen op het centrale niveau (College van bestuur en diensten), dan wel op het midden-niveau (faculteiten, instituten of clusters van verwante opleidingen), gezamenlijk beleid en ontwikkelen instrumenten om een kwalitatief voldoende uitvoering van dit beleid te waarborgen. Dat kan er toe leiden dat ook bij de beoordeling in het kader van de accreditatie winst kan worden behaald, zowel in de vorm van vergroting van de samenhang binnen de instelling, de efficiency van het accreditatietraject als de met de interne en externe kwaliteitszorg gemoeide kosten. Op 12 juni 2007 heeft Hobéon een centrale audit uitgevoerd bij Hogeschool NTI, waarbij het auditteam de volgende vragen aan de orde heeft gesteld: Is het beleid dat de hogeschool voert op de verschillende beleidsterreinen accreditatiewaardig? Ofwel: is het beleid zodanig uitgewerkt dat het bij voldoende implementatie ook leidt tot een voldoende beoordeling in het kader van de accreditatie? Werkt het kwaliteitsmanagementsysteem binnen de hogeschool adequaat? Ofwel: werkt de PDCA-cyclus binnen de instelling aantoonbaar? Wat wordt op de centraal niveau al voldoende en aantoonbaar geborgd, zodat dit niet meer iedere keer (anders dan steekproefsgewijze) beoordeeld behoeft te worden bij de accreditatieonderzoeken van de afzonderlijke opleidingen of clusters van verwante opleidingen? Zijn er andere aandachtspunten die naar de mening van het auditteam vermelding behoeven? De centrale audit werd verricht door dhr. R.J.M. van der Hoorn als lead-auditor, dhr. W.L.M. Blomen als onderwijsauditor, mevr. J.M.J. Boon als deskundige afstandsonderwijs en mevr. E.R.J. Rijnen en mevr. D.P.M. de Koning als secretaris. In onderhavig Adviesrapport zal bij elk facet indien van toepassing worden aangegeven hoe het hogeschoolbrede beleid met betrekking tot het betreffende facet is vastgesteld en geborgd. De bevindingen van het auditteam naar aanleiding van de centrale audit zijn aangevuld met het oordeel over de specifieke uitwerking op opleidingsniveau. Hieronder volgt een korte beschrijving van de indruk die het auditteam heeft opgedaan tijdens de centrale audit Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de deeltijdvariant is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van die opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Voorafgaand aan het accreditatieonderzoek heeft Hobéon Certificering de opleidingen voorbereid op de audit door een inhoudelijke toelichting te geven op het NVAO-Accreditatiekader. Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de betreffende opleidingsvarianten geldt het volgende: De opleidingen hebben zich voor wat betreft beroepsprofiel, opleidingscompetenties en doelstelling tenminste gebaseerd op het landelijk beroepsprofiel en de opleidingscompetenties zoals vastgesteld in het landelijk overleg tussen de betreffende opleidingen en het beroepenveld. (Zie onder facet 1.1.: Domeinspecifieke Eisen ). Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleidingen BE, CE en SBRM, Hogeschool NTI 3

7 Het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vastgesteld dat het in voldoende mate gespecificeerd is en passend is voor een bachelor of Economics opleiding op HBO-niveau en voor een bachelor of Commerce opleiding op HBO-niveau. Het auditteam heeft dit kader in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet 1.1. De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van door de opleidingen CE, BE en SB&RM aangeleverde schriftelijke informatie: Management Review MR; Studiegids; Onderliggende documentatie betrekking hebbend op bijvoorbeeld: - strategische keuzen en de positie in de markt, - interne organisatie, - de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende interne managementrapportages en verbetermaatregelen, - ontwikkelingen in het beroepenveld, - beroeps- en opleidingsprofielen, - (validatie) eindkwalificaties, - curricula en de interne en externe evaluatie daarvan, - werkvormen, - toetsing en beoordeling, - kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid, - internationalisering, - instroombeleid, - studiebegeleiding, - onderwijsrendement. Op basis van de door de opleidingen aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van alle opleidingsvarianten. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een visitatie 1, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten drie externe onafhankelijke deskundigen op het commerciële en bedrijfseconomische gebied, één student, één lead auditor, één auditor onderwijs vanuit Hobéon Certificering en twee secretarissen, eveneens vanuit Hobéon Certificering. Onder controle moet hier worden verstaan, dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. 1 Visitatie heeft op 19 juni 2007 plaatsgevonden. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleidingen BE, CE en SBRM, Hogeschool NTI 4

8 Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, meerdere malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en de materiële voorzieningen betreft- ook door eigen waarneming. De additionele, tijdens de visitatie geraadpleegde, documentatie behelsde ondermeer: overzichten van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de opleiding(en) overleg voeren; verslagen van die bijeenkomsten met het werkveld; overzicht CV s van (gast)docenten; netwerkoverzicht docenten; verslagen van docentevaluaties; detailbeschrijving van modules, cases en de daaraan gekoppelde opdrachten; stageverslagen en -beoordelingen; de beroepsproducten die gedurende de opleiding door studenten worden opgeleverd; de eindproducten van studenten. Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van het opleidingsprogramma en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO-Accreditatiekader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een conceptrapport dat aan de opleiding werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd Beslisregels Volgens de NVAO-Beslisregels Accreditatie kan een onderwerp slechts onvoldoende of voldoende scoren. Een facet kan evenwel, volgens diezelfde regels, onvoldoende, voldoende, goed of excellent scoren. Met dit als uitgangspunt, heeft Hobéon onderstaande beslisregels toegepast. Onderwerp A. Een onderwerp scoort voldoende, indien alle facetten van dat onderwerp ten minste voldoende hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp onvoldoende en de overige tenminste voldoende hebben gescoord, mits een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende. B. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord en voor dit facet geen acceptabel verbeterplan beschikbaar is. C. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien meer dan één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleidingen BE, CE en SBRM, Hogeschool NTI 5

9 Facet D. Binnen de beoordeling van een facet is ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie: beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven, dan omgekeerd; primaire processen wegen zwaarder dan secundaire. Extra aantekening E. Indien voor een onderwerp een hogere score dan voldoende gerechtvaardigd is, wordt dat als extra aantekening vermeld en wel met inachtneming van onderstaande regels: een onderwerp krijgt de extra aantekening goed, indien alle facetten van dat onderwerp goed hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp voldoende en de overige facetten goed of excellent hebben gescoord; 2 een onderwerp krijgt de extra aantekening excellent, indien alle facetten van dat onderwerp excellent hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp goed en de overige facetten excellent hebben gescoord; een onderwerp krijgt geen extra aantekening, indien één van de facetten van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld: Voorzitter: Leden: Secretaris: Dhr. R.J.M. van der Hoorn Dhr. J.A. Frederik onderwijsauditor Dhr. N.J. Brokking werkvelddeskundige business economics / marketing & commerce Dhr. G.A. Egas Repáraz vakdeskundige business economics Dhr. F.W. Plat vakdeskundige marketing & commerce Mevr. T. Verboom student Mevr. D.P.M. de Koning secretaris/oud-studente CE De visitaties van de opleiding Bedrijfseconomie, Commerciële Economie en Small Business en Retailmanagement zijn gecombineerd in een eendaagse audit. Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen, dat de voor de beoordeling van de drie opleidingen noodzakelijke expertise aanwezig is in één groot auditteam. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (i.c. het primaire proces, de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (i.c. het programma in relatie tot het specifieke domein). De heren Plat en Brokking hebben zich met name beziggehouden met de beoordeling van de opleiding CE. De heer R.J.M. van der Hoorn is lead auditor en heeft inmiddels een groot aantal audits in het kader van accreditatie geleid binnen verschillende domeinen. 2 Het NVAO-Accreditatiekader onderscheidt bij onderwerp 2 ( Programma ) acht facetten. Eén ervan betreft de duur van de opleiding. Het daarbij vermelde criterium (240 ECTS) is evenwel geen (kwaliteits)criterium, maar een formele vereiste waaraan het programma van een opleiding a priori moet voldoen, wil zij überhaupt in aanmerking kunnen komen voor een HBO Bachelor accreditatie. Duur is derhalve van een andere orde dan -bijvoorbeeld- Kwaliteit Personeel of Onderwijsrendement. Bij de beslissing of het onderwerp Programma een extra aantekening goed dan wel excellent verdient, wordt het facet Duur dan ook buiten beschouwing gelaten. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleidingen BE, CE en SBRM, Hogeschool NTI 6

10 De heer Brokking, de heer Plat en de heer Egas Repáraz hebben zich in hun beoordeling, vanuit werkveld en vakgebied, met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programma-inhoud en (iv) de interactie tussen opleiding en werkveld. Bovendien hebben zij de kwaliteit van het personeel en het gerealiseerde niveau beoordeeld. De heer Brokking heeft op grond van zijn ervaring en positie in het werkveld een goed zicht op de eisen die vanuit de verschillende deelgebieden in het werkveld gesteld worden aan professionals op het terrein van business economics op HBO-niveau. Hij heeft een zeer brede en internationale managementervaring bij Philips opgebouwd. In 1996 heeft hij Triceps opgericht. Met dit adviesbureau legt hij zich toe op personal en business counselling, executive search en interim management. De heer Plat heeft vanuit zowel het werkveld als het vakgebied goed zicht op de eisen die gesteld worden aan CE- en SB&RM-studenten. Hij is momenteel werkzaam als zelfstandig adviseur. Hij is econometrist en gepromoveerd tot doctor in de Economische Wetenschappen. Hij is universitair hoofddocent Marktkunde en Marktonderzoek geweest en heeft diverse functies vervuld in het marktonderzoek, marketing communicatie en de management consultancy. Tevens is hij lecturer aan de Marketing Department van de Universiteit van Maastricht en levert hij bijdragen aan diverse MBA en marketing opleidingen. De heer Egas Repáraz is bedrijfeconoom. Hij heeft zich als vakdeskundige in zijn beoordeling met name gericht op (i) curriculumstructuur, samenhang en inhoud, (ii) strategisch beleid en kwaliteitszorg, (iii) toetsen, beoordelen en studiebegeleiding. Als voorzitter CvB van de HES Rotterdam was hij direct betrokken bij de ontwikkeling en invoering van het accreditatiesysteem, protocol en evaluatie proefaccreditatie HBO. Egas was jarenlang voorzitter van het Centraal Orgaan Opleidingen Bank & Verzekeringen en vervult een aantal bestuurlijke nevenfuncties, waarbij toezicht op het gevoerde financieel-economisch beleid centraal staat. Hij is als parttime docent betrokken bij de opleiding Bestuurskunde van de EUR. De heer Frederik de onderwijsauditor heeft zich vooral gericht op de kwaliteit van de processen die direct en indirect de uitvoering van het programma raken. De heer Frederik is actief als consultant en heeft een lange carrière achter de rug, met name op het grensgebied van ICT en onderwijs. Hij heeft in zijn vorige en huidige functies (o.a. als docent, leerplancoördinator, projectmanager en directeur oriëntatiejaar) ervaring opgebouwd die hem in staat stelt de programmaopbouw, het onderwijsproces en de organisatorische context waarbinnen de uitvoering plaatsvindt te beoordelen in het perspectief van de eisen die aan HBOopleidingen gesteld worden. Thea Verboom is derdejaars deeltijdstudent Bedrijfseconomie aan de Hogeschool Utrecht, faculteit Economie en Management (Parttime Management Opleidingen). Zowel haar huidige werkzaamheden sluiten aan bij haar studie: zij is assistent accountant bij KBA Köster Bedrijfdadministratie. Mevrouw De Koning heeft zelf de studie Commerciële Economie (richting Internationaal Management) gevolgd en heeft tijdens deze studie diverse marketing-, (financieel-) economische en managementvakken gevolgd. Voor de curricula vitae: zie Bijlage I Deelnemers visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding: management, coördinatoren, docenten en studenten. Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie Bijlage II. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleidingen BE, CE en SBRM, Hogeschool NTI 7

11 Programma visitatie 19 juni 2007 De opleidingen BE, CE en SB&RM zijn op 19 juni 2007 gevisiteerd. Het gesprek met het management is voor de drie opleidingen samengevoegd. Voor de overige gesprekken is het auditteam gesplitst (zie bijlage II). Na afloop van de audit op 19 juni heeft het auditteam aan het opleidingsmanagement medegedeeld dat het auditteam op een aantal punten niet tot een afgerond oordeel kon komen: er waren naar mening van het panel nog aandachtspunten waarvoor aanvullende informatie en maatregelen gewenst waren. Deze aanvullende informatie en de (effecten van de) ingezette maatregelen zijn beoordeeld tijdens een aanvullende audit op 29 november 2007 (zie eveneens bijlage II). Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleidingen BE, CE en SBRM, Hogeschool NTI 8

12 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie HBO. Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet Domeinspecifieke Eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen Algemeen Het NTI-beroepsprofiel is opgesteld aan de hand van het landelijke beroepsprofiel en aan de hand van de domeincompetenties van de HBO-raad. Ook relevante vacatures en studentprofielen van de desbetreffende opleiding zijn betrokken om te komen tot het NTI-beroepsprofiel. Gezien het specifieke karakter van de NTI-opleiding (deeltijd-, afstands- en veelal volwassenonderwijs), onderscheidt Hogeschool NTI beroepsprofiel zich in enkele opzichten van het landelijk (erkend) beroepsprofiel De eisen die de beroepspraktijk stelt aan de beginnende beroepsbeoefenaar zijn voor Hogeschool NTI leidend voor de vormgeving van een opleiding en worden vastgelegd in het beroepsprofiel. Met betrekking tot het opstellen van een beroepsprofiel hanteert Hogeschool NTI de volgende uitgangspunten: het beroepsprofiel moet breed gedragen worden. Dit betekent dat landelijke beroepsprofielen het uitgangspunt zijn voor het hogeschool NTI-profiel; de beroepspraktijk wordt betrokken bij het opstellen van het NTI-beroepsprofiel. Dit betekent dat de hogeschool beroepenveldcommissies heeft geïnstalleerd voor het opstellen van het profiel; het NTI-beroepsprofiel houdt rekening met de doelgroep van de hogeschool. Aangezien veel studenten al werkzaam zijn in de (beroeps)praktijk, dient het beroepsprofiel zowel rekening te houden met de al opgedane ervaring als de mogelijkheid te bieden om studenten een brede opleiding te laten volgen, passend in hun verdere ontwikkeling in de praktijk Het NTI-beroepsprofiel is de basis voor de curriculumcommissie c.q. een vertegenwoordiging van docenten geweest om het opleidingsprofiel vorm te geven. Het opleidingsprofiel beschrijft de werkvelden van de afgestudeerden, de kerncompetenties, de kerntaken en de kernopgaven In 2006/2007 zijn voor alle opleidingen beroepenveldcommissies gevormd. Conform het reglement zijn daarvoor externe deskundigen benaderd met een ruime blik en ervaring in het desbetreffende vakgebied, alsmede, daar waar mogelijk, alumni van de betreffende opleiding Het opleidingsprofiel van de desbetreffende opleidingen is in 2007 voorgelegd aan de beroepenveldcommissies. De commissies worden hiermee betrokken bij het verder uitwerken van de beroepscompetenties in het opleidingsprofiel en spelen daarmee een duidelijke rol in het borgen van de aansluiting van het beroeps- en opleidingsprofiel op de door het werkveld geformuleerde eisen en wensen met betrekking tot de eindkwalificaties. Doordat het beroepsprofiel wordt opgesteld in samenspraak met het werkveld vindt er een inhoudelijke legitimering van het opleidingsprogramma plaats. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleidingen BE, CE en SBRM, Hogeschool NTI 9

13 De beroepenveldcommissie geeft gevraagd en ongevraagd advies over: de actualiteit en juistheid van het beroepsprofiel gegeven de ontwikkelingen in de beroepspraktijk; de aansluiting tussen het beroepsprofiel en het daarop gebaseerde opleidingsprofiel en het curriculum van de opleiding; de aansluiting van de opleiding op de eisen van de beroepspraktijk. De BVC komt minimaal één keer per jaar samen. Bij een opleiding in ontwikkeling of bij substantiële veranderingen is dat minimaal twee keer per jaar Daarnaast onderhoudt Hogeschool NTI contact met het beroepenveld via evaluaties en input van docenten en via studenten die veelal werkzaam zijn in de beroepspraktijk. Ook is de hogeschool bezig met de eerste aanzet voor een alumnibeleid. Tijdens de initiële audit heeft het auditteam geconstateerd, dat de betrokkenheid van het professionele werkveld bij diverse opleidingen geïntensiveerd kon worden. Hogeschool NTI maakte weliswaar gebruik van beroepenveldcommissies, maar het auditteam heeft gesteld dat de wisselwerking tussen deze commissies en de opleidingen scherper aangezet kon worden. Inmiddels hebben de opleiding met ingang van 2008 de frequentie van de vergaderingen met de BVC opgevoerd tot 3 à 4 keer per jaar. Ook is er nadrukkelijk met de BVC afgesproken dat deze betrokken wordt bij de verbeterplannen van de opleidingen. Het auditteam heeft tijdens de aanvullende audit inzage gehad in de notulen van vergaderingen met de BVC in september en heeft daarbij concrete voorbeelden van de wisselwerking tussen de BVC en de opleidingen weten te achterhalen (voor voorbeelden, zie facet 2.1). Bedrijfseconomie: In 2006 is een BE-beroepenveldcommissie geformeerd. Deze commissie is samengesteld uit vier vertegenwoordigers uit het werkveld, waarbij de belangrijkste vakgebieden accountancy en controlling zijn afgedekt (DHL, BAS Consultancy, ASML Netherlands B.V.). De commissie heeft door middel van twee gerichte brainstormsessies, op basis van het landelijk profiel Bedrijfseconomie 1999 en de domeincompetenties voor de Bachelor of Economics, het NTI-profiel ontwikkeld. De opleiding BE gaat uit van veertien beroepscompetenties: 1. de geldstromen en de financiële aspecten van goederen- en dienstenstromen in een organisatie op korte en lange termijn te beheersen. 2. de informatievoorziening met betrekking tot geldstromen en de financiële aspecten van goederen- en dienstenstromen te beheersen. 3. zorg te dragen voor de kwaliteit van de informatie en de informatievoorziening op kortere en langere termijn met betrekking tot de geldstromen en de financiële aspecten van goederen- en dienstenstromen in een organisatie. 4. te voorzien in en verwerken van informatie ten behoeve van een duurzame besturing van bedrijfsproces. 5. te beoordelen of informatie over geld-, goederen en dienstenstromen voldoet aan vooraf opgestelde normen. 6. te voorzien in de behoefte aan externe informatie. 7. resultaatgericht is in temen van een proactieve en conatieve instelling, het nemen en onderkennen van risico s en verantwoordelijkheid en het tonen van initiatief. 8. klantgericht is in termen van het onderkennen van en kunnen verdiepen in de problemen van interne en externe klanten. 9. organisatiegericht is in termen van kritisch denken, intergraal denken, samenwerken, kunnen veranderen of aan kunnen sturen van veranderingen. 10. tot communicatie en interactie in staat is, in termen van het schriftelijk en mondeling rapporteren en verantwoorden, inclusief het maken van ethische afwegingen. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleidingen BE, CE en SBRM, Hogeschool NTI 10

14 11. zelfkennis heeft, in termen van kennis over de eigen sterkte en zwakke persoonlijkheidsaspecten, en inzicht in de gevolgen van eigen en andermans gedrag. 12. gerichtheid op de omgeving heeft blijkende uit een de attitude om op horizontaal en verticaal niveau te kunnen functioneren. 13. tot reflectie in staat is in termen van reflectie ter plaatse en in-actie leidt tot inzicht in praktijksituaties die uniek, complex, diffuus of conflictueus zijn. 14. tot zelfregulatie in staat is in termen van het kunnen sturen van eigen gedrag: oriënteren, plannen bewaken, toetsen en evalueren. De functies waarvoor de opleiding BE opleidt Op basis van de beschreven werkvelden en de discussie die heeft plaatsgevonden onder de beroepenveldcommissieleden heeft Hogeschool NTI gekozen voor formulering van drie functiegroepen. Als de werkvelden (horizontaal) worden gecombineerd met functiegroepen (verticaal) kunnen onder andere de volgende functies van een HEAO BE er in de matrix worden onderscheiden (niet uitputtend). Werkveld Functiegroep Profit Financiële dienstverlening Zakelijke dienstverlening (semi)overheid Financieel economisch advies Management en cost accountant Junior consultant /Assistent accountant Kredietadviseur / Beleggingsadviseur Bedrijfseconomisch medewerker / Financieel beleidsadviseur Administratief economische informatievoorziening Management / Financial accountant Junior consultant / Assistent accountant Management / financial accountant Hoofd financiën / medewerker belastingdienst Management Controller / Hoofd bedrijfsbureau Senior consultant accountant Controller Controller Commerciële Economie: In 2006 is een CE-beroepenveldcommissie geformeerd. Deze commissie is samengesteld uit vijf vertegenwoordigers uit het werkveld, waarvan een aantal leden een (zeer) ruime ervaring heeft in het vakgebied Marketing en één lid zeer ervaren is in het vakgebied Sales & Accountmanagement. Het vijfde lid is in 2005 afgestudeerd van de opleiding CE van Hogeschool NTI en is momenteel werkzaam als marketingmanager. De commissie heeft door middel van twee gerichte brainstormsessies, op basis van het landelijk profiel Commerciële Economie en de domeincompetenties voor de Bachelor of Commerce, het NTIprofiel ontwikkeld. Opleidingscompetenties De opleiding CE gaat uit van twintig beroepscompetenties: 1. De CE er kan uit het beleid van de onderneming een marketingplan opstellen. 2. De CE er kan een marketingplan opstellen vanuit de signalen uit de markt ( nationaal en internationaal). 3. De CE er kan op tactisch niveau beslissingen nemen over marktactiviteiten op basis van onvolledige informatie over/uit nationale en internationale markten. 4. De CE er kan doelstellingen uit het marketingplan vertalen in een verkoopplan. 5. De CE er kan een verkoopplan opstellen op basis van een analyse van klantprocessen. 6. De CE er kan de doelstellingen uit het Marketingplan vertalen in een organisatieplan. 7. De CE er kan een businessplan opstellen ( of bijstellen) en vanuit het marketingbeleid van de organisatie en daarbij diverse onderdelen en invalshoeken op elkaar afstemmen. 8. DE CE er kan de Marketing- en sales activiteiten afstemmen op de mogelijkheden van de eigen organisatie. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleidingen BE, CE en SBRM, Hogeschool NTI 11

15 9. De CE er kan die onderdelen van een kwaliteitszorgplan opstellen voor de eigenorganisatie die aangeven hoe kan worden bewaakt/geborgd, dat de organisatie voldoet aan de eisen, die vanuit Marketing en Sales worden gesteld. 10. De CE er kan de doelstellingen uit het marketingplan vertalen in een communicatieplan. 11. De CE er kan zelfstandig een marketingonderzoek uitvoeren. 12. De CE er kan marketingonderzoek, verricht door anderen, interpreteren, toetsen en evalueren. 13. De CE er kan relevante omgevingsfactoren in kaart brengen en deze vertalen in marktkansen. 14. De CE er kan marktkansen zien/ aanwijzen op basis van informatie uit de markt. 15. De CE er kan diverse (commerciële) gesprekstechnieken toepassen. 16. De CE er kan budgetten en voortgang bewaken en verantwoorden binnen het kader van het vastgestelde marketingbeleid. 17. De CE er kan met behulp van ICT de klantgegevens toegankelijk en hanteerbaar maken ten behoeve van Marketing en Sales activiteiten 18. De CE er kan zijn eigen organisatie stimuleren tot reflectie op etische en maatschappelijke vragen, die samenhangen met de beroepspraktijk. 19. De CE er kan initiatieven ontploooien ter bevordering van de relaties met externen. 20. De CE er kan in het kader van marketing en sales activiteiten communiceren met vertegenwoordigers in eigen taal en andere talen resp. andere culturen. Werkvelden en werkzaamheden Het werkterrein van de HEAO Commerciële Economie afgestudeerde is vooral gericht op de domeinen Marketing, Sales, Organisatie en Communicatie. Van de HEAO Commerciële Economie afgestudeerde wordt verwacht dat hij/zij vanuit tactisch (marketing-)niveau kan bijdragen aan de ontwikkeling en bijstelling van het (marketing)beleid van een (nationaal of internationaal opererende) onderneming. De werkzaamheden van de HEAO Commerciële Economie afgestudeerde zullen voornamelijk bestaan uit: het signaleren van kansen en bedreigingen (swot analyse); het daar adequaat op inspelen. Dit omvat zowel het analyseren als het creatieve element; het adviseren van het management over de gesignaleerde kansen en bedreigingen; het ontwikkelen en plannen van daarop aansluitend beleid, meer en meer als toetsend kader; het implementeren van het (ontwikkelde) beleid op tactisch en operationeel niveau. Small Business en Retailmanagement: In 2006 is een SBRM-beroepenveldcommissie geformeerd. Deze commissie is samengesteld uit vier vertegenwoordigers uit het werkveld, waarvan een aantal leden werkzaam is in (de advisering aan) small business ondernemingen. Eén lid heeft ervaring op het gebied van retailmanagement. De commissie heeft door middel van twee gerichte brainstormsessies, op basis van het landelijk profiel Small Business 2004 en de domeincompetenties voor de Bachelor of Commerce, het NTI-profiel ontwikkeld. Opleidingscompetenties De opleiding SBRM gaat uit van zes beroepscompetenties: 1. Relevante signalen (markten, organisatie, processen, producten) systematisch opsporen, interpreteren en er gewicht aan toekennen, al dan niet binnen gegeven beleidskaders. 2. Naar aanleiding van een vraagstuk een praktisch onderzoek kunnen ontwerpen, uitvoeren, analyseren en rapporteren. 3. Het opstellen van een beleidsnotitie over: markt, doelgroepen, doelstellingen, strategie (positionering van een merk en/of een organisatie), marketingmix en instrumenten. 4. Opstellen van een operationeel plan binnen het kader van het vastgesteld beleidsplan. 5. Het realiseren van een operationeel plan. 6. Hij/zij leidt de organisatie effectief en efficiënt. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleidingen BE, CE en SBRM, Hogeschool NTI 12

16 Werkveld en functies Het werkterrein van de Small Business & Retailmanagement afgestudeerde is vooral gericht op: Starters: zelfstandig ondernemerschap, management (assistent, filiaal, beheerder (accommodatie) verkoop, assistent verkoopleider. Hierbij ligt de nadruk van de functie m.n. op operationeel en tactisch niveau. Doorgroeifuncties: management ( filiaalmanager, locatiemanager, regiomanager, commercieel manager, floor manager, beheerder), franchising ( franchisenemer), openingscoördinator, expansiemanager / acquisitiemanager, MKB adviseur, business developer, zelfstandige ondernemer. Hierbij ligt de nadruk van de functie m.n. op tactisch en strategisch niveau Internationalisering In alle beroepsprofielen staat dat de opleidingen rekening zullen moeten houden met internationale ontwikkelingen. Afgestudeerde studenten dienen voorbereid te zijn op een werkkring in niet alleen een nationale, maar ook een internationale context. Zij dienen voldoende internationale bagage te hebben. De internationale component zit op dit moment verweven in een aantal vakgebieden, maar het auditteam is van mening dat internationale componenten (nog) te weinig expliciete prioriteit krijgen. De opleidingen zijn zich hiervan bewust en proberen de internationale dimensie sterker in het programma te integreren. Oordeel: voldoende Het auditteam geeft op grond van de voorgaande observaties het volgende oordeel: De opleidingen CE, BE en SB&RM bieden een curriculum aan dat geënt is op landelijk overeengekomen eindkwalificaties en door het beroepenveld zijn gevalideerd. De eisen die de beroepspraktijk stelt aan de zelfstandig en/of leidinggevende beroepsbeoefenaar, zijn leidend voor de vormgeving van de opleidingen en zijn vastgelegd in het beroepsprofiel. De eindkwalificaties zijn derhalve werkvelddekkend en corresponderen ten minste met de kerntaken van de beginnend beroepsbeoefenaar. De opleidingen onderhouden contacten met het werkveld via de Beroepenveldcommissies. Het beleid van Hogeschool NTI ten aanzien van deze commissie als zodanig is adequaat. Het auditteam heeft niettemin vastgesteld dat de consultatie vanuit de praktijk breder en scherper aangezet kan worden. De intensivering van het contact met de BVC juicht het auditteam dan ook zeer toe. De opleidingen volgen aantoonbaar de ontwikkelingen in het beroepenveld, zij het dat er een beperkte oriëntatie bestaat op internationale ontwikkelingen. Dit kan worden versterkt. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleidingen BE, CE en SBRM, Hogeschool NTI 13

17 Facet 1.2. Niveau Bachelor Criterium Het facet Niveau Bachelor is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen Voor de in facet 1.1. genoemde domeincompetenties en taakgebieden met bijbehorende kerntaken hebben de opleidingen BE, CE en SB&RM in het opleidingsprofiel een relatiematrix opgesteld waarin voor zowel de inleidende, de hoofd- als de afstudeerfase van de opleidingen de relatie wordt gelegd tussen de verschillende competenties en de modules. Daarnaast hebben de opleidingen voor dezelfde varianten een relatiematrix opgesteld naar niveau en studiepunten (ECTS). Vervolgens wordt een verband gelegd naar de zogeheten Dublin Descriptoren waarin de vijf dimensies (Kennis en Inzicht Toepassen Kennis en Inzicht Oordeelsvorming Communicatie Leervaardigheden) worden onderscheiden. Tot slot wordt als basis voor de onderwijsprogrammering resp. de modulen de relatie weergegeven voor kerntaken en kernopgaven De dimensies van de Dublin Descriptoren Het auditteam heeft de eindkwalificaties van de opleidingen getoetst teneinde te kunnen bepalen of deze kwalificaties beantwoorden aan het niveau bachelor zoals weergegeven in de Dublin Descriptoren. Kennis en inzicht Binnen kennis en inzicht worden door de opleidingen een onderscheid gemaakt in brede professionalisering en multidisciplinaire integratie. De eindkwalificaties waarop de opleidingen zich richten, zijn zodanig dat zij niet verworven kunnen worden zonder gedegen kennis en inzicht in bijvoorbeeld: Interne en externe regels, ook internationale geldende regels (BE, CE en SB&RM); ontwikkelingen in de (internationale) omgeving van de organisatie (CE/SB&RM); toegevoegde waarde van ICT-trends, zoals het gebruik van geautomatiseerde Accounting Information Systems (AIS) (BE); commerciële processen en marktontwikkelingen (CE). In de competentiematrix van de verschillende opleidingen wordt deze dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet gekoppeld aan een aantal beroepscompetenties competenties. Daarmee laten de opleidingen zien, dat zij deze Dublin Descriptor uitdrukkelijk als referentie heeft gehanteerd. Toepassen Kennis en inzicht De beroepsspecifieke (deel) competenties zijn alle gericht op het uitvoeren van de kerntaken van de beroepsbeoefenaren. Iets wat zichtbaar gemaakt wordt in de beroepsproducten die studenten tijdens de opleiding geacht worden te maken. Bijvoorbeeld: projectverslagen; presentaties; huiswerkopdrachten; stageverslagen. De vermelde producten impliceren een professionele toepassing door de student van zijn verworven kennis en inzicht. In de competentiematrix van de verschillende opleidingen wordt deze dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet gekoppeld aan de competenties. Daarmee laten de opleidingen zien, dat zij deze Dublin Descriptoren uitdrukkelijk als referentie heeft gehanteerd. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleidingen BE, CE en SBRM, Hogeschool NTI 14

18 Oordeelsvorming Zowel de (algemene) HBO-competenties als de beroepsspecifieke (deel) competenties behelzen het hele spectrum van probleemanalyse, methodisch en reflectief denken en handelen, besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid. De daarmee verband houdende vaardigheden zijn expliciet gericht op het maken van keuzen. Dit vooronderstelt, dat de student in staat is problemen te analyseren en mogelijke oplossingsstrategieën tegen elkaar af te wegen, te adviseren, uit te (laten) voeren en daarna te evalueren. In de competentiematrix wordt deze dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet gekoppeld aan de competenties. Daarmee laten de opleidingen zien, dat zij deze Dublin Descriptoren uitdrukkelijk als referentie heeft gehanteerd. Communicatie In de competenties waar de opleidingen zich op richten, is communicatie als afzonderlijk competentiegebied van de (beroepsbeoefenaar) opgenomen. Een aantal vaardigheden dat moeilijk valt te verwerven door middel van zelfstudie, wordt ontwikkeld tijdens praktijktrainingen en in de stage- en afstudeerfase. Zo worden tijdens de praktijktrainingen onder meer rollenspellen geoefend, waarbij de studenten moeten communiceren vanuit een rol die zij van tevoren krijgen aangemeten. Ook worden zij getraind in bijvoorbeeld het voeren van goed- en slecht-nieuws-gesprekken. In de competentiematrix van de verschillende opleidingen wordt deze dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet geplaatst in het perspectief van (i) sociaal-communicatieve bekwaamheid (overleggen, vergaderen, presenteren, informeren, adviseren e.d.) en (ii) basiskwalificering voor managementfuncties (leiding geven, organiseren, delegeren, stimuleren). In de competentiematrix van de verschillende opleidingen wordt deze dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet gekoppeld aan de competenties. Daarmee laten de opleidingen zien, dat zij deze Dublin Descriptoren uitdrukkelijk als referentie heeft gehanteerd. Leervaardigheden Voor de opleidingen geldt, dat de te verwerven competenties een aantal metavaardigheden van de studenten veronderstellen die expliciet op het eigen leren zijn gericht opdat de student in staat is (i) zich tijdens de beroepsuitoefening verder te professionaliseren en (ii) vervolgstudies op een hoger niveau te doorlopen. Deze metavaardigheden staan in de competenties vermeld in termen van transfer en brede inzetbaarheid en brede professionalisering. In de competentiematrix van de verschillende opleidingen wordt deze dimensie van de Dublin Descriptoren expliciet gekoppeld aan de competenties. Daarmee laten de opleidingen zien, dat zij deze Dublin Descriptoren uitdrukkelijk als referentie heeft gehanteerd. Samenvattend is het auditteam van oordeel, dat de opleidingen erin geslaagd zijn om in hun eindkwalificaties elke dimensie van de Dublin Descriptoren een herkenbare plaats te geven. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleidingen BE, CE en SBRM, Hogeschool NTI 15

19 Oordeel: voldoende Het auditteam geeft op grond van de voorgaande observaties het volgende oordeel: Met betrekking tot het opleidingsprofiel is aansluiting gezocht met de zogenaamde Dublin Descriptoren. In het opleidingsprofiel van de opleidingen heeft Hogeschool NTI een vergelijking gemaakt tussen de Dublin Descriptoren, de domeincompetenties, de HBO-kwalificaties en de beroepscompetenties. De eindkwalificaties van de opleidingen voldoen aan het niveau bachelor zoals weergegeven in de vijf Dublin Descriptoren. De eindkwalificaties zijn aantoonbaar verankerd in het programma van de opleidingen BE, CE en SB&RM. De competenties zijn rechtstreeks in verband gebracht met het opleidingsprogramma en de individuele modules. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleidingen BE, CE en SBRM, Hogeschool NTI 16

20 Facet 1.3. Oriëntatie HBO Criteria Het facet Oriëntatie HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is? Bevindingen Oriëntatie HBO kent twee dimensies. Hoger onderwijs enerzijds, beroepsonderwijs anderzijds Hoger Onderwijs Het beroepsprofiel en de daarmee samenhangende beroepscompetenties van de opleiding BE, CE en SBRM beschrijven een voldoende niveau van beroepsuitoefening en sluiten aantoonbaar aan bij de beschrijving van het bachelor niveau in de Dublin Descriptoren. Daarmee is aangegeven dat de opleidingen allen gerekend worden tot het hoger onderwijs. De wijze waarop de opleidingen de Dublin Descriptoren hebben uitgewerkt en in het programma hebben opgenomen, zijn als voldoende beoordeeld (zie facet 1.2.) Beroepsonderwijs Hogeschool NTI richt zich op de beginnende beroepsbeoefenaar die breed inzetbaar is in complexe (internationale) organisaties en generalistisch van aard. De competenties van de opleidingen zijn geformuleerd in termen van beroepscompetenties die aantoonbaar (zie 1.1.) in samenspraak met het beroepenveld zijn opgesteld en door dat beroepenveld zijn gevalideerd (via de Beroepenveldcommissies). Daarmee is op het niveau van opleidingsdoelstellingen de oriëntatie op de relevante werkvelden geborgd. De wijze waarop de opleidingen de beroepscompetenties in samenspraak met het beroepenveld hebben uitgewerkt, beoordeelde het auditteam reeds als voldoende (zie 1.1.) Voor het overige wordt de Oriëntatie op het HBO in het programma van de opleidingen zichtbaar. Zie daarvoor de bevindingen onder facet 2.1. Oordeel: voldoende Het auditteam geeft op grond van de voorgaande observaties het volgende oordeel: De eindcompetenties van de opleidingen CE, BE en SB&RM voldoen aan het niveau Bachelor, zoals weergegeven in de Dublin Descriptoren en de HBO-generieke kwalificaties. De opleidingen baseren zich op het landelijk opgestelde beroeps- en opleidingsprofiel. De eindkwalificaties van de opleidingen corresponderen met de kerntaken van een (beginnend) beroepsbeoefenaar. De opleidingen BE, CE en SB&RM volgen de ontwikkelingen in het beroepenveld en binnen het HBO o.a. via de Beroepenveldcommissie en bespreken hierbij onder meer de profilering van de opleidingen en de eindkwalificaties. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleidingen BE, CE en SBRM, Hogeschool NTI 17