Adviesrapport Toets nieuwe opleiding Accreditatie HBO bachelor opleiding Maatschappelijke Werk en Dienstverlening deeltijd, afstandsonderwijs

Transcriptie

1 Scheveningseweg KV Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Adviesrapport Toets nieuwe opleiding Accreditatie HBO bachelor opleiding Maatschappelijke Werk en Dienstverlening deeltijd, afstandsonderwijs Hogeschool NTI

2 Adviesrapport Toets nieuwe opleiding Accreditatie HBO bachelor opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Deeltijd, afstandsonderwijs Hogeschool NTI Hobéon Certificering BV Datum februari 2009 Auditteam: Drs. W.G. van Raaijen Prof. dr. M. de Bie N. van Riet H.P. Jaspers MA Secretaris Drs. G. Broers

3 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding Functie van het rapport Bereik van de beoordeling Karakteristiek van de opleiding Centrale audit NTI 1.5. Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie MWD, 4 november Bevindingen en beoordeling Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding 6 6 Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Facet 1.2. Niveau Bachelor 6 9 Facet 1.3. Oriëntatie HBO 11 Onderwerp 2: Programma Facet 2.1. Eisen HBO Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Programma 15 Facet 2.3. Samenhang Programma Facet 2.4. Studielast Facet 2.5. Instroom 21 Facet 2.6. Duur Onderwerp 3: Inzet van Personeel Facet 3.1. Eisen HBO 24 Facet 3.2. Kwantiteit Personeel Facet 3.3. Kwaliteit Personeel Onderwerp 4: Voorzieningen 29 Facet 4.1. Materiële Voorzieningen Facet 4.2. Studiebegeleiding Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg 33 Facet 5.1. Systematische aanpak Facet 5.2. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld Onderwerp 6: Condities voor Continuïteit 36 Facet 6.1. Afstudeergarantie Facet 6.2. Investeringen Facet 6.3. Financiële Voorzieningen SAMENVATTEND OORDEEL 3.1. Oordeelschema HBO bachelor opleiding MWD deeltijd Integraal oordeel/ advies aan NVAO 39 Bijlage I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaringen auditoren Bijlage II: Programma visitatie

4 1. INLEIDING 1.1. Functie van het rapport Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de in paragraaf 1.2. genoemde beoogde HBO bacheloropleiding: Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Bereik van de beoordeling Hogeschool NTI verzorgt zestien HBO bacheloropleidingen binnen verschillende domeinen. Het voorliggende rapport heeft betrekking op de beoogde: HBO bacheloropleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD) deeltijd, afstandsonderwijs De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de Management Review van de opleiding MWD Karakteristiek van de opleiding Hogeschool NTI is met ingang van het collegejaar door de minister van Onderwijs conform artikel 6.9 WHW aangewezen als hogeschool. NTI maakt deel uit van het Canadese Cengage en is een betrekkelijk nieuwe opleider. Men biedt sinds september 2000 verschillende bacheloropleidingen aan in een afstandsvariant. De onderwijsinstelling heeft momenteel circa studenten In de visie van Hogeschool NTI is het onderwijs flexibel ingericht via het onderwijskundige concept van blended learning. NTI studenten kunnen door middel van dit concept studeren op hun eigen manier en in hun eigen tempo. Hogeschool NTI heeft speciale aandacht voor het bevorderen van doorstroom. Voor HBO-studenten gaat het voornamelijk om de doorstroom naar de arbeidsmarkt Studenten die ingeschreven zijn bij Hogeschool NTI hebben bewust gekozen voor afstandsonderwijs. Veel studenten zijn al werkzaam in de beroepspraktijk en kunnen door afstandsleren de studie makkelijker combineren met hun werk. Zij kunnen dan zelf hun studietempo, studiemoment en studieplaats kunnen bepalen Hogeschool NTI wil onder de koepel Social Work drie opleidingen aanbieden: SPH, CMV en MWD, die naar analogie van de beroepspraktijk, naast hun eigen zelfstandigheid ook gemeenschappelijke kenmerken hebben. Dit laatste komt tot uitdrukking in de gemeenschappelijke propedeuse. In de hoofdfase zal er sprake zijn van een zelfstandige opleiding MWD met een eigen curriculum die waar mogelijk en wenselijk nauw zal samenwerken met de andere twee Social Work-opleidingen. Het programma wordt in vier studiejaren aangeboden, maar kan gedurende maximaal zes jaren worden gevolgd. Ook is het mogelijk dat studenten de studie sneller doorlopen dan de aangeboden vier jaar Voor de drie Social Work-opleidingen heeft Hogeschool NTI een samenwerkingsverband gesloten met de Hogeschool Utrecht (HU), waarbij de HU de vakinhoudelijke expertise inbrengt en Hogeschool NTI de onderwijskundige expertise met betrekking tot het blended learning concept. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets nieuwe opleiding MWD, Hogeschool NTI 1

5 Voor de opleiding MWD geldt dat het onderwijsconcept blended learning verder is uitgebreid; een intensief gebruik van de mogelijkheden van de digitale leeromgeving, een grote hoeveelheid verplichte praktijktrainingen en een substantiële component praktijkleren door middel van vrijwilligerswerk en stage, maken dat de opleiding een verdere verfijning van het concept blended learning weerspiegelt Centrale audit NTI Op 12 juni 2007 heeft Hobéon een centrale audit uitgevoerd bij Hogeschool NTI, waarbij het auditteam de volgende vragen aan de orde heeft gesteld: Is het beleid dat de hogeschool voert op de verschillende beleidsterreinen accreditatiewaardig? Ofwel: is het beleid zodanig uitgewerkt dat het bij voldoende implementatie ook leidt tot een voldoende beoordeling in het kader van de accreditatie? Werkt het kwaliteitsmanagementsysteem binnen de hogeschool adequaat? Ofwel: werkt de PDCA-cyclus (Plan, Do, Check, Act) binnen de instelling aantoonbaar? Wat wordt op het centrale niveau al voldoende en aantoonbaar geborgd, zodat dit niet meer iedere keer (anders dan steekproefsgewijze) beoordeeld behoeft te worden bij de accreditatieonderzoeken van de afzonderlijke opleidingen of clusters van verwante opleidingen? Zijn er andere aandachtspunten die naar de mening van het auditteam vermelding behoeven? De centrale audit werd verricht door dhr. R.J.M. van der Hoorn als voorzitter van het auditteam, mevr. J.M.J. Boon als deskundige afstandsonderwijs, mevr. E.R.J. Rijnen en mevr. D.P.M. de Koning als secretarissen. In het voorliggende rapport zal bij elk facet, indien van toepassing, worden aangegeven hoe het hogeschoolbrede beleid met betrekking tot het betreffende facet is vastgesteld en geborgd. De bevindingen van het auditteam naar aanleiding van de centrale audit zijn aangevuld met het oordeel over de specifieke uitwerking op opleidingsniveau Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de betreffende beoogde opleiding is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een beoogde opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van die beoogde opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Voorafgaand aan het accreditatieonderzoek heeft Hobéon Certificering de beoogde opleiding voorbereid op de audit door een inhoudelijke toelichting te geven op het NVAO-Toetsingskader. Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de betreffende beoogde opleidingsvarianten geldt het volgende: De beoogde opleiding MWD heeft zich voor wat betreft beroepsprofiel, opleidingscompetenties en doelstelling tenminste gebaseerd op het landelijk ontwikkeld beroepsprofiel en de opleidingscompetenties zoals vastgesteld in het landelijk overleg tussen de betreffende beoogde opleiding en het beroepenveld. (Zie onder facet 1.1.: Domeinspecifieke Eisen ). Het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vastgesteld dat het in voldoende mate gespecificeerd is en passend is voor een MWD-opleiding op HBO-niveau. Het auditteam heeft dit kader in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet 1.1. De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Hobéon Certificering Adviesrapport Toets nieuwe opleiding MWD, Hogeschool NTI 2

6 Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van (i) de door Hogeschool NTI aangeleverde Management Review met betrekking tot de opleiding MWD, (ii) de in het kader van de interne sturingscyclus opgeleverde managementrapportages en (iii) de onderliggende documentatie die betrekking had op bijvoorbeeld: strategische keuzen en de positie in de markt, interne organisatie, de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende verbetermaatregelen, ontwikkelingen in het beroepenveld, beroeps- en opleidingsprofielen, (validatie) eindkwalificaties, curricula en de interne en externe evaluatie daarvan, werkvormen, toetsing en beoordeling, kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid, internationalisering, instroombeleid, studiebegeleiding, condities voor continuïteit. De door NTI, i.c. de opleiding MWD, aangeleverde informatie was technisch indrukwekkend, zoals één van de leden van het auditteam het uitdrukte, al was het maar vanwege het overvloedig gebruik van vaktermen. Het probleem hierbij is dan wel om een juiste vertaling te maken van hetgeen in deze documentatie beschreven is en de concrete opzet en inhoud van de opleiding. Op basis van de door Hogeschool NTI aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een eerste, voorlopig, beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de opleiding. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een visitatie 1, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten drie externe onafhankelijke deskundigen op het gebied van MWD, één lead auditor en één auditor onderwijs vanuit Hobéon Certificering die tevens de rol op zich heeft genomen van secretaris. Onder controle moet hier worden verstaan, dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen kunnen worden geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, meerdere malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en de materiële voorzieningen betreft- ook door eigen waarneming. De additionele, tijdens de visitatie geraadpleegde, documentatie behelsde ondermeer: Overzichten van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de opleiding MWD overleg voert. Verslagen van die bijeenkomsten met het werkveld. Landelijke beroepsprofielen. NTI Opleidingsprofiel Social Work. Detailbeschrijving van modules, cases en de daaraan gekoppelde opdrachten. De beroepsproducten die gedurende de opleiding door studenten zullen worden opgeleverd. Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet en uitvoering van het opleidingsprogramma en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO-Toetsingskader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een conceptrapport dat aan de opleiding werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. 1 Visitatie heeft op 4 november 2008 plaatsgevonden. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets nieuwe opleiding MWD, Hogeschool NTI 3

7 Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd Beslisregels Met als uitgangspunt de Beslisregels Toetsing zoals vastgelegd in het NVAO-Toetsingskader 2 heeft Hobéon Certificering de volgende beslisregels toegepast. A. De scores op de per onderwerp gerubriceerde facetten leiden tot een score op het betreffende onderwerp en wel volgens de regels onder C. B. Binnen de beoordeling van een facet is er ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie; (beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven dan omgekeerd); primaire processen wegen zwaarder dan secundaire. C. Van facetten naar onderwerp. Hier geldt het volgende: een onderwerp krijgt de score voldoende indien alle facetten tenminste voldoende hebben gescoord of indien één facet onvoldoende en de overige tenminste voldoende hebben gescoord, mits er een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende ; een onderwerp krijgt de score onvoldoende indien één facet onvoldoende heeft gescoord en er geen acceptabel verbeterplan voor dit facet beschikbaar is; een onderwerp krijgt de score onvoldoende indien meer dan één facet onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. 2 Volgens de NVAO-Beslisregels Toetsing kunnen zowel een Onderwerp als een Facet uitsluitend onvoldoende of voldoende scoren. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets nieuwe opleiding MWD, Hogeschool NTI 4

8 Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld: Voorzitter: Leden: Auditor onderwijs/secretaris: Drs. W.G. van Raaijen Prof. dr. M. de Bie Mw. H.P. Jaspers MA Mw. N. van Riet Drs. G.W.M.C. Broers Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen, dat de voor de beoordeling van de opleiding MWD noodzakelijke expertise aanwezig is. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (i.c. het primaire proces, de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (i.c. het programma in relatie tot het specifieke MWD- domein). De heer Van Raaijen heeft als voorzitter van het auditteam al een groot aantal audits geleid, zowel bij bekostigde als bij aangewezen instellingen. In dit verband is het van belang op te merken dat hij ook als leadauditor is opgetreden bij de audit ten behoeve van de opleiding MWD van de Hogeschool Utrecht. De werkvelddeskundigen, mevrouw De Bie, mevrouw Jaspers en mevrouw Van Riet hebben zich in hun beoordeling met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programma-inhoud en (iv) de interactie tussen opleiding en werkveld. Bovendien hebben zij de kwaliteit van het personeel en het gerealiseerde niveau beoordeeld. Zij hebben op grond van hun ervaring en positie in het werkveld een goed zicht op de eisen die vanuit de verschillende deelgebieden in het werkveld gesteld worden aan professionals op het terrein van MWD op HBO-niveau. De deskundige onderwijs, de heer Broers, heeft zich vooral gericht op de kwaliteit van de processen die direct en indirect de uitvoering van het programma raken. Hij heeft in zijn vorige en huidige functie een aanmerkelijke ervaring opgebouwd die hem in staat stelt de programmaopbouw, het onderwijsproces en de organisatorische context waarbinnen de uitvoering plaatsvindt, te beoordelen in het perspectief van de eisen die aan HBO-opleidingen gesteld worden. Ook voor Broers geldt dat hij heeft deelgenomen aan de MWD-audit bij de Hogeschool Utrecht en wel als auditor onderwijs. Voor de curricula vitae verwijzen wij naar: Bijlage I Deelnemers visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding: management, coördinatoren, docenten en staf. Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie Bijlage II Programma visitatie MWD, 4 november 2008 Zie Bijlage II. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets nieuwe opleiding MWD, Hogeschool NTI 5

9 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. Domeinspecifieke eisen; 2. Niveau bachelor; 3. Oriëntatie HBO. Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet Domeinspecifieke Eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen Voor de HBO-bachelor opleiding MWD geldt dat de landelijke MWD-opleidingen in samenwerking met het werkveld een eigen beroepsprofiel hebben ontwikkeld. Dit profiel vormt tevens de basis van de opleiding MWD bij de Hogeschool Utrecht, de samenwerkingspartner waarmee Hogeschool NTI de opleiding heeft vormgegeven. De vormgeving van het programma is tot stand gekomen in samenwerking tussen ontwikkelaars van de HU (vakinhoudelijke experts) en de onderwijskundigen van Hogeschool NTI. Het landelijk profiel is ongewijzigd overgenomen door NTI. De opleiding MWD heeft haar competenties geordend in drie clusters, conform het landelijk opleidingsprofiel: hulp- en dienstverlening aan cliëntsystemen; werken in en vanuit een arbeidsomgeving; werken aan professionaliteit en professionalisering. Het beroepsprofiel is de basis geweest om het opleidingsprofiel vorm te geven. Het opleidingsprofiel beschrijft de kerncompetenties van de Social Work-opleidingen. Dit betekent dat de opleiding MWD, evenals de opleidingen CMV en SPH, zich richt op een aantal recente ontwikkelingen binnen het domein Social Work. In dit verband worden onder andere genoemd: het meer wijkgericht werken, de nadruk op preventie en zelfbeschikking van de cliënt en de enige jaren geleden ingevoerde Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Deze inkleuring, deze accenten, zullen door de opleiding verder uitgewerkt worden in de opleidingsvisie -die gebaseerd is op een sociaal-constructivistische visie waarin aandacht wordt besteed aan zowel betekenisgericht als toepassingsgericht leren- en in het beroepsprofiel. Tevens is een eerste aanzet gegeven tot het opstellen van een competentieprofiel. Ook is bepaald op welk beheersingsniveau de competenties en onderwijseenheden worden afgerond alsmede de leerdoelen per onderwijseenheid. Dit profiel bestaat uit een aantal elementen. De afgestudeerde kan: handelen vanuit een eigen visie op het beroep. De opleiding wil bereiken dat de beginnende beroepskracht kan handelen vanuit een eigen visie op het beroepsmatig handelen; handelen vanuit een eigen visie leidt ertoe dat men het eigen handelen kan en wil legitimeren, hetgeen wij beschouwen als een wezenskenmerk van professionaliteit; werken vanuit de context. Problemen van cliënten ziet de opleiding niet als een geïsoleerd gegeven, maar als mede bepaald door de context. De opleiding wilt bewerkstelligen dat studenten leren denken en handelen vanuit inzicht in de context. De afgestudeerde: bezit een brede oriëntatie. In de visie van de opleiding dient de beginnende beroepskracht gedegen en eigentijds te zijn; Hobéon Certificering Adviesrapport Toets nieuwe opleiding MWD, Hogeschool NTI 6

10 is in staat om te gaan met een breed scala van complexe hulpvragen; werkt vanuit inzicht in maatschappelijke ontwikkelingen; bevordert sociale- en culturele participatie van burgers. De MWD er dient in de visie van de opleiding de competenties van mensen te versterken, de sociale contacten uit te breiden en de deelname aan sociale en culturele activiteiten te vergroten; beschikt over kennis van en inzicht het vakgebied MWD over de grenzen. Het opleidingsprofiel van de opleiding is in 2007/2008 voorgelegd aan de beroepenveldcommissie waarin zeven leden zitting hebben. De commissie is hiermee betrokken bij het verder uitwerken van de beroepscompetenties in het opleidingsprofiel. De beroepenveldcommissie kan zo, namens de beroepspraktijk, een duidelijke rol spelen in het borgen van de aansluiting van het beroeps- en opleidingsprofiel op de door het werkveld geformuleerde eisen en wensen met betrekking tot de eindkwalificaties. De wijze waarop de opleiding MWD is vormgegeven in een blended learning variant is voorgelegd aan beroepenveldcommissie. Hiertoe behoort o.a. een directeur Stichting Lokaal Welzijn, een beleidsmedewerker Bureau Jeugdzorg Utrecht en een adviseur beroepsontwikkeling. Hen is de vraag voorgelegd of de landelijk geformuleerde competenties behaald kunnen worden door middel van blended learning. De beroepencommissieleden hebben deze nieuwe vorm van onderwijs voor Social Work ondersteund en aangemoedigd en aangegeven deze variant een belangrijke bijdrage te vinden om de toekomstig verwachte krapte op de Social Work markt mee op te vangen. In dit verband meent het auditteam dat het concept zoals dat door NTI wordt gehanteerd kan voorzien in een behoefte om op afstand te studeren met veel ruimte voor een persoonlijke invulling van het leertraject naar tempo, plaats en tijd voor studenten die al eerder een opleiding hebben gevolgd en/of veel praktijkervaring hebben opgedaan. De internationale component binnen de opleiding MWD zou nog verder uitgewerkt moeten worden, dat wil zeggen contacten met buitenlandse organisaties en instellingen op het terrein van MWD dienen verder vorm gegeven te worden. In 2006/2007 zijn voor de opleidingen van Hogeschool NTI beroepenveldcommissies gevormd. Conform het reglement heeft de opleiding MWD hiervoor externe deskundigen benaderd. Tot de belangrijkste taken van de beroepenveldcommissie Social Work behoren het borgen van de actualiteit van het beroepsprofiel gegeven de ontwikkelingen in de beroepspraktijk, het zorgdragen voor de aansluiting tussen het beroepsprofiel en het daarop gebaseerde opleidingsprofiel en het curriculum van de opleiding en het borgen van de aansluiting van de opleiding op de eisen van de MWD-beroepspraktijk. Het auditteam heeft gesproken met vertegenwoordigers van de werkveldcommissie van de opleiding. Daarnaast heeft zij het reglement van de beroepenveldcommissie bestudeerd. Gebleken is dat de werkveldcommissie voldoende zicht had op het werkveld en op de dilemma s waarvoor afgestudeerden in het werkveld zich geconfronteerd zien en de implicaties hiervan voor de opleiding. Het auditteam is wel van mening dat de samenstelling van de beroepenveldcommissie verdere uitbreiding verdient waardoor het MWD-beroepenveld nog breder vertegenwoordigd wordt. Het MWD-programma is, zo is het auditteam gebleken, behalve met de HU ook ontwikkeld in samenspraak met de beroepenveldcommissie die de gefaseerd ontwikkelde materialen telkens van adviezen voorziet. De leden van de beroepenveldcommissie toonden zich overtuigd van het nut van een opleiding op basis van afstandsonderwijs en van de mogelijkheid hiertoe. Hogeschool NTI onderschrijft de mening van het panel dat de relatie tussen de beroepenveldcommissie, het ontwikkelteam en de hoofddocent en het docententeam structureel dient te worden geborgd. Hiertoe heeft zij een plan van aanpak opgesteld dat het auditteam heeft bestudeerd en als adequaat beschouwt. In het traject naar de visitatie is de beroepenveldcommissie Social Work, in samenwerking met de ontwikkelaars, betrokken geweest bij het opstellen van het beroepsprofiel per opleiding. Daarnaast heeft de commissie een rol gespeeld bij het opstellen en uitwerken van het ontwikkelplan per opleiding. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets nieuwe opleiding MWD, Hogeschool NTI 7

11 Hogeschool NTI zal deze betrokkenheid van de commissie verder uitrollen. Hogeschool NTI wil met ingang van 2009 een aantal bijeenkomsten plannen waarin hoofddocent, beroepenveldcommissie en de docenten van de opleiding met elkaar om tafel gaan om de opleiding definitief uit te ontwikkelen. Tijdens deze bijeenkomsten staan de volgende punten standaard op de agenda: actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk; leren op de werkplek; vertalen van de eindkwalificaties naar het curriculum. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de beoogde opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: De opleiding MWD biedt een curriculum aan dat geënt is op landelijk overeengekomen eindkwalificaties, die aantoonbaar met collega-opleidingen zijn afgesproken en door het beroepenveld gevalideerd. De opleiding MWD is gebaseerd op een sociaal-constructivistische visie, zowel op leren als op Social Work. Aandacht wordt besteed aan zowel betekenisgericht als toepassingsgericht leren. De eisen die de beroepspraktijk stelt aan de zelfstandig en/of leidinggevende beroepsoefenaar, zijn leidend voor de vormgeving van de opleiding en zijn vastgelegd in het beroepsprofiel. De eindkwalificaties zijn derhalve werkvelddekkend en corresponderen ten minste met de kerntaken van de beginnend beroepsoefenaar. Het beleid van Hogeschool NTI ten aanzien van de beroepenveldcommissie als zodanig is adequaat, wel verdient de samenstelling van de commissie verdere uitbreiding. De opleiding onderhoudt gestructureerde contacten met het beroepenveld en deze contacten hebben aantoonbaar effect op de richting en hoofdlijnen van het opleidingsprogramma. De opleiding MWD heeft voldoende zicht op de actuele ontwikkelingen binnen het domein van Social Work. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets nieuwe opleiding MWD, Hogeschool NTI 8

12 Facet 1.2. Niveau Bachelor Criterium Het facet Niveau Bachelor is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen De opleiding maakt gebruik van een landelijke set competenties die zijn overgenomen van de HU. Bestudering van de set competenties laat zien dat hierin het niveau van de opleiding naar voren komt. Wij werken dit hierna (beperkt) uit voor de verschillende descriptoren. Kennis en inzicht De student leert tijdens de opleiding om met cliënten met psychosociale problemen van uiteenlopende aard via verschillende invalshoeken te werken. De kennis omvat de theorieën, concepten en modellen die in de sociale wetenschappen bekend, gangbaar en beproefd zijn in relatie tot de vragen vanuit het beroep. Daarbij is de afgestudeerde MWD er toegerust met vaardigheden om cliëntsituaties te analyseren, te diagnosticeren, en op basis van de analyse doelen te bepalen en een hulpverleningsplan uit te voeren. Dit betekent dat de afgestudeerde MWD er: een samenwerkingsrelatie met cliënten kan aangaan en onderhouden; verbetermogelijkheden kan benoemen; kan verwijzen naar andere personen en instellingen; een hulp- en dienstverleningsplan kan opstellen; basiskennis beheerst en gebruikmaakt van bronnen; methodisch kan werken. Toepassen kennis en inzicht De afgestudeerde MWD er kan zelfstandig mogelijke vragen en behoeften van cliënten formuleren en hierop anticiperen waarbij deze gebruik maakt van kennis en inzichten verworven tijdens de opleiding. De MWD er kan: methodisch werken in situaties die gekenmerkt worden door complexe problematiek, afgestemd op de behoeften en mogelijkheden van de cliënt. De student kan daarbij op basis van wetenschappelijke referentiekaders keuzes maken en legitimeren; bij complexe problemen bepalen of veranderingen in de maatschappelijke context mogelijk en haalbaar zijn; werken met individuen en groepen aan het hulpverleningsplan; verschillende vormen van gespreksvoering hanteren binnen de hulp- en dienstverlening. Oordeelsvorming De afgestudeerde MWD er kan het uitgestippelde hulpverleningstraject alsmede de relatie met de cliënt evalueren en afsluiten. De MWD er dient op een adequate wijze te kunnen handelen indien deze niet kan teruggrijpen op standaardprocedures. De MWD er kan complexe situaties door- en overzien en is in staat daarin doelmatig en flexibel te handelen. Kernbegrippen hierbij zijn: theoretische en praktische kennis, verbanden kunnen leggen, inschatten, concluderen, verklaren. De MWD er is zich hierbij bewust van zijn of haar eigen zijns- en zienswijzen en de manier waarop die in de hulp- en dienstverlening doorwerken. Communicatie De didactiek van het afstandonderwijs is erop gericht dat studenten zich sociale en communicatieve vaardigheden eigen maken door ze in de eigen praktijk te oefenen. De student leert zowel schriftelijke communicatieve vaardigheden (typerend voor afstandonderwijs) als mondelinge communicatieve vaardigheden, mede via praktijktrainingen. De afgestudeerde MWD er kan de keuze voor een werk-/handelwijze motiveren of kan verwijzen naar of werkt samen met aanpalende beroepen zoals SPH en CMV. Daartoe heeft deze een open oog voor de zienswijze, de aanpak en de doelstelling van aangrenzende beroepen en is een goede gesprekspartner daar waar het interdisciplinair handelen betreft. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets nieuwe opleiding MWD, Hogeschool NTI 9

13 De afgestudeerde MWD er kan communiceren op verschillende niveaus en is in dit verband in staat te communiceren met cliënten en met collega s. Kernbegrippen hierbij zijn: opnoemen, recapituleren, aanwijzen, betrekken, interpreteren en beschrijven. Leervaardigheden Verantwoorden houdt in dat de beginnend beroepsbeoefenaar het toekomstig (beroepsmatig) handelen kan bijstellen op grond van de evaluatie van het eigen beroepsmatig handelen. De opleiding wijst er in de documentatie nadrukkelijk op dat de MWD er in staat moet zijn om zich snel in te werken in nieuwe situaties. De MWD er maakt zich daartoe doelgericht nieuwe kennis snel eigen. De student dient op de hoogte te zijn en zich op de hoogte te houden van actuele ontwikkelingen in het vakgebied MWD. De afgestudeerde MWD er maakt gebruik van de mogelijkheden die de organisatie biedt om de eigen professionaliteit voortdurend te ontwikkelen. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de beoogde opleiding voldoende en wel op grond van de volgende observaties: Bestudering door het auditteam van het studieprogramma laat zien dat de competenties herleidbaar zijn tot de Dublin Descriptoren. De competenties van de opleiding bevatten de elementen waar de Dublin Descriptoren betrekking op hebben en wel met een diepgang die overeenkomen met het niveau waar de Dublin Descriptoren naar verwijzen. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets nieuwe opleiding MWD, Hogeschool NTI 10

14 Facet 1.3. Oriëntatie HBO Criteria Het facet Oriëntatie HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is? Bevindingen Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de beoogde opleiding voldoende en wel op grond van de volgende observaties: De opleiding beschikt over voldoende inzicht in het MWD-werkveld om te bepalen waar afgestudeerden terechtkomen. De opleiding heeft de set competenties ontleend aan het door het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofiel. In de van het beroepsprofiel afgeleide opleidingsspecifieke competenties is het niveau van de beginnend beroepsbeoefenaar geformuleerd. SAMENVATTEND OORDEEL DOELSTELLINGEN OPLEIDING : VOLDOENDE Het auditteam beoordeelt het Onderwerp Doelstellingen Opleiding voor de opleiding als voldoende gelet op de volgende observaties: Hogeschool NTI vult de vraag naar flexibele onderwijsconcepten op concrete wijze in. De opleiding MWD is gebaseerd op een sociaal-constructivistische visie, zowel op leren als op Social Work. Aandacht wordt besteed aan zowel betekenisgericht als toepassingsgericht leren. De opleiding heeft voldoende zicht op de ontwikkelingen in de beroepspraktijk. Via de beroepenveldcommissie is de praktijk betrokken bij het opstellen van competenties. De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan het in samenspraak met de praktijk opgestelde beroepsprofiel en aantoonbaar afgestemd op het niveau van de beginnende beroepsbeoefenaar. Op programmaniveau borgt de opleiding het HBO-niveau mede aan de hand van de Dublin Descriptoren. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets nieuwe opleiding MWD, Hogeschool NTI 11

15 Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent zes facetten: 1. Eisen HBO; 2. Relatie tussen doelstellingen en programma; 3. Samenhang programma; 4. Studielast; 5. Instroom; 6. Duur. Facet 2.1. Eisen HBO Criteria Het facet Eisen HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Vindt kennisontwikkeling van studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk? Bevindingen De opleiding MWD van Hogeschool NTI heeft haar programma gebaseerd op het curriculum van de HU, conform de afspraken in het samenwerkingsverband. Hogeschool NTI stelt als uitgangspunt dat iedere opleiding aantoonbaar nauwe contacten met het relevante beroepenveld moet onderhouden en dat daartoe in ieder geval behoort een gestructureerd overleg met een beroepenveldcommissie over de visie, doelstelling en inrichting van de opleiding. Door middel van de eerder gememoreerde samenwerking tussen de ontwikkelaars van de HU en de onderwijskundigen van NTI is een programma ontwikkeld waarbij de student door middel van een aantal onderwijswerkvormen wordt opgeleid voor de beroepscompetenties. Daarbij is bewust gekozen voor een essentiële rol van de digitale leeromgeving (o.a. een portfolio met Persoonlijk Ontwikkelingsplan), praktijktrainingen per periode, reflectie en samenwerken met andere studenten. Het auditteam heeft met vertegenwoordigers van de ontwikkelgroep en de vertegenwoordigers uit het werkveld gesproken. Zij hebben inmiddels voldoende inhoudelijk uitgewerkt materiaal geleverd voor de ontwikkeling/opzet van deze opleidingsvorm. Om een succesvol verder verloop van de opleiding te garanderen, zal hun bijdrage ook voor het vervolg van de opbouw van de opleiding intensief, structureel en over langere termijn gecontinueerd worden. De instelling garandeert dat dit het geval zal zijn. De Social Work-opleidingen zijn gebaseerd op een sociaalconstructivistische visie, zowel op leren als op social work. Zowel het beroep als de aan het beroep verbonden competenties zijn sociaal geconstrueerd binnen een bepaalde context en dit vergt een kritische en reflectieve praktijkuitoefening. De focus ligt op de reflectie over de persoonlijke en maatschappelijke processen via welke sociale probleemsituaties tot stand komen, over de wijze waarop sociaal werk hier intervenieert en aldus sociale probleemsituaties mee definieert en stuurt. De verbinding tussen de sociaal constructivistische benadering en de uitwerking van de praktijkdagen met intervisie en supervisiemomenten is voor het eerste studiejaar uitgewerkt en voor de jaren daarna in conceptvorm. De opleiding sluit aan bij de betekenisgeving van de student op een concreet moment en stuurt aan op het in communicatie brengen van deze betekenisgeving, waardoor nieuwe kennisontwikkeling plaats kan vinden. Belangrijk met betrekking tot leren is dat de opleidingen gebaseerd zijn op het uitgangspunt dat leren bevorderd wordt wanneer de student in een actieve rol wordt geplaatst en daarbij wordt uitgedaagd zichzelf verder te ontwikkelen (zone van naaste ontwikkeling, constructieve frictie). Verder wordt van belang geacht dat het leren doelgericht, authentiek, concurrent en integratief is. Uitgangspunt bij de vertaling van het programma naar afstandsonderwijs is de formulering van opdrachten die door de studenten tijdsonafhankelijk en onafhankelijk van medestudenten kunnen afgenomen worden. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen zelfstudieopdrachten en huiswerkopdrachten. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets nieuwe opleiding MWD, Hogeschool NTI 12

16 De opdrachten houden een verbinding in met de praktijksituaties waarin studenten zich bevinden. Communicatie over de verwerkingsopdrachten met medestudenten (om op weg te komen of om ervaringen uit te wisselen) verloopt via het forum van de digitale leeromgeving. In onderlinge samenspraak verwerken de studenten de leerstof tot een nieuw geheel, eventueel aan de hand van door de docent of door henzelf aangedragen praktijksituaties, actualiteiten en andere voorbeelden. De docent speelt hierbij een monitorende en faciliterende rol: waar de discussie de goede kant uitgaat, kan hij/zij op de achtergrond blijven. Het afstandsleren wordt gecombineerd met een aantal verplichte praktijktrainingen. Ook wordt gebruik gemaakt van een studentvriendelijk elektronisch leerplatform (Fronter), dat meerdere mogelijkheden omvat tot onderlinge communicatie zowel tussen studenten onderling als tussen docenten en studenten. Als antwoord op de vraag naar waar binnen de opleiding het gesprek plaatsvindt tussen studenten en opleiders wordt verwezen naar de verplichte praktijktrainingen, naar het blended learning platform (o.a. via de digitale leeromgeving). De verbinding tussen de sociaal constructivistische benadering onderliggend aan de opleiding en de uitwerking van de praktijktrainingen, met intervisie en supervisiemomenten is voor jaar 1 uitgewerkt en voor de jaren 2 t/m 4 reeds in concept opgesteld. De opleiding MWD heeft voor de implementatie van de opleiding een hoofddocent (en een plaatsvervangend hoofddocent) benoemd die een adviserende rol spelen bij het verder vormgeven van (het programma van) de opleiding. De hoofddocent zal tevens de docenten vakinhoudelijk aansturen die betrokken zijn bij de diverse onderwijseenheden. In de ontwikkelfase van de opleiding is de functie van hoofddocent vormgegeven door het samenwerkingsverband waarbij er een projectleider is benoemd, die beschikt over een ruime ervaring in het Social Work-onderwijs. De opleiding keurt de plek waar de student werkt/stage loopt (studenten kunnen de eigen werkplek als stageplaats laten erkennen). Daartoe zijn drie criteria geformuleerd: De werkzaamheden die de student uitvoert dienen op HBO-niveau te liggen; De werkzaamheden dienen relevant te zijn in het kader van de opleiding; De werkzaamheden dienen met een mate van zelfstandigheid te worden uitgevoerd die kan worden verwacht van een functionaris op HBO-niveau. Ook wordt beoordeeld of de toegewezen stagebegeleider over het vereiste HBO-niveau beschikt om adequaat te kunnen begeleiden. Deze zal bereid moeten zijn om tijd te investeren in studenten. Tijdens het kennismakingsgesprek checkt de stageadviseur namens de opleiding MWD de kwaliteit van de werkplek en in het bijzonder de aanwezige deskundigheid van de begeleiders en de beoordelaars. De studenten dienen voortgangsrapportages in bij hun stagebegeleider (werkplek). Deze voortgangsrapportages worden door de student voorgelegd aan de toegewezen praktijkmentor voor reflectie. Hiaten tussen de oordelen van de stagebegeleider en de praktijkmentor bieden input voor de steekproef van 2 e beoordelingen door de stageadviseur vanuit Hogeschool NTI. Voor de te hanteren studiematerialen gelden de algemene criteria van de hogeschool. Naast de (standaard) literatuur werkt de opleiding met periodeboeken en studiehandleidingen per jaar waarmee de student wordt begeleid bij de (zelf)studie. Door het werken met periodeboeken en studiehandleidingen per jaar is het mogelijk om actuele ontwikkelingen snel in het programma te verwerken. Hierbij zullen beroepstaken en beroepscompetenties als kapstokken dienen om een actuele invulling aan op te hangen. In het eerste jaar wordt vertrokken vanuit het sociaal werk brede competentieprofiel, in het tweede en derde jaar wordt specifieker ingezoomd op MWD-competenties; het vierde jaar is gefocust op de professionele ontwikkeling, verdieping (met casusreflecties, theoretische verdieping, praktijkonderzoek, praktijkproduct). Het auditteam heeft naast de inhoud van de eerste twee studiejaren ook de inhoud bestudeerd van de beide laatste studiejaren. In het laatste studiejaar voert de student een afstudeeronderzoek uit in de praktijk. Dit onderzoek moet aan een aantal criteria voldoen, zo is het auditteam gebleken: Hobéon Certificering Adviesrapport Toets nieuwe opleiding MWD, Hogeschool NTI 13

17 het onderwerp biedt studenten en de opdrachtgever de gelegenheid om de geformuleerde doelstellingen te bereiken; de opdracht betrekking heeft op de ontwikkeling van het werk en het beroep; de opdracht kan leiden tot een concreet en bruikbaar product voor de werkveldinstelling. de opdracht sluit aan bij actuele ontwikkelingen in het werkveld en het beroep. Het opleidingsprogramma is (en wordt) ontwikkeld en straks uitgevoerd door docenten met een relatie met het beroepenveld. Hogeschool NTI streeft na dat een groot deel van de docenten naast het geven van onderwijs ook werkzaam is in de beroepspraktijk. Van dit ruime en gedifferentieerde netwerk (bedrijven en personen) maken de opleidingen van Hogeschool NTI systematisch gebruik. Bijvoorbeeld: als opdrachtgever en aanbieder van onderwijsprojecten, als begeleider van afstudeerprojecten en als externe beoordelaar. Bij elk programmaonderdeel hoort literatuur die is opgenomen bij de beschrijving van het betreffende programma. Het auditteam heeft de literatuurlijst ingezien en stelt vast dat hierop alle relevante basisliteratuur van het vakgebied is vertegenwoordigd. Toekomstige actualisering van boeken en artikelen (uit relevante tijdschriften en kranten) verdient vanzelfsprekend aandacht, evenals aanpassingen in de algemeen (internationale) sociaal-wetenschappelijke literatuur. De vormgeving van het MWD-studiemateriaal is in lijn met het principe van afstandsonderwijs door het hanteren van literatuur die geschikt is voor zelfstudie waarbij de student wordt begeleid met behulp van studiehandleidingen en modulewijzers. Naast deze formele structuren die de integratie van de beroepspraktijk in de opleiding borgen, zal de inbreng vanuit de praktijk ook rechtstreeks plaatsvinden door de docenten. De opleiding streeft ernaar docenten in te zetten met praktijkervaring. Ook zal gebruik worden gemaakt van gastdocenten die voor het grootste deel van hun werktijd verbonden zijn aan de praktijk. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de beoogde opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: De opleiding is gebaseerd op het MWD-curriculum van de HU en wordt verder ontwikkeld door de ontwikkelaars van de HU en de onderwijskundigen van Hogeschool NTI. De studieonderdelen komen tot stand op basis van actuele ontwikkelingen en vragen vanuit het werkveld en zijn ook aantoonbaar ontworpen in samenwerking met het werkveld. De opleiding streeft ernaar om docenten te werven die naast het geven van onderwijs ook werkzaam zijn in de beroepspraktijk. De literatuur is relevant, actueel, werkvelddekkend en op HBO-niveau. Het voorgeschreven studiemateriaal is zowel verbredend als verdiepend voor het vakgebied. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets nieuwe opleiding MWD, Hogeschool NTI 14

18 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Programma Criteria Het facet Relatie tussen Doelstellingen en Programma is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Is het programma een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen? Zijn de eindkwalificaties adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma? Biedt de inhoud van het programma studenten de mogelijkheid de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken? Bevindingen Zoals bij onderwerp 1 reeds aangegeven, zijn de eindkwalificaties van de opleiding geformuleerd als competenties, gebaseerd op het landelijk overeengekomen opleidingsprofiel. Per programmaonderdeel is bepaald welke competenties worden ontwikkeld. De ontwikkeling van de competenties vindt plaats op basis van leerdoelen die zijn vastgesteld per onderwijsperiode. De koppeling van de (eind)competenties met de opleidingonderdelen is inzichtelijk en heeft een logische opbouw. De vertaling van de kwalificaties naar het studieprogramma wordt zichtbaar in de leerdoelen van elk opleidingsjaar en vervolgens in de leerdoelen van de onderwijseenheden. Per studieonderdeel zijn de kerntaken, kernopgaven en competenties beschreven waaraan een student moet voldoen. Door de koppeling van de projectresultaten (output) aan de leerdoelen is de mate waarin de student de leerdoelen heeft gerealiseerd, goed toetsbaar, waarmee het auditteam wil aangeven dat de leerdoelen vertaald zijn naar concreet professioneel gedrag dan wel naar professionele producten. Uitgangspunt bij de vertaling van het studieprogramma naar afstandsonderwijs is de formulering van opdrachten die door de studenten tijdsonafhankelijk en onafhankelijk van medestudenten kunnen worden gemaakt waarbij een onderscheid bestaat tussen zelfstudieopdrachten en thuiswerkopdrachten. De vormgeving van de modulen, zo heeft het auditteam kunnen constateren, gaat uit van een complexer wordende leeromgeving waarin het leerproces van de student centraal en waarbij de kennis (verworven via ondersteunende modules) en de vaardigheden (verworven via de praktijktrainingen), door de student in stelling moeten worden gebracht wil hij de projectopdrachten met succes kunnen uitvoeren. De inhoud en de vormgeving van de afzonderlijke modulen bieden de studenten de gelegenheid de vereiste deelcompetenties te verwerven. De projecten worden naarmate de opleiding vordert, zo blijkt uit de programmabeschrijving, complexer en deze ordening maakt het de student mogelijk alle eindkwalificaties op het vereiste niveau te verwerven. Zo is de propedeuse dekkend voor alle competenties op een oriënterend niveau. De middenfase bestaat uit het tweede en derde jaar. Deze middenfase heeft voor wat betreft het tweede en derde segment (net als de propedeuse) een MWD-brede opzet. Het eerste segment daarentegen heeft een beroepsspecifieke insteek en is gebaseerd op de beroepstaken uit het beroepsprofiel van de MWD er. De beroepstaken vormen de basis voor de ordening van de onderwijseenheden betreffende het eerste segment. Dit betekent dat hierin de bekwaamheid in het uitvoeren van deze taken centraal staat. De competentiebeheersing wordt afgemeten aan deze uitvoering die met name in het derde jaar centraal staat. Na afronding van de middenfase beheersen de studenten de uitvoering van de beroepstaken in het eerste segment op het niveau van een beginnende beroepsbeoefenaar. De basis voor het derde jaar wordt gevormd door de praktijkwerkzaamheden. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets nieuwe opleiding MWD, Hogeschool NTI 15

19 Deze praktijkwerkzaamheden lopen als een rode draad door het derde jaar en worden door de student in principe verricht op de eigen werkplek, mits er sprake is van een werkplek en mits deze werkplek voldoet aan de criteria van de opleiding; anders zal de student een aanvullende stage binnen een geschikte setting moeten lopen. Het derde jaar kent zowel trainingen als intervisie. Aan elk blok is een trainingsdag verbonden. Intervisie wordt zowel (vier maal) in begeleide als (acht maal) in zelfstandige vorm aangeboden. De studiebelasting van intervisie is onderdeel van het praktijkwerk. De afsluitende opdracht van praktijkwerk is tevens een beoordeling van de intervisie. Het opleidingsprofiel MWD legt het verband tussen de te behalen beroepscompetenties en de onderwijseenheden van de opleiding MWD. Voortvloeiend uit de competenties zijn de leerdoelen die bij de diverse onderwijseenheden horen, uitgewerkt in de periodeboeken. Hierbij heeft de opleiding gekozen voor een integratieve manier van het ontwikkelen van de competenties tot het gewenste niveau. Dit blijkt uit de wijze waarop in elke periode de onderscheiden aspecten van de competenties, kennis, vaardigheden, houding, duidelijk worden onderscheiden maar vervolgens wel in samenhang geleerd worden. Voorts blijkt dit ook uit de wijze waarop een onderwijseenheid (periode) wordt afgesloten, te weten door een integratieve toets, alsmede uit het feit dat bij elke periode twee verplichte praktijktrainingen worden gevolgd waarbij de verworven kennis en inzicht worden gekoppeld aan vaardigheden die door middel van de opdrachten en het volgen van de praktijktraining worden getoetst. Samenvattend constateert het auditteam dat de opleiding de set competenties op een voldoende inzichtelijke wijze heeft uitgewerkt naar doelstellingen die op hun beurt zijn uitgewerkt naar een curriculum. Dit curriculum wordt gekenmerkt door studenten in eerste instantie vooral kennis te laten maken met de opleiding en met zichzelf. Vanaf de tweede helft van het eerste studiejaar is er aandacht voor de vakinhoud, afgewisseld door vaardighedenonderwijs waarin de theorie moet worden toegepast en er wordt gereflecteerd op het eigen gedrag ten aanzien van kennis en inzichten in het vakgebied MWD. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de beoogde opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: De set competenties zijn op een inzichtelijke en samenhangende wijze vertaald naar leerdoelen per onderwijsonderdeel. De inhoud en de vormgeving van de afzonderlijke opdrachten samen met de onderwijseenheden stellen de student in de gelegenheid de geformuleerde eindkwalificaties op het vereiste niveau te verwerven. De leerdoelen en de praktijkopdrachten nemen in complexiteit toe om tenslotte in de afstudeerfase een niveau te bereiken dat naar het oordeel van het auditteam van HBO-niveau is. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets nieuwe opleiding MWD, Hogeschool NTI 16

20 Facet 2.3. Samenhang Programma Criterium Het facet Samenhang Programma is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Is het studieprogramma inhoudelijk samenhangend? Bevindingen Het auditteam heeft tijdens de audit aandacht besteed aan het evenwicht binnen het door de opleiding gehanteerde didactische concept van blended learning wat betreft de zelfstudie/het afstandleren, de vaardigheidstraining en het praktijkleren. Het programma ziet er weldoordacht en compleet uit. Bij dit oordeel betrekt het auditteam ook de door hem bestudeerde concepten van het derde en vierde studiejaar. De samenhang in het studieprogramma wordt gegarandeerd door de aansluiting bij het competentieprofiel; tevens is er ruimte voor differentiatie doordat de student eigen keuzes kan inbrengen, inclusief de reflectie over de samenhang van deze keuzes met het eigen loopbaanperspectief. Het beleid van Hogeschool NTI is, inherent aan de onderwijsvisie, dat de onderdelen van de bachelorprogramma s zoveel mogelijk geïntegreerd worden ontwikkeld en aangeboden. Het beleid van het NTI is verder, dat de verschillende opleidingen hun kwalificaties concreet uitwerken naar leerdoelen per opleidingsjaar, module en praktijktraining. De samenhang binnen het studieprogramma wordt nagestreefd via afstemming van de diverse werkvormen: zelfstudie van de modules, praktijktrainingen, studiegroepen en projecten. Het programma van de opleiding is toegesneden op studenten die naast hun werk willen studeren. Kenmerkend voor de opleiding is dus dat relevant werk in een voor het beroep relevante organisatie wordt gecombineerd met het volgen van beroepsonderwijs. De theorie- en de praktijkcomponent van de opleiding moeten goed op elkaar aansluiten. De student is reeds werkzaam in de beroepspraktijk of dient via vrijwilligerswerk en de stage voldoende ervaring op te doen in een voor het beroep relevante organisatie. Daarnaast is het studieprogramma zo opgezet dat de leerdoelen van het praktijkleren (praktijktrainingen, stage en afstuderen) aansluiten op de leerdoelen van het binnenschoolse programma (modulen). Samenhang tussen binnen- en buitenschoolsprogramma wordt geborgd door indicatoren als: stagevoorbereiding, stagebegeleiding en stagebeoordeling. De samenhang binnen de studieprogramma s wordt zowel inhoudelijk als didactisch verder nagestreefd via afstemming van de diverse werkvormen: zelfstudie van de modules, praktijktrainingen, studiegroepen en projecten. Voor de student wordt de samenhang binnen de opleiding aangekaart in de studiehandleidingen per jaar alsmede verder uitgewerkt in de periodeboeken. Het programma is vervolgens zo opgezet dat de leerdoelen van het praktijkleren (praktijktrainingen, vrijwilligerswerk in het eerste jaar, stage en afstuderen in de hoofdfase) aansluiten op de leerdoelen van het binnenschoolse programma (periodes). De leerdoelen van de praktijktrainingen sluiten aan op de bijbehorende periode. De stage en het afstuderen zijn gekoppeld aan alle beroepscompetenties uit het opleidingsprofiel. Hiermee is geborgd dat zowel in het onderwijsconcept van de opleiding als wel bij de daadwerkelijke uitvoering van het onderwijs er sprake is van samenhang in de opleiding. De basis van het curriculum MWD is een competentiegerichte en concentrische opbouw: het verwerven van beroepscompetenties staat centraal, en in elke fase komen dezelfde competenties terug, maar op een hoger beheersingsniveau en ook met een andere insteek. De competenties zijn domeinbreed geformuleerd en geordend in drie segmenten: de primaire of uitvoerende werkzaamheden, het functioneren in en vanuit organisaties, het werken aan professionaliteit en professionalisering. De opleiding van Hogeschool NTI heeft de kwalificaties van de opleidingen concreet uitgewerkt naar leerdoelen per opleidingsjaar, periodeboek en per onderwijseenheid. Leerdoelen, die in complexiteit toenemen om in de afstudeerfase het HBO-niveau te bereiken. Daardoor is er een duidelijke samenhang in de leerdoelen en is de verticale samenhang binnen het programma tussen de onderscheiden modules geborgd. Doordat de opleidingen de kwalificaties hebben vertaald naar competenties op vier niveaus (A, B, C en D) wordt de toenemende complexiteit en zelfstandigheid door het programma heen inzichtelijk. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets nieuwe opleiding MWD, Hogeschool NTI 17