Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding SPD Bedrijfsadministratie deeltijd. Hogeschool Saxion Next / Saxion Hogeschool Enschede

Transcriptie

1 Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding SPD Bedrijfsadministratie deeltijd Hogeschool Saxion Next / Saxion Hogeschool Enschede

2 Scheveningseweg KV Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding SPD Bedrijfsadministratie deeltijd CROHO nr Hogeschool Saxion Next / Saxion Hogeschool Enschede Hobéon Certificering BV 19 december 2007 Auditteam: Drs. G.J. Stoltenborg Drs. A.J. van de Munt RA J.W.M. Wielens AA W.G. Enderink Secretaris: G.C. Versluis

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Functie van het rapport Bereik van de beoordeling Karakteristiek van de opleiding Instellingsaudit Saxion Hogescholen Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie 2 oktober BEVINDINGEN EN BEOORDELING 9 Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding 9 Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen 9 Facet 1.2. Niveau Bachelor 11 Facet 1.3. Oriëntatie HBO 13 Onderwerp 2: Programma 15 Facet 2.1. Eisen HBO 15 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma 18 Facet 2.3. Samenhang Programma 20 Facet 2.4. Studielast 22 Facet 2.5. Instroom 24 Facet 2.6. Duur 26 Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud 27 Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing 29 Onderwerp 3: Inzet van Personeel 33 Facet 3.1. Eisen HBO 33 Facet 3.2. Kwantiteit Personeel 35 Facet 3.3. Kwaliteit Personeel Onderwerp 4: Voorzieningen Facet 4.1. Materiële Voorzieningen 41 Facet 4.2. Studiebegeleiding 44 Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg 47 Facet 5.1. Evaluatie Resultaten 47 Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering 49 Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld 51 Onderwerp 6: Resultaten Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau Facet 6.2. Onderwijsrendement SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema HBO bachelor opleiding SPD Bedrijfsadministratie deeltijd Integraal oordeel/ advies aan NVAO 58 Bijlage I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaringen auditoren Bijlage II: Programma visitatie 2 oktober 2007

4 1. INLEIDING 1.1. Functie van het rapport Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende en Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de in paragraaf 1.2 genoemde HBO bachelor opleiding Bereik van de beoordeling Hogeschool Saxion Next biedt de bacheloropleiding SPD Bedrijfsadministratie aan. Deze opleiding wordt op basis van contractuele uitbesteding verzorgd door de Academie Financiën, Economie & Management (F M) van Saxion Hogescholen op de locatie Enschede. Hogeschool Saxion Next is eindverantwoordelijk voor de uitvoering van de opleiding. Naast SPD Bedrijfsadministratie verzorgt de academie F M ook de HBO bachelor opleidingen Accountancy (in Enschede en Deventer), Bedrijfseconomie (in Enschede en Deventer) en Fiscale Economie (in Enschede). Het onderhavige rapport heeft betrekking op SPD Bedrijfsadministratie, deeltijd, crohonummer Op 22 en 23 maart 2007 heeft Hobéon Certificering een audit uitgevoerd bij de opleidingen Bedrijfseconomie en Fiscale Economie in Enschede en de opleidingen Bedrijfseconomie en Accountancy in Deventer. Van deze audit zijn Adviesrapporten opgesteld. De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door het Kwaliteitsrapport van de opleiding SPD Bedrijfsadministratie deeltijd en de bevindingen van de audit op 22 en 23 maart 2007 zoals vermeld in het Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleidingen Bedrijfseconomie en Fiscale Economie Saxion Hogescholen Enschede en Deventer en het Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Accountancy Saxion Hogeschool Deventer Karakteristiek van de opleiding Met ingang van 1 januari wordt op de locatie Enschede door Saxion Hogescholen, academie F M onder eindverantwoordelijkheid van Hogeschool Saxion Next de HBO-opleiding SPD Bedrijfsadministratie aangeboden. Voor de samenwerking en de omschrijving van bevoegdheden/ verantwoordelijkheden hebben Saxion Next en de Academie F M een samenwerkingsovereenkomst gesloten. Voor het personeelsbeleid, de kwaliteitszorg en de inhoud van het curriculum is de academie verantwoordelijk. Eenmaal per jaar legt de academiedirecteur verantwoording af over het gevoerde beleid door middel van een jaarverslag. Dit jaarverslag bespreekt de directeur van Saxion Next vervolgens in een bilateraal overleg met de academiedirecteur. Met de Raad van Bestuur van Saxion Hogescholen bespreekt de academiedirecteur in de bilaterale overleggen de contractactiviteiten en de geldstromen Van oorsprong is de opleiding SPD Bedrijfsadministratie een sterk op vakken en cognitieve ontwikkeling gerichte opleiding. De toepassing van de verworven kennis moet geschieden in de beroepspraktijk. De meeste studenten werken overdag in een voor de opleiding relevante omgeving. De opleiding staat nog steeds bekend als de opleiding met de zeven certificaten. 1 Voor deze datum viel de opleiding nog onder de eindverantwoordelijkheid van Hogeschool Avans. Saxion Hogeschool Enschede/ Hogeschool Saxion Next 1

5 Veel studenten studeren ook niet voor een diploma maar voor het behalen van certificaten. Voor het behalen van een volledig HBO-diploma staan de onderdelen stage en afstuderen op het programma. (Zie facet 2.1. en 2.2.) Binnen de Academie F M werken de deeltijdopleiding SPD Bedrijfsadministratie en de deeltijdopleiding Bedrijfseconomie nauw samen. Een belangrijk deel van de modulen (60%) is voor deze opleidingen gelijk. In de komende jaren zal de academie de deeltijdopleiding BE en de deeltijdopleiding SPD Bedrijfsadministratie tegen het licht houden, rekening houdend met de door de studenten gewenste op vakken en cognitieve ontwikkeling gerichte opleiding Het studieprogramma van de opleiding SPD Bedrijfsadministratie omvat negen vakken. Elk vak is opgebouwd uit twee of meer modulen en wordt getentamineerd via een lokaal en een landelijk gedeelte. De lokale tentamens worden samengesteld door de eigen vakdocenten. Elke 10 weken is er een toetsweek ingeroosterd en voor elk tentamen krijgt de student twee maal per jaar een kans. De landelijke examens worden twee keer per jaar afgenomen door examenbureau LIHEX (Landelijk Instituut HBO Examens), dat valt onder de eindverantwoordelijkheid van Hogeschool Saxion Next. Examinatoren worden door Saxion Next benoemd. (Zie facet 2.8.) Op dit moment is de opleiding van de academie F M de enige opleiding die nog bij dit bureau de landelijke examens laat afnemen. (Zie verder hierover onder ) Ten einde de flexibiliteit en het tijd- en plaatsonafhankelijke leren te bevorderen is besloten het onderwijs vast te leggen in digitale systemen. De opleiding biedt sommige modulen aan in een elektronische leeromgeving Quick Place (studiejaar 1) en Learning Space (studiejaar 2-4). Quick Place en Learning Space bieden mogelijkheden tot snelle informatie-uitwisseling en communicatie tussen docenten en studenten en tussen studenten onderling. (Zie facet 2.7.) Aan de opleiding nemen gemiddeld 50 studenten per cursusjaar deel verdeeld over de verschillende modulen en avonden De Academie F M/ de opleiding SPD Bedrijfsadministratie is niet zoals andere aanbieders van een opleiding SPD Bedrijfsadministratie aangesloten bij het NGO (Nederlands genootschap voor Opleiders in de financieel administratieve beroepen) en het Examenbureau NGO SPD Bedrijfsadministratie. Dit heeft te maken met de problemen die er sinds 1998 zijn geweest met de NGO over de vraag wie er gerechtigd was om deze opleiding aan te bieden. Saxion Hogeschool Enschede is evenwel door de rechter in het gelijk gesteld en mag de opleiding dus aanbieden. De academie/ opleiding is voornemens om na de hierboven bij genoemde actualisatie van de opleiding, in overleg te treden met collega-hogescholen om een landelijk netwerk op te bouwen van instellingen die een opleiding SPD Bedrijfsadministratie aanbieden. Samen met hen wil de opleiding dan weer vorm geven aan landelijke Examens Instellingsaudit Saxion Hogescholen Op 14 maart 2006 heeft Hobéon een audit uitgevoerd op centraal niveau bij Saxion Hogescholen, waarbij gekeken is naar het beleid op instellingsniveau met betrekking tot alle onderwerpen/facetten uit het NVAO kader. Omdat het beleid met betrekking tot de opleiding SPD Bedrijfsadministratie vrijwel identiek is aan het beleid met betrekking tot de opleidingen Fiscale Economie, Bedrijfseconomie en Accountancy van de academie F M en deze laatstgenoemde opleidingen vallen onder Saxion Hogescholen, is het in dit kader relevant melding te maken op welke onderwerpen/facetten Saxion centraal beleid heeft geformuleerd en hoe dit doorwerkt in de academie F M: Saxion Hogeschool Enschede/ Hogeschool Saxion Next 2

6 Het auditteam heeft tijdens de instellingsaudit kunnen constateren, dat Saxion inmiddels voor een aantal facetten op centraal niveau duidelijk beleid heeft vastgelegd, dat door de afzonderlijke academies/ opleidingen wordt nagevolgd. De controle op de uitvoering van dit beleid en de werking van de PDCAcyclus bij de afzonderlijke academies/opleidingen geschiedt o.a. door middel van bilaterale overleggen die de Raad van Bestuur drie maal per jaar heeft met de academiedirecteuren aan de hand van de Businessplannen van de academie, managementrapportages (Maraps) en een Management Review/Jaarverslag. Het auditteam heeft haar bevindingen vastgelegd in het Beoordelingsrapport Centraal Niveau Saxion Hogescholen (augustus 2006). De instellingsaudit werd verricht door W.L.M. Blomen als leadauditor en drs. W.G. van Raaijen als onderwijskundige. De heer Blomen is als directeur en de heer Van Raaijen als senior adviseur werkzaam bij Hobéon Certificering. Als vakdeskundige maakte prof. dr. J.K. van Dijk en als werkvelddeskundige G. de Raad deel uit van dit auditteam. Van Dijk is Emeritus-hoogleraar Personeel en Organisatie in de Gezondheidzorg, een functie die hij tot eind 2004 vervulde aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam. Voorts was hij lange tijd als hoofd van de afdeling Personeels- en Arbeidsvraagstukken aan Prismant (een landelijk advies-en onderzoeksbureau in de gezondheidszorg) te Utrecht verbonden. Vanuit Prismant werkte hij als expert op het gebied van personeels- en arbeidsvraagstukken en deed hij zowel landelijke projecten, als instellingsondersteuning en advisering, opleidingen, trainingen en coaching. Vanaf 2005 werkt Van Dijk als zelfstandig bestuursadviseur op het gebied van personeel, organisatie en innovatie. De Raad was o.a. manager bij Polaroid, algemeen directeur bij Stork Plastics Machinery en Lid Raad van Bestuur bij Koninklijke Ten Cate. Van was hij Secretaris Generaal EFQM in Brussel en van Algemeen Directeur van de Raad voor Accreditatie. Momenteel is De Raad voorzitter van onder meer de Industriële Kring Twente, de Stichting Kwaliteit Twente en de Stuurgroep Versterking Industriepotentieel Twente. Secretarissen tijdens deze audit waren de dames G.C. Versluis en drs. E.R.J. Rijnen, beiden adviseur bij Hobéon. Begin 2007 heeft Hobéon nog een beperkte aanvullende verificatie uitgevoerd. Daarbij is gekeken naar die facetten waarvan het auditteam in 2006 had kunnen constateren dat Saxion daarvoor centraal beleid had vastgelegd. Geverifieerd is of Saxion kon aantonen dat dit instellingsbeleid wordt uitgevoerd door alle afzonderlijke academies/ opleidingen. De bevindingen van het auditteam van de instellingsaudit met betrekking tot de facetten waarvoor centraal beleid is vastgesteld, zijn beschreven bij de betreffende facetten in onderhavig Adviesrapport ten behoeve van de accreditatie van de opleiding SPD Bedrijfsadministratie. Bij deze facetten is vervolgens alleen nog een aanvullend oordeel met betrekking tot de specifieke uitwerking op opleidingsniveau beschreven. Zoals hierboven al onder punt is vermeld legt de directeur van de Academie F M over het gevoerde beleid met betrekking tot de opleiding SPD Bedrijfsadministratie verantwoording af aan de directeur van Saxion Next door middel van een jaarverslag Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de betreffende opleiding is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van die opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Saxion Hogeschool Enschede/ Hogeschool Saxion Next 3

7 Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de betreffende opleiding geldt het volgende: De opleiding heeft zich voor wat betreft beroepsprofiel, opleidingscompetenties en doelstelling ten minste gebaseerd op het landelijk beroepsprofiel en de opleidingscompetenties zoals vastgesteld in het landelijk overleg tussen de betreffende opleidingen en het beroepenveld. (Zie onder facet 1.1.: Domeinspecifieke Eisen.) Het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vastgesteld dat het in voldoende mate gespecificeerd is en passend is voor een opleiding SPD Bedrijfsadministratie op HBO-niveau. Het auditteam heeft dit kader in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet 1.1. De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van door opleiding SPD Bedrijfsadministratie aangeleverde schriftelijke informatie: Kwaliteitsrapport; Studiegids; Onderwijs- en Examen Regeling OER; Onderliggende documentatie betrekking hebbend op bijvoorbeeld: - strategische keuzen en de positie in de markt, - interne organisatie, - de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende interne managementrapportages en verbetermaatregelen, - ontwikkelingen in het beroepenveld, - beroeps- en opleidingsprofielen, - (validatie) eindkwalificaties, - curricula en de interne en externe evaluatie daarvan, - werkvormen, - toetsing en beoordeling, - kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid, - internationalisering, - instroombeleid, - studiebegeleiding, - onderwijsrendement. Op basis van de door opleiding SPD Bedrijfsadministratie aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de deeltijdopleiding. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Voorafgaand aan de visitatie (zie hieronder) werd het management van de betreffende opleiding op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentanalyse. Saxion Hogeschool Enschede/ Hogeschool Saxion Next 4

8 Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een visitatie 2, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten twee externe onafhankelijke deskundigen op het gebied van SPD Bedrijfsadministratie, één student, één lead auditor en één auditor onderwijs tevens secretaris vanuit Hobéon Certificering. Onder controle moet hier worden verstaan, dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, meerdere malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en de materiële voorzieningen betreft- ook door eigen waarneming. De additionele, tijdens de visitatie geraadpleegde, documentatie behelsde ondermeer: overzichten van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de opleiding overleg voert; verslagen van die bijeenkomsten met het werkveld; overzicht CV s van (gast)docenten; netwerkoverzicht docenten; verslagen van de functioneringsgesprekken met docenten; verslagen van docentevaluaties; verslagen van studievoortgangsgesprekken met studenten; detailbeschrijving van modules, cases en de daaraan gekoppelde opdrachten; stageverslagen en -beoordelingen; de beroepsproducten die gedurende de opleiding door studenten worden opgeleverd; de eindproducten van studenten. Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van het opleidingsprogramma en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO-Accreditatiekader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een conceptrapport dat aan de opleiding werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd. 2 Visitatie heeft op 2 oktober 2007 plaatsgevonden. Saxion Hogeschool Enschede/ Hogeschool Saxion Next 5

9 Beslisregels Volgens de NVAO-Beslisregels Accreditatie kan een onderwerp slechts onvoldoende of voldoende scoren. Een facet kan evenwel, volgens diezelfde regels, onvoldoende, voldoende, goed of excellent scoren. Met dit als uitgangspunt, heeft Hobéon onderstaande beslisregels toegepast. Onderwerp A. Een onderwerp scoort voldoende, indien alle facetten van dat onderwerp ten minste voldoende hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp onvoldoende en de overige ten minste voldoende hebben gescoord, mits een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende. B. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord en voor dit facet geen acceptabel verbeterplan beschikbaar is. C. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien meer dan één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. Facet D. Binnen de beoordeling van een facet is ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie: beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven, dan omgekeerd; primaire processen wegen zwaarder dan secundaire. Extra aantekening E. Indien voor een onderwerp een hogere score dan voldoende gerechtvaardigd is, wordt dat als extra aantekening vermeld en wel met inachtneming van onderstaande regels: een onderwerp krijgt de extra aantekening goed, indien alle facetten van dat onderwerp goed hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp voldoende en de overige facetten goed of excellent hebben gescoord; 3 een onderwerp krijgt de extra aantekening excellent, indien alle facetten van dat onderwerp excellent hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp goed en de overige facetten excellent hebben gescoord; een onderwerp krijgt geen extra aantekening, indien één van de facetten van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord. 3 Het NVAO-Accreditatiekader onderscheidt bij onderwerp 2 ( Programma ) acht facetten. Eén ervan betreft de duur van de opleiding. Het daarbij vermelde criterium (240 ECTS) is evenwel geen (kwaliteits)criterium, maar een formele vereiste waaraan het programma van een opleiding a priori moet voldoen, wil zij überhaupt in aanmerking kunnen komen voor een HBO Bachelor accreditatie. Duur is derhalve van een andere orde dan -bijvoorbeeld- Kwaliteit Personeel of Onderwijsrendement. Bij de beslissing of het onderwerp Programma een extra aantekening goed dan wel excellent verdient, wordt het facet Duur dan ook buiten beschouwing gelaten. Saxion Hogeschool Enschede/ Hogeschool Saxion Next 6

10 Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld: Voorzitter: Leden: Secretaris: Drs. G.J. Stoltenborg Drs. A.J. van de Munt RA J.W.M. Wielens AA W.G. Enderink G.C. Versluis Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen, dat de voor de beoordeling van de opleiding SPD Bedrijfsadministratie noodzakelijke expertise aanwezig is. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (i.c. het primaire proces, de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (i.c. het programma in relatie tot het specifieke domein). De heer drs. G.J. Stoltenborg is lead auditor en heeft inmiddels een groot aantal audits in het kader van accreditatie geleid binnen verschillende domeinen. De werkvelddeskundige, de heer J.W.M. Wielens behaalde de diploma s SPD I en SPD II en studeerde vervolgens voor Accountant-administratieconsulent. Wielens is werkzaam geweest op verschillende Accountantskantoren. Vanaf 1998 is hij werkzaam bij Ten Kate & Huizinga, waar hij accountants- en advieswerkzaamheden verricht in de ruimste zin van het woord. Wielens heeft zich in zijn beoordeling met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programma-inhoud en (iv) de interactie tussen opleiding en werkveld. Bovendien heeft hij de kwaliteit van het personeel en het gerealiseerde niveau beoordeeld. Wielens heeft op grond van zijn ervaring en positie in het werkveld een goed zicht op de eisen die vanuit de verschillende deelgebieden in het werkveld gesteld worden aan professionals financiële economie op HBO-niveau. De vakdeskundige, de heer drs. A.J. van de Munt RA, studeerde aan NIVRA/Nyenrode Information Management. Hij is als Senior Director Accounting & Reporting werkzaam bij Universal Electronics B.V. te Enschede en als parttime docent Externe Verslaggeving en IFRS en scriptiebegeleider verbonden aan NIVRA/Nyenrode. Van de Munt heeft zich in zijn beoordeling gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programma-inhoud en (iv) de interactie tussen opleiding en werkveld. Bovendien heeft hij de kwaliteit van het personeel en het gerealiseerde niveau beoordeeld. Mevrouw Versluis heeft zich als deskundige onderwijs vooral gericht op de kwaliteit van de processen die direct en indirect de uitvoering van het programma raken. Zij heeft in haar vorige en huidige functie ervaring opgebouwd die haar in staat stelt de programmaopbouw, het onderwijsproces en de organisatorische context waarbinnen de uitvoering plaatsvindt te beoordelen in het perspectief van de eisen die aan HBOopleidingen gesteld worden. Mevrouw Enderink studeert aan de opleiding SPD Bedrijfsadministratie bij Marcus Verbeek/ Praehep Zwolle. Ze is o.a. werkzaam geweest op de financiële administratie van een Ingenieursbureau en bekleedde verschillende managementfuncties in een eigen Bouwbedrijf. Sinds 2006 heeft zij een Adviesbureau in de branche financiële dienstverlening en kwaliteitswerk. Saxion Hogeschool Enschede/ Hogeschool Saxion Next 7

11 Voor de curricula vitae: zie Bijlage I Deelnemers visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding: management, coördinatoren, docenten, studenten en staf.2 Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie Bijlage II Programma visitatie 2 oktober 2007 Zie Bijlage II. Saxion Hogeschool Enschede/ Hogeschool Saxion Next 8

12 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie HBO. Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet Domeinspecifieke Eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen De opleiding SPD Bedrijfsadministratie heeft op basis van het landelijke Beroeps- en opleidingsprofiel SPD Bedrijfsadministratie van NGO-ENS (Nederlands genootschap voor Opleiders in de financieel administratieve beroepen/ Examenbureau NGO SPD Bedrijfsadministratie) en de daarin opgenomen 16 competenties en het door de opleiding Bedrijfseconomie (BE) van Saxion Hogescholen opgestelde opleidingsprofiel Bedrijfseconomie, een eigen beroeps- en opleidingsprofiel vastgelegd in het document Beroeps- en opleidingsprofiel SPD Bedrijfsadministratie (augustus 2007). De opleiding heeft de 16 competenties in het opleidingsprofiel gekoppeld aan vier taakgebieden en beschreven in termen van werkzaamheden, attituden en waarneembaar gedrag. (Zie hierover verder onder 2.2.) De opleiding heeft het eigen beroeps- en opleidingsprofiel met de Werkveldcommissie besproken. De door de commissie voorgestelde aanvullingen en wijzigingen heeft de opleiding opgenomen in het document Beroeps- en opleidingsprofiel SPD Bedrijfsadministratie. (Zie voor de Werkveldcommissie onder ) Uit contacten met het werkveld blijkt, dat afgestudeerden adequaat zijn toegerust voor functies, die zich richten op de uitvoering van financieel-economische, informatieverzorgende, controlerende en adviserende taken. In kleine en middelgrote ondernemingen horen veel van deze taken tot één functie. In grote organisaties worden deze taken vaak beschouwd als specialisme. Na de opleiding zijn de afgestudeerden veelal in staat medewerkers op MBO-niveau aan te sturen. Het auditteam heeft kennisgenomen van het document Beroeps- en opleidingsprofiel SPD Bedrijfsadministratie en de daarin opgenomen 16 competenties, dat is opgesteld op basis van het landelijk beroeps- en opleidingsprofiel en het opleidingprofiel BE van Saxion Hogescholen. Het auditteam is van mening, dat de eindkwalificaties van de opleiding corresponderen met de kerntaken van een (beginnend) beroepsbeoefenaar en aansluiten bij de eisen die de vakgenoten en de beroepspraktijk stellen aan een opleiding SPD Bedrijfsadministratie De opleiding SPD Bedrijfsadministratie zal op korte termijn samen met de deeltijdopleiding BE tegen het licht worden gehouden. Het in augustus 2007 opstellen van een eigen beroeps- en opleidingsprofiel en dit met het relevante werkveld bespreken is daartoe de eerste aanzet geweest. De werkveldcommissie krijgt in het proces van de doorlichting van de deeltijdopleidingen een belangrijke rol Zoals al in de inleiding is vermeld participeert de Academie F M/ de opleiding SPD Bedrijfsadministratie op dit moment niet in een landelijk overleg. De opleiding is voornemens in overleg te treden met collega-hogescholen om een landelijk netwerk op te bouwen van instellingen die een opleiding SPD Bedrijfsadministratie aanbieden. Saxion Hogeschool Enschede/ Hogeschool Saxion Next 9

13 De opleidingen BE en SPD Bedrijfsadministratie hebben een gezamenlijke Werkveldcommissie, die vier maal per jaar bijeenkomt. Met deze Werkveldcommissie bespreken de opleidingen de profielen, de inhoud en vormgeving van het onderwijs. In de regel geschiedt vaststelling en evaluatie met het werkveld van de visie op het beroep eens in de drie jaar. Met betrekking tot de legitimering van de toetscriteria hebben de opleidingen onderzocht wat de mening was van de leden van de Werkveldcommissie over algemene competenties die de studenten moeten ontwikkelen, de relevantie van het toetsplan en wijze waarop de opleiding kan aansluiten op het managen van de competentieontwikkeling in het bedrijf. Het auditteam heeft kennisgenomen van de samenstelling van de Werkveldcommissie BE en SPD Bedrijfsadministratie en is van mening, dat deze commissie een representatieve vertegenwoordiging laat zien van het werkveld waarbinnen de opleidingen opereren. Op basis van de verslagen van overleggen concludeert het auditteam, dat er met de commissie regelmatig is en wordt gesproken over de structuur en de inhoud van de opleidingen De internationale ontwikkelingen worden bij alle daarvoor in aanmerking komende modulen meegenomen, zoals valutabeleid, ontwikkelingen rond jaarverslaggeving, Nederland in een internationale omgeving, Basel II, ontwikkelingen m.b.t. IFRS/GAAP e.d. In het studiejaar heeft de Academie F M een notitie Internationalisering opgesteld voor alle opleidingen binnen de academie. Meerjarige projecten en de producten die daaruit voort moeten komen zijn in deze notitie vastgelegd. Ontwikkelingen in het (internationale) beroepenveld en de competenties die noodzakelijk zijn voor een optimaal functioneren in de (internationale) financiële wereld zijn voor de academie leidend voor de inrichting van het programma. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: De opleiding SPD Bedrijfsadministratie heeft op basis van het landelijke Beroeps- en opleidingsprofiel SPD Bedrijfsadministratie en de daarin opgenomen 16 competenties en het door de opleiding Bedrijfseconomie (BE) van Saxion Hogescholen opgestelde opleidingsprofiel Bedrijfseconomie, recentelijk haar eigen beroeps- en opleidingsprofiel vastgelegd in het document Beroeps- en opleidingsprofiel SPD Bedrijfsadministratie. Uit contacten met het werkveld blijkt, dat afgestudeerden adequaat zijn toegerust voor functies, die zich richten op de uitvoering van financieel-economische, informatieverzorgende, controlerende en adviserende taken. Met de Werkveldcommissie, die representatief is samengesteld, overlegt de opleiding regelmatig over de competenties, de organisatie en de inhoud van de opleiding. De academie/opleiding zorgt er voldoende voor, dat belangrijke internationale ontwikkelingen in het curriculum aan bod komen en studenten díe competenties kunnen verwerven, die zij nodig hebben om ook in een internationale context te kunnen werken. Saxion Hogeschool Enschede/ Hogeschool Saxion Next 10

14 Facet 1.2. Niveau Bachelor Criterium Het facet Niveau Bachelor is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen De opleiding is van mening, dat de ontwikkeling van de opleidingscompetenties hand in hand gaat met de ontwikkeling van de generieke kwalificaties HBO-bachelor. De opleidingscompetenties zijn afgeleid uit/ontleend aan de beroepskern van de SPD er Bedrijfsadministratie. Deze beroepskern is vertaald in een opleidingsprofiel, waarvan het curriculum van de opleiding SPD-Bedrijfsadministratie is afgeleid. De competenties van de SPD er dekken de kwalificaties zoals geformuleerd in de vijf Dublin descriptoren. Kennis en inzicht De afgestudeerden moeten beschikken over kennis van en inzicht in uiteenlopende vakgebieden: Bedrijfsadministratie, Bedrijfseconomie, Bedrijfsrecht, Belastingrecht en Bestuurlijke Informatievoorziening. Toepassen van kennis en inzicht De afgestudeerde moet deze kennis kunnen gebruiken bij het aanpakken en oplossen van vraagstukken op financieel-economisch terrein en het gebied van bestuurlijke informatievoorziening. Ook moet de afgestudeerde kostencalculaties kunnen uitvoeren en financiële stukken kunnen opstellen. Tenslotte moet de afgestudeerde kunnen werken met applicaties die in de praktijk veelvuldig worden gebruikt. Oordeelsvorming De afgestudeerde moet probleemgericht kunnen werken: hij moet problemen signaleren en systematisch werken aan de oplossing ervan, meestal in nauwe samenwerking met anderen. Communicatie De afgestudeerde is sociaal en communicatief vaardig. Hij moet rapportages kunnen opstellen en bevindingen kunnen presenteren aan verschillende doelgroepen op verschillende niveaus. Hij is in staat het management te adviseren over het te voeren beleid. Leervaardigheden De afgestudeerde kan reflecteren op zijn beroepsmatig handelen en zijn eigen professionele ontwikkeling sturen en vormgeven. In een matrix heeft de opleiding inzichtelijk gemaakt welke van de 16 competenties corresponderen met welke Dublin Descriptoren. Het auditteam heeft in Beroeps- en opleidingsprofiel SPD Bedrijfsadministratie kunnen lezen hoe de opleiding de relatie legt tussen de Dublin Descriptoren en de opleidingscompetenties. Het auditteam is van mening, dat de eindcompetenties van de opleiding voldoen aan het niveau Bachelor zoals weergegeven in de Dublin Descriptoren. Saxion Hogeschool Enschede/ Hogeschool Saxion Next 11

15 Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als goed en wel op grond van de volgende observaties: De opleiding heeft in Beroeps- en opleidingsprofiel SPD Bedrijfsadministratie duidelijk beschreven hoe de opleiding de relatie legt tussen de Dublin Descriptoren en de opleidingscompetenties. De eindcompetenties van de opleiding voldoen aan het niveau Bachelor zoals weergegeven in de Dublin Descriptoren en de HBO-generieke kwalificaties. Saxion Hogeschool Enschede/ Hogeschool Saxion Next 12

16 Facet 1.3. Oriëntatie HBO Criteria Het facet Oriëntatie HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is? Bevindingen Oriëntatie HBO kent twee dimensies. Hoger onderwijs enerzijds, beroepsonderwijs anderzijds Hoger Onderwijs Zoals al onder 1.2. is beschreven is de opleiding SPD Bedrijfsadministratie van Saxion Hogescholen van mening, dat de ontwikkeling van de opleidingscompetenties hand in hand gaat met de ontwikkeling van de generieke kwalificaties HBO-bachelor. In een matrix heeft de opleiding inzichtelijk gemaakt welke van de 16 competenties corresponderen met welke Dublin Descriptoren. Het auditteam is van mening dat de opleiding op basis hiervan gerekend kan worden tot het hoger onderwijs. (Zie ook onder 1.2.) Beroepsonderwijs Zoals onder 1.1. is beschreven heeft de opleiding het document Beroeps- en opleidingsprofiel SPD Bedrijfsadministratie en de daarin opgenomen 16 competenties opgesteld op basis van het landelijk beroeps- en opleidingsprofiel en het opleidingprofiel BE van Saxion Hogescholen. Het auditteam is van mening dat de opleiding SPD Bedrijfsadministratie een beroepsopleiding is en heeft geconstateerd dat hierover afstemming plaats heeft gevonden met het beroepenveld. (Zie ook onder 1.1.) De eindkwalificaties van de opleiding corresponderen met de kerntaken van een (beginnend) beroepsbeoefenaar en sluiten aan bij de eisen die de vakgenoten en de beroepspraktijk stellen aan een opleiding SPD Bedrijfsadministratie Voor het overige blijkt de Oriëntatie HBO ook uit het programma van de opleiding. Zie daarvoor de bevindingen onder facet 2.1. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: De eindcompetenties van de opleiding voldoen aan het niveau Bachelor zoals weergegeven in de Dublin Descriptoren en de HBO-generieke kwalificaties. De opleiding baseert zich op het landelijk opgestelde Beroeps- en Opleidingsprofiel. De eindkwalificaties van de opleiding corresponderen met de kerntaken van een (beginnend) beroepsbeoefenaar en sluiten aan op de eisen vanuit het werkveld. Saxion Hogeschool Enschede/ Hogeschool Saxion Next 13

17 SAMENVATTEND OORDEEL DOELSTELLINGEN OPLEIDING : VOLDOENDE Het auditteam beoordeelt het Onderwerp Doelstellingen Opleiding voor de opleiding als voldoende}. De opleiding SPD Bedrijfsadministratie heeft op basis van het landelijke Beroeps- en opleidingsprofiel SPD Bedrijfsadministratie en het door de opleiding Bedrijfseconomie (BE) van Saxion Hogescholen opgestelde opleidingsprofiel Bedrijfseconomie, haar beroeps- en opleidingsprofiel vastgelegd in het document Beroeps- en opleidingsprofiel SPD Bedrijfsadministratie. De eindkwalificaties van de opleiding voldoen aan het niveau Bachelor en aan de HBO oriëntatie en corresponderen met de kerntaken van een (beginnend) beroepsbeoefenaar. Met de Werkveldcommissie overlegt de opleiding regelmatig over de competenties, de organisatie en de inhoud van de opleiding. Saxion Hogeschool Enschede/ Hogeschool Saxion Next 14

18 Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent acht facetten: 1.eisen hbo; 2. relatie tussen doelstellingen en inhoud; 3. samenhang programma; 4. studielast; 5. instroom; 6. duur; 7. afstemming tussen vormgeving en inhoud; 8. beoordeling en toetsing. Facet 2.1. Eisen HBO Criteria Het facet Eisen HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Vindt kennisontwikkeling van studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontwikkeld studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk? Bevindingen Van oorsprong is de opleiding SPD Bedrijfsadministratie een sterk op vakken en cognitieve ontwikkeling gerichte opleiding. De toepassing van de verworven kennis moet geschieden in de beroepspraktijk. Op dit moment werken alle studenten overdag in een voor de opleiding relevante omgeving. Voor het behalen van een volledig HBO-diploma staan de onderdelen stage en afstuderen op het programma. Binnen de Academie F M werken de opleiding SPD Bedrijfsadministratie en de deeltijdopleiding Bedrijfseconomie nauw samen. Een belangrijk deel van de modulen is voor deze opleidingen gelijk. In de komende jaren zal de Academie F M de deeltijdopleiding BE en de opleiding SPD Bedrijfsadministratie tegen het licht houden, rekening houdend met de door de studenten gewenste op vakken en cognitieve ontwikkeling gerichte opleiding Studenten verwerven relevante kennis, inzicht en beroepsvaardigheden: door het bestuderen van actuele literatuur op verschillende vakgebieden, zoals algemene economie, bedrijfsadministratie, bestuurlijke informatieverzorging, belastingrecht en financiering. De opleiding maakt gebruik van de meest actuele studieboeken, waarin de meest recente ontwikkelingen in het beroepenveld zijn verwerkt, zoals ERP; door het in de praktijk uitwerken van Action Learning opdrachten als onderdeel van het curriculum; door kennis, inzicht en vaardigheden in de eigen beroepspraktijk toe te passen. Op dit moment hebben alle studenten een relevante werkkring, waardoor ze kennis en vaardigheden direct kunnen toepassen in hun eigen werksituatie. Action Learning opdrachten staan hierbij centraal; door in de stage- en afstudeerfase leren en werken te combineren. Veel cursisten krijgen echter vrijstelling voor de stage omdat ze door relevante werkervaring de stagedoelen al hebben bereikt. In de afstudeerfase ligt het accent op het zelfstandig uitvoeren van toegepast onderzoek. Het auditteam heeft kennisgenomen van het leerplan van de opleiding en is van mening, dat de opleiding er voor zorg draagt, dat kennisontwikkeling van studenten plaatsvindt aan de hand van vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontwikkeld studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk. De opdrachten die deeltijd studenten moeten uitvoeren reflecteren de actuele ontwikkelingen in het vakgebied en het werkveld en de werkvormen zijn zodanig, dat de studenten beroepsspecifieke competenties kunnen verwerven. Het auditteam heeft ook kennisgenomen van het door de opleiding gehanteerde studiemateriaal en heeft zelf kunnen constateren, dat het materiaal relevant, actueel, werkvelddekkend en op HBO-niveau is. Saxion Hogeschool Enschede/ Hogeschool Saxion Next 15

19 Tijdens de audit is ook gesproken over het doen van toegepast onderzoek en het hebben van een relevante werkplek voor het uitvoeren van de Action Learning opdrachten. Het management en de docenten meldden dat toegepast onderzoek in de deeltijdopleidingen van de academie nog steviger neergezet moet worden. Voor de voltijdopleidingen is nu een leerlijn ontwikkeld voor de studiejaren 1 tot en met 4. Voor de deeltijdopleidingen wil de academie ook een leerlijn onderzoek ontwikkelen zodat de te ontwikkelen onderzoeksvaardigheden tot in de afstudeerfase steeds verder kunnen groeien. Beleid hieromtrent gaat de academie vastleggen in een Notitie Contouren Deeltijdopleidingen. Zoals al hierboven is vermeld zijn op dit moment alle studenten werkzaam in comptabele (MKB) bedrijven. Wanneer studenten niet beschikken over een relevante werkplek kunnen zij meelopen met een andere student De kerndocenten van de opleiding hebben goed zicht op de ontwikkelingen die relevant zijn voor de beroepsuitoefening en vertalen die ontwikkelingen in leeropdrachten met bijpassende literatuur. Een aantal docenten is ook werkzaam in de beroepspraktijk. Deze docenten leggen een verbinding tussen de actuele beroepspraktijk en het onderwijs. Docenten bezoeken regelmatig symposia over actuele ontwikkelingen op het vakgebied. Accountmanagers binnen de opleiding onderhouden contact met organisaties in het werkveld. Met ingang van wordt binnen de opleiding twee maal per jaar een dagdeel gepland waarin de betrokken docenten de laatste ontwikkelingen in het werkveld bespreken. Om pragmatische redenen maakte de opleiding tot nu toe geen gebruik van gastdocenten. Studenten komen voor het volgen van hun modulen en willen geen extra lessen. De opleiding is evenwel voornemens om met ingang van een aantal gastcolleges in te roosteren over een voor studenten SPD actueel onderwerp Zoals al onder 1.1. is vermeld worden de internationale ontwikkelingen bij alle daarvoor in aanmerking komende modulen meegenomen, zoals valutabeleid, ontwikkelingen rond jaarverslaggeving, Nederland in een internationale omgeving, Basel II, ontwikkelingen m.b.t. IFRS/GAAP e.d. Beleid met betrekking tot het implementeren van meer internationale aspecten in het programma heeft de academie vastgelegd in de notitie Internationalisering Met de werkveldcommissie BE/ SPD Bedrijfsadministratie spreekt de opleiding vier maal per jaar over de inhoudelijke keuzes van de opleiding. Hiervan worden notulen gemaakt. Bij dit overleg zijn ook vertegenwoordigers van de opleiding betrokken. De docenten vertalen deze ontwikkelingen vervolgens naar het studieprogramma. Zo is in 2007 o.a. gesproken over de relatie tussen theorie en praktijk, over de ontwikkeling van goede Action Learning opdrachten en het specifieke van de opleiding SPD Bedrijfsadministratie ten opzichte van de opleiding BE Op dit moment heeft de academie/opleiding geen eigen lectoraat. Wel participeert de opleiding Accountancy van de Academie F M in de ontwikkeling van een Master-opleiding Accounting & Auditing in samenwerking met een zevental andere hogescholen en de beroepsorganisatie NOvAA.. De academie F M bekijkt op welke wijze de kenniskring de academie gaat voeden en omgekeerd. Daarnaast zal vanuit de academie een medewerker gaan participeren in de kenniskring van Ondernemersschap, zodra deze start. (Zie ook ) Saxion Hogeschool Enschede/ Hogeschool Saxion Next 16

20 Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: Uit het studieprogramma blijkt, dat de opleiding ervoor zorg draagt dat kennisontwikkeling van studenten plaatsvindt aan de hand van vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontwikkeld studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk. De opdrachten die de studenten moeten uitvoeren reflecteren de actuele ontwikkelingen in het vakgebied en het werkveld en de werkvormen zijn zodanig, dat de studenten beroepsspecifieke competenties kunnen verwerven. Daarnaast hebben op dit moment alle studenten een voor de opleiding relevante werkplek, waar zij hun beroepsspecifieke vaardigheden kunnen ontwikkelen. Wanneer studenten niet mochten beschikken over zo n werkplek kunnen zij voor het uitvoeren van de Action Learning opdrachten meelopen met een andere student. Het door de opleiding gehanteerde studiemateriaal is relevant, actueel, werkvelddekkend en op HBOniveau. Een aantal docenten is werkzaam in de beroepspraktijk. Deze docenten leggen een verbinding tussen de actuele beroepspraktijk en het onderwijs. Docenten bezoeken regelmatig symposia over actuele ontwikkelingen op het vakgebied. Tweemaal per jaar wordt binnen de opleiding een dagdeel gepland waarop docenten de laatste ontwikkelingen in het werkveld bespreken. De opleiding heeft viermaal per jaar overleg met de Werkveldcommissie BE/ SPD Bedrijfsadministratie over de structuur van de opleiding en de inhoud van het programma. Saxion Hogeschool Enschede/ Hogeschool Saxion Next 17

21 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma Criteria Het facet Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Is het programma een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen? Zijn de eindkwalificaties adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma? Biedt de inhoud van het programma studenten de mogelijkheid de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken? Bevindingen De opleiding heeft de 16 eindcompetenties in het opleidingsprofiel gekoppeld aan vier taakgebieden: Financieel-economisch management. Bestuurlijke informatievoorziening. Ondersteunende Kennisdomeinen. Algemene Zaken. Voor de taakgebieden Financieel-economisch management, Bestuurlijke informatievoorziening en Ondersteunende Kennisdomeinen geldt dat de taakgebieden worden beschreven in werkzaamheden. Het taakgebied Algemene Zaken wordt beschreven in attituden en/of waarneembaar gedrag. Wat de SPD-er moet kennen is gekoppeld aan de theorievakken. Wat de SPD-er moet kunnen is gekoppeld aan de verschillende Action Learning opdrachten, de stage en de scriptie Van elke module is een modulehandleiding, waarin de te bereiken leerdoelen zijn opgenomen. Aan de hand van de leerdoelen is het onderwijs ingericht en zijn de leeropdrachten en Action Learning opdrachten geformuleerd. Per module zijn toetscriteria beschreven. De opleiding gaat nog een niveauaanduidingen binnen deze toetscriteria aanbrengen. Studenten worden beoordeeld en ontvangen hun studiepunten op basis van verworven competenties. De modulebeschrijvingen zijn beknopt opgenomen in de Studiegids. Een aantal modulen is al via de digitale leeromgeving Quick Place (studiejaar 1) en Learning Space (studiejaar 2-4) toegankelijk voor de studenten, andere modulenboeken zijn nog in hardcopy. Het auditteam heeft kennisgenomen van het leerplan en van de modulenboeken en constateert, dat het programma een adequate concretisering is van de eindcompetenties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen Zoals al onder 2.1. is vermeld zal de Academie F M in de komende jaren de deeltijdopleiding BE en de opleiding SPD Bedrijfsadministratie tegen het licht houden. Beide deeltijdopleidingen moeten gaan aansluiten bij het didactisch model van het competentiegericht leren. Voor de update van het curriculum neemt de opleiding de volgende stappen: bespreken van de kern van het beroep met het werkveld en laten valideren van het beroepsbeeld; aan de hand van het beroepsbeeld de eindcompetenties (her)formuleren; analysen van de eindcompetenties op kennis, vaardigheden en attituden; toetsplan opstellen conform de opleiding BE; het studieprogramma herzien. Saxion Hogeschool Enschede/ Hogeschool Saxion Next 18

22 In het gesprek met het management en het beleidsteam is gesproken over de plannen voor de herziening van de deeltijdprogramma s voor BE en SPD Bedrijfsadministratie. Voor het vaststellen van de kaders voor de ontwikkeling van de deeltijdopleidingen gaat een projectgroep aan het werk. Voor de opleiding SPD Bedrijfsadministratie is het eigen beroeps- en opleidingsprofiel inmiddels opgesteld en met de Werkveldcommissie is hierover overleg geweest. Het profiel van BE was al langer gereed. De beide deeltijdopleidingen zullen onderzoeken in hoeverre de modulen in overeenstemming zijn met de voor BE en SPD Bedrijfsadministratie opgestelde profielen. Verwachting is dat ongeveer 80% van de inhoud hetzelfde zal blijven. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: Uit de beschrijving van het studieprogramma en uit de beschrijving van de leerdoelen en opdrachten in de harcopy modulenboeken en beschrijvingen van de modulen op Quick Place en Learning Space blijkt, dat het programma een adequate concretisering is van de eindcompetenties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. Door het gehele programma te doorlopen kan de student de geformuleerde eindcompetenties behalen. De Academie F M gaat in de komende tijd de deeltijdopleiding BE en de opleiding SPD Bedrijfsadministratie tegen het licht houden, waardoor beide deeltijdopleidingen gaan aansluiten bij het didactisch model van het competentiegericht leren. Voor de update van het curriculum heeft de academie een stappenplan opgesteld. Saxion Hogeschool Enschede/ Hogeschool Saxion Next 19

23 Facet 2.3. Samenhang Programma Criterium Het facet Samenhang Programma is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Is het studieprogramma inhoudelijk samenhangend? Bevindingen Het studieprogramma van de opleiding SPD Bedrijfsadministratie omvat negen vakken. Elk vak is opgebouwd uit twee of meer modulen. Binnen elk vak zijn inhoudelijk opeenvolgende modulen op elkaar afgestemd. Voorbeelden daarvan zijn de modulen Belastingrecht A, B en C binnen het vak Bedrijfsrecht en de zeven modulen waarin de verschillende kennis en vaardigheden met betrekking tot bedrijfsadministratie aan bod komen binnen het vak Bedrijfsadministratie. Binnen de vakken zijn de modulen zo geprogrammeerd dat er een opbouw in moeilijkheidsgraad is. Naar aanleiding van kritiek van de studenten op de studeerbaarheid van het vak Bedrijfsadministratie heeft de opleiding met ingang van de opbouw van de modulen Bedrijfsadministratie gewijzigd. Om de studeerbaarheid van dit vak verder te vergroten heeft de opleiding in de propedeuse een basismodule Bedrijfsadministratie opgenomen, waarmee binnen dit vak wordt gestart Het studieprogramma is flexibel van opzet om tegemoet te komen aan de belangen en behoeften van de individuele student. Alle vakken zijn in beginsel los van elkaar te volgen en studenten kunnen een eigen programma samenstellen dat is afgestemd op de eigen situatie en het door de student gewenste leertempo. De student overlegt hierover met de opleidingscoördinator deeltijdopleidingen van de academie F M. (Zie ook ) De opleiding geeft de studenten wel advies over de optimale volgorde van de vakken. Het auditteam heeft kunnen constateren, dat er in programma een duidelijke samenhang is binnen de vakken. De te ontwikkelen kennis en vaardigheden komen in de modulen op een steeds hoger niveau terug. De inhoudelijk verwante vakken en modulen zijn op elkaar afgestemd en worden in een optimale volgorde aangeboden. Het auditteam heeft kennisgenomen van de mogelijkheid voor studenten om een eigen programma samen te stellen en is van mening, dat de opleiding door het overleg dat hierover plaatsvindt tussen de opleidingscoördinator en de student op een adequate wijze borgt, dat de student op de hoogte wordt gebracht van de samenhang in het programma. De studenten die het auditteam tijdens de audit sprak waren tevreden over de mogelijkheid om zelf de volgorde van de te volgen lessen te bepalen. Ervaring van één van de studenten was dat ze wel wat problemen had gehad met een verkeerd gekozen volgorde. Goed vonden zij, dat de opleiding de moeilijkste vakken zoals statistiek en calculatie, die studenten tijdens de hele studie nodig hebben, al direct in september had ingeroosterd In het programma worden Action Learning opdrachten gegeven om de theorie uit de modulen (concepten, werkmodellen, methodieken) direct toe te passen in de (eigen) werksituatie. In de laatste fase van de opleiding moet de student een periode stage lopen, waarbij hij ook het geleerde kan toepassen in de praktijk. Studenten, die kunnen aantonen dat zij beschikken over relevante werkervaring kunnen vrijstelling krijgen. De student sluit de HBO-studie af met het schrijven van een scriptie over een praktijkopdracht. Het auditteam heeft kunnen constateren dat er een duidelijke samenhang is tussen het binnenschools en buitenschools programma door de Action Learning opdrachten in de verschillende modulen en door de stage en de afstudeeropdracht in de laatste fase van de studie. Saxion Hogeschool Enschede/ Hogeschool Saxion Next 20