Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Bouwtechnische Bedrijfskunde voltijd - deeltijd. Hogeschool van Amsterdam

Transcriptie

1 Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Bouwtechnische Bedrijfskunde voltijd - deeltijd Hogeschool van Amsterdam

2 Scheveningseweg KV Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Bouwtechnische Bedrijfskunde voltijd - deeltijd CROHO nr Hogeschool van Amsterdam Hobéon Certificering BV Datum november 2007 Auditteam: Drs. W. G. van Raaijen Prof. ir. H. de Jonge Ir. J.M. Kwak M. Kool Drs. G. W. M. C. Broers Secretaris: Drs. G. W. M. C. Broers

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Functie van het rapport Bereik van de beoordeling Vóórtraject: papieren nulmeting Management Review Karakteristiek van de opleiding Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie 22 mei BEVINDINGEN EN BEOORDELING 9 Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding 9 Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen 9 Facet 1.2. Niveau Bachelor 12 Facet 1.3. Oriëntatie HBO 15 Onderwerp 2: Programma 17 Facet 2.1. Eisen HBO 17 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma 20 Facet 2.3. Samenhang Programma 22 Facet 2.4. Studielast 24 Facet 2.5. Instroom 26 Facet 2.6. Duur 29 Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud 30 Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing 32 Onderwerp 3: Inzet van Personeel 35 Facet 3.1. Eisen HBO 35 Facet 3.2. Kwantiteit Personeel 37 Facet 3.3. Kwaliteit Personeel Onderwerp 4: Voorzieningen Facet 4.1. Materiële Voorzieningen 41 Facet 4.2. Studiebegeleiding 42 Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg 45 Facet 5.1. Evaluatie Resultaten 45 Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering 47 Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld 49 Onderwerp 6: Resultaten Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau Facet 6.2. Onderwijsrendement SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema HBO bachelor opleiding Bouwtechnische Bedrijfskunde/vg. Voltijd/deeltijd Integraal oordeel/ advies aan NVAO 56 Bijlage I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaringen auditoren Bijlage II: Programma visitatie 22 mei 2007

4 1. INLEIDING 1.1. Functie van het rapport Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende en Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de in paragraaf 1.2 genoemde HBO bachelor opleiding Bereik van de beoordeling De Hogeschool van Amsterdam (hierna HvA) in casu de Amsterdamse Hogeschool voor Techniek (hierna AHT), verzorgt de volgende HBO bachelor opleidingen: Aviation Studies; Bedrijfswiskunde; Bouwkunde; Bouwtechnische Bedrijfskunde; Business Logistics; Civiele Techniek; E-Technology; Engineering Design and Innovation; Forensisch Onderzoek; Human Logistics; Maritieme Studies; Ondernemen, Innovatie en Techniek; Technische Bedrijfskunde. Het voorliggende rapport heeft betrekking op Bouwtechnische Bedrijfskunde, voltijd CROHO nr Bouwtechnische Bedrijfskunde, deeltijd CROHO nr Hobéon Certificering heeft zijn oordeel over de varianten voltijd en deeltijd van de opleiding Bouwtechnische Bedrijfskunde (hierna te noemen BtB/Vg) in één rapport samengevat omdat beide varianten gericht zijn op dezelfde eindkwalificaties en binnen één gemeenschappelijk beleids- en uitvoeringskader aangeboden worden. Niettemin wordt in het rapport, daar waar nodig, het onderscheid tussen de twee varianten zichtbaar gemaakt. De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de Management Review van de opleiding Bedrijfstechnische Bedrijfskunde voltijd, deeltijd Vóórtraject: papieren nulmeting Management Review Ter voorbereiding op het traject leidend tot een accreditatiebeslissing door de NVAO met betrekking tot de beide opleidingsvarianten, heeft Hobéon Certificering op verzoek van de opleiding Bouwtechnische Bedrijfskunde in december 2006 en in de periode februari/maart 2007 een papieren nulmeting uitgevoerd. Deze papieren nulmeting bestond uitsluitend uit een beoordeling van de concept Management Review van de opleiding Bouwtechnische Bedrijfskunde. Doel van deze papieren nulmeting was na te gaan of beide opleidingsvarianten naar het oordeel van Hobéon Certificering voldoende waren voorbereid op het feitelijke accreditatietraject. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding BtB/Vg-HvA 1

5 Uit de papieren nulmeting, i.c. de beoordeling van de concept Management Review, concludeerde Hobéon Certificering, dat de beide varianten van de opleiding voldoende waren voorbereid op de audit Karakteristiek van de opleiding De opleiding maakte bij haar start in september 2002 onderdeel uit van het Instituut Bouwkunde en Civiele Techniek. Eind 2003 besloot het College van Bestuur van de HvA de techniekopleidingen te clusteren om als professionele School de innovatieve rol met betrekking tot onderwijs, onderwijsontwikkeling, onderzoek en regionale kennisinfrastructuur beter te kunnen vervullen. De technische opleidingen zijn met ingang van 1 januari 2004 geclusterd in de AHT. De missie van de opleiding is als volgt geformuleerd: Bouwtechnische Bedrijfskunde, profiel vastgoedkunde leidt studenten op tot ambitieuze, ondernemende en kritische professionals die vanuit een bouwtechnische basis in de vastgoedsector projecten ontwikkelen en beheeractiviteiten ontplooien teneinde een bijdrage te leveren aan een maatschappelijke en economisch verantwoorde realisatie, instandhouding en transformatie van vastgoed. Binnen de HvA zijn twaalf opleidingen geclusterd in de AHT. Gezamenlijk hebben deze opleidingen bij aanvang van het studiejaar 2006/2007 ongeveer 3800 studenten. De opleiding werkt vanaf haar oprichting intensief samen met de andere opleidingen binnen het domein Built Environment, Bouwkunde en Civiele Techniek, waardoor een waaier aan specialisaties gerealiseerd wordt: van projectontwikkeling, stedenbouwkunde, architectuur, bouwtechniek, constructie, bouwmanagement, verkeersbouw & mobiliteit, watermanagement tot en met vastgoedmanagement en restauratie. De bachelor opleiding BtB/Vg heeft als doel de student te bekwamen tot ingenieur/bachelor binnen het domein Built Environment. De Amsterdamse opleiding heeft gekozen voor een duidelijke profilering binnen dit domein, namelijk vastgoedkunde. De opleiding is voortgekomen uit de wens/vraag van het werkveld en studenten om in aanvulling op de bestaande opleidingen Bouwkunde en Civiele Techniek een opleiding op HBO-niveau aan te bieden waarmee de gehele bouw- en vastgoedkolom afgedekt wordt. De opleiding BtB/Vg richt zich daarbij op de functies/beroepen op het gebied van projectontwikkeling, bouwdirectievoering en vastgoedbeheer. Later is de bouwdirectievoering ondergebracht bij de specialisatie Bouwmanagement van de opleiding Bouwkunde. Het onderwijs is geënt op een actueel landelijk vastgesteld beroepsprofiel Built Environment. In directe aansluiting op dat landelijk beroepsprofiel heeft de opleiding haar competentieprofiel ontwikkeld met herkenbare beroepstaken. De opleiding richt zich op twee te onderscheiden beroepsrichtingen: projectontwikkeling en vastgoedmanagement (studenten maken de keuze voor een specialisatie in vastgoedmanagement of projectontwikkelings in het laatste studiejaar). De richtingen vinden elkaar op het vlak van de stedelijke vernieuwing. Met ingang van het studiejaar is dit vormgegeven in een minor. De opleiding is gestart in 2002 in voltijd. Per september 2006 is de deeltijdvariant van start gegaan met het propedeusejaar. Het beroeps- en competentieprofiel is identiek voor beide varianten. Naast de vierjarige opleiding wordt een verkort traject van drie jaar aangeboden aan studenten die in het bezit zijn van een MBO-diploma Bouwkunde, niveau 4. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding BtB/Vg-HvA 2

6 De opleiding heeft de afgelopen jaren een forse groei doorgemaakt: van 45 ingeschreven studenten in 2002 naar 450 studenten bij aanvang van het studiejaar De instroom bestaat dit studiejaar uit ongeveer 20 deeltijd- en 170 voltijdstudenten. In juli 2005 zijn de eerste studenten van het verkorte traject afgestudeerd, een jaar later gevolgd door het eerste cohort van de vierjarige opleiding. Deze oud-studenten zijn onder meer werkzaam als medewerker werkvoorbereiding, projectontwikkelaar en asset-manager. De opleiding volgt het hogeschoolbeleid met betrekking tot het major-minorsysteem. Vanaf het studiejaar zijn studenten verplicht een minor te kiezen van dertig studiepunten in de hoofdfase. De opleiding heeft zelf de minor Stedelijke Vernieuwing ontwikkeld, gekoppeld aan de landelijke kenniskring Stedelijke Vernieuwing. Naast deze minor volgen studenten van de opleiding vooral ook de minor Ondernemen in Techniek en Beleggen, twee alternatieven uit het HvA-brede aanbod van momenteel meer dan 150 minoren. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding BtB/Vg-HvA 3

7 1.5. Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de betreffende opleidingsvarianten voltijd en deeltijd is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een Visiterende Beoordelende Instantie (VBI) zich bij de beoordeling van een opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van die opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Voorafgaand aan het accreditatieonderzoek heeft Hobéon Certificering de opleiding voorbereid op de audit door een inhoudelijke toelichting te geven op het NVAO-Accreditatiekader. Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de betreffende opleidingsvarianten geldt het volgende: De opleiding heeft zich voor wat betreft beroepsprofiel, opleidingscompetenties en doelstelling tenminste gebaseerd op het landelijk beroepsprofiel en de opleidingscompetenties zoals vastgesteld in het landelijk overleg tussen de betreffende opleidingen en het beroepenveld. (Zie onder facet 1.1.: Domeinspecifieke Eisen ). Het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vastgesteld dat het in voldoende mate gespecificeerd is en passend is voor een BtB/Vg opleiding op HBO-niveau. Het auditteam heeft dit kader in zijn beoordeling betrokken. Zie onder facet 1.1. De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van door de opleiding BtB/Vg aangeleverde schriftelijke informatie: Management Review MR; Studiegids; Onderwijs- en Examenregeling OER; Onderliggende documentatie betrekking hebbend op bijvoorbeeld: - strategische keuzen en de positie in de markt, - interne organisatie, - de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende interne managementrapportages en verbetermaatregelen, - ontwikkelingen in het beroepenveld, - beroeps- en opleidingsprofielen, - (validatie) eindkwalificaties, - curricula en de interne en externe evaluatie daarvan, - werkvormen, - toetsing en beoordeling, - kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid, - internationalisering, - instroombeleid, - studiebegeleiding, - onderwijsrendement. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding BtB/Vg-HvA 4

8 Op basis van de door de opleiding aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van beide opleidingsvarianten. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Voorafgaand aan de visitatie (zie hieronder) werd het management van de betreffende opleiding op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentanalyse. Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een visitatie 1, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten twee externe onafhankelijke deskundigen op het gebied van BtB/Vg, één student Bouwtechnische Bedrijfskunde van een andere onderwijsinstelling, één lead auditor en één auditor onderwijs /secretaris vanuit Hobéon Certificering. Onder controle moet hier worden verstaan, dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, meerdere malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en de materiële voorzieningen betreft- ook door eigen waarneming. De additionele, tijdens de visitatie geraadpleegde, documentatie behelsde ondermeer: overzichten van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de opleiding(en) overleg voeren; verslagen van die bijeenkomsten met het werkveld; overzicht CV s van (gast)docenten; netwerkoverzicht docenten; verslagen van de functioneringsgesprekken met docenten; verslagen van docentevaluaties; verslagen van studievoortganggesprekken met studenten; detailbeschrijving van modules, cases en de daaraan gekoppelde opdrachten; stageverslagen en -beoordelingen; de beroepsproducten die gedurende de opleiding door studenten worden opgeleverd; de eindproducten van studenten. Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich gedetailleerd op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van het opleidingsprogramma en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO-Accreditatiekader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een conceptrapport dat aan de opleiding werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. 1 Visitatie heeft op 22 mei 2007 plaatsgevonden. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding BtB/Vg-HvA 5

9 Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd Beslisregels Volgens de NVAO-Beslisregels Accreditatie kan een onderwerp slechts onvoldoende of voldoende scoren. Een facet kan evenwel, volgens diezelfde regels, onvoldoende, voldoende, goed of excellent scoren. Met dit als uitgangspunt, heeft Hobéon onderstaande beslisregels toegepast. Onderwerp a. Een onderwerp scoort voldoende, indien alle facetten van dat onderwerp tenminste voldoende hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp onvoldoende en de overige tenminste voldoende hebben gescoord, mits een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende. b. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord en voor dit facet geen acceptabel verbeterplan beschikbaar is. c. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien meer dan één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. Facet d. Binnen de beoordeling van een facet is ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie: beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven, dan omgekeerd; primaire processen wegen zwaarder dan secundaire. Extra aantekening e. Indien voor een onderwerp een hogere score dan voldoende gerechtvaardigd is, wordt dat als extra aantekening vermeld en wel met inachtneming van onderstaande regels: een onderwerp krijgt de extra aantekening goed, indien alle facetten van dat onderwerp goed hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp voldoende en de overige facetten goed of excellent hebben gescoord; 2 een onderwerp krijgt de extra aantekening excellent, indien alle facetten van dat onderwerp excellent hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp goed en de overige facetten excellent hebben gescoord; een onderwerp krijgt geen extra aantekening, indien één van de facetten van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord. 2 Het NVAO-Accreditatiekader onderscheidt bij onderwerp 2 ( Programma ) acht facetten. Eén ervan betreft de duur van de opleiding. Het daarbij vermelde criterium (240 ECTS) is evenwel geen (kwaliteits)criterium, maar een formele vereiste waaraan het programma van een opleiding a priori moet voldoen, wil zij überhaupt in aanmerking kunnen komen voor een HBO Bachelor accreditatie. Duur is derhalve van een andere orde dan -bijvoorbeeld- Kwaliteit Personeel of Onderwijsrendement. Bij de beslissing of het onderwerp Programma een extra aantekening goed dan wel excellent verdient, wordt het facet Duur dan ook buiten beschouwing gelaten. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding BtB/Vg-HvA 6

10 Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld: Voorzitter: Leden: Onderwijskundige/ secretaris: Drs. W. G. van Raaijen Prof. ir. H. de Jonge Ir. J. M. Kwak M. Kool Drs. G. W. M. C. Broers Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen, dat de voor de beoordeling van de opleiding BtB/Vg noodzakelijke expertise aanwezig is. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (i.c. het primaire proces, de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (i.c. het programma in relatie tot het specifieke domein). De heer Van Raaijen heeft een groot aantal audits geleid binnen (en buiten) het hoger onderwijs ten behoeve van accreditatie. Het betreft audits bij zowel bekostigde als aangewezen instellingen binnen de sectoren Techniek, Social Work, Gezondheidszorg, Economie en Kunsten. De werkvelddeskundige de heer Kwak heeft zich in zijn beoordeling met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van het richtinggevend domeinspecifieke kader, de eindkwalificaties, de programma-inhoud en de interactie tussen opleiding en werkveld. Bovendien heeft hij de kwaliteit van het personeel en het gerealiseerde niveau beoordeeld. De heer Kwak is thans directeur van Boer Hartog Hooft Makelaardij B.V. te Amsterdam. Hij heeft op het terrein van bouwtechnische bedrijfskunde een uitgebreid netwerk en beschikt over veel kennis en ervaring op dit terrein. Zo is hij recentelijk bestuurslid van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek en Onderwijs in het Vastgoed en Lid Amsterdamsche Vereeniging van Makelaars en Experts in Onroerende Goederen te Amsterdam en is hij betrokken geweest als bestuurslid respectievelijk gedelegeerde van B&W van Amsterdam bij de ontwikkeling van het plangebied Amsterdam ArenA en van de Zuidas. De vakdeskundige de heer De Jonge heeft zich in zijn beoordeling eveneens gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van het richtinggevend domeinspecifieke kader, de eindkwalificaties, de programma-inhoud en de interactie tussen opleiding en werkveld en heeft hij de kwaliteit van het personeel en het gerealiseerde niveau beoordeeld. De heer De Jonge is sinds 1991 hoogleraar Vastgoedbeheer en Ontwikkeling aan de TU Delft. Tevens is hij directievoorzitter van de Brinkgroep, een groep ondernemingen op het terrein van management, advies en automatisering voor de bouw-, huisvesting-, en vastgoedsector. De heren Kwak en De Jonge hebben op grond van hun ervaring en positie in het werkveld en vakgebied een goed zicht op de eisen die vanuit de verschillende deelgebieden in het werkveld gesteld worden aan professionals op het terrein van Bouwtechnische Bedrijfskunde/Vg op HBO-niveau. De heer Kool is als studentlid betrokken geweest bij de audit. Hij studeert sinds 2006 Bouwtechnische Bedrijfskunde aan de Hogeschool Utrecht. In de periode heeft hij Civiele Techniek gestudeerd, eveneens in Utrecht. Sedert 2006 is hij vice-voorzitter van de Gemeenschappelijke Opleidingscommissie Gebouwde Omgeving van de Faculteit Natuur en Techniek van de Hogeschool Utrecht. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding BtB/Vg-HvA 7

11 De onderwijskundige heer Broers heeft zich vooral gericht op de kwaliteit van de processen die direct en indirect de uitvoering van het programma raken. De heer Broers heeft als onderwijskundige en/of secretaris reeds in vele accreditatie-audits een rol gespeeld en heeft in zijn vorige en huidige functie ervaring opgebouwd die hem in staat stelt de programmaopbouw, het onderwijsproces en de organisatorische context waarbinnen de uitvoering plaatsvindt, te beoordelen in het perspectief van de eisen die aan HBOopleidingen gesteld worden. Voor de curricula vitae: zie Bijlage I Deelnemers visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding(en): management, coördinatoren, docenten, studenten en staf. Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie Bijlage II Programma visitatie 22 mei 2007 Zie Bijlage II. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding BtB/Vg-HvA 8

12 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie HBO. Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet Domeinspecifieke Eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen De opleiding BtB/Vg baseert haar eindkwalificaties voor beide varianten op de domeincompetenties Bachelor Built Environment, vastgesteld in 2006 na validatie door het werkveld. De opleiding heeft vervolgens gekozen voor de profilering vastgoedkundig ingenieur en dit verder uitgewerkt in het door het auditteam bestudeerde document Van Beroepsprofiel tot Leerplanschema. De inhoud van dit document is leidend bij de inrichting, uitvoering en evaluatie van het onderwijs. Het management van de opleiding heeft de inhoud van de opleiding, dat wil zeggen de eindkwalificaties en het hier van afgeleide curriculum, besproken met de Adviesraad Built Environment en vervolgens voorgelegd aan vertegenwoordigers van de beroepspraktijk. De opleiding maakt vergaderverslagen van bijeenkomsten met de Adviesraad waaruit blijkt dat tijdens deze bijeenkomsten over relevante onderwerpen gesproken wordt. Bestudering van de eindkwalificaties door het auditteam leidt tot de conclusie dat deze aansluiting bieden bij de vraag vanuit de markt. Uit de competentiematrix van de opleiding (zowel voltijd als deeltijd) blijkt dat de afgestudeerde met name over kennis en vaardigheden beschikt op de terreinen: onderzoeken, ontwikkelen en uitwerken. Deze drie activiteiten zet de opleiding vervolgens af tegen drie fasen in het vastgoedproces: de initiatieffase, de uitwerkings-/realisatiefase en tenslotte de beheer-/exploitatiefase. Daarbij neemt de BtB/Vg er de positie in van opdrachtgever, afnemer of vertegenwoordiger van een (overheids)instantie. Hij kan verschillende rollen vervullen waaronder die van manager, adviseur of projectleider. Bestudering van de documentatie laat zien dat: bouwontwikkeling de rode draad vormt in het curriculum; de opleiding een onderscheid maakt binnen het onderwijsproces naar een aantal algemene- en specifieke ontwikkelingen waaronder professioneel opdrachtgeverschap en maatschappelijk verantwoord opdrachtnemerschap, toenemende ketenbewustheid, industrieel bouwen, systeeminnovatie, het ontwikkelen van nieuwe product-marktcombinaties en klantgerichtheid; de opleiding studenten opleidt tot het niveau startende BtB/Vg er. Deze is gedurende de eerste drie tot vijf jaar wat kennis en vaardigheden betreft voldoende toegerust en kan zich blijvend professioneel ontwikkelen. De afgestudeerde is daarbij vooral praktisch bezig met het ontwikkelen en beheren van bouwwerken. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding BtB/Vg-HvA 9

13 De opleiding kiest binnen beide varianten voor het opleiden van integrale bouwtechnische bedrijfskundigen. De term integrale verwijst naar het kunnen ontwikkelen en beheren van vastgoed alsmede het kunnen begeleiden en sturen van vastgoedprojecten. Binnen de context van bouw/techniek pakken zij daarbij met name financiële, juridische en organisatorische problemen aan. Dit betekent concreet dat binnen de opleiding onder andere aandacht wordt besteed aan: het opstellen van een programma van eisen voor een projectplan; het opstellen van een uitvoeringsplan waarin opgenomen zijn de aanvraag van vergunningen en het opzetten van de projectorganisatie; het opstellen voor de portefeuille vastgoed van een beheer- en onderhoudsanalyse waarop men een beheer- en onderhoudsstrategie kan baseren. De afgestudeerde BtB/Vg er beschikt naast vakkennis op bouwtechnisch- en bedrijfskundig gebied ook over het vermogen om zich snel nieuwe kennis en vaardigheden eigen te maken. Dit vermogen is van belang om adequaat in te spelen op nieuwe ontwikkelingen. In het verlengde hiervan heeft de opleiding twee (sub)beroepsprofielen nader gedefinieerd: de projectontwikkelaar en de vastgoedmanager. De AHT heeft als doelstelling studenten op te leiden tot competente beroepsbeoefenaars op bachelorniveau met een internationale focus op het beroep. Voor de uitwisseling van kennis, docenten en studenten participeren opleidingen in professionele internationale (Europese of mondiale) netwerken. De opleiding ziet het belang van internationalisering in en gaat binnen de beleidskaders van de AHT haar huidige activiteiten verder structureren en uitbouwen. Uit het door het auditteam bestudeerde studiemateriaal blijkt dat internationale ontwikkelingen op het gebied van vastgoedkunde in beperkte mate hierin zijn opgenomen. De opleiding leidt weliswaar op voor de Nederlandse markt, maar de (beginnende) beroepsbeoefenaar zal ook op een adequate wijze moeten kunnen omgaan met anderstalige klanten. Uit de beleidsnota Internationalisering blijkt dat in het studiejaar dit wordt geïmplementeerd. Tijdens de audit is door het management aangegeven dat de opleiding op korte termijn structurele samenwerkingsrelaties gaat opbouwen met een aantal buitenlandse collega-instellingen. Die samenwerking krijgt gestalte door: uitwisseling van gastdocenten ten behoeve van colleges en workshops; uitwisseling van Onderwijsmodules via ICT infrastructuur; international classroom; opzetten van gezamenlijke curricula; convenanten met Internationale partners t.a.v. stage en afstudeerprojecten. Expliciet werd er tijdens de audit op gewezen dat docenten gaan deelnemen aan internationale netwerken. Er zullen processen van kenniscirculatie ontwikkeld worden waaraan docenten, studenten en het internationaal werkveld deelnemen. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding BtB/Vg-HvA 10

14 Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor beide varianten van de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: de eindkwalificaties van de opleiding (voltijd en deeltijd) zijn aantoonbaar de resultante van het landelijk overeengekomen beroepsprofiel en opleidingsprofiel, waarmee de opleiding voldoet aan de eisen die door vakgenoten uit andere verwante opleidingen worden gesteld; de eindkwalificaties zijn voorts door het beroepenveld gevalideerd: landelijk, maar ook door de eigen Adviesraad Built Environment. Aldus voldoen de eindkwalificaties ook aan de eisen die het werkveld stelt aan afgestudeerden; de eindkwalificaties van de opleiding (voltijd en deeltijd) zijn concreet en gedetailleerd uitgewerkt en vormen daardoor, naar het oordeel van het auditteam, een helder referentiepunt voor het curriculum van de BtB/Vg-opleiding; de eindkwalificaties zijn aantoonbaar in het opleidingsprogramma verankerd, zo leert analyse van de competentiematrix en de beschrijving van het opleidingsprogramma; De internationale component dient zichtbaar in het studieprogramma opgenomen te worden. Het internationaliseringbeleid matcht nog niet voldoende met de ambitie van de AHT en, meer specifiek, de opleiding. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding BtB/Vg-HvA 11

15 Facet 1.2. Niveau Bachelor Criterium Het facet Niveau Bachelor is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen De eindkwalificaties van de opleiding sluiten direct aan bij de competenties van het landelijke competentieprofiel Built Environment. Deze kwalificaties zijn geformuleerd in termen van beroepshandelingen en beroepsproducten, waaraan de leerdoelen van de afzonderlijke vakken en projecten refereren. De opleiding heeft de verschillende eindkwalificaties verder uitgewerkt en hierbij tevens een kernachtige beschrijving gegeven van de beroepstaak alsmede de bekwaamheden beschreven die gevraagd worden om de taak te volbrengen. Ter adstructie geven wij het volgende voorbeeld van een beroepstaak: De student is in staat om op basis van marktonderzoek de (on)haalbaarheid van een ontwikkelingsproject in kaart te brengen. In hun werkzaamheden kunnen zij omgaan met conflicterende belangen. Zij richten de onderzoeksresultaten en conclusies niet op een wenselijke uitkomst. Hieraan zijn de volgende beroepshandelingen gekoppeld: De student kan vaststellen aan welke marktinformatie de organisatie behoefte heeft gezien het programma van eisen. De student kan een onderzoeksplan beoordelen op relevantie, volledigheid en betrouwbaarheid. De student kan onderzoeksresultaten vertalen naar conclusies m.b.t. de onderzoeksvraag. De student kan aan de hand van conclusies uit het onderzoek de (on)haalbaarheid van een project vaststellen en onderbouwen, zowel financieel als planologisch. De student kan gegevens uit een marktonderzoek rapporteren en/of presenteren. De opleiding bewaakt het niveau en de validiteit van de eindkwalificaties via haar contacten met de beroepspraktijk, in het bijzonder via de Adviesraad Built Environment. De competenties van de opleiding BtB/Vg zijn geordend volgens een duidelijke systematiek. Centraal hierbij staan -en hier is een relatie zichtbaar met de Dublin Descriptoren- : beleidsontwikkeling, beleidsuitvoering, innovatie, sociaal communicatieve vaardigheden en leidinggeven, zelfsturing en werkmethoden. In de Dublin Descriptoren wordt een aantal dimensies onderscheiden, bij elk waarvan wij hieronder een beschrijving geven in relatie tot de eindkwalificaties van de opleiding. 1. Kennis en inzicht De eindkwalificaties waarop de opleiding zich richt, zijn zodanig dat zij niet verworven kunnen worden zonder gedegen kennis en inzicht in bijvoorbeeld: de hoofdprocessen op het terrein van BtB/Vg en de relaties tussen deze hoofdprocessen; de opbouw van een strategienota; financiële kengetallen; een bestek en bestektekeningen. In de BtB/Vg competentie-matrix wordt deze dimensie van de Dublin Descriptoren geplaatst in het perspectief van brede professionalisering : het kunnen integreren van kennis, inzicht en vaardigheden in uiteenlopende professionele situaties. Daarmee toont de opleiding aan, dat zij deze Dublin Descriptor in voldoende mate als referentie hanteert. Als voorbeeld van beroepsproducten noemt de opleiding: marktonderzoek en een haalbaarheidsonderzoek opzetten en uitvoeren alsmede het kunnen uitvoeren van een portefeuilleanalyse op het terrein van vastgoed. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding BtB/Vg-HvA 12