Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie voltijd. Hogeschool van Amsterdam

Transcriptie

1 Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie voltijd Hogeschool van Amsterdam

2

3 Scheveningseweg KV Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie voltijd CROHO nr Hogeschool van Amsterdam Hobéon Certificering BV november 2008 Auditteam: Dhr. R.J.M. van der Hoorn Dhr. S. de Leeuw Dhr. M.J. Peters Dhr. J. Pepping Secretaris: Mevr. D.P.M. de Koning

4

5 INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding Functie van het rapport Bereik van de beoordeling Karakteristiek van de opleiding Visitatierapport Logistiek: de kracht van de keten, december Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie 5 juni Bevindingen en beoordeling 7 Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding 7 Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen 7 Facet 1.2. Niveau Bachelor 13 Facet 1.3. Oriëntatie HBO 15 Onderwerp 2: Programma 18 Facet 2.1. Eisen HBO 18 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma 24 Facet 2.3. Samenhang Programma 28 Facet 2.4. Studielast 32 Facet 2.5. Instroom 35 Facet 2.6. Duur 38 Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud 39 Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing 43 Onderwerp 3: Inzet van Personeel 49 Facet 3.1. Eisen HBO 49 Facet 3.2. Kwantiteit Personeel 51 Facet 3.3. Kwaliteit Personeel 53 Onderwerp 4: Voorzieningen 56 Facet 4.1. Materiële Voorzieningen Facet 4.2. Studiebegeleiding Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg 63 Facet 5.1. Evaluatie Resultaten 63 Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering 65 Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld 67 Onderwerp 6: Resultaten 69 Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau 69 3 Facet 6.2. Onderwijsrendement SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie voltijd Integraal oordeel/ advies aan NVAO 78 Bijlage I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaringen auditoren Bijlage II: Programma visitatie 5 juni 2008

6

7 1 INLEIDING 1.1 Functie van het rapport Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende en Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de in paragraaf 1.2 genoemde HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie. 1.2 Bereik van de beoordeling De Hogeschool van Amsterdam (hierna: HvA), in casu de Hogeschool voor Economische Studies (hierna: HES) van het Domein Economie en Management, verzorgt veertien HBO bacheloropleidingen. Het onderhavige rapport heeft betrekking op: Logistiek en Economie, voltijd crohonummer De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de Management Review van de opleiding Logistiek en Economie (voltijd). 1.3 Karakteristiek van de opleiding De opleiding Logistiek en Economie (LE) maakt deel uit van het Domein Economie (Domein E&M) van de Hogeschool van Amsterdam. In het dagelijks spraakgebruik wordt het domein aangeduid met de merknaam HES De opleiding LE telt per 1 oktober 2007 in totaal 208 ingeschreven studenten met een instroom van 70 studenten. De opleiding wordt in een voltijdse variant aangeboden op de locatie Fraijlemaborg. De opleiding is gestart in 2001 met een eerste en tweede studiejaar. De opleiding functioneerde tot 2001 als afstudeerrichting Logistiek Management van Bedrijfseconomie (BE). Omdat de afstudeervariant zich ontwikkelde als een relatief op zichzelf staande opleiding, werd in 2001 besloten er een zelfstandige voltijdstudie LE van te maken. In 2001 is voor de opleiding LE dan ook een CROHO-registratie verworven. De opleiding kent geen deeltijd- of duale varianten De opleiding LE is gepositioneerd in de afdeling Voltijd Fraijlemaborg van het Domein E&M. Sinds 2005 vormen alle voltijdse opleidingen van de HES/Fraijlemaborg samen de afdeling Voltijd. De opleiding maakte tot 2005 deel uit van het cluster Bedrijfseconomie (BE), Accountancy (AC), en Financial Services Management (FSM), Bedrijfskundige Informatica (BI) en Fiscale Economie (FE). Deze opleidingen verzorgen onder de naam Brede Bachelor sinds een deels gezamenlijke propedeuse en deels gezamenlijk tweede studiejaar (sinds ). Sinds 2005 valt de opleiding LE met de opleidingen BI en BE onder één opleidingsmanager. Vanaf maakt de opleiding deel uit van het Cluster Management en Organisatie, omdat binnen de opleiding LE de bedrijfskundige aspecten van logistiek de nadruk krijgen De opleiding LE streeft ernaar multidisciplinaire managers van logistieke bedrijfsprocessen op te leiden die breed inzetbaar zijn bij profit en non-profit organisaties in binnen- en buitenland. In het huidige logistieke werkveld is behoefte aan logistieke werknemers op HBO niveau die in staat zijn te functioneren binnen complexe bedrijfsculturen. De opleiding LE aan de HES benadert logistiek vanuit de economische en bedrijfskundige invalshoek. Het zwaartepunt van de opleiding ligt bij analyse, sturing en beheersing van logistieke bedrijfsprocessen op strategisch, tactisch en uitvoerend niveau. De technische aspecten van logistiek krijgen minder aandacht. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie, Hogeschool van Amsterdam 1

8 1.4 Visitatierapport Logistiek: de kracht van de keten, december De visitatiecommissie Logistiek en Vervoer heeft bij tien hogescholen de opleidingen Logistiek en Economie en Logistiek en Technische Vervoerskunde beoordeeld. In oktober 2003 is de opleiding Logistiek en Economie van de HES beoordeeld. De commissie deed de volgende aanbevelingen: 1. de opleiding zou meer voeling dienen te houden met relevante nationale en internationale ontwikkelingen in het werkveld; 2. de opleiding zou voeling moeten houden met voor haar relevante wetenschappelijke ontwikkelingen; 3. de opleiding zou de wijze van toetsing beter dienen te koppelen aan de leerdoelen; 4. de begeleiding, beoordeling en organisatie van de stages zouden beter gericht moeten zijn op het bijdragen aan het realiseren van de stagedoelen; 5. de commissie concludeerde dat het kwaliteitszorgsysteem van de opleiding onvoldoende garanties zou bieden voor het realiseren van de gewenste onderwijskwaliteit. Ad 1) De opleiding heeft dit opgepakt en maatregelen genomen m.b.t. regelmatig overleg met de opleidingsadviesraad LE, bevordering van contacten van docenten met het werkveld, deelname van het beroepenveld aan het onderwijs. De opleiding heeft het nieuwe Competentieprofiel Logistiek 2007 verwerkt in het nieuwe opleidingsprofiel LE (van toepassing in ) en ook al ten dele in het curriculum (zie verder facet 1.1. en 2.1). Ad 2) Sinds de start van de kenniskring van het lectoraat Logistiek van het domein Techniek neemt een docent van de opleiding deel aan deze kenniskring. Er is m.i.v een docent met wetenschappelijke achtergrond in dienst gekomen. De opleiding heeft onderzoek verricht naar de wetenschappelijke basis voor de body of knowledge. Enkele actuele wetenschappelijke thema s zijn in het curriculum ingevoerd (wachttijdtheorie, supply chain management). Actuele wetenschappelijke literatuur is in de mediatheek opgenomen (zie verder facet 2.1. en 3.3). Ad 3) De opleiding heeft toetsbeleid vastgelegd, heeft toetsen en leerdoelen afgestemd en bewaakt toetsen m.b.v. een toetscommissie (zie verder facet 2.8). Ad 4) De volgende maatregelen zijn genomen: herformuleren doelen van stage en beoordeling van stageopdrachten, beoordeling stageopdracht, begeleiding en organisatie en evaluatie van stages (zie verder facet 2.1 en 2.8). Ad 5) Op het gebied van kwaliteitszorg zijn vele stappen gezet. Inmiddels werken alle opleidingen van de voormalige HES met het HvA-kwaliteitszorgsysteem, inclusief onderzoekshuis (zie verder hoofdstuk 5). De opleiding heeft in Stand van Zakennotitie Logistiek en Economie, oktober 2006 de voortgang beschreven sinds de visitatie t.b.v. het bestuurlijk natraject. De NVAO heeft op basis van deze notitie geconcludeerd dat de opleiding voldoende voortgang heeft geboekt en heeft het bestuurlijk traject afgesloten. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie, Hogeschool van Amsterdam 2

9 1.5 Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de voltijdse variant van de opleiding Logistiek en Economie is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van die opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Voorafgaand aan het accreditatieonderzoek heeft Hobéon Certificering de opleiding voorbereid op de audit door een inhoudelijke toelichting te geven op het NVAO-Accreditatiekader. Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de betreffende opleidingsvarianten geldt het volgende: De opleiding heeft zich voor wat betreft beroepsprofiel, opleidingscompetenties en doelstelling ten minste gebaseerd op het landelijk beroepsprofiel en de opleidingscompetenties zoals vastgesteld in het landelijk overleg tussen de betreffende opleidingen en het beroepenveld. (Zie onder facet 1.1.: Domeinspecifieke Eisen ). Het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vastgesteld dat het in voldoende mate gespecificeerd is en passend is voor een opleiding Logistiek en Economie op HBO-niveau. Het auditteam heeft dit kader in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet 1.1. De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van door de opleiding Logistiek en Economie aangeleverde schriftelijke informatie: Management Review MR; Studiegids; Onderwijs- en Examen Reglement OER; Visitatierapport Logistiek: de kracht van de keten (2004); Onderliggende documentatie betrekking hebbend op bijvoorbeeld: - strategische keuzen en de positie in de markt, - interne organisatie, - de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende interne managementrapportages en verbetermaatregelen, - ontwikkelingen in het beroepenveld, - beroeps- en opleidingsprofielen, - (validatie) eindkwalificaties, - curricula en de interne en externe evaluatie daarvan, - werkvormen, - toetsing en beoordeling, - kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid, - internationalisering, - instroombeleid, - studiebegeleiding, - onderwijsrendement. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie, Hogeschool van Amsterdam 3

10 Op basis van de door de opleiding aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de voltijdse variant. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Voorafgaand aan de visitatie (zie hieronder) werd het management van de betreffende opleiding op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentanalyse. Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een visitatie 1, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten twee externe onafhankelijke deskundigen op het gebied van Logistiek, één student, één lead auditor en één secretaris, eveneens vanuit Hobéon Certificering. Onder controle moet hier worden verstaan, dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, meerdere malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en de materiële voorzieningen betreft- ook door eigen waarneming. De additionele, tijdens de visitatie geraadpleegde, documentatie behelsde ondermeer: overzichten van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de opleiding(en) overleg voeren; verslagen van die bijeenkomsten met het werkveld; overzicht CV s van (gast)docenten; netwerkoverzicht docenten; verslagen van de functioneringsgesprekken met docenten; verslagen van docentevaluaties; verslagen van studievoortgangsgesprekken met studenten; detailbeschrijving van modules, cases en de daaraan gekoppelde opdrachten; stageverslagen en -beoordelingen; de beroepsproducten die gedurende de opleiding door studenten worden opgeleverd; de eindproducten (afstudeerscripties) van studenten plus de bijbehorende beoordeling. Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van het opleidingsprogramma en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO-Accreditatiekader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een conceptrapport dat aan de opleiding(-en) werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd. 1 Visitatie heeft op 5 juni 2008 plaatsgevonden. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie, Hogeschool van Amsterdam 4

11 1.5.2 Beslisregels Volgens de NVAO-Beslisregels Accreditatie kan een onderwerp slechts onvoldoende of voldoende scoren. Een facet kan evenwel, volgens diezelfde regels, onvoldoende, voldoende, goed of excellent scoren. Met dit als uitgangspunt, heeft Hobéon onderstaande beslisregels toegepast. Onderwerp A. Een onderwerp scoort voldoende, indien alle facetten van dat onderwerp ten minste voldoende hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp onvoldoende en de overige ten minste voldoende hebben gescoord, mits een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende. B. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord en voor dit facet geen acceptabel verbeterplan beschikbaar is. C. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien meer dan één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. Facet D. Binnen de beoordeling van een facet is ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie: beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven, dan omgekeerd; primaire processen wegen zwaarder dan secundaire. Extra aantekening E. Indien voor een onderwerp een hogere score dan voldoende gerechtvaardigd is, wordt dat als extra aantekening vermeld en wel met inachtneming van onderstaande regels: een onderwerp krijgt de extra aantekening goed, indien alle facetten van dat onderwerp goed hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp voldoende en de overige facetten goed of excellent hebben gescoord; 2 een onderwerp krijgt de extra aantekening excellent, indien alle facetten van dat onderwerp excellent hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp goed en de overige facetten excellent hebben gescoord; een onderwerp krijgt geen extra aantekening, indien één van de facetten van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord. 2 Het NVAO-Accreditatiekader onderscheidt bij onderwerp 2 ( Programma ) acht facetten. Eén ervan betreft de duur van de opleiding. Het daarbij vermelde criterium (240 ECTS) is evenwel geen (kwaliteits)criterium, maar een formele vereiste waaraan het programma van een opleiding a priori moet voldoen, wil zij überhaupt in aanmerking kunnen komen voor een HBO Bachelor accreditatie. Duur is derhalve van een andere orde dan -bijvoorbeeld- Kwaliteit Personeel of Onderwijsrendement. Bij de beslissing of het onderwerp Programma een extra aantekening goed dan wel excellent verdient, wordt het facet Duur dan ook buiten beschouwing gelaten. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie, Hogeschool van Amsterdam 5

12 1.5.3 Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld: Voorzitter: Leden: Secretaris: R.J.M. van der Hoorn MBA Dr. Ir. S.L.J.M. de Leeuw vakdeskundige Ir. M.J. Peters werkvelddeskundige J.H. Pepping - studentlid D.P.M. de Koning MSc Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen, dat de voor de beoordeling van de opleiding Logistiek en Economie noodzakelijke expertise aanwezig is. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (i.c. het primaire proces, de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (i.c. het programma in relatie tot het specifieke domein). De heer R.J.M. van der Hoorn is lead auditor en heeft inmiddels een groot aantal audits in het kader van accreditatie geleid binnen verschillende domeinen. De heren De Leeuw en Peters hebben zich in hun beoordeling, vanuit werkveld en vakgebied, met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programma-inhoud en (iv) de interactie tussen opleiding en werkveld. Bovendien hebben zij de kwaliteit van het personeel en het gerealiseerde niveau beoordeeld. De heer Peters heeft op grond van zijn ervaring en positie in het werkveld een goed zicht op de eisen die vanuit de verschillende deelgebieden in het werkveld gesteld worden aan professionals op het terrein van Logistiek en Economie op HBO-niveau. Hij heeft is in het verleden werkzaam geweest bij Philips, o.a. als Logistiek Manager en is momenteel werkzaam als projectleider bij Merck Sharp & Dohme B.V., waar hij zich bezighoudt met zowel de harde als de zachte kant van veranderen. De heer De Leeuw heeft vanuit zowel het werkveld als het vakgebied goed zicht op de eisen die gesteld worden aan LE-studenten. Hij is al geruime tijd actief in supply chain management in zowel de academische als in de advieswereld. Hij heeft ruime ervaring in logistieke strategie en planning, logistieke dienstverlening, logistiek bij rampen, risico-analyse in ketens en in spelsimulaties voor ketens. De heer Pepping is vierdejaars student Logistiek en Economie bij Hogeschool INHOLLAND te Haarlem. Hij heeft o.a. stage gelopen bij Schavemaker Transport & Logistics. Ten tijde van de audit was hij bezig met zijn afstudeeronderzoek bij Corus. Voor de curricula vitae: zie Bijlage I Deelnemers visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding(en): management, coördinatoren, docenten, studenten en staf. Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie Bijlage II Programma visitatie 5 juni 2008 Zie Bijlage II. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie, Hogeschool van Amsterdam 6

13 2 BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie HBO. Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet Domeinspecifieke Eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen Nb. Overal waar hij of hem staat, kan de lezer ook zij of haar lezen. Landelijk beroeps- en opleidingsprofiel De opleiding baseert zich op het in 2001 landelijk vastgestelde opleidingsprofiel (Landelijk Platform Logistiek, opleidingsprofiel Logistiek en Economie, mei 2000). In het landelijk profiel 2001 zijn twee beroepsinhoudelijke startkwalificaties geformuleerd en vier doorgroeikwalificaties. De startkwalificaties zijn geconcretiseerd in tien zogenoemde activiteitenclusters die het werkgebied van de economisch logisticus beschrijven. In het landelijk opleidingsprofiel 2001 zijn verder twee opleidingskwalificaties management en sociaalcommunicatief opgenomen. In 2006 is een bijgestelde versie verschenen van het Beroepsprofiel LE, in juni 2007 verscheen van het Landelijk Platform Logistiek het Competentieprofiel Logistiek, bestemd voor zowel LT&V als LE ( Landelijk Platform Logistiek, Beroepsprofiel Logistiek en competentieprofiel Logistiek, vastgesteld 29 juni 2007). Eind 2007 is dit competentieprofiel Logistiek vastgesteld door de HBO-Raad. De opleiding heeft in het opleidingsplan wel al delen van de geactualiseerde landelijke teksten opgenomen maar, heeft haar zeventien opleidingcompetenties voor nog onveranderd gelaten. Vanaf is het gehele actuele landelijke profiel doorgevoerd De opleiding neemt in landelijk verband, o.a. via het Landelijk Domeinoverleg Logistiek en Economie, deel aan discussie over actuele ontwikkelingen. Visie van de opleiding De opleiding heeft een eigen visie op het beroep opgesteld. De opleiding LE benadert logistiek vanuit de economische en bedrijfskundige invalshoek. Het zwaartepunt van de opleiding ligt bij analyse, sturing en beheersing van logistieke bedrijfsprocessen op strategisch, tactisch en uitvoerend niveau. De technische aspecten van logistiek krijgen minder aandacht. Het uitgangspunt hierbij is dat transport in het algemeen benaderd wordt als een onderdeel van logistieke bedrijfsprocessen in een bedrijf. De opleiding is gericht op het opleiden van breed opgeleide startende logistiek managers die multidisciplinair kunnen werken in een complexe bedrijfsomgeving en die overal inzetbaar is waar zich (logistiek) processen afspelen. Uitwerking door de opleiding van het landelijk vastgesteld opleidingsprofiel De opleiding LE gaat uit van het landelijk opleidingsprofiel uit 2001, maar twee activiteitenclusters van het landelijke opleidingsprofiel niet expliciet overgenomen: 1) transport management, transportplanning, fleetmanagement, traffic management en 2) material handling. Transport is in deze visie geen hoofdvak, maar komt in de andere onderdelen aan bod. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie, Hogeschool van Amsterdam 7

14 Toegevoegd is de beroepscontext van de evenementenorganisatie. In de visie van de opleiding is het sturen van (bedrijfs)processen de kernactiviteit van de afgestudeerde economisch logisticus. Daartoe heeft de opleiding twee kwalificaties aan de eindcompetenties toegevoegd in afwijking van de landelijke competenties: procesbeheersing en projectmanagement. Hiermee heeft de opleiding vormgegeven aan algemene (management)vaardigheden. Daarnaast heeft de opleiding gekozen te profileren met communicatieve vaardigheden in twee vreemde talen, Engels en Duits Opleidingscompetenties De eindtermen van de opleiding in het nu vigerende profiel zijn beschreven in opleidingscompetenties. De opleiding heeft deze opleidingscompetenties onderverdeeld in drie groepen: A. logistieke opleidingscompetenties; B. algemene opleidingscompetenties; C. reflectieve en gedragscompetenties. A. Logistieke competenties: 1. het ontwikkelen en aansturen van de logistieke activiteiten van een onderneming (Logistiek management); 2. het ontwikkelen en aansturen van de logistieke activiteiten door een bedrijfskolom: supply chain en demand chain management; 3. het optimaliseren van de logistieke bedrijfsvoering (Logistieke optimalisatie); 4. het logistiek adviseren voor interne bedrijfsonderdelen of externe bedrijven (Logistiek advies). 5. het plannen en beheren van logistieke bedrijfsprocessen (Logistieke planning); 6. het analyseren van logistieke activiteiten van een onderneming (Logistieke procesbeheersing). B. Algemene opleidingscompetenties: 1. het resultaatgericht opereren, in termen van een proactieve en op uitproberen gerichte instelling, het nemen en onderkennen van risico s en verantwoordelijkheden en het tonen van initiatief; 2. het procesgericht opereren, in termen van het onderkennen van en zich kunnen verdiepen in de problemen van interne en externe processen; 3. het organisatiegericht opereren, in termen van kritisch denken, integraal denken, samenwerken, kunnen veranderen of kunnen aansturen van veranderingen; 4. sterk in communicatie met (niet)vakgenoten, medewerkers en leidinggevenden. Sterk in interactie, in termen van het schriftelijk en mondeling rapporteren en verantwoorden, inclusief het maken van ethische afwegingen; 5. het zelfstandig opereren, in staat een proces te kunnen analyseren en zelfstandig onderzoek te doen en dat vervolgens te presenteren; 6. het leiding geven aan een projectteam; 7. het onderhandelen met anderen, het omgaan met machtsrelaties en conflicten. C. Reflectieve en gedragscompetenties: 1. het laten zien van zelfkennis, kennis over de eigen sterke en zwakke persoonlijkheidsaspecten en inzicht in de gevolgen van eigen en andermans gedrag; 2. het in staat zijn tot zelfregulatie, het kunnen sturen van het eigen gedrag: oriënteren, plannen, bewaken, toetsen en evalueren; 3. het in staat zijn tot reflectie, afstand nemen leidt tot inzicht in situaties die uniek, complex, diffuus of conflictueus zijn; 4. het oriënteren op de omgeving: de attitude om met zowel het eigen niveau als met hogere en lagere niveaus te kunnen samenwerken. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie, Hogeschool van Amsterdam 8

15 Vanaf studiejaar legt de opleiding voor de niveaubepaling tien algemene HES-competenties ten grondslag aan het onderwijs. De HES heeft eigen algemene HES-competenties geformuleerd die m.i.v in alle opleidingsvarianten een plaats dienen te krijgen (10 algemene HES Competenties, versie 1.2). Deze competenties zijn in augustus 2007 gevalideerd door het werkveld. De competenties zijn verdeeld in vier competentiedomeinen, die nauw met elkaar samenhangen: Competentiedomein I Beroepsmatig handelen de student is in staat zijn beroepsvraagstukken te signaleren en op professionele wijze te analyseren, op te lossen en te verantwoorden. Het opgeleverde werk moet inhoudelijk deugen. II Bedrijfsmatig handelen de student is in staat tot systematisch en efficiënt handelen in beroepsvraagstukken zodat een optimale output wordt bereikt: de werkwijze moet voldoen aan eisen die doorgaans in het bedrijfsleven worden gesteld. III Sociaal communicatief handelen de student is in staat om met en voor anderen werk uit te voeren. De student is in staat om positieve werk- en klantrelaties te creëren en te onderhouden en hij is in staat te handelen in relatie met anderen. IV Ontwikkelingsgerichtheid de student neemt verantwoording voor de eigen ontwikkeling en hij gaat actief op zoek naar ontwikkeling- en loopbaanmogelijkheden: de student kan leren van ervaring. Competentie 1. vakkundigheid 2. innovatief vermogen 3. resultaatgerichtheid 4. ondernemend gedrag 5. besluitvaardigheid 6. communiceren 7. samenwerken 8 klantgerichtheid 9. interculturele sensitiviteit 10. ontwikkelingsgerichtheid Ontwikkeling van zowel de algemene HES-competenties als de beheersing van de beroepstaken is pas mogelijk als er sprake is van ontwikkelingsgerichtheid. In die zin vormt deze laatste algemene HEScompetentie de basis voor alle andere. Alle competenties zijn uitgewerkt in indicatoren die weer verder zijn gespecificeerd in (gedrags)criteria. Opleidingsprofiel LE heeft eind 2007 in het kader van de ontwikkeling van de Best Business School een herijkt opleidingsprofiel LE ontwikkeld dat van toepassing is vanaf de propedeuse Voor de ontwikkeling van de Best Business School werkt elke opleiding werkt met een set van opleidingsspecifieke beroepstaken en de tien hierboven beschreven generieke HES-competenties. Didactisch uitgangspunt is dat door het werken aan de beroepstaken de competenties worden verworven. De eindkwalificaties uit het landelijk vastgestelde beroeps- en opleidingsprofiel zijn leidend geweest bij het formuleren van de beroepstaken. Ook het nieuwe opleidingsprofiel LE dekt het landelijke profiel. Voor de opleiding LE gelden de volgende acht beroepstaken: 1. ondernemen; 2. beheersen van materialmanagement processen; 3. beheersen van fysieke distributieprocessen; 4. beheersen van inkoopprocessen; 5. beheersen van supply en demand chain; 6. opzetten en inrichten van logistieke bedrijfsprocessen; 7. integrale goederenstroombesturing; 8. adviseren over logistieke bedrijfsprocessen. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie, Hogeschool van Amsterdam 9

16 Het auditteam heeft kennisgenomen van de op basis van het landelijk profiel door de opleiding LE uitgewerkte opleidingscompetenties. Het auditteam is van mening, dat de eindkwalificaties van de opleiding corresponderen met de kerntaken van een (beginnend) beroepsbeoefenaar en aansluiten bij de eisen die de vakgenoten en de beroepspraktijk stellen aan een opleiding LE. Wel wil het auditteam een opmerking maken over de gekozen profilering. In de visie van de opleiding is het sturen van (bedrijfs)processen (procesmanagement) de kernactiviteit van de afgestudeerde economisch logisticus. Deze profilering kan naar mening van het auditteam (nog) duidelijker onderbouwd worden. In de gesprekken tijdens de audit hadden diverse gesprekspartners nog moeite met de concretisering van deze profilering. Het is van essentieel belang dat het management strategisch beleid ontwikkelt met betrekking tot de gewenste richting van de opleiding en dat deze richting ook verder geconcretiseerd wordt in het opleidingsprogramma en de samenstelling van het docentencorps. De opleiding zegt haar studenten breed op te leiden. Enige afbakening van het logistieke werkveld waar de opleiding zich op richt, acht het auditteam evenwel wenselijk. De OAR en de overige contacten in het werkveld kunnen hierbij een verdienstelijke rol spelen. Validering door het werkveld De opleidingsadviesraad (OAR) van LE heeft de opleidingskwalificaties besproken. De OAR telt momenteel vijf externe leden en drie leden die de opleiding vertegenwoordigen. De externe leden vertegenwoordigen het brede veld van logistiek consultancy op logistiek gebied, logistiek bij productiebedrijven, ERP/SAP, projectmanagement, logistiek in de gezondheidszorg etc. en hebben affiniteit met onderwijs. De raad komt drie tot vier maal per jaar bijeen. De (on)gevraagde adviezen die zij verstrekken, hebben betrekking op het competentieprofiel, het onderwijs, het onderzoek en de externe activiteiten van de opleiding. In komende vergaderingen wordt de verdere afstemming van de samenstelling van de OAR op het opleidingsprofiel besproken. Vanuit de opleiding wordt door de opleidingsvertegenwoordigers in de OAR een lijst met criteria (vanuit dit profiel) neergelegd waaraan de OAR bezetting idealiter zou moeten voldoen. De huidige externe leden werken mee aan deze vernieuwingsslag. Ook het HES-opleidingsprofiel van LE is geaccordeerd door het werkveld (25 oktober De tien algemene HES-competenties, die onderdeel uitmaken van het opleidingsprofiel, zijn tot stand gekomen in overleg met de beroepspraktijk, vandaar dat de formulering aansluit bij de wijze waarop veel grote bedrijven (o.a. banken) en erkende assessmentbureaus die hanteren. Internationalisering De afdeling voltijd Fraijlemaborg heeft in een beleidsnotitie uiteengezet hoe op korte termijn ( ) en middellange termijn ( ) internationalisering in het curriculum gestalte krijgt. De afdeling schrijft tevens een beleidsnotitie omtrent de internationaliseringsactiviteiten die worden ontwikkeld en waaraan studenten binnen de HvA, HES of UvA kunnen deelnemen. Voor de opleiding LE betekent internationalisering van het curriculum naast het uitbreiden van de internationale vakliteratuur dat er aandacht wordt besteed aan de volgende 3 aspecten: 1) het beheersen van buitenlandse talen. In het curriculum is het vak Engels in het eerste tot en met het derde jaar en omdat Duitsland de belangrijkste handelspartner van Nederland is, is het vak Duits het tweede en derde jaar een verplicht. In het vierde jaar moet een keuze worden gemaakt tussen Engels en Duits. Studenten geven aan dat het idioom gericht is op de logistieke werkomgeving. De survey van het derde studiejaar (zie facet 2.1) moet worden gepresenteerd in het Engels of Duits; 2) kennis en inzicht in internationale aspecten; in het curriculum besteedt het vak Recht (1 e en 2 e jaar) voldoende aandacht aan internationale regelgeving (vervoersrecht). Ook een onderwerp als Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie, Hogeschool van Amsterdam 10

17 internationaal geldverkeer komt aan bod; 3) interculturele sensitiviteit: de opleiding LE stimuleert haar studenten om een minor of een stage in het buitenland te volgen. In 2004 en 2006 hebben LE-studenten daarnaast een internationaal seminar georganiseerd in Tsjechië met de universiteit Hradec Kralové, gericht op (logistieke) ervaringen opdoen in een internationale omgeving. In 2008 vindt een derde editie plaats De HES heeft een aantal buitenlandse partnerinstituten in het hoger onderwijs. Hiermee biedt zij studenten van de opleidingen binnen het domein mogelijkheden op het gebied van internationalisering, zoals dubbele diplomering en stages. De opleiding beschikt vanuit de HES over een uitstekende infrastructuur om de studenten te kunnen faciliteren in internationale stage en studie. In de gesprekken tijdens de audit gaven LE-studenten aan dat, als het gaat om het verkrijgen van plaatsen bij de buitenlandse onderwijsinstellingen van hun keuze, studenten van de afdeling Internationaal voorrang krijgen. Het auditteam is zich ervan bewust dat deze studenten verplicht zijn om een deel van hun studiepunten in het buitenland te halen en LE-studenten niet, maar de opleiding dient er niettemin voor te waken dat LE-studenten op deze manier niet ontmoedigd worden om naar het buitenland te gaan. De mogelijkheden tot verdieping voor studenten die meer internationale ervaring willen opdoen en/of competenties in een internationale context willen verwerven, dienen niet alleen op papier aanwezig te zijn, maar dienen ook echt verwezenlijkt te kunnen worden. Samenvattend is het auditteam van mening dat de internationale dimensie in voldoende mate terugkomt in het curriculum. De belangrijke internationale ontwikkelingen komen in het curriculum aan bod, zodat studenten díe competenties kunnen verwerven, die zij nodig hebben om ook in een internationale context te kunnen werken. Daarnaast biedt het curriculum een aantal mogelijkheden tot verdieping voor studenten die de internationale dimensie sterker in hun studie willen laten terugkomen. Studenten gaven tijdens de interne audit in 2006 aan dat de opleiding naar hun mening nog meer zou moeten doen met het internationale werkveld en de interne auditcommissie gaf de aanbeveling om een netwerk van internationale contacten in het werkveld van logistiek verder te bouwen, al dan niet in samenwerking met andere opleidingen in het domein en de opleiding L&TV. Het auditteam onderschrijft dit. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: De opleiding LE biedt een curriculum aan dat geënt is op landelijk overeengekomen eindkwalificaties, die aantoonbaar met collega-opleidingen zijn afgesproken en door het beroepenveld zijn gevalideerd. De opleiding heeft op basis van het landelijk vastgestelde profiel een set eigen opleidingscompetenties uitgewerkt. In de visie van de opleiding is het sturen van (bedrijfs)processen (procesmanagement) de kernactiviteit van de afgestudeerde economisch logisticus. Transport wordt benaderd als een onderdeel van logistieke bedrijfsprocessen in een bedrijf. Deze profilering kan naar mening van het auditteam (nog) duidelijker onderbouwd en geconcretiseerd worden. Enige afbakening van het logistieke werkveld waar de opleiding zich op richt, acht het auditteam wenselijk. De onderwijsadviesraad heeft het opleidingsprofiel gevalideerd. Daarnaast adviseert zij de opleiding onder andere aangaande het onderwijsprogramma en de profilering van de opleiding. De samenstelling van de OAR beoordeelt het auditteam als voldoende. Zij ondersteunt het initiatief van de opleiding om de samenstelling van de OAR verder af te stemmen op het nieuwe opleidingsprofiel. Het auditteam is van mening dat de internationale dimensie in voldoende mate terugkomt in de opleiding, al komt deze nu vooral nog tot uiting in het gebruik van buitenlandse literatuur en in de implementatie van een aantal internationale componenten in het curriculum. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie, Hogeschool van Amsterdam 11

18 Daarnaast biedt het curriculum een aantal mogelijkheden tot verdieping voor studenten die de internationale dimensie sterker in hun studie willen laten terugkomen. Het auditteam juicht de ambitie van de opleiding om de internationale dimensie steviger in het programma te verankeren toe. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie, Hogeschool van Amsterdam 12

19 Facet 1.2. Niveau Bachelor Criterium Het facet Niveau Bachelor is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen Het auditteam heeft de eindkwalificaties van de opleiding getoetst teneinde te kunnen bepalen of deze kwalificaties beantwoorden aan het niveau bachelor zoals weergegeven in de zogeheten Dublin Descriptoren. In de Dublin Descriptoren worden vijf dimensies (Kennis en Inzicht Toepassen Kennis en Inzicht Oordeelsvorming Communicatie Leervaardigheden) onderscheiden De competenties, indicatoren en (gedrags)criteria zijn in het opleidingsplan afgestemd met de HBOkernkwalificaties en de Dublin Descriptoren. De opleiding heeft dit inzichtelijk gemaakt in een competentiematrix. Deze matrix die tevens in bijlage 3 van de Management Review te vinden is koppelt de Dublin Descriptoren met de generieke (kern)kwalificaties HBO-bachelor en met de 17 opleidingscompetenties van de opleiding LE. Koppeling Dublin Descriptoren generieke HBO-kwalificaties - opleidingscompetenties Dublin Descriptoren Generieke HBO-kwalificaties Opleidingscompetenties Kennis en inzicht 1, 2 A1, A2, A6 C1 t/m C4 Toepassen van Kennis en inzicht 3, 4, 5 A1 t/m A6 B1, B2, B3, B5 C3, C4 Oordeelsvorming 6, 7 A4 B1, B7 C1 t/m C4 Communicatie 8, 9 B1 t/m B7 C1 t/m C4 Leervaardigheden 10, 1 B1, B5 C3, C4 M.i.v werkt de opleiding LE met de tien zogenoemde HES-competenties. De HES heeft er voor gekozen om de algemene HES-competenties tevens aan deze normen te laten voldoen. Dit heeft geleid tot de toevoeging van de indicatoren leiderschap en maatschappelijke verantwoordelijkheid Binnen de opleiding LE is in gesproken over het bachelorniveau in relatie tot het afstudeerprogramma. Dit debat heeft geleid tot HES-breed van toepassing zijnde aanbevelingen m.b.t. de borging van het bachelorniveau in de afstudeerprogramma s. De opleiding heeft de nieuwe richtlijnen m.b.t. bachelorniveau en afstuderen al eind geïmplementeerd en heeft in het afstudeerprogramma verdere verfijningen aangebracht (zie verder facet 6.1). Samenvattend is het auditteam van oordeel, dat de opleiding het bachelorniveau heeft gedefinieerd op een wijze die ten minste beantwoordt aan de vijf Dublin Descriptoren. Zij heeft deze descriptoren expliciet gekoppeld aan de onderscheiden eindkwalificaties. De opleiding is er in voldoende mate in geslaagd elke dimensie van de Dublin Descriptoren een duidelijk herkenbare plaats in haar opleidingscompetenties te geven. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie, Hogeschool van Amsterdam 13

20 Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: De eindkwalificaties van de opleiding voldoen aan het niveau bachelor zoals weergegeven in de Dublin Descriptoren. De opleiding heeft op een overzichtelijke wijze de relatie in kaart gebracht tussen de Dublin Descriptoren, de generieke HBO-competenties en de opleidingscompetenties. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie, Hogeschool van Amsterdam 14

21 Facet 1.3. Oriëntatie HBO Criteria Het facet Oriëntatie HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is? Bevindingen Oriëntatie HBO kent twee dimensies. Hoger onderwijs enerzijds, beroepsonderwijs anderzijds. Hoger Onderwijs De opleiding heeft in het beroepsprofiel van LE en de daarmee samenhangende beroepscompetenties de generieke HBO-competenties en de Dublin Descriptoren verwerkt en sluit hiermee aan bij de beschrijving van het bachelorniveau. Daarmee is aangegeven dat de opleiding gerekend kan worden tot het hoger onderwijs. De wijze waarop de opleiding de Dublin Descriptoren heeft uitgewerkt en in het programma heeft opgenomen, beoordeelde het auditteam reeds als voldoende (zie daarvoor facet 1.2). Beroepsonderwijs De eindkwalificaties van de opleiding Logistiek en Economie zijn geformuleerd in termen van competenties die aantoonbaar (zie 1.1) in samenspraak met het beroepenveld zijn opgesteld en door dat beroepenveld zijn gevalideerd. Daarmee is op het niveau van opleidingsdoelstellingen de oriëntatie op het voor de economisch opgeleide logistiek professional relevante werkveld geborgd. De beginnende beroepsbeoefenaar De opleiding LE streeft ernaar multidisciplinaire managers van logistieke bedrijfsprocessen op te leiden die breed inzetbaar zijn binnen het hieronder geschetste werkveld. In het huidige logistieke werkveld is behoefte aan logistieke werknemers op HBO niveau die in staat zijn te functioneren binnen complexe bedrijfsculturen. Het werkveld van een logisticus bestaat uit bedrijven en organisaties waarbij goederenstromen een essentieel onderdeel van de bedrijfsactiviteiten vormen. Dit zijn zowel profit- als non-profitorganisaties en zowel het midden- en kleinbedrijf als grote industriële en dienstverlenende bedrijven in binnen- en buitenland. Zij opereren in uiteenlopende sectoren, zoals productie, handel, overheid, logistieke dienstverlening, transport en distributie en zorg. Activiteitenclusters binnen het logistieke vakgebied zijn: customer service, inkoop, voorraadbeheer, magazijnbeheer, transport, productie, materials handling, logistieke besturing, supply/demand chain management, logistiek advies, ICT en kwaliteitsmanagement. De focus van de economisch opgeleide logistiek manager is gericht op het toepassen van logistieke kennis. Economische, bedrijfskundige en commerciële inzichten spelen hierbij een belangrijke rol. Klantgerichtheid staat hierbij centraal. Vanuit zijn managementpositie zal de logisticus in staat moeten zijn de gevolgen van een snel veranderende omgeving te vertalen in succesvolle logistieke concepten. Binnen het geschetste werkveld en de logistieke activiteitenclusters vinden afgestudeerden hun werkkring als potentieel logistiek manager. Pas afgestudeerden zullen in de eerste periode voornamelijk in operationele functies worden ingezet. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie, Hogeschool van Amsterdam 15

22 Bij het MKB en non-profit organisaties, zoals overheden en ziekenhuizen, is een startfunctie op managementniveau geen uitzondering. Bij de grote organisaties groeit de jonge logisticus via verschillende gespecialiseerde functies naar een leidinggevende plaats. Over het algemeen vormt op middellange termijn (3 tot 5 jaar) de functie van logistiek manager het perspectief. Dat perspectief is voor de opleiding LE mede richtinggevend voor het curriculum. Alhoewel het auditteam de keuze van de opleiding om breed op te leiden begrijpt, acht het team enige afbakening van het logistieke werkveld waar de opleiding zich op richt, wenselijk. Zoals in facet 1.1. is aangegeven, is het auditteam van mening dat de OAR en de overige contacten in het werkveld hierbij een verdienstelijke rol kunnen spelen De opleiding voert periodiek een Alumnitevredenheidsonderzoek (ATM) uit. Het ATM is ingevuld door 5 van de 11 aangeschreven personen, afgestudeerd in de periode tussen oktober 2004 en september Dit aantal is in feite te klein om zwaarwegende conclusies te trekken, maar de vijf referenten geven aan tevreden te zijn over de voorbereiding op de arbeidsmarkt en het belang van de kwalificaties voor de huidige baan Voor het overige blijkt de Oriëntatie HBO ook uit het programma van de opleiding. Zie daarvoor de bevindingen onder facet 2.1. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: De eindcompetenties van de opleiding LE voldoen aan het niveau Bachelor, zoals weergegeven in de Dublin Descriptoren en de HBO-generieke eindkwalificaties. De eindcompetenties in het LE-programma komen overeen met het landelijk opgesteld beroepsprofiel. De eindcompetenties van de opleiding zijn geformuleerd in termen van competenties die aantoonbaar in samenspraak met het beroepenveld zijn opgesteld en door dat beroepenveld zijn gevalideerd. De eindcompetenties van de opleiding corresponderen met de kerntaken van een (beginnend) beroepsbeoefenaar. Alumni zijn tevreden over de voorbereiding op de arbeidsmarkt en het belang van de kwalificaties voor de huidige baan. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie, Hogeschool van Amsterdam 16

23 SAMENVATTEND OORDEEL DOELSTELLINGEN OPLEIDING : VOLDOENDE Het auditteam beoordeelt het Onderwerp Doelstellingen Opleiding als voldoende. De opleiding heeft op basis van het landelijk vastgestelde beroepsprofiel eigen opleidingscompetenties uitgewerkt. De eindcompetenties van de opleiding voldoen aan het niveau Bachelor en corresponderen met de kerntaken van een (beginnend) beroepsbeoefenaar. De opleiding volgt de actuele ontwikkelingen in het beroepenveld via contact met de onderwijsadviesraad. De OAR adviseert de opleiding onder andere aangaande het opleidingsprofiel en programma en de profilering van de opleiding. Binnen het HBO volgt de opleiding actuele ontwikkelingen o.a. via verschillende landelijke overleggen. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie, Hogeschool van Amsterdam 17

24 Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent acht facetten: 1.eisen hbo; 2. relatie tussen doelstellingen en inhoud; 3. samenhang programma; 4. studielast; 5. instroom; 6. duur; 7. afstemming tussen vormgeving en inhoud; 8. beoordeling en toetsing. Facet 2.1. Eisen HBO Criteria Het facet Eisen HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Vindt kennisontwikkeling van studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk? Bevindingen Inleiding De HvA heeft kennisontwikkeling in en met de praktijk als een van de speerpunten gekozen die in de periode specifiek aandacht krijgt. De eindkwalificaties van elke opleiding zijn dan ook zó opgesteld dat daarin steeds de beroepscontext is meegenomen. Dit systeem is in t.b.v. het nieuwe opleidingsprofiel LE verder aangescherpt door het beschrijven van de eindkwalificaties als systeem van kerntaken, beroepshandelingen, beroepsproducten, body of knowledge and skills en tien generieke HES-competenties (uitvoering per september 2008). Opleidingsprogramma opening naar de beroepspraktijk De studenten worden tijdens hun studie expliciet in contact gebracht met hun toekomstige werkveld, door contacten met het bedrijfsleven: 1. in de introductieweek (SBO) aan het begin van de opleiding bezoeken studenten relevante bedrijven als onderdeel van hun bedrijfsoriëntatie. Ook later in de studie vinden bedrijfsbezoeken plaats. Hiervoor, maar ook in de latere fase zoals bij het vinden van geschikte stageadressen en opdrachten voor de afstudeeropdracht, maken studenten gebruik van het uitgebreide netwerk van de HES in het bedrijfsleven; 2. structureel onderdeel van het curriculum van het eerste en tweede jaar is het uitnodigen van gastsprekers door de studenten zelf. Zij maken keuzen uit relevante bedrijven en instellingen; 3. via de projecten die studenten volgen, leren studenten aan de hand van realistische opdrachten. Studenten ontvangen jaarlijks voor ten minste 11 EC aan logistiek specifieke projecten. In de opleidingsgidsen worden diverse projecten beschreven; 4. de vakmatig geboden leerstof wordt gerelateerd aan beroepstoepassingen via casuïstiek en praktijkvoorbeelden. De docenten gaven tijdens de audit voorbeelden van de cases die zij gebruiken in hun lessen. Om de theorie over kosten- en financieringsvraagstukken te concretiseren voor eerstejaars studenten werd bijvoorbeeld de casus gebruikt van een supermarkt die bij een plotseling invallende winter een bepaalde hoeveelheid boerenkool met worst voor een bepaalde prijs binnen een bepaalde tijd in de schappen wil hebben liggen om aan de behoeften van klanten te kunnen voldoen. Op deze manier wordt de theorie op een doeltreffende manier verbonden aan de praktijk; 5. actuele beroepsontwikkelingen worden gethematiseerd in het onderwijs, bijvoorbeeld in het vierdejaars vak Trends LE; 6. daarnaast organiseren studenten om de twee jaar een tweedaags internationaal seminar in Tsjechië met sprekers uit zowel het bedrijfsleven als de wetenschap. Dit is overigens geen verplicht onderdeel van het curriculum; Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Economie, Hogeschool van Amsterdam 18