Verkeersverbetering in Nijmegen

Transcriptie

1 3 Verkeersverbetering in Nijmegen Onderzoek naar doorstroming op de route Jonkerbosplein Weg door Jonkerbos - Grootstalselaan Datum 23 december 2009 Status Definitief

2 Colofon Uitgegeven door In opdracht van Contactpersoon Ministerie van Verkeer en Waterstaat RWS Dienst Verkeer en Scheepvaart Groene Golf Team Van der Burghweg CS Delft Gemeente Nijmegen Eric Jan Dikker Informatie rapport Michiel Arentsen Telefoon michiel.arentsen@rws.nl Uitgevoerd door Michiel Arentsen, adviseur Cornelis van Bemmel, teambegeleider Guus van der Burgt, teambegeleider Informatie GGT Ad Wilson, teamleider Telefoon Erna Schol, afdelingshoofd Telefoon Projectcode Nijmegen_03_1 Datum 23 december 2009 Status Definitief Versienummer 0.1 2

3 Het Groene Golf Team helpt graag bij het realiseren van een snellere verkeersdoorstroming De doorstroming op de Nederlandse rijkswegen, belangrijke provinciale en stedelijke routes, is niet overal optimaal. Oorzaken zijn onder meer de groei van het verkeer, tekortschietende capaciteit van de infrastructuur en niet goed afgestelde verkeersregelinstallaties (VRI s). VRI s kunnen vaak beter afgestemd worden op de actuele verkeerspatronen. Een betere afstemming van VRI s bevordert, met name op doorgaande wegen, de verkeersdoorstroming en is goed voor de luchtkwaliteit en/of verkeersveiligheid. Bij een verbeterde doorstroming daalt het aantal voertuigverliesuren voor het verkeer. Het Groene Golf Team (GGT) helpt gemeenten, provincies en het Rijk om de VRI s beter af te stellen. Dit gebeurt door een analyse van de huidige installaties en het blootleggen van inefficiënte situaties die in de loop van de tijd zijn ontstaan. Waar mogelijk worden aan de hand van quick scans direct eenvoudige en snelle verbeteringen uitgevoerd. Zo is in kort tijdsbestek met een kleine ingreep grote winst te behalen. Uiteraard vindt hierover vooraf overleg met de opdrachtgever plaats. De bevindingen worden altijd in een rapport vastgelegd. De adviezen van het team zijn kosteloos. De (eventuele) uitvoeringskosten van de aanbevelingen zijn voor rekening van de wegbeheerder. Het GGT bestaat uit ruim 25 afgestudeerde HBO ers en academici met een verkeerskundige opleiding. Ze staan onder supervisie van ervaren verkeerskundigen en werken vanuit Delft en Den Bosch. Inmiddels heeft een groot aantal wegbeheerders advies gekregen van het GGT. Een deel van de adviezen is al gerealiseerd. Gemiddeld is per kruispunt een winst behaald van circa voertuigverliesuren per jaar. De meeste aanpassingen kosten weinig of geen geld, zodat er in maatschappelijk opzicht sprake is van een aantrekkelijk rendement. Het GGT is begonnen als onderdeel van het project FileProof (fileaanpak op de korte termijn) van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Bij dit project staan bereikbaarheid en doorstroming centraal. Meer informatie over FileProof vindt u op: Het project FileProof was van tijdelijke aard en is eind 2008 geëindigd. Het GGT is nu een afdeling van de Dienst Verkeer en Scheepvaart (DVS). De website van DVS is Meer informatie over het GGT en een overzicht van alle projecten is te vinden op

4 4

5 Inhoud Managementsamenvatting 7 1 Inleiding Aanleiding Vraagstelling Doelstelling Randvoorwaarden / Uitgangspunten Werkwijze / Aanpak 10 2 Huidige situatie Jonkerbosplein Weg door Jonkerbos - Burgemeester Daleslaan Weg door Jonkerbos - Tarweweg Grootstalselaan Hatertseweg Grootstalselaan Nieuwe Mollenhutsweg Grootstalselaan St. Annastraat 22 3 Maatregelen Jonkerbosplein Weg door Jonkerbos Burgemeester Daleslaan Weg door Jonkerbos - Tarweweg Grootstalselaan Hatertseweg Grootstalselaan Nieuwe Mollenhutsweg Grootstalselaan St. Annastraat Kosten Weg door Jonkerbos Burgemeester Daleslaan Grootstalselaan St. Annastraat Maatschappelijke baten 33 4 Conclusie 34 Bijlage A Ontruimingstijden Jonkerbosplein 35 Bijlage B Ontworpen regelingen Weg door Jonkerbos Burgemeester Daleslaan 39 Bijlage C Ontworpen regelingen Grootstalselaan St. Annastraat 41 5

6

7 Managementsamenvatting Inleiding Op verzoek van de gemeente Nijmegen heeft Het Groene Golf Team onderzoek verricht naar de route Jonkerbosplein Weg door Jonkerbos Grootstalselaan. Hier bevinden zich een vijftal verkeersregelinstallaties en nog enkele ongeregelde aansluitingen. Met het oog op de nieuw te realiseren stadsbrug over de Waal is er de wens om een aantal verkeerslichten anders in te stellen. Met de nieuw te bouwen stadsbrug wordt overgegaan van een radiale naar een tangentstructuur voor autoverkeer. De gemeente wil deze (halve) ring rond Nijmegen al voor de realisatie van de nieuwe brug stimuleren door een andere afstelling van de verkeerslichten. Vooral de stroomfunctie van de route Jonkerbosplein Weg door Jonkerbos Grootstalselaan zal belangrijker moeten worden. Deze route bevindt zich namelijk in het verlengde van de nieuwe brug. Het Groene Golf Team is gevraagd onderzoek te doen naar mogelijkheden om deze route aantrekkelijker te maken. De doelstelling van het onderzoek is: Het inzichtelijk maken van de mogelijkheden om de doorstroming op de route Jonkerbosplein Weg door Jonkerbos Grootstalselaan te verbeteren om zodoende een aantrekkelijke route voor verkeer te vormen. Analyse en maatregelen De doorstroming op de route Jonkerbosplein Weg door Jonkerbos Grootstalselaan kan door verschillende maatregelen verbeteren. Deze maatregelen betreffen onder andere het aanpassen van tijdsinstellingen, het verhelpen van technische mankementen en het aanbrengen van meer lussen. De route kan daarnaast extra worden geaccommodeerd door enkele infrastructurele aanpassingen. De infrastructurele aanpassingen zijn van toepassing op het ongeregelde kruispunt Weg door Jonkerbos Burgemeester Daleslaan en op het kruispunt Grootstalselaan - St. Annastraat. Vooral op het kruispunt Weg door Jonkerbos Burgemeester Daleslaan zijn er doorstromingsproblemen. Het Groene Golf Team heeft hiervoor enkele opties aangedragen welke de verkeerssituatie zullen verbeteren. Naast het advies ten behoeve van doorstroming is er ook rekening gehouden met de veiligheid op de kruispunten. Vooral op het eerder genoemde ongeregelde kruispunt Weg door Jonkerbos Burgemeester Daleslaan en op het Jonkerbosplein kan de veiligheid worden verbeterd. Evaluatie In het rapport zijn diverse mogelijkheden inzichtelijk gemaakt om de doorstroming te verbeteren op de beoogde tangentstructuur. Bij de uitvoering van de genoemde maatregelen in dit rapport kan de route een stuk aantrekkelijker worden voor verkeer. Het wordt vooral aantrekkelijker als de aangedragen infrastructurele aanpassingen worden doorgevoerd. De kosten en maatschappelijke baten zijn erg afhankelijk van de keuzes die hiertoe gemaakt worden. Een groene golf kan de route nog aantrekkelijker maken voor verkeer. In overleg met de Gemeente Nijmegen heeft het Groene Golf Team besloten dat het ontwerpen van de regelingen ten behoeve van een groene golf voorlopig worden uitgesteld. De 7

8 redenen hiervoor zijn de geplande ontwikkelingen met betrekking tot het Jonkerbosplein, de parkeergarage bij het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis en de uitbreiding of verplaatsing van voetbalstadion de Goffert. Deze ontwikkelingen zullen van invloed zijn op de verwachte verkeersstromen. Bij meer duidelijkheid hierover pakt het Groene Golf Team het ontwerpen van regelingen ten behoeve van de groene golf graag weer op. Het Groene Golf Team heeft hiervoor al veel voorwerk verricht en wil het onderzoek hiertoe in de toekomst graag afmaken. 8

9 1 Inleiding Afbeelding 1 De streng met hierin de vijf VRI s. Het sterretje geeft de locatie weer van de aansluiting met de Burgemeester Daleslaan. 1.1 Aanleiding Op verzoek van de gemeente Nijmegen heeft Het Groene Golf Team onderzoek verricht naar de route Jonkerbosplein Weg door Jonkerbos Grootstalselaan. Hier bevinden zich de verkeersregelinstallaties (VRI s) op het Jonkerbosplein (K414), de Weg door Jonkerbos (K450 en K403) en de Grootstalselaan (K460 en K430). Ook bevindt de ongeregelde aansluiting met de Burgemeester Daleslaan zich op deze route. De kruispunten zijn weergegeven in afbeelding 1. * Met het oog op de nieuw te realiseren stadsbrug over de Waal is er de wens om een aantal verkeerslichten anders in te stellen. Met de nieuw te bouwen stadsbrug wordt overgegaan van een radiale naar een tangentstructuur voor autoverkeer. De gemeente wil deze nieuwe structuur al voor de realisatie van de nieuwe brug stimuleren door een andere afstelling van de verkeerslichten. Vooral de stroomfunctie van de route Jonkerbosplein Weg door Jonkerbos Grootstalselaan zal belangrijker moeten worden. Deze route bevindt zich namelijk in het verlengde van de nieuwe brug over de Waal. Het Groene Golf Team (GGT) is gevraagd onderzoek te doen naar mogelijkheden om deze route aantrekkelijker te maken. 1.2 Vraagstelling De vraagstelling is als volgt geformuleerd: In hoeverre kan de doorstroming op de route Jonkerbosplein Weg door Jonkerbos Grootstalselaan verbeteren en hoe kan deze route voor de weggebruiker aantrekkelijker worden ten opzichte van alternatieve routes? 9

10 1.3 Doelstelling De doelstelling luidt: Het inzichtelijk maken van de mogelijkheden om de doorstroming op de route Jonkerbosplein Weg door Jonkerbos Grootstalselaan te verbeteren om zodoende een aantrekkelijke route voor verkeer te vormen. 1.4 Randvoorwaarden / Uitgangspunten Bij het advies zal in eerste instantie uit worden gegaan van de huidige kruispuntvormgeving. Afhankelijk van de noodzaak, zullen in het licht van de doelstelling ook wijzigingen in de kruispuntvormgeving worden onderzocht. Intensiteitgegevens zijn gebaseerd op tellingen uit 2008, zoals aangeleverd door de gemeente Nijmegen. 1.5 Werkwijze / Aanpak Hieronder is puntsgewijs aangegeven op welke wijze het onderzoek wordt uitgevoerd: Bestuderen van de door de gemeente aangeleverde informatie; Op grond van observaties op straat, de verkeersafwikkeling op de betreffende kruispunten beoordelen; Beoordelen van huidige ontruimingstijden en benutte groen- en geeltijden en desgewenst opnieuw berekenen; Aanmaken COCON-bestand en uitvoeren kruispuntanalyse; Analyseren van de werking van de regelingen; Analyseren van mogelijke wijzigingen in de kruispuntvormgeving. Analyseren van de mogelijkheid om een groene golf te creëren. In samenspraak met de Gemeente Nijmegen heeft het GGT besloten dat het ontwerpen van de regelingen ten behoeve van een groene golf voorlopig wordt uitgesteld. De redenen hiervoor zijn de geplande ontwikkelingen met betrekking tot het Jonkerbosplein, de parkeergarage bij het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis (C.W.Z) en de uitbreiding of verplaatsing van voetbalstadion de Goffert. Bij meer duidelijkheid hierover pakt het GGT het ontwerpen van regelingen ten behoeve van de groene golf graag weer op. Het GGT heeft hiervoor al veel voorwerk verricht en wil het onderzoek hiertoe graag afmaken. 10

11 2 Huidige situatie In dit hoofdstuk wordt per kruispunt ingegaan op de huidige situatie op straat. Naast de doorstroming wordt ook ingegaan op de verkeersveiligheid. Algemeen De streng is in totaal 3300 meter lang. De afstanden tussen de geregelde kruispunten variëren van 590 meter tot 1020 meter. Op de streng bevinden zich naast de geregelde kruispunten nog enkele ongeregelde kruispunten. Met uitzondering van het ongeregelde kruispunt Weg door Jonkerbos Burgemeester Daleslaan zorgen deze kruispunten voor weinig verstorende effecten op het doorgaande verkeer. In het algemeen viel op dat de staat van het asfalt soms te wensen overlaat. Er zijn nogal wat kuilen in het wegdek, vooral in de nabijheid van de Van Peltlaan. Met behulp van de webapplicatie Viastat 1 is de veiligheid geanalyseerd op de verschillende kruispunten. Op de gehele streng hebben zich de afgelopen vijf jaar 208 ongevallen plaatsgevonden. Hierbij zijn geen doden gevallen; wel raakten 49 mensen gewond, waarvan 15 ernstig. De zes kruispunten die in het vervolg van dit hoofdstuk aan bod komen zijn: Jonkerbosplein (K414, paragraaf 2.1) Aansluiting Weg door Jonkerbos Burgemeester Daleslaan (paragraaf 2.2) Weg door Jonkerbos Tarweweg (K450, paragraaf 2.3) Grootstalselaan Hatertseweg (K403, paragraaf 2.4) Grootstalselaan Nieuwe Mollenhutsweg (K460, paragraaf 2.5) Grootstalselaan St. Annastraat (K430, paragraaf 2.6) 2.1 Jonkerbosplein Op het kruispunt (K414) is sprake van een volledig starre regeling. Dit komt ongeloofwaardig over op de weggebruiker. Met de huidige mogelijkheden van regelen, is een dergelijke starre regeling niet meer aan te bevelen. Vooral buiten de spitsen staat er vaak verkeer voor niks te wachten. Op afbeelding 2 is het kruispunt weergegeven met de bijbehorende richtingnummers. 1 Viastat is een webapplicatie waarmee ongevalsgegevens kunnen worden nagetrokken. Zie Viastat online.com 11

12 Afbeelding 2 Richtingnummers op K414 Jonkerbosplein Ontruimingstijden en koppelingen tussen richtingen Sommige ontruimingstijden lijken te lang te zijn (bijvoorbeeld de ontruimingstijd tussen richting 34 en richting 7). Verder is waargenomen dat de richtingen 8 en 7 zijn niet op elkaar zijn afgestemd. Verkeer op richting 7 krijgt rood licht op het moment dat richting 8 groen krijgt. Veel verkeer maakt zo een dubbele stop. Ook de richtingen 2 en 61 zijn niet op elkaar afgestemd. Ook hier maakt veel verkeer een dubbele stop. De richtingen 2 en 62 zijn wel op elkaar afgestemd. De harde koppeling tussen deze richtingen is echter niet optimaal. Het laatste voertuig moet vaak stoppen. Ochtendspits Het meeste verkeer bevindt zich op richting 8. Gedurende de gehele ochtendspits worden de wachtrijen hier niet afgewikkeld. Er is sprake van een harde koppeling tussen de richtingen Na 9:00 uur krijgt richting 5 langer groen. In de nalooptijd naar richting 65 wordt hier echter geen rekening mee gehouden. Ook valt op dat het ongeregelde kruispunt (Weg door Jonkerbos Burgemeester Daleslaan, zie paragraaf 2.2) ten zuiden van het Jonkerbosplein het afrijden belemmert van de richtingen 4, 5 en 68. De opstelvakken van richting 68 staan vijf tot tien minuten vol met verkeer afkomstig van richting 8, omdat het niet door kan rijden in zuidelijke richting. Avondspits Het meeste verkeer bevindt zich nu op de richtingen 2 en 5. De volgrichting die 12

13 het meest gebruikt wordt is richting 62. Het komt soms voor dat de opstelstrook behorende bij richting 61 helemaal vol staat met verkeer. Dit geldt ook voor de opstelstrook van richting 7. Deze staat af en toe vol met verkeer afkomstig van richting 8. Ook viel op dat verkeer op richting 2 minder groen licht krijgt dan in de ochtendspits. De wachtrijen worden hier niet altijd afgewikkeld. Tot slot viel op dat de harde koppeling tussen de richtingen niet het beoogde effect heeft. Vaak kunnen er slechts drie voertuigen in één keer doorrijden. Verdere opvallendheden Er bevinden zich geen rateltikkers op de voetgangersoversteken. De belijning is niet overal goed zichtbaar. Een aantal lantaarns vertonen grote roestvlakken. Een aantal achtergrondschilden ontbreekt. Verkeerslicht 11.1 voldoet niet aan de Regeling verkeerslichten, zoals is opgesteld door het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Het groene licht is weergegeven met een hemelpijl terwijl het gele en rode licht is weergegeven met een volle lens. Het licht voor groen, geel en rood dient te worden weergegeven met dezelfde symbolen. Veel fietsverkeer beweegt zich op de richtingen 25 en 26 in tegengestelde richting. Er bevindt zich een informatiebord op het plein dat niet gelezen kan worden, tenzij automobilisten op het verdrijvingvlak gaan staan. Veiligheid Vergeleken met de andere kruispunten vonden op het Jonkerbosplein de meeste ongevallen plaats. Dit is ook niet verwonderlijk omdat dit kruispunt verreweg het meeste verkeer verwerkt. Hier vonden 49 ongevallen plaats waarbij 23 gewonden te betreuren waren. De ongevallenconcentraties zijn weergegeven in afbeelding 3. Hoe groter de rode cirkel, hoe meer gewonden er te betreuren waren. De grootte van de blauwe cirkel wordt bepaald door de hoeveelheid ongevallen in totaal. Afbeelding 3 Ongevallen op het Jonkerbosplein 13

14 De meeste ongevallen vonden plaats op de verbinding met de Muntweg met de Neerbosscheweg. Hier hebben 23 ongevallen plaatsgevonden. Op de afbeelding hiernaast is te zien waar de voertuigen elkaar hebben geraakt en vanuit welke richting ze kwamen. Een gemeenschappelijk factor is dat hier 9 ongevallen veroorzaakt zijn door roodlichtnegatie op richting 62. Dit kan te maken hebben met het ontbreken van een verkeerslicht boven de 2 e rijstrook van richting 62 (zie afbeelding 4). Daarnaast kan de slechte coördinatie tussen de richtingen bijdragen aan roodlichtnegatie. Afbeelding 4 Ontbreken van verkeerslicht boven rijstrook 62.2 Rijstrook 62.2 Verder vonden 12 ongevallen plaats op de aansluiting met de Nieuwe Dukenburgseweg. De oorzaken hier zijn divers en bieden niet direct aanknopingspunten ter verbetering. 2.2 Weg door Jonkerbos - Burgemeester Daleslaan (ongeregeld) Voor het autoverkeer afkomstig van het Jonkerbosplein is het erg lastig om over te steken over de Weg door Jonkerbos naar de Burgemeester Daleslaan (zie afbeelding 5). Dit leidt tot flinke wachtrijen. Verkeer blijft lang staan om te zoeken naar het geschikte moment om over te steken. Dit moment is lastig te vinden door de grote hoeveelheid verkeer op de Weg door Jonkerbos en door de onoverzichtelijke situatie. Hierdoor ontstaan er wachtrijen met een terugslageffect in de richting van het Jonkerbosplein. Deze situatie doet zich bijna de gehele ochtendspits voor. 14

15 Afbeelding 5 Weg door Jonkerbos - Burgemeester Daleslaan Veiligheid Tijdens het schouwen in de ochtend op 6 november tussen 8:00 en 9:00 uur deden zich verschillende onveilige situaties voor op dit ongeregelde kruispunt (zie afbeelding 5). Vijf maal was er sprake van een gevaarlijke situatie. Eén keer was er een bijnaongeval. Deze situaties deden zich voor tussen gemotoriseerd verkeer en fietsers. Ook tussen gemotoriseerd verkeer onderling is het soms gevaarlijk. De fietsoversteken waar zich tijdens het observeren onveilige situaties voordeden komen hier onder aan bod. Fietsoversteek over de Burgemeester Daleslaan Autoverkeer vanuit het Jonkerbosplein dat de Burgemeester Daleslaan op wil rijden moet twee rijstroken en het fietspad oversteken voordat het op de Burgemeester Daleslaan aankomt (zie afbeelding 6). Dit is een grote oversteek waar veel verkeer op rijdt. Hierdoor kan het verkeer maar moeilijk over steken. Als het oversteekt moeten de voertuigen eerst een hiaat vinden in de stroom auto s en vervolgens nog voorrang geven aan de fietsers die de Burgemeester Daleslaan oversteken. Omdat bestuurders hier in eerste instantie vooral zoeken naar een hiaat om tussen het autoverkeer over te steken, is de oplettendheid naar fietsers geringer en de rijsnelheid soms te hoog. Dit probleem wordt versterkt doordat het hier een twee richtingen fietspad betreft. De fietsoversteek is daarnaast niet duidelijk vormgegeven voor wat betreft een oversteek met voorrang. Er doen zich vaak situaties voor waarbij bestuurders de fietsrichting geen voorrang geven. Veel fietsers weten dit en verlagen het tempo al tijdens het naderen van de oversteek. Wat ook voor onveiligheid op deze oversteek zorgt is de aanwezigheid van twee stroken voor gemotoriseerd verkeer op de Burgemeester Daleslaan. Verkeer op de ene strook kan het zicht belemmeren van het verkeer op de andere strook. Hierdoor worden fietsers soms niet gezien. 15

16 Afbeelding 6 Oversteek naar de Burgemeester Daleslaan Noordelijke fietsoversteek over de Weg door Jonkerbos Oost Fietsers komen op deze oversteek soms in onveilige situaties terecht door rechtsafslaand verkeer komende vanuit de Burgemeester Daleslaan. Deze afslagbeweging bestaat uit twee stroken. Net zoals bij de andere fietsoversteek wordt ook hier het zicht belemmerd als er op beide stroken verkeer aanwezig is. De achterste auto (zie auto bij letter A in afbeelding 7) kan niet goed zien of er een fietser oversteekt. De voorste auto belemmert het zicht. Deze onoverzichtelijke situaties leiden er toe dat zowel de fietsoversteek over de Burgemeester Daleslaan als wel de fietsoversteek over de Weg door Jonkerbos Oost gevaarlijk zijn. Daarnaast is het niet logisch voor fietsers die de Weg door Jonkerbos Oost oversteken dat zij voorrang moeten verlenen aan gemotoriseerd verkeer. Deze fietsers bevinden zich namelijk op een rechtdoorgaand fietspad, terwijl het autoverkeer rechtsaf slaat. Ook dit fietspad wordt (illegaal) in twee richtingen bereden. Afbeelding 7 Beperkt zicht op fietsoversteken Viastat-analyse De Viastat-analyse onderstreept de onveiligheid zoals op straat te zien is. Daarnaast blijkt dat ook op de andere fietsoversteken (over de Weg door Jonkerbos West) de veiligheid te wensen overlaat. In totaal vonden hier 35 ongevallen plaats in de periode Ter plaatse van de linker cirkel in afbeelding 8 waren 13 ongevallen. Hierbij waren acht fietsers betrokken waarvan er zeven gewond raakten. 16

17 Afbeelding 8 Ongevallen op aansluiting Burgemeester Daleslaan Weg door Jonkerbos N Ter plaatse van de rechter cirkel waren 22 ongevallen. Van dit aantal waren er 20 veroorzaakt door het niet geven van voorrang. Van deze 22 ongevallen betrof het 15 maal ongevallen tussen fietsers met gemotoriseerd verkeer. Hierbij zijn 6 gewonden gevallen waarvan er één ernstig. Voor wat betreft de rechter cirkel blijkt uit afbeelding 9 dat alle ongevallen met fietsers zich voordeden op de oversteek over de Burgemeester Daleslaan. Bij het overgrote deel van deze ongevallen waren fietsers betrokken die richting het zuiden fietsten (de voor het autoverkeer onverwachte rijrichting). Dit zijn alarmerende cijfers en het is zaak om zo snel mogelijk de onveilige situatie tussen fietsers en gemotoriseerd verkeer te verbeteren. Afbeelding 9 Manoeuvregegevens N 17

18 Afbeelding 10 Richtingnummers op K450 Weg door Jonkerbos - Tarweweg 2.3 Weg door Jonkerbos - Tarweweg Het kruispunt Weg door Jonkerbos Tarweweg (K450) is een vier-armig kruispunt dat zich op 970 meter afstand bevindt van het Jonkerbosplein. Dit kruispunt wordt voertuigafhankelijk geregeld. Op afbeelding 10 is het kruispunt weergegeven met daarop de bijbehorende richtingnummers. Tarweweg Weg door Jonkerbos Het kruispunt kan het verkeer gemakkelijk aan. De zijrichtingen zijn niet heel erg druk. Toch wordt het verkeer niet altijd optimaal afgewikkeld. Tijden De ontruimingstijden lijken niet optimaal ingesteld te zijn. Daarnaast zijn de vastgroentijden voor de richtingen 2, 5 en 8 op acht seconden ingesteld. Dit is aan de hoge kant. Daarentegen blijken de maximum groentijden (25 seconden) van de richtingen 2 en 8 regelmatig te kort. Opstelstroken De opstelstrook richting 3 is regelmatig te kort om al het verkeer kwijt te kunnen. Soms blokkeert de wachtrij op deze richting de opstelstrook voor richting 2. Andersom komt dit ook voor: de wachtrij van richting 2 blokkeert soms de opstelstrook van richting 3. Richting 9 wordt juist erg weinig gebruikt. Dit komt omdat veel voertuigen op het voorgaande ongeregelde kruispunt al linksaf richting het ziekenhuis rijden. Bussen Soms ontstaan er wachtrijen ten gevolge van busingrepen. De bussen op richting 12 krijgen te vroeg groen. Tijdens het schouwen bleek dat de bussen na het startgroen nog ongeveer 9 seconden nodig hebben om de stopstreep te bereiken. 18

19 Langzaam verkeer Richtingen 24 en 28 hebben geen drukknop voor fietsers. De fietsers drukken hier vaak op de drukknop voor voetgangers. De voetgangersrichting krijgt dan onnodig groen licht. Hierdoor kunnen andere richtingen minder groen krijgen. Daarnaast is er geen stopstreep voor fietsers op richting 24. Lussen De lange lussen liggen dicht op de stopstreep. Daardoor kan het groen te vroeg of te laat worden afgebroken. Als de lussen verder weg van de stopstreep liggen, dan kan er eerder rekening worden gehouden met naderend verkeer. Veiligheid Op dit kruispunt hebben zich elf ongevallen voorgedaan in de afgelopen vijf jaar. Deze ongevallen hebben verschillende oorzaken en bieden niet direct aanknopingspunten ter verbetering. 2.4 Grootstalselaan Hatertseweg Het kruispunt (K403, zie afbeelding 11) heeft erg veel verkeer te verwerken. In de ochtendspits gaat dit goed en worden de wachtrijen telkens afgewikkeld. De ontruimingstijden lijken goed ingesteld. Op alle armen bevindt zich zowel veel gemotoriseerd als fietsverkeer. Gedurende de ochtendspits groeit de hoeveelheid verkeer op de richtingen 5 en 11, met een piek om kwart voor negen. Deze richtingen maken deel uit van de route welke aantrekkelijker gemaakt dient te worden. Doordat alle richtingen druk zijn, is er weinig ruimte voor extra groen licht voor verkeer op de richtingen 5 en 11 (verkeer dat zich op tangentstructuur bevindt). In de avondspits is het drukker en lukt het niet meer om alle wachtrijen volledig af te wikkelen. Er wordt hinder ondervonden van de filevorming die zich voordoet op de Hatertseweg ten zuiden van het kruispunt. Het verkeer op de richtingen 2, 6 en 10 kan door deze terugslag niet optimaal afrijden. Wachtrijen worden hier niet afgewikkeld. Mede door bovengenoemd probleem worden opstelstroken geblokkeerd. De wachtrij van richting 6 blokkeert soms het opstelvak van richting 5. Daarnaast komt het ook voor dat de wachtrij op richting 10 het verkeer op richting 11 blokkeert. Dit komt vice versa ook voor: de wachtrij op richting 11 blokkeert het opstelvak van richting

20 Afbeelding 11 Richtingnummers op K403 Grootstalselaan - Hatertseweg Grootstalselaan Hatertseweg De volgende zaken zijn waargenomen: De OV prioriteit op richting 9 en 10 lijkt niet te werken. Op richting 12 werkt deze wel. De hiaattijd op richting 5 is erg scherp ingesteld (op lus 5.2 is 0 seconden ingesteld en op lus 5.3 is 1,5 seconden ingesteld). Het komt regelmatig voor dat richting 6 geblokkeerd wordt door richting 5. Als twee voertuigen zich vervolgens na elkaar uitvoegen, valt het hiaat op richting 5. Het rode licht op de middenberm van voetgangerslicht 35.2 is defect. Volgens de automaat vertoont de uitmeldlus van bussen op richting 2 (SD01/4202) ondergedrag. Veiligheid Op dit kruispunt hebben 28 ongelukken plaatsgevonden in de periode Van dit aantal is er enkel één als ernstig ongeval geregistreerd. De oorzaken van de ongevallen zijn divers. Ook de tijdstippen en de locaties op het kruispunt van de ongevallen verschillen. De hoogte van het aantal ongevallen valt mee gezien de drukke verkeerssituatie op het kruispunt. Op elke arm van het kruispunt is sprake van veel verkeer. Bijna alle ongevallen vonden plaats tussen gemotoriseerd verkeer onderling. Slechts vier ongevallen betroffen gemotoriseerd met langzaam verkeer. Vanwege de verschillende oorzaken en weinig gewonden is het kruispunt als redelijk veilig te kenmerken. 2.5 Grootstalselaan Nieuwe Mollenhutsweg Het kruispunt (K460, zie afbeelding 12) is overzichtelijk en wordt geregeld met een twee-fasenregeling. Dit is mogelijk door de toegestane deelconflicten tussen richtingen 2 en 8 en de richtingen 5 en 11. Deze deelconflicten leveren overigens geen problemen op. Ook op dit kruispunt vielen een aantal zaken op: 20

21 Detectie Er vindt voertuigdetectie plaats via radar. Deze radardetectie is echter alleen actief op de richtingen 5 en 11. De maatgevende hoofdrichtingen (2 en 8) hebben een vaste groentijd van 25 seconden. De geloofwaardigheid van de verkeersregeling wordt hierdoor aangetast omdat er soms voertuigen staan te wachten zonder reden. Opstelruimte en markering Het verkeer op richting 8 moet een soort uitvoegbeweging maken om rechtdoor te gaan. Dit is onlogisch. Verder viel op dat de opstelstroken niet allemaal even duidelijk aangegeven zijn met markering. Ook richting 5 bestaat uit twee rijstroken. Er ontbreken echter pijlmarkeringen. De pijlmarkeringen zijn wel aanwezig op richting 8. Op richtingen 2 en 11 is er helemaal geen markering aanwezig die duidt op de aanwezigheid van twee stroken. De breedte van de weg leent zich er wel voor dat zich hier twee automobilisten opstellen. Dit gebeurt in de praktijk ook. Afbeelding 12 Richtingnummers op K460 Nieuwe Mollenhutsweg - Grootstalselaan Langzaam verkeer Het langzame verkeer heeft een voorstart op het parallel rijdende gemotoriseerde verkeer. Er zijn geen drukknoppen aanwezig. Het langzame verkeer krijgt dus elke cyclus groen licht, ook als er geen verkeer aanwezig is. Dit zorgt voor onnodige verliestijden. Nieuwe Mollenhutsweg Grootstalselaan Veiligheid Hier hebben achttien ongevallen plaatsgevonden. Elf hiervan betrof ongevallen met als hoofdtoedracht het niet geven van voorrang, of beletten van doorgang. Uit de rapporten behorende bij deze ongevallen blijkt dat deze ongevallen te maken hebben met het gelijktijdig groen van de richtingen 2 en 8, waarbij op beide richtingen ook linksaf afgeslagen kan worden. Dit verkeer is dan in deelconflict met het verkeer op de tegemoetkomende richting. De gemeente kan overwegen om deze deelconflicten op te heffen om zo de veiligheid te verbeteren. Om dit moment is hier nog niet directe aanleiding toe. Als 21

22 Afbeelding 13 Richtingnummers op K430 Grootstalselaan St. Annastraat de streng echter een aanlokkende werking op het verkeersaanbod gaat krijgen, dan is het de overweging waard. 2.6 Grootstalselaan St. Annastraat Op het kruispunt (K430, zie afbeelding 13) is het meeste verkeer te vinden op richting 2. Ook op de andere armen is redelijk wat verkeer. Er is een logische fasevolgorde en wachtrijen worden netjes afgewikkeld. Wel kan door enkele maatregelen op dit kruispunt de tangentstructuur aantrekkelijker gemaakt worden voor verkeer. In hoofdstuk 3 wordt hier dieper op ingegaan. St. Annastraat Grootstalselaan Veiligheid Op dit kruispunt hebben 22 ongevallen plaatsgevonden. Er zijn geen mensen gewond geraakt. De oorzaken en tijdstippen zijn verschillend. Ook de exacte locaties waarop de ongevallen plaatsvonden verschillen en bieden weinig aanknopingspunten ter verbetering van de veiligheid. 22

23 3 Maatregelen Op basis van voorgaand hoofdstuk, worden in deze paragraaf eerst algemene punten genoemd waardoor de gehele situatie op de streng kan verbeteren. Daarna word ingegaan op mogelijke verbeteringen per kruispunt. Algemeen Voor wat betreft de gehele streng zal het nuttig zijn om de staat van het asfalt nader te onderzoeken en waar nodig te verbeteren. Tijdens het schouwen zijn enkele kuilen waargenomen. Deze bevinden zich vooral in de buurt van de Van Peltlaan. Het is mogelijk dat een toename van het verkeer op de streng kan leiden tot nadelige effecten voor de ongeregelde situaties. Er moet rekening mee worden gehouden dat voetgangers en fietsers moeilijker over kunnen steken bij een toenemende verkeersintensiteit. Groene Golf Omdat de kruispunten voor het ontwerpen van een groene golf relatief ver van elkaar af liggen (soms meer dan een kilometer), zal er sprake zijn van aanzienlijke pelotondiffusie. Dit houdt in dat het aantal voertuigen dat aan het begin van de streng vertrekt, na verloop van tijd meer gespreid over de streng gaat rijden. Bij een dergelijke situatie is het moeilijker om de gehele uitgewaaierde groep binnen een groenfase te laten afrijden. Door middel van dynamische verkeerssignalering kan geprobeerd worden om de groep voertuigen compact te houden. Op deze manier kan er effectiever gebruik gemaakt worden van een groene golf. Bij een eventueel vervolgonderzoek naar een groene golf is het verstandig hier rekening mee te houden. Qua verkeersintensiteiten zullen voornamelijk de kruispunten K403 (met de Hatertseweg) en de kruispunt K430 (met de St. Annastraat) problemen kunnen opleveren bij het ontwerp van een groene golf. Deze kruispunten hebben hoge intensiteiten op de zij-armen. Bij de maatregelen die in dit hoofdstuk ter sprake komen is het uitgangspunt dat er geen groene golf wordt ontworpen. 3.1 Jonkerbosplein Het GGT adviseert om detectielussen aan te leggen en om het kruispunt voertuigafhankelijk te regelen. De doorstroming zal hierdoor verbeteren. Ontruimingstijden en koppelingen tussen kruispunten Het GGT heeft de ontruimingstijden opnieuw berekend. Opvallend is dat de nieuw berekende ontruimingstijden (zie bijlage A) tussen het gemotoriseerde verkeer lager liggen dan de huidige ontruimingstijden. De nieuw berekende ontruimingstijden waarbij het langzaam verkeer betrokken is, zijn daarentegen hoger. Wanneer voor deze aansluiting een nieuwe regeling wordt ontworpen, kan op basis van de nieuw berekende ontruimingstijden onderzocht worden of een andere fasevolgorde met minder verliestijd mogelijk is. Daarnaast kan bij het ontwerp gestreefd worden naar een betere afstemming van het groene licht van richting 7 met het groene licht van richting 8. Hetzelfde geldt voor de afstemming tussen het groene licht van de richtingen 2 en 61 en de richtingen 2 en 62. Zo kan de hoeveelheid verkeer dat een dubbele stop moet maken, worden verminderd. 23

24 Verdere verbeteringen het aanbrengen van rateltikkers op de voetgangersoversteekplaatsen; het aanbrengen van nieuwe belijning waar deze is verdwenen; het verwijderen van de roestvlakken op de lantaarns; het aanbrengen van ontbrekende achtergrondschilden; het uniformeren van de symbolen van verkeerslicht 11.1 (of naar pijlen, of naar volle lenzen); de fietsoversteken met richtingen 25 en 26 wijzigen naar tweerichtingsoversteken; het verplaatsen of verwijderen van het informatiebord; een verkeerslicht boven strook 62.2 aan te brengen (ten behoeve van de veiligheid). 3.2 Weg door Jonkerbos Burgemeester Daleslaan Het ongeregelde kruispunt tussen het Jonkerbosplein en het kruispunt bij het C.W.Z. belemmert tijdens de ochtendspits een vlotte doorstroming op het begin van de halve ring. Daarnaast is het er onveilig. Het GGT stelt een drietal opties ter verbetering voor: 1. het aantal rijstroken op de Weg door Jonkerbos terugbrengen van twee naar één strook; 2. het plaatsen van verkeerslichten; 3. het ophogen en beter accentueren van de fietsoversteek over de Burgemeester Daleslaan. Van twee naar één strook Het terugbrengen van het aantal rijstroken op de Weg door Jonkerbos (zie afbeelding 14) van twee naar één strook op heeft als doel om de oversteekbaarheid van deze weg gemakkelijker en veiliger te maken. Na het kruispunt zijn er weer twee stroken aanwezig. Door deze maatregel wordt de oversteek minder lang en een stuk overzichtelijker. Op basis van de aangeleverde intensiteiten zal één strook voldoende moeten zijn om het verkeer te kunnen verwerken. Verkeer vanaf het Jonkerbosplein dat de Burgemeester Daleslaan in wil rijden zal zo gemakkelijker over kunnen steken. Hierdoor zal de wachtrij waarschijnlijk verminderen. Het rechtsafslaande verkeer vanuit de Burgemeester Daleslaan richting het Jonkerbosplein zal hierdoor ook gemakkelijker de Weg door Jonkerbos op kunnen rijden. De voertuigen hoeven dan niet meer een hiaat te zoeken tussen het verkeer dat al op de Weg door Jonkerbos rijdt. Het kan dan namelijk vrij de rechterstrook oprijden, omdat zich hier geen verkeer bevindt. Door de belijning te veranderen in een doorgetrokken streep kan er voor gezorgd worden dat voertuigen pas na ongeveer 15 meter naar de linkerrijstrook kunnen rijden. Er kan daarnaast worden gekozen om het aantal stroken op de Burgemeester Daleslaan terug te brengen naar slechts één strook. Hierdoor kan het gemotoriseerd verkeer niet meer de fietsers afschermen voor ander gemotoriseerd verkeer op de andere strook. De vraag is echter of dit gewenst is met het oog op de fluctuerende intensiteiten op de weg (bijvoorbeeld bij thuiswedstrijden van voetbalclub N.E.C). De noordelijke fietsoversteek (omcirkeld in afbeelding 14) over de Weg door Jonkerbos kan worden opgeheven. Wel dient dan de zuidelijke fietsoversteek zodanig aangepast te worden dat deze geschikt is voor twee richtingen. 24

25 Afbeelding 14 Schets met maar één strook voor rechtdoorgaand verkeer Verkeerslichten plaatsen Op basis van de onveiligheid en de doorstromingsproblematiek kan ook gekozen worden om verkeerslichten te plaatsen. De verkeerslichtenregeling van het kruispunt kan gekoppeld worden met de regeling van het Jonkerbosplein. Zodoende hoeft verkeer geen dubbele stop te maken. Door deze maatregel wordt tevens de tangentroute aantrekkelijker voor verkeer. Dit verkeer kan zo doorrijden in één groen fase zonder dat verkeer van de Burgemeester Daleslaan dit verkeer parten zal spelen. Het verkeer vanuit en naar de Burgemeester Daleslaan heeft dan een eigen groentijd waardoor ze niet meer een hiaat te hoeven zoeken tussen het rechtdoorgaande verkeer op de Weg door Jonkerbos. Uit analyse met COCON blijkt dat met de huidige intensiteiten het kruispunt goed geregeld kan worden. Er is dan sprake van een 3-fasenregeling met de richtingnummers zoals ze zijn weergegeven in afbeelding

26 Afbeelding 15 Kruispuntfoto met richtingnummers Er zijn verschillende regelingen ontworpen: 1. Een regeling op basis van de huidige rijstrookindeling, zonder deelconflicten. 2. Een regeling waarbij de rechtsafrichting op de Weg door Jonkerbos Oost een aparte signaalgroep krijgt toegedeeld (richting 1). Het voordeel hiervan is dat de fietsers op richting 28 zo meer groen kunnen krijgen. Er is namelijk weinig rechtsafslaand verkeer. Dit betekent dat als er enkel rechtdoorgaand verkeer op richting 2 is, het licht op richting 1 rood kan blijven waardoor richting 28 langer groen kan blijven. 3. Een regeling waarbij deelconflicten worden toegestaan tussen rechtsafslaand verkeer en langzaam verkeer. Net als voor regeling 2 betekent dit dat de fietsers op richting 28 meer groen licht krijgen. De genoemde regelingen zijn opgenomen in de bijlage B. Het GGT geeft de voorkeur aan de tweede regeling. De fietsers op richting 28 kunnen zo meer groen licht krijgen (ten opzichte van regeling 1) en de veiligheid is hoger door het ontbreken van deelconflicten (ten opzichte van regeling 3). Bij al deze regelingen adviseert het GGT om waarschuwingsborden te plaatsen bij de fietsoversteken op het westelijke deel van het kruispunt. Zo kan voorkomen worden dat fietsers denken dat het verkeerslicht op de oostelijke oversteken ook geldt voor de westelijke oversteken. Naast de ontworpen regelingen kan er ook gekozen worden om tevens de westelijke fietsoversteken te regelen. Gemotoriseerd verkeer dat naar richting 5 toe wil rijden kan dan al voor de fietsoversteek over de Weg door Jonkerbos West gestopt worden. Door middel van een nalooptijd kan de regeling zo worden ontworpen dat verkeer na groen licht om de fietsoversteek over te kunnen steken ook groen licht krijgt om de Weg door Jonkerbos Oost over te steken. Het verkeer hoeft dan geen dubbele stop te maken. 26

27 Ophoging van de fietsoversteek op de Burgemeester Daleslaan De fietsoversteek kan opgehoogd worden om zo duidelijker zichtbaar te zijn. De fietsoversteek kan dan ook worden uitgevoerd in rood asfalt waarbij behorende markeringen worden aangebracht. Tijdens de observaties op straat bleek dat gemotoriseerd verkeer vaak pas laat (of helemaal geen!) voorrang verleent aan de fietsers. Conclusie Om de beoogde tangentstructuur aantrekkelijker te maken, moeten zonder enige twijfel maatregelen genomen worden op het kruispunt Weg door Jonkerbos en de Burgemeester Daleslaan. De wachtrij met verkeer dat de Burgemeester Daleslaan op wil rijden is dermate lang dat de doorstroming aan het begin van de tangentstructuur ernstig wordt belemmerd. De tweede en eigenlijk de belangrijkste reden voor actie is de onveiligheid, voornamelijk met betrekking tot de kwetsbare fietsers. Om de veiligheid te verbeteren adviseert het GGT om zo snel mogelijk de fietsoversteek opvallender aan te brengen. Daarnaast heeft de gemeente de keuze om of wel de rijstrookindeling aan te passen, dan wel om verkeerslichten te plaatsen. Beide mogelijkheden zullen zowel bijdragen aan betere doorstroming als meer veiligheid. De rijstrookindeling kan nu al aangepast worden door middel van het plaatsen van schilden. 3.3 Weg door Jonkerbos - Tarweweg Ook voor dit kruispunt heeft het GGT de ontruimingstijden opnieuw berekend (zie bijlage A). Net als op het Jonkerbosplein zijn voor wat betreft gemotoriseerd verkeer onderling de nieuw berekende ontruimingstijden lager dan de huidige ontruimingstijden. De ontruimingstijden waarbij het langzame verkeer is betrokken zijn ook hier juist weer hoger dan de huidige ontruimingstijden. Verdere mogelijke verbeteringen zijn: Het verlagen van de vastgroentijden van acht naar vier seconden (voor de richtingen 2, 5 en 8. Het verlengen van de opstelstrook van richting 3. Zo zal de wachtrij op deze richting minder snel de opstelstrook van richting 2 blokkeren. Herziening van de busingrepen zodat de benoemde problemen zullen verdwijnen. Het aanbrengen van drukknoppen op de fietsrichtingen 24 en 28. Deze drukknoppen hoeven niet eens te werken. Het gaat er om dat op deze manier fietsers niet meer op de voetgangersdrukknoppen drukken. Het aanbrengen van een stopstreep voor de fietsers op richting 24. Het verplaatsen van de lange lussen op richtingen 2 en 8 (de doorgaande richtingen op de streng) naar een grotere afstand van de stopstrepen. Zo kan er in een vroeger stadium rekening worden gehouden met aankomend verkeer. 3.4 Grootstalselaan Hatertseweg Het middelste kruispunt heeft in tegenstelling tot het kruispunt aan de Tarweweg te maken met hoge intensiteiten op de zij-armen (de Hatertseweg). De regeling zelf is goed. Grote verbeteringen zullen niet snel mogelijk zijn. Het grootste probleem dat zich tijdens de avondspits voordoet is de terugslag vanuit de Hatertseweg ten zuiden van het kruispunt. Voor het aanpakken van de filevorming op de Hatertseweg zal onderzoek gedaan moeten worden naar maatregelen ten zuiden van het kruispunt

28 Om de tangentstructuur aantrekkelijker te maken kunnen hiaattijden voor verkeer op de richtingen 5 en 11 verhoogd worden. Op het kruispunt zelf zijn enkel kleine verbeteringen mogelijk: Herziening van de busprioriteit op richtingen 9 en 10. Deze werkt nu niet goed. Het verhogen van de hiaattijden op de lussen 11.2 en 11.3 naar respectievelijk 0,5 en 2 seconden. Wel is het verstandig om deze waarden op straat nauwkeuriger af te stemmen. Het ophogen van de hiaattijden op de lussen 5.2 en 5.3 op richting 5 naar respectievelijk 0,5 en 2 seconden. Zo wordt voorkomen dat er hiaten vallen als er twee voertuigen zich na elkaar uitvoegen. Ook hier is het weer verstandig om deze waarden op straat nauwkeuriger af te stemmen. Reparatie van het rode licht op de middenberm (verkeerslicht 35.2). Het repareren van de uitmeldlus voor bussen op richting Grootstalselaan Nieuwe Mollenhutsweg Het verkeer op richting 8 dat rechtdoor wil moet een soort uitvoegbeweging maken. Dit is onlogisch en tevens ongewenst met het oog op het aantrekkelijker maken van de tangentstructuur. Verdere mogelijke verbeteringen zijn: Het detecteren met de radar of detectielussen op de richtingen 2 en 8. Het aanbrengen van nu ontbrekende pijlmarkeringen op richting 5. Het aanbrengen van markering die de richtingen 2 en 11 indeelt in twee stroken. Zo wordt het kruispunt duidelijker en zullen voertuigen zich efficiënter opstellen. Het aanbrengen van drukknoppen voor fietsers en voetgangers. Zo kunnen onnodige verliestijden worden voorkomen. 3.6 Grootstalselaan St. Annastraat De regeling kan het verkeer goed verwerken. Wel kan op dit kruispunt (zie afbeelding 16) de beoogde tangentstructuur extra gefaciliteerd worden. Dit kan gebeuren door een tweede strook te reserveren voor linksafslaand verkeer. Op twee manieren kan dit worden vormgegeven. Afbeelding 16 Luchtfoto van het kruispunt Grootstalselaan St. Annastraat 28

29 Het GGT heeft deze twee mogelijkheden onderzocht en doorgerekend. Voor beide opties geldt dat de plek waar de twee stroken teruggebracht worden naar één strook op de St. Annastraat (momenteel vrij direct na het kruispunt), een tiental meter verschoven kan worden om zo meer rendement te halen voor het linksafslaande verkeer. Het heeft dan meer tijd en ruimte om in te voegen. Ten eerste is er de optie om twee stroken exclusief aan linksaf verkeer toe te wijzen. De tweede mogelijkheid is om de huidige situatie intact te houden, waarbij enkel de middelste strook anders wordt toegewezen. In dit geval wordt deze strook naast rechtdoorgaand, ook aan linksafslaand verkeer toegewezen. Dit betekent het volgende voor de rijstrookindeling en richtingnummers op de Grootstalselaan: Optie 1 Optie 1 zal het beste bijdragen aan de gewenste tangentstructuur. Wel doen zich twee problemen voor die een lichte aanpassing vereisen van de vormgeving van het kruispunt. De rechter strook zal zowel bestemd zijn voor rechtdoorgaand als voor rechtsafslaand verkeer. Deze strook zal dan in de avondspits 615 pae moeten verwerken (op basis van de huidige intensiteiten). Omdat de opstelstrook voor de bijbehorende strook slechts 40 meter is zal deze dan vaak volstaan met voertuigen. De andere opstelstroken zullen hierdoor worden geblokkeerd. Deze strook zal verlengd moeten worden. Het tweede probleem is dat voertuigen op richtingen 6 en 12 bij een dubbel uitgevoerde richting 6 niet meer gelijktijdig over het kruispuntvlak kunnen rijden. Als er twee voertuigen naast elkaar rijden en beide linksaf slaan, is er geen ruimte meer voor voertuigen die vanuit richting 12 komen. Dit probleem kan worden opgelost door de middengeleiders in te korten met enkele meters (zie afbeelding 17, de betreffende geleiders zijn omcirkeld). 29

30 Afbeelding 17 Luchtfoto met de in te korten middengeleiders Met een dergelijke vormgeving dienen ook een aantal ontruimingstijden te worden gewijzigd. Om een benadering van een regeling te krijgen die bij optie 1 van toepassing zou kunnen zijn, zijn deze ontruimingstijden voorlopig geschat. Mocht de gemeente over willen gaan naar een dergelijke vormgeving dan dienen deze opnieuw berekend te worden. Bij optie 1 is een regeling ontworpen welke is opgenomen in bijlage 2. Optie 2 Bij deze optie wordt de huidige strook voor rechtdoorgaand verkeer tevens toegewezen aan linksafslaand verkeer. Daarnaast wordt richting 6 gewijzigd in richting 5. Richting 5 heeft dan dus 2 stroken: de linkerstrook is enkel bestemd voor linksafslaand verkeer en het verkeerslicht behoudt zijn pijlsjabloon. De rechterstrook heeft een volle lens en hier kan verkeer zowel links als rechtdoor. Ook voor deze optie heeft het GGT de ontruimingstijden waar nodig opnieuw geschat om een regeling te kunnen ontwerpen. Ook deze regeling is opgenomen in bijlage C. Huidige situatie Om voorgaande opties te kunnen beoordelen is er ook een regeling ontworpen die de huidige situatie op straat benadert. Wederom is ook deze regeling opgenomen in bijlage C. Evaluatiegegevens De cyclus- en verliestijden van de regelingen zijn voor wat betreft de ochtendspits (tabel 1): 30

31 Tabel 1 Cyclus- en verliestijden ochtendspits Ochtend Cyclustijden (sec.) Gemiddelde verliestijden Gem. verliestijd op richting 6 (sec.) (sec.) (sec.) Huidig Optie ,5 21,5 26 Optie ,5* 19 Gem. verliestijd op richting 7 Tabel 2 Cyclus- en verliestijden avondspits Voor wat betreft de avondspits: Avond Cyclustijden (sec.) Gemiddelde verliestijden Gem. verliestijd op richting 6 (sec.) (sec.) (sec.) Huidig ,5 25 Optie ,5 25,5 32,5 Optie * 17 Gem. verliestijd op richting 7 *Bij optie 2 is er geen sprake van een richting 6. De waarde geeft de verliestijd weer van de strook welke behoort bij richting 5 en enkel is toegewezen aan linksafslaand verkeer. Uit de cyclustijden en verliestijden blijkt dat de huidige situatie de laagste cyclus- en verliestijd oplevert. Optie 1 levert daarentegen de hoogste cyclus- en verliestijd. Wel zal juist optie 1 de sterkst stimulerende werking hebben op de beoogde tangentstructuur. Dit betekent echter wel dat (bij gelijke intensiteiten) de doorstroming voor wat betreft het gehele kruispunt minder wordt. Voor de richtingen 6 en 7 (de tangentrichtingen) wijzigen de wachttijden niet veel. Met name op richting 6 kan bij een groter verkeersaanbod meer verkeer verwerkt worden. Optie 2 zal de beoogde tangentstructuur ook stimuleren, maar wat minder sterk. Ook bij deze optie kan er op de tangentrichtingen meer verkeer worden verwerkt. In vergelijking met optie 1 zijn de cyclustijden minder hoog en zal de verliestijd lager zijn. Het is aan de gemeente om een afweging te maken voor de keuze van een optie. 3.7 Kosten Omdat er al diverse geplande en zelfs gerealiseerde aanpassingen zijn gedaan op de kruispunten, zullen in deze paragraaf enkel de kosten worden genoemd waarover nog geen besluitvorming heeft plaatsgevonden. Dit betreft dan een indicatie van de kosten die behoren bij het ongeregelde kruispunt Burgemeester Daleslaan en het kruispunt met de St. Annastraat en de Grootstalselaan Weg door Jonkerbos Burgemeester Daleslaan De kosten zijn afhankelijk van de gekozen optie. Bij zowel optie 1 als optie 2 is de geadviseerde aanpassing van de fietsoversteek meegenomen. Optie 1 zal slechts kosten met zich meebrengen voor wat betreft aanpassingen aan de markering plus de kosten in verband met de fietsoversteek. Een indicatie voor de kosten hiervoor zijn weergegeven in onderstaande tabel (tabel 3). 31

32 Tabel 3 Kosten optie 1 OPTIE 1 Actie Kosten Wat Pijlmarkering aanbrengen 100,-- per pijl Pijlmarkering verwijderen 50,-- per pijl Pijlmarkering wijzigen (verwijderen en aanbrengen) 150,-- per pijl Lengtemarkering aanbrengen 5,-- per meter Lengtemarkering verwijderen 5,-- per meter Lengtemarkering wijzigen (verwijderen en aanbrengen) 10,-- per meter Fietsoversteek verwijderen: verharding opbreken 39 x 20,-- = 780,-- per m2 Fietsoversteek aanbrengen: verharding aanleggen 39 x 60,-- = 2.340,- - Markering fietsoversteek 1.000,-- Totale aanneemkosten: 6.000,-- Totale kosten: 9.000,-- per m2 Optie 2 zal fors duurder uitvallen. De kosten worden geïndiceerd op (zie tabel 4): Tabel 4 Kosten optie 2 OPTIE 2 Actie Kosten Wat Nieuwe verkeersregelautomaat ,-- automaat Nieuw regelprogramma (CCOL) ,-- applicatie Bekabeling en graafwerk ,-- Toevoegen koplus (10 maal) 10 x 1.000,-- = ,-- detector Toevoegen korte lus op afstand (tot 80 meter) 6 x 1.500,-- = 9.000,-- detector Toevoegen lange lus (20 m lang, 20 m van 6 x 2.000,-- = stopstreep) ,-- detector Extra verkeerslantaarn (minimaal 13 stuks) 13 x 500, ,-- per stuk Fietsoversteek weghalen: verharding opbreken 39 x 20,-- = 780,- per m2 Fietsoversteek aanbrengen: verharding aanleggen 39 x 60,-- = 2340,-- per m2 Markering ten behoeve van de fietsoversteek 1.000,- Totale aanneemsom: ,-- Totale kosten: Bij bovenstaande kosten komen ook nog de engineeringskosten, btw en gemeentelijke en provinciale apparaatskosten bij. Als vuistregel wordt daarom de aanneemsom door het GGT vermenigvuldigd met een factor 1,5. Zodoende is uitgekomen op de totale kosten (onderste regel in de tabellen). Uit de tabellen blijkt duidelijk dat optie 1 veel goedkoper is. Wel is het zo dat de verkeerssituatie met verkeerslichten veel beter beïnvloedbaar is. Door het wijzigen van de instellingen kan de beoogde route beter worden gestimuleerd Grootstalselaan St. Annastraat Een indicatie van de kosten behorende bij optie 1 is weergegeven in tabel 5. 32

33 Tabel 5 Kosten optie 1 OPTIE 1 Actie Kosten Wat Uitgebreide aanpassing van de verkeersregelautomaat ,-- automaat Nieuw regelprogramma (CCOL) ,-- applicatie Conflictenmatrix aanpassen 5.000,-- Rijstrook verlengen: verharding aanleggen 30 x 60,-- = 1.800,-- Pijlmarkering wijzigen (verwijderen en aanbrengen) 6 x 150,-- = 900,-- per m2 per pijl Opbreken betonstraatstenen 3 x 1,75 = 5,-- per m2 Totale aanneemsom: ,-- Totale kosten: ,-- De kosten behorende bij optie 2 zijn weergegeven in tabel 6. Tabel 6 Kosten optie 2 OPTIE 2 Actie Kosten Wat Uitgebreide aanpassing van de verkeersregelautomaat ,-- automaat Nieuw regelprogramma (CCOL) ,-- applicatie Conflictenmatrix aanpassen 5.000,-- Pijlmarkering wijzigen (verwijderen en aanbrengen) 3 x 150,-- = 450,-- per pijl Opbreken betonstraatstenen 3 x 1,75 = 5,-- per m2 Totale aanneemsom: ,-- Totale kosten: ,-- Uit de tabellen is op te maken dat de uitvoering van optie 2 iets meer zal kosten dan de uitvoering van optie Maatschappelijke baten Mocht de tangentstructuur een aanzuigende werking op verkeer krijgen, dan zullen de maatschappelijke baten over een groot gedeelte van de stad te merken zijn. Verkeersdeelnemers zullen dan vaker kiezen om over de route te rijden terwijl zij voorheen voor andere routes kozen. Deze maatschappelijke baten zijn echter van diverse toekomstige factoren afhankelijk. Op dit moment zijn de maatschappelijke baten dan ook lastig in geld uit te drukken. Bij het daadwerkelijk adviseren van regelingen ten behoeve van een groene golf, zou dit wel mogelijk zijn. De baten voor wat betreft de aansluiting met de Burgemeester Daleslaan zijn wel te bepalen middels een simulatie. Hier is niet voor gekozen. Tot slot is ook de verhoogde veiligheid een vorm van baten. Deze baten zijn in economische termen lastig te kwantificeren. 33

34 4 Conclusie Op verzoek van de gemeente Nijmegen heeft Het Groene Golf Team onderzoek verricht naar de route Jonkerbosplein Weg door Jonkerbos Grootstalselaan. Het Groene Golf Team is gevraagd onderzoek te doen naar mogelijkheden om deze route aantrekkelijker te maken voor verkeer. De doorstroming op de route Jonkerbosplein Weg door Jonkerbos Grootstalselaan kan door verschillende maatregelen verbeteren. Deze maatregelen betreffen onder andere het aanpassen van tijdsinstellingen, het verhelpen van technische mankementen en het aanbrengen van meer lussen. De route kan daarnaast extra worden geaccommodeerd door enkele infrastructurele aanpassingen. De infrastructurele aanpassingen zijn van toepassing op het ongeregelde kruispunt Weg door Jonkerbos Burgemeester Daleslaan en op het kruispunt Grootstalselaan - St. Annastraat. Vooral de verkeerssituatie op het kruispunt Weg door Jonkerbos Burgemeester Daleslaan leidt momenteel tot doorstromingsproblemen. Het GGT heeft hiervoor enkele opties aangedragen welke de verkeerssituatie zullen verbeteren. Naast het advies ten behoeve van doorstroming is er ook rekening gehouden met de veiligheid op de kruispunten. Vooral op het kruispunt Weg door Jonkerbos Burgemeester Daleslaan en op het Jonkerbosplein kan de veiligheid worden verbeterd als de voorgestelde maatregelen worden uitgevoerd. Concluderend kan gesteld worden dat de doelstelling is gehaald. Diverse mogelijkheden zijn inzichtelijk gemaakt om de doorstroming te verbeteren op het onderzochte gedeelte van de beoogde tangentstructuur. De route kan hierdoor een stuk aantrekkelijker worden voor verkeer. Het wordt vooral aantrekkelijker als de aangedragen infrastructurele wijzigingen worden doorgevoerd. De kosten en maatschappelijke baten zijn erg afhankelijk van de keuzes die hiertoe gemaakt worden. Een groene golf zal de route mogelijk nog aantrekkelijker maken. In overleg met de gemeente heeft het GGT besloten dat het ontwerpen van de regelingen ten behoeve van een groene golf voorlopig wordt uitgesteld. De redenen hiervoor zijn de geplande ontwikkelingen met betrekking tot het Jonkerbosplein, de parkeergarage bij het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis en de uitbreiding of verplaatsing van voetbalstadion de Goffert. Bij meer duidelijkheid hierover pakt het GGT het ontwerpen van regelingen ten behoeve van de groene golf graag weer op. Het GGT heeft hiervoor al een groot stuk voorwerk verricht en wil het onderzoek graag afmaken. 34

35 Bijlage A Ontruimingstijden Jonkerbosplein Huidige ontruimingstijden Jonkerbosplein

36 Nieuw berekende ontruimingstijden Jonkerbosplein Legenda Nieuwe ontruimingstijd is lager dan de huidige ontruimingstijd Nieuwe ontruimingstijd is hoger dan de huidige ontruimingstijd Toegevoegd of verwijderd conflict 36

37 Huidige ontruimingstijden K450 Weg door Jonkerbos - Tarweweg

38 Nieuw berekende ontruimingstijden K450 Weg door Jonkerbos - Tarweweg Legenda Nieuwe ontruimingstijd is lager dan de huidige ontruimingstijd Nieuwe ontruimingstijd is hoger dan de huidige ontruimingstijd Toegevoegd of verwijderd conflict 38

39 Bijlage B Ontworpen regelingen Weg door Jonkerbos Burgemeester Daleslaan Regeling 1: Ochtendspits Avondspits Regeling 2 (aparte richting 1): Ochtendspits Avondspits 39

40 Regeling 3 (met toegestane deelconflicten): Ochtendspits Avondspits 40

41 Bijlage C Ontworpen regelingen Grootstalselaan St. Annastraat Huidige situatie: Ochtendspits 41

42 Avondspits 42

43 Optie 1: Ochtendspits 43

44 Avondspits 44

45 Optie 2: Ochtendspits 45

46 Avondspits 46