CHECKLIST JAARUITVOERINGSPLAN INTEGRALE VEILIGHEID (JUP)

Transcriptie

1 CHECKLIST JAARUITVOERINGSPLAN INTEGRALE VEILIGHEID (JUP) Een hulpmiddel vr het pstellen van jaaruitveringsplannen Integrale Veiligheid vr en dr gemeenten dr Niek Verkaik en Frank Rzenberg, OBMC Flris Faes en Michel de Vrege, CCV versie definitief Referentie Utrecht, 4 maart 2013 VEILIGHEID DOOR SAMENWERKEN

2 VOORWOORD Checklist Jaaruitveringsplan pagina 2/12 Gemeenten hebben de regierl p het lkaal veiligheidsbeleid. Om p een gede wijze invulling te kunnen geven aan die rl is het Integraal Veiligheidsplan (IVP) vr gemeenten van belang. Het IVP is namelijk het sturingsinstrument van de gemeente als het gaat m lkale veiligheid. De cncrete drvertaling van het IVP vindt plaats in een jaaruitveringsplan (JUP). De nieuwe Plitiewet (artikel 38b) en het vrstel Wet regierl gemeenten 1 gemeenten bepalen dat gemeenten minimaal eens in de vier jaar (in een IVP) delen vaststellen die de gemeente p het terrein van veiligheid nastreeft. 1.1 ONTWIKKELING CHECKLIST Het wetsvrstel regierl gemeenten benemt een aantal eisen waaraan een IVP zu meten vlden. Maar wat betekent het wetsvrstel nu cncreet vr gemeenten? Welke kwaliteitseisen wrden bijvrbeeld gesteld aan een JUP? De wetgever geeft p deze vragen geen vlledig antwrd. Het Centrum vr Criminaliteitspreventie en Veiligheid (het CCV) en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) vinden het belangrijk dat er wel een antwrd kmt p de vraag welke elementen belangrijk zijn vr een kwalitatief sterk IVP en een JUP. Vr de ntwikkeling van de checklist is uitverig gebruik gemaakt van de kennis die in de veiligheidspraktijk aanwezig is. Dr middel van een enquête en het huden van interviews met (lkale en reginale) beleidsmedewerkers van gemeenten, plitie en OM en lkale plitiechefs is geprbeerd te achterhalen wat de belangrijke elementen en eisen zijn vr integrale veiligheids- en uitveringsplannen. Daarbij hebben de elementen in het vrstel Wet regierl gemeenten mede gediend als basis vr het tetsingskader. 1.2 TOEPASSING CHECKLIST Het del van deze checklist is: beleidsmakers een handig hulpmiddel te bieden bij het pstellen van een jaaruitveringsplan (JUP) in het kader van het integraal veiligheidsbeleid (IVP) een impuls te geven aan de kwaliteit van de JUP s van Nederlandse gemeenten het JUP te psitineren als sturingsmiddel van gemeenten p het gebied van lkale veiligheid. Met de checklist: wrden de kernelementen benemd m tt een ged JUP te kmen kunnen de aandachtspunten bij het ntwikkelen van een JUP snel wrden bepaald kunnen de mgelijke verbeterpunten bij het drntwikkelen van een JUP wrden geïdentificeerd. De checklist is met name bedeld vr gemeentelijke beleidsmedewerkers Openbare Orde en Veiligheid (OOV). De checklist is daarbij nadrukkelijk niet bedeld als frmat, maar biedt ruimte vr lkaal maatwerk. 1 Ontleend aan Wetsvrstel regierl gemeenten: Tweede Kamer, , nr.2. artikel 1 (

3 pagina 3/ RELATIE CHECKLIST MET KWALITEITSTOETS Naast het ntwikkelen van een checklist vr IVP s en JUP s is k een kwaliteitstets vr IVP s en JUP s ntwikkeld. De kwaliteitstets gaat een stap verder dan de checklist en heeft als del een berdeling te geven ver de kwaliteit van lkale veiligheidsplannen. De berdeling kan leiden tt verbeterpunten en aandachtspunten. De kwaliteitstets wrdt dr het CCV uitgeverd p basis van dr de gemeenten aangeleverde gegevens. In nderstaand schema is de relatie tussen deze vier prducten weergegeven. De gemeente (de medewerker OOV) is verantwrdelijk vr het pstellen van het IVP en het JUP, in samenspraak met de veiligheidspartners. Hiervr zijn twee checklists ntwikkeld. Dit dcument betreft de checklist JUP. Het is aan te raden m k kennis te nemen van de checklist IVP; daarin wrden elementen die k in het JUP aan de rde kmen uitgebreider beschreven. In de checklist JUP is dat niet herhaald, mede gelet p het feit dat het JUP zich richt p de uitvering van het veiligheidsbeleid zals uitgezet in het IVP. Afgeleid van de checklist JUP is er k een kwaliteitstets JUP (evenals er vr de checklist IVP een kwaliteitstets IVP is). De kwaliteitstets wrdt gebruikt dr het CCV. 1.4 LEESWIJZER Na dit inleidende hfdstuk is in hfdstuk 2 de checklist JUP pgenmen, bestaande uit een krte inleidende tekst, checkpunten en tips. Een verzicht van alleen de checkpunten is pgenmen in hfdstuk 3.

4 INHOUDSOPGAVE Checklist Jaaruitveringsplan pagina 4/12 1. Vrwrd Ontwikkeling checklist Tepassing checklist Relatie checklist met kwaliteitstets Leeswijzer De de JUP-check Inleiding Checkpunten JUP Afbakening, structuur en leesbaarheid Ttstandkming Evaluatie vrgaande peride Veiligheidsanalyse Lkale pririteiten Delen Aanpak Budget Evaluatie Cmmunicatie Overzicht checklist JUP... 11

5 2. DOE DE JUP-CHECK Checklist Jaaruitveringsplan pagina 5/ INLEIDING In dit hfdstuk is de checklist pgenmen m te kmen tt een ged JUP. De checklist JUP gaat in p welke wijze uw JUP tt stand is gekmen en he u de brging van de uitvering vrmgeeft. De checklist is pgebuwd rnd een algemene paragraaf die gaat ver structuur, afbakening en leesbaarheid van het JUP. Daarna wrden in afznderlijke paragrafen de nderdelen gevlgd die in een JUP in ieder geval aan de rde meten kmen. In uw JUP kan dat een alinea, een paragraaf f hfdstuk zijn. In nderstaande figuur is schematisch de pbuw van de checklist weergegeven. Elk van de paragrafen die een nderdeel van de checklist behandelt, is pgebuwd uit een krte inleidende tekst, gevlgd dr checkpunten (hieraan met het betreffende nderdeel vlden) en tips (beknpte handreikingen m tt een gede invulling van de checkpunten in het betreffende nderdeel te kmen).

6 pagina 6/ VERSCHILLEN IVP - JUP Het jaarlijks uitveringsplan is gekppeld aan het meerjarig integraal veiligheidsplan (IVP). Vr een sterke lkale veiligheidsaanpak is dit dcument minstens z belangrijk als het IVP. Aansluiting tussen beide dcumenten is nmisbaar in het bereiken van de in het IVP gestelde pririteiten en delen. Het verschil tussen beide dcumenten is vral gelegen in de nadruk die p de verschillende elementen wrdt gelegd. De belangrijkste verschillen zijn: Het integraal veiligheidsplan is een meerjarig strategisch dcument, terwijl het uitveringsplan een jaarlijks peratineel dcument is Het JUP is een nadere uitwerking f cncretisering van het IVP In het JUP wrdt meer nadruk gelegd p de aanpak en het benemen van verantwrdelijkheden dan in het IVP het geval is. Wie regisseert de acties en vert deze uit? In het JUP wrdt minder nadruk gelegd p de uitgeverde veiligheidsanalyse In het JUP wrden de in het IVP gestelde pririteiten en delen herhaald In het JUP wrdt minder nadruk gelegd p het prces rndm het pstellen van het plan In het JUP wrdt minder nadruk gelegd p de strategische cmmunicatie rndm de uitverings- en actieplannen

7 pagina 7/ CHECKPUNTEN JUP AFBAKENING, STRUCTUUR EN LEESBAARHEID Het pstellen van een jaaruitveringsplan kan niet znder enige afbakening en structuur. Het is daarbij belangrijk m een duidelijke kppeling te leggen met het IVP. In het JUP met duidelijk wrden waarm gekzen is vr een bepaalde pririteit en welke acties daaruit vrtvleien. Daarnaast met de inhud van het JUP tegankelijk en leesbaar zijn. Check Afbakening, structuur en leesbaarheid Laat het JUP aansluiten p het IVP Leg lgische verbanden tussen de verschillende elementen (evaluatie actualisatie veiligheidsanalyse lkale pririteiten delen aanpak budget) Leg de nadruk p de aanpak Frmuleer het JUP z cncreet mgelijk Geef in het JUP een gede nderbuwing van de gemaakte keuzes, in relatie tt het IVP Beperk het JUP in mvang (6-10 A4) Hud rekening met de delgrep van het JUP. Het JUP is gericht p de uitvering en heeft als delgrep veelal de eigen ambtelijke rganisatie en de veiligheidspartners. De gemeenteraad zal in de gebruikelijke bestuurlijke verhudingen het JUP niet heven vast te stellen maar ter kennisname tegeznden krijgen Hanteer in de pbuw van het JUP dezelfde structuur als in de pbuw van het IVP. Dit bevrdert de herkenbaarheid van het beleidsstuk vr de veiligheidspartners en kmt de inhudelijke cnsistentie van het lkale veiligheidsbeleid ten gede Beperk de mvang van de nderdelen die niet gaan ver acties en verantwrdelijkheden TOTSTANDKOMING Vr de uitvering van het JUP is het belangrijk dat er breed draagvlak vr de pririteiten, delen en daaraan geplande veiligheidsacties is. Het is daarm van belang dat lkale veiligheidspartners betrkken zijn bij het pstellen van het JUP. Check Ttstandkming Neem in het JUP een beknpt nderdeel ttstandkming p Geef aan he plitie en OM bij de ttstandkming van het JUP zijn betrkken Geef aan he andere veiligheidspartners bij de ttstandkming van het JUP zijn betrkken Betrek de veiligheidspartners, waarnder in ieder geval plitie en OM bij de ttstandkming van JUP EVALUATIE VOORGAANDE PERIODE Vrafgaand aan het pstellen van een nieuw JUP is het ged m eerst het huidige JUP te evalueren. Wat gaat er ged, wat kan er beter? De evaluatie biedt inzicht in de aspecten van het veiligheidsbeleid waar het JUP mgelijk meer f minder aandacht aan zu meten schenken. Daarbij kan het gaan m inhudelijke aspecten van veiligheid (jngerenverlast, wninginbraken e.d.), maar k m de wijze waarp delen zijn gesteld, afspraken met veiligheidspartners zijn gemaakt en he rllen zijn verdeeld (effectevaluatie en prcesevaluatie). De evaluatie van de vrgaande peride maakt daarmee nderdeel uit van de plan-dcheck-act-cyclus van het JUP: de check p de huidige uitvering, leidt tt actie en planning met betrekking tt de tekmstige uitvering.

8 pagina 8/12 Check Evaluatie Neem in het JUP een nderdeel evaluatie p Benem de verbeterpunten van de huidige uitvering van het veiligheidsbeleid Benem de psitieve punten van de huidige uitvering van het veiligheidsbeleid Betrek veiligheidspartners bij de evaluatie van de huidige uitvering van het veiligheidsbeleid Ga na wat de bestaande maatregelen/acties zijn en f ze werken/gewerkt hebben Hud het nderdeel evaluatie in het JUP beperkt qua mvang VEILIGHEIDSANALYSE Dr jaarlijks de veiligheidsanalyse te actualiseren wrdt duidelijk wat de lkale ntwikkelingen van het afgelpen jaar zijn. Vervlgens kan p basis van de geactualiseerde veiligheidsanalyse daar waar ndig het in een IVP vastgestelde beleid wrden aangepast als het gaat m pririteiten, delen en/f aanpak/planning. Uiteraard kunnen tussentijdse ntwikkelingen k vragen m acties die daarp inspelen, bijvrbeeld een actie naar aanleiding van een piek in wninginbraken. Check Veiligheidsanalyse Neem in het JUP een beknpte geactualiseerde veiligheidsanalyse p in lijn met het IVP en de evaluatie Neem vr de actualisatie van de veiligheidsanalyse dezelfde databrnnen als uitgangspunt als in het IVP Stel de geactualiseerde veiligheidsanalyse p met de veiligheidspartners, waarnder in ieder geval plitie en OM LOKALE PRIORITEITEN Op basis van de evaluatie en de geactualiseerde veiligheidsanalyse kunnen daar waar ndig pririteiten en/f de daaraan gekppelde delstellingen en/f de planning uit het IVP wrden gewijzigd. Let p: het IVP is leidend en vrmt de basis vr het JUP. Pririteiten wrden pas gewijzigd dr gewijzigde mstandigheden bijvrbeeld blijkend uit de evaluatie en/f de veiligheidsanalyse. Dr het stellen van pririteiten wrdt duidelijk welke veiligheidsprblemen de gemeente het kmende jaar aanpakt. Daarnaast wrden de lkale pririteiten besprken in de driehek (gemeente, OM en plitie) en dienen zij als basis vr de pririteitstelling in het reginale beleidsplan van de territriale eenheid van de Natinale Plitie (art. 39 lid 1 Plitiewet 2012). Check Lkale pririteiten Neem in het JUP een nderdeel lkale pririteiten p Benem de lkale pririteiten uit het IVP (in lijn met de geactualiseerde veiligheidsanalyse en de evaluatie) die in het JUP wrden pgepakt Hud het aantal pririteiten beperkt (maximaal 3-5) Wees realistisch in de ambitie van zaken die in het JUP kunnen wrden aangepakt DOELEN Aan de lkale pririteiten uit de vrige stap kunnen vervlgens de cncrete en afrekenbare (bijvrbeeld SMART) delstellingen wrden gekppeld. Check Delen Neem in het JUP een nderdeel delen p

9 pagina 9/12 Benem de delstellingen bij de lkale pririteiten uit het IVP (in lijn met de geactualiseerde veiligheidsanalyse) Cncretiseer de pririteiten in heldere en afrekenbare delstellingen (bijvrbeeld SMART gefrmuleerd) Wees realistisch in de ambitie van zaken die in het JUP kunnen wrden aangepakt AANPAK Na het vaststellen dan wel het pnieuw bevestigen van de pririteiten en daaraan gekppelde delstellingen is het zaak m deze met de veiligheidspartners te vertalen in een cncrete aanpak vr het betreffende uitveringsjaar: wie det wat wanneer dit jaar? De verantwrdelijken vr het uitveren van de acties in de aanpak wrden daarbij benemd. Uit het JUP met blijken wie de regie vert in de uitvering van de aanpak en het bereiken van de gestelde delen. Check Aanpak Neem een gedetailleerde aanpak p met betrekking tt de pririteiten en delstellingen in het JUP: Welke acties Welke resultaten Wat is de rl van de betrkken veiligheidspartners Wie heeft regie Welke tijdsplanning Hud veiligheidspartners betrkken bij het uitveren van de veiligheidsanalyse en het stellen van pririteiten en delen. Z wrdt vrkmen dat zij verrast wrden dr een tebedeelde verantwrdelijkheid Maak gebruik van bewezen aanpakken uit de eigen gemeente, uit andere (regi)gemeenten en/f nderzek en maak daarmee de acties evidence based (gd practices) Wees z cncreet mgelijk in het benemen van de acties BUDGET In de uitvering van de verschillende acties is het van belang dat er zwel financiële als persnele middelen beschikbaar zijn. In het JUP meten deze middelen wrden gekppeld aan de verantwrdelijken vr de uitvering. Check Budget Neem een nderdeel budget p in het JUP Kppel het beschikbare budget z veel als mgelijk aan de pririteiten/delen/activiteiten Vermijd het tedelen van urencapaciteit aan de activiteiten zals genemd in het JUP. Ok p het niveau van het JUP leidt dat vaak tt een schijnzekerheid EVALUATIE Het JUP is een plandcument. Om te vrkmen dat het bij papier blijft zal meten wrden gezrgd dat het k daadwerkelijk tt uitvering kmt. De gemeente als regieverder p veiligheid heeft hierbij een belangrijke cördinerende en aanjagende rl. Het gaat dan m het JUP als nderdeel van de cyclus van het vierjaarlijks IVP, maar k binnen het JUP het bewaken dat de aanpak met de daarin benemde acties vr de diverse veiligheidspartners wrdt uitgeverd. Check Evaluatie Neem een nderdeel Evaluatie p in het JUP

10 pagina 10/12 Ver peridiek verleg met de veiligheidspartners ver de uitvering van het JUP Maak gebruik van mnitring ten beheve van de verantwrding en de berdeling van de inzet van middelen: welke acties hebben effect en welke niet? Plan tussentijdse evaluaties en een eindevaluatie in Stel vast p welke mmenten er wrdt teruggekppeld Stel vast aan wie er wrdt teruggekppeld, bijvrbeeld samenwerkingspartners, bestuurders Bepaal welke gegevens wrden teruggekppeld Maak ter ndersteuning van de peridieke verleggen gebruik van peridieke rapprtages, bijvrbeeld van de plitie Maak een betrekkelijk eenvudig standaardfrmat vr peridieke terugkppeling COMMUNICATIE Het is wenselijk dat de verschillende veiligheidspartners dr gerichte cmmunicatie p de hgte wrden gesteld van de inhud van het JUP (bijvrbeeld de vastgestelde verantwrdelijkheden als het gaat m de regie p en de uitvering van veiligheidsacties). Check Cmmunicatie Neem in het JUP in lijn met het IVP een cmmunicatieparagraaf p, waarin wrdt aangegeven he de cmmunicatie rnd het JUP wrdt vrmgegeven gedurende de lptijd van het plan Besteed in het JUP specifiek aandacht he de veiligheidspartners dr middel van cmmunicatie p de hgte wrden gebracht van de pririteiten en de aanpak in het JUP Maak aan inwners kenbaar wat de veiligheidspririteiten zijn. Dat kan via de reguliere kanalen f bijvrbeeld via een tegankelijk geschreven veiligheidskrant waarin k de veiligheidspartners zich kunnen presenteren Beperk de cmmunicatie niet tt het vaststellen van het JUP, maar verwijs k p andere mmenten (bijvrbeeld behaalde successen) naar het JUP Vergeet k intern in de eigen gemeentelijke rganisatie de cmmunicatie ver het JUP niet

11 pagina 11/12 3. OVERZICHT CHECKLIST JUP 1. Afbakening, structuur en leesbaarheid Laat het JUP aansluiten p het IVP Leg lgische verbanden tussen de verschillende elementen (evaluatie actualisatie veiligheidsanalyse pririteiten delen aanpak budget) Leg de nadruk p de aanpak Frmuleer het JUP z cncreet mgelijk Geef in het JUP een gede nderbuwing van de gemaakte keuzes, in relatie tt het IVP Beperk het JUP in mvang (6-10 A4) 2. Ttstandkming Neem in het JUP een beknpt nderdeel ttstandkming p Geef aan he plitie en OM bij de ttstandkming van het JUP zijn betrkken Geef aan he andere veiligheidspartners bij de ttstandkming van het JUP zijn betrkken 3. Evaluatie vrgaande peride Neem in het JUP een nderdeel evaluatie p Benem de verbeterpunten van de huidige uitvering van het veiligheidsbeleid Benem de psitieve punten van de huidige uitvering van het veiligheidsbeleid 4. Veiligheidsanalyse Neem in het JUP een beknpte geactualiseerde veiligheidsanalyse p in lijn met het IVP en de evaluatie 5. Lkale pririteiten Neem in het JUP een nderdeel lkale pririteiten p Benem de lkale pririteiten uit het IVP (in lijn met de geactualiseerde veiligheidsanalyse en de evaluatie) die in het JUP wrden pgepakt Hud het aantal pririteiten beperkt (maximaal 3-5) 6. Delen Neem in het JUP een nderdeel delen p Benem de delstellingen bij de lkale pririteiten uit het IVP (in lijn met de geactualiseerde veiligheidsanalyse) Cncretiseer de pririteiten in heldere en afrekenbare delstellingen (bijvrbeeld SMART gefrmuleerd) 7. Aanpak Neem een gedetailleerde aanpak p met betrekking tt de pririteiten en delstellingen in het JUP: Welke acties Welke resultaten Wat is de rl van de betrkken veiligheidspartners Wie heeft regie Welke tijdsplanning

12 pagina 12/12 8. Budget Neem een nderdeel budget p in het JUP Kppel het beschikbare budget z veel als mgelijk aan de pririteiten/delen/activiteiten 9. Evaluatie Neem een nderdeel Evaluatie p in het JUP Ver peridiek verleg met de veiligheidspartners ver de uitvering van het JUP Maak gebruik van mnitring ten beheve van de verantwrding en de berdeling van de inzet van middelen: welke acties hebben effect en welke niet? 10. Cmmunicatie Neem in het JUP in lijn met het IVP een cmmunicatieparagraaf p, waarin wrdt aangegeven he de cmmunicatie rnd het JUP wrdt vrmgegeven gedurende de lptijd van het plan Besteed in het JUP specifiek aandacht he de veiligheidspartners dr middel van cmmunicatie p de hgte wrden gebracht van de pririteiten en de aanpak in het JUP