Prject O52 Eindbeeldstudie Overstap Meerdere Velverders Elndbeeldstudle 052 - Ovestap Meerdere VerveÍdeís blz. l van 8
Oplegntitie EinbeeldrapPft O52 Eindbeeldrapprten OV-chipkaart Overleg tussen cnsumentenrganisaties en de partijen verenigd in het regieteam OVchipkaart heeft geleid tt een gezamenlijk gedragen wens m 15 studieprjecten ver het Eindbeeld van de OV-chipkaart uit te veren. Vanuit de partijen verenigd in het regieteam OVchipkaart is pdracht gegeven tt het realiseren en faciliteren van deze studieprjecten. Het vertrekpunt van de studieprjecten wrdt gevrmd dr de elementen die dr de cnsumentenrganisaties zijn gefrmuleerd en de standpunten van de paftijen vertegenwrdigd in de regiegrep. Rapprt Overstap Meerdere ververders Een van de prjecten betreft prject 052 - Overstap Meerdere Ververders. Het DOC is pdrachtgever van dit prject. Dit rapprt is pgesteld dr de werkgrep "Overstap Meerdere Ververders". In deze werkgrep participeren: NS Reiziger; NS Prt; Cnnexxin; Arriva; Velia; Syntus; HiSpeed; GVB; PrRail; Bureau Sprbuwmeester; Rver; ANWB; Viziris; Ouderenbnd en DO's (Decentrale Overheden) met status waarnemend. Vr dit rapprt prject is het vlgende element input geweest: 010.1'3 Opdracht en del van het prject "Overstap Meerder Ververders" De verstap p treinstatins met meerdere ververders beheft verbetering. Dit prject begt het prces tt het kmen van deze verbetering te sturen. Begd resultaat. Beprefd advies t.a.v. de check-in en check-uit en verstap p statinslcaties waar meerdere ververders in de (trein) keten halteren vanuit de invalsheken de reiziger/ververder/eigenaar infra. Statinsinrichting, Ruting Signing en Branding en reisinstructie zijn de hfdaandachtsvelden. Een set van aanvullende generieke ntwerprichtlijnen vr het reiscncept p lcatieniveau en een set van generiek te te passen middelen die lcatie specifiek ingezet kunnen wrden zijn eindresultaten.. De impact vanuit verige invalsheken als; de ververder, de statins eigenaar, beheerder, de cncessiehuder, TLS, V&W wrden z mgelijk en z ndig inzichtelijk gemaakt. Bijznder rapprt. Het rapprt "Overstap Meerdere Ververders" behrt tt de Eindbeeldrapprten OV-chipkaart maar heeft een bijznder karakter. De werkgrep "Overstap Meerdere Ververders" was al aangevangen met de werkzaamheden vrdat de Eindbeeldprjecten waren begnnen. De rsprng van de het rapprt "Overstap Meerdere Ververders ligt bij het DOC. Het studieprject ten beheve van het eindbeeld is hier a.h.w. in geïntegreerd. Als zdanig is er in dit prject, naast de studie naar het gewenste eindbeeld, k sprake van echte uitvering. Dit ter vrkming van een mgelijke interpretatie dat hier ten nrechte sprake is van besluitvrming naast studie. Het rappft Hierna vlgt het rapprt. Het rapprt is integraal pgenmen. Eindbeeldstudie 052 - Overstap Meerdere Ververders blz. 2 van 8
REIZEN MET DE OV-CHIPKAART Uitgangspunten en richtlijnen vr de statinsinrichting OV-chlpkaart en prtles Ntitie Werkgrep Meerdere Ververders NS Relzlgers, Cnneuin, Arriva, Vella, Syntus, HlSpeed, GVB, NS Prt, Prrail, Bureau Sprbuwmeester, ANWB, Rver, Ouderenbnd, Vlzlrls en DO's: status waarnemend DeÍlnitieÍ Eindbeeldstudle 052 - Overstap Meerdere Ververders blz. 3 van I
10 luni 2010 1. Aanleiding van deze ntltle De huidige inrichting van statins met meerdere ververders kan nduidelijke situaties pleveren vr de reiziger die met de OV-chipkaart reist. Er is behefte aan een duidelijke, uniírme en vrspelbare inpassing van OV-chipkaartvrzieningen in de statins m de reiziger te ndersteunen bij het reizen met de OVchipkaart. Vanuit de Werkgrep Meerdere Ververdersl is dr de ververders en cnsumentenrganisaties een reiscncept ntwikkeld, dat de uitgangspunten Írmuleert vr de statinsinrichting p alle statins met meerdere ververders. Hewel er p dit mment studies wrden uitgeverd naar'single check in/check ut' als mgelijk tekmstig uitgangspunt, gaat dit dcument uit van een vrlpige plssing in de statinsinrichting gebaseerd p het uitgangspunt'in- en uitchecken per ververder', De Werkgrep realiseert zich dat dit uitgangspunt niet de waterdichte plssing vrmt vr de 100% Íutlze verstap p statins met meerdere ververders, maar streeft naar de best mgelijke plssing. 2. Del van deze ntitle In deze ntitie zet de Werkgrep Meerdere Ververders uiteen welke landelijk uniírme richtlijnen er vastgesteld meten wrden vr de statinsinrichting, vr wat betreft de OV-chipkaart gerelateerde inírastructuur. Een eerste cnceptversie van deze ntitie is besprken p 1 december 2009 tijdens de vergadering van de Werkgrep Meerdere Ververders; een tweede cnceptversie is p 26 januari 2010 besprken. De reacties zijn verwerkt in deze derde versie, die daarmee de status deíinitieí cncept heeft meegekregen. De Werkgrep brengt p basis van deze ntitie advies uit aan haar directieleden m de inhud ervan te nderschrijven. In de laatste paragraaí van deze ntitie wrdt uiteengezet he het vervlgtraject er uit ziet. 3. De vertrekpunten Bij het Írmuleren van richtlijnen vr de statinsinrichting is een aantal vertrekpunten leidend geweest. 1. Wij gaan ervan uit dat inchecken en uitchecken plaats vindt per ververder, per verversmdaliteit Í per vertuig. Op basis van dit uitgangspunt is het OV-chipkaartsysteem in 2000 ntwrpen. Indien single check-in/ut technisch mgelijk wrdt zal er een hervenreging plaats vinden. 2. Wij gaan uit van de huidige beschikbare systemen, Íunctinaliteiten en OV-chipkaartimplementatieplanningen van de ververders. Dat betekent k dat er geen apparaat wrdt ntwikkeld met eén transíeríunctie tussen twee Í meer ververders. 3. Ververders intrduceren de OV-chipkaart niet gelijktijdig. Dat heeft gevlgen vr de Íasering van de landelijke uitrl van verstapíaciliteiten. 4. De ververbedrijven hebben primair vr het reiscncept 'reizend specificeren' gekzen. Dat wil zeggen dat een reis wrdt gedefinieerd als 'de verplaatsing tussen een check-in en een check-ut.' 5. De ververders hebben gekzen ví een systeem en inírastructuur per ververder; iedere ververder heeft een eigen pbrengst- en prestatieverantwrdelijkheid. 6. Wij streven naar een uniírme landelijke statinsinrichting, welke gebrgd wrdt dr Prrail als verantwrdelijke van de transíer en capaciteitsbehefte, de ververder en de eigenaar van het statinsvastged. Wij zijn ns daarbij bewust dat lkale situaties beperkingen kennen vr wat betreft de inrichting, buwstijl (bijvrbeeld een mnument), ruimte en wet- en regelgeving. 7. De ververder(s) kan/kunnen niet zelístandig bepalen waar de vrdeur kmt. Dit dient in verleg met PrRail, NS Prt en eventueel de andere ververder te gebeuren. I Hierin participeren: NS Reizigers, NS Prt, Cnneldn, AÍÍiva, Velia, Syntus, HiSpeed, GVB, PrRail, Bureau Spóuwmeester, Rver, ANWB, Viziris, Ouderenbnd Eindbeeldstudie 052 - Overstap Meerdere Ververders blz. 4 van I
8. Wij nderschrijven de uitkmsten van klantnderzeken waaruit blijkt dat ruting (= bewegwijzering/'waar is het?'), signing (=Íunctieaanduiding/'wat is het?') en branding (=de herkenbaarheid van de ververder/'van wie is het?) de klant met ndersteunen bij het nieuwe reiscncept.2 4. De statlnsinrlchting In dmeinen Statinsdmeinen De Werkgrep Meerdere Ververders maímt het basiscncept van de inrichting van het statin in zgeheten'statinsdm einen'. Deze inrichtingsvisie is rsprnkelijk ntwikkeld dr NS en wrdt inmiddels breed tegepast bij de (her)inrichting van bestaande en nieuwe statins dr NS, PrRail en Bureau Sprbuwmeester. Daarbij wrdt nderscheid gemaakt in vier achtereenvlgende dmeinen die de reiziger bii zijn reis tegenkmt. Het gebied direct buiten het statin wrdt het 'aankmstdmein' genemd - deze bliift in deze ntitie buiten beschuwing. Op het statin zelí wrdt achtereenvlgens gesprken ver het ntvangstdmein, verblijídmein en reisdmein. Deze dmeinen wrden nderling verbnden dr een lpverbindingszne, De inpassing van de OV-chipkaart gerelateerde vrzieningen binnen deze inrichtingsvisie is mmenteel vlp in ntwikkeling. Speciaal vr de gedeelde statins heeft de Werkgrep Meerdere Ververders de nu vlgende richtlijn pgesteld, die betrekking heeft p het nwangstdmein, het reisdmein en het verlappende gedeelte daartussen. Het verblijídmein en de lpverbindingszne blijven in deze richtlijn buiten beschuwing. Ontvangstdmein De klant kan bij zijn vrbereiding p zijn reis infrmatie krijgen ver de verschillende ververders Í verversmdaliteiten. Eenmaal in het ntvangstdmein van het statin krijgt de reiziger (statische Í dynamische) inírmatie ver ververder waarmee hij zijn reis kan maken. Dit kan eventueel aangevuld wrden met inírmatie ver de eerstvlgende vertrekkende ververder. Binnen dit ntvangstdmein kan de klant sald laden Í een ververderspeciíiek reisprduct aanschaííen p verkp- en plaadautmaten van de ververders die p dat statin halteren. De klant treft hier de eerste bewegwijzering aan ter bevrdering van het vísrteren p de (ververderspeciíieke) check-in apparatuur. 2 Onderzeksrapprten van Ondezeksbureau Frum (Begêleidde Klanttest, verstappen met de Ov-chipkaart, augustus 2OO9; Begeleidde Klanftest, Het eft ct van cmmunicatie p het check-in & check-ut píces, Sept mber 2009) n lnterg (Ruting, Signing en Branding van OV-chipkaart p statins, Interg, Rapprt 3169, H.Frieling, decemb r 2008). Eindbeeldstudie 052 - Overstap Meerdere Ververders blz. 5 van 8
UfÍgsg i-"-"-'1 tldéh]i,1 frcfes$ bal biurale réi4 vs!&e Yetrrc Ëard{Éin i I HrttdatiÍtg fef4tl t*i GÉÊ ífo c-l @ds hië trrc trt.lffièt Van ntvangstdmein naar reisdmein Op het verlappende vlak tussen het ntvangstdmein en het reisdmein kmt de reiziger check-in/check-uit apparatuur tegen van de ververder(s) waarmee hij kan reizen. Op dit verlappende vlak wrdt er dr middel van psitinering van (clusters) van check-in/check-ut palen per ververder een 'vrdeur' per ververder gecreëerd. Op een statin met meerdere ververders wrdt de vrdeur zdanig aangegeven dat de lcatie (ruting), Íunctie (signing) en ververder (branding) vr de reiziger helder is. Waar mgelijk wrden de reizigersstrmen tussen verschillende ververders gescheiden. Op statins waar dit niet mgelijk is ntstaat een gezamenlijk reisdmein. ln het reisdmein Op een statin met meerdere ververders kmt een reiziger via het ntvangstdmein in een gezamenlijk reisdmein terecht. Dit is de plek waar reizigers verstapznes aantrefíen, waar vergestapt kan wrden tussen twee f meer ververders. Deze znes, die een landelijk uniírme uitstraling krijgen, bestaan uit een pstelling van check-in/check-ut-palen, met tenminste één paal per ververder. Het met vr de reiziger vlstrekt helder zijn van welke ververder de apparatuur is; dit kan dr middel van 'signing en branding' wrden gerealiseerd. De verstapznes wrden z dicht mgelijk aan de snijpunten van de lpstrmen van de verstappers geplaatst. Er wrdt gestreeíd naar een uniírme situering, maar gezien de variaties in de layut de statins, is aíwijking hiervan in smmige gevallen mgelijk. De in ktber 2009 gerealiseerde verstapznes p Amsterdam Bijlmer ArenA fungeren als pilt. Mede p basis van deze pilt wrdt in het eerste kwartaal van 2010 een deíinitieve verstapzne ntwikkeld. Als een reisdmein aígeslten is dr middel van prtjes, heeft de klant de mgelijkheid sald te laden en eventueel ververder speciíieke prducten aí te halen Een reisdmein waar één ververder gebruik van maakt heeft geen aanvullende OV-chipkaart-inÍrastructuur ndig. Van het reisdmein naar het ntvangst dmein Eindbeeldstudie 052 - Overstap Meerdere Ververders blz. 6 van I
Bij het beëindigen van de reis zal de reiziger check uit apparatuur tegenkmen p het verlappende vlak tussen het reis- en nwangstdmein. De klant treft hier bewegwijzering aan ter bevrdering van het vrsrteren p de ververderspeciíieke check-ut apparatuur' 5. Cnsequenties p hídlllnen: '1. Het creëren van een 'vrdeur' per ververder en het realiseren van verstapznes kan inhuden dat er meer validatie apparatuur ndig is. 2. VerverdersspeciÍiek in- en uitchecken vergt aanvullende maatregelen in de vrm van ruting naar en signingi branding van de OV-chipkaartapparatuuÍ. Hierver dient ged verleg plaats te vinden met de betrkken paítijen (PrRail, NS Prt, ververders). 3. Er is een impactanalyse ndig naar de ksten en effecten van deze uitgangspunten. NS vert in samenwerking met werkgrepleden deze analyse uit. 4. Het is mgelijk dat p trajecten met meerdere ververders aanvullende infrmatievrziening gewenst is, in de vrm van (dynamische) vertrekinírmatie. Er is nderzek ndig naar de aard en inhud van de aangebden vertrekinírmatie van de eerste vertrekkende ververder, vóórdat de reiziger incheckt. De Werkgrep Meerdere Ververders neemt hiervr het initiatieí. 6. Vervlgtralect Als vervlgtraject stelt de Werkgrep Meerdere Ververders het vlgende vr: 1. De Werkgrep Meerdere Ververders stemt in met deze ntitie. 2. De Werkgrep Meerdere Ververders adviseert de directies van de sprbeheerder PrRail, de statinseigenaar en -beheerder (NS) en van ververbedrijven m de inhud van deze ntitie ver te nderschrijven. 3. Deze Werkgrep Meerdere Ververders adviseert m deze ntitie te te vegen aan de kaderstellende dssiers Ontwerprichtlijnen/Beheerrichtlijnery en Afkeurnrmen (OBA) van PrRail en hel Generiek prgramma van eisen Statinsinrichting OV-chipkaart en prtjes (versie 201 0) van NS. Deze vrmen samen de landelijke richtlijnen. Uit deze richtlijnen wrdt het Sprbeeldvan Bureau Sprbuwmeester aangevuld met elementen ten beheve van het ververderspeciíiek reizen en OV-chipkaart Íuncties. Blllage 1: Statlns met meerdere ververders Eindbeeldstudie 052 - Overstap Meerdere Ververders blz. 7 van 8
c N 5 e E 0, È E c) E (, ru = cl p OJ I r) ọ C' E E6g(, 0, -cl!t c I!