UITVOERING ONTWERP PAPER 4

Transcriptie

1 UITVOERING ONTWERP PAPER 4 Naam auteur Vakgebied Titel Onderwerp Opleiding Doelgroep Marianne Rosenberg Frans Le cinéma: ça donne envie d apprendre le français Verhoging van motivatie door leeractiviteiten rondom film Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam 4 gymnasium Sleuteltermen keuze, film, motivatie, autonomie Bibliografische referentie Rosenberg, M.D. (2014) Le cinéma: ça donne envie d apprendre le français, Amsterdam: Interfacultaire Lerarenopleidingen UvA. Studentnummer Begeleiders Beoordelaars Chantal Weststrate en Jantina Huizenga Chantal Weststrate en Gert Rijlaarsdam Datum Datum van afronding januari 2014 Samenvatting paper 1 Het ontwerponderzoek heeft als onderwerp de motivatie van leerlingen in 4 gymnasium. Leerlingen moeten op deze school verplicht Frans volgen tijdens dit jaar en een groot aantal is slecht gemotiveerd voor het vak Frans: in dit onderzoek wil ik onderzoeken of de motivatie (met betrekking tot de factoren interesse en plezier) beïnvloed kan worden door het inzetten van een filmproject. De ontwerphypothese is als volgt: Als de leerlingen in projectvorm aan een zelfgekozen film werken, zal dat hun motivatie (met betrekking tot de factoren interesse en plezier) voor het vak Frans positief beïnvloeden. Dat zal blijken uit (1) de constructen plezier en interesse als twee van de factoren van motivatie; (2) het leergedrag bij de leerlingen; en (3) het leerresultaat. De ontwerpregels zijn: Motivatie: leerlingen moeten goede redenen hebben om te starten aan het project: aanspreken van hogere denkvaardigheden, ervaring van plezier, interesse bij de leeractiviteit. Keuze: leerlingen hebben een keuzemogelijkheid nodig om zelfstandig en zelfverantwoordelijk leren te bevorderen.

2 Werken in projectvorm: samenwerking in een team aan een concreet afgebakend echt onderwerp. Doelen en criteria: expliciete en transparante criteria zijn nodig om tot zelfstandig en zelfverantwoordelijk leren te komen. Evaluatieplan Ik evalueer het ontwerp met behulp van de volgende onderzoeksinstrumenten 1. vakmotivatietest (voor- en nameting) 2. een time-on-task meting (voor, tijdens en na de interventie) 3. een interview met drie ongemotiveerde leerlingen 4. leerresultaat: SO-cijfer voor de filmopdracht 5. terugblik van de leerlingen op het filmproject Beschrijving uitvoering lessen Les 1 Het doel van de eerste les was om de leerlingen te motiveren voor het filmproject. Om die reden had ik een filmexpert uitgenodigd waarmee de leerlingen het eerste gedeelte van de les mee in gesprek gingen. Hiervoor hadden de leerlingen vragen voorbereid. Met een kleine stimulans kwamen de vragen op gang en spraken we over de Franse film. Ik heb het programma voor de komende lessen uit de doeken gedaan en met name de prijs (kaartjes voor een Franse filmpremière) voor de beste film voor een van de filmgroepen werkte erg motiverend. Tijdens het tweede gedeelte van de les liet ik tien trailers zien van Franse films en iedere leerling schreef een top 3 van voorkeurfilms op waarna ik de filmgroepen kon samenstellen. De vertoning van de 10 trailers zonder reclame had een technisch knelpunt kunnen worden maar dat verliep vlekkeloos dankzij de hulp van een collega. In deze eerste les heb ik de leerdoelen gehaald: ik heb de leerlingen weten te motiveren voor het filmproject en ze hebben kennisgemaakt met verschillende Franse films. Leerlingen hebben dit aangegeven in het interview en hun terugblik. Les 2

3 De les startte met presentaties over de bekeken films. De meeste filmgroepen hielden goede presentaties en hadden hun teamlid dat het beste in Frans is, laten presenteren. Het was opvallend dat iedere groep goede presentaties hield, met gebruik van Franse moeilijke woorden, en dus lastig te volgen door de rest van de klas; vooral met het doel om goed te presteren, met het oog op de te behalen prijs. Ik merkte dat sommige leerlingen minder opletten tijdens de presentaties. In het tweede gedeelte van de les hebben de leerlingen een te (her)schrijven scène gekozen en hebben aan deze scène achter een pc gewerkt. Alle groepen hadden ruimschoots binnen de vastgestelde 7 minuten een scène gekozen. Ik ben hier één leerdoel voorbijgeschoten, namelijk dat leerlingen over alle films meer te weten komen. In de eerste les (én ook in het filmboekje) had het geholpen als ik de leerlingen het leerdoel had verteld, meer had gestuurd in hun presentaties en niet te vrij had gelaten: aanbieding van chunks voor het Frans met een inperking van het onderwerp (il s agit de...) zodat ik de presentaties meer had kunnen sturen én dat de presentaties beter te volgen zouden. Op deze manier was er meer kans om het leerdoel, namelijk meer te weten komen over de overige zeven films, wel te halen. Les 3 Niet alle filmgroepen hadden voorafgaand aan de les scenario s ingeleverd. Enkele groepen hadden de beoogde scène in het Nederlands opgeschreven. Om die reden heb ik deze les ingelast zodat de leerlingen konden werken aan het schrijven van het scenario in het Frans. Een enkel groepje dat wél een goed scenario had ingeleverd, heeft tijdens deze les aan een storyboard gewerkt. Het storyboard heb ik optioneel aangeboden voor die groepen die dat wilden maken. Hier bleek het leerdoel leerlingen kunnen een scenario schrijven te ambitieus. Leerlingen hadden de aanwijzingen slecht gelezen in het leerlingenboekje ( het hoeft toch maar één pagina te zijn ) of hadden zich er makkelijk van af gemaakt. Zo hadden enkele leerlingen het scenario in het Nederlands geschreven. Hier had het geholpen als ik aan het eind van les 2 nogmaals had gezegd wat de eisen waren voor het scenario en ook direct een (deel van het) cijfer aan had gekoppeld. Les 4

4 In tegenstelling tot het lesplan heb ik niet de hele les aan het becommentariëren van scenario s besteed. In overleg met collega s heb ik besloten om dit de helft van de les te laten duren omdat er een te groot risico zou bestaan dat sommige groepen niet betrokken met deze leeractiviteit zouden omgaan. Aan het begin van de les had ik nog niet alle scenario s ontvangen en dat betekende dat niet alle groepen direct aan het werk konden. Pas na zo n 20 minuten kon iedereen aan het werk. Enkele groepen hebben serieus naar het scenario van de andere groep gekeken, de meesten kwamen niet verder dan een beoordeling op taalniveau en opmaak van de tekst. De rest van de les hebben de groepen besteed om verder te werken aan hun scenario en/of storyboard. Aan het eind van de les heb ik de groepen aangeboden om het scenario nog een keer naar mij te sturen voor een correctie op de meest storende Franse fouten. Hier hebben twee groepen gebruik van gemaakt. Het leerdoel elkaar feedback geven is niet gehaald; de chaotische start van de les heeft hierbij niet geholpen en ik merkte dat de leerlingen het ook moeilijk vonden om zich in een ander (Frans) scenario te verdiepen, ondanks dat ik een checklist had gegeven in het leerlingenboekje en een korte introductie hiervan. Mijn analyse is dat de leerlingen al te veel in hun eigen scenario zaten om zich nog druk te maken over een ander scenario van een andere filmgroep en dat het te moeilijk was om dit zonder begeleiding te doen. Leerlingen hebben dit niet aangegeven in hun terugblik: deze conclusie is gebaseerd op mijn observatie. Les 5 Twee dagen eerder heb ik vijf van de acht filmpjes ontvangen en kon deze beoordelen. Twee filmpjes ontving ik vlak vóór de les en één groep had om uitstel gevraagd. Tijdens de les hebben de zeven groepen hun filmpje kort geïntroduceerd en hebben we de filmpjes gezamenlijk bekeken. De leerlingen hebben bepaald welke groep de publieksprijs zou winnen door middel van een stemming. De leerlingen hadden originele en onderhoudende filmpjes gemaakt, sommige echter met weinig Franse tekst. Twee films sprongen er boven uit en hebben de hoofdprijs (kaartjes voor première Avant l Hiver) en publieksprijs (chocoladeletters) ontvangen; daarnaast ontving iedere filmgroepje een gouden palm (geknutseld van karton met chocolade gouden munten) voor beste scenario, acteur, etc.

5 In deze slotles heb ik de leerdoelen gehaald: leerlingen beleefden een succeservaring en ervoeren plezier in deze filmles. Dat was duidelijk te zien en ze hebben dit aangegeven in hun terugblikken. Beschrijving uitvoering onderzoek Motivatievaktest Voorafgaand aan de interventie heb ik de voormeting van de motivatievaktest anononiem afgenomen. Aan het eind van de laatste filmles heb ik de nameting afgenomen en hier bleek dat het niet meer mogelijk was om een koppeling te maken tussen voor- en nameting omdat leerlingen het nummer van de voormeting niet goed hadden genoteerd. Ik vermoed dat de leerlingen het invullen van de nameting minder serieus hebben genomen dan bij de voormeting met het gevolg dat de nameting niet betrouwbaar is ingevuld en geen resultaten op heeft geleverd. Het was lastig voor mij om in te grijpen vanwege de anonimiteit van de vragenlijsten; reden te meer om een volgende keer voor een motivatievaktest op naam te opteren. Time-on-task-meting Ik heb de time-on-taskmeting in vier metingen (eenmaal vóór de interventie, twee metingen tijdens de interventie en een laatste meting ná de interventie) laten afnemen onder vijf ongemotiveerde leerlingen, viermaal uitgevoerd door verschillende observanten. In de eerste meting heb ik vijf leerlingen 5 x 15 seconden laten volgen en na overleg met de beoordelaar, heb ik de metingen aangepast in het volgen van leerlingen gedurende 5 x 1 minuut, om zo een betrouwbaarder resultaat te kunnen behalen. Uiteindelijk heeft dit geen geen ander resultaat opgeleverd: namelijk geen significant verschil. Interview Na de lessenserie heb ik een interview gehouden met drie ongemotiveerde leerlingen tegelijk en vragen gesteld om meer inzicht te krijgen in hun attitude ten aanzien van het filmproject en het vak Frans. Ik heb aan hand van de vijf vooraf vastgestelde topics (gelijk aan ontwerpregels) de vragen gesteld en in dit interview heb ik voldoende antwoord gekregen om een antwoord te geven op mijn onderzoeksvraag. Leerresesultaat

6 Op basis van het invullen van het leerlingenboekje, scenario en filmpjes van de filmgroepen heb ik de leerlingen een cijfer voor het filmproject gegeven. Hierbij heb ik rekening gehouden met de individuele bijdrage van de leerling: zij hebben dit zelf kunnen aangeven op een in te vullen formulier hoe de bijdrage per teamlid verdeeld was. Terugblik Aanvankelijk had ik het plan om de leerlingen in regels een terugblik te laten schrijven. Ik heb dit aangepast naar een gestuurde terugblik waarbij ik vragen stelde met gebruikmaking van halve zinnen die de leerlingen moesten afmaken; meer in de richting van een learner report. Ik verwachtte op deze manier dat de leerlingen meer zouden prijsgeven. Ik schat dat ik hier een goede beslissing heb genomen want ik heb 17 ingevulde formulieren terug ontvangen (er waren 19 leerlingen tijdens de les aanwezig). Ik kijk terug op een geslaagd filmproject maar het uitvoeren van het onderzoek verliep moeizaam. Medewerking van de leerlingen was lastig met het gevolg dat ik geen valide data heb kunnen verzamelen voor de motivatievaktest. Ondanks een geslaagd filmproject heb ik geen positief antwoord gekregen op mijn onderzoeksvraag: kan de motivatie (met betrekking tot de factoren interesse en plezier) beïnvloed worden door het inzetten van een filmproject? Een discussiepunt of een vervolgonderzoek zou kunnen zijn wat wel een geschikte interventie zou zijn om de motivatie omhoog te krijgen in een 4e klas gymnasium waarbij ongeveer de helft van de leerlingen al heeft besloten om Frans te laten vallen.