Advies over de minimale c.q. wenselijke studieomvang van de opleiding bachelor in de vroedkunde

Transcriptie

1 ADVIES Raad Hger Onderwijs 10 juni 2008 RHO/IDR/ADV/009 Advies ver de minimale c.q. wenselijke studiemvang van de pleiding bachelr in de vredkunde VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, KUNSTLAAN 6 BUS 6, 1210 BRUSSEL

2 Advies ver de minimale c.q. wenselijke studiemvang van de pleiding bachelr in de vredkunde 1 Situering Het KB nr. 78 van 10 nvember 1967 ver de uitefening van de gezndheidsberepen bevat sinds de wijziging via de wet van 13 december 2006 hudende diverse bepalingen betreffende gezndheid, een vlwaardig hfdstuk ver de uitefening van het berep van vredvruw. Het mschrijft in algemene termen enerzijds de activiteiten van de vredvruw en anderzijds de vrwaarden m het berep van vredvruw te kunnen uitefenen en de berepstitel te mgen dragen. Die vrwaarden slaan k p de pleiding die de vredvruw genten met hebben. Artikel 21 nviesdecies van het KB nr. 78 (na de wet van 13 december 2006 ng gewijzigd dr de wet van 1 maart 2007) zegt daarver het vlgende ( 1): De erkenning als huder f hudster van de berepstitel van vredvruw wrdt van rechtswege tegekend aan huder van een diplma hger nderwijs van vredvruw, afgeleverd dr een dr de bevegde nderwijsinstelling, f van daarmee dr de bevegde verheid gelijkwaardig verklaard diplma. De minimale duur van de pleiding wrdt vastgesteld dr de Kning, bij een in Ministerraad verlegd besluit. De minimumduur van de pleiding is vrlpig pengelaten. Eerst stelde de Federale Raad vr de Vredvruwen een geactualiseerd berepsprfiel p, waarin de nieuwe bevegdheden van de vredvruw werden geïntegreerd. Dit werd p 23 januari 2007 definitief gedgekeurd. Minister Vandenbrucke vreg p 5 maart 2007 aan de Vlr m een pleidingsprfiel p te stellen, afgestemd p het nieuwe berepsprfiel. Op basis daarvan zu dan ten sltte de minimale mvang van de pleiding bepaald wrden. Minister Vandenbrucke vreg aan de Vlr eveneens een advies ver de minimale c.q. wenselijke mvang van deze pleiding. Onder de auspiciën van de Raad Hger Onderwijs stelde de werkgrep Vredkunde een pleidingsprfiel p. Deze werkgrep werd achtereenvlgens vrgezeten dr artsengynaeclgen Marleen Temmerman en Petra De Sutter. In de werkgrep zetelden deskundigen uit de verschillende pleidingen bachelr in de vredkunde (paritair samengesteld vanuit de verschillende assciaties) en vertegenwrdigers van de berepsrganisaties (VLOV, NVKVV/UVV en NNBVV) 1. De samenstelling van de werkgrep wrdt als bijlage 1 tegevegd. De Raad Hger Onderwijs bekrachtigde dit pleidingsprfiel in zijn vergadering van 13 mei 2008 en bezrgde het aan de minister. Dit advies behandelt de minimale c.q. wenselijke studiemvang van de pleiding bachelr in de vredkunde. Het werd eveneens vrbereid dr de werkgrep Vredkunde. De raad besprak dit advies p zijn raadsvergaderingen van 13 mei 2008 en 10 juni De Raad Hger Onderwijs heeft dit advies gestemd in zijn vergadering van 10 juni De stemming was verdeeld. De stemming wrdt verder in dit advies pgenmen en tegelicht (zie punt 5).. 1 Vlaamse Organisatie van Vredvruwen (VLOV), (UVV)/Natinaal Verbnd van Kathlieke Vlaamse Verpleegkundigen en Vredvruwen (NVKVV), Natinale Neutrale Berepsrganisatie vr Vlaamse verpleegkundigen en vredvruwen (NNBVV). 1

3 2 Uitbreiding van de bevegdheden van de vredvruw Het KB nr. 78 bevat vrtaan een vlwaardig hfdstuk ver de uitefening van het berep van vredvruw. Artikel 21ctiesdecies bekrachtigt en verduidelijkt de bevegdheden van de vredvruw en legt duidelijk vast welke taken zij autnm kan uitveren en welke taken zij nder de verantwrdelijkheid van de arts met uitveren. Daarnaast wrden de bevegdheden van de vredvruw uitgebreid. Onder bepaalde vrwaarden en nadat de ndige uitveringsbesluiten genmen zijn, zullen de vredvruwen k geneesmiddelen kunnen vrschrijven. Na de basispleiding en nadat de ndige uitveringsbesluiten genmen zijn, zal de vredvruw bvendien bekkenbdemreëducatie en functinele (en geen mrflgische) echgrafieën kunnen uitveren. 3 Het berepsprfiel Het geactualiseerde berepsprfiel dat de Federale Raad vr de Vredvruwen heeft uitgebracht, integreert de nieuwe bevegdheden die het KB nr. 78 aan de vredvruwen tekent (NVRV/2006/ADVIES1). Het stelt dat deze nieuwe bevegdheden nderbuwd meten wrden dr een grndig fysilgisch inzicht, een gerichte kennis van de vruitstrevende technlgieën p het vlak van verlskunde en nenatlgie en uiteraard k van de essentiële psychsciale elementen die ndig zijn pdat de vruw haar eigen kennis en kunde zu erkennen m haar zwangerschap, haar arbeid, haar baring en de pvang van haar pasgebrene in de grtst mgelijke veiligheid tt een ged einde te brengen (p. 3). Het berepsprfiel identificeert 8 kerncmpetenties vr vredvruwen. 4 Het pleidingsprfiel Het vernieuwde pleidingsprfiel werd afgestemd p het nieuwe berepsprfiel. Elke kerncmpetentie uit het berepsprfiel werd vertaald naar attitudes, kennis en vaardigheden die in de pleiding bachelr in de vredkunde binnen de specifieke berepscntext aan bd meten kmen. Het pleidingsprfiel wrdt bij dit advies gevegd. 5 Minimale c.q. wenselijke studiemvang De huidige pleiding bachelr in de vredkunde is een prfessinele bachelrpleiding met een studiemvang van 180 studiepunten. Het nieuwe pleidingsprfiel, gebaseerd p het geactualiseerde berepsprfiel dat de nieuwe bevegdheden van de vredvruw integreert, geeft mgelijkerwijs aanleiding tt het in vraag stellen van de huidige studiemvang. In de werkgrep verdedigen de deskundigen twee standpunten: - de leden die de pleidingen binnen de assciaties Leuven en Limburg vertegenwrdigen, zijn vrstander van het behud van een studiemvang van 180 studiepunten 2 ; 2 Binnen de assciatie Leuven zijn er 6 pleidingen bachelr in de vredkunde; in de assciatie Limburg is er 1 pleiding bachelr in de vredkunde. 2

4 - de leden die de pleidingen binnen de assciaties Antwerpen, Brussel en Gent vertegenwrdigen en de leden die de berepsfederaties VLOV en NNBVV vertegenwrdigen, zijn vrstander van een uitbreiding naar 240 studiepunten 3 De studentengeleding binnen de Raad Hger Onderwijs sluit zich aan bij het standpunt dat pleit vr het behud van de huidige studiemvang van 180 studiepunten. De werkgrep Vredkunde heeft eveneens een uitbreiding van de studiemvang naar 210 studiepunten verwgen mdat de verheid aan de Vlr bevestigde dat bachelrpleidingen met een minimum van 180-studiepunten en waarvan de studiemvang een veelvud van 30 is, in de tekmst mgelijk zullen zijn. Enkel de pleiding binnen de Assciatie Gent is hiervr gewnnen als een mgelijke cmprmisplssing. Zij geeft echter k de vrkeur aan een uitbreiding naar 240 studiepunten (vr de argumentatie, zie 6.2). De berepsfederatie NVKVV/UVV is wel vrstander van een uitbreiding naar 210 studiepunten. Alle deskundigen stellen vrp dat de pleiding een prfessineel gerichte bachelr met blijven. Daarnaast delen zij de zrg dat als de pleiding wrdt uitgebreid tt 240 studiepunten hiervr k een adequate financiering vrzien met wrden. De Raad Hger Onderwijs heeft kennis genmen van de argumenten die de deskundigen frmuleerden. De raad geeft deze argumenten hiernder integraal weer (zie punt 6). De raad nderschrijft echter niet al deze argumenten, zwel wat die vr het behud van de huidige studiemvang betreft, als die vr een uitbreiding naar 240 studiepunten. Hij bezrgt ze bij deze ter infrmatie aan de minister. Over de minimale c.q. wenselijke studiemvang van de pleiding bachelr in de vredkunde heeft de Raad Hger Onderwijs in zijn vergadering van 10 juni 2008 als vlgt gestemd: - 8 leden stemmen vr het behud van de huidige studiemvang van 180 studiepunten; - 5 leden stemmen vr een uitbreiding van de huidige studiemvang naar 240 studiepunten; - 5 leden nthuden zich. 6 Argumentatie van de deskundigen uit de Vlr-werkgrep Vredkunde 6.1 Argumenten vr het behud van een studiemvang van 180 studiepunten De pleidingen vredkunde binnen de assciatie K.U.Leuven (KHBO, KATHO, KAHOSL, KHK (campus Lier, campus Turnhut), KHLeuven & KHLim) en de pleiding vredkunde binnen de assciatie Universiteit Hgeschlen Limburg - AUHL (PHL) stellen dat de huidige prfessinele bachelr in de vredkunde, die gespreid is ver 180 studiepunten, vlstaat m de studenten p te leiden tt cmpetente prfessinals in de vredkunde Binnen de assciatie Antwerpen zijn er 2 pleidingen bachelr in de vredkunde; binnen de assciaties Brussel en Gent is er telkens 1 pleiding bachelr in de vredkunde. Het cmpetentieprfiel, gebaseerd p 180 studiepunten, van de assciatie K.U.Leuven werd vrgelegd en besprken met deskundigen uit het werkveld (bevrrechte getuigen) en het nderwijs p de assciatiedag K.ULeuven (10 sept 2007 Mechelen). Men was unaniem akkrd vr het behud van een prfessinele bachelr in de vredkunde van 180 studiepunten. De argumenten wrden nderschreven dr 7 hgeschlen die de pleiding prfessinele bachelr in de vredkunde aanbieden p 8 campussen binnen de assciatie K.U.Leuven en AUHL. In ttaal wrden 11 pleidingen aangebden in Vlaanderen. De assciaties K.U.Leuven en AUHL vertegenwrdigen samen 57% van de Vlaamse studenten vredkunde. 3

5 6.1.1 De huidige prfessinele bachelrpleiding garandeert kwaliteit - Sinds 1995 is de pleiding een direct entry pleiding met een eigen identiteit via wettelijke uitwerking en een berepsprfiel. In 1995 wijzigde de pleiding tt vredvruw van een zgenaamde specialisatie-pleiding binnen verpleegkunde (2j + 1j) (nurse midwife) naar een driejarige autnme pleiding (direct entry). De nieuwe bevegdheden van de vredvruw en de daarmee samenhangende cmpetenties werden in het verleden reeds uitgebreid en in de pleidingen geïntegreerd. Vrbeelden zijn de uitbuw van de pre- en pstnatale zrg, de eerstelijnszrg, gezndheidsprmtie en pveding,... Het curriculum beheft hiervr geen uitbreiding. - De bestaande pleidingen prfessinele bachelr in de vredkunde (180 studiepunten) vlden aan de Eurpese richtlijnen (80/154, 80/155, 80/156). - Een kwaliteitsvlle prfessinele bachelrpleiding binnen een pleidingsduur van 180 stp. wrdt ndersteund en bevestigd dr de VHLORA 5 en de respectievelijke visitatierapprten. In de rapprten van de visitatie vredkunde (2006) en de uitspraken van de NVAO (2007) wrden pleidingen vredkunde in Vlaanderen binnen het huidige kader van 180 studiepunten, als kwaliteitsvlle prfessinele bachelrpleidingen berdeeld. In pvlging van het visitatierapprt, zijn een aantal van de huidige pleidingen bachelr vredkunde dr de NVAO tt 2016 geaccrediteerd vr een studie-mvang van 180 studiepunten. De visitatiecmmissie stelt: Samengevat is de cmmissie van mening dat het vredkundenderwijs in Vlaanderen p dit mment aan de eisen vldet en kwalitatief van vldende niveau is ( ) 6 - Gynaeclgen erkennen de huidige kwaliteitsvlle pleiding. Prf. dr. P. Defrt stelt in het artikel Gynaeclg en vredvruw: partners vr de tweesprng (Guinaïkeia, 2005, Vl. 10, nr 4): Zals ze aan de hand van het huidig curriculum wrdt pgeleid, is de vredvruw de meest cmpetente en wetenschappelijk de best nderlegde beefenaarster van haar vak die de geschiedenis it heeft gekend. Eigen reflectie en nderzek dr de vredvruw wrden daarbij, mede in het kader van de grei naar het bachelr-mastersysteem gestimuleerd. En ng: De vredvruw heeft weer een eigen berepstitel, een zeer degelijke gestructureerde pleiding die in het BaMa-curriculum wrdt ingebuwd, een eigen nmenclatuur, autnme verantwrdelijkheid bij de pvlging van de nrmale zwangerschap, partus en puerperium. Dr. P. Hinul, vrzitter van de Vlaamse Vereniging vr Obstetrie en Gynaeclgie, stelt in zijn artikel Vredvruwencrpratisme nder de lep (Artsenkrant, december 2007): Dankzij de recente hervrmingen van het vredvruwennderwijs in Vlaanderen, het cncentreren ervan in een beperkt aantal hgeschlen met een hggekwalificeerd dcentenkrps en een zeer ged uitgebuwd curriculum, is de huidige bachelr in de vredkunde de best gekwalificeerde vredvruw in de geschiedenis. 5 6 Z benadrukt het persbericht VHLORA (persbericht 9 februari 2007: Onderwijsvisitaties van 54 hgeschlpleidingen afgernd): Het werkveld en de afgestudeerden zijn tevreden ver de pleiding en het gerealiseerde cmpetentieniveau. VRO-vergelijkend-deel-15jan07 4

6 6.1.2 De uitbreiding van de bevegdheden van de vredvruwen kan gerealiseerd wrden znder een verlenging van de driejarige pleidingsduur - De bijkmende cmpetenties met bijzndere verantwrdelijkheid, uit de wetswijziging van 13 december 2006, verantwrden geen uitbreiding van de pleidingsduur met 60 studiepunten. - Bijkmende cmpetenties echgrafie en bekkenbdemreëducatie wrden behaald via bijkmende pleidingen. De uitbreiding van bevegdheden in de basispleiding tt vredvruw zijn beperkt tt het vrschrijven van een specifieke set van geneesmiddelen. De bijkmende cmpetenties echgrafie en bekkenbdemreëducatie wrden behaald via bijkmende pleidingen. Deze nieuwe, maar bijkmende bevegdheden wrden reeds gedeeltelijk verwerkt in de basispleiding en kunnen enkel via bijkmende vrtgezette pleidingen, na het behalen van het diplma van vredvruw, wrden verwrven. - De nieuwe verantwrdelijkheden en cmpetenties van de vredvruw mgen niet aangegrepen wrden m de studiemvang uit te breiden. Dit is een eenzijdige interpretatie van de nieuwe wetgeving. - Bij het uitschrijven van het nieuwe berepsprfiel kregen de pleidingen en het werkveld nvldende tijd m hun bedenkingen hierver prfessineel en wetenschappelijk te nderbuwen. - In het vergelijkend deel van het visitatierapprt (VRO-vergelijkend-deel-15jan07, p.2) wrdt duidelijk vermeld: De cmmissie steunt de Eurpese regelgeving dat verpleegkundige aspecten van de pleiding vredkunde meten beperkt blijven tt de inleiding van de verpleegkunde met als delgrep verpleging van vruwen met gynaeclgische en bstetrische pathlgie. Op deze manier ntstaat er meer ruimte m vredkundige aspecten grndiger aan bd te laten kmen Uitbreiding van de studiemvang betekent uitbreiding van het klinisch nderwijs - Extra pleidingsjaar leidt tt extra stage-uren. Mmenteel zijn gede stageplaatsen schaars. - Overbelasting stageplaatsen leidt tt verminderde leerkansen en een afname van de stagekwaliteit. - Het werkveld zal een extra studententestrm meilijk kunnen dragen, wat p krte termijn zal leiden tt nveilige stagemstandigheden. In de huidige studiemvang kunnen de studenten alle praktijkdelstellingen realiseren. De verlenging van de pleidingsduur zu, cnfrm de Eurpese richtlijn (2005/36) dat de helft van de pleiding stage met bevatten, eveneens leiden tt een verlenging van de stagecmpnent Vergelijking met andere prfessinele bachelrs - Wanneer we de pleiding vredkunde vergelijken met andere prfessinele bachelrs binnen het studiegebied Gezndheidszrg, stellen we vast dat het aandeel van stage in de pleiding vredkunde grter is dan in de andere pleidingen. Het gemiddeld aantal studiepunten stage in enkele andere pleidingen binnen de gezndheidszrg: verpleegkunde (70 studiepunten), sciaal aggisch werk (36 5

7 studiepunten), ergtherapie (35 studiepunten), lgpedie (30 studiepunten) en veding- en dieetleer (25 studiepunten). - De huidige studiemvang van drie jaar is dezelfde als van andere prfessinele bachelrpleidingen in de gezndheidszrg zals verpleegkunde, ergtherapie, lgpedie/audilgie, bimedische labratriumtechnlgie, vedings- en dieetkunde, medische beeldvrming, ptiek en ptmetrie. Een afwijking vr de bachelr vredkunde zet de nderlinge verhudingen binnen pleiding en werkveld nder druk De prfessinele bachelrpleiding leidt autnme prfessinals p - Een basisdelstelling van een prfessinele bachelrpleiding is het ntwikkelen van de fundamentele basiskennis m als autnme prfessinal verantwrdelijkheid te nemen Levenslang leren dient centraal geplaatst te wrden - Het uitbreiden van de studiemvang zal het bestaande prbleem van hge instrm en grte uitval niet plssen. Een mgelijke verruiming van de studiemvang is in de huidige maatschappelijke cntext niet wenselijk. Een uitbreiding van de studiemvang zal studenten eerder afschrikken en de pleiding niet ndzakelijk aantrekkelijker maken. Wel met de pleiding de vredvruw een pen attitude ten aanzien van levenslang leren bijbrengen, zdat de vredvruw zich cntinu kan ntwikkelen. Het is pas binnen een reële werksetting en via echte werkervaring dat de vredvruw zich vlledig zal kunnen ntplien. - Telkens een uitbreiding van de studiemvang vrstellen in functie van (technlgische) evluties, lijkt niet de plssing. Het is de taak van de pleiding dat studenten die pgeleid wrden, k ng in 2040 als prfessinal inzetbaar zijn. Een eenzijdige uitbreiding van de studiemvang lijkt niet dé enige en juiste plssing te zijn m de bijkmende cmpetenties te ntwikkelen. Het gevaar is niet ndenkbeeldig dat verdere (technlgische) evluties het werkveld ver enkele jaren pnieuw cnfrnteren met dezelfde vraag waarbij het niet verstandig is m telkens de studiemvang uit te breiden als antwrd hierp. Het ntwikkelen en stimuleren van levenslang leren lijkt zinvller dan een extra pleidingsjaar aan te bieden. Iedere vredvruw met immers blijven werken aan de persnlijke uitbuw van haar prfessinele lpbaan nadat ze haar diplma heeft behaald. Deze argumentatie werd k dr de visitatiecmmissie 7 gefrmuleerd: Vr de student is het nmgelijk het ttale crpus aan kennis, inzicht en prfessineel gedrag dat vr een vredvruw wenselijk is, tijdens de pleiding te verwerven. Dat is k niet ndig want de ndzakelijke aspecten van kennis, vaardigheden en prfessineel gedrag zullen verder ntwikkeld wrden tijdens de verdere lpbaan. De visitatiecmmissie 8 meent dat het niet tt de pdracht van de basispleidingen behrt m prfessinals te vrmen die nmiddellijk 7 8 Visitatierapprt, 2007 Visitatierapprt,

8 inzetbaar zijn binnen alle gespecialiseerde dmeinen: De bachelrpleiding dient in een vldende brede basisvrming te vrzien die de afgestudeerde vredvruw telaat m als beginnend berepsbeefenaar p een vldende deskundige wijze de prfessinele akten uit te veren De plaats van de master in de vredkunde in dit geheel - Er bestaat een degelijk uitgebuwd bachelr-mastersysteem: de master in de vredkunde buwt cnsequent verder p de basiscmpetenties van de bachelr in de vredkunde. Mmenteel kan de bachelr vredkunde via een schakelprgramma drstrmen naar een master in de verpleegkunde en de vredkunde, waarin naast leiderschap, k de wetenschappelijke en geavanceerde klinische cmpetenties van de vredvruw verder wrden ntwikkeld. Deze masterpleiding wrdt in de lp van 2008, aan de respectievelijke universiteiten, gevisiteerd. Het lijkt vrbarig m de huidige studiemvang van de bachelr uit te breiden. De cmbinatie bachelr-master lijkt mmenteel in de verschillende assciaties nvldende benut en bevat ngetwijfeld meer ptentieel vr een gedifferentieerde grei. 6.2 Argumenten vr een uitbreiding van de studiemvang naar 240 studiepunten De pleidingen vredkunde binnen de assciaties Antwerpen, Brussel en Gent 9, de Vlaamse Organisatie vr Vredvruwen en de Natinale Neutrale Berepsvereniging vr Verpleegkundigen en Vredvruwen zijn er vrstander van m de huidige minimale studiemvang van de pleiding bachelr in de vredkunde p te trekken van 180 naar 240 studiepunten. Zij stellen het vlgende vr: de pleiding tt vredvruw wrdt gerganiseerd in het studiegebied Gezndheidszrg. De pleiding tt vredvruw is een vlwaardige en autnme bachelrpleiding die na vier jaar vltijds nderwijs f 240 studiepunten, bekrachtigd wrdt met het diplma van bachelr in de vredkunde en huder ervan de berepstitel van vredvruw verleent Argumentatie vanuit het nieuwe pleidingsprfiel - De nummering van de kerncmpetenties en de nderliggende cmpetenties (= deelcmpetenties) vlgt deze van het nieuwe pleidingsprfiel. - De argumentatie is gebaseerd p de vlgende dcumenten: KB nr. 78 van 10 nvember 1967 gewijzigd dr de Gezndheidswet van 13 december 2006 en de Prgrammawet van 1 maart 2007; KB van 1 februari 1991 betreffende de uitefening van het berep van vredvruw, gewijzigd dr het KB van 8 juni 2007; het Berepsprfiel van de Belgische vredvruw (NRVV, 18/12/2006); het nieuwe pleidingsprfiel. 9 Binnen de Assciatie Antwerpen zijn er 2 pleidingen bachelr in de vredkunde; binnen de Assciaties Brussel en Gent is er telkens 1 pleiding bachelr in de vredkunde. 7

9 Kerncmpetenties Deelcmpetenties Argumentatie vr uitbreiding van de huidige studiemvang - Deze kerncmpetentie dient autnm uitgeverd te kunnen wrden p niveau 6 10 en valt bijgevlg nder de medische bevegdheden en dus k nder de medische aansprakelijkheid De eerstelijnszrg dient versterkt te wrden (zie punt 5.2.2, argumentatie vanuit het visitatierapprt). - De preventieve zrgverlening dr vredvruwen zal in de tekmst aan belang winnen. De actuele zrg dr vredvruwen kent al een evlutie, zals nderstaande gegevens aantnen: Het aantal erkende vredvruwen, geregistreerd in het RIZIV, is gestegen van 4734 in 2002 tt 5467 in Het aantal verlssingen in die peride nam eveneens te van 7118 in 2003 tt 9569 in In vergelijking met de cijfers van 2002, werden de vredvruwen in 2005 meer betrkken bij de begeleiding van zwangeren. Bvendien nam k het aantal cnsultaties per begeleide zwangere te. 13 Dat deze stijging te wijten was aan een wijziging in de nmenclatuur duidt p een duidelijke beleidsvisie inzake eerstelijnszrg dr de vredvruw. Op kwalitatief vlak is vlgende uitspraak uit een studie van het RIZIV 14 naar de evlutie van het aantal keizersneden veelzeggend: Begeleiding van bevalling en arbeid, bespreking van verwachtingen en percepties, bjectieve infrmatie vr de tekmstige uders aangaande bevallingsmethdes en hun respectievelijke risic s, zijn allen elementen die mmenteel verwaarlsd wrden terwijl zij van grt belang zijn bij de beslissing ver de manier van bevallen. 15 Deze begeleiding is bij uitstek het dmein van de vredvruw. De SPE-registratie tnt aan dat de laagste utcme vr meder en kind verbnden is aan een laag pleidingsniveau en zwakke sciale situatie. De vredvruw kan bij de start van nieuw leven een ng grtere structurele bijdrage leveren in de preventieve zrg. - Versterking van de eerstelijn en preventie betekent k Extra SP Zie Discussienta Kwalificaties en cmpetenties, Brussel, 2006 KB van 1 februari 1991 betreffende de uitefening van het berep van vredvruw Brn: IMA-AIM. (2007). Prenatale zrg in België in Een studie van het Intermutualistisch Agentschap. IMA-AIM. (2006). Gebruik van keizersneden in België: algemene evlutie en discrepanties. Een studie van het intermutualistisch agentschap. Jhansn J., Newburn, M., Macfarlane A. Has the medicalisatin f childbirth gne t far? BMJ 2002; 324;

10 dat de afstuderende vredvruw ged getraind met zijn m aan risicselectie te den. De basis vr de beginnende prfessinal hrt versterkt te wrden. Dit kan enkel dr bijkmende tijd te vrzien m dit in praktijksituaties aan te leren en te berdelen. - Ok brstveding met meer aandacht krijgen. Dat dit de meder-kindbinding bevrdert wrdt expliciet ndersteund dr het inveren van het BFH-label als FODinitiatief. De vraag naar prenatale diagnstiek en precnceptinele cunseling stijgt. Dit vraagt bijkmende training van de student vredvruw. 1.6 Er is verhgde aandacht ndig vr het kunnen kaderen van het gebrteprces in een veranderde maatschappelijke cntext (zie kerncmpetentie 3) Er is bijkmende training in risicselectie ndig in de authentieke berepscntext Deze afznderlijke deelcmpetentie verwijst naar de uitbreiding van de bevegdheden vr de vredvruw in de Gezndheidswet van 13 december Bijkmende studietijd, zwel theretisch als praktisch, vr bekkenbdemprblematiek in het kader van preventie en detectie is ndzakelijk. In de plenumvergadering van de Federale Raad van Vredvruwen 22/04/2008 is als richtlijn gepteerd vr een basispleiding van 30 uren + het pstellen van een bilan Deze afznderlijke deelcmpetentie verwijst naar de uitbreiding van de bevegdheden vr de vredvruw in de Gezndheidswet van 13 december Bijkmende studietijd is ndig vr echgrafie 16 als een aanvullende techniek vr het stellen van een diagnse en als basis vr de bijkmende pleiding tt bijzndere berepsbekwaamheid inzake het verrichten van een nietmrflgische echgrafie Deze afznderlijke deelcmpetentie verwijst naar de uitbreiding van de bevegdheden vr de vredvruw in de Gezndheidswet van 13 december Bijkmende studietijd is ndzakelijk vr het aspect vrschrijven van geneesmiddelen. Deze bevegdheid vraagt immers m een diepgaander inzicht in aspecten van farmaclgie, meer dan in het huidige curriculum wrdt aangebden. Heveel 16 Zie definitief verslag werkgrep echgrafie van de Federale Raad van de Vredvruwen 9

11 studiepunten de uitbreiding bedraagt, hangt af van de definitieve uitveringsmdaliteiten en criteria. In het advies van de plenaire vergadering van de Federale Raad van Vredvruwen (22/04/2008) ligt 30 cntacturen vast. In het vierjarig curriculum van de pleidingen in Frankrijk wrdt 50 uren theretisch nderwijs besteed aan farmaclgie De evlutie en vertechnisering in de geneeskunde is k velbaar p het terrein van de verlskunde, waardr bijkmende studietijd algemene pathlgie ndzakelijk is, met inbegrip van stages. Ter illustratie: beginnende prfessinals dienen de STAN standaard te kennen en er is meer tijd ndig vr NICU en MIC (zie punt 5.2.2: argumentatie vanuit het visitatierapprt). - Tijdens het baringsprces wrdt vaak anesthesie/analgesie tegediend. Er zijn bijkmende cmpetenties ndig betreffende.a. epidurale verdving mwille van de uitbreiding van de bevegdheid. - Een afgestudeerde vredvruw hrt te kunnen hechten. De student dient hiervr meer leerkansen te krijgen in een authentieke berepscntext (zie punt 5.2.2: argumentatie vanuit het visitatierapprt). 3 Een veranderde maatschappelijke cntext uit zich in meer cmplexe gezinssituaties (nieuw samengestelde gezinnen, de multiculturele samenleving, differentiatie partners). Vredvruwen meten hierp vrbereid wrden in hun pleiding. Bijkmende specifieke cmpetenties zijn ndig m preventie via gezndheidsprmtie en pvedingsndersteuning te realiseren Seksuele en relatinele vrming geven, is een belangrijke preventieve taak en een basiscmpetentie vr de vredvruw. Dit verdient een vaste plaats in de pleiding van elke student (zie k deelcmpetenties 1.2, 1.5 en 1.8). 4.3 De vredvruw kan ng een veel belangrijkere rl spelen in het aanleren van de basisprincipes vr een geznde levensstijl en geznd seksueel en relatineel gedrag (zie k deelcmpetenties 1.2, 1.5, 1.8 en 4.1). 4.4 Men hecht steeds meer belang aan vrlichting ver anticnceptie/cnceptie en precnceptinele zrg vr familieplanning en de psychsciale beleving ervan. 4.6 Er is nd aan bijkmende kennis naar aanleiding van de juridische wijzigingen en de belangrijke impact ervan p

12 de aansprakelijkheid van de vredvruw. 4.7 Er wrdt steeds meer belang gehecht aan genetica, prenatale diagnstiek en precnceptinele cunseling (zie deelcmpetenties 1.3 en 1.9). 4.8 Er dient geïnvesteerd te wrden in bijkmende therie en praktijk rnd de sub- en infertiliteitprblematiek p medisch, ethisch, juridisch en psychsciaal vlak Het pstarten van een zelfstandige praktijk met alle aspecten die daaraan verbnden zijn, met meer aandacht krijgen (zie deelcmpetenties 1.2, 1.5 en 1.8). - Dr de veranderende maatschappij en de daaraan verbnden evlutie p verlskundig gebied dringen er zich veel meer ethische vragen p binnen dit dmein zals rnd draagmederschap, adptie, euthanasie bij pasgebrenen, abrtus, 5.5 De vredvruw zal in de tekmst als eerstelijnszrgverstrekker meer en meer de zrg cördineren. Om deze verantwrdelijkheid te kunnen pnemen, dient in de pleiding vldende studietijd te gaan naar kennis van de fficiële en niet-fficiële instanties met betrekking tt de gezndheidszrg en de sciale en educatief geriënteerde instellingen De nline registratie is vlp in ntwikkeling. Er is meer tijd ndig vr het kwaliteitsvl registreren van gegevens. - Er is meer aandacht ndig vr de prfilering van 'de vredvruw in de wereld' (zie punt 2: argumentatie vanuit het visitatierapprt). - Hetzelfde geldt vr het ntwikkelen van een attitude inzake prfessinalisering. 7 Er dient een ruimer accent gelegd te wrden p de eigen bijdrage aan een kwaliteitsvlle praktijkvering p basis van evidence-based midwifery. 8 Dit is een bijkmende kerncmpetentie van de vredvruw, hetgeen meer tijd vergt m.a. het cachen van studenten en nieuwe cllega s te trainen, cnflicthantering Ttaal aantal bijkmende studiepunten Argumentatie vanuit het visitatierapprt (Onderwijsvisitatie Vredkunde, VLHORA, 09/02/2007) - Bevestiging van de grte ntwikkelingen in het dmein: Zwel de psitie, het berep van de vredvruw alsk de pleiding hebben in de lp van de jaren heel wat ntwikkelingen gekend p natinaal en internatinaal gebied (p. 21). 11

13 - Bevestiging van een bijzndere situatie met pleidingen van een verschillende studiemvang in België: Het is pmerkelijk dat de pleiding Vredkunde in de Waalse Gemeenschap in 1995 herschikt werd tt een vierjarige studie met een gemeenschappelijke basis met de pleiding Verpleegkunde. De verschillende studiemvang in België vrmt een hinderpaal vr de (inter)natinale transparantie (p. 21). - Trends en internatinale ntwikkelingen in de berepsuitefening: Er bestaat een tendens m aan de vredvruwen in de eerste lijn een grtere zelfstandigheid en autnmie te te kennen. Een aanpassing van het KB nr. 78 ligt in de lijn van de verwachtingen (p.18). De prichting van kraam- en gebrtecentra, samen met de internatinale aandacht vr de zelfstandig handelende vredvruw, stelt grtere eisen aan de verantwrdelijkheden van de vredvruwen die daar functineren (p.18). Deze ntwikkelingen vergrten het spanningsveld tussen de nrmale verlskunde uitgeverd dr de vredvruw en de rl van helper in de eerder medisch geriënteerde verlskunde van de gynaeclgen. Bvendien neemt het aantal gynaeclgen af, wat dit spanningsveld in de tekmst alleen maar zal den tenemen. (p.18). Er is een sterke tename van (hg)technlgische interventies in het nrmale perinatale gebeuren, ( ). Hierdr wrdt een grtere mate van specialisatie gevraagd van de vredvruw (p.18). De bachelrpleidingen dienen in een vldende brede basisvrming te vrzien die de afgestudeerde vredvruw telaat m als een beginnend berepsbeefenaar p een vldende deskundige wijze de prfessinele taken uit te veren (p. 25). - Delstellingen van de pleiding en bezrgdheid: De visitatiecmmissie vraagt bijzndere aandacht in alle pleidingen vr het vldende kunnen beheersen van de vaardigheid hechten. Ok de risicselectie en de beslisvaardigheid zijn aspecten die nvldende aan bd kmen in de meeste pleidingen. Meer aandacht vr stages lpen in de eerste lijn zu hiervr een plssing kunnen bieden (p.26). De cmmissie vraagt de pleidingen meer aandacht te besteden aan de Eurpese cntext van het werkveld vr de vredvruw. Dit vereist het vrzien van meer vredkundige vaardigheden in het prgramma, k deze die in de Vlaamse praktijk niet altijd curant in gebruik zijn (p. 26). - Prgramma/stages: De pleidingen zijn afhankelijk van de ziekenhuizen waarmee zij samenwerken vr het rganiseren en berdelen van de stages vr studenten. Een prbleem hierbij is het feit dat de hgeschlen de stagegevers materieel niet (kunnen) belnen. Het blijkt dan een permanente evenwichtsefening m eisen te stellen aan de stagementren, zals vrming van de stagementren ten aanzien van begeleiding en berdeling. Dat is niet het prbleem van één hgeschl, maar een Vlaams prbleem, zdat naar het rdeel van de cmmissie daarvr p Vlaams niveau een plssing gevnden met wrden (p. 29). 12

14 - Prbleem betreffende het aantal uit te veren prestaties vlgens de EUrichtlijnen: Een prbleem dat eigen is aan de stages in de pleiding bachelr in de Vredkunde vrmen de Eurpese richtlijnen betreffende de minimaal uit te veren prestaties. Vral studenten, maar k stagebegeleiders laten het behalen van deze kwantitatieve nrmen primeren p de inhudelijke vereisten. Onderwijs, Vlksgezndheid en de Eurpese richtlijngevers dienen zich samen te bezinnen ver de invulling van de praktische vrmingscmpnent (p. 29). Alle actren binnen het stagegebeuren vral studenten, maar k begeleiders en mentren zijn sterk gericht p het behalen van de Eurpese kwantitatieve minimumnrmen, waarbij in bepaalde hgeschlen de studenten extra diensten meten den m vldende bevallingen te halen bvenp hun berekende studiebelasting (p. 30) Argumentatie vanuit de situatie in België - Het Berepsprfiel van de Belgische vredvruw is cntinu geëvlueerd: het Berepsprfiel van de vredvruw is een dcument dat vr het eerst fficieel pgesteld werd in 1993 dr een werkgrep vredvruwen van de Wetenschappelijke Vereniging vr Verpleegkundigen en Vredvruwen. Het kende een eerste aanpassing in 1996, naar aanleiding van de inrichting van de driejarige autnme pleiding tt vredvruw in Op vraag van minister Tavernier werd dr een werkgrep van de Federale Raad vr Vredvruwen het Belgisch berepsprfiel van de vredvruw geschreven, een dcument dat gedgekeurd werd in de plenaire vergadering van de Federale Raad vr Vredvruwen p 21 februari In de plenumvergadering van 3 ktber 2002 stemde een meerderheid vr de uitbreiding van de studiemvang naar 240 SP (5 ja, 1 nthuding, 1 nieuw lid neemt niet deel aan de stemming). Op de plenumvergadering van Federale Raad vr Vredvruwen van 5 juli 2005 werden pnieuw aanpassingen aan het berepsprfiel vrgesteld en gedgekeurd. Een laatste aanpassing gebeurde p vraag van minister Demtte, naar aanleiding van bijkmende bevegdheden in de Gezndheidswet van december 2006, en werd gedgekeurd in de plenaire vergadering van 18 december De Gezndheidswet van 13 december 2006 kan men zien als een aanvulling p het huidige berepsprfiel. In deze Gezndheidswet heeft de vredvruw een afznderlijk hfdstuk gekregen waarin de 3 bevegdheden van de vredvruw wrden pgesmd: autnm, in samenspraak/ verleg, als gedelegeerde. Dit benadrukt de 3 niveaus waarp de Belgische vredvruw inzetbaar is, dit in tegenstelling tt veel andere Eurpese landen. - Berepsverenigingen De Vlaamse vereniging vr vredvruwen (VLOV) verhandigde, naar aanleiding van de stemming in de Federale Raad, in december 2002 een rapprt aan de tenmalige minister van Onderwijs, mevruw Vanderprten, waarin de argumenten vr een vierjarige pleiding werden tegelicht. Deze argumenten werden gefrmuleerd p verschillende vlakken en zijn ng steeds van tepassing. Ze werden reeds aangehaald in bvenvermelde argumenten. 13

15 De Natinale Neutrale Berepsvereniging vr Verpleegkundigen en Vredvruwen (NNBVV) nderschrijft, sinds de prichting van de VLOV, vlledig de visie van de VLOV. Samen met de twee Franstalige berepsverenigingen zetelt de VLOV in de Belgian Midwives Assciatin (BMA). De BMA beklemtnt duidelijk de ndzaak van een vierjarige autnme (nafhankelijk van de verpleegkundepleiding) pleiding bachelr in de vredkunde met een studiemvang van 240 studiepunten. - Vlaamse versus Franstalige Gemeenschap: Naast bvenstaande inhudelijke mtivatie wrdt dankzij dit vrstel k een verschillende studiemvang in België vr de pleiding bachelr in de vredkunde weggewerkt. Een gelijke studiemvang in België vrmt een belangrijke maatregel m de (inter)natinale transparantie te verhgen (zie k punt in de argumentatie vanuit het visitatierapprt). In deze cntext kan gerefereerd wrden naar een van de cnclusies uit de wrkshp EU directives: mre meaningful nw than ever? nder leiding van Kirstin Belfrage p de Educatinal cnference van de Eurpean Midwives Assciatin, Berlijn 2007: Different health systems are an bstacle (cncerning the prblems that midwives in sme cuntries are nt able t perfrm the full scpe f activities cfr the EU Directive 2005/36/EC). Every regin has an wn way f educatin. At first unifying f educatin n natinal level has t take place ( Argumentatie vanuit internatinaal perspectief Het staat vast dat er grte verschillen bestaan in Eurpa, alsk in de nderwijsinstellingen per land. Deze verschillen kwamen k tt uiting p het Educatinal cngress van de Eurpean Midwives Assciatin in Berlijn, december Dat de prblematiek actueel is, bewijst k een internatinaal cngres vr de vredvruwen dat in juni 2008 in Glasgw aan dit thema wrdt gewijd. Vr een beschrijving van de specifieke situatie van een aantal landen in Eurpa, zie bijlage 2. Algemene vaststellingen - De definitie van de vredvruw (WHO-definitie, Berepsprfiel van de Belgische vredvruw, 2006) is algemeen aanvaard. - Er bestaat een cnsensus ver de learning utcmes van de vredvruw dankzij de EU-richtlijnen en de internatinaal gedgekeurde cmpetenties gefrmuleerd dr de Internatinal Cnfederatin f Midwives. - Eurpa streeft sinds de Blgnaverklaring gelijkwaardige Eurpese pleidingen na die de internatinale mbiliteit beveiligen. De invering van de bachelr masterstructuur geeft verduidelijking. In Eurpa zijn de huidige pleidingen prfessineel gerichte bachelrpleidingen al dan niet met een specifieke masterpleiding vr de vredvruw. - Er bestaat een grte verscheidenheid aan instapcriteria, curricula en studiemvang/ studieweken/ academiejaren in de basispleidingen. - De visie p pleiding in een land is nauw verbnden met de plaats die de vredvruw als prfessinal in de gezndheidszrg krijgt. Daar waar de autnmie het grtst is bestaan k de zwaarste instapcriteria en de langste studieduur (zie Frankrijk). Deze autnmie en medische verantwrdelijkheid is echter in alle Eurpese landen juridisch gelijk geregeld. Cncreet kmen verschillende beginnende prfessinals p de arbeidsmarkt. 14

16 Argumentatie vanuit de studie Les frmatins de sage-femme en Belgique 17 - Hge studiebelasting in Vlaanderen dr a een klein aantal nderwijsweken (tv Nederland en Frankrijk): En Flandre, une inchérence de «bn sens» retient mn attentin: si une année académique cntient entre 1500 et 1800 heures, et que le nmbre de semaines de l année académique est de 36 (intégrant les éventuelles 6 semaines de «sessins d examens»), une étudiante aurait entre 41,7h et 50h (!) de travail à furnir par semaine, cntre respectivement 37,6 à 41,7h en CFWB, 36,7 en France et 40h par semaine aux Pays-Bas. - Meilijke vergelijkbaarheid in Eurpa, wat wil drie jaar vltijdse studie zeggen? Des directives eurpéennes: déterminer une durée minimale, cmme cela existe déjà actuellement, est indispensable; encre faut-il définir clairement, ce que signifie «3 années spécifiques à temps plein» : étendue des années académiques? vlume hraire? Waarm de huidige studiemvang niet behuden Het fficiële pleidingsprfiel dat werd geschreven p vraag van de Vlaamse Onderwijsraad, naar aanleiding van de nakende visitatie van de hgeschlen waar een autnme pleiding tt vredvruw werd aangebden, dateert van 1998 (Vlr, Brussel, D/1998/6356/4). De hgeschlen hebben de hierp gebaseerde pleidingsprfielen regelmatig aangepast, recent ng naar aanleiding van het prichten van de BaMa-structuur en de visitatie in : - Inhudelijk wrdt geschven, gepuzzeld, geherstructureerd, maar niet geschrapt. - Verpleegkundige handelingen schrappen kan niet vermits de vredvruw in het werkveld alle ndige verpleegkundige handelingen binnen haar tewerkstellingsdmein (1 e, 2 e en 3 e lijn!) met kunnen tepassen. - De stagemvang verminderen is evenmin een ptie. Integendeel, de Eurpese richtlijnen wrden nu amper minimaal kwantitatief behaald en in de huidige structuur wrden zelfs niet alle basisdmeinen dr alle studenten drlpen. - Mmenteel wrden als cmprmis een aantal basiscmpetenties (zie argumentatie hierbven) aangebden nder de vrm van pstgraduaten en vrmingssessies. Het behud van de studiemvang van 180 studiepunten zu kunnen resulteren in een ngeremde grei van deze pstgraduaten en vrtgezette pleidingen. Dat zal een nduidelijke berepstitel van vredvruw tt gevlg hebben. Maatschappelijk gezien kmen gelijke nderwijskansen en gelijke kansen p de arbeidsplaats hierdr in het gedrang. - Het is belangrijk dat gekzen wrdt vr één pleiding tt vredvruw namelijk een kwalitatieve prfessinal p het niveau van een beginnend berepsbeefenaar, inzetbaar vandaag en vrbereid p de tekmst in de haar tegewezen dmeinen van de gezndheidszrg, met duidelijke afspraken ver permanente vrming en bijkmende berepsbekwaamheden (echgrafie, bekkenbdemreëducatie) zals de Gezndheidswet van 2006 en het recent aangepaste KB van 91 betreffende de uitvering van het berep van vredvruw vrschrijven. - Uitbreiding van de studiemvang getuigt van een tekmstgerichte visie p de vredvruw, gekaderd vanuit prfessinele argumenten ver de evlutie van het 17 (Bssens, C. Les frmatins de sage-femme en Belgique. L Herbe, est-elle plus verte ailleurs? Université Libre de Bruxelles, faculté de medicine, Ecle de santé publique ) 15

17 berep en de gezndheidszrg in breed maatschappelijk perspectief en na evaluatie van de praktijk. Vlaanderen kan daarin een tnaangevende rl spelen die nbetwistbaar p internatinale navlging zal kunnen rekenen. Op die manier wrdt de vredvruw een sterkere prfessinele partner in het interdisciplinair gezndheidszrgbeleid. Ok internatinaal, zwel binnen als buiten Eurpa, blijft de vredvruw in de tekmst een evenwaardig pgeleide partner. Het allerbelangrijkste is echter dat zij blijvend een kwaliteitsvlle zrg zal verlenen aan meder en kind, het jnge gezin en alle zrgvragers waarvr zij van grte betekenis kan zijn p vlak van de preventie en de bevrdering van een geznd en nrmaal gebrteprces. Het is meegenmen dat dit bijkmend een kstenbesparing in de gezndheidszrg kan betekenen. 7 Bijkmende pmerkingen van de raad De raad betreurt dat de sectr geen cnsensusvrstel kn den. De raad vraagt dat de minister bij het vastleggen van de minimale studiemvang, zeker bij een eventuele uitbreiding, k rekening zu huden met de prblematiek van de werkdruk en de studieksten. Met betrekking tt dit laatste merkt de raad p dat langer studeren k uitstel van wedde betekent. Dit kan een negatieve invled hebben p de instrm en de demcratisering van de pleiding. Isabelle De Ridder secretaris Harry Martens vrzitter 16

18 Vlaamse Onderwijsraad Raad Hger Onderwijs Kunstlaan 6 bus 6 10 juni Brussel RHO/IDR/ADV/009 bijl1 Bijlage 1: samenstelling van de werkgrep Vredkunde Petra De Sutter (vrzitter) Universiteit Gent Katrin De Belpaep Kathlieke Hgeschl Leuven Gerlinde De Clercq Erasmushgeschl Brussel Katelijne De Kster Natinale Neutrale Berepsrganisatie Vlaamse verpleegkundigen en vredvruwen Liesbet De Raedemaecker Karel de Grte-Hgeschl Rita Dbbelaere Prvinciale Hgeschl Limburg Mieke Emb Arteveldehgeschl Karine Grmans Hgeschl Antwerpen Tny Keuleers Departement Onderwijs Claire Nuyttens Arteveldehgeschl Ingride Rels Kathlieke Hgeschl Brugge-Ostende Karijn Schrten Prvinciale Hgeschl Limburg Walter Sermeus Kathlieke Universiteit Leuven Marie Timmermans Vlaamse Organisatie van Vredvruwen Ann Van Hlsbeeck Unie van Vlaamse vredvruwen/natinaal Verbnd van Kathlieke Vlaamse Verpleegkundigen en Vredvruwen Karen Vansteenkiste Natinaal Verbnd van Kathlieke Vlaamse Verpleegkundigen en Vredvruwen Jeri Vermeulen Erasmushgeschl Brussel Isabelle De Ridder (secretaris) Vlr Marleen Temmerman (vrzitter tt juni 2007) Universiteit Gent 1

19 Vlaamse Onderwijsraad Raad Hger Onderwijs Kunstlaan 6 bus 6 10 juni Brussel RHO/IDR/ADV/009 bijl2 Bijlage 2: Infrmatie ver enkele landen in Eurpa Hiernder wrdt aan de hand van een aantal vrbeelden aangetnd, dat de studiemvang en instapcriteria in de verschillende Eurpese landen erg divers zijn. Er werd vr Nederland, Frankrijk, Duitsland en Engeland gekzen mdat deze landen dr hun nabijheid mgelijkerwijs Vlaamse stagestudenten aantrekken. Deze buitenlandse pleidingen meten uiteraard in hun specifieke natinale cntext bekeken wrden. België (vredvruw / Sage-femme) Verschillende pleidingsmvang in Vlaanderen en Wallnië geeft de cmplexiteit van dit nderwerp aan. Nederland (verlskundige) Instapcriterium Telating via een selectieprcedure: 1. primaire criteria: - minimaal HAVO f vergelijkbare pleiding met de eindexamenvakken bilgie en scheikunde - Instrmprfielen: Natuur en gezndheid f Natuur en Techniek, inclusief het vak bilgie. - Gede beheersing van de Nederlandse taal, zwel schriftelijk als mndeling (NT2, staatsexamen niveau 2). 2. lting: alle aanmelders die vlden aan primaire criteria wrden uitgendigd vr selectieprcedure. Er vindt een lting plaats vr tewijzing van de pleidingsplaats. 3. secundaire criteria: sciale intelligentietest (afname per cmputer), schrijven van een brief 4. decentrale selectie vr de kandidaten die geslaagd zijn vr de sciale intelligentietest. Dit bestaat uit een mtivatiegesprek. Het gesprek wrdt afgenmen p basis van de brief in fase HBV-regeling. Vr aanvang van de pleiding met de kandidaat infrmatie hebben verschaft ver een recente HBV-bledbepaling (HbsAg-bepaling) teneinde dragerschap uit te sluiten (niet uder dan 3 maanden) OF de fficiële dcumenten vr te leggen waarp immuunstatus na vlledige vaccinatie vermeld staat. Znder deze infrmatie wrdt de aanmelder NIET tt de pleiding tegelaten. Het vaccinatietraject HBV start direct na aanvang van de pleiding. 6. Kandidaat-studenten die een negatief Bindend Studie Advies hebben gekregen van een van de pleidingen tt verlskundige, kmen niet in aanmerking vr een pleidingsplaats p een andere pleiding. Opleidingsduur: 4 jaar, enkel mgelijk in vltijdse studie

20 Opleidingstructuur - Prpedeusejaar (1 ste jaar) met riëntatie p studie en berep. Alle facetten van het berep en de pleiding kmen aan bd. De student kan zich een realistisch beeld vrmen en nagaan f het vldet aan verwachtingen. Tevens is dit een selectiejaar: is de student al dan niet geschikt? - Kernfase (2 de en 3 de jaar) met verbreding en verdieping van verlskundige kennis en vaardigheden. - Eindfase (4 de jaar) is gericht p zelfstandig handelen in cmplexe situaties, verplaatsen van kennis en vaardigheden naar praktijkvering, kennismaking met nieuwe cntexten en mgelijkheid tt individuele differentiatie. - De pleiding bestaat uit 168 studiepunten: minstens 68 SP theretisch nderwijs, minstens 81 SP stage, 6SP afstudeerpdracht, 13SP keuze van de instelling. Bevegdheden - Na diplmering, beëdiging en inschrijving in het BIG-register heeft men de bevegdheden van Nederlands Verlskundige. Deze bevegdheden zijn geregeld bij de Wet p de berepen in de individuele gezndheidszrg (Wet BIG). - Verlskundigen die werken in de tweede f derde lijn vlgen een bijkmende pleiding, vaak een Klinische Master in de Verlskunde. Berepsvereniging Kninklijke Nederlandse Organisatie van Verlskundigen. Frankrijk (Sage-femme) Instapcriterium - slagen vr het ingangsexamen (slechts 1/11 kandidaten slaagt gemiddeld) vr geneeskunde, tandheelkunde en aptheker; - 1 jaar geneeskunde afgewerkt hebben; - tegelaten wrden via een instrmgesprek; - dktersattest met verklaring van lichamelijke en psychische geschiktheid vr pleiding en uitefening van het berep. Opleidingsduur - 5 jaar, waarvan 1 jaar geneeskunde. - Prgramma van de vierjarige pleiding bevat reeds lange tijd de bevegdheidsuitbreiding die in de huidige gezndheidswet pgenmen is. Grte verschilpunten met de huidige pleidingen in Vlaanderen is de studietijd vr anesthesie en reanimatie (55 u.), farmaclgie (51u), het aantal stageweken (105 weken in ttaal) en de diversiteit van stagediensten. In Vlaanderen kent men een gemiddelde van 40 tt 50 weken stage p enkele verschillende werkdmeinen van de vredvruw. Alle studenten den in Frankrijk effectief stage p een dienst vr bekkenbdemreëducatie en een stage echgrafie. Ref. Arrêté du 11 décembre 2001 fixant le prgramme des études de sagefemme. Ministère délégué a la Santé, Ministère de l éducatin natinale : «La frmatin initiale dit amener les étudiants à l exercice d une cmpétence médicale et d une réelle respnsabilité. Parallèlement à l acquisitin du savir médical, cette frmatin permet de dévelpper, d une part des qualités d analyse et de synthèse qui permettrnt aux futurs practiciens de participer à la plitique de santé publique du pays, d autre part des qualités humaines et

21 Diplma relatinnelles pur une meilleure prise en charge pssible des patientes. Elle dit permettre, en utre, la cnstructin d une identité prfessinnelle et l apprentissage des différents mdes d exercice. Le prgramme de la première phase des etudes (1 ère et 2 e année) met l accent sur la cnnaissance de la physilgie et vise à dnner aux étudiants une maîtrise de l bstétrique nrmale. Les cnnaissances acquises au curs de la deuxième phase (2 e et 4 e année d études) leur permettrnt d identifier rapidement les pathlgies et de juer ainsi un rôle essentiel dans la préventin des grssesses à risque. C est ainsi qu il est apparu suhaitable de dévelpper plusieurs axes : le renfrcement de l enseignement de l bstétrique, de la gynéclgie, de la pédiatrie et en particulier de la nénatlgie ; l élargissement à des enseignements de sciences humaines ; l acquisitin d utils méthdlgiques pur la recherche. La 1ère phase a une duréé de 104 semaines (54 semaines enseignement clinique) La 2 e phase a une duréé de 92 semaines (51 semaines enseignement clinique)» Ondanks een studie van 5 jaar staat het diplma gelijk met een bachelrdiplma van 3 jaar. Bevegdheden Idem Eurpa Opmerkingen - Beperkt vrschrijfrecht. - Het uitveren van een echgrafie in het kader van tezicht p de zwangerschap behrt tt de standaardactiviteiten van de vredvruw. - De vredvruw vlgt k de pathlgische zwangerschap p, p vrschrift van de gynaeclg. - In het pstpartum is de vredvruw bevegd vr de urlgische en gynaeclgische reëducatie van de bekkenbdem. Berepsverenigingen.a. Assciatin Natinale des Sages-Femmes Libérales, Cllège Natinal des Sages- Femmes, Cnseil natinal de L Ordre des sages-femmes (CNOSF) Duitsland (Hebamme) Instapcriterium - Realschule f een gelijkaardige pleiding vltid hebben f Hauptschule en minimum 2 jaar berepspleiding vltid hebben; - selectieprcedure via mtivatiebrief: de pleiding beslist f een student al dan niet mag starten; - minstens 17 jaar zijn; - een gede gezndheid hebben. Opleidingsduur - 3 jaar en mvat 3000 uren praktijk en 1600 uren therie. - Een verpleegkundige kan de pleiding in 2 jaar vlgen.

22 Opleiding - Er zijn 58 vredvruwenschlen die behren tt de federale bevegdheid van het Ministerie van Onderwijs (verkepelend vr alle Bundesländer). - Elke pleidingsplaats is nderdeel van een ziekenhuis. De studenten werken grtendeels als werknemer in het ziekenhuis en krijgen daarvr een beperkte verlning. Bevegdheid - Er zijn zwel zelfstandige vredvruwen als vredvruwen verbnden aan een ziekenhuis. Zelfstandige vredvruwen mgen.a. bevallingen thuis, in een gebrtehuis f in een ziekenhuis waarmee ze verbnden zijn, den. - In Duitsland wrdt de hlistische geneeskunde algemeen geaccepteerd en tegepast: accupunctuur, acupressuur en massagetherapieën wrden vrnamelijk tijdens de arbeid tegepast. Engeland (midwife) 1 Instapcriterium - The minimum academic standard f pre-registratin prgrammes f midwifery educatin is that f diplma f higher educatin. - Thse entering a midwifery prgramme f educatin at an apprved educatinal institutin shall nt be less than 17 years and six mnths f age. Opleidingsduur - The length f a pre-registratin midwifery prgramme f educatin shall nt be less than three years in length (equivalent t 156 weeks full-time), and each year shall cntain 45 prgrammed weeks). - Where the student is already registered with the NMC, as a nurse level 1 (adult), the length f the pre-registratin midwifery prgramme f educatin shall nt be less than 18 mnths (equivalent t 78 weeks full-time) r an equivalent pr-rata part-time perid). 1 Nursing & Midwifery cuncil. Standards f prficiency fr pre-registratin midwifery educatin, Lndn,