KONINKLIJKE ACADEMIE VOOR GENEESKUNDE VAN BELGIË

Transcriptie

1 KONINKLIJKE ACADEMIE VOOR GENEESKUNDE VAN BELGIË Paleis der Academiën HERTOGSSTRAAT BRUSSEL Tel. 02/ Fax 02/ academiegeneeskunde@vlaanderen.be Website: ADVIES inzake de bijzndere kwalificatiemdaliteiten en -criteria, waaraan huders van de berepstitel van vredvruw meten vlden m verlskundige echgrafieën uit te veren * 1. Inleiding De Federale Raad vr de Vredvruwen bracht p 15 januari 2008 het advies FRVR/2008/ADVIES 1 uit mtrent de tekst m de bijzndere kwalificatiemdaliteiten en criteria te bepalen die de vredvruw telaten een verlskundig echgrafisch nderzek uit te veren in het licht van de verruiming van de bevegdheden sinds de publicatie van de wet van 13 december 2006 hudende diverse bepalingen betreffende gezndheid. Het advies is getiteld De bijzndere kwalificatiemdaliteiten en criteria, waaraan huders van de berepstitel van vredvruw meten vlden m functinele, en geen mrflgische echgrafieën uit te veren De lijst met mtieven en situaties waarin de huder van de berepstitel van vredvruw een echgrafie kan uitveren, en kan wrden geraadpleegd p de website van de FOD Vlksgezndheid, Veiligheid van de Vedselketen en Leefmilieu. De Nederlandstalige Kninklijke Academie vr Geneeskunde van België heeft dit advies becmmentarieerd in haar advies van 25 ktber 2008, eveneens gepubliceerd p haar website. De Kninklijke Academie vr Geneeskunde van België en de Académie ryale de médecine de Belgique wensen nu een gemeenschappelijk advies uit te brengen mtrent enkele welbepaalde punten uit het advies van de Federale Raad vr de Vredvruwen. Dit advies vertegenwrdigt de visie van beide Academiën, tegemetkmend aan artikel 21ctiesdecies, 5, van het kninklijk besluit nr. 78 van 10 nvember 1967 betreffende de uitefening van de gezndheidszrgberepen, waarin staat dat de Kning, na advies van de Federale Raad vr de Vredvruwen en de Kninklijke Academie(s) vr Geneeskunde, de lijst bepaalt met mtieven en situaties waarin de huder van de berepstitel van vredvruw een echgrafie kan uitveren. 2. Advies Punt 1 Orsprnkelijke tekst: 1. Definitie van het mrflgisch nderzek, dat hierdr uitgeslten wrdt: Het mrflgische f structurele echgrafische nderzek van de fetus wrdt uitgeverd tussen 18 en 22 weken zwangerschapsduur. De bedeling van het nderzek is de evaluatie van de ntwikkeling van de verschillende fetale rgaanstelsels p een gestandaardiseerde wijze met als del cngenitale afwijkingen p te spren. Dit nderzek vereist een gesystematiseerde aanpak via duidelijke gedefinieerde echgrafische sneden dr het fetale lichaam, inclusief evaluatie van placenta en navelstreng. Een uitgebreid verslag van dit nderzek is wenselijk. * Het advies werd vrbereid dr een gemeenschappelijke cmmissie, samengesteld uit de cllegae Petra De Sutter, André Van Assche en André Van Steirteghem vr de Kninklijke Academie vr Geneeskunde van België en uit de cllegae Pierre Bernard en Jean-Michel Fidart vr de Académie ryale de médecine de Belgique. De vaste cmmissie vr de uitefening van de adviesbevegdheid van de Kninklijke Academie vr Geneeskunde van België, samengesteld uit de academieleden Guy De Backer, Dminique Declerck, Aart de Kruif (algemeen secretaris), Jke Denekens, Bernard Himpens (vrzitter), Margareta Ieven, J Lambert, Geneviève Laureys, Lea Maes, Wim Stevens, Simn Scharpé en André Van Steirteghem, keurde het advies ged p 29 nvember

2 Teveging Academiën: Zals vr alle medische beeldvrmingstechnieken het geval is, dienen de beefenaars vlledige cmpetentie te verwerven m een nrmaal beeld te kunnen bevestigen en m screening vr anmalieën te kunnen uitveren, gedurende de ganse zwangerschap, dus zwel eerste, tweede als derde trimester. Opmerking Academiën: Het nderscheid tussen mrflgische en functinele echgrafie is niet zinvl. Aangezien vredvruwen eerstelijnsechgrafieën uitveren, dienen zij in beide gevallen het nrmale beeld en het afwijkende beeld te herkennen. Punt 2 Orsprnkelijke tekst: 2. Echgrafie in het derde trimester: Evaluatie van de fetale grei, vruchtwater en placenta lkalisatie de vredvruw kan de fetale psitie bepalen en de bimetrische gegevens verzamelen. Tevens is zij in staat m de belangrijkste fetale rganen te evalueren p nrmaliteit (hersenen [landmarks BPD en cerebellum], 4 kamerbeeld, abdmen met maag, nieren en blaas, 4 ledematen), enkel met de intentie prgressieve fetale afwijkingen te kunnen pspren, en verwijzen naar de gynaeclg vr verder management. Elke vrm van fetale greirestrictie, afwijkende placentaligging f vruchtwaterheveelheid ndzaakt een snelle verwijzing. De vredvruw wrdt niet, bij aanwezigheid van een nrmaal prtcl van een mrflgische echgrafie uitgeverd dr een arts/gynaeclg, verantwrdelijk gesteld vr het missen van afwijkingen welke reeds p de mrflgische echgrafie knden wrden pgesprd, aangezien haar deze bekwaamheid uitdrukkelijk werd ntnmen. De vredvruw in een ziekenhuissetting kan als gedelegeerde akte van de verantwrdelijke MIC-arts het Dppler nderzek en bifysisch prfiel van de fetus uitveren. Teveging Academiën: Echgrafie dient gedurende een nrmale zwangerschap uitgeverd te wrden met geschikte apparatuur en vlgens de internatinale en natinale standaarden, beschreven dr ABeFUM (Assciatin Belge Francphne d Ultrasnlgie Médicale) en VVE (Vlaamse Vereniging vr Echgrafie). De vredvruw met in staat zijn m fet-placentale anmalieën p te spren. De precieze evaluatie van de abnrmaliteiten en hun gevlgen en het frmuleren van de passende aanbevelingen bevinden zich echter buiten de reikwijdte van het cmpetentieprfiel van de vredvruw. Zij dient daarm de gediagnsticeerde abnrmale echgrafieën en alle hg-risic zwangerschappen dr te verwijzen naar een gynaeclg f radilg, die vlledig cmpetent is vr de diagnse en de behandeling van dergelijke pathlgieën. Punt 3 Orsprnkelijke tekst: Opleiding De pleiding tt de bijzndere bekwaming in de verlskundige echgrafie wrdt slechts gerganiseerd en gecentraliseerd in 1 nafhankelijk centrum in beide landsgedeelten dr een team van experten in deze materie. De bestaande echgrafische verenigingen in de beide taalgebieden in België bundelen de meeste experten die nu reeds het echgrafisch nderricht vr de gynaeclgen en andere specialisten vrzien. We raden aan dat de VVE (Vlaamse Vereniging vr Echgrafie) en het ABeFUM (Assciatin Belge Francphne d Ultrasnlgie Médicale) deze pleiding en evaluatie vanuit hun rganisatie cördineren. Het feit dat deze rganisaties nder hun leden meer dan enkel gynaeclgen greperen, maakt hen eerder neutraler en bjectiever bij het pstellen en evaluatie van de pleiding. Het is zeker niet de bedeling dat elke vredvruwenschl deze pleiding telkens aan een zeer beperkt aantal studenten aanbiedt. Vrstel tt wijziging Academiën: De pleiding tt de bijzndere bekwaming in de verlskundige echgrafie wrdt slechts gerganiseerd dr een interuniversitaire cmmissie en bij vrkeur gecentraliseerd in 1 nafhankelijk centrum in beide landsgedeelten dr een team van experten in deze materie. De bestaande echgrafische verenigingen in de beide taalgebieden in België bundelen de meeste experten die nu reeds het echgrafisch nderricht vr de gynaeclgen en andere specialisten vrzien. We raden aan dat de VVE (Vlaamse Vereniging vr Echgrafie) en het ABeFUM (Assciatin Belge Francphne d Ultrasnlgie Médicale) deze pleiding en evaluatie vanuit hun rganisatie cördineren. Het feit dat deze rganisaties nder hun leden meer dan enkel gynaeclgen greperen, maakt hen eerder neutraler en bjectiever bij het pstellen en evaluatie van de pleiding. Het is zeker 2

3 niet de bedeling dat elke vredvruwenschl deze pleiding telkens aan een zeer beperkt aantal studenten aanbiedt. Argumentatie Academiën: De bijkmende pleiding dient bij vrkeur gerganiseerd te wrden dr de universiteiten. De VVE en ABeFUM tellen nder hun leden vrnamelijk radilgen en te weinig gynaeclgen. Punt 4 Orsprnkelijke tekst: Theretische pleiding - Basiskennis van de fysica van geluid in de geneeskunde (2D, 3D, Dppler ), het ptimaliseren van het testel in functie van het type nderzek, aanvullende kennis van andere beeldvrmende technieken (NMR, CT scan..); - Uitverige kennis van de nrmale fetale embrylgie en anatmie; - Fetale pathlgie en genetica; - MIC tpics; - Beperkte gynaeclgische mdule. Vrstel: 93 uur theretische pleiding waarin vlgende mdules 8 u: basiskennis fysica en techniek 10 u: embrylgie en anatmie 45 u: verlskunde 10 u: gynaeclgie 20 u: interactieve gevallenstudies De vredvruw legt hierver schriftelijk en/f mndeling examen af, gecentraliseerd via 1 examencmmissie per landsgedeelte. Het examen wrdt 1x per jaar gerganiseerd in één Nederlandstalig en één Franstalig (universitair) centrum. Praktijkpleiding De vredvruw lpt een praktijkstage in een erkend centrum gedurende 4 maand en zal autnm een minimum aantal nderzeken uitveren nder supervisie van een gynaeclg (f gekwalificeerde vredvruw) in een hiervr erkende echgrafische eenheid. 100 dating-echgrafieën 100 nekplimetingen 100 derde trimester-echgrafieën 100 dpplernderzek en BFP 20 cervixlengte metingen Er dient een lgbek te wrden bijgehuden: van elk nderzek bewaart men het afgedrukte verslag (anniem maken) en enkele relevante ft s/afdrukken. In bijlage een vrbeeld van een individueel patiëntenverslag (Addendum 1). Zij dient tijdens deze pleiding van 1 jaar de FMF certificering te halen (indien zij verkiest NTscreening uit te veren). Er wrdt een praktijkexamen vrzien met patiënte. Dit dient m haar echgrafische vaardigheden te evalueren evenals haar ervaring met cunseling rnd screening, invasieve prcedures, De bijkmende theretische en praktische vrming geeft na slagen in het examen aanleiding tt het verwerven van een certificaat dat de mgelijkheid biedt echgrafische nderzeken nder de vrgenemde bepalingen en beperkingen uit te veren, geldig vr 5 jaar en verlengbaar bij aantnen van additinele bijschling en een vldende patiëntenflw. Een nafhankelijke instantie dient hierver te waken. Training, bijschling, accreditering Trainingscentra Definitie van kandidaat pleidingscentra Bijschling De vredvruw zrgt vr een regelmatige bijschling van haar echgrafische kennis dr het bijwnen van bijschlingsmmenten, natinale vergaderingen en cngressen f 3

4 internatinale cngressen/sympsia. Een minimum aantal van 10 uren bijschling in de echgrafie wrdt vrgesteld. Bewijsstukken van bijschling dienen te wrden bijgehuden en aan de bevegde instantie ter berdeling van de verlenging van het echcertificaat te wrden vrgelegd. Accreditering Zij zal de gegevens betreffende bijkmende pleidingen aan een berdelingscmmissie 1x per 2 jaar vermaken, p basis waarvan haar verdere telating tt het uitveren van de echgrafie zal berdeeld wrden. Het niet behalen van de vastgestelde nrm laat te maatregelen te treffen. De FMF-certificering/audit dient vrgelegd te wrden vr het uitveren van de weken scan. Vrstel tt wijziging Academiën: Theretische pleiding - Basiskennis van de fysica van ultrageluid in de geneeskunde (2D, 3D, Dppler ), het ptimaliseren van het testel in functie van het type nderzek, aanvullende kennis van andere beeldvrmende technieken (NMR, CT scan..); - Uitverige kennis van de nrmale fetale embrylgie en anatmie; - Fetale pathlgie en genetica; - Hg-risic zwangerschap, MIC tpics; - Beperkte gynaeclgische mdule. Vrstel: 120 uur theretische pleiding waarin vlgende mdules 8 u: basiskennis fysica en techniek 10 u: embrylgie en anatmie 20 u: anatmie 30 u: verlskunde (mrflgische aspecten van de nrmale zwangerschap) 30 u: pspren van anmalieën 7 u: gynaeclgie 15 u: interactieve gevallenstudies De vredvruw legt hierver schriftelijk en/f mndeling examen af, gecentraliseerd via 1 examencmmissie per landsgedeelte gemeenschap. Het examen wrdt 1x per jaar gerganiseerd in één Nederlandstalig en één Franstalig (universitair) centrum. Het behalen van een certificaat vr de theretische cursussen is een vereiste m tegelaten te wrden tt de praktijkpleiding. Praktijkpleiding De vredvruw lpt een praktijkstage in een erkend centrum gedurende 4 maand en zal autnm een minimum aantal nderzeken uitveren nder supervisie van een gynaeclg (f gekwalificeerde vredvruw) in een hiervr erkende echgrafische eenheid. 100 dating-echgrafieën 100 nekplimetingen 100 derde trimester-echgrafieën 100 dpplernderzek en BFP 20 cervixlengte metingen 150 eerste trimester echgrafieën 150 tweede trimester echgrafieën 150 derde trimester echgrafieën 100 dpplernderzeken. Deze nderzeken dienen te wrden uitgeverd vlgens de richtlijnen, pgelegd dr de VVE en het ABeFUM. De stagecentra dienen erkend en gedgekeurd te zijn dr de VVE en het ABeFUM. Er dient een lgbek te wrden bijgehuden: van elk nderzek bewaart men het afgedrukte verslag (anniem maken) en enkele relevante ft s/afdrukken. In bijlage een vrbeeld van een individueel patiëntenverslag (Addendum 1). Individuele verslagen dienen te wrden ndertekend en gedgekeurd dr een erkende lesgever. 4

5 Zij dient tijdens deze pleiding van 1 jaar de FMF certificering te halen (indien zij verkiest NTscreening uit te veren). Er wrdt een praktijkexamen vrzien met patiënte. Dit dient m haar echgrafische vaardigheden te evalueren evenals haar ervaring met cunseling rnd screening, invasieve prcedures, De bijkmende theretische en praktische vrming geeft na slagen in het examen aanleiding tt het verwerven van een certificaat, uitgereikt dr de interuniversitaire cmmissie, dat de mgelijkheid biedt echgrafische nderzeken nder de vrgenemde bepalingen en beperkingen uit te veren, geldig vr 5 jaar en verlengbaar bij aantnen van additinele bijschling en een vldende patiëntenflw. Een nafhankelijke instantie dient hierver te waken. Training, bijschling, accreditering Trainingscentra Definitie van kandidaat pleidingscentra Bijschling De vredvruw zrgt vr een regelmatige bijschling van haar echgrafische kennis dr het bijwnen van bijschlingsmmenten, natinale vergaderingen en cngressen f internatinale cngressen/sympsia. Een minimum aantal van 10 uren/jaar bijschling in de echgrafie wrdt vrgesteld. Bewijsstukken van bijschling dienen te wrden bijgehuden en aan de bevegde instantie ter berdeling van de verlenging van het echcertificaat te wrden vrgelegd. Accreditering Zij zal de gegevens betreffende bijkmende pleidingen aan een berdelingscmmissie 1x per 2 jaar vermaken, p basis waarvan haar verdere telating tt het uitveren van de echgrafie zal berdeeld wrden. Het niet behalen van de vastgestelde nrm laat te maatregelen te treffen. De FMF-certificering/audit dient vrgelegd te wrden vr het uitveren van de weken scan. Opmerking Academiën: Accreditering zu dr de FOD Vlksgezndheid meten gebeuren in plaats van dr het RIZIV. 5