Hanzehogeschool Groningen Faculteit Techniek

Transcriptie

1 Hanzehogeschool Groningen Faculteit Techniek Opleidingen: Bouwkunde (Bk) en Civiele Techniek (Ct) Visitatiedata: april 2004 Eindrapportage

2 2

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per onderwerp Schematisch overzicht oordelen Totaaloordeel 14 Deel B: Facetten 15 Onderwerp 1 Doelstellingen van de opleiding 17 Onderwerp 2 Programma 19 Onderwerp 3 Inzet van personeel 26 Onderwerp 4 Voorzieningen 29 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 32 Onderwerp 6 Resultaten 34 Deel C: Bijlagen 39 Bijlage 1 Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 41 Bijlage 2 Beknopte CV Panelleden 43 Bijlage 3 De zelfevaluatie in verband met NVAO accreditatie Vragen en Aanwijzingen 51 Bijlage 4 Beoordelingsprotocol van NQA 69 Bijlage 5 Handreiking voor oordeelsvorming 87 3

4 4

5 Deel A: Onderwerpen 5

6 6

7 Deel A: Onderwerpen 1.1 Voorwoord In dit rapport doet het panel, dat in opdracht van NQA de bacheloropleidingen Bouwkunde (Bk) en Civiele Techniek (Ct) van de Hanzehogeschool Groningen heeft gevisiteerd, verslag van zijn werkwijze, bevindingen en conclusies. Het onderzoek vond plaats met het oog op accreditatie van de opleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in maart 2004, het moment waarop de opleiding haar zelfevaluatierapport bij de NQA aanleverde. Een visitatiebezoek vond plaats op woensdag 28 en donderdag 29 april 2004 en werd uitgevoerd door een panel dat bestond uit de volgende personen: De heer dr. W.P. Weyzen (voorzitter) De heer prof.ir. J. Berenbak De heer ing. C.A. van Sparrentak De heer D.A.G. Griffioen (student-lid) De heer drs. L.S. van der Veen (NQA-auditor) Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (12 mei 2003). Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken en de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. deel B: een detailrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan hier uit van de vierpuntsschaal zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit detailrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De opleidingen Bouwkunde en Civiele Techniek maken deel uit van de afdeling Bouwnijverheid, een van de zes afdelingen van de Faculteit Techniek van de Hanzehogeschool Groningen. De opleidingen Bouwkunde en Civiele Techniek worden als voltijdvariant verzorgd. Bij de opleiding Bouwkunde staan in studenten ingeschreven, bij Civiele Techniek 230 studenten. De beide opleidingen worden verzorgd door 53 docenten, verdeeld over 21,9 fte. De student/fte ratio is 36. 7

8 Beide opleidingen hebben drie afstudeerrichtingen. Bouwkunde kent de richtingen: Bouwkunde Algemeen; Architectuur 1 e fase (vanaf het eerste jaar); en European Construction Management (ECM). Civiele Techniek kent de richtingen: Weg- en waterbouwkunde; European Civil Engineering Management (ECEM); en Bagger-, Kusten Oeverwerken. De Faculteit Techniek is in 2000 gestart met een omvangrijk onderwijsvernieuwingsproject: Herontwerp. Doel is te komen tot competentiegerichte curricula. De afdeling Bouwnijverheid heeft in 2001 eigen beroeps- en algemene competenties opgesteld, die een rol hebben gespeeld in de landelijke competenties (vastgesteld in 2003). Op het moment van visitatie worden de eerste twee leerjaren van de opleidingen uitgevoerd op basis van deze nieuwe competenties. 1.3 Werkwijze De visitatie van de opleidingen door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA (zie bijlage 4), die hieronder in concreto wordt beschreven. Dit houdt tevens in dat het panel heeft vastgesteld dat het zelfevaluatierapport plus de bijlagen een voldoende basis bood voor het visitatiebezoek en dat de visitatie plaats vond op basis van het voor de opleidingen geldende domeinspecifieke referentiekader (zie hieronder). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke visitatiebezoek en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft de NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de screening) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. De screening gaf geen aanleiding voor het opvragen van nadere informatie voorafgaand aan de visitatie. Op basis van het zelfevaluatierapport zijn de panelleden zich inhoudelijk gaan voorbereiden op het bezoek. Zij lazen het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten, die doorgegeven werden aan de NQA-auditor. Hoewel ieder panellid alle onderwerpen en facetten onder de loep nam, is er sprake geweest van een taakverdeling, waarbij bepaalde onderwerpen en facetten door een bepaald panellid extra grondig bestudeerd zijn. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het visitatiebezoek concreet voorbereid. De opleidingen hebben in het zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiezen. Het panel heeft dit getoetst aan de landelijke beroeps- en opleidingsprofielen (zie Detailrapport). 8

9 Het visitatiebezoek NQA heeft een Raamwerk bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het visitatiebezoek dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleidingen. Tijdens het visitatiebezoek is gesproken met (een representatieve) vertegenwoordiging van: docenten, studenten, werkveld en afgestudeerden. Daarnaast vonden er aan het begin en aan het eind van het visitatiebezoek gesprekken plaats met het management van de opleidingen (het operationeel management). Ook vond er, voor meer opleidingen tegelijk, een gesprek plaats met de plaatsvervangend voorzitter van het College van Bestuur en de voorzitter van de Faculteit Techniek (het strategisch management). Tijdens de eerste visitatiedag heeft het panel materiaal bestudeerd dat door de opleidingen ter inzage was gelegd en voorbereidend overleg gevoerd voor de te voeren gesprekken. In het bezoekprogramma kende het ochtendprogramma van de tweede visitatiedag een vaste structuur en is gesproken met de bovengenoemde gespreksgroepen. Het middagprogramma had een meer open karakter. In het begin van de middag hebben panelleden in een onderlinge taakverdeling: een tweede gesprek gevoerd met docenten van de opleidingen nader materiaal bestudeerd zich een beeld gevormd van de faciliteiten. Het tweede deel van de middag is benut om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. Aan het einde van de middag heeft het panel een tweede gesprek gevoerd met het management van de opleidingen. De fase van rapporteren De NQA-auditor heeft, op basis van de bevindingen van het panel, een conceptrapportage opgesteld en die voorgelegd aan de panelleden. Het panel heeft vervolgens het definitieve concept vastgesteld. Het definitieve conceptrapport is aan de opleidingen voorgelegd ter correctie van feitelijke onjuistheden. Naar aanleiding daarvan zijn door de NQA-auditor enkele wijzigingen aangebracht en is het definitieve rapport door het panel vastgesteld. Het visitatie- of beoordelingsrapport is uiteindelijk ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In hoofdstuk 1.5 wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken. Het oordeel komt tot stand op basis van een weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels, zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol (zie bijlage 4) zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor Oordeelsvorming (zie bijlage 5), een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere opleidingen Bouwkunde en Civiele Techniek op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als er sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; 9

10 generieke bevindingen die het facetniveau overstijgen; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De wegingen zullen in dit rapport niet diepgaand zijn, omdat de opleiding op alle facetten minimaal een voldoende heeft gehaald. De argumentatie daarvoor is te vinden in het detailrapport. In het detailrapport is, voorzover relevant, gebruik gemaakt van de vergelijkingen van de opleidingen met het landelijk gemiddelde van overeenkomstige opleidingen in de HBOmonitor 2002, de Keuzegids Hoger Onderwijs 2003/04 en het Elsevieronderzoek Oordelen per onderwerp Doelstellingen opleiding De facetten Niveau bachelor, Domeinspecifieke eisen en Oriëntatie hbo-bachelor zijn voor de beide opleidingen met een goed beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleidingen derhalve positief. De beroeps- en opleidingsprofielen van de beide opleidingen komen overeen met die van overeenkomstige opleidingen binnen het domein. Ze zijn afgeleid van de landelijk vastgestelde competenties. Voorts is een vergelijking gemaakt met de Dublin descriptoren Programma Voor beide opleidingen zijn de facetten 2.1 t/m 2.4 en 2.7 en 2.8 met een voldoende beoordeeld. De facetten 2.5 en 2.6 zijn goed beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleidingen derhalve positief. Het programma sluit in voldoende mate aan op de doelstellingen en vormt een logisch, samenhangend geheel. Het didactisch concept dat eraan ten grondslag ligt is goed gekozen. De werkvormen en toetsen sluiten daar voldoende op aan. De opleidingen voeren een actief beleid om de aansluiting op de vooropleiding te bevorderen Inzet van personeel De beide opleidingen scoren voldoende op alle drie facetten van het onderwerp Personeel. Het oordeel op dit onderwerp is voor de opleidingen derhalve positief. Het onderwijzend personeel is in het algemeen voldoende toegerust voor het onderwijs. Zij geven in voldoende mate praktijkgericht onderwijs, zij het dat de borging op dit punt nog kan worden verbeterd. Hoewel de student/fte ratio aan de hoge kant is, is deze toereikend voor de uitvoering van het onderwijs Voorzieningen Voor beide opleidingen is het facet Materiële voorzieningen als goed beoordeeld, het facet Studiebegeleiding als voldoende. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleidingen derhalve positief. 10

11 De materiële voorzieningen zijn goed afgestemd op de gekozen vorm van onderwijs. De studiebegeleiding is adequaat, zij het dat een betere borging gewenst is om een betere afstemming op dit terrein te bevorderen Interne kwaliteitszorg. Voor beide opleidingen is het facet 5.1: Evaluatie resultaten als goed beoordeeld. De facetten 5.2 en 5.3 zijn voldoende beoordeeld. Het eindoordeel op dit onderwerp is voor de opleidingen daarom derhalve positief. De Faculteit heeft een goed evaluatiebeleid en hanteert goede meetinstrumenten. De resultaten worden op een systematische manier omgezet in verbeteracties. Een betere koppeling tussen doelen en resultaten kan de PDCA-cyclus echter nog optimaliseren Resultaten. Voor beide opleidingen zijn de twee facetten Onderwijsrendement en Gerealiseerd niveau met een voldoende beoordeeld. Het eindoordeel op dit onderwerp is voor de opleidingen daarom positief. Kengetallen van de opleidingen Bouwkunde en Civiele Techniek van de Hanzehogeschool Groningen Tabel 1: Algemene gegevens opleidingen 1997* Totaal aantal ingeschreven Bk Ct studenten Totaal aantal Bk+Ct docenten** Omvang docerend Bk+Ct 19,9 20,9 21,2 21,9 20,4 personeel in FTE** Student/ FTE ratio** Bk+Ct * 1997 betekent het studiejaar 1997/1998. Idem voor de andere jaartallen ** gegevens voor beide opleidingen gezamenlijk Tabel 2: Instroomgegevens eerste keer opleiding Instroom Totaal ingestroomde studenten Bk Ct*** Vergelijking van kengetallen van de opleidingen met landelijke kengetallen De gegevens van de opleidingen worden hieronder vergeleken met landelijke gegevens, voorzover die via de website van de HBO-raad beschikbaar zijn (CRIHO). In de tabellen 3a en 3b wordt de instroom vergeleken, in de tabellen 4a en 4b rendementsgegevens, uitvalgegevens en gegevens met betrekking tot de gemiddelde studieduur. 11

12 Tabel 3a: Instroomgegevens opleidingen (instroomcohort eerste keer hogeschool) Instroom Totaal ingestroomde studenten Bk Ct*** *** De hogere cijfers voor de totale instroom Civiele Techniek (vergelijking van tabel 2 met tabel 3a) worden vooral veroorzaakt door de jaarlijkse instroom van buitenlandse studenten uit Duitsland, Polen en Indonesië in de hoofdfase. De hogere instroom in 1999 is het gevolg van de instroom van studenten uit Zuid-Afrika naast de bovengenoemde groepen. Tabel 3b: Landelijke instroomgegevens (instroomcohort eerste keer hogeschool) Instroom Totaal ingestroomde studenten voor de opleidingen landelijk en voor de sector htno Bk Ct* htno Tabel 4a: Gegevens opleidingen Percentage diploma behaald na 5 jaar (instroomcohort) Gemiddelde studieduur van gediplomeerden uitstroomcohort jaar x (in jaren) Percentage uitval na 1 jaar (instroomcohort) Percentage uitval na 3 jaar (instroomcohort) Gemiddelde studieduur studiestakers in jaren van het uitstroomcohort in jaar x (in jaren) Bk Ct Bk Ct Bk Ct Bk Ct Bk Ct ,9 56,5 43,0 22,1 1,9 61,2 67,8 46,9 26,8 4,3 4,3 4,0 3,8 3,9 3,7 5,0 3,6 3,3 3,7 3,2 2,9 2,4 19,1 25,4 29,1 32,8 1,7 1,0 17,0 13,6 25,9 16,9 1,6 2,2 14,8 18,4 26,2 26,5 1,5 1,5 21,5 25,0 32,0 26,8 2,0 1,8 23,1 28,9 1,5 1,3 21,4 20,5 1,7 1,3 0,3 0,4 Tabel 4b: Landelijke gegevens (instroomcohort eerste keer hogeschool) Percentage diploma behaald na 5 jaar (instroomcohort) Bk Ct 51,8 61,7 Gemiddelde studieduur van gediplomeerden uitstroomcohort jaar x (in maanden) Percentage uitval na 1 jaar (instroomcohort) Percentage uitval na 3 jaar (instroomcohort) Gemiddelde studieduur studiestakers in maanden van het uitstroomcohort in jaar x (in maanden) htno Bk Ct htno Bk Ct htno Bk Ct htno Bk Ct htno 52,9 61,0 61,0 52,8 59,1 59,1 51,6 60,9 60,9 34,1 26,9 33,5 52,1 60,7 60,7 34,1 28,6 34,4 61,7 51,7 49,5 48,2 25,1 22,4 27,1 35,9 29,5 37,9 20,3 20,6 19,5 51,0 49,3 46,5 28,7 23,9 28,1 39,2 32,9 38,6 19,7 20,7 20,1 51,2 48,4 46,5 28,1 23,5 29,5 38,0 34,4 41,2 19,0 19,8 19,3 51,1 46,5 46,7 32,6 21,3 30,1 18,9 24,0 19,4 50,8 45,4 47,3 27,9 23,7 28,9 20,0 21,1 20,8 12

13 Conclusies ten aanzien van de vergelijking van de kengetallen: De opleidingsrendementen na vijf jaar (instroomcohorten 1997 en 1998) zijn voor beide opleidingen hoger dan de landelijke gemiddelde rendementen van de opleidingen Bouwkunde en Civiele Techniek. Ten opzichte van het gemiddelde rendement HTNO scoort Bouwkunde lager en Civiele Techniek hoger. Het rendement van de opleiding Bouwkunde is ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde hborendement (alle hbo-opleidingen, 56%). De opleiding Civiele Techniek scoort hoger. De uitvalpercentages na één jaar (instroomcohorten 1998 tot 2002) zijn voor beide opleidingen beter dan de landelijke gemiddelden. De cohorten 2000 en 2001 Civiele Techniek vormen daarop een uitzondering, maar voor 2002 is het percentage weer gunstig. De uitvalpercentages na drie jaar (cohorten 1998 tot 2000) zijn beter dan de landelijke gemiddelden. De gemiddelde studieduur van gediplomeerden (uitstroomcohorten 1998 tot 2002) laat voor beide opleidingen een gunstig beeld zien. De gemiddelde studieduur van studiestakers (uitstroomcohorten 1998 tot 2002) steekt in het algemeen gunstig af tegen de landelijke gemiddelden. Uitzondering vormen de cohorten 2000 voor Bouwkunde en 1998 en 2000 voor Civiele Techniek. Latere jaren geven echter weer een beter beeld. 13

14 1.6 Schematisch overzicht Oordelen Totaaloverzicht oordelen op facet- en onderwerpniveau Opleidingen : Bouwkunde en Civiele Techniek Onderwerp/Facet Bouwkunde Civiele Techniek Doelstellingen 1.1 G G 1.2 G G 1.3 G G Totaaloordeel Positief Positief Programma 2.1 V V 2.2 V V 2.3 V V 2.4 V V 2.5 G G 2.6 G G 2.7 V V 2.8 V V Totaaloordeel Positief Positief Personeel 3.1 V V 3.2 V V 3.3 V V Totaaloordeel Positief Positief Voorzieningen 4.1 G G 4.2 V V Totaaloordeel Positief Positief Kwaliteitszorg 5.1 G G 5.2 V V 5.3 V V Totaaloordeel Positief Positief Resultaten 6.1 V V 6.2 V V Totaaloordeel Positief Positief 1.7 Totaaloordeel Op grond van bovenstaand schema en de onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5, waaruit blijkt dat de opleidingen op alle zes de onderwerpen positief scoren, is de conclusie dat het totaaloordeel over de beide opleidingen een VOLDOENDE oplevert. De opleidingen voldoen op alle facetten aan de basiskwaliteit en gaan daar op meerdere facetten bovenuit. 14

15 Deel B: Facetten 15

16 16

17 Deel B: Facetten Onderwerp 1 DOELSTELLINGEN VAN DE OPLEIDING Facet 1.1 Niveau bachelor Bk goed CT goed Criteria: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleidingen sluiten zich aan bij de landelijke beroeps- en opleidingsprofielen, voor Bouwkunde de Competenties voor de hbo-opleiding Bouwkunde (Hoger onderwijs groep Bouw & Ruimte, 14 mei 2003), voor Civiele Techniek de Beroepsspecifieke competenties CiT-duaal (december 2001). De daarin geformuleerde competenties worden overgenomen als opleidingscompetenties voor het nieuwe curriculum (eerste en tweede leerjaar). Deze competenties vallen uiteen in beroepsspecifieke competenties, algemene hbo ingenieurscompetenties, sociaal-communicatieve competenties en zelfsturende competenties. In het zelfevaluatierapport maken de opleidingen zichtbaar dat de algemene hbo ingenieurscompetenties, de sociaalcommunicatieve competenties en de zelfsturende competenties goed samenhangen met de tien generieke hbo-kwalificaties. Het oude curriculum (derde en vierde leerjaar) is gebaseerd op de Beroepstaken Bouwkunde respectievelijk de Beroepstaken Civiele Techniek. Deze zijn niet in verband gebracht met de generieke hbo-kwalificaties. De generieke hbo-kwalificaties zijn in een bijlage bij het zelfevaluatierapport gerelateerd aan de Dublin descriptoren. Facet 1.2 Domeinspecifieke eisen Bk goed CT goed Criteria: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De competenties van de opleidingen sluiten goed aan op de eisen die de beroepspraktijk stelt. De competenties worden onderscheiden in beroepsspecifieke competenties, algemene hbo ingenieurscompetenties, sociaal-communicatieve competenties en zelfsturende competenties. 17

18 De beroepsspecifieke competenties hebben betrekking op: het opstellen van een programma van eisen; op het opstellen, beoordelen en kiezen van alternatieven en varianten; op het opstellen van contracten; op het opstellen van een uitvoeringsplan; op het bewaken en bijsturen van het uitvoeringsplan; en op het beheer en onderhoud van gebouwen en infrastructuur. Voor de civiele techniek zijn daar in het bijzonder nog aan toegevoegd het voeren van bouwplaatsmanagement en directie voeren. De competenties zijn toegedeeld naar beroepsdomeinen en contexten. Deze laatste zijn gebaseerd op de fasen van het primaire proces: programma/project voorbereiden; ontwerp; uitwerking; uitvoering; en beheer. De algemene hbo ingenieurscompetenties (het denken in modellen, systemen en processen; proces beheersen; projectmatig werken; en veilig, duurzaam en kwaliteitsbewust handelen), sociaal-communicatieve competenties en zelfsturende competenties zijn in het bedrijfsleven in toenemende mate van belang voor de functieuitoefening van de hbo-ingenieur. De Beroepstaken Bouwkunde en Civiele Techniek geven op adequate wijze de taken van de beginnende beroepsbeoefenaar weer en hebben betrekking op: de professionele opdrachtgever; op het ontwerpen; op het uitvoeren; op het beheer; en op een aantal overige functies. Facet 1.3 Oriëntatie hbo-bachelor Bk goed CT goed Criteria: - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De eindkwalificaties (competenties) van de opleidingen komen overeen met de landelijke competenties (zie 1.1). De Raad van Advies van de afdeling Bouwnijverheid onderschrijft deze competenties. In de Raad hebben vertegenwoordigers van het afnemend beroepenveld van de opleidingen zitting. De opleidingen Bouwkunde en Civiele Techniek leiden op voor de hbo-bachelor: Bachelor of Built Environment. De beroepsspecifieke competenties, de algemene hbo ingenieurscompetenties, de sociaal-communicatieve competenties en de zelfsturende competenties, zoals beschreven in paragraaf 1.2, weerspiegelen het niveau van de beginnend hboberoepsbeoefenaar als bouwkundig en civiel ingenieur. Dat geldt tevens voor de Beroepstaken Bouwkunde en Civiele Techniek, die ten grondslag liggen aan het oude 18

19 curriculum. Zowel de competenties als de beroepstaken zijn goed uitgewerkt en sluiten aan op de werkzaamheden die beginnende ingenieurs moeten kunnen verrichten. Onderwerp 2 PROGRAMMA Facet 2.1 Eisen hbo Bk voldoende CT voldoende Criteria: - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het cursusjaar is verdeeld in vier perioden, waarin steeds en thema centraal staat. De thema s 7/8 vormen de eerste stage, thema s 13/14 de tweede stage en thema15/16 het afstudeerproject (alle drie hebben een omvang van 29 credits). Per jaar worden 2 credits toegekend aan een persoonlijk voortgangsportfolio. Binnen de thema s werken de studenten in groepsprojecten aan taken die aan de beroepspraktijk zijn ontleend en volgen ze ondersteunende modulen. Het eerste jaar biedt een inleiding op het totale (civiele) bouwproces en een oriëntatie op het beroepenveld. Tijdens het eerste half jaar van het tweede jaar wordt dieper ingegaan op specifieke aandachtsgebieden van de bouwkunde respectievelijk de civiele techniek. Na de eerste stage - in de tweede helft van het tweede jaar - wordt in de eerste helft van het derde jaar verder ingegaan op specifieke aspecten. Tijdens de tweede helft van het derde jaar hebben de studenten individuele keuzemogelijkheden. Het vierde jaar is bestemd voor de tweede stage en het afstuderen. Beide opleidingen hebben drie afstudeerrichtingen. Voor Bouwkunde zijn dat: Bouwkunde Algemeen; Architectuur 1 e fase (vanaf het eerste jaar); en European Construction Management (ECM). De opleiding Civiele Techniek kent de richtingen: Weg- en waterbouwkunde; European Civil Engineering Management (ECEM); en Bagger-, Kust- en Oeverwerken. De richtingen ECM en ECEM lopen de eerste twee jaar parallel met de algemene richtingen van Bouwkunde respectievelijk Civiele Techniek. Daarna studeren de studenten anderhalf jaar aan een van de EC(E)Mpartnerinstellingen in zeven Europese landen, waarvan een half jaar stage. Het afstudeerproject doen ze in Groningen. De civiele afstudeerrichting Bagger-, Kust- en Oeverwerken is, afgezien van thema 5, de eerste twee jaar identiek met de weg- en waterbouwvariant. Het derde en vierde jaar zijn, afgezien thema 9, richtingspecifiek. 19

20 De inzet van gastdocenten in meerdere modulen en het organiseren van korte excursies dragen bij aan de praktijkgerichtheid van het onderwijs. Studenten Bouwkunde Architectuur 1 e fase organiseren elk jaar een buitenlandse architectuurreis. De kwaliteit, het niveau en de actualiteit van de studieboeken varieert naar de mening van het panel van voldoende tot uitstekend. Uitzondering daarop vormt de literatuur op het gebied van bruggen en wegenbouw. Deze boeken hebben wat weinig diepgang en zijn te weinig actueel. Uit Thema-evaluaties blijkt dat studenten in het algemeen het verband zien van de thema s met de beroepspraktijk. De opleiding Bouwkunde scoort daarbij gemiddeld wat hoger dan Civiele Techniek. Uit de SSA-enquête 2001 (Stichting Student Activiteiten enquête) blijkt een matige tevredenheid onder de studenten als het gaat om de vraag of de opleiding hen motiveert door een praktijkgerichte aanpak: voor Bouwkunde vindt 56% de opleiding in dit opzicht motiverend, voor Civiele Techniek 60%. Slechts 39% van de bouwkundestudenten vindt dat het studieprogramma voldoende inspeelt op actuele ontwikkelingen, voor de civiele techniek is het percentage 60%. Studenten moeten een van de twee stages doen bij een uitvoerend bedrijf (zoals een aannemersbedrijf of een toeleveringsbedrijf) en de andere bij een opdrachtverlenend of adviserend bedrijf (bijvoorbeeld de overheid, een adviesbureau of een architectenbureau). Uit stageverslagen en gesprekken blijkt dat de kwaliteit van de stages in het algemeen voldoende is. Volgens de SSA-enquête 2001 vindt 90% van de studenten dat de stages goed voorbereiden op het functioneren op de arbeidsmarkt. Afgestudeerden geven in geprekken aan dat zij tevreden zijn over het niveau van de opleiding. In het bijzonder worden het conceptueel niveau van de Architectuur-richting en het vaktechnische en rekenkundige niveau van de opleiding Civiele Techniek genoemd. In het algemeen waarderen afgestudeerden de diversiteit en de diepgang van de vakken. In een aantal gevallen is de diepgang niet zo groot. Dat zien ze echter niet als een probleem, omdat ze die wel in de praktijk van het werk verkrijgen. Kantekening: Naar de mening van het panel kunnen de contacten met het werkveld concreter worden benut bij de ontwikkeling van het onderwijsprogramma. Dat kan de praktijkgerichtheid ten goede komen. 20

21 Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Bk voldoende CT voldoende Criteria: - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het curriculum is nog voornamelijk gebaseerd op de Beroepstaken Bouwkunde en de Beroepstaken Civiele Techniek. De beroepsgerichte thema s zijn afgeleid van de beroepstaken. De doelstellingen en de inhoud van de thema s sluiten goed aan op de beroepstaken. De opleidingen bevinden zich in een transitiefase van de beroepstaken naar competenties. Met deze omzetting is weliswaar een begin gemaakt, maar de relatie van de programmaonderdelen met de competenties is nog niet volledig uitgewerkt. Inmiddels is er voor elk van beide opleidingen een matrix opgesteld om een en ander beter te structureren. Daarin zijn de competenties in verband gebracht met de thema s, waarbij tevens de niveaus van complexiteit en van functioneren zijn aangegeven. In het zelfevaluatierapport hebben de opleidingen in een tabel aangegeven op welke wijze de algemene hbo ingenieurscompetenties, de sociaal-communicatieve competenties en de zelfsturende competenties - gerelateerd aan de tien generieke hbo-kwalificaties - in grote lijnen in het curriculum herkenbaar zijn. Facet 2.3 Samenhang in het opleidingsprogramma Bk voldoende CT voldoende Criteria: - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opbouw van het studieprogramma laat een duidelijke lijn zien en vormt een logisch geheel. Het programma start in de propedeuse met een brede kennismaking met de bouwkunde respectievelijk de civiele techniek en biedt in de hoofdfase verder verdieping op specifieke aspecten. Op deze wijze worden de studieonderdelen op een zinvolle manier aan de orde gesteld en is er sprake van een opbouw van eenvoudig naar complex. De verticale samenhang wordt op dit moment feitelijk gewaarborgd door de beroepstaken. De verticale lijn wordt besproken in de docententeamvergadering. 21

22 De horizontale samenhang binnen de thema s komt tot stand binnen de themateams. Uit de studiegids blijkt dat de onderdelen binnen de thema s in voldoende mate met elkaar in verband staan. Binnen de thema s komt de integratie van kennis, vaardigheden en houdingen in voldoende mate tot zijn recht. Volgens de SSA-enquêtes daalt in de periode van 1999 tot 2001 de waardering van de bouwkundestudenten voor de samenhang in het programma, maar stijgt die weer in 2003 (55%). De waardering van de studenten Civiele Techniek stijgt in de periode 1999 tot 2003 (66%). Volgens de HBO-monitor 2002 scoort de samenhang in het curriculum voor beide opleidingen in 2002 ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde: Bouwkunde 85%, Civiele Techniek 88%. Kanttekeningen: De competenties vervullen nog in onvoldoende mate een functie met het oog op de borging van de verticale samenhang in het programma. De integratie van kennis, vaardigheden en houdingen is, volgens het zelfevaluatierapport, in het nieuwe curriculum nog niet voldoende uitgebalanceerd. Facet 2.4 Studielast Bk voldoende CT voldoende Criteria: - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De onderwijsprogramma s zijn opgebouwd volgens een heldere structuur die een efficiënte studievoortgang bevordert: elk studiejaar bestaat uit vier perioden van 10 of 11 weken. De eerste 8/9 weken van elke periode zijn onderwijsweken, de laatste twee weken zijn studie/tentamenweken. De opleidingen kennen een bindend studieadvies (BSA), waarbij studenten tenminste 30 EC s moeten behalen in het eerste jaar. Een aanvullende eis voor alle studenten is dat in het eerste jaar van inschrijving tenminste 50% van de credits die staan voor de onderdelen technisch rekenen 1 t/m 4 moeten zijn behaald. Voor de architectuurrichting is een aanvullende eis dat alle architectuuronderdelen moeten zijn behaald in het eerste jaar van inschrijving. Na twee jaar moeten alle onderdelen van de propedeuse (60 credits) zijn behaald. Aan de toelating tot de stages en het afstuderen zijn eisen gesteld. Deze zijn opgenomen in de betreffende brochures. Aan het eind van iedere periode of uiterlijk de periode daarna is er een herkansingsmogelijkheid voor alle studieonderdelen. Aan studenten die door omstandigheden vertraging oplopen worden individuele routes aangeboden. 22

23 In de studiegids is de studielast per onderdeel aangegeven. Uit de thema-evaluaties van de afgelopen jaren komt volgens het zelfevaluatierapport naar voren dat de feitelijke studielast gemiddeld 29,3 uur per week is. Daarbij wordt opgemerkt dat de betreffende evaluatievraag niet eenduidig wordt geïnterpreteerd. Bouwkunde studenten zijn volgens de Thema-evaluaties minder tevreden over de spreiding van de studielast. Kanttekening: Uit de Mini SSA-enquête 2002 komt naar voren dat het bekend maken van de uitslag van tentamens niet altijd tijdig plaats vindt. Facet 2.5 Instroom Bk goed CT goed Criteria: - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleidingen hebben op diverse niveaus overleg met het oog op de borging van de aansluiting van het programma op de vooropleiding van de studenten. Binnen de hogeschool participeren ze in de facultaire werkgroep Aansluiting, die is ingesteld om de aansluiting op het studiehuisconcept en op de profielen in het voortgezet onderwijs te bevorderen. De afdeling neemt bovendien deel aan het facultaire project Doorstroomversnellers, gericht op de verbetering van de aansluiting mbo-hbo. Als resultaat daarvan wordt het programma technisch rekenen met ingang van het studiejaar 2004/05 in bijgestelde vorm aangeboden. In samenwerking met de Rijksuniversiteit is de faculteit het project AXIS-NOORD gestart, dat eveneens een goede aansluiting van het voortgezet onderwijs op het hbo en wo beoogt. De faculteit onderhoudt veel contacten met VO-scholen met het oog op de voorlichting en op een goede aansluiting van de leerstof op de vakken in het VO. Met de ROC s in de regio heeft de faculteit een convenant afgesloten, waarin gezamenlijk het MTO-programma wiskunde en natuurkunde wordt opgesteld en uitgevoerd ( deficiëntiepogramma ). De afdeling Bouwnijverheid voert een actief voorlichtingsbeleid middels voorlichtingsbrochures en open dagen. Ook op de toeleverende scholen en op opleidingsmarkten en -beurzen wordt voorlichting gegeven. De afdeling participeert in de hogeschoolbrede organisatie van meeloopdagen. Advies aan allochtone studenten wordt voornamelijk gegeven door het decanaat van de faculteit en het Expertise Centrum Allochtonen van de hogeschool. De eerste thema s van de propedeuse bevatten een mix van werkvormen, zoals instructie- en werkcolleges en practica. Studenten werken zowel individueel als in 23

24 kleinere en grotere groepen. Ze worden begeleid door een mentor, zowel individueel als in de mentorgroep. Deze begeleiding is gericht op het voorkomen, tijdig signaleren en oplossen van problemen. Het uitvalpercentage na twee jaar ligt voor beide opleidingen in het algemeen beneden de 30%. Studenten met een diploma mbo Infratechniek (Grond-, Weg- en Waterbouw) niveau 4 of Bouwkunde niveau 4 krijgen de gelegenheid een versnelde route te volgen. Deze studenten maken hier nagenoeg zonder uitzondering gebruik van. Deze versnelde route van drie jaar is mogelijk door het programma van de vierjarige opleiding in het eerste jaar te comprimeren tot een half jaar en een vrijstelling te verlenen voor de eerste stage, in het tweede jaar. Uit gesprekken met studenten komt naar voren dat het eerste jaar in deze gecomprimeerde vorm zwaar is en dat het schort aan de afstemming tussen themaleiders en coaches. Buitenlandse studenten kunnen de International Class volgen. Hiervoor gelden speciale toelatingseisen. Facet 2.6 Duur Bk goed CT goed Criteria: - De opleiding voldoet aan formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: hbo-bachelor: 240 studiepunten. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het curriculum van beide opleidingen omvat 240 EC s. Per jaar worden 60 EC s geprogrammeerd, die ongeveer gelijk zijn verdeeld over de vier thema s. Per jaar worden 2 à 3 EC s toegekend voor voortgangsportfolio. Facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Bk voldoende CT voldoende Criteria: - Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. - De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het didactisch concept dat ten grondslag ligt aan het nieuwe curriculum sluit goed aan op de doelstellingen van de opleidingen. Centrale uitgangspunten in het concept zijn: het kunnen oplossen van complexe problemen in steeds nieuwe beroepssituaties; het onderwijs is competentiegericht, beroepsgericht, geïntegreerd en concentrisch; tijdens het leerproces is er expliciet aandacht voor transfer, reflectie, beroepspraktijk, beoordeling en feedback; in het onderwijs staat de opdracht centraal, is er een zo 24

25 realistisch mogelijke context en veel groepswerk; de nadruk ligt op de activiteit van de student, de docent treedt daarbij op als coach. Overeenkomstig de uitgangspunten werken studenten binnen de thema s aan opdrachten, hetzij individueel hetzij in groepsverband. Daarnaast worden er ondersteunende werkcolleges, gastcolleges, hoorcolleges en practica gegeven. In hun persoonlijk portfolio houden studenten hun competentieontwikkeling bij en nemen ze de gemaakte werkstukken en reflectieverslagen op. In de Thema-evaluaties 2002/03 wordt door studenten overwegend positief gereageerd op de vraag of de werkvormen stimuleren tot zelfwerkzaamheid. Dat is echter niet bij alle opdrachten het geval. Hetzelfde geldt voor de inzet van de Hanze Elektronische Leeromgeving (HELO). Ook tijdens gesprekken met het panel geven studenten aan tevreden te zijn over het gebruik van Blackboard. Studenten geven tevens aan tevreden te zijn over het werken in groepen en over de begeleiding daarvan door de coach. Afgestudeerden zien als nadeel dat het werken in groepen leidt tot een zekere oppervlakkigheid en tot te weinig diepgang. Kanttekening: Het werken met portfolio s en de begeleiding daarbij van de kant van de docenten functioneert nog niet naar wens. In de coaching dient meer uniformiteit te worden gebracht. Facet 2.8 Beoordeling en toetsing Bk voldoende CT voldoende Criteria: - Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De toetsing in de propedeuse heeft met name een selecterende functie. Toetsvormen zijn: beoordelingen van projectopdrachten, individuele werkmappen en schriftelijke tentamens. In de hoofdfase heeft de toetsing vooral een diagnostische functie, als hulpmiddel om studenten feedback te geven op hun leerproces. Deze feedback wordt gegeven via coaching van de opdrachten en nabespreking van opdrachten, verslagen en tentamens. De themaprojecten worden met een groepscijfer beoordeeld. De projecten worden afgerond met een presentatie en verdediging door de groep. Volgens studenten worden ze daarbij scherp door de docenten ondervraagd. Gedurende het project worden studenten door de docent gevolgd en moeten ze regelmatig deelproducten inleveren. Het thema-team is verantwoordelijk voor de thematoetsen, de vakdocent voor de toetsing van de ondersteunende modulen. 25

26 Naast schriftelijke tentamens, mondelinge tentamens en individuele opdrachten worden de studenten - volgens het zelfevaluatierapport - beoordeeld op algemene hbo-competenties, die onder andere zichtbaar worden gemaakt in het portfolio. Zoals eerder opgemerkt komt het portfolio echter nog niet voldoende uit de verf. Het panel stelt vast dat de inhoud en het niveau van de toetsen aansluiten op de leerstof. Studentenenquêtes (SSA-enquêtes 1999 en 2001) bevestigen dat beeld. De reflectieverslagen voldoen naar de mening van het panel in het algemeen aan de eisen. De stage wordt beoordeeld door de bedrijfsbegeleider en de stagedocent, die eindverantwoordelijk is. Voor de beoordeling zijn formulieren beschikbaar. Bedrijfsbegeleiders geven tegenover het panel echter aan daarmee niet bekend te zijn. Het panel stelt vast dat de formulieren nog niet zijn gebaseerd op competenties. De afdeling werkt op basis van het recente toetsbeleidsplan van de hogeschool in 2004/05 een eigen toetsbeleid uit. Kanttekeningen: Beoordelingscriteria zijn in veel gevallen nog onvoldoende uitgewerkt en zijn te weinig bekend bij studenten en stagebegeleiders. Competentietoetsing staat nog in de kinderschoenen. De ervaringen van docenten daarmee zijn divers. De invoering van integrale toetsen is volgens het zelfevaluatierapport nog niet uitgekristalliseerd. Volgens de Mini SSA-enquête 2002 kan de feedback van docenten bij het uitvoeren van opdrachten worden verbeterd. Dat wordt bevestigd in het gesprek van het visitatiepanel met studenten. Onderwerp 3 INZET VAN PERSONEEL Facet 3.1 Eisen hbo Bk voldoende CT voldoende Criteria: - Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De meeste docenten met een bouwkunde- en een civiel technische opleiding hebben werkervaring in het beroepenveld. Enkele van hen hebben naast hun docentaanstelling een betrekking in het werkveld. De afdeling zet regelmatig gastdocenten in op grond van hun specifieke deskundigheid en om de band met het werkveld te waarborgen. 26

27 Een aantal jaren geleden hebben vijf docenten van de mogelijkheid gebruik gemaakt om een docentstage te doen. De laatste jaren hebben docenten hier weinig gebruik van gemaakt. In het gesprek met afgestudeerden geven deze aan dat de praktijkgerichtheid van de docenten uiteenloopt. Hetzelfde geldt voor de mate waarin de docenten aandacht besteden aan actuele ontwikkelingen in het beroepenveld. De contacten met het omringende bedrijfsleven zijn het afgelopen jaar door het afdelingsmanagement sterk aangehaald. De borging van de praktijkgerichtheid van de opleidingen wordt daarmee versterkt. Kanttekening: In het gesprek met vertegenwoordigers uit het werkveld geven deze te kennen dat de praktijkoriëntatie van de docenten naar hun mening een verbeterpunt is. Mede gezien de opmerkingen van afgestudeerden op dit punt (zie hierboven) is een betere borging hier op zijn plaats. Ook de mate waarin docenten aandacht besteden aan actuele ontwikkelingen dient beter te worden geborgd. Facet 3.2 Kwantiteit personeel Bk voldoende CT voldoende Criteria: - Er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De student/fte ratio varieert de afgelopen jaren tussen 36 en 40. Het panel heeft op dit punt geen knelpunten geconstateerd ten aanzien van de uitvoering van het onderwijs. Het ziekteverzuim van de afdeling Bouwnijverheid is laag (ongeveer 3%, excl. langdurig zieken). Kanttekening: De opleidingen stellen in hun zelfevaluatierapport vast dat de sekseverdeling en de leeftijdsopbouw van het docententeam onevenwichtig zijn. Facet 3.3 Kwaliteit personeel Bk voldoende CT voldoende Criteria: - Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: 27

28 Het systeem van jaarlijkse functioneringsgesprekken is goed op orde. De gesprekken met de docenten worden gevoerd door de teamleiders Bouwkunde respectievelijk Civiele Techniek. In de gesprekken worden de taken geëvalueerd aan de hand van geformuleerde kerncompetenties en worden afspraken gemaakt voor het komende jaar, onder meer op het terrein van scholing. Indien nodig wordt aan de hand van het functioneringsgesprek een persoonlijk ontwikkelingsplan opgesteld. De afdeling voert een gericht personeelsbeleid en beschikt over voldoende budget voor de scholing van medewerkers. In het beleid is ruimte voor functiedifferentiatie, waarbij oog is voor de affiniteit van het personeel. Met betrekking tot het project Herontwerp is er ondersteuning en scholing voor docenten, bijvoorbeeld op het gebied van de gehanteerde 4C/ID methode en ten aanzien van de veranderende rol van de docent als coach (DAC1). In het cursusjaar 2004/05 krijgen de docenten een vervolgcursus docent als coach (DAC2). Het beleid wordt in het lopende cursusjaar vastgelegd in een Meerjarenpersoneelsplan. Op basis van een competentieschouw van het personeel wordt een deskundigheidsbevorderingplan opgesteld. De afdeling biedt de docenten voldoende mogelijkheden voor scholing op het gebied van het eigen vakgebied. Daarvan kan echter meer gebruik worden gemaakt. Uit evaluatiegegevens blijkt een voorzichtige stijgende lijn waar het de beoordeling van de kwaliteit van de docenten betreft. Volgens de SSA-evaluaties 2001 en 2002 zijn de studenten ontevreden over de begeleiding, de feedback en de beschikbaarheid. Afgestudeerden (afgestudeerd in de periode 2001 tot 2003) geven in het gesprek met het visitatiepanel aan dat de didactische kwaliteiten van de docenten uiteenlopen en dat er vanuit de opleidingen op dit punt meer beleid nodig is. De vakinhoudelijke kennis van de docenten is gemiddeld voldoende, waarbij door de niet praktijkgebonden docenten in het algemeen meer aandacht besteed moet worden aan de ontwikkelingen in het werkveld. De Keuzegids geeft in 2003 nog een onvoldoende op de beschikbaarheid van de docenten, maar laat vanaf 1999 een stijgende lijn zien in de deskundigheid van de docenten: van 5,9 naar 6,3 en 6,2 (voor respectievelijk Bouwkunde en Civiele Techniek). Het panel stelt vast dat de afdeling werk maakt van een systematische aanpak van de verbetering van de kwaliteit van de docenten (zie hierboven). Ten aanzien van de bereikbaarheid van docenten zijn afspraken gemaakt met docenten. Daarop vindt sturing plaats door de teamleiders, onder andere aan de hand van de resultaten uit de thema-evaluaties. Volgens de HBO-monitor 2002 vindt 79% van de afgestudeerden Bouwkunde in 2002 de kwaliteit van de docenten voldoende. Dat komt overeen met het landelijk gemiddelde. Voor de Civiele Techniek zijn de cijfers respectievelijk 50% en 68%. De afdeling heeft verbeterpunten geformuleerd naar aanleiding van het studenttevredenheidsonderzoek en het medewerkertevredenheidsonderzoek. 28

29 Onderwerp 4 VOORZIENINGEN Facet 4.1 Materiële voorzieningen Bk goed CT goed Criteria: - De huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De faculteit Techniek beschikt over een modern gebouw dat in 1997 in gebruik is genomen. Er zijn voldoende kleinere en grotere lokalen voor werk- en hoorcolleges. Tevens zijn er groeps- en individuele werkplekken, voor een deel met inlogpunten voor notebooks. De faculteit beschikt sinds 2001/02 over een studielandschap waarin onder meer ruimte is voor ongeveer 30 projectgroepen. Het aantal projectruimten is daardoor de laatste jaren fors uitgebreid. Volgens de SSA-enquête 2001 zijn studenten zeer tevreden over de ruimten voor zelfstudie en voor groepswerk. Ook over de practicumfaciliteiten zijn ze tevreden. De apparatuur in de practicumruimten is naar de mening van het panel van goede kwaliteit. De faculteit beschikt over verschillende laboratoria en beroepsgerichte lokalen. Voorbeelden zijn een waterloopkundig, een grondmechanica- en een materiaalkundelaboratorium, een maquettelokaal en een lokaal voor machinale houtbewerking. De bibliotheek heeft een ruim aanbod van boeken en tijdschriften. De collectie is redelijk compleet en actueel. Er zijn voldoende werkkamers voor docenten, voorzien van goede faciliteiten. 63% van het personeel is daar volgens het tevredenheidsonderzoek onder medewerkers (Onderzoek waardering personeel, 2003) content mee. De ICT-voorzieningen in het gebouw zijn goed. Overal in het gebouw kunnen studenten en docenten het internet raadplegen. Daarop is onder meer Blackboard bereikbaar. De computers zijn voorzien van de noodzakelijke software en bieden studenten de mogelijkheid hun studieresultaten (Progress) in te zien. De faculteit beschikt over computerlokalen voor studenten. Studenttevredenheidsonderzoek wijst uit dat studenten de computervoorzieningen onvoldoende vinden. Dat wordt niet bevestigd in het gesprek van het visitatiepanel met studenten. Het panel onderschrijft de mening van de afdeling dat studenten te weinig gespreid van de computervoorzieningen gebruik van maken. Volgens de Keuzegids 2003/04 waarderen studenten Civiele Techniek de mediatheek en de computers met een 6,2, de studenten Bouwkunde met een 6,3. Voor de lesruimten zijn de scores respectievelijk 6,5 en 6,7. Volgens de Mini SSA-enquête 2002 zijn ze minder tevreden over de voorzieningen. Volgens het Elsevieronderzoek 2003 is de tevredenheid onder de bouwkundestudenten over de faciliteiten op het gebied van lokalen, computers, practicavoorzieningen, beschikbaarheid van studiemateriaal en de locatie van 29

30 tentamens iets boven het landelijk gemiddelde (gemiddeld 7 tegen 6,7). Voor de Civiele Techniek is de score iets lager dan het landelijke gemiddelde (gemiddeld 6,7 tegen 6,9). Facet 4.2 Studiebegeleiding Bk voldoende CT voldoende Criteria: - De studiebegeleiding en informatievoorziening aan studenten zijn adequaat met het oog op de studievoortgang. - De studiebegeleiding en informatievoorziening aan studenten sluiten aan bij de behoefte van studenten. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De studiebegeleiding bestaat uit een aantal onderdelen. De vakdocent verzorgt de vakinhoudelijke begeleiding in de vorm van instructie- en werkcolleges, individuele feedback en groepscoaching. De mentor neemt de algemene studiebegeleiding voor zijn rekening. In bijzondere situaties kan deze doorverwijzen naar de decaan. Naast de mentor zijn de propedeusecoördinator (thema 1 t/m 6), de stagecoördinator (thema 7-8 en 13-14), de teamleider (thema 9 t/m 12) en de afstudeercoördinator (thema 15-16) aanspreekpunt in de studiebegeleiding. De student krijgt voor de eerste anderhalf jaar een mentor toegewezen. Deze verstrekt informatie over de studie, de faculteit en de hogeschool en adviseert de student ten aanzien van zijn studievoortgang, studiehouding, studieplanning en keuze van studieonderdelen. Daarnaast begeleidt hij de student bij de samenstelling van diens portfolio. In de hoofdfase beperkt de rol van de mentor zich voornamelijk tot de portfoliobegeleiding. De overige taken liggen dan - afhankelijk van de studiefase - bij verschillende coördinatoren (stage- en afstudeercoördinator en teamleider). De mentor houdt een overzicht bij van de studievoortgang van de individuele student. Als de student na twee kwartalen minder dan 17 credits heeft behaald krijgt hij een Dringend Studieadvies om de studie te staken. Na drie kwartalen wordt een dergelijk advies zonodig herhaald. Als de student aan het eind van het eerste studiejaar minder dan 30 credits heeft behaald krijgt hij een Bindend Studieadvies om de opleiding te verlaten. Daarbij gelden tevens minimumeisen ten aanzien van het onderdeel Technisch Rekenen. Voor architectuurstudenten gelden bovendien minimumeisen ten aanzien van de architectuuronderdelen. Ook wanneer de student de propedeuse niet binnen twee jaar haalt volgt een Bindend Studieadvies om de opleiding te verlaten. Studenten hebben via Blackboard, de elektronische leeromgeving HELO en Progress toegang tot de beheersinformatie van de afdeling (zoals groepsindelingen, regelingen, formulieren, roosters en roosterwijzigingen etc.) en de inhoudelijke informatie over het onderwijs (zoals planningen, artikelen, literatuur, opdrachten, etc.). Daarnaast wordt er mondelinge en schriftelijke informatie (zoals de studiegids, roosters, etc.) verstrekt. Studenten zijn volgens de Keuzegids 2003 en de SSA-enquêtes 2001 en 2002 in het algemeen niet tevreden over de studiebegeleiding en de informatie over de 30