Christelijke Hogeschool Nederland, Leeuwarden

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Christelijke Hogeschool Nederland, Leeuwarden"

Transcriptie

1 Christelijke Hogeschool Nederland, Leeuwarden Opleiding: Personeel & Arbeid Visitatiedata: 23 en 24 juni 2004 NQA (Netherlands Quality Agency)

2 2 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per onderwerp Schematisch overzicht oordelen Totaaloordeel 14 Deel B: Facetten 15 Onderwerp 1 Doelstellingen van de opleiding 17 Onderwerp 2 Programma 20 Onderwerp 3 Inzet van personeel 27 Onderwerp 4 Voorzieningen 29 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 31 Onderwerp 6 Resultaten 32 Deel C: Bijlagen 35 Bijlage 1 Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 37 Bijlage 2 Beknopt CV Panelleden 39 Bijlage 3 De zelfevaluatie in verband met NVAO accreditatie Vragen en Aanwijzingen 47 Bijlage 4 Beoordelingsprotocol van NQA 65 Bijlage 5 Handreiking voor oordeelsvorming 83 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid 3

4 4 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid 5

6 6 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid

7 Deel A: Onderwerpen 1.1 Voorwoord In dit rapport doet het panel dat in opdracht van NQA de opleiding P&A van Christelijke Hogeschool Nederland heeft gevisiteerd, verslag van zijn werkwijze, bevindingen en conclusies. Het onderzoek had plaats in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in april 2004, het moment waarop de opleiding haar zelfevaluatierapport bij de NQA indiende. Het visitatiebezoek had plaats op 23 en 24 juni 2004 en werd uitgevoerd door een panel dat bestond uit de volgende personen: mevrouw J. Monker (voorzitter) mevrouw H.M. Hijmans (domeindeskundige) de heer L.L. Rongen (student-lid) de heer drs. L. Koekebakker (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (12 mei 2003). Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage bij dit rapport). Het rapport bestaat uit drie delen: deel A: een hoofdrapport, het onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken en de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. deel B: een detailrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan hier uit van de vierpuntsschaal zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit detailrapport vormt de basis van het onderwerprapport. deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De Christelijke Hogeschool Nederland (CHN) is een hogeschool met 6000 studenten en 600 medewerkers. Studenten uit binnen- en buitenland studeren aan elf opleidingen. De hogeschool bestaat in haar huidige vorm sinds Ze is ontstaan uit een fusie tussen de christelijke pedagogische academies in Groningen, Friesland en Drente en de christelijke hogere beroepsopleidingen voor zorg en hotelonderwijs in Leeuwarden. De geschiedenis gaat terug tot 1904, het jaar waarin in Groningen de christelijke kweekschool Nijenborg is opgericht. NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid 7

8 De CHN profileert zich als een innovatieve, nationaal en internationaal ondernemende hogeschool, die met hoogwaardige, eigentijdse kennis- en andere educatieve diensten, wil bijdragen aan de vorming en toerusting van (toekomstige) beroepsbeoefenaren in zorg, educatie en service management. De school kiest en handelt vanuit een identiteit die zijn oorsprong vindt in de christelijke godsdienst en cultuur en de daarin wortelende levensbeschouwelijke overtuigingen en inspiraties. De Christelijke Hogeschool Nederland heeft haar opleidingen organisatorisch ondergebracht in vijf instituten: Vrije tijd & Arbeid; International Hospitality & Office Management; Retail Business School; Opleiding tot Leraar Basisonderwijs en Mens & Maatschappij. De opleiding Personeel & Arbeid (P&A-CHN) hoort bij het instituut Vrije tijd & Arbeid (V&A). De andere opleidingen van het instituut zijn Leisure Management, Tourism Management en Media & Entertainment Management. Het instituut V&A voert de opleiding P&A alleen in voltijdse vorm uit. De afstandsvariant biedt zij samen met de LOI en de Christelijke Hogeschool Windesheim aan. Het programma is beschreven in het zelfevaluatierapport van P&A-Windesheim. Naast de drie initiële opleidingen levert het instituut V&A commerciële kennisdiensten aan instellingen en bedrijven. Het curriculum van de opleiding P&A-CHN is in 2002 geheel vernieuwd. In onderwijskundig opzicht heeft P&A-CHN zich ontwikkeld van een opleiding met een aanbodgericht curriculum naar een opleiding met een competentiegericht en vraaggestuurd curriculum. Een curriculum dat studenten uitdaagt de gewenste competenties actief lerend te oefenen en te ontwikkelen. Speciaal voor dit doel heeft de opleiding het leerbedrijf opgezet dat gelijk met het nieuwe curriculum is ingevoerd. Bij P&A-CHN studeerden tijdens de visitatieperiode 85 studenten. Er werkten 12 docenten die samen 9,4 fte bezetten. De student/fte-ratio was 19: Werkwijze De visitatie van de opleiding Personeel & Arbeid van de CHN in Leeuwarden is uitgevoerd conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het beoordelingsprotocol van NQA (zie bijlage) en die hieronder meer in concreto wordt beschreven. Dit houdt tevens in dat het panel heeft vastgesteld dat het zelfevaluatierapport plus de bijlagen een voldoende basis boden voor het visitatiebezoek en dat de visitatie plaats had op basis van het voor de opleiding P&A geldende domeinspecifieke referentiekader. NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke visitatiebezoek en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft de NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de screening) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Nadat het zelfevaluatierapport met de bijlagen in orde was bevonden, zijn de panelleden zich inhoudelijk gaan voorbereiden op het bezoek. Zij lazen het zelfevaluatierapport (en bijlagen), 8 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid

9 formuleerden in een beoordelingsformat voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vragen, die doorgegeven werden aan de NQA-auditor. Op basis van het overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het visitatiebezoek concreet voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundige in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het detailrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het visitatiebezoek NQA heeft een Raamwerk bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het visitatiebezoek dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding. Tijdens het visitatiebezoek is gesproken met een (representatieve) vertegenwoordiging van docenten, studenten, werkvelddeskundigen en afgestudeerden. Daarnaast waren er aan het begin en het eind van het bezoek gesprekken met het management van de opleiding. Ook was er een gesprek met het instituutsmanagement en er was een gesprek met twee leden van het college van bestuur. Aan het begin en tijdens het bezoek is het ter inzage gevraagde materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel zogenaamde schakelmomenten ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-) oordelen. Daarnaast zijn er extra gesprekken gevoerd met docenten, studenten en de opleidingsdirecteur. De bevindingen zijn door de panelleden schriftelijk beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling aan het management en geïnteresseerde betrokkenen gegeven van de bevindingen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren De NQA-auditor heeft, op basis van de bevindingen van het panel, een conceptrapportage opgesteld en die voorgelegd aan de panelleden. Het panel heeft vervolgens het definitieve concept vastgesteld. Het definitieve conceptrapport is begin september 2004 aan de opleiding voorgelegd ter correctie van feitelijke onjuistheden. Naar aanleiding daarvan zijn door de NQA-auditor enkele wijzigingen aangebracht en is het definitieve rapport door het panel vastgesteld. Het visitatie- of beoordelingsrapport is uiteindelijk in november 2004 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid 9

10 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het beoordelingsprotocol (zie bijlage) zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie (zie bijlage) een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als er sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De argumentatie is te vinden in het detailrapport. Wat betreft de benchmarking wordt een vergelijk gemaakt met andere P&A-opleidingen in Nederland. Daarbij maakt het panel gebruik van de centraal geregistreerde gegevens van het CRIHO, aangezien deze een vergelijking mogelijk maken. Dit in tegenstelling tot opleidingseigen kengetallen met verschillen in definitie en registratie. 1.5 Oordelen per onderwerp Doelstellingen opleiding Aan het facet domeinspecifieke eisen is het oordeel goed toegekend. Over de overige twee facetten van dit onderwerp is het oordeel voldoende. Het oordeel over het onderwerp doelstellingen opleiding is daarom positief. Het inhoudelijk kader van de opleiding bestaat uit zes kerncompetenties, vijftien gedragscompetenties en 78 kerntaken van de HRM-professional. De opleiding heeft de kerntaken zelf geformuleerd. De competenties ontleent zij aan het landelijk overeengekomen Format P&A In de competenties zijn de tien generieke kernkwalificaties voor de hbobacheloropleidingen zichtbaar aanwezig. De vijf Dublin-descriptoren zijn in het curriculum steeds terugkerende aspecten Programma Aan vier van de acht tot dit onderwerp behorende facetten is het oordeel goed toegekend. Vier facetten: relatie doelstellingen en inhoud programma, samenhang in het opleidingsprogramma, 'instroom en beoordeling en toetsing zijn voldoende beoordeeld. Het oordeel over het onderwerp programma is daarom positief. De opdrachten die de studenten in het leerbedrijf uitvoeren, de beroepsproducten die zij maken en de beroepsproblemen die zij oplossen zijn afgestemd op de competenties en de kerntaken. Het curriculum is samenhangend, studeerbaar, sluit aan bij de vooropleiding van de studenten en voldoet aan de formele eisen over de duur ervan. De opleiding beschikt 10 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid

11 over een eigen onderwijsvisie en een daarvan afgeleid didactisch concept. Toetsing en onderwijs zijn adequaat met elkaar verbonden Inzet van personeel Aan twee van de drie facetten van het onderwerp inzet personeel is het oordeel voldoende toegekend. Het oordeel over het facet kwantiteit personeel is goed. Het oordeel over het onderwerp inzet personeel is daarom positief. De docenten leggen een verbinding tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Er is voldoende goed gekwalificeerde personeel om het programma uit te voeren Voorzieningen Aan het facet materiële voorzieningen is het oordeel voldoende toegekend, aan het facet studiebegeleiding en informatievoorziening het oordeel goed. Het oordeel over het onderwerp voorzieningen is daarom positief. Het panel heeft tijdens de site visit kunnen vaststellen dat de CHN een mooi, nieuw en architectonisch interessant gebouw realiseert. Het is open, transparant en eigentijds geoutilleerd. In het gebouw krijgt de opleiding P&A een eigen deel. Hierin wordt ook het leerbedrijf ondergebracht. Het panel verwacht dat de huisvesting en de materiele voorzieningen, na de verhuizing, adequaat en toereikend zijn en de ict-voorzieningen zijn afgestemd op de eisen die de opleiding P&A daaraan stelt. Er is in het nieuwe gebouw één pc voor elke drie studenten. Volgens het panel nodigt de transparantie van het gebouw uit tot contacten en staan de outillage en de inrichting garant voor een stimulerende leer- en werkomgeving. De mediatheek is voorzien van een brede selectie informatiedragers, pc's en tafels voor groepswerk. Het studiebegeleidingsysteem functioneert goed. Het is aangepast aan het nieuwe op competenties gerichte curriculum Interne kwaliteitszorg Aan de drie facetten van dit onderwerp is het oordeel voldoende toegekend. Het oordeel over het onderwerp interne kwaliteitszorg is daarom positief. P&A-CHN beschikt over een systeem van interne kwaliteitszorg. Zij voert op gezette tijden evaluaties uit over verschillende aspecten van de opleiding. Bij deze evaluaties zijn medewerkers, alumni, studenten en het afnemende beroepenveld van de opleiding betrokken. De uitkomsten van de evaluaties vormen de basis voor verbetermaatregelen Resultaten Het oordeel over de twee facetten bij dit onderwerp is voldoende Het eindoordeel over het onderwerp resultaten is daarom positief. Voor het onderwijsrendement heeft P&A-CHN streefcijfers geformuleerd. Het feitelijke rendement voldoet aan deze streefcijfers. De eindkwalificaties die de studenten tijdens hun studie bij P&A-CHN realiseren zijn in overeenstemming met de beoogde eindkwalificaties. NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid 11

12 Tabel 1: Algemene gegevens Opleiding P&A-CHN Totaal aantal ingeschreven studenten Omvang 9,4 docerend personeel in fte Student/fte-ratio 1:19 Totaal aantal docenten 12 Tabel 2: Instroomgegevens Instroom Totaal ingestroomde studenten P&A- Land. P&A- Land. P&A- Land. P&A- Land. P&A- Land. CHN CHN CHN CHN CHN Tabel 3: Opleidingsrendement en streefcijfers in percentages van de instroom Rendement Streef- P&A- Land. P&A- Land. P&A- Land. P&A- Land. P&A- Land. cijfers P&A- CHN CHN CHN CHN CHN CHN Diploma 70% 60,9% 53,1% 60,8% 70,4% 61,3% 63,0% 58,7% 68,6% 56,8% behaald na 5 jaar P&A- Land. P&A- Land. P&A- Land. P&A- Land. P&A- Land. Gemiddelde studieduur van gediplomeerden in jaren Percentage uitval na 1 jaar Percentage uitval na 3 jaar Gemiddelde studieduur studiestakers in jaren CHN 4,5 3,6 3,7 (44,2 mnd) CHN 4,2 3,7 (44,6 mnd) CHN 4,1 3,7 (43,8 mnd) CHN 4,2 3,7 (44,2 mnd) CHN 4,5 3,7 (44,7 mnd) P&A- CHN Land. P&A- CHN Land. P&A- CHN Land. P&A- CHN Land. P&A- CHN Land. 20% 5,7% 26,1% 39,0% 30,0% 44,0% 32,3% 35,5% 31,3% 33,3% 36,0% 14,3% 35,4% 39,6% 48,0% 42,0% 1,35 1,2 1,6 1,2 1,6 1,7 1,5 1,7 1,5 1,4 1,6 12 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid

13 Uit een vergelijking van de landelijke gemiddeldes van de P&A-opleidingen in Nederland en P&A-CHN blijkt dat: het diplomarendement van P&A-CHN vanaf 1996 hoger is dan het landelijk gemiddelde. de gemiddelde studieduur van afgestudeerden boven het landelijk gemiddelde ligt, maar onder de eigen streefnorm. het percentage studenten dat na één jaar de studie staakt tot 2002 hoger is dan het landelijke gemiddelde. Het percentage komt ook uit boven de eigen streefnorm. Er is echter sinds 2000 een duidelijke verlaging zichtbaar, wat in 2002 resulteert in een lager percentage dan het landelijk gemiddelde. de gemiddelde studieduur van studiestakers sinds 2000 hoger is dan de eigen streefnorm, de gemiddelde studieduur van studiestakers tussen 1998 en 2002 alleen in 2000 en in 2001 hoger is dan het landelijk gemiddelde. De landelijke gemiddeldes zijn overgenomen van NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid 13

14 1.6 Overzicht oordelen over onderwerpen en facetten Doelstellingen opleiding Niveau bachelor Domeinspecifieke eisen Oriëntatie hbo-bachelor Programma Eisen hbo Relatie doelstellingen en inhoud programma Samenhang in het opleidingsprogramma Studielast Instroom Duur Afstemming tussen vormgeving en inhoud Beoordeling en toetsing Inzet van personeel Eisen hbo Kwantiteit personeel Kwaliteit personeel Voorzieningen Materiele voorzieningen Studiebegeleiding & informatievoorziening Interne kwaliteitszorg Evaluatie resultaten Maatregelen tot verbetering Betrekken van studenten, medewerkers, alumni en beroepenveld Resultaten Onderwijsrendement Gerealiseerd niveau positief voldoende goed voldoende positief goed voldoende voldoende goed voldoende goed goed voldoende positief voldoende goed voldoende positief voldoende goed positief voldoende voldoende voldoende positief voldoende voldoende 1.7 Totaaloordeel Op grond van de beschrijvingen in paragraaf 1.5 waaruit blijkt dat aan de zes onderwerpen van het NVAO-beoordelingskader het oordeel positief is toegekend, is de conclusie van het visitatiepanel dat het totaaloordeel over de opleiding POSITIEF is. 14 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid

15 Deel B: Facetten NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid 15

16 16 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid

17 Deel B: Facetten Onderwerp 1 DOELSTELLINGEN VAN DE OPLEIDING Facet 1.1 Niveau bachelor Voldoende Criteria: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel voldoende wordt als volgt gemotiveerd: De opleiding P&A-CHN ontwikkelt een nieuw vierjarig curriculum, dat sinds september 2002 wordt ingevoerd. Allereerst het derde jaar (in het studiejaar ), daarna het tweede en het vierde studiejaar (in ) en tot slot de propedeuse (vanaf september 2004). Met het oog op de vernieuwing van het curriculum heeft P&A-CHN een eigen opleidingsprofiel ontwikkeld. Zij heeft dit profiel vastgelegd in het Onderwijsplan Personeel & Arbeid (2004). Centraal in het opleidingsprofiel staan zes kerncompetenties, vijftien gedragscompetenties en achtenzeventig zogenoemde kerntaken. De kerntaken heeft de opleiding zelf opgesteld. De zes kerncompetenties en de vijftien gedragscompetenties ontleent zij aan het landelijk overeengekomen Format P&A Format P&A is een document van het Landelijk Opleidingsoverleg P&A (LOPA). Het LOPA heeft het opgezet in nauwe samenwerking met de Landelijke Werkveld Adviesraad Opleidingen P&A. Het Format bevat het landelijk overeengekomen beroeps- en opleidingsprofiel. Format P&A is in 2003 herzien op basis van ontwikkelingen in de maatschappij en het beroependomein. Het herziene Format heet Format P&A Er bestaat een direct verband tussen de competenties van het Format P&A en de kerntaken die de opleiding heeft geformuleerd. In het leerbedrijf-p&a ontwikkelen de studenten de zes kerncompetenties en de vijftien gedragscompetenties. Zij doen dat door het uitvoeren van opdrachten die relevant zijn voor het beroepenveld van P&A. De opdrachten die altijd aan één of meer kerntaken zijn gekoppeld, monden uit in P&A-taken en werkzaamheden, P&A-beroepsproducten en/of P&A-diensten. Studenten die alle opdrachten hebben afgerond, beheersen de competenties en mogen zich bachelor of business administration noemen. Zij zijn HRM-professional en kunnen de kerntaken zelfstandig uitvoeren. De opleiding heeft de achtenzeventig kerntaken verkaveld over vier groepen: loopbaanadvies, training & assessment (LTA), arbeidsmarkttoeleiding (AT), human resources management (HRM) en algemeen. De drie eerste groepen (LTA, AT en HRM) corresponderen met de drie divisies van het leerbedrijf. De algemene kerntaken zijn divisieoverstijgend. Ze zijn voor alle divisies van belang. NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid 17

18 De opleiding heeft nog niet onderzocht of de competenties en de kerntaken elkaar volledig dekken. Zij doet dat in het studiejaar , wanneer het leerbedrijf in alle jaren is ingevoerd. In het zelfevaluatierapport en in het Onderwijsplan verantwoordt de opleiding zich voor het bereiken van het hbo-niveau. Zij doet dat met behulp van de tien generieke kernkwalificaties voor de hbo-bacheloropleidingen (bron: Prikkelen, presteren, profileren: eindrapport van de commissie Accreditatie Hoger Onderwijs, september 2001). Het panel heeft tijdens het bezoek vastgesteld dat de opleiding het studieprogramma zo heeft opgezet dat de tien generieke kernkwalificaties er herkenbaar in aanwezig zijn. Het programma daagt de studenten voortdurend uit zich al doende te ontwikkelen tot HRM-professionals die probleemoplossend, creatief, methodisch en integraal kunnen handelen en indien nodig nieuwe kennis kunnen verwerven. De grote diversiteit van opdrachten uit het (real life) werkveld die de studenten in het leerbedrijf uitvoeren, bevordert de transfer en brede inzetbaarheid. De trainingen communicatievaardigheden en het werken in groepen dragen bij aan de sociaal communicatieve bekwaamheid van de studenten en bevorderen hun professionele vaardigheden. Het feit dat alle opdrachten in de context van het beroep zijn geplaatst, draagt bij aan de ontwikkeling van besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid. Door de verankering van de tien generieke kernkwalificaties voor de hbobacheloropleidingen in het curriculum zorgt de opleiding ervoor dat de studenten ook de kwalificaties van een bachelor ontwikkelen, zoals vastgelegd in de vijf Dublindescriptoren: (toepassen) van kennis en inzicht, oordeelsvorming, communicatie en leervaardigheden. De opleiding toont in het zelfevaluatierapport aan dat dit in het nieuwe curriculum telkens terugkerende aspecten zijn, die ook als zodanig worden getoetst. Een internationaal referentiekader gericht op het domein P&A is niet voorhanden omdat het domein als gevolg van de specifieke Nederlandse arbeidsverhoudingen uniek is in Europa. Facet 1.2 Domeinspecifieke eisen Goed Criteria: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel goed wordt als volgt gemotiveerd: Het inhoudelijk kader van de opleiding P&A-CHN bestaat uit zes landelijk overeengekomen kerncompetenties, vijftien gedragscompetenties en achtenzeventig kerntaken. De kerntaken heeft de opleiding zelf geformuleerd. De competenties ontleent zij aan Format P&A Competenties en kerntaken dienen als basis voor inhoud en vormgeving van het nieuwe competentiegerichte curriculum. 18 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid

19 Afgestudeerden die de 78 kerntaken kunnen uitvoeren zijn breed inzetbaar en kunnen in allerlei functies, in diverse arbeidsorganisaties, op operationeel en beleidsmatig niveau, hun werk verrichten. Bijvoorbeeld in de industrie, handel, bankwezen, maatschappelijke en commerciële dienstverlening, gezondheidszorg en overheid, vakbonden en werkgeversorganisaties op het gebied van personeel & organisatie, arbeidsbemiddeling, loopbaanbemiddeling, opleiding & training, reïntegratie en studie & beroepskeuze. P&A-CHN beschikt over een breed samengestelde en goed functionerende raad van advies. De raad adviseert de opleiding over de inhoud van het onderwijs en de externe dienstverlening. Beleidsplannen, curriculumwijzigingen en uitkomsten van evaluaties worden aan haar voorgelegd. Zij komt drie maal per jaar bijeen. Tijdens de site visit lieten de aanwezige leden zich positief uit over de samenwerking met de opleiding. Zij voelen zich betrokken, vooral omdat de opleiding voortdurend zichtbaar maakt wat met aanbevelingen en adviezen van de adviesraad is gedaan. De raad oordeelt positief over het inhoudelijk opleidingskader. Zij vinden dat alle elementen die het beroep kenmerken erin zijn terug te vinden. Facet 1.3 Oriëntatie hbo-bachelor Voldoende Criteria: - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hboopleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel voldoende wordt als volgt gemotiveerd: De zes kerncompetenties en de vijftien gedragscompetenties waarop het curriculum van P&A-CHN is gericht zijn ontleend aan Format P&A Het Format is in nauw overleg met de Landelijke Werkveld Adviesraad Opleidingen P&A geformuleerd en vastgesteld. De Landelijke Adviesraad is speciaal voor dit doel in het leven geroepen. In het Format gaat veel aandacht uit naar recente veranderingen en ontwikkelingen in de beroepspraktijk, inclusief de gevolgen hiervan voor de beoogde competenties en de curricula van de P&A-opleidingen in Nederland. De opleiding P&A-CHN houdt rekening met deze ontwikkelingen en veranderingen, bespreekt ze met de eigen raad van advies en verwerkt ze waar nodig en mogelijk in haar studieprogramma. Hierdoor worden de studenten van P&A-CHN opgeleid voor de praktijk. Volgens de raad van advies kunnen zij na hun studie functioneren als beginnend HRM-professional. In de HBO-Monitor (1999 t/m 2002) en de post-p&a enquête (1996 t/m 1998 en 2002 t/m 2003) komt naar voren dat afgestudeerden van de opleiding werken als onder meer personeelsfunctionaris, adviseur werk en inkomen, arbeidsbemiddelaar, NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid 19

20 loopbaanadviseur, reïntegratieadviseur, medewerker personeelsplanning en opleidingsfunctionaris. Onderwerp 2 PROGRAMMA Tijdens de site visit in juni 2004 waren van het nieuwe curriculum het tweede, derde en vierde jaar volledig ingevoerd. Het propedeuseprogramma was nog niet vernieuwd, dat gebeurt in het studiejaar De eerste afgestudeerden die het nieuwe curriculum volledig hebben doorlopen, melden zich aan het eind van het studiejaar 2007/2008 op de arbeidsmarkt. Facet 2.1 Eisen hbo Goed Criteria: - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel goed wordt als volgt gemotiveerd: De studenten van P&A-CHN ontwikkelen zich tot een HRM-professional door de bestudering van vakliteratuur, het bijwonen van trainingen communicatievaardigheden en door het oplossen in het leerbedrijf van aan de beroepspraktijk ontleende problemen. Ze weten na hun studie wat de kerntaken van de HRM-professional zijn. Bovendien hebben ze de competenties ontwikkeld om deze taken uit te kunnen voeren. De opleiding wil dat de afgestudeerden hun competenties baseren op een degelijke vakinhoudelijke en conceptuele basis. Het panel heeft tijdens de site visit vastgesteld dat conceptuele en vakinhoudelijke kennis, strategieën om deze kennis te verwerven en de toepassing ervan een van de rode draden is in het curriculum. In de nieuwe propedeuse worden de studenten via het basisprogramma geconfronteerd met wetenschappelijke en andere redeneringen als fundament voor hun beroepsmatig handelen. Ze bestuderen deze redeneringen en leren ze gebruiken. In de oude propedeuse werd het kennisbezit van de studenten geactiveerd en uitgebreid door het uitvoeren van probleemtaken (PGO). Daarnaast sturen in de hele opleiding de opdrachten in het leerbedrijf de kennisontwikkeling. Bij alle opdrachten zijn literatuursuggesties opgenomen. De studenten worden daarnaast aangemoedigd zelf geschikte literatuur te zoeken en te selecteren. Het leerbedrijf is zo opgezet dat de studenten bij alle opdrachten diverse kennisbronnen moeten raadplegen en na afronding ervan hun handelen moeten verantwoorden en daarop reflecteren. Tijdens 20 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid

21 het gesprek hierover gaat de docentbegeleider na welke bronnen door de studenten zijn benaderd en of zij zich de kennis die daarin is opgenomen hebben eigen gemaakt. Het panel heeft tijdens de site visit de opdrachten, inclusief de literatuursuggesties en enkele door de studenten ontwikkelde beroepsproducten ingezien. Zij heeft vastgesteld dat de studenten door de bestudeerde literatuur in aanraking komen met relevante theorieën en nationale en internationale ontwikkelingen op het brede terrein van de HRM-professional. Eén van de uitgangspunten van de opleiding is dat het binnenschools leren in het leerbedrijf alleen niet voldoende is. De opleiding wil dat de studenten een deel van de competenties in het werkveld zelf ontwikkelen. Dat gebeurt door een stage in het vierde studiejaar. Deze stage duurt 30 weken en levert 30 studiepunten (45 European creditpoints) op. De studenten sluiten hun studie af met een afstudeeropdracht. Met deze opdracht bewijzen zij dat ze in staat zijn zelfstandig een praktijkprobleem op te lossen. In elk studiejaar is in het curriculum ruimte gereserveerd voor trainingen communicatievaardigheden. In het propedeutisch jaar staan algemene sociale en communicatieve vaardigheden op het programma, zoals gespreksvoering, vergadertechnieken, interviewen en presenteren. In het tweede en derde jaar oefenen de studenten professionele gespreksvaardigheden, teambuildingvaardigheden, interculturele communicatie, adviesvaardigheden, onderhandelingsvaardigheden, conflicthantering en communicatie met speciale doelgroepen. De studenten van P&A-CHN maken in het tweede jaar van hun studie via werkcolleges en studietaken kennis met de beginselen van planning, uitvoering, analyse en verslaglegging van onderzoek. Aansluitend voeren de studenten in het leerbedrijf kleine en grote onderzoeksopdrachten uit. Hierdoor leren ze informatie verzamelen en verwerken, conclusies te trekken en aanbevelingen te doen. Onderzoek speelt in het afstudeerwerk een centrale rol. De studenten uitten zich tijdens de site visit positief over de actualiteit van de opdrachten in het leerbedrijf. Het leerbedrijf daagt hen uit de competenties al doende te oefenen en te ontwikkelen en zo een eigen werkhouding te ontwikkelen die past binnen de door de opleiding geformuleerde eisen. Zij vroegen om meer colleges van gastsprekers. De afgestudeerden met wie het panel heeft gesproken, oordeelden gunstig over de relevantie van het studieprogramma voor het beroep. Zij vertelden dat ze beroepsgericht zijn opgeleid en over een stevige kennisbasis beschikken. Zij vroegen om meer aandacht voor commerciële vaardigheden en agressiereductie in het programma. De aanwezige leden van de raad van advies uitten zich positief over de relevantie van de opleiding voor het werkveld. NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid 21

22 Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voldoende Criteria: - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel voldoende wordt als volgt gemotiveerd: Het studieprogramma is gespreid over twee fasen: een propedeutische fase van een jaar en een hoofdfase van drie jaar. Het propedeutisch jaar staat in het teken van oriëntatie op het beroep, de opleiding en het werkveld, het tweede jaar van verdieping en verbreding, het derde en vierde jaar van specialisatie en participatie in de beroepspraktijk. Het competentiegerichte karakter van de opleiding krijgt gestalte in het leerbedrijf P&A. Dit bedrijf omvat drie divisies waarin de studenten werken aan opdrachten die rechtstreeks in verband staan met de kerntaken van de HRM-professional. De drie divisies zijn: personeel & organisatie (HRM), arbeidsmarkttoeleiding (AT) en loopbaanbegeleiding, training & assessment (LTA). Gedurende het eerste en tweede studiejaar zijn de studenten in alle drie divisies actief. Tijdens het derde studiejaar kan men zich binnen een van de divisies specialiseren. De opdrachten in het leerbedrijf vormen de kern van de opleiding. De opdrachten worden ondersteund door trainingen communicatievaardigheden en zelfmanagement. In het eerste jaar krijgen de studenten voorts een basisprogramma aangeboden en in het tweede jaar oefenen zij onderzoeksvaardigheden en schriftelijk rapporteren. Voor alle studieonderdelen zijn leerdoelen vastgesteld. De opleiding wil dat de opdrachten het totale werkveld van de P&A-afgestudeerden bestrijken. In het studiejaar onderzoekt zij of dit zo is. Ook onderzoekt ze of de studenten door middel van de opdrachten de beoogde competenties kunnen bereiken. Facet 2.3 Samenhang in het opleidingsprogramma Voldoende Criteria: - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel voldoende wordt als volgt gemotiveerd: In de nieuwe opzet biedt de opleiding P&A-CHN haar studenten in de propedeutische fase een breed basaal programma aan. In het leerbedrijf en door het basisprogramma en de trainingen communicatievaardigheden maken ze kennis met 22 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid

23 de werkterreinen en de kerntaken van de P&A-adviseur. In de hoofdfase breiden de studenten de kennis en de vaardigheden in de propedeuse opgedaan uit. Bovendien leren ze functioneren in steeds complexere situaties. Aan het eind van de opleiding specialiseren de studenten zich in een van de divisies van het leerbedrijf. Opvallend in het programma is de centrale positie van het beroep. In alle opdrachten in het leerbedrijf wordt een koppeling gelegd met de kerntaken van de HRMprofessional, doordat opdrachten, praktijkvoorbeelden en casuïstiek zijn ontleend aan de beroepspraktijk of real life door bedrijven zijn verstrekt. Tijdens de site visit vertelden de docenten dat de samenhang tussen de divisies in het studiejaar een van de aandachtpunten is. De opdrachten worden per divisie ontwikkeld, volgens een vast stramien, maar zijn onderling nog niet vergeleken. Hierdoor bestaat het gevaar dat er ongewenste verschillen ontstaan tussen de divisies. Facet 2.4 Studielast Goed Criteria: - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel goed wordt als volgt gemotiveerd: Om een efficiënte leerroute van studenten te bevorderen heeft de opleiding een aantal maatregelen genomen, die vooral betrekking hebben op de spreiding van de studielast over de leerjaren en op de organisatie van het onderwijs. De opdrachten die de studenten in het leerbedrijf moeten uitvoeren zijn door de opleiding gespreid over de jaren en over de divisies. Ze zijn beschreven en beschikbaar voor de studenten. De opleiding onderzoekt regelmatig de gerealiseerde studielast en onderneemt actie als daartoe aanleiding bestaat. De opleiding heeft drie drempels in het studieprogramma aangebracht. De drempels zijn zo gekozen dat de kans om de opleiding met succes af te ronden groot is. De eerste drempel is het studieadvies aan het eind van de propedeuse. Studenten met een positief advies kunnen verder studeren in de postpropedeuse. De tweede en de derde drempel garanderen dat de studenten met een voldoende basis aan de differentiatie in het derde jaar en de stage en de afstudeerfase in het vierde jaar kunnen beginnen. De propedeuse oude stijl is opgebouwd uit zesweekse modulen. Aan het eind van elke periode worden de daarin geprogrammeerde modulen afgerond en getoetst. Iedere toets leidt direct tot een geregistreerde beoordeling op basis waarvan studiepunten worden toegekend. De tijdstippen van de toetsen zijn tijdig bekend. De beoordelingscriteria zijn vermeld in de studiehandleidingen. Elke toets kan minimaal eenmaal per jaar worden herhaald. Toetsuitslagen zijn binnen 15 werkdagen beschikbaar. De studenten kunnen hun resultaten op elk gewenst moment bekijken NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid 23

24 via Bello, Blackboard elektronische leer- en leefomgeving. In de nieuwe propedeuse komen de modulen niet meer voor. De studenten lieten zich tijdens de site visit positief uit over de studeerbaarheid van het programma, over de bereikbaarheid van de docenten en over de logistieke organisatie. Door de kleinschaligheid van de opleiding worden ze gekend en dat stellen ze op prijs. Facet 2.5 Instroom Voldoende Criteria: - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel voldoende wordt als volgt gemotiveerd: Voor aspirant-studenten die de opleiding Personeel & Arbeid van de CHN willen instromen, gelden geen bijzondere eisen. Een diploma van havo, vwo, mbo of een document dat hieraan gelijkwaardig is, geven toelating tot de opleiding. Kandidaten die 21 jaar of ouder zijn en niet aan de toelaatbaarheidsvoorwaarden voldoen kunnen een toelatingsonderzoek doen. De opleiding heeft een aantal maatregelen genomen die ervoor moeten zorgen dat het programma qua vorm en inhoud aansluit bij de kwalificaties van de instromende studenten. Zo bespreken de studenten in de onderwijseenheid zelfmanagement de aansluiting op hun vooropleiding en volgen zij trainingen in studievaardigheden. Daarnaast kunnen de studenten het onderdeel Engels op twee verschillende niveaus doorlopen, zodat de studiestof en de opdrachten aansluiten op hun voorkennis. De opleiding overlegt voorts met scholen voor voortgezet onderwijs en regionale opleidingscentra in Leeuwarden en omstreken. Het doel van dit overleg is verbetering van de aansluiting op het gebied van werkvormen, leermiddelen en onderwijsinhoud. Het panel heeft tijdens de site visit geconstateerd dat bovengenoemde maatregelen de aansluiting bevorderen, ze zijn echter niet geborgd in een door de opleiding vastgelegd beleid. P&A-CHN biedt mbo-afgestudeerden van de opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening, Personeel een verkorte (driejarige) leerroute. Zij krijgen vrijstellingen voor de helft van de stage, het keuzeprogramma, de vrije punten en de talen. De studenten met wie het panel heeft gesproken vertelden dat verschillen in vooropleiding niet leiden tot meer of minder vertraging tijdens de studie. Zij prezen de kleinschaligheid van de opleiding en de persoonlijke begeleiding die zij krijgen. Beide factoren maken dat zij zich snel thuis voelen in de hogeschool. 24 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid

25 Facet 2.6 Duur Goed Criteria: - De opleiding voldoet aan formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: hbo-bachelor: 240 studiepunten. Het oordeel goed wordt als volgt gemotiveerd: P&A-CHN heeft de studieduur uitgedrukt in studiebelastingsuren en de studielast in European creditpoints (EC s). De studielast is 240 EC s. Een EC staat voor 28 studieuren, zodat de studieduur uitkomt op 6720 uur. De opleiding voldoet hiermee aan de formele eisen over de duur van het curriculum. Facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed Criteria: - Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. - De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Het oordeel goed wordt als volgt gemotiveerd: De opleiding P&A van Christelijke Hogeschool Nederland beschikt over een eigen onderwijsvisie. De leidende gedachte achter deze visie is dat de studenten zich tijdens hun studie ontwikkelen tot competente, ondernemende HRM-professionals, die in staat zijn tot samenwerken met andere beroepsbeoefenaren, tot reflecteren op hun handelen en tot het methodisch en zelfstandig oplossen van beroepsproblemen. De studenten verwerven de competenties bij voorkeur in het P&A-leerbedrijf. In het leerbedrijf vertonen de leersituaties gelijkenis met beroepssituaties. Dit betekent dat de beroepswerkelijkheid herkenbaar in het onderwijs aanwezig is en studenten die werkelijkheid naleven. Ze voeren alleen of in groepen opdrachten uit, die direct gekoppeld zijn aan de kerntaken van de HRM-professional. Ze overleggen met elkaar, leggen resultaten vast, presenteren die en moeten ze mondeling kunnen verdedigen. Groei in competentieontwikkeling wordt door de opleiding gestimuleerd doordat zij de opdrachten in het leerbedrijf gaandeweg complexer maakt en een steeds groter beroep doet op de transfervaardigheden van de studenten. De onderwijsvisie is door de opleiding P&A-CHN uitgewerkt in een didactisch concept. Volgens dit concept is leren een actief proces waarin de studenten zelf inzichten en samenhangen construeren. Zij doen dat door heen weer te pendelen tussen wat zij al weten, wat zij leren in het leerbedrijf en wat zij in het vierde studiejaar tijdens de stage leren in de praktijk. De opleiding stimuleert het leren van de studenten door uitdagende opdrachten, die de studenten voor het grootste deel in het leerbedrijf uitvoeren. De docenten begeleiden de studenten in het leerbedrijf. Zij houden de voortgang van de studenten in de gaten en sturen bij wanneer dat nodig is. Daarnaast verzorgen de docenten trainingen communicatievaardigheden, trainingen onderzoeksvaardigheden NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid 25

26 (in het tweede jaar) en in het eerste jaar trainingen taalvaardigheden, zelfmanagement bijeenkomsten en hoor- en werkcolleges over het basisprogramma. Tijdens de site visit uitten de studenten zich positief over de opzet van het leerbedrijf. Ze voelen zich uitgedaagd door de opleiding en stellen het beroep dat de opleiding doet op hun eigen verantwoordelijkheid, zelfstandig informatie zoeken, problemen oplossen en het samenwerken op prijs. De uitkomsten van de evaluaties over het leerbedrijf die de opleiding in 2003 heeft uitgevoerd wijzen in dezelfde richting. Facet 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Criteria: - Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Het oordeel voldoende wordt als volgt gemotiveerd: In de hoofdfase zijn de toetsing en de beoordeling afgestemd op de werkwijze in het leerbedrijf. De studenten oefenen kerntaken, ontwikkelen beroepsproducten en lossen beroepsproblemen op. Zij doen dat aan de hand van opdrachten die de opleiding verstrekt. Het eindoordeel over de opdracht bestaat uit verschillende elementen: een beoordeling van het beroepsproduct en de presentatie ervan, het leerverslag, de onderbouwing van de aanpak, de theoretische onderbouwing van het product en een individuele beoordeling. Voordat de studenten de opdracht uitvoeren maken zij een plan van aanpak. Ook dit plan wordt door de docentbegeleiders beoordeeld. De beoordeling van de communicatievaardigheden heeft plaats tijdens de trainingen en aan de hand van door de studenten uitgevoerde opdrachten. De onderzoeks- en rapportagevaardigheden worden door middel van opdrachten getoetst en beoordeeld. De opleiding vraagt van de studenten dat ze actief meedoen, wat inhoudt dat ze bijeenkomsten mee voorbereiden en na afloop eventuele verwerkingsopdrachten maken. Daarnaast doen zij mee aan het assessment dat de opleiding jaarlijks organiseert. In het propedeuse programma oude stijl worden de studenten door moduulopdrachten en moduultoetsen beoordeeld. Het programma wordt met ingang van het studiejaar vervangen. Ook de toetsing en de beoordeling veranderen. Die worden afgestemd op de werkwijze in de hoofdfase. Uit eigen onderzoek van de opleiding blijkt dat de studenten positief oordelen over de toetsing en de beoordeling in het leerbedrijf. Het leren en werken in het leerbedrijf leidt volgens hen tot meer diepgang in kennis en meer inzicht. Ze vinden dat ze worden gestimuleerd tot eigen oordeelsvorming, het maken van persoonlijke keuzes, interpretaties en toepassingen. Een probleem dat om aandacht vraagt is het zogenoemde versnipperd leren tijdens het gezamenlijk uitvoeren van een opdracht. Het panel heeft tijdens de site visit geconstateerd dat het voorkomt dat studenten door de taakverdeling binnen de 26 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid

27 projectgroep van bepaalde aspecten alles weten, van de rest weinig en daardoor het totaal mogelijk uit het oog verliezen. De opleiding is op de hoogte van het probleem en heeft maatregelen genomen om deze vorm van leren te voorkomen. Zij beoordeelt niet alleen de beroepsproducten, maar zij toetst bij iedere student afzonderlijk of zij alle aspecten van de opdracht beheersen. Onderwerp 3 INZET VAN PERSONEEL Facet 3.1 Eisen hbo Voldoende Criteria: - Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Het oordeel voldoende wordt als volgt gemotiveerd: De verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling en de uitvoering van het studieprogramma P&A is door de leiding van het instituut V&A in handen gelegd van het P&A-onderwijsteam. De docenten van dit team ontwikkelen het onderwijs en voeren het uit. Het team wordt geleid door een opleidingsmanager. De P&A-docenten zijn goed op de hoogte van de ontwikkelingen in het werkveld. Zij onderhouden relaties met de beroepspraktijk, bijvoorbeeld door de raad van advies en door stage- en afstudeerbegeleiding. Verder zijn er contacten met de beroepspraktijk doordat docenten zich hebben aangesloten bij een netwerk van P&O ers, lid zijn van de Nederlandse Vereniging Personeelsbeleid, door het lezen van vakliteratuur en/of door deelname aan conferenties en studiedagen op het vakgebied. Acht van de twaalf docenten hebben recente werkervaring in een voor de opleiding relevante functie. Ook zijn er contacten van docenten met bedrijven, wetenschappelijke instellingen en verwante opleidingsinstituten. In de gesprekken tijdens de site visit lieten de studenten zich positief uit over de praktijk- en beroepsgerichtheid van hun docenten en de liefde van de docenten voor het vak. De opleiding schakelt gastsprekers in. De studenten vertelden het panel dat dit niet systematisch gebeurt. Facet 3.2 Kwantiteit personeel Goed Criteria: - Er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid 27

28 Het oordeel goed wordt als volgt gemotiveerd: Bij de opleiding P&A-CHN stonden tijdens de visitatieperiode 85 studenten ingeschreven. Er werkten 12 docenten die samen 9,0 fte bezetten. De docenten worden ingezet bij het Instituut voor Service Management en bij de afstandvariant. De student/fte-ratio kwam uit op 19:1. Het ziekteverzuimpercentage is 5,19%. Het verzuimpercentage van de CHN is 5,50%. Hogeschool en opleiding besteden aandacht aan de begeleiding van zieke medewerkers, aan reïntegratie en werkhervatting na ziekte en het terugdringen van ziekteverzuim. Bij langdurig verzuim van personeel wordt vervanging geregeld. Incidenteel verzuim wordt opgevangen door inzet van beschikbare docenten en het inhalen van de niet gedane werkzaamheden op een later moment. Door de werkwijze in het leerbedrijf is het bij ziekte van docenten mogelijk dat de studenten zelfstandig verder werken aan de opdrachten. Binnen de taaktoedeling van de docenten wordt rekening gehouden met een taakverdeling per medewerker van Veertig procent van de tijd besteden de docenten aan contacten met studenten, veertig procent aan coördinatie en ontwikkeling en revisie van opdrachten en twintig procent aan zelfmanagement, waaronder vergaderingen, werkoverleg en deskundigheidsbevorderingen vallen. Uit het personeelstevredenheidsonderzoek van 2003 blijkt dat de opleiding de bovengenoemde percentages realiseert. Uit het onderzoek blijkt verder dat de docenten tevreden zijn over de inhoud van hun takenpakket. Ze vinden dat ze worden ingezet op gebieden waarop ze competent zijn. Facet 3.3 Kwaliteit personeel Voldoende Criteria: - Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Het oordeel voldoende wordt als volgt gemotiveerd: Door de vernieuwing van het onderwijs heeft de opleiding voor haar docenten competenties geformuleerd en vastgelegd in competentieprofielen. Werving en selectie worden aan de profielen gerelateerd. Bij een vacature wordt per geval bepaald welke competenties vereist zijn. Doelstelling is om docenten aan te trekken die breed inzetbaar zijn en zowel de rol van begeleider, tutor, projectbegeleider en die van vakdocent kunnen vervullen. Met de zittende docenten zijn in de achterliggende twee jaar geen functioneringsgesprekken gevoerd, wel zijn met nieuwe medewerkers functioneringsen beoordelingsgesprekken gehouden. De functioneringsgesprekken met de overige medewerkers worden met ingang van het studiejaar hervat en volgens een vaste cyclus uitgevoerd. Bij de gesprekken worden het competentieprofiel en uitkomsten van studentevaluaties betrokken. Tijdens de gesprekken worden afspraken gemaakt over het volgen van cursussen en opleidingen. In de toekomst 28 NQA - visitatie Christelijke Hogeschool Nederland opleiding Personeel & Arbeid

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase 11 februari 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Accreditatiekader, toegespitst

Nadere informatie

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs 2 december 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 pagina 2 1 Inleiding Dit beoordelingskader bevat een aantal facetten

Nadere informatie

Teamscan op accreditatiewaardigheid

Teamscan op accreditatiewaardigheid Teamscan op accreditatiewaardigheid De Teamscan accreditatiewaardigheid (in vervolg: scan) geeft inzicht in hoe het opleidingsteam ervoor staat met betrekking tot de opleidingsaccreditatie. De scan bestaat

Nadere informatie

Hogeschool Diedenoort, Wageningen. Visitatiedata: 17 en 18 mei 2004

Hogeschool Diedenoort, Wageningen. Visitatiedata: 17 en 18 mei 2004 Hogeschool Diedenoort, Wageningen Opleiding: Facility Management Visitatiedata: 17 en 18 mei 2004 2 NQA ( Netherlands Quality Agency) Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen 5 1.1 Voorwoord 7 1.2 Inleiding 8 1.3

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe College van Bestuur Hogeschool Drenthe Postbus 2080 7801 CB EMMEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, Diemen, Rotterdam en Den Haag

Hogeschool INHOLLAND, Diemen, Rotterdam en Den Haag Hogeschool INHOLLAND, Diemen, Rotterdam en Den Haag Opleiding: Varianten: Communicatie Voltijd, deeltijd en duaal Visitatiedata : 26 en 27 mei 2004 2 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen 5 1.1 Voorwoord 7 1.2

Nadere informatie

Avans Hogeschool, Tilburg

Avans Hogeschool, Tilburg Avans Hogeschool, Tilburg Opleidingen: Varianten: Bouwkunde, Bouwtechnische Bedrijfskunde en Civiele Techniek voltijd en duaal Visitatiedata: 4 en 5 november 2004 NQA (Netherlands Quality Agency) Utrecht,

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool NAO nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool Datum: 1 oktober

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Maastricht

Hogeschool Zuyd, Maastricht Hogeschool Zuyd, Maastricht Faculteit Social Work Opleiding: Sociaal Pedagogische Hulpverlening (voltijd) Visitatiedata: 20 en 21 oktober 2004 NQA (Netherlands Quality Agency) 2 NQA - visitatie Hogeschool

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM College van Bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Media,

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN College van bestuur Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Facility

Nadere informatie

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014 PEER REVIEWS Managementgroep Interactum September 2014 Met peer review wordt een systeem bedoeld waarbij de betreffende opleidingen structureel gebruik maken van elkaars deskundigheid en elkaars critical

Nadere informatie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie Breakout sessie 2-5 Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling De voorstellen beschreven in deze notitie dienen als uitwerking van (aangekondigde) wetswijzigingen. Op basis van deze wetswijzigingen

Nadere informatie

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus CA LEIDERDORP

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus CA LEIDERDORP Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch

AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch Opleiding: Varianten: Civiele Techniek voltijd en duaal Visitatiedata: 29 en 30 september 2004 NQA (Netherlands Quality Agency) 2 NQA visitatie Avans Hogeschool vestiging

Nadere informatie

De NVAO beoordeelt het onderwerp doelstellingen opleiding derhalve voldoende.

De NVAO beoordeelt het onderwerp doelstellingen opleiding derhalve voldoende. College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus 10090 8000 GB ZWOLLE Besluit datum 10 februari 2005 onderwerp Definitief besluit accreditatie hbo-bachelor Bouwkunde van de Christelijke

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus GB ZWOLLE

Besluit. College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus GB ZWOLLE College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus 10090 8000 B ZWOLLE Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Fontys Hogeschool Werktuigbouwkunde

Fontys Hogeschool Werktuigbouwkunde Fontys Hogeschool Werktuigbouwkunde Opleiding: Werktuigbouwkunde, hbo-bachelor Varianten: voltijd/deeltijd/duaal/automotive Visitatiedata: 24 en 25 februari 2005 NQA (Netherlands Quality Agency) Utrecht,

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV College van bestuur NHTV Internationale Hogeschool Breda Postbus 3917 4800 DX BREDA Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture

Nadere informatie

Fontys Hogescholen. Opleiding: Financial Services Management hbo bachelor Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Croho: 34414 Locatie: Eindhoven

Fontys Hogescholen. Opleiding: Financial Services Management hbo bachelor Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Croho: 34414 Locatie: Eindhoven Fontys Hogescholen Opleiding: Financial Services Management hbo bachelor Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Croho: 34414 Locatie: Eindhoven Visitatiedatum: 8 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA)

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool datum 29 december

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Sittard

Hogeschool Zuyd, Sittard Hogeschool Zuyd, Sittard Opleiding: Personeel en arbeid (voltijd en deeltijd) Visitatiedata: 6 en 7 oktober 2004 NQA (Netherlands Quality Agency 2 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd, Sittard, opleiding Personeel

Nadere informatie

Informatievergadering. Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding

Informatievergadering. Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding Informatievergadering Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding Wie zijn we? Besluit Vlaamse Regering Visitatieprotocol Planning ZER en beoordelingskader Visitatieproces Visitatiecommissie 23/04/2014 2

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Heerlen

Hogeschool Zuyd, Heerlen Hogeschool Zuyd, Heerlen Opleiding: Facility Management Visitatiedata: 13 en 14 oktober 2004 NQA (Netherlands Quality Agency) 2 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd opleiding Facility Management Inhoud 3 Deel

Nadere informatie

Avans Hogescholen, s-hertogenbosch

Avans Hogescholen, s-hertogenbosch Avans Hogescholen, s-hertogenbosch Opleiding: Personeel en Arbeid/Personeelsmanagement Varianten: voltijd en deeltijd Visitatiedata: 2 en 3 juni NQA (Netherlands Quality Agency) 2 NQA visitatie Avans Hogescholen

Nadere informatie

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 12 november 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Handreiking voor specifieke invulling van de standaarden

Nadere informatie

OPSTELLEN EINDKWALIFICATIES OPLEIDING

OPSTELLEN EINDKWALIFICATIES OPLEIDING OPSTELLEN EINDKWALIFICATIES OPLEIDING MARIANNE KOK/HERBERT WOLDBERG/HVA Toelichting bij opt opstelellen van eindkwalificaties van een opleiding bij de HvA 1 Het opleidingsprofiel: De beroepspraktijk draagt

Nadere informatie

Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg

Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg 5 Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg Master Special Educational Needs, bestaande uit 4 opleidingen: - de opleiding leraar speciaal onderwijs algemeen (LSO dt); - de opleiding leraar speciaal

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Hogeschool Leiden. Postbus 382 2300 AJ LEIDEN

Besluit. College van bestuur. Hogeschool Leiden. Postbus 382 2300 AJ LEIDEN College van bestuur Hogeschool Leiden Postbus 382 2300 AJ LEIDEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Personeel en Arbeid

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam

Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam Opleiding: Bestuurskunde & Overheidsmanagement hbo-bachelor Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Croho: 34464 Visitatiedatum: 25 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA)

Nadere informatie

Avans Hogeschool, Breda

Avans Hogeschool, Breda Avans Hogeschool, Breda Opleiding: Management in de Zorg; hbo-bachelor Varianten: deeltijd Croho: 34538 Visitatiedatum: 26 september 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2007 2/55 NQA

Nadere informatie

{nvao. Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V.

{nvao. Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V. {nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V. datum 29

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur van de. Hogeschool INHOLLAND. Postbus CN DEN HAAG

Besluit. College van Bestuur van de. Hogeschool INHOLLAND. Postbus CN DEN HAAG College van Bestuur van de Hogeschool INHOLLAND Postbus 95597 2509 CN DEN HAAG Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van de aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Facility

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie (na herstel) aan de opleiding hbobachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie (na herstel) aan de opleiding hbobachelor fnvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie @S 1(UI ït Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie (na herstel) aan de opleiding hbobachelor Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs

Nadere informatie

Christelijke Hogeschool Windesheim

Christelijke Hogeschool Windesheim Christelijke Hogeschool Windesheim Opleiding: Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH) Visitatiedata: 22 en 23 juni 2004 2 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen 5 1.1 Voorwoord 7 1.2 Inleiding 7 1.3 Werkwijze 8

Nadere informatie

Conceptkaders HBO5 3 november 2009

Conceptkaders HBO5 3 november 2009 Conceptkaders HBO5 3 november 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Toetsing van tot HBO 5 om te vormen opleidingen 5 2.1 Opzet 5 2.2 Beoordelingskader voor tot HBO 5 om te vormen opleidingen 6 2.2.1 Basisgegevens

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN

Besluit. College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN Besluit datum 19 januari 2005 onderwerp Definitief besluit accreditatie hbo-bachelor Bouwkunde ons kenmerk NVAO/20050113/CT

Nadere informatie

Hogeschool Rotterdam. Chemie, Chemische Technologie, Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek. Visitatiedata: 6 en 7 oktober 2004

Hogeschool Rotterdam. Chemie, Chemische Technologie, Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek. Visitatiedata: 6 en 7 oktober 2004 Hogeschool Rotterdam Opleidingen: Chemie, Chemische Technologie, Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek Visitatiedata: 6 en 7 oktober 2004 NQA (Netherlands Quality Agency) 2 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen

Nadere informatie

HBO Bedrijfskunde Bachelor of Business Administration (BBA)

HBO Bedrijfskunde Bachelor of Business Administration (BBA) HBO Bedrijfskunde Bachelor of Business Administration (BBA) HBO Bedrijfskunde Academie Mercuur en AdviCo verzorgen in samenwerking met Hogeschool SDO de opleiding HBO Bachelor Bedrijfskunde. Het programma

Nadere informatie

ICLON Powerpoint sjabloon

ICLON Powerpoint sjabloon ICLON Powerpoint sjabloon Een voorbeeld van een ICLON presentatie Piet Presentator & Co Copresentator (ICLON) Coby Collega (Leiden University) Max Medewerker (Instituut voor Cooperatie) [Congresnaam, Plaats,

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, Alkmaar. Visitatiedata: 16 en 17 maart 2005

Hogeschool INHOLLAND, Alkmaar. Visitatiedata: 16 en 17 maart 2005 Hogeschool INHOLLAND, Alkmaar Opleiding: Varianten: Werktuigbouwkunde voltijd en deeltijd Visitatiedata: 16 en 17 maart 2005 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, november 2005 2 NQA visitatie Hogeschool

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: HBO-Rechten, bachelor Locaties: Arnhem en Nijmegen Croho: 39205 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 8 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM. 1. Inleiding

College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM. 1. Inleiding College van Bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van de aanvraag om accreditatie van de hbo-bachelor Oefentherapie Mensendieck

Nadere informatie

Bachelor of Business Administration (MER opleiding)

Bachelor of Business Administration (MER opleiding) Bachelor of Business Administration (MER opleiding) voor decentrale overheden Het Onderwijs De Bachelor of Business Administration voor decentrale overheden (Management, Economie & Recht, MER) wordt aangeboden

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, School of Agriculture and Technology

Hogeschool INHOLLAND, School of Agriculture and Technology Hogeschool INHOLLAND, School of Agriculture and Technology Opleiding: Luchtvaarttechnologie, bachelor Variant: voltijd Visitatiedata: 5 en 6 april 2005 NQA (Netherlands Quality Agency) Utrecht, augustus

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleiding: Varianten: Sociaal Pedagogische Hulpverlening voltijd, deeltijd, duaal Visitatiedata: 6 en 7 april 2004 2 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen 5 1.1 Voorwoord 7 1.2 Inleiding

Nadere informatie

Naam/Datum/Versie document advies/verbeterpunten. Avans documenten

Naam/Datum/Versie document advies/verbeterpunten. Avans documenten Document / Informatie P = Prettig ; N = Noodzakelijk Algemene input voor schrijven zelfevaluatie 1. (P) Interne rapport tussentijdse audit op onderwijskwaliteit/accre-ditatiewaardigheid Suggesties NQA

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM

Besluit. College van bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM College van bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-master Integraal Leiderschap

Nadere informatie

De NVAO heeft voor de beoordeling van de aanvraag op 27 oktober 2005 een panel van deskundigen ingesteld. Het panel kende de volgende samenstelling:

De NVAO heeft voor de beoordeling van de aanvraag op 27 oktober 2005 een panel van deskundigen ingesteld. Het panel kende de volgende samenstelling: College van bestuur Universiteit Utrecht Postbus 80125 3508 TC UTRECHT Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding wo-master Selective Utrecht Medical Master

Nadere informatie

Bijlage 2. Protocol toetsing Associatedegreeprogramma. 15 december 2009

Bijlage 2. Protocol toetsing Associatedegreeprogramma. 15 december 2009 Bi Bijlage 2 Protocol toetsing Associatedegreeprogramma door de NVAO 15 december 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Toets Associate-degreeprogramma in de hbo-bachelor 4 2.1 2.2 Criteria De status van de bacheloropleiding

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus 5375 6802 EJ ARNHEM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Saxion Hogeschool

luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Saxion Hogeschool m a o v nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Saxion Hogeschool datum 31

Nadere informatie

Fontys Hogescholen Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek (HKP) RAPPORTAGE

Fontys Hogescholen Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek (HKP) RAPPORTAGE Fontys Hogescholen Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek (HKP) RAPPORTAGE 28-03-2005 NQA (Netherlands Quality Agency) Betreft: Fontys Hogescholen, Tilburg Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek

Nadere informatie

es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor , nvao v nederlands - viaamse accreditatieorganisatie es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Pedagogisch Management Kinderopvang van de Christelijke Hogeschool

Nadere informatie

2. Bevindingen met betrekking tot het VBI-rapport

2. Bevindingen met betrekking tot het VBI-rapport Hogeschool Dirksen B.V. De heer D. van der Mark, directeur Postbus 3090 6802 DB ARNHEM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Beste student, U heeft onlangs alle onderdelen van uw bacheloropleiding Wijsbegeerte afgerond en kunt nu het BA-diploma aanvragen. Het bestuur van het Instituut voor

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool Zeeland. Postbus AJ VLISSINGEN

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool Zeeland. Postbus AJ VLISSINGEN College van Bestuur Hogeschool Zeeland Postbus 364 4380 AJ LISSINEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de

Nadere informatie

2. Bevindingen met betrekking tot het VBI-rapport

2. Bevindingen met betrekking tot het VBI-rapport College van bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus 25035 3001 HA ROTTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Trade Management

Nadere informatie

BEOORDELING BESTAANDE EXPERIMENTEN LEERUITKOMSTEN

BEOORDELING BESTAANDE EXPERIMENTEN LEERUITKOMSTEN NVAO NEDERLAND BEOORDELING BESTAANDE EXPERIMENTEN LEERUITKOMSTEN PROTOCOL APRIL 2019 Inhoud Inleiding... 3 1 Standaarden... 4 1.1 Toepassing standaarden... 4 1.2 Standaarden voor de beperkte beoordeling...

Nadere informatie

Bijlage 1: Toetsingskader opleidingsschool

Bijlage 1: Toetsingskader opleidingsschool Bijlage 1: Toetsingskader opleidingsschool NVAO, 3 maart 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Definitie 5 3 Beoordelingskader 6 4 Werkwijze 12 pagina 2 1 Inleiding In de kwaliteitsagenda voor het opleiden van leraren

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt.2014, nr. 9832).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt.2014, nr. 9832). n ed erl a n d s - v I a a m s e a ccr ed t tati eor gani sati e Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Facility Management van

Nadere informatie

College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus HA ROTTERDAM. 1. Inleiding

College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus HA ROTTERDAM. 1. Inleiding College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus 25035 3001 HA ROTTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Maritiem

Nadere informatie

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Christelijke Hogeschool Windesheim

Christelijke Hogeschool Windesheim Christelijke Hogeschool Windesheim Opleidingen: Accountancy en Bedrijfseconomie, hbo-bachelor; Varianten: Accountancy voltijd/deeltijd/duaal Bedrijfseconomie voltijd Visitatiedatum: 27 juni 2006 Netherlands

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Financial Services Management HBO bachelor, locatie Arnhem Croho: 34414 Varianten: voltijd & deeltijd

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Financial Services Management HBO bachelor, locatie Arnhem Croho: 34414 Varianten: voltijd & deeltijd Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Financial Services Management HBO bachelor, locatie Arnhem Croho: 34414 Varianten: voltijd & deeltijd Visitatiedatum: 25 juni 2007 Netherlands Quality Agency

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Heerlen Faculteit Bouw

Hogeschool Zuyd, Heerlen Faculteit Bouw Hogeschool Zuyd, Heerlen Faculteit Bouw Opleiding: Civiele Techniek (voltijd) Visitatiedata: 29 en 30 september 2004 NQA (Netherlands Quality Agency) 2 NQA - visitatie Hogeschool Zuyd Faculteit Bouw opleiding

Nadere informatie

Avans Hogeschool, s Hertogenbosch

Avans Hogeschool, s Hertogenbosch Avans Hogeschool, s Hertogenbosch Opleiding: Informatica Varianten: voltijd en duaal Visitatiedata: 5 en 6 oktober NQA (Netherlands Quality Agency) 2 NQA - visitatie Avans Hogeschool s-hertogenbosch opleiding

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master nvao nederiands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Executive MBA van de Business School Nederland datum 28 april 2017 onderwerp

Nadere informatie

Management & Organisatie

Management & Organisatie Management & Organisatie Algemeen De opleiding Bedrijfskunde MER (deeltijd) wordt verzorgd door het Instituut voor Bedrijfskunde, Hanzehogeschool Groningen. Steeds meer krijgen organisaties te maken met

Nadere informatie

Management & Organisatie

Management & Organisatie Management & Organisatie Algemeen De Associate degree Human Resource Management (deeltijd) wordt verzorgd door het Instituut voor Bedrijfskunde, Hanzehogeschool Groningen. Mensen zijn het belangrijkste

Nadere informatie

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: Commerciële Economie, hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd, deeltijd

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: Commerciële Economie, hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd, deeltijd Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: Commerciële Economie, hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd, deeltijd Visitatiedatum: 4 juli 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige opleiding. Positionering

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleidingen: Fysiotherapie, bachelor Variant: voltijd Visitatiedata: 25 en 26 april 2005 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2005 2 NQA - visitatie Hanzehogeschool

Nadere informatie

Concept. Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders NOVA

Concept. Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders NOVA Versie juli 2013 Concept Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders NOVA Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders April 2012 0 Inhoud Gebruikte begrippen en afkortingen... 2 Inleiding... 5 Opbouw

Nadere informatie

Christelijke Hogeschool Windesheim

Christelijke Hogeschool Windesheim Christelijke Hogeschool Windesheim Opleiding: Varianten: Personeel en Arbeid Voltijd, deeltijd en duaal Visitatiedata: 14 en 15 juni 2004 NQA (Netherlands Quality Agency) 2 NQA Chr. Hogeschool Windesheim,

Nadere informatie

Besluit. Aan het bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen b.v. (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP

Besluit. Aan het bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen b.v. (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Aan het bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen b.v. (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding

Nadere informatie

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs OCW Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs 22 mei 2003/Nr. WO/BS-2003/24136- II Nederlandse Accreditatie Organisatie 1 Opbouw accreditatiekader Het accreditatiekader voor bestaande opleidingen

Nadere informatie

Fontys Hogeschool, Venlo

Fontys Hogeschool, Venlo Fontys Hogeschool, Venlo Opleiding: International Business Economics, hbo-bachelor; Varianten: voltijd Visitatiedatum: 22 februari 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2006 2 NQA -

Nadere informatie

Hogeschool Rotterdam. Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, hbo-bachelor; Visitatiedatum: 10 oktober 2006

Hogeschool Rotterdam. Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, hbo-bachelor; Visitatiedatum: 10 oktober 2006 Hogeschool Rotterdam Opleiding: Varianten: Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, hbo-bachelor; voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 10 oktober 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2006

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleidingen: Sociaal Juridische Dienstverlening, hbo-bachelor; Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedata: 26 april 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2006

Nadere informatie

Competentieprofiel. Instituut voor Interactieve Media. Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006

Competentieprofiel. Instituut voor Interactieve Media. Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006 Competentieprofiel Instituut voor Interactieve Media Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006 Aangepast in maart 2009 Inleiding De opleiding Interactieve Media

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van de Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van de Haagse Hogeschool College van bestuur Haagse Hogeschool Postbus 13336 2501 EH DEN HAAG Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van

Nadere informatie

Curriculumevaluatie BA Filosofie

Curriculumevaluatie BA Filosofie Curriculumevaluatie BA Filosofie Beste student, U heeft onlangs het laatste onderdeel van uw bacheloropleiding Filosofie afgerond en staat op het punt het bachelorexamen aan te vragen. Om de kwaliteit

Nadere informatie

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland 17 december 2015 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Wanneer een Toets Nieuwe Opleiding? 4 3 Werkwijze Toets Nieuwe Opleiding 5 4 Aanvraagdossier ten behoeve van

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1.

INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1. 1 INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1.4 Onderwijs- en examenregeling... 4 2. TOELATING TOT DE OPLEIDING...

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor nuao nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Logistics Engineering van de NHTV internationale hogeschool Breda datum

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Varianten: Personeel en Arbeid voltijd en deeltijd Visitatiedata: 18 en 19 mei 2004 NQA (Netherlands Quality Agency) 2 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem

Nadere informatie

Hogeschool van Utrecht

Hogeschool van Utrecht Hogeschool van Utrecht Opleiding: Master of Informatics, deeltijd Visitatiedata: 7 en 8 april 2005 NQA (Netherlands Quality Agency) Utrecht, mei 2005 2 NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics

Nadere informatie

Politieonderwijs & externe kwaliteitszorg op weg naar accreditatie

Politieonderwijs & externe kwaliteitszorg op weg naar accreditatie Politieonderwijs & externe kwaliteitszorg op weg naar accreditatie dr. Steven Van Luchene [VLIR Cel Kwaliteitszorg] op weg naar accreditatie 1. routebeschijving: tno visita e accredita e 2. de meet: generieke

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Visitatiedata : 19 en 20 april 2005

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Visitatiedata : 19 en 20 april 2005 Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Varianten: HTS - Autotechniek voltijd en deeltijd Visitatiedata : 19 en 20 april 2005 NQA (Netherlands Quality Agency) Utrecht, juli 2005 2 NQA (Netherlands

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleidingen: Chemie, Chemische Technologie, Biologisch en Medisch Laboratoriumonderzoek Visitatiedata: 14 en 15 april 2004 2 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen 5 1.1 Voorwoord 7 1.2

Nadere informatie

Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 4 november 2011 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 3 Procedure 6 pagina 2 1 Inleiding Instellingsbesturen kunnen voor opleidingen met kleinschalig,

Nadere informatie

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs OCW Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs 22 mei 2003/Nr. WO/BS-2003/24136-I Nederlandse Accreditatie Organisatie 1 Opbouw toetsingskader Het toetsingskader voor nieuwe opleidingen in het hoger

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND School of Technology

Hogeschool INHOLLAND School of Technology Hogeschool INHOLLAND School of Technology Opleidingen: Bouwkunde (vt) en Civiele Techniek (vt) Locaties: Alkmaar en Haarlem Visitatiedata: 26 en 27 mei 2004 NQA (Netherlands Quality Agency) 2 NQA visitatie

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, Tilburg

AVANS Hogeschool, Tilburg AVANS Hogeschool, Tilburg Opleiding: Technische Bedrijfskunde; hbo-bachelor Croho: 34421 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 9 oktober 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2008

Nadere informatie

Protocol PDG en educatieve minor

Protocol PDG en educatieve minor Protocol PDG en educatieve minor 28 april 2014 Inhoud Protocol voor beoordelingen door de NVAO van de kwaliteit van de afstudeerrichtingen algemeen vormend onderwijs en beroepsgericht onderwijs, het traject

Nadere informatie

Hogeschool van Utrecht

Hogeschool van Utrecht Hogeschool van Utrecht Opleiding: Mondzorgkunde Visitatiedata: 7 en 8 juni 2004 2 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen 5 1.1 Voorwoord 7 1.2 Inleiding 7 1.3 Werkwijze 8 1.4 Oordeelsvorming 10 1.5 Oordelen per

Nadere informatie

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs opleidingen hoger onderwijs Mededelingen OCenW Bestemd voor: Instellingen voor hoger onderwijs Bijlage 3: Wettelijk kader (WHW, hoofdstuk 5a: Accreditatie in het hoger onderwijs) Voorlichting Datum: 12

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). m ao * nederiands-viaam se accreditatie organisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Nadere informatie

Fontys Hogescholen, Eindhoven

Fontys Hogescholen, Eindhoven Fontys Hogescholen, Eindhoven Opleiding: Management Economie en Recht; hbo-bachelor Croho: 34435 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 16 april 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli

Nadere informatie