5-stappenplan voor een nieuw milieuproject: Planning voor een extern gerichte vereniging

Transcriptie

1 5-stappenplan vr een nieuw milieuprject: Planning vr een extern gerichte vereniging Ieder jaar rganiseer je dezelfde activiteiten. De vereniging prbeert haar stempel te drukken in de milieuraad, maar de schepen heeft geen ren naar juw vrstellen. Er is geen tijd f energie meer vr nieuwe initiatieven, ledenwerving, acties, enz Je velt dat de vereniging een beetje is vastgerest in haar ude gewnten en activiteiten. Wil je investeren in een nieuwe, inhudelijke werking? En tegelijkertijd met je nieuw inhudelijk prject meer wegen p het gemeentelijk beleid en meer mensen warm waken vr milieu en natuur. Met dit 5-stappenplan maak je als lkale vereniging werk van een tekmstgericht milieuprject. Een samenvatting van de belangrijkste tips vind je p het einde van de fiche. Stap 1: SWOT-analyse (strenght-weakness-pprtunitythreat) Op een bestuur f een aparte planningsvergadering ver je een SWOT-analyse uit. Met deze methdiek breng je niet enkel de sterktes (strenghts) en zwaktes (weakness) van juw verenigingswerking in kaart, maar k de externe kansen (pprtunities) en bedreigingen (threats). Meer infrmatie ver deze methdiek kan je pvragen bij de stafmedewerker lkale werking, niclas.de.baere@bblv.be. Je kan veel f weinig tijd uittrekken vr deze analyse, maar blijf niet te lang stilstaan bij de zwaktes van de vereniging. Want dit legt de fcus te veel p wat er allemaal verkeerd liep in het verleden. En je wil eigenlijk een tekmstprject vr je vereniging uittekenen. Cncentreer je dus vral p de sterke punten van de eigen vereniging en de uitdagingen m werk te maken van een nieuw inhudelijk milieuprject. Met de vlgende stap prbeer je een beter zicht te krijgen p deze externe uitdagingen en de rl van de vereniging hierin. Vrbeeld: sterktes: sterke inhudelijke dssierkennis ver verschillende lkale milieuthema s, gede perscntacten, zwaktes: kleine bestuurskern, weinig activiteiten, weinig vlk p deze activiteiten, bedreiging: slechte cntacten met milieuschepen, het vermedelijke nieuwe bestuur is niet pr-milieu pprtuniteit: cmmtie bij veel inwners en verenigingen ver ntwerp gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Bewegingswerk Inffiches Bestuur 1

2 Stap 2: Omgevingsanalyse en inhudelijke psitinering Beleidsbeïnvleding de je niet enkel in de adviesraad f rechtstreeks bij de milieuschepen, maar k p straat. En dan is het interessant m eens te kijken welke andere (milieu)verenigingen en/f bewnercmités actief zijn in de gemeente? Welke andere delgrepen je als vereniging wel f niet bereikt? Welke milieuthema s leven er bij de mensen? Neemt het beleid deze signalen p? He psitineert de vereniging zich lkaal t.a.v. het beleid en andere verenigingen? Wat is nze missie en in welke mgeving is nze vereniging actief? Daar kmt het bij een mgevingsanalyse en inhudelijke psitinering p neer. Omgevingsanalyse: Plitieke situatie: Wat is de samenstelling van de meerderheid? Wat is het beleid van de milieuschepen? Heeft de gemeente de samenwerkingsvereenkmst ndertekend? He is de relatie tussen de vereniging en de milieu en/f andere schepenen? He is de relatie tussen de vereniging en de milieu en/f andere gemeentelijke diensten? He verlpt de werking van de milieuraad en/f andere adviesraden waarin de vereniging vertegenwrdigd is? Wat zijn de prbleemdssiers in de gemeente/stad? Wat zegt men p straat ver het beleid? Welke milieuthema s leven er in de gemeente en wat kan de rl van de vereniging hierin zijn? Welke verenigingen en/f andere delgrepen zijn hiervr gevelig? Zijn er milieuthema s, dssiers die verwaarlsd wrden? Zijn dit typische dssiers vr nze vereniging? Sci-ecnmische situatie: Is er een grte aanwezigheid van industriële activiteiten? Of heeft de gemeente een eerder landelijk karakter? Is de gemeente een drukke transit vr vrachtverkeer? Enz Demgrafische situatie: Statistieken zals gebrtecijfer, verhuding jng/ud, inen uitwijkelingen, enz Veel van deze gegevens ken je zelf. De vertegenwrdigers in de gemeentelijke adviesraden halen infrmatie uit allerlei gemeentelijke beleidsplannen en dcumenten. Cijfergegevens ver de milieutestand in je gemeente haal je uit het milieujaarprgramma en milieubeleidsplan. Ok in andere beleidsplannen van de gemeente (bijv. gemeentelijk ruimtelijk structuurplan, mbiliteitsplan, jeugdwerkbeleidsplan, enz ) kan je waardevlle infrmatie vinden ver de bevlking, ruimtelijke en mbiliteitsaspecten van juw gemeente. Ok Vlaamse milieurapprten en databanken leveren zeer interessante infrmatie ver de testand van.a. het lkale leefmilieu. 2 5-stappenplan vr nieuw milieuprject

3 Vrbeeld: - Milieudatabase België (NIS): - Prfielschets Vlaamse gemeenten: - Database Mira-T: - Database NARA: - Database Vrind: - Database Vlaamse administratie planning en statistiek: - Database Eurpees Milieuagentschap: Vr een zelftest van de werking van de milieuraad kan je bij het Verenigingensteunpunt Tandem terecht: Een interessant meetinstrument m de duurzaamheidgehalte van het gemeentelijk beleid na te gaan is de duurzaamheidspiegel van het Steunpunt Lkale Agenda 21. Meer inf bij Inhudelijke psitinering: Wanneer en he is de vereniging ntstaan? Wat is nze missie (wie zijn wij, waar staan wij vr)? Waarm kiezen mensen vr nze vereniging? Wie is de achterban van nze vereniging? Is de vereniging geneg zichtbaar in de gemeente? Welke activiteiten, prjecten f acties met externe uitstraling heeft de grep geprgrammeerd? Welke cntacten zijn er met andere verenigingen? Welke delgrepen bereikt de vereniging? He zit het met de externe cmmunicatie van de grep via nieuwsbrieven en persberichten? Stap 3: kies een nieuw inhudelijk milieuprject vr juw vereniging Dr de sterke punten van de vereniging te cmbineren (stap 1) met de belangrijkste milieuuitdagingen en de specifieke cntext van juw gemeente (stap 2) krijg je zicht p de milieuthema s waar de mensen echt wakker van liggen en waarp juw vereniging zich het best kan prfileren. Vrbeeld: De vereniging heeft jarenlang een stevige dssierkennis rnd ruimtelijke rdening pgebuwd. Het gemeentebestuur verzuimt m de burgers ged te infrmeren. Deze zijn nzeker en ngerust ver het nakende ntwerp van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan. Het plitieke hete hangijzer is dus de ruimtelijke inrichting van juw gemeente de kmende jaren. De expertise van de vereniging met in stelling wrden gebracht, zwel binnen de fficiële adviesraden als daarbuiten. Het kmende werkjaar zal de vereniging werken rnd ruimtelijke rdening, nder de nemer Buw mee aan je gemeente. Bewegingswerk Inffiches Bestuur 3

4 Alvrens je cncrete activiteiten f acties plant, kan je beter k nagaan welke mensen en/f verenigingen inhudelijk p dezelfde lijn staan als je eigen vereniging (zie stap 4). Stap 4: Krachtenveldanalyse - Netwerkstrategie Je met dus een duidelijk beeld hebben van het krachtenveld in de gemeente rnd juw nieuw inhudelijk milieuprject. Breng daarm in kaart wie mgelijke mede-, tegen- f vrstanders zijn van de vereniging. Z krijg je zicht p alle aspecten van het prbleem, de expertise binnen en buiten de vereniging en de krachtverhudingen rnd dit prbleem. Het geeft k duidelijk aan welke netwerken je met nderhuden f uitbreiden. Leg een adressenbestand van ptentiële mede- en vrstanders aan en betrek deze mensen bij juw plannen. Met een netwerkstrategie buw je een bredere actieve kern uit en vergrt je het draagvlak vr eigen vrstellen. Betrek de milieuraad als ze mee partner kan zijn bij het vrmgeven van juw inhudelijk milieuprject. Het Verenigingensteunpunt Tandem heeft een kffer aan actie- en prjectmdules uitgewerkt vr de milieuraad en haar leden. Meer infrmatie hierver verneem je bij stap 5. Meer inf ver het verzamelen van adresgegevens lees je p Bewegingswerk Inffiches Ledenen vrijwilligersbeleid: De guden gids: een ged adressenbestand is geld waar Meer inf ver het uitbuwen van netwerken lees je p Bewegingswerk Inffiches Bestuur: Netwerk je sterk: Het wat, he en waarm van netwerken Stap 5: Activiteiten Na de analyse (stap 1-2), het frmuleren van een inhudelijk milieuprject (stap 3) en de strategie (stap 4) kmt de tactiek. Nu kmt het er p neer het milieuprject en de strategie verder te cncretiseren in cncrete activiteiten. Permanente bekmmernis met zijn f je met deze activiteiten naar een brede grep van mensen en vereniging kan cmmuniceren. En welke cmmunicatiemix je hiervr inzet. De activiteiten wrden verder uitgewerkt in het jaarprgramma van de vereniging: wie det wat, wanneer en he? Verschillende inffiches ver cmmunicatie lees je p Bewegingswerk Inffiches Cmmunicatie. Meer inf ver het pmaken van een jaarprgramma lees je p Bewegingswerk Inffiches Bestuur: Jaarprgramma vr lkale verenigingen: de grene draad vr het werkingsjaar 4 5-stappenplan vr nieuw milieuprject

5 Enkele mdelactiviteiten p een rij: Straatacties en deur-aan-deurbezeken zijn uitermate geschikt m in dialg te gaan met buurten f wijken waar een milieuprbleem zich vrdet. Met een enquête kan je de mensen bevragen ver het prbleem dat je wil plssen. Of je kan hen met een handtekeningactie bevragen ver juw vrstellen. Vrdeel van dergelijke acties is dat je na een ged persnlijk cntact iemand warm kan maken vr een lidmaatschap van juw vereniging en dat je cntactgegevens verzamelt van ptentiële medestanders. Bijkmend krijg je met deze straatacties f deur-aan-deurbezeken k veel infrmatie, die je in een persbericht kan vermelden. En later dient de infrmatie van het enquête- f handtekeningfrmulier k vr een tussenkmst in de milieuraad f gecr. Wedden dat de schepen minder snel het advies naast zich neerlegt. Meer inf ver interactieve actiemethden lees je p Bewegingswerk Inffiches Acties: Vijf p s vr een geslaagde straatactie: De milieubeweging p straat Tips vr deur-aan-deurbezeken: De milieubeweging klpt bij u aan Debatavnden: Juw vereniging is al een lange tijd actief rnd een lkaal prbleem, maar ze krijgt geen gehr bij het lkale bestuur. Je zekt naar een manier m deze prblematiek aan een grter publiek bekend te maken. En m reacties van rechtstreeks betrkken persnen (wijkbewners, bestuur, experts) te krijgen p de prbleemanalyse en plssingen die juw vereniging vrstelt. Een klassiek, maar uiterst effectief middel hiervr is een debatavnd. Ok hier kan je p basis van de verkregen infrmatie van dit publiek mment een tussenkmst vr de milieuraad f gecr vrbereiden. En natuurlijk ndig je de pers uit p deze debatavnd. Meer inf ver de rganisatie van debatavnden lees je p Bewegingswerk Inffiches Activiteiten: Vijf p s vr een geslaagde debatavnd: een ged debat det wnderen Campagnes/prjecten BBL en milieusectr Je heft natuurlijk als vereniging niet telkens pnieuw het warm water uit te vinden. De milieusectr heeft immers een grt aanbd aan milieucampagnes, van de grte Vlaamse campagnes tt prjecten p maat van kleinere verenigingen. Een verzicht van de Vlaamse BBLcampagnes vind je hier p de ledenpagina, nder de rubriek BBL-nieuws - prjectenkalender. Campagnes zals Dag van de Aarde, Nacht van de Duisternis f Met belgerinkel naar de winkel lenen zich perfect vr een eigen lkale invulling. De rganisatie van deze campagnes ligt bij BBL en als vereniging prfiteer je dus mee van de inhudelijke en lgistieke vrbereiding Bewegingswerk Inffiches Bestuur 5

6 (pamfletten, affiches, website, enz ). Maar je kan k eigen activiteiten, acties aan deze campagnes vastklinken. Meer inf ver lkale mdelactiviteiten i.k.v. deze BBL-campagnes lees je p Bewegingswerk Inffiches Activiteiten. Het verenigingensteunpunt Tandem heeft rnd verschillende thema s van de samenwerkingsvereenkmst een cncreet aanbd ntwikkeld vr milieu- en natuurverenigingen en milieuraden. Z is er een tandemkffer vl gede praktijkvrbeelden aan kleine en grte milieuprjecten, maar k vernieuwende inspraakmethdieken en een lijst met gastsprekers. Meer inf p: Financiering van je milieuprject Tandem biedt een beperkte financiële ndersteuning vr verenigingen die een Tandemprject pzetten met stad f gemeente. Prjecten die creatief zijn en inspirerend vr anderen krijgen de vrkeur. Tandem geeft maximaal 500 vr uitgaven vr cmmunicatie en lgistiek. Meer inf p: Bij Km uit uw Kt lpen heel interessante prjecten vr verenigingen. Z subsidieert de Km uit uw kt-prjectprep van Cera verenigingen die via aangepaste activiteiten en prmtie hun werking willen verbreden naar nieuwe delgrepen (ruimer dan eigen leden). En de prjectprep Ontmeting tussen verenigingen - Km uit uw Kt vr samenwerking subsidieert vernieuwende prjecten f activiteiten van verenigingen uit verschillende sectren. Meer inf: Meer inf ver prjectenfndsen en subsidiekanalen van diverse verheden en nietguvernementele rganisaties lees je p de ledenpagina: Subsidies en financiering Prjectfndsen. Cntact: Verenigingen die nd hebben aan een intensieve begeleiding vr het ntwikkelen van een nieuw inhudelijk milieuprject kunnen berep den p de stafmedewerker lkale werking, niclas.de.baere@bblv.be. Verenigingen die samen met het gemeentebestuur en de milieuraad duurzaamheidprjecten e.a. willen pzetten, cntacteren de beleidsmedewerkster lkaal milieubeleid, ilse.smitz@bblv.be. 6 5-stappenplan vr nieuw milieuprject

7 Samenvatting: stap 1: Evaluatie/analyse van de interne werking p een bestuur f aparte planningsvergadering stap 2: Bredere analyse van de verenigingswerking: mgevingsanalyse en inhudelijke psitinering Omgevingsanalyse: In welke gemeente zijn wij als vereniging actief? -wat is de plitieke situatie in de gemeente: wat is het beleid van de milieuschepen? welke partij levert milieuschepen?, welke partijen zitten in de meerderheid en ppsitie? He is de relatie tt het schepencllege, administratie, enz? He verlpt de werking van de milieuraad? Wat zegt men p straat ver het beleid? -milieuprblemen: Wat zijn de prbleemdssiers in de gemeente? Welke milieudssiers leven bij de mensen? Welke verenigingen en andere delgrepen zijn hiervr gevelig? Zijn deze milieudssiers de typische dssiers vr nze vereniging? Inhudelijke psitinering: Wie zijn we? Waar staan we vr? He is nze relatie met gemeente en mgeving? -wanneer en he is de vereniging ntstaan? -wat is nze missie (wie zijn we, waar staan we vr)?wie is de achterban van nze vereniging? Is de vereniging geneg zichtbaar in de gemeente? Welke activiteiten, prjecten, acties met externe cntacten hebben we geprgrammeerd? Welke cntacten zijn er met andere verenigingen? Welke delgrepen bereikt de vereniging? He zit het met de externe cmmunicatie van de grep via nieuwsbrieven en persberichten? Stap 3: Kies p basis van vrige evaluaties en analyses een nieuw inhudelijk milieuprject vr de vereniging. Cmbineer bij het nieuw inhudelijk milieuprject de sterke punten van de vereniging (stap 1) en de belangrijkste milieu-uitdagingen in juw gemeente (stap 2). Stap 4: Netwerk uitbuwen. Welke mensen en verenigingen kunnen mee de schuders zetten nder het nieuw inhudelijk milieuprject Stap 5: Cncrete acties, activiteiten, enz uitwerken p basis van het milieuprject. Dit kunnen eigen activiteiten zijn f campagnes/prjecten van BBL en de milieusectr. Vraag begeleiding en ndersteuning bij het BBL-bewegingsteam: stafmedewerker lkale werking Niclas De Baere (lkale verenigingen), sectrverantwrdelijke kwaliteitszrg Chris Ceustermans (reginale en andere verenigingen), beleidmedewerkster lkaal milieubeleid Ilse Smitz (Tandemprjecten en samenwerking met de gemeenten). Bewegingswerk Inffiches Bestuur 7