1. Opstellen van de enquête

Transcriptie

1 Tips vr enquêtes: meten = weten = actie Een enquête is meer dan een vragenlijstje. Het is een ideaal cmmunicatie- en drukkingsmiddel m milieuprblemen te registreren en aan te kaarten in de media f bij het gemeentebestuur en andere bevegde instanties. Met een gede enquêteactie breng je in de eerste plaats milieu- f andere prblemen in kaart. Meten is immers weten. Maar daarnaast is het k een uitgelezen kans m rechtstreeks te cmmuniceren met inwners uit je gemeente ver deze prblemen. En te laten zien dat je vereniging hiermee begaan is en dat hun mening meetelt. De enquêteresultaten kan je verder gebruiken vr een persbericht, een advies vr de milieuraad f lbbywerk naar het lkale bestuur. En z de verantwrdelijke persnen f instanties m een actie f plssing vragen. Hiernder vlgt een stappenplan vr het pstellen, afnemen, verwerken en rapprteren van een enquête. Op het einde van de inffiche herhalen we de belangrijkste punten. En in de inffiche Met belgerinkel naar de Winkel-enquête p Bewegingswerk Inffiches Acties krijg je een vlledig uitgewerkt enquête- en verwerkingsmdel vrgeschteld. 1. Opstellen van de enquête 1.1. Bepalen van het del van de enquête Vr je een enquête pstelt denk je eerst na ver wat je wil weten en waarm. Vermijd een te ruime mschrijving van je del. Maar verlies het del van je enquête k niet uit het g. Niet: enquête ver duurzame mbiliteit Beter: enquête ver verkeersprblemen in het handelscentrum van je gemeente f een specifieke wnwijk. Maak een lijst met nderzeksvragen. Na het pstellen van deze nderzeksvragen ga je ng eens per vraag na waarm je ze eigenlijk stelt. Krijg je daar geen duidelijk antwrd p, dan schrap je de vraag Bepalen van de delgrep Als je gegevens wil verzamelen via een enquête met je ged weten wie je wil bevragen. Definieer precies welke persnen (=respndenten) wel en niet tt de delgrep behren. De delgrep is afhankelijk van je del. Bewegingswerk Inffiches Acties 1

2 Je kan een enquête vr verschillende deleinden gebruiken. Bijvrbeeld een evaluatie van het ledentijdschrift f het in kaart brengen van een milieuprbleem in je gemeente. In het eerste geval bevraag je de bestuurders, redactieleden en alle andere leden die het tijdschrift ntvangen. In het tweede geval heb je de keuze. Is het milieuprbleem heel specifiek en plaatsgebnden dan bevraag je de inwners uit de direct betrkken buurt. Gaat het ver een gemeentelijk milieuprbleem dan verruim je de delgrep tt de vlledige bevlking. Alle leden, buurtbewners f inwners uit je gemeente bevragen is nmgelijk. Daarm neem je een steekpref van de ttale delgrep (k wel ppulatie genemd). Op basis van een representatieve streekpref (tevallige selectie van respndenten uit de ppulatie) kan je dan statistisch geldige uitspraken den vr de vlledige ppulatie. Om te weten heveel mensen je met bevragen m een representatieve enquête uit te veren kan je een kijkje nemen p Je kan er de gewenste futenmarge en betruwbaarheidsniveau invullen, de ppulatie en de spreiding, waarna het prgramma de vereiste steekprefgrtte berekent. Vrbeeld: In je gemeente wnen inwners. Je wil een futenmarge van 5% telaten en een betruwbaarheidsniveau van 95%. Als je geen vermeden hebt in welke richting de antwrden zullen uitgaan kies je 50% spreiding. Wanneer je die gegevens invert p bvenstaande link, bekm je een steekpref van 370 respndenten Kies een methde m de delgrep te benaderen De enquêtemethde is afhankelijk van je del, delgrep en praktische mgelijkeden. Er bestaan verschillende methdes: per pst, elektrnisch (website, mail), persnlijk f telefnisch. Een cmbinatie van verschillende vrmen van enquêtes is k mgelijk. Je kan bijvrbeeld een enquête per pst psturen en later telefnisch cntact pnemen wanneer een reactie uitblijft. Een efficiënte benaderingswijze vr wijk- f straatgebnden enquêtes is het p vrhand bussen van de enquête gevlgd dr een phalingsrnde de week erp. Datum en uur van deze rnde staan k vermeld p het enquêtefrmulier. Enquêtes via internet f mail zijn af te raden mdat je z enkel een select publiek bereikt. Dit kan een vertekend resultaat geven Opstellen van de enquête Zrg ervr dat de vragen niet vr interpretatie vatbaar zijn. Gede vragen zijn krt en direct. De enquête mag k niet te lang zijn, de vragen zijn duidelijk en makkelijk te beantwrden. Laat de enquête eens nalezen dr derden en maak tijd vr testversies. Heb aandacht vr vlgende punten: Ken je delgrep Zrg ervr dat lengte, inhud en wrdgebruik aansluiten bij het del en delgrep van de enquête. 2 Tips vr enquêtes

3 Hu de enquête krt Enquêtes die weinig tijd vergen wrden sneller ingevuld. Let echter p dat je ze niet té krt wil maken en belangrijke vragen niet stelt. Laat vragen die niets aan het del van de enquête tevegen achterwege. Inleiding Om de respndent aan te zetten de enquête vlledig in te vullen is er een inleiding ndig. Een gede inleiding is krt en bevat: naam van de rganisatie die het nderzek uitvert het del van het nderzek het belang van het nderzek wat de rganisatie met de resultaten det infrmatie ver vertruwelijkheid/annimiteit cntactpersn vr vragen ver de enquête uiterste datum vr het beantwrden van de enquête Ok wanneer je de enquête telefnisch f p straat afneemt leid je de enquête in. Begin met de belangrijkste vragen Respndenten maken een lange enquête eerder af als de belangrijkste vragen eerst gesteld wrden. Begin de enquête dus niet met persnsgegevens. Trek de aandacht van de respndent Begin de enquête met vragen die de respndent interessant vindt. Vragen die meilijk f gevelig liggen zijn vr later. Vragen in de 3 de persn enkelvud zijn beter, want minder direct en bedreigend dan vragen in de 2 de persn enkelvud. Taalgebruik Gebruik eenvudige taal znder dat het kinderachtig verkmt. Vermijd dubbele ntkenningen f negatieve vraagstelling. Vrbeeld: Dubbele ntkenning: Denkt u dat het niet nmgelijk is dat? Negatieve vraagstelling: Ontkent u de pwarming van de aarde? Bewegingswerk Inffiches Acties 3

4 Zrg vr een éénduidige interpretatie Zrg ervr dat men de vragen maar p één manier kan interpreteren. Vermijd technisch taalgebruik en afkrtingen. Beperk k de instructies bij de vragen tt een minimum. Ga er van uit dat de respndent te lui is m dit te lezen. Gebruik geen suggestieve vragen Leg de respndent geen antwrden in de mnd. Bepaalde vraagstelling kan k de suggestie wekken dat een bepaald antwrd ged f fut is. Let dus p dat je het antwrd van de respndent niet beïnvledt. Gebruik geslten vragen in plaats van pen vragen Bij pen vragen frmuleert de respndent vlledig vrij een antwrd. En bij geslten vragen met de respndent kiezen uit een beperkt aantal vrgelegde antwrdmgelijkheden. Dr geslten vragen te gebruiken weet de respndent het del van de vraag. Bvendien zal een respndent geslten vragen eerder beantwrden mdat dit minder tijd kst. En de antwrden zijn later gemakkelijker te verwerken. Maar pen vragen hebben sms k vrdelen. Z kan de respndent meer pmerkingen f inf in eigen verwrdingen meegeven. Het verwerken ervan kst wel meer werk. Antwrdmgelijkheden Zrg ervr dat de antwrdmgelijkheden precies gefrmuleerd zijn. Gebruik maximum vijf antwrdmgelijkheden. Je vrziet k altijd p het einde een antwrdcategrie die respndenten kunnen kiezen wanneer ze niet f nvldende p de vrige antwrdalternatieven kunnen antwrden. Bijvrbeeld: geen mening, weet niet, niet van tepassing f andere. Enkelvudige vragen Enquêtevragen meten enkelvudig zijn. De respndent met éénduidig kunnen antwrden. Niet: Vindt u de fietsinfrastructuur in uw gemeente cmfrtabel en veilig? (tweeledige vraag: cmfrtabel en veilig) Beter: He ervaart u de veiligheid van de fietsinfrastructuur in uw gemeente? (enkelvudige vraag: veilig) zeer nveilig nveilig veilig zeer veilig geen mening 4 Tips vr enquêtes

5 Geef een naam aan de enquête De respndent met zich dr de titel van de enquête aangesprken velen. De titel mag geen misleidende infrmatie bevatten en met het del van de enquête aangeven. Zrg vr een gede lay-ut 1.5. Test de enquête Ls mgelijke prblemen in de enquête p vrdat respndenten die in handen krijgen. Laat ze eerst testen dr een klein aantal mensen vr je effectief de enquête afneemt. Ga k na f de bevindingen van de testgrep vereenkmen met het del van de enquête. Kijk k na p taal- en tikfuten. 2. Het afnemen van de enquête 2.1. Schriftelijke enquêtes Je verstuurt de enquête het best vr het weekend, zdat de respndenten tijdens het weekend dit kunnen invullen. Verstuur de enquête niet tijdens vakanties f vlak vr feestdagen want dan is de kans grt dat je weinig respns krijgt. Je kan de enquêtes k in de brievenbus steken en vermelden wanneer je ze gaat phalen. Eventueel kan je bij het phalen ng even napraten f je rganisatie uitgebreider vrstellen aan geïnteresseerden. 2.2 Persnlijk afnemen Maak best van tevren een afspraak met de mensen die je gaat enquêteren. Een enquête afnemen p publieke plaatsen (bijv. statin) f p het einde van de dag is af te raden. Mensen hebben dan meestal haast. Aan de biblitheek vind je makkelijker mensen die willen meewerken. Spreek de mensen beleefd en duidelijk aan. Ze werken niet mee vr zichzelf maar vr ju. Stel jezelf vr (aan de hand van de inleiding), leg uit waarver het gaat en maak duidelijk dat het niet lang zal duren. Vergeet niet m de mensen na aflp te bedanken. Ok als mensen niet willen meewerken blijf je vriendelijk. Wil je deur aan deur gaan met je enquête, bekijk dan eens de inffiche Tips vr deur-aan-deur-bezeken: de milieubeweging klpt bij u aan p Bewegingswerk Inffiches Acties. Bewegingswerk Inffiches Acties 5

6 3. Verwerken van de enquête Bij enquêtes via de pst geef je een datum mee waarp je de enquêtes ingevuld terug wil. Geef de respndenten k de mgelijkheid m p de hgte te blijven van de resultaten. De antwrden van het enquêtefrmulier verwerk je gemakkelijk (manueel f elektrnisch) met een turflijst. Z tel je het aantal keren dat een antwrd bij een bepaalde vraag is genemd. De ttale uitkmst van de antwrden kan je in cijfers, tabellen f diagrammen presenteren. Hiervr is Excel een zeer handig prgramma. Een uitgewerkt verwerkingsmdel vind je bij de inffiche Met belgerinkel naar de winkel-enquête p Bewegingswerk inffiches Acties. We geven hiernder enkel richtlijnen vr een elektrnische verwerking. Dit vergt enige vrkennis van Excel. Sm en nummer de verschillende antwrdmgelijkheden per vraag (=cderen) en zet dit in de eerste twee klmmen van je excelblad (zie klm A en B). Bijvrbeeld Vraag 1. Bent u tevreden ver het fietsbeleid van uw gemeente? 6 Tips vr enquêtes

7 Vul de antwrden van de individuele respndenten in. De respndent kan slechts 1 keuze maken uit de verschillende antwrdmgelijkheden. Het antwrd van respndent 1 (zie klm C) p de vraag Bent u tevreden ver het fietsbeleid van uw gemeente? is helemaal niet tevreden. Hieraan geef je het cijfer 1. Vr de andere antwrdmgelijkheden van de eerste vraag nteer je bij respndent 1 het cijfer 0. Dit vergemakkelijkt later de verwerking van de enquête. Je det hetzelfde vr de andere vragen en antwrden van de verschillende respndenten (zie klm D, E, enz ). In de laatste klm G maak je per antwrdmgelijkheid een ttaalsm van de antwrden van respndenten. Met de excelfrmule AANTAL. ALS (C2:E2; 1)/3 bereken je het percentage van de antwrden van de respndenten per antwrdmgelijkheid. In ns vrbeeld zijn er 66,7% respndenten helemaal niet tevreden en 33,3% respndenten heel tevreden ver het fietsbeleid in de gemeente. Deze cijfergegevens kan je k ng in een tabel f grafiek vrstellen. Hiervr selecteer je de ptie grafiek invegen en vlg je het 4-stappenplan. Na de verwerking van de enquêteresultaten kan je cnclusies trekken. Nagaan f er verbanden zijn tussen antwrden p de vragen is met deze werkwijze niet mgelijk. Daarvr heb je statistische technieken ndig. Wie iets meer weet ver statistiek kan SPSS gebruiken (Dwnlad p: 4. Rapprteren De resultaten van de enquête met je bekendmaken aan de geïnteresseerde respndenten. Je kan er een artikel ver schrijven in het ledentijdschrift f e-zine en een persbericht versturen. Je kan k p basis van de enquête een rapprt schrijven dat je aan het gemeentebestuur, milieuraad f andere bevegde instanties richt, gekppeld aan beleidseisen. Bewegingswerk Inffiches Acties 7

8 Samenvatting 1. pstellen van de enquête Bepaal het del van het nderzek (= wat wil je weten en waarm) Bepaal de delgrep (= wie wil je bevragen) Bepaal he je de delgrep benadert (= enquêtemethde) Per pst, elektrnisch, persnlijk, elektrnisch f een cmbinatie Stel de enquête p en let p vlgende zaken: Hu de enquête krt Gebruik eenvudige, duidelijke taal Vermijd tweeledige vragen en dubbele ntkenningen Denk aan éénduidige interpretatie van de vragen Begin met de belangrijkste vragen en eindig met persnsgegevens Bewaar meilijke f gevelige vragen tt het einde Stel de vragen in 3 de persnsvrm enkelvud Gebruik geslten vragen en vermijd suggestieve vragen Gebruik een titel die de aandacht trekt Zrg vr een gede inleiding Zrg vr een gede lay-ut Test de enquête 2. Afnemen van de enquête Geef mensen de tijd vr te antwrden, maak duidelijk waarver het gaat en vergeet niet te bedanken. Schriftelijke enquêtes verstuur je vr het weekend en niet tijdens vakanties f vlak vr feestdagen. Persnlijk enquêtes afnemen p publieke plaatsen (bijv. statin) f p het einde van de dag is heel meilijk. Cmbinatie van schriftelijk en persnlijk enquêteren is heel handig: enquêtefrmulier wrdt gebust met vermelding van phaaldatum. Tijdens deze phaalrnde is er tijd en ruimte m de enquête te bespreken. 3. Verwerk de enquête en trek cnclusies 4. Rapprteer ver het nderzek en frmuleer eventueel beleidseisen. Hu respndenten die dit wensen p de hgte van de resultaten. Schrijf een artikel ver de enquête in je ledentijdschrift. Maak een rapprt met de resultaten vr de milieuraad, gemeentebestuur, enz Cmmuniceer ver de enquêteresultaten via een persbericht. 8 Tips vr enquêtes