Juridische Hogeschool Avans-Fontys

Transcriptie

1 Juridische Hogeschool Avans-Fontys Opleiding: HBO-Rechten, hbo-bachelor Locaties: Tilburg en Den Bosch Croho: Varianten: vt (Tilburg, Den Bosch), dt (Tilburg) Visitatiedatum: 25 september 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2007

2 2/65 NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt)

3 Inhoud Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per facet en onderwerp 10 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 19 Onderwerp 3 Inzet van personeel 34 Onderwerp 4 Voorzieningen 38 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 41 Onderwerp 6 Resultaten 45 Deel C: Bijlagen 49 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 50 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 57 Bijlage 3: Bezoekprogramma 61 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 63 Bijlage 5: Domeinspecifieke competenties 65 NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt) 3/65

4 4/65 NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt)

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt) 5/65

6 6/65 NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt)

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding HBO-Rechten van de Juridische Hogeschool Avans-Fontys (de JHS) heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is begonnen in augustus 2007 toen het zelfevaluatierapport bij NQA werd aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft het panel de opleiding gevisiteerd op 25 september Het panel bestond uit: De heer mr. F.G.A.M. Berntsen (voorzitter, domeinpanellid) De heer prof. mr. P.J.J. Zoontjens (domeinpanellid) Mevrouw E.M. van der Grift (studentpanellid) Mevrouw drs R. van Empel (NQA-auditor). Mevrouw I. van der Vos (NQA-auditor) Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (22 augustus 2005). Het panel beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over vakdeskundigheid. Onder vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau/oriëntatie van de te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid, studentgebonden deskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) conform het voorschrift van de NVAO. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De opleiding HBO-Rechten is in 2002 begonnen, aanvankelijk bij Hogeschool Avans, in s Hertogenbosch. In 2003 heeft Avans een samenwerkingsverband gesloten met Fontys Hogescholen, met als resultaat een gezamenlijke Stichting Juridische Hogeschool Avans- Fontys (de JHS), met één opleiding HBO-Rechten die wordt aangeboden in Tilburg en Den Bosch. De opleiding wordt nu door één docententeam aangeboden op beide locaties, op basis van één curriculum. Sinds september 2005 is er daarnaast in Tilburg een deeltijdopleiding. NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt) 7/65

8 De docenten van HBO-Rechten -in het vervolg van dit rapport aangeduid als de opleiding - hebben een arbeidscontract met de JHS. In het studiejaar zijn er 60 docenten (48,2 fte s), voor het onderwijs aan 1170 studenten. Aantallen docenten en studenten in het jaar * Periode * Aantal studenten Aantal instromers Aantal fte s docenten Docentstudentratio Voltijd Den Bosch september Voltijd Tilburg september februari Deeltijd Tilburg september Totaal ,9 27,09 * In 2007 is sprake van 1170 studenten en een aantal van 48,2 fte s docenten. De docent-studentratio is op 1 september ,27 geworden. De opleiding heeft voor drie facetten een exellent aangevraagd te weten 1.3 (doelstellingen van de opleiding, oriëntatie hbo-bachelor), 3.1 (inzet personeel, eisen HBO) en 3.3 (inzet personeel, kwaliteit personeel). 1.3 Werkwijze In maart 2007 hebben de directeur van NQA en een NQA-auditor een zogeheten instellingsaudit uitgevoerd bij Avans. De bevindingen van deze instellingsaudit zijn meegenomen door het panel bij facet 5.1, Evaluatie resultaten: de Juridische Hogeschool sluit zich aan bij de kwaliteitszorg van Avans. De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft de NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Vervolgens hebben de panelleden zich in september 2007 inhoudelijk voorbereid op het bezoek van 25 september Zij hebben daartoe het zelfevaluatierapport bestudeerd en hebben hun vragen geformuleerd. Die hebben ze vastgelegd in het NQA-format. De panelleden hebben hun bevindingen doorgegeven aan de NQA-auditoren. De NQA-auditoren hebben de vragen, kernpunten en prioriteiten geïnventariseerd ten behoeve van materialenonderzoek en gesprekken tijdens het visitatiebezoek. In de weken voorafgaande aan het bezoek hadden de panelleden twee voorbereidende bijeenkomsten. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling 8/65 NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt)

9 dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader en het opleidingsprogramma is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel. Dit standaardprogramma is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek heeft het panel ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel overleg gepleegd om de bevindingen uit te wisselen en om te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De visitatie vond plaats op de Tilburgse locatie. Daarom is er voor het oordeel over de voorzieningen op de locatie in Den Bosch een apart kort bezoek geweest. Daarbij heeft een van de NQA-auditoren de voorzieningen getoetst aan wat er voor onderwijs bij de opleiding HBO-Rechten nodig is, gezien de informatie van de studenten in Tilburg. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. De opleiding heeft in november 2007 een concept van het Facetrapport (deel B) voor een controle op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het Onderwerprapport (deel A) wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is eveneens in november 2007 voor een controle op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in november Het visitatierapport is eveneens in december 2007 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt) 9/65

10 In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. Daar waar een argumentatie en/of de beoordeling voor de deeltijdse opleiding afwijkt van die van de voltijd, is dit expliciet vermeld. Indien niet vermeld, gelden voor de deeltijdopleiding dezelfde argumentatie/oordelen als voor de voltijdopleiding. De oordelen over de voltijdopleiding op de beide locaties zijn gelijk. Er is in de tekst daarom geen specifieke aanduiding over de locaties. Voor de goede orde is dit specifiek aangegeven in het navolgende schema. 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Voltijd Den Bosch Voltijd Tilburg Deeltijd Tilburg Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen goed goed goed 1.2 Niveau bachelor goed goed goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor excellent excellent excellent Totaaloordeel Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO goed goed goed 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma goed goed goed 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma goed goed goed 2.4 Studielast goed goed goed 2.5 Instroom goed goed goed 2.6 Duur voldaan voldaan voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud goed goed goed 2.8 Beoordeling en toetsing goed goed goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 3 Inzet van personeel 3.1 Eisen HBO goed goed goed 3.2 Kwantiteit personeel goed goed goed 3.3 Kwaliteit personeel excellent excellent excellent Totaaloordeel Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen goed goed goed 4.2 Studiebegeleiding goed goed goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten goed goed goed 5.2 Maatregelen tot verbetering goed goed goed 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld goed goed goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerd niveau goed goed voldoende 6.2 Onderwijsrendement voldoende voldoende voldoende Totaaloordeel Positief 10/65 NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt)

11 Doelstellingen opleiding Alle drie facetten van dit onderwerp zijn minimaal met voldoende beoordeeld door het panel. Het oordeel over het onderwerp is daarom positief. Programma Alle acht facetten van dit onderwerp zijn minimaal met voldoende beoordeeld door het panel. Het oordeel over het onderwerp is daarom positief. Inzet van personeel Alle drie facetten van dit onderwerp zijn minimaal met voldoende beoordeeld door het panel. Het oordeel over het onderwerp is daarom positief. Voorzieningen Beide facetten van dit onderwerp zijn minimaal met voldoende beoordeeld door het panel. Het oordeel over het onderwerp is daarom positief. Interne kwaliteitszorg Alle drie facetten van dit onderwerp zijn minimaal met voldoende beoordeeld door het panel. Het oordeel over het onderwerp is daarom positief. Resultaten Beide facetten van dit onderwerp zijn minimaal met voldoende beoordeeld door het panel. Het oordeel over het onderwerp is daarom positief. Totaaloordeel Op grond van de oordelen, weergegeven in het voorgaande schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan, blijkt dat de opleiding op de zes onderwerpen positief scoort. De conclusie is dat het totaaloordeel over de opleiding positief is. NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt) 11/65

12 12/65 NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt)

13 Deel B: Facetten NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt) 13/65

14 14/65 NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt)

15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen voltijd: goed deeltijd: goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De JHS baseert de opleiding op het landelijk beroeps- en opleidingsprofiel (De Hbo-jurist, Landelijk beroeps- en opleidingsprofiel HBO-Rechten, Den Haag, november 2004). Dit profiel is ontwikkeld in het landelijk overleg HBO-Rechten in samenspraak met het werkveld en de wetenschap, na marktonderzoeken. Daarbij is informatie gebruikt die de Raad voor de Rechtspraak ter beschikking heeft gesteld aan het Landelijk Overleg HBO- Rechten, zoals de competentieprofielen van functies bij diverse gerechten en het rapport HBO-Rechten, een nieuwe kans voor loopbaanontwikkeling uit 2004, dat door de projectgroep HBO-Rechten van de Raad voor de Rechtspraak is opgesteld. Ook praktijkjuristen, onder wie advocaten en juridisch medewerkers, waren betrokken bij de totstandkoming van dit profiel. De landelijke eindkwalificaties zijn er op gericht dat de afgestudeerden praktisch ingestelde juridische professionals zijn op hbo-bachelorniveau, gericht op toepassing van het recht. Het doel van de opleiding is dat de afgestudeerden hun juridische competenties kunnen combineren met algemene competenties en dat zij in staat zijn de rechtstoepassing in organisaties te faciliteren. De opleiding in Tilburg/Den Bosch heeft de competentie toegepast onderzoek expliciet toegevoegd aan opleidingseisen. Deze competentie is omschreven als: het initiëren, uitvoeren en beoordelen van toegepast juridisch onderzoek, waarbij het met name gaat om de probleemformulering en de concretisering daarvan; het bepalen en beoordelen van de onderzoeksmethode, het toepassen en beoordelen van de onderzoekstechniek en het vastleggen van een en ander in een verslag. Met deze extra competentie onderscheidt de opleiding van Avans/Fontys zich van de andere opleidingen HBO- Rechten. De eindkwalificaties bij de JHS zijn geformuleerd als competenties, gebaseerd op relevante beroepssituaties, met niveauaanduidingen per competentie. Er zijn beroepsspecifieke en algemene (generieke) competenties. Er zijn drie categorieën opleidingscompetenties: - Rechtstoepassing, met zeven competenties - Faciliteren van de rechtstoepassing, met drie competenties - Twee algemene competenties, te weten de interpersoonlijke (sociale en communicatieve competentie en de intrapersoonlijke (zelfsturende) competentie. NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt) 15/65

16 De opleidingscompetenties zijn vastgelegd in het Opleidingskader van de JHS. De studiegids bevat een overzicht van de competenties. Het panel heeft dit overzicht gezien en stelt vast dat de landelijke eindkwalificaties adequaat zijn verwerkt in die van de opleiding. Bij de formulering van haar opleidingscompetenties heeft de opleiding gebruik gemaakt van concretisering in beroepssituaties. Enkele voorbeelden van beroepssituaties zijn: - De hbo-jurist werkt bij een gemeente en moet het College van Burgemeester en Wethouders adviseren over de juridische consequenties van het door het College genomen besluit om de binnenstad te beveiligen. Om te kunnen adviseren zal hij zelf onderzoek moeten verrichten - De hbo-jurist werkt bij een waterschap dat zich moet uitlaten over ruilverkaveling. Hij wordt geacht bestaande nota s, ontwerpconvenanten en conceptovereenkomsten te screenen op juridische lacunes - De hbo-jurist werkt bij een Nederlands veilingbedrijf dat veelvuldig handel drijft met andere Europese bedrijven. In een Europese richtlijn zijn nieuwe criteria opgenomen voor de genetische waarde van geïmporteerd voedsel. De hbo-jurist dient te onderzoeken in hoeverre implementatie van de richtlijn gevolgen heeft voor de werkwijze van het bedrijf. De opleiding HBO-Rechten participeert in het Landelijke Opleidingenoverleg HBO- Rechten; de directeur van de Juridische Hogeschool Avans-Fontys is voorzitter van het Landelijk Overleg. In dit landelijke overleg wordt in overleg met en op basis van signalen uit het landelijke werkveld bepaald wanneer er noodzaak is tot actualisering en aanscherping van het beroepsprofiel. Op regionaal niveau onderhoudt de opleiding nauwe contacten met het beroepenveld voor overleg over de beroepssituaties. Dat gebeurt via de Werkveldadviesraad, gastbedrijven en stage-instellingen. Er zijn daarbij individuele gesprekken met experts bijvoorbeeld op het terrein van de onderwijsontwikkeling, beroepenmarkten, stagebegeleiding, afstudeerbegeleiding, docentstages en gastcolleges (zie ook 2.1). In het periodiek overleg tussen de opleiding en de Werkveldadviesraad wordt onder meer de actualiteit van de eindkwalificaties besproken. De opleiding heeft de landelijk geformuleerde eindkwalificaties in de vorm van competenties aan deze raad voorgelegd. Op is in de Werkveldadviesraad het gehele opleidingsprogramma aan de orde geweest. Daarnaast participeert de opleiding in een netwerk met het Juridisch Loket, FNVbondgenoten en Interpolis. In dit netwerk is de minor Juridisch Advies ontwikkeld. De opleiding werkt samen met het netwerk B5, het netwerk van de vijf grote steden in Brabant. Samen met dit netwerk is de minor Overheid ontwikkeld. De opleiding voert jaarlijks overleg met universitaire juridische faculteiten zoals die van de Universiteit van Tilburg, de Universiteit Maastricht, Radboud Universiteit, de Universiteit Utrecht en de Open Universiteit Nederland. Dit heeft geleid tot convenanten met de Universiteit van Tilburg, de Universiteit Maastricht en de Open Universiteit Nederland; ook zijn er afspraken met de Universiteit Utrecht. Deze convenanten en afspraken betreffen een versnelde doorstroming van geschikte studenten naar een universitair mastertraject. 16/65 NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt)

17 Het internationaliseringsbeleid van de JHS is gericht op vijf gebieden. Dit is vastgelegd in een beleidsnotitie voor de periode : - Internationale profilering: de opleiding wil een mondiaal bewustzijn bij de student en medewerker bewerkstelligen (verinnerlijking van internationaal besef). Hierbij zijn duurzaamheid en oog voor het maatschappelijk belang van anderen ook van belang; - Internationalisering van het curriculum: de opleiding gaat uit van het Nederlands recht, maar internationale aspecten zijn in het onderwijsprogramma verwerkt. De globalisering en Europeanisering leiden tot steeds meer wet- en regelgeving op Europees niveau; - Grotere instroom van buitenlandse studenten; - Meer mobiliteit van studenten en medewerkers naar het buitenland; - Bevordering van internationale samenwerking op het gebied van Bachelor of Laws. Facet 1.2 Niveau bachelor voltijd: goed deeltijd: goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleidingscompetenties zijn gerelateerd aan de generieke hbo-competenties. Dit is inzichtelijk weergegeven, onder meer in het Opleidingskader. Het kader bevat een beschrijving van de competenties, met daarbij de niveauaanduidingen met de beroepssituaties. Het panel heeft deze competentiematrix bestudeerd en stelt vast dat overzichtelijk en overtuigend is aangegeven hoe de generieke hbo-competenties in de competenties zijn verwerkt. Per beroepscompetentie of combinatie van beroepscompetenties is de relatie met de generieke hbo-competenties aangegeven. Naast dit overzicht heeft het panel in het Opleidingskader ook enkele voorbeelden gezien van beroepssituaties waarin de hbo-jurist de competenties toepast. De generieke competenties die hiervoor zijn vermeld, betreffen de visie op hbo-niveau van de commissie Franssen (Den Haag, 2001). Deze kwalificaties komen overeen met de Dublin-descriptoren. De opleiding heeft het panel een overzicht voorgelegd waarin is aangetoond dat de Dublin-descriptoren, de internationaal geaccepteerde kwalificaties van een bachelor, wat betreft inhoud overeenkomen met de gehanteerde Nederlandse hbo-kwalificaties. NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt) 17/65

18 Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor voltijd: excellent deeltijd: excellent Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De competenties van de opleiding in Tilburg en Den Bosch zijn gebaseerd op de landelijke opleidingskwalificaties. De JHS heeft de eigen opleidingsdoelstellingen besproken met de eigen Werkveldadviesraad die hieraan zijn instemming heeft verleend. De opleiding wil breed inzetbare hbo-juristen opleiden met een gedegen fundament van juridische kennis die kunnen functioneren in verschillende juridische functies (zie ook 1.1) in de private en in de publieke sector. Het gaat bij hun werk om praktijkgerichte toepassing van theoretische juridische kennis en onderzoeksvaardigheden. Het doel is dat de beginnende beroepsbeoefenaren adequaat zijn toegerust om op termijn door te stromen naar functies als senior adviseur en leidinggevende in de juridische sector. Ook zijn er mogelijkheden voor meer specialistische functies, zoals functies bij de rechterlijke macht: griffier, secretaris, juridisch medewerker. Overheid: juridisch beleidsmedewerker, ambtelijk secretaris. Advocatuur: rolmedewerker, administratief-juridisch medewerker. Bank: juridisch bemiddelaar. Juridisch adviesbureau: juridisch adviseur, procesvertegenwoordiger. Het Expertisecentrum Veiligheid, een initiatief van Avans Hogeschool en de Juridische Hogeschool Avans-Fontys, met drie lectoraten ( Veiligheid en Recht, Integrale Veiligheid en Jeugd en Veiligheid ) vormt een schakel tussen werkveld en opleiding. Er zijn momenteel twee docenten betrokken bij deze lectoraten. In het jaar zullen er twee nieuwe lectoraten (Bestuursrecht en Juridisch Kennismanagement) bij de JHS worden gestart. Hierbij zullen acht docenten van de JHS betrokken zijn. De opleidingscompetenties worden periodiek besproken in de Werkveldadviesraad, in het Landelijk Overleg HBO-Rechten en in diverse overleggen met landelijke organisaties zoals de Orde van Advocaten, de Beroepsvereniging Notariaat, de Raad voor de Rechtspraak, Interpolis, Das Rechtsbijstand, Eiffel en Randstad. Daarnaast worden de generieke competenties systematisch geëvalueerd bij stage en afstuderen (zie ook 5.1 en 5.3). De opleiding houdt eens per drie jaar een startbekwaamhedenonderzoek. In maart 2007 heeft de opleiding een alumnionderzoek uitgevoerd tijdens de eerste alumnidag. Bij dit onderzoek was de eerste cohort afgestudeerden (instroom 2002, uitstroom 2006) betrokken, met 91 afgestudeerden. In 2008 zal het alumnionderzoek worden herhaald. De JHS werkt aan versterking van de beroepsmogelijkheden voor de nieuwe beroepsgroep van hbo-juristen, onder meer door presentaties voor de kring van universitaire decanen, op een landelijke studiedag voor medewerkers notariaat, voor de 18/65 NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt)

19 alumnivereniging van de Universiteit van Tilburg, voor de Brabant-Zeeuwse werkgevers en voor plaatselijke Rotaryafdelingen. Ook doet de opleiding nader onderzoek naar de mogelijkheden voor de inzet van hbo-juristen in de advocatuur en het notariaat. De opleiding heeft voor dit facet het oordeel excellent aangevraagd. Het panel honoreert deze aanvraag. De opleiding heeft de praktijk- en beroepsgerichtheid van de landelijke kwalificaties versterkt uitgewerkt binnen haar opleiding, onder meer door de proactieve en energieke contacten met het werkveld en het toevoegen van de competentie toegepast onderzoek aan de eindkwalificaties. De doortastende en constructieve wijze waarop de opleiding, met zichtbaar succes, werkt aan toenemende bekendheid van nieuwe beroepsgroepen, kan als voorbeeldfunctie beschouwd worden voor zijn sector. De opleiding heeft daarvoor een goed arsenaal aan instrumenten ontwikkeld en onderhoudt dat ook. Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO voltijd: goed deeltijd: goed Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding betrekt de beroepspraktijk bij de ontwikkeling en de uitvoering van het onderwijs: - De opleiding participeert in een netwerk met het Juridische Loket, de vakbond FNVbondgenoten en Interpolis. In dit netwerk is samen met de partners de minor Juridisch Advies ontwikkeld; - De opleiding heeft contact met het netwerk B5, het netwerk van de vijf grote steden in Brabant, en heeft zo gezamenlijk de minor Overheid vormgegeven - Externe deskundigen zijn op operationeel niveau betrokken bij de ontwikkeling van themablokken ; - Het Landelijk Opleidingenoverleg HBO-Rechten en de Werkveldadviesraad hebben tot taak de zorg voor een goede afstemming tussen het onderwijsprogramma en de beroepspraktijk. De opleidingscompetenties in het curriculum zijn geconcretiseerd via casestudies en praktijkopdrachten. Praktijkopdrachten zoals casestudies en beroepsproducten zijn NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt) 19/65

20 ontleend aan het juridische beroepenveld en zijn toegespitst op de werksituatie van de afgestudeerde hbo-jurist. Daartoe worden beroepsproducten gedefinieerd. De beroepsproducten zijn de basis van de opleiding. Ze zijn, en worden steeds opnieuw, ontwikkeld in samenspraak met het werkveld. Het zijn authentieke praktijkopdrachten, waarin de studenten binnen de eerder vermelde beroepsproducten (zie 1.1) hun kennis moeten toepassen en hun vaardigheden leren ontwikkelen. Mede voor het ontwikkelen van de beroepsproducten onderhoudt de opleiding de contacten die hierboven zijn vermeld. Enkele voorbeelden van beroepsproducten: een betoog, een beleidsnota, de inrichting van een deurwaarderskantoor, een verweerschrift. De beroepsopvattingen uit het werkveld zijn gethematiseerd in het onderwijsmateriaal. Het panel zag dit onder meer bij het onderwijsmateriaal over beroepsethiek en rechtspsychologie, stages en afstudeerprojecten. De onderwijseenheden (blokken) zijn ieder beschreven in een competentieboek waarin ook de te hanteren recente literatuur en jurisprudentie is vermeld. Het panel heeft de overzichten van literatuurlijsten en de praktijkopdrachten/beroepsproducten in de competentieboeken bestudeerd en stelt vast dat de opleiding goede vakliteratuur gebruikt. De opleiding heeft, in overleg met haar werkveldcontacten, een nota samengesteld over datgene wat studenten moeten kennen en kunnen, de zogeheten body of knowledge (Tilburg, 2007). Dit is in het onderwijs verwerkt, met daarbij recente jurisprudentie. De docenten hebben de taak de literatuurlijsten te actualiseren. Naast de verplichte en de aanbevolen -literatuur maakt de opleiding ook gebruik van andere kennisbronnen zoals vakliteratuur, internet, infonet en Blackboard. Er zijn ook readers met artikelen en onderdelen van relevante en actuele vakliteratuur en verwijzingen naar relevante internetsites. Aan het begin van de opleiding wordt de individuele leerlijn (zie ook 2.7) gestuurd door verplichte literatuur. Later in de opleiding moeten de studenten zelf vakliteratuur zoeken bij hun studieopdrachten (zie ook 2.7). In samenspraak met de Opleidingscommissie, jaarcoördinatoren, blokcoördinatoren en blokteams wordt geëvalueerd in hoeverre de gebruikte literatuur aangepast moet worden om ervoor te zorgen dat het onderwijs rond de body of knowledge actueel blijft. De beroepsvaardigheden betreffen, naast algemene communicatieve vaardigheden en managementvaardigheden, ook specifieke beroepsvaardigheden zoals juridisch gerichte schrijf- en leesvaardigheid, conflicthantering, persoonlijke effectiviteit en training mondeling en schriftelijk presenteren. De vaardigheidstrainingen zijn integraal onderdeel van het onderwijs rond de beroepsproducten. Studenten leren gedurende de hele studie hoe hun beroepsmatig handelen ondersteund kan worden met gegevens uit toegepast onderzoek. Zij leren dergelijke gegevens te analyseren en interpreteren. In het derdejaarsblok ter voorbereiding op het afstuderen ligt de nadruk op toegepast onderzoek. Ook tijdens het werk (deeltijdstudenten) of de stage en de afstudeeropdracht voeren studenten een praktijkgericht onderzoek uit. In nagenoeg alle onderwijsblokken verzorgen sprekers uit de beroepspraktijk gastcolleges, gekoppeld aan het blokthema; vertegenwoordigers uit de beroepspraktijk verzorgen bij een aantal studieonderdelen workshops en/of rondleidingen op locatie, in hun eigen organisatie. 20/65 NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt)

21 Uit het onderzoek onder de eerste cohort alumni (voorjaar 2007) blijkt dat zij tevreden zijn over de actualiteit van het onderwijsprogramma ( score op een vijfpuntsschaal = 3.7) en de voorbereiding op de beroepspraktijk een 3.4. Dit beeld werd ondersteund door de informatie die het panel tijdens de visitatie verkreeg uit het gesprek met de alumni en de studenten. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma voltijd: goed deeltijd: goed Criteria - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De eindkwalificaties zijn geformuleerd in termen van competenties, in samenspraak met vertegenwoordigers van het beroepenveld. De competenties zijn geconcretiseerd in het curriculum, met daarbij leerdoelen en leeractiviteiten, onder meer op basis van casestudies en praktijkopdrachten. Het (vierjarige) curriculum bestaat uit zestien blokken, van tien weken per blok. Per blok, ook wel aangeduid als onderwijsperiode, staat een juridisch thema centraal; elk thema is gericht op één of meer competenties. De competentiematrix die het panel heeft kunnen bestuderen, geeft een duidelijk beeld van wanneer de diverse competenties behandeld worden en met welke moeilijkheidsgraad. De complexiteit, en daarmee de moeilijkheidsgraad, van de studieopdrachten loopt op tijdens de opleiding. Er zijn drie dimensies van complexiteit, te weten de aard van de opdracht, de beroepssituatie en ten slotte de rol van de student. De opleiding heeft drie competentieniveaus omschreven aan de hand van deze drie dimensies. In de competentiematrix is aangegeven hoe dit in het curriculum is verwerkt en hoe de opleiding er naar streeft dat alle eindkwalificaties op niveau drie bereikt worden. De eerder vermelde beroepsproducten zijn vergelijkbaar met de producten die afgestudeerden als beginnend beroepsbeoefenaar moeten kunnen leveren (zie ook 2.1). De leerdoelen zijn per blok weergegeven in het blokboek (competentieboek, zie hieronder) en via de competenties gekoppeld aan het beroepsprofiel. Ieder blok is in een competentieboek beschreven, volgens een vast format. De competentieboeken bevatten onder meer de beschrijving van de competenties waaraan gewerkt wordt en de leerdoelen die bereikt moeten worden. De leerdoelen zijn gekoppeld aan het beroepsproduct dat de studenten moeten maken en aan de ondersteunende vakgebieden. NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt) 21/65

22 In de vier studiejaren zijn er enkele studieonderdelen met specifieke aandacht voor sociale, communicatieve en managementvaardigheden. Het doel van het vaardigheidsonderwijs is het ontwikkelen van een goede juridische beroepshouding. Het panel heeft vastgesteld dat er onderwijs is in vaardigheden zoals beheersing van het Nederlands, mondelinge en schriftelijke communicatie en de authentieke beroepsproducten. Tijdens de visitatie hoorde het panel dat er wat betreft het geschreven Nederlands versterkte aandacht is (zie ook 5.2). De vaardigheden van de studenten laten op dit punt vanaf hun instroom steeds meer te wensen over (zie ook bij 2.5), met gevolgen voor de prestaties in de studie. Er is een aanpassing in het curriculum voor dit deel van het vaardigheidsonderwijs, in aanvulling op het deficiëntieprogramma (2.5). De beide Opleidingscommissies (voltijd en deeltijd) bestaan uit vertegenwoordigers van studenten en medewerkersgeleding zoals de jaarcoördinatoren en de portefeuillehouder vanuit de directie als voorzitter. De taken en de bevoegdheden van de Opleidingscommissies zijn beschreven in het Strategisch- en Organisatieplan van de Juridische Hogeschool Avans-Fontys en in het Reglement Opleidingscommissies. De commissies hebben onder meer taak erop toe te zien dat de eindkwalificaties binnen het programma aan bod komen. De leerdoelen van de verschillende programmaonderdelen worden besproken in deze commissies, ook wat betreft de inhoud van het onderwijs en de afstemming op de eindkwalificaties. Externen uit het beroepenveld van de hbo-jurist zijn betrokken bij de uitvoering van het onderwijsproces zowel in de voltijd- als in de deeltijdopleiding, onder meer bij de volgende curriculumonderdelen: stages, afstudeerprojecten, beroepsproducten en gastsprekers en evaluaties. Aanvullend over de deeltijdse variant: De deeltijdopleiding is een concurrency-opleiding. De opleidingscompetenties worden niet alleen behaald in het binnenschoolse curriculum of tijdens de stage, maar ook op de eigen werkplek van de studenten. De opleiding stelt de eis dat de deeltijdstudenten gemiddeld ten minste twintig uur per week werken, in een relevante werkkring. In de propedeuse kan dit een backoffice functie betreffen: om ook omscholers een kans te geven mag het in de propedeuse werk zijn dat niet direct juridisch relevant is. Vanaf studiejaar twee geldt die eis wel (zie ook 2.5). Het onderwijsprogramma voor de deeltijdopleiding is vergelijkbaar met dat van de voltijd en beslaat ook vier jaar. Ook van dit programma heeft het panel een gedetailleerd curriculumoverzicht gezien. In het deeltijdprogramma worden dezelfde blokken uitgevoerd, waarbij de zes inhoudelijke blokken van de kernfase (zie 2.3) meer gespreid zijn in de opleiding. Dit is een aansluiting op het feit dat deeltijdstudenten de competenties en de doelstellingen van de stage behalen in de juridische context waarin zij werkzaam zijn. (zie ook instroomeisen, 2.5). De competenties die de studenten in hun werkkring moeten behalen, worden per jaar getoetst met een zelfassessment (zie ook 2.8). Daartoe zijn de competenties door de opleiding vertaald in gedragsindicatoren per studiejaar. De studenten schrijven een verslag waarin zij aan de hand van tien elementen reflecteren op de te behalen competenties. De studenten leggen dit verslag ter beoordeling voor aan hun coach, die het voor akkoord aanbiedt aan de examencommissie. Deze verslagen bevatten de 22/65 NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt)

23 reflectie op nauwkeurig omschreven competenties en competentieniveaus, als studieinhoud, werkvorm en toetsinstrument. Het panel heeft voorbeelden gezien van deze reflectieverslagen en concludeert dat deze aanpak effectief is voor de betreffende categorie studenten. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma voltijd: goed deeltijd: goed Criteria - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding heeft een heldere structuur, met een verdeling in drie fasen: - de propedeuse: het eerste studiejaar, met de blokken P1 tot en met P4 - de kernfase: studiejaar twee en drie, met de blokken K1 tot en met K8 - de eindfase: het vierde studiejaar, met de laatste vier blokken E1 tot en met E4. De eerste twee blokken in het derde jaar vormen de stage. De eindfase, het vierde jaar, bestaat uit een minor en de afstudeerperiode, elk met een omvang van twee blokken Het onderwijsprogramma heeft inhoudelijk samenhang per blok. Het onderwijs is per blok (ook wel 'thema' genoemd) geordend rond een juridisch thema. Per thema zijn er diverse studieonderdelen: casussen, ondersteunend kennisgericht theoretisch onderwijs en vaardigheidsonderwijs. Ieder thema is gericht op het realiseren van één of meer competenties. De blokken, of thema's, worden afgesloten met een authentiek beroepsproduct. Inhoudelijk is er ook samenhang in het gehele studieverloop. Die samenhang is zichtbaar in de volgtijdelijkheid van de thema s en in de opbouw van de complexiteit in de leerstof in propedeuse, kernfase en afstudeerfase. Het panel heeft kunnen vaststellen dat de inhoud van de studieonderdelen voortbouwt op competenties die de studenten in voorgaande studieonderdelen hebben verworven. In het onderwijs komen in de propedeutische fase alle competenties aan de orde, op het eerste niveau. Het doel daarvan is onder meer een overzicht te bieden van de opleiding. Het onderwijs in de kernfase bouwt voort op deze brede basis; de competenties moeten dan worden afgesloten op het tweede niveau. In de eindfase geven de studenten een persoonlijke invulling aan hun opleiding door een keuze van een minor en een afstudeeronderwerp. Bij die inhoudelijke keuze hoort ook een keuze uit de lijst van competenties die ze op niveau drie moeten bereiken. De toenemende complexiteit van de studie is waarneembaar in de aard van de opdrachten (beroepsproducten) en in de aard van de beroepssituatie waaraan het beroepsproduct is gekoppeld. Ook de rol van de student bij de realisatie van de beroepsproducten verandert gedurende de opleiding, met toenemende zelfstandigheid en afnemende sturing door de docenten. Het onderwijs is opgebouwd met leerlijnen: de conceptuele lijn (kennislijnen), de vaardighedenlijn, individuele leerlijn en de integrale leerlijn (zie ook 2.7 over de leerlijnen NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt) 23/65

24 met de bijbehorende werkvormen). Naast deze didactische leerlijnen onderscheidt de opleiding ook kennis-(inhoudelijke) leerlijnen, als herkenbare draden in het opleidingsprogramma: Inleiding privaatrecht, Verbintenissenrecht I en Verbintenissenrecht II. Binnen de individuele leerlijn, ook wel aangeduid als SLB, stellen de studenten in de kernfase een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) op voor hun competentieontwikkeling. Dit POP wordt gekoppeld aan de stage. Met hun POP concretiseren de studenten de inhoudelijke samenhang van hun opleiding in relatie tot de persoonlijke invulling, door een keuze voor minoren, stage en afstuderen. In de voltijdopleiding vormen de blokken negen en tien de stage en is het eerste semester van het vierde studiejaar gereserveerd voor de minor. Voor de deeltijdstudenten wordt met behulp van een POP in de SWI (Studie Werkintegratie) gewerkt aan reflectie op hun competentieontwikkeling in het werk. Deze wordt gekoppeld aan de competentieontwikkeling in de opleiding. De desbetreffende opdrachten zijn op hetzelfde niveau als bij de voltijd. In het vierde jaar werken de studenten aan hun afstudeeropdrachten. De competentieboeken geven voor de studenten inzicht in de opbouw van het onderwijsprogramma, onder meer over de relatie van de diverse vakdisciplines met de diverse beroepsproducten. Ook de relatie tussen de beroepscompetenties en de beroepsproducten is helder aangegeven in de competentieboeken. De blokcoördinator bewaakt de afstemming en inhoud binnen het blok, samen met docenten die binnen een blok studieonderdelen verzorgen. De blokcoördinatoren stellen op basis van de evaluaties van de studenten en de docenten een blokrapportage op voor de Kwaliteitscommissie, de directie en de Opleidingscommissies in de blokrapportage worden, indien relevant, verbetervoorstellen gedaan. Uit het studenttevredenheidsonderzoek (2006) van AVANS en Fontys is af te leiden dat de studenten tevreden zijn over de samenhang tussen de onderdelen van het studieprogramma (gemiddelde score 3,7 op een vijfpuntsschaal). Ook uit het eerder vermelde onderzoek onder alumni (maart 2007) blijkt deze tevredenheid (gemiddelde score 3,4 op een vijfpuntsschaal). Dit beeld werd ondersteund tijdens de visitatie, in de gesprekken met de studenten en de alumni. Voor de deeltijdse opleiding gelden dezelfde argumenten als hierboven, met de aanvulling dat het in de postpropedeutische fase gaat om een semesterstructuur. Dit houdt verband met het gegeven dat de studenten werken en dat er daarom voor een andere didactische aanpak is gekozen (zie 2.7). 24/65 NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt)

25 Facet 2.4 Studielast voltijd: goed deeltijd: goed Criteria - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De studeerbaarheid wordt bevorderd door de heldere structuur van de opleiding: - Er zijn bij de voltijdse opleiding zestien blokken, met een vaste opbouw: in de propedeuse gaat het per blok om zeven lesweken, één studieweek, één toetsweek en één week voor herkansingen. In de postpropedeutische fase van de voltijdopleiding zijn er in de blokken van zeven lesweken, één studieweek, één week voor casustoetsen en herkansingen van andere kwartalen en de laatste week voor reparatie van de beroepsproducten. - De deeltijdopleiding heeft in de propedeutische fase vier blokken van zeven lesweken, twee weken voor casustoetsen en de laatste week voor inzage en herkansingen van het vorige blok. De deeltijd postpropedeutische fase heeft een semesterstructuur, met per semester 15 lesweken, één studieweek, twee weken voor casus toetsen en herkansingen van andere kwartalen en de laatste twee weken van het blok voor reparatie van de beroepsproducten. De blokken van de kernfase zijn uitgespreid over een tijd van 20 weken. Dit is mogelijk omdat deeltijdstudenten competenties en de stagedoelstellingen behalen in de juridische context waarin zij werkzaam zijn (zie 2.7). De opleiding streeft naar spreiding van de studieactiviteiten om piekbelasting te voorkomen: - De opdracht aan de studenten is om vanaf de eerste bijeenkomst te werken aan de afsluitende blokopdracht, het beroepsproduct - Studenten ontvangen in het begin van het studiejaar een jaarrooster via Blackboard - Stage- en afstudeerovereenkomsten hebben tot doel de beheersing van de studielast tijdens de stages en het afstuderen. Voor stage en afstuderen ontvangen studenten een rooster voor de terugkomdagen en voor de weken dat ze buitenschools zijn. Er zijn bij de voltijdse opleiding twee instroommogelijkheden, te weten in september en in februari. Alle programmaonderdelen worden daardoor twee keer per jaar aangeboden. De studievertraging bij onvoldoende studieresultaat kan daardoor beperkt blijven tot een half jaar. De consequenties van de volgtijdelijkheid van de studieonderdelen -zie ook de klachten van de studenten, hieronder, over het voormalige herkansingsrooster- worden daardoor minder zwaar. De contacttijd in de propedeuse is 20 uur per week, in de kernfase en de eindfase is dat 16 uur per week. De contacturen zijn verspreid over de hele week met daarin één dag vrij geroosterd van activiteiten zodat studenten in groepen aan projecten kunnen werken. De contacturen in de deeltijdopleiding bedragen acht uur en zijn op maandagmiddag en -avond ingeroosterd. NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt) 25/65

26 Voor ieder blok is er een competentieboek met informatie over de competenties en de bijbehorende doelstellingen. Er is omschreven wat van studenten verwacht wordt en wat ze van de opleiding kunnen verwachten zoals werkvormen, toetsvormen, herkansingen en de toekenning van studiepunten. Roosters en studiematerialen en adequate informatieverstrekking worden onder andere via het studentenstatuut, de OER, de competentieboeken, Blackboard, intranet en bekend gemaakt. De resultaten van toetsen moeten, volgens het JHS-beleid, binnen drie weken aan de student gerapporteerd worden. In de praktijk worden de resultaten vaak binnen een week bekend gemaakt. Studenten kunnen hun resultaten raadplegen via het studievolgsysteem. Docenten zijn bereikbaar en toegankelijk zowel face-to-face als via . Studieloopbaanbegeleiding (SLB) ondersteunt de studievoortgang (zie facet 2.7 en 4.2). Bij de voltijdse opleiding wordt ieder blok tweemaal per jaar aangeboden, met extra mogelijkheden voor herkansingen. Dit geldt niet voor de minors. Er zijn diverse drempels in de opleiding, vermeld in de Onderwijs- en Examen Regeling: - Er is aan het einde van het eerste jaar een bindend (negatief)studieadvies. Studenten kunnen doorstromen naar het tweede jaar wanneer zij in hun eerste studiejaar minimaal 52 studiepunten hebben behaald (inclusief vrijstellingen). Voltijds studenten die niet aan deze eis hebben voldaan, krijgen een bindend studieadvies en moeten de opleiding verlaten. Dit geldt ook voor studenten die na twee studiejaren niet geslaagd zijn voor het propedeutische examen. Persoonlijke omstandigheden kunnen reden zijn voor uitzonderingsmaatregelen. De student kan worden verwezen naar een decaan voor advies over een andere studie. - Voor deeltijdstudenten geldt een andere drempel voor instroom in de postpropedeuse: zij krijgen een bindend (negatief) studieadvies indien zij aan het einde van hun tweede jaar van inschrijving minder dan de 60 studiepunten van de propedeutische fase hebben behaald (inclusief vrijstellingen). - Er is een stagedrempel: Het propedeutisch examen is behaald; 30 studiepunten uit de postpropedeutische fase van de opleiding zijn behaald; Er is aan de sollicitatie-eisen voldaan. - Er is een 'sollicitatiedrempel' voor de voorbereiding op de stage: de studenten moeten minimaal de propedeuse hebben behaald en 15 studiepunten uit het tweede jaar voordat zij sollicitatiebrieven naar stagebedrijven mogen versturen. - Er is een drempel voor deelname aan een minor: Studenten moeten aan de stagedrempel hebben voldaan en de goedkeuring hebben verkregen van de studieadviseur. - Er is een afstudeerdrempel met de volgende bepalingen: Het propedeutisch examen is behaald; Voltijdsstudenten moeten aan het eind van het eerste vierdejaarsblok 120 studiepunten van de postpropedeutische fase hebben behaald; 26/65 NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt)

27 Deeltijdstudenten kunnen aan het afstudeerwerk beginnen als zij 90 studiepunten van de postpropedeutische fase hebben behaald. De achtergrond voor het verschil met de voltijdse afstudeerdrempel is dat de voorbereiding op het afstuderen in de deeltijdse opleiding begint in het begin van het vierde jaar; Het vak Onderzoeksvaardigheden/methoden en technieken is met een voldoende afgerond. Er is aansluitingsmogelijkheid op een universitaire vervolgstudie. Studenten die willen deelnemen aan deze doorstroomminor, aan de Universiteit van Tilburg of de Universiteit Maastricht, moeten voor de propedeuse een 7.0 als gemiddelde hebben behaald. Studenten die voldoen aan de deze voorwaarde kunnen vanaf het tweede studiejaar enkele vakken volgen en op deze wijze 30 studiepunten naast hun normale curriculum behalen voordat zij aan de minor van 30 studiepunten beginnen. Deze studenten kunnen de gehele pre-master afronden in hun bachelorprogramma. Uit zowel het STO 2006 (Avans) als uit de Fontys Studentenenquête 2006 is af te leiden dat studenten tevreden zijn over de organisatie en planning, het opleidingsniveau, de spreiding van de studiebelasting, de tentamenroostering en tentamenmogelijkheden, begeleiding en de bereikbaarheid van docenten. Studenten blijken minder tevreden over de lesroosters. Het panel heeft hiernaar geïnformeerd tijdens het visitatiebezoek en vernam dat de Opleidingscommisie actie ondernomen heeft en dat de lesroosters zijn aangepast op hun verzoek. Studenten vertelden nu wel tevreden te zijn over de lesroosters. Er was bij de blokevaluaties in 2006 een bezwaar bij de studenten over het herkansingsrooster. Er was door de roostering ruimte voor één week voorbereiding op de eerste herkansing. In verband met de volgtijdelijkheid van de opleiding zou het missen van die herkansing een half jaar studievertraging kunnen betekenen. Dit was mede de achtergrond voor de eerder vermelde aanvragen bij de Examencommissie om uitzonderingen op de volgtijdelijkheid en op tentamenuitslagen toe te staan. Intussen is er een gewijzigde roostering van de herkansingen. Studenten hebben daardoor twee weken de gelegenheid op voorbereiding op herkansingen (zie ook 5.2 en bij 6.2). Facet 2.5 Instroom Voltijd: goed Deeltijd: goed Criteria - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De voltijdopleiding van de JHS heeft de volgende instroom: - Studenten met een regulier mbo-niveau 4-, havo- of vwo-diploma, waarvan alle profielen toelaatbaar zijn; NQA - visitatie Juridische Hogeschool Avans-Fontys, hbo-bacheloropleiding HBO-Rechten (vt,dt) 27/65