Warmteplan voor Rijnvliet Zuid

Transcriptie

1 Rapprt: Warmteplan vr Rijnvliet Zuid 15 februari 17 1

2 Datum: 15 februari 17 Rapprt: Inhudspgave Inhudspgave Aanleiding vr en achtergrnd bij dit warmteplan Aanleiding Wat is een warmteplan? Overwegingen vr keuze cllectief warmtenet vr Rijnvliet Gebiedsbeschrijving Aantal aansluitingen Inhudelijke eisen mgevingsvergunning Hfdregel: aansluiting p cllectief warmtenet Uitzndering p de aansluitplicht Energie- en milieuprestatie van het cllectieve warmtenet Aanvraag ntheffing p de aansluitplicht p het cllectieve warmtenet Berdeling gelijkwaardige alternatieven Uitgangspunten invulling het kader vr tetsing gelijkwaardige alternatieven: meest duurzame alternatief wint Criteria vr tetsing van gelijkwaardigheid Afbakening van het meetbereik vr tetsing p criterium CO2 emissie Definitie van de referentiesituatie vr tetsing p criterium CO2 emissie Bepaling milieuprestatie van alternatief... 7 BIJLAGE 1 Begrippenlijst:... 9 BIJLAGE 2: Energievisie Rijnvliet, Leeuwesteyn en Leidsche Rijn Centrum Ost BIJLAGE 3: Berdelingsmethden en criteria vr tetsing gelijkwaardigheid van warmtecncepten in warmteplannen BIJLAGE 4: Rekensystematiek tetsing gelijkwaardigheid p criterium CO BIJLAGE 5: Prcedure vr aanvragen ntheffing p aansluitplicht

3 Rapprt: 1. Aanleiding vr en achtergrnd bij dit warmteplan 1.1. Aanleiding De Gemeente Utrecht heeft zichzelf tt del gesteld in 2030 klimaatneutraal te zijn. Op 14 januari 2016 heeft de gemeente de Energieagenda s vastgesteld waarin is vastgelegd p welke wijze zij deze delstelling wil bereiken. Eén van de manieren waarp de Gemeente Utrecht invulling geeft aan deze delstelling is dr het realiseren van aardgaslze gebieden. De gemeente Utrecht zet vr Rijnvliet Zuid het instrument warmteplan in m aansluiting p het aardgasnet in deze gebieden te vermijden Wat is een warmteplan? In artikel 1.1., eerste lid van het Buwbesluit 2012 is een warmteplan gedefinieerd als een besluit van de gemeenteraad inzake de aanleg van een distributienet vr warmte in een bepaald gebied, waarin vr een peride van ten hgste 10 jaar, uitgaande van het vr die peride geplande aantal aansluitingen p dat distributienet, de mate van energiezuinigheid en bescherming van het milieu, gebaseerd p de energiezuinigheid van dat distributienet en het pwekkingsrendement van de ver dat distributienet getransprteerde warmte, bij aansluiting p dat distributienet is pgenmen. Met het pstellen van een warmteplan wrdt dus vr nieuw te buwen f nder het Buwbesluit 2012 te renveren gebuwen geregeld dat zij binnen randvrwaarden aangeslten meten wrden p een cllectief warmtenet in een specifiek gebied (het warmteplangebied) (artikel 6.10, derde lid, van het Buwbesluit 2012). Dr het pstellen van een warmteplan en dr het laten pnemen in de pstcdelijst warmtegebieden van de Autriteit Cnsument en Markt (ACM), vervalt vr een netbeheerder de plicht m tekmstige gebuweigenaren in een warmteplangebied aan te sluiten p de aardgasinfrastructuur. Warmteplannen bieden k een kader m te waarbrgen dat de meest duurzame alternatieven kunnen wrden tegepast. Duurzame alternatieven meten ten minste dezelfde mate van energiezuinigheid en bescherming van het milieu realiseren als bij aansluiting van een gebuw p het cllectieve warmtenet. Als een duurzaam alternatief gelijkwaardig f beter scrt p de criteria pgenmen in hfdstuk 3, dan wrdt ntheffing verleent p de aansluitplicht p het cllectieve warmtenet. De Gemeente sluit parallel aan dit warmteplan een private vereenkmst met Enec waarin afspraken zijn vastgelegd ten aanzien van de aanleg en explitatie en duurzaamheid van het cllectieve warmtenet Overwegingen vr keuze cllectief warmtenet vr Rijnvliet Onderzek van WE adviseurs tnt aan dat naast luchtwarmtepmpen een cllectief warmtenet (stadsverwarming) een ged alternatief is vr Rijnvliet Zuid waarmee kan wrden afgezien van de inzet aardgas. Warmtepmpen met de bdem als brn lijken hier niet mgelijk mdat vanwege grndwaterbescherming in dit gebied niet dieper dan 50 meter gebrd mag wrden. Bvendien is deze techniek alleen mgelijk bij grndgebnden wningen met ruime percelen en niet bij de geplande bebuwingsdichtheid vr Rijnvliet Zuid. Een cllectief warmtenet aangeslten p het Utrechtse stadsverwarmingsnet kmt uit het nderzek naar vren als een ged alternatief mdat (i) CO2 emissies van een gebuw aangeslten p stadsverwarming lager zijn dan bij aansluiting p aardgas en (ii) er al een stadsverwarmingsleiding aan de grens van het plangebied ligt waarp kan wrden aangeslten. In BIJLAGE 2 is de ntitie pgenmen met een vergelijking van varianten vr de warmtevrziening van zwel Rijnvliet, Leeuwesteyn als Leidsche Rijn Centrum Ost Gebiedsbeschrijving Rijnvliet is één van de laatste gebieden in Leidsche Rijn (Utrecht) die ng ntwikkeld met wrden. Het sprtpark Rijnvliet, in 2011 in gebruik genmen, is aangeslten p stadsverwarming. Dit betekent dat er reeds een hfdleiding van het warmtenet langs de wijk lpt. 3

4 Rapprt: 1.5. Aantal aansluitingen Gebied Gepland aantal aansluitingen Rijnvliet Zuid Duur van het warmteplan Dit warmteplan wrdt vastgesteld vr een peride van maximaal 10 jaar. Dit is de maximale termijn vastgelegd in het Buwbesluit. 4

5 Rapprt: 2. Inhudelijke eisen mgevingsvergunning 2.1. Hfdregel: aansluiting p cllectief warmtenet Ieder nieuw buwwerk met één f meer verblijfsgebieden in Rijnvliet Zuid waarvr een mgevingsvergunning wrdt aangevraagd, dient aangeslten te wrden p het cllectieve warmtenet indien vlgens het Buwbesluit het in het warmteplan geplande aantal aansluitingen van 231 p het mment van indienen van de aanvraag m vergunning vr het buwen ng niet is bereikt, en De aansluitafstand niet grter is dan 40 m, f Grter is dan 40 m en de aansluitksten niet hger zijn dan bij een aansluitafstand van 40 m Uitzndering p de aansluitplicht Uitzndering p de aansluitplicht kan wrden verleend indien: de aanvrager van de mgevingsvergunning een duurzaam alternatief wenst te realiseren dat cnfrm de criteria en richtlijnen gesteld in hfdstuk 3 minimaal gelijkwaardig scrt ten pzichte van een gebuw aangeslten p het cllectieve warmtenet; de geldigheidsduur van dit Warmteplan is verstreken, te weten 10 jaar Energie- en milieuprestatie van het cllectieve warmtenet De energie- en milieuprestatie die de explitant zal realiseren geldt p gebiedsniveau. Deze energieen milieuprestatie wrdt in het kader van een aanvraag van een mgevingsvergunning mgerekend naar een prestatie p gebuwniveau. De uitkmst van deze vergelijking bepaalt f het duurzame alternatief wint en in het kader van een aanvraag vr een mgevingsvergunning ntheffing krijgt van de aansluitplicht p het cllectieve warmtenet. De actuele energie- en milieuprestatie van het cllectieve warmtenet waarmee in dit warmteplan wrdt gerekend is het equivalent pwekkingsrendement (EOR) van het secundaire warmtenet dat is vastgelegd in de meest actuele kwaliteitsverklaring pgenmen in de Databank vr Gecntrleerde Kwaliteitsverklaringen. Als de explitant geen gedgekeurde kwaliteitsverklaring beschikbaar heeft gesteld dan wrdt gerekend met het frfaitair rendement van 1,1 uit de NEN Aanvraag ntheffing p de aansluitplicht p het cllectieve warmtenet De prcedure vr het aanvragen van een ntheffing van de aansluitplicht p het cllectieve warmtenet in het kader van een aanvraag van een mgevingsvergunning vr de activiteit buwen is pgenmen in BIJLAGE 5. 5

6 Rapprt: 3. Berdeling gelijkwaardige alternatieven 3.1. Uitgangspunten invulling het kader vr tetsing gelijkwaardige alternatieven: meest duurzame alternatief wint. Indien de aanvrager niet p het cllectieve warmtenet aangeslten wenst te wrden, dient deze aan te tnen dat het gebuw wat betreft energiezuinigheid en bescherming van het milieu minimaal gelijkwaardig scrt aan een aansluiting van het gebuw p het cllectieve warmtenet. Gehanteerde uitgangspunten bij de invulling van het kader vr tetsing van gelijkwaardige alternatieven is dat: deze ntwikkelaars de keuze met bieden m een breed scala aan alternatieve maatregelen te te passen met het g p het realiseren van (meer) duurzame alternatieven dan in de referentiesituatie waarbij gebuw is aangeslten p stadsverwarming. Dit betekent dat zwel extra maatregelen aan de gebuwschil, energiezuinigere installatietechniek als de tepassing van zn PV wrden gewaardeerd. deze zveel mgelijk aansluit bij wettelijke verankerde definities en rekenmethdieken gehanteerd vr de EPG (EnergiePrestatieGebuwen) Criteria vr tetsing van gelijkwaardigheid In het warmteplan kunnen verschillende criteria p het gebied van energiezuinigheid en bescherming van het milieu wrden pgenmen. Uit een verkenning uitgeverd dr adviesbureau DWA is gecncludeerd dat de criteria CO2 emissie, fijn stf emissie en geluid het meest relevant en nderscheidend zijn (zie BIJLAGE 3). Het duurzame alternatief en het gebuw aangeslten p het cllectieve warmtenet wrden daarm in het kader van dit warmteplan vergeleken p: CO2 uitstt: een alternatief met een gelijke f lagere CO2 uitstt realiseren dan referentie (een gebuw aangeslten p stadsverwarming). Dit criterium sluit aan bij gemeentelijke delstelling m CO2 emissies met 30% te reduceren in Fijn stf: een alternatief met binnen het warmteplan gebied een fijn stf emissie realiseren die gelijk f lager is dan de referentie. Hiermee wrdt in de praktijk het gebruik van individuele hutkachels vrkmen. Dit criterium is pgenmen mdat landelijke beleid, wet- en regelgeving p dit nderwerp ntbreekt. Opname in het warmteplan is vr de gemeente enige manier m te waarbrgen dat de lkale luchtkwaliteit niet negatief wrdt beïnvled. Geluid: bij tepassing van luchtwarmtepmpen met de aanvrager vr een alternatief aantnen dat deze binnen het warmteplangebied nder de richtwaarde van 35 db(a) etmaalwaarde p de gevel van wningen derden blijven. Dit criterium is pgenmen m te vrkmen dat bij gebruik van luchtwarmtepmpen dit mgelijk tt een verschrijding van aanvaardbare geluidsniveaus leidt. Dit betekent cncreet dat de aanvrager met laten zien waar de luchtwarmtepmpen wrden geplaatst en dat hij daarmee nder de richtwaarde blijkt. Dit vrmt een stimulans m naar mgelijkheden te kijken m het risic p geluidshinder te beperken Afbakening van het meetbereik vr tetsing p criterium CO 2 emissie Met het meetbereik delen we p de energiestrmen die wrden meegenmen in de vergelijking van gelijkwaardige alternatieven met de referentiesituatie (aansluiting p stadsverwarming) bij de tetsing p het criterium CO2 emissie. In BIJLAGE 4 is een rapprt pgenmen van WE adviseurs waarin de verschillende mgelijkheden vr afbakening van het meetbereik uitgewerkt. In dit warmteplan vr Rijnvliet Zuid wrden referentie en alternatieven vergeleken wat betreft de invulling van de warmtevraag van een gebuw. Omdat elektriciteit geprduceerd met znnepanelen niet uitsluitend wrdt gebruikt m te vrzien in de warmtevraag van een gebuw, maar k vrziet in de vraag naar elektriciteit vr apparatuur aanwezig in de wning wrdt niet alle elektriciteit geprduceerd met znnepanelen tegerekend aan de warmtevrziening. Elektriciteit geprduceerd met znnepanelen die uitkmt bven het niveau van het gebruiksgebnden elektriciteitsgebruik (vr 6

7 Rapprt: apparatuur in de wning) wrdt tegerekend aan de warmtevrziening van een gebuw. Hierbij hanteren we het nrmverbruik vr huishudelijk elektriciteitsverbruik zals pgenmen in de Unifrme Maatlat vr de gebuwde mgeving Definitie van de referentiesituatie vr tetsing p criterium CO 2 emissie In BIJLAGE 4 is een rapprt pgenmen van WE adviseurs waarin de verschillende mgelijkheden vr invulling van de referentiesituatie zijn beschreven. De referentiesituatie betreft in het kader van het warmteplan van Rijnvliet Zuid een gebuw dat: vldet aan de wettelijke EPC eis. Dit betreft een gebuw waarbij de minimale islatie-eisen zijn tegepast en waarbij wrdt vldaan aan de getrapte eis uit het Buwbesluit. De getrapte eis uit het Buwbesluit hudt in dat gebuwen aangeslten p het cllectieve warmtenet znder de aansluiting p dit net een EPC (EnergiePrestatieCefficient) realiseert van minimaal 1,33*EPC-eis, waarmee wrdt gegarandeerd dat deze wningen k een relatieve lage warmtevraag hebben. is aangeslten p het secundaire stadsverwarmingsnet van Enec met een equivalent pwekkingsrendement (EOR) dat is vastgelegd in de meest actuele kwaliteitsverklaring pgenmen in de Databank vr Gecntrleerde Kwaliteitsverklaringen. Als de explitant geen gedgekeurde kwaliteitsverklaring beschikbaar heeft gesteld dan wrdt gerekend met het frfaitair rendement van 1,1 uit de NEN De wettelijke EPC eis kan met behulp van een wning aangeslten p stadsverwarming met verschillende maatregelen wrden gerealiseerd. Afhankelijke van de gekzen maatregelen leidt een gelijke EPC tt een andere CO2 emissie van de wning. In het kader van dit warmteplan is de referentiewning gedefinieerd als een wning met een EPC van 0,4 die is aangeslten p stadsverwarming, znder znnepanelen maar met een extra maatregelenpakket m te vraag te beperken (bvenp het wettelijk minimum van het buwbesluit). De CO2 uitstt van een duurzaam alternatief wrdt vergeleken met de CO2 uitstt van de referentiesituatie, waarbij wrdt uitgaan van eenzelfde wningtype, gebruiksppervlakte en verliesppervlakte Bepaling milieuprestatie van alternatief Een aanvrager berekent de CO2 emissies vr zijn alternatief cnfrm de afbakening van het meetbereik zals aangegeven in paragraaf 3.3. De berekening dient te wrden uitgeverd vlgens de uitgangspunten en rekenregels uit de EPG (NEN 7120) en de EMG (NEN 7125). De aanvrager dient hiervr de Unifrme Maatlat te gebruiken. Dit is een rekentl gebaseerd p de EPG/EMG. Een ntwikkelaar/adviseur kan met deze tl eenvudig bepalen f zijn alternatieve ntwerp beter scrt dan een gebuw aangeslten p stadsverwarming dr het invullen van een aantal (tussen)resultaten uit zijn EPG berekening. Vr de nderbuwing van de gehanteerde energieprestatie van buwkundige en installatietechnische maatregelen van duurzame alternatieven dient de aanvrager te beschikken ver actuele kwaliteitsverklaringen pgenmen in de Databank Gecntrleerde Kwaliteitsverklaringen en Gelijkwaardigheidsverklaringen. Indien geen kwaliteitsverklaringen f gelijkwaardigheidsverklaringen beschikbaar zijn vr een techniek die de aanvrager wenst te te passen dan dient de aanvrager te rekenen met de frfaitaire waarden uit de NEN Bij het beschikbaar kmen van geheel nieuwe pties, waarvr ng een kwaliteitsverklaring kan wrden verlegd en k geen frfaitaire waarden beschikbaar zijn zal in verleg tussen prducent en gemeente gezcht wrden naar een maatwerkplssing waardr een innvatieve ptie alsng kan wrden tegepast. Het duurzame alternatief wint, m.a.w. gelijkwaardigheid is aangetnd, indien het duurzame alternatief znder aansluiting p het cllectieve warmtenet Een CO2 emissie realiseert die gelijk f lager is aan de CO2 emissies van het referentiegebuw. 1 RVO (2016) Unifrme Maatlat Gebuwde Omgeving (UMGO) vr de warmtevrziening in de wning- en utiliteitsbuw. 21 september

8 Rapprt: Een fijn stf emissie realiseert die gelijk f lager is aan de fijn stf emissie van het referentiegebuw. Vr wat betreft geluidsprductie nder de wettelijke de richtwaarde van 35 db(a) etmaalwaarde p de gevel van de wningen van derden blijft. De aanvrager met daarvr laten zien waar de luchtwarmtepmpen wrden geplaatst en aan te tnen dat hij nder de richtwaarde blijft. 8

9 Rapprt: BIJLAGE 1 Begrippenlijst: EMG EOR EPC EPG Warmteplan Energieprestatienrm vr Maatregelen p Gebiedsniveau Equivalent OpwekkingsRendement EnergiePrestatieCefficient Energieprestatie vr Gebuwen Besluit van de gemeenteraad inzake de aanleg van een distributienet vr warmte in een bepaald gebied, waarin vr een peride van ten hgste 10 jaar, uitgaande van het vr die peride geplande aantal aansluitingen p dat distributienet, de mate van energiezuinigheid en bescherming van het milieu, gebaseerd p de energiezuinigheid van dat distributienet en het pwekkingsrendement van de ver dat distributienet getransprteerde warmte, bij aansluiting p dat distributienet is pgenmen 9

10 Rapprt: BIJLAGE 2: Energievisie Rijnvliet, Leeuwesteyn en Leidsche Rijn Centrum Ost Ntitie Verkenning warmtevrziening vr Leeuwesteyn, Rijnvliet en Leidsche Rijn Centrum Ost dr WE d.d. 12 juli

11 Rapprt: BIJLAGE 3: Berdelingsmethden en criteria vr tetsing gelijkwaardigheid van warmtecncepten in warmteplannen Ntitie DWA Berdelingsmethden en criteria vr gelijkwaardigheid van warmtecncepten in warmteplannen d.d. 6 juli

12 Rapprt: BIJLAGE 4: Rekensystematiek tetsing gelijkwaardigheid p criterium CO2 Rapprt WE 12

13 Rapprt: BIJLAGE 5: Prcedure vr aanvragen ntheffing p aansluitplicht Prcedure vr het aanvragen van een ntheffing van de aansluitplicht p het cllectieve warmtenet in het kader van een mgevingsvergunning Een aanvrager van een mgevingsvergunning die wil buwen in een warmteplangebied en niet aangeslten wenst te wrden p het cllectieve warmtenet maar een duurzamer alternatief wenst te realiseren met een ntheffing aanvragen van de aansluitplicht. De prcedure m te berdelen f ntheffing kan wrden verleend verlpt vlgens nderstaand stappenplan. Aanvrager: Det fficiële aanvraag vr een mgevingsvergunning en geeft bij deze aanvraag aan dat hij/zij ntheffing wenst p de aansluitplicht. Vr nderbuwing van de ntheffing levert de aanvrager de vlgende infrmatie aan: Vlledige ingevulde rekentl (Unifrme Maatlat aangepast vr de Utrechtse situatie) Aanvullende dcumentatie zals kwaliteitsverklaringen Bij gebruik van een luchtwarmtepmp een tekening met de plaatsing van de warmtepmp en aantnen dat hij nder de richtwaarde blijft Gemeente: Cntrleert f aanvraag vlledig en crrect is (ntvankelijkheidstets): Zijn alle dcumenten aangeleverd? Zijn juiste getallen uit de EPC berekening vergenmen in de rekentl (Unifrme Maatlat aangepast vr de Utrechtse situatie)? Zijn juiste waarden uit de kwaliteitsverklaring vergenmen? Nee: Aanvrager ntvangt aanschrijving dat ntheffingsaanvraag niet in behandeling genmen kan wrden. Terug naar stap [1]. Aanvrager kan alsng vlledige en crrecte aanvraag indienen besluiten geen ntheffing aan te vragen (vlgens de reguliere prcedure vr aanvraag van een mgevingsvergunning) Ja: Gemeente tetst f ntheffing kan wrden verleend dr (1) de EPG berekening met de Unifrme Maatlat te cntrleren: is de CO2 uitstt van het duurzame alternatief gelijk f lager dan bij aansluiting p het cllectieve warmtenet? (2) te cntrleren f plaatsing van de warmtepmp niet tt verschrijding van richtwaarde vr geluid leidt. Nee: Aanvrager ntvangt weigeringsbesluit. Aanvraag vr de mgevingsvergunning kan niet in behandeling wrden genmen. Aanvrager kan nieuwe aanvraag indienen vr mgevingsvergunning p basis van: aansluiting p het cllectieve warmtenet (vlgens reguliere prcedure vr mgevingsvergunning) aangepaste vraag met een duurzaam alternatief dat beter scrt dan aansluiting p het cllectieve warmtenet. Ja: Gemeente ntleent ntheffing p de aansluitplicht p het cllectieve warmtenet. Aanvraag vr mgevingsvergunning vlgt verder de reguliere prcedure. 13

14 Rapprt: Prcedure vr het aanvragen van een ntheffing van de aansluitplicht p het cllectieve warmtenet in het kader van penbare aanbesteding via een tender in de gunningsfase Aanbieder: Det fficiële bieding p basis van de criteria in het tenderdcument. De aanvrager geeft in de bieding aan f dat hij/zij ntheffing wenst p de aansluitplicht pgenmen in het tenderdcument. Vr nderbuwing van de ntheffing levert de aanvrager de vlgende infrmatie aan: Vlledige ingevulde rekentl (Unifrme Maatlat aangepast vr de Utrechtse situatie) Aanvullende dcumentatie zals kwaliteitsverklaringen Bij gebruik van een luchtwarmtepmp een tekening met de plaatsing van de warmtepmp en aantnen dat hij nder de richtwaarde blijft Gemeente: Cntrleert f de bieding vlledig en crrect is: Zijn alle dcumenten aangeleverd? Zijn juiste getallen uit de EPC berekening vergenmen in de rekentl (Unifrme Maatlat aangepast vr de Utrechtse situatie)? Zijn juiste waarden uit de kwaliteitsverklaring vergenmen? Is aangetnd dat met nder de richtwaarde vr geluid blijft? Nee: Het duurzame alternatief wrdt niet meegenmen in de berdeling van het aanbd dr de bieder. Het gebuw aangeslten p stadsverwarming wrdt in de berdeling meegenmen. Ja: Het duurzame alternatief wrdt meegenmen in de berdeling van het aanbd dr bieder. Als aanbieder met duurzaam alternatief de tender wint vlgt deze vervlgens de prcedure vr het aanvragen van een ntheffing van de aansluitplicht p het cllectieve warmtenet in het kader van een mgevingsvergunning 14