Vragen en antwoorden over vernieuwde Arbowet 2017

Transcriptie

1 Vragen en antwrden ver vernieuwde Arbwet 2017 Meer aandacht vr de betrkkenheid van werkgevers en werknemers bij de arbdienstverlening, de preventie bij werkgevers en de randvrwaarden vr het handelen van de bedrijfsarts. Dit zijn de kernpunten van de vernieuwde Arbwet. Met deze wetswijziging benadrukt de verheid nder andere dat bij inspanningen vr geznd en veilig werken de fcus p duurzame inzetbaarheid hrt te liggen. Hiernder staan per nderwerp de meest gestelde vragen en antwrden ver de inhud van de vernieuwde Arbwet verzichtelijk p een rij. Algemeen Wanneer gaat de vernieuwde Arbwet in? Op 24 januari 2017 heeft de Eerste Kamer ingestemd met het wetsvrstel m de Arbeidsmstandighedenwet te wijzigen. Eind 2016 (tt 9 januari 2017) heeft een penbare internetcnsultatie plaatsgevnden ver het ntwerpbesluit tt wijziging van het Arbeidsmstandighedenbesluit ver de secnd pinin en de klachtenprcedure. De reacties waren vr het ministerie van SZW aanleiding m het ntwerp van het Arbeidsmstandighedenbesluit p enkele inhudelijke punten aan te passen f van een nadere telichting te vrzien. De ministerraad is p 2 juni 2017 akkrd gegaan met de gewijzigde tekst van het Arbeidsmstandighedenbesluit. Dat betekent dat de nieuwe Arbeidsmstandighedenwet vlledig in werking zal treden per 1 juli 2017, k de secnd pinin en klachtregeling maken daar nderdeel van uit. Publicatie van het besluit vlgt binnenkrt, heeft het ministerie van SZW laten weten. Wat is de centrale gedachte achter de vernieuwde Arbwet? Mensen een leven lang ptimaal laten werken, p een veilige, geznde en prductieve manier: dat is altijd het del van de Arbwetgeving geweest. De arbeidsmarkt verandert en de duurzame inzetbaarheid van de berepsbevlking wrdt van steeds grter belang. Het pakket wijzigingen prbeert nder andere de aandacht hiervr verder te versterken. Het is de bedeling dat werkgevers, naast alle aandacht vr re-integratie bij ziekte, vral k energie steken in het duurzaam inzetbaar huden van alle werkenden in Nederland. De fcus ligt dus p preventie: vrkmen dat mensen ziek wrden, vastlpen f anderszins uitvallen. Vanuit de gedachte dat dit p álle werknemers het grtste psitieve effect heeft, en uiteindelijk k het meest in het belang is van werkgevers. Verder heeft de wijziging van de Arbwet tt del de betrkkenheid van de werkgevers en werknemers bij de arbdienstverlening te versterken en de randvrwaarden vr het handelen van de bedrijfsarts wettelijk te verankeren. Wat zijn de belangrijkste wijzigingen van de vernieuwde Arbwet? Iedere werknemer krijgt het recht de bedrijfsarts via een pen spreekuur te bezeken (arbeidsmstandigheden spreekuur). Dit geldt dus k vr de werknemer die ng niet verzuimt f gezndheidsklachten heeft. Het verduidelijken van de adviserende rl van de bedrijfsarts, zwel naar de werkgever als naar de werknemer, bij verzuimbegeleiding. De bedrijfsarts krijgt de mgelijkheid m iedere werkplek te bezeken. Werknemers krijgen het recht m het rdeel van een bedrijfsarts te laten vrzien van een secnd pinin dr een andere bedrijfsarts. Versterking van de psitie van de preventiemedewerker en samenwerking met arbdienstverleners. Het medezeggenschapsrgaan krijgt instemmingsrecht bij de keuze van de preventiemedewerker en diens rl in de rganisatie. Arb Unie B.V. is de partner van werkgevers en werknemers bij het verbeteren van veiligheid, gezndheid en prductiviteit van medewerkers. Arb Unie heeft ruim 60 vestigingen ver heel het land. Arb Unie vldet aan de richtlijn arbdiensten en aan NEN-ISO 9001:2008. Op nze dienstverlening zijn van tepassing de Algemene Vrwaarden, die nder nummer 242/2007 zijn gedepneerd p 24 september 2007 ter griffie van de arrndissementsrechtbank te Utrecht. KvK: , BTW: NL B.01.

2 Er kmen minimumeisen vr het cntract tussen arbdienstverleners en werkgevers (het basiscntract). Er kmt bijzndere aandacht vr de verplichting van bedrijfsartsen m berepsziekten sneller p te spren en te melden aan het Nederlands Centrum vr Berepsziekten. Inspectie SZW krijgt ruimere sanctineringsmgelijkheden richting werkgevers, arbdiensten en bedrijfsartsen. Basiscntract Aan welke eisen met het basiscntract met een arbdienstverlener straks vlden? Het basiscntract is een verplichte vereenkmst tussen werkgever en arbdienstverleners. Hierin is de wijze van ndersteuning vastgelegd en het bevat de minimale vrwaarden vr arbdienstverlening. Dit zijn rechten en plichten vr de werkgever, werknemer en de bedrijfsarts. Uiteraard blijft de mgelijkheid bestaan m meer te den. Hiervr kunnen maatwerkafspraken wrden gemaakt. In het basiscntract staat bij welke taken de werkgever zich in ieder geval met laten ndersteunen dr een arbdienstverlener f bedrijfsarts. Dit zijn de bestaande wettelijke taken aangevuld met het pen spreekuur en de randvrwaarden vr prfessinele berepsuitefening. Bestaande wettelijke taken: tetsen van en adviseren ver de risic-inventarisatie en -evaluatie (RI&E); deskundige begeleiding bij ziekte; aanbieden van (peridiek) arbeidsgezndheidskundig nderzek; indien relevant het verrichten van wettelijk verplichte aanstellingskeuringen. De aanvulling van het pen spreekuur betekent dat een werknemer niet alleen begeleiding van de bedrijfsarts krijgt als hij al ziek is, maar dat hij k de bedrijfsarts kan bezeken vrdat er sprake is van verzuim (recht p arbeidsmstandigheden spreekuur). Met de inwerkingtreding van de vernieuwde Arbwet wrdt er een aantal randvrwaarden vr de prfessinele berepsuitefening van de bedrijfsarts vastgelegd in de wet. Het basiscntract dient specifiek in te gaan p de wijze van uitvering van de nderstaande punten: tegang tt de bedrijfsarts: in het basiscntract met gefrmuleerd staan he de tegang tt de bedrijfsarts is geregeld; advisering dr de bedrijfsarts ver preventieve maatregelen vr het algemeen arbeidsmstandighedenbeleid; het bieden van tegang vr de bedrijfsarts tt alle werkplekken; het aanbieden van een secnd pinin aan werknemers; een duidelijke werkwijze f prcedure die beschrijft he en waar de werknemer eventuele klachten ver de dienstverlening dr de bedrijfsarts kan indienen; het inrichten van de samenwerking van de bedrijfsarts met de preventiemedewerker(s), het medezeggenschapsrgaan f (als z n rgaan ntbreekt) de belanghebbende werknemers; het hebben van een prcedure vr het melden van berepsziekten dr de bedrijfsarts. Meten we ns lpende cntract vr arbdienstverlening aanpassen? Dat is niet direct ndig. Bij inwerkingtreding van de nieuwe regels per 1 juli 2017, geldt een vergangsperide van een jaar. Gedurende die tijd mgen huidige cntracten vr arbdienstverlening blijven drlpen. Arb Unie legt haar klanten vr die tijd zelf een aanpassing vr.

3 Sluit u na 1 juli 2017 een nieuw cntract f wrdt het cntract na 1 juli 2017 binnen het vergangsjaar verlengd, dan met dit nieuwe f verlengde cntract wel aan de nieuwe regels van de vernieuwde Arbwet vlden. Uiterlijk 1 juli 2018 hrt het cntract van uw rganisatie in elk geval in vereenstemming te zijn met de nieuwe regels. Bedrijfsarts Wat verandert er in de rl van de bedrijfsarts in de vernieuwde Arbwet? In de vernieuwde Arbwet kmt expliciet te staan dat de rl van de bedrijfsarts bij verzuimbegeleiding alleen adviserend is. In de praktijk kwam het namelijk vr dat de werkgever de verzuimbegeleiding geheel aan de bedrijfsarts verliet. De bedrijfsarts kwam dan vr een afweging te staan waarbij het risic bestnd dat de belangen van de werkgever zwaarder werden gewgen. Het verduidelijken van de adviserende rl met eraan bijdragen dat de nafhankelijkheid van de bedrijfsarts weer wrdt gewaarbrgd. Wat hudt de vrije tegang tt de werkvler in vr de bedrijfsarts? De bedrijfsarts krijgt de mgelijkheid m elke werkplek in de rganisatie te bezeken, als dat relevant is. De bedrijfsarts zal langs willen kmen als bijvrbeeld het verzuim f signalen vanuit een pen spreekuur daar aanleiding vr geven. De vrije tegang tt de werkvler zrgt ervr dat hij beter rganisatie breed en preventief kan adviseren. Het kan k z zijn dat de bedrijfsarts vraagt m een andere deskundige dit nderzek te laten den f de werkgever daarte adviseert. Wat hudt het pen spreekuur bij een bedrijfsarts precies in? Dr de wijziging van de Arbwet krijgen werknemers, die ng niet verzuimen f gezndheidsklachten hebben, de gelegenheid m de bedrijfsarts te cnsulteren ver gezndheidsvragen in relatie tt het werk. Een werknemer mag hiervan gebruikmaken znder dat u hiervr testemming geeft. Ok wrdt u hierver niet geïnfrmeerd. Het is aan u m alle werknemers van deze preventieve mgelijkheid p de hgte te brengen. Wat hudt de klachtenprcedure in? De bedrijfsarts hrt straks vlgens de wet een klachtenregeling te hebben. Deze prcedure met vr iedereen kenbaar zijn en in de prcedure staat mschreven he het ntvangen, nderzeken en berdelen van de klacht verlpt. Vr gecertificeerde arbdiensten bestaat deze regeling nu al. Arb Unie heeft daarm al een duidelijke klachtenprcedure. Wat hudt het melden van berepsziekten in? De bedrijfsarts dient bijzndere aandacht te besteden aan de verplichting m berepsziekten sneller p te spren, te nderkennen, te diagnsticeren en te melden aan het Nederlands Centrum vr Berepsziekten (NCvB). De wijze waarp bvengenemde activiteiten vrmgegeven wrden, meten in het basiscntract wrden pgenmen. In 2020 vindt de evaluatie van het traject Tekmst Arbeidsgerelateerde Zrg plaats. In die evaluatie wrdt ingegaan p de vraag f de melding substantieel is tegenmen. Op grnd van deze infrmatie, de infrmatie ver de verige inspanningen van de berepsgrep en relevante ntwikkelingen die van invled zijn p het aantal meldingen, zal de regering besluiten f de bestuurlijke bete bij niet naleving van de meldplicht aan het NCvB wrdt ingeverd. Het vrstel hierte zal eerst aan de Eerste en Tweede Kamer wrden vrgelegd.

4 Wat is de reden dat de randvrwaarden vr de prfessinele berepsuitefening dr de bedrijfsarts zijn pgenmen in de wet? In de wet wrden de rechten en verplichtingen van de bedrijfsarts pgenmen, zdat zeker wrdt gesteld dat zij hun vak p vlwaardige wijze kunnen uitefenen. Werknemers Wat verandert er vr werknemers? De vernieuwde Arbwet geeft werknemers nder andere p nderstaande punten meer rechten. Zij krijgen het recht m uit eigen beweging langs te gaan bij de bedrijfsarts, dr gebruik te maken van het pen spreekuur. Helemaal nieuw is dat werknemers bij twijfel ver de juistheid van het advies van de bedrijfsarts een secnd pinin kunnen aanvragen. Werknemers krijgen, via het medezeggenschapsrgaan, instemming bij de keuze van de preventiemedewerker en diens rl in de rganisatie. Wat is al definitief geregeld ver de secnd pinin vr werknemers? 1. De werknemer det het verzek m een secnd pinin aan de bedrijfsarts en die verwijst hem f haar dr naar een andere bedrijfsarts. 2. De bedrijfsarts hnreert dit verzek in principe altijd, tenzij er zwaarwegende redenen zijn m dat niet te den. Bijvrbeeld mdat er geen enkele grnd bestaat vr dit verzek f als herhaaldelijk nndig f neigenlijk gebruik van de secnd pinin dreigt te wrden gemaakt. 3. De bedrijfsarts kan een secnd pinin k aan de werknemer aanbieden als de situatie hierm vraagt. Het blijft hierbij aan de werknemer zelf m te bepalen f er een andere bedrijfsarts wrdt geraadpleegd. 4. De ksten vr de secnd pinin zijn vr rekening van de werkgever. Welke aanpassingen zijn drgeverd in de gewijzigde wetstekst naar aanleiding van de internetcnsultatie ver de secnd pinin en de klachtenprcedure? De ntvangen reacties uit de internetcnsultatie hebben vral betrekking p de manier waarp de secnd pinin vrm heeft gekregen in het ntwerpbesluit. Naar aanleiding hiervan zijn de vlgende aanpassingen en tevegingen in de gewijzigde wetstekst pgenmen: De psitie van de werknemer is verstevigd dr de werknemers het recht te te kennen m zelf de secnd pinin bedrijfsarts te kiezen indien het cntract meerdere bedrijfsartsen f arbdiensten bevat. "Er is vr gekzen de werkgever niet te verplichten akkrd te gaan met (betaling van) iedere dr de werknemer aan te dragen bedrijfsarts, vanwege kstenverwegingen en de mgelijke deling van bedrijfsinfrmatie. Daarbij is het z dat de ndernemingsraad f persneelsvertegenwrdiging al instemmingsrecht heeft p de dr de werkgever en bedrijfsarts f arbdienst gemaakte keuze vr de bedrijfsarts(en) f arbdienst(en) die de secnd pinin kunnen verrichten. Op deze manier hebben werknemers p cllectief niveau zeggenschap ver de in het cntract p te nemen selectie van de bedrijfsarts(en) f arbdienst(en) die de secnd pinin kunnen uitveren." De regering zal het begrip zwaarwegende argumenten niet nader expliciteren. Er wrdt zveel mgelijk aangeslten bij hetgeen in de reguliere sectr gebruikelijk is. Een nadere psmming van argumenten waarm een bedrijfsarts niet heft dr te verwijzen is in strijd met de

5 gedachte dat de secnd pinin kan bijdragen aan het herstel van vertruwen in de bedrijfsarts. Dit wrdt in de artikelsgewijze telichting van het besluit tegelicht. De secnd pinin en infrmele cllegiale ndersteuning zals in de praktijk nu al vrkmt, kunnen naast elkaar bestaan. Het ntwerpbesluit sluit dit niet uit. Hierver is nu een passage pgenmen in de artikelsgewijze telichting. Het nderscheid tussen de secnd pinin en deskundigenrdeel. In de vrlichting ver het besluit zal hieraan aandacht wrden besteed. De Nederlandse Vereniging vr Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB) en de brancherganisatie OVAL hebben het vrstel gedaan tt het pzetten van een cllectief initiatief vr een pl met secnd pinin bedrijfsartsen. De regering juicht dat te, mdat een dergelijk initiatief de kwaliteit en efficiëntie van de secnd pinin ten gede kan kmen en de keuzemgelijkheden vr de werknemer kan vergrten. Met name (werknemers van) kleinere bedrijven en zelfstandige bedrijfsartsen kunnen hierbij gebaat zijn. Vervangt de secnd pinin het deskundigenrdeel van het UWV? Nee, hierna treft u een verzicht aan met de verschillen tussen de secnd pinin en het deskundigenrdeel. Secnd pinin De secnd pinin biedt de mgelijkheid m een breder palet aan vragen vr te leggen aan de bedrijfsarts. Het wrdt drgaans aangevraagd als er nduidelijkheden blijven bestaan ver klachten, vragen en rzaken van gezndheidsprblemen al dan niet in relatie tt het werk. Het betreft hier (arbeids)gezndheidskundige vragen. Indien er sprake is van ziekteverzuim zal dit drgaans in een vreg stadium plaatsvinden. Bijvrbeeld al bij het stellen van de (werk)diagnse. Aanvraag alleen p initiatief van de werknemer. De werkgever betaalt vr de secnd pinin. Uitgeverd dr een andere bedrijfsarts. Deskundigenrdeel Mgelijkheid m het re-integratieprces recht te trekken als dat stagneert tijdens de eerste 2 ziektejaren. Dit kmt vr indien de werkgever en werknemer een verschil van inzicht hebben ver de arbeidsgeschiktheid van de werknemer, de aanwezigheid van passende arbeid in het bedrijf van de werkgever f de re-integratie inspanningen van werkgever f werknemer. Aanvraag p initiatief van werknemer f werkgever. De aanvrager is degene die k betaalt. Uitgeverd dr een verzekeringsarts f arbeidsdeskundige van het UWV. Rl van de preventiemedewerker Wat betekent de vernieuwde Arbwet vr de rl van de preventiemedewerker? De preventiemedewerker krijgt een prminentere rl met als del dat deze de werkgever beter kan ndersteunen bij de zrg vr een deltreffend arbeidsmstandigheden- en preventiebeleid gericht p alle werknemers. Hij krijgt als taak te adviseren aan en samen te werken met de bedrijfsarts en andere arbdienstverleners, alsmede de werkgeversvertegenwrdiging. Het advies zal ver en weer plaatsvinden.

6 In de vernieuwde Arbwet dient de preventiemedewerker met instemming van de werknemersvertegenwrdiging (ndernemingsraad f de persneelsvertegenwrdiging), zwel de persn als diens rl, te wrden vastgesteld. Dit stelt deze rganen in staat m de vinger aan de pls te huden: kan de preventiemedewerker zijn taken nafhankelijk uitveren? Staat hij als persn stevig geneg in zijn schenen? Krijgt hij een psitie waarin hij werkelijk invled kan uitefenen? Bij welke verleggen en veranderprcessen in de rganisatie is hij betrkken? Met elke rganisatie een preventiemedewerker hebben? Elke rganisatie met tenminste één werknemer aanwijzen als preventiemedewerker. Als de rganisatie maximaal 25 persnen in dienst heeft, dan mag de directeur/werkgever k eventueel zelf de preventiemedewerker zijn, mits hij ver vldende deskundigheid, ervaring en uitrusting beschikt m deze taken naar behren te vervullen. Wat met een preventiemedewerker den? De taken van een preventiemedewerker mvatten in ieder geval: het verlenen van medewerking aan het verrichten en pstellen van een risic-inventarisatie en - evaluatie (RI&E); het adviseren en nauw samenwerken met de werknemersvertegenwrdiging (ndernemingsraad f de persneelsvertegenwrdiging) ver de te nemen maatregelen vr een ged arbeidsmstandighedenbeleid; de maatregelen, zals vermeld nder punt 2 (mede) uitveren, dan wel daaraan meewerken. In de praktijk adviseert de preventiemedewerker geregeld de arbdienstverleners en werkt hij waar mgelijk nauw met hen samen. Dat wrdt nu k in de vernieuwde wetgeving vastgelegd, zdat de activiteiten van arbdienstverleners, preventiemedewerker, werknemersvertegenwrdiging en werkgever ged p elkaar kunnen wrden afgestemd. He kunnen we de kennis en vaardigheden van de preventiemedewerker p het gewenste niveau brengen? Het is belangrijk dat de preventiemedewerker zich ged vrbereid p de stevigere rl die vrtvleit uit de vernieuwde wetgeving. Arb Unie biedt een basistraining Preventiemedewerker aan p verschillende lcaties dr Nederland. Vanaf mei starten er speciale trainingen vr preventiemedewerkers, die dieper ingaan p de nieuwe rl. Deze eendaagse training Preventiemedewerker Upgrade gaat nder andere in p de rlverdeling, samenwerking met werkgever en OR, gevraagd en ngevraagd adviseren aan OR en werkgever en mgaan met weerstand. Arb Unie geeft deze training Preventiemedewerker Upgrade p 15 juni in Eindhven, 19 september in Zwlle en 6 ktber in Nijmegen. Meer infrmatie Neem cntact p met uw accuntverantwrdelijke f stuur uw vraag naar: infrmatie@arbunie.nl Bekijk k ns webinar ver de vernieuwde Arbwet. De vrgaande gegevens zijn bedeld als algemene infrmatie en zijn niet begd als advies vr cncrete situaties. De infrmatie is zrgvuldig samengesteld. Arb Unie ervaart echter geen aansprakelijkheid vr de njuistheid en/f nvlledigheid van de aangebden infrmatie. Arb Unie, juni 2017