'i I -~-,L. I bx BETREFFENDE DE BEMALING VAN DE NOORDOOSTPOLDER

Transcriptie

1 ' J J A A R V E R S L A G -~-,L bx - BETREFFENDE DE BEMALNG VAN DE NOORDOOSTPOLDER

2 r-"...-,."> '1 2:;::;>,:,+, &,;,*A;J L,,-. -n., JAARVERSLAF - BXTREFFENDE DE BEMALNG VAN DE NOORDOOSTPOLDER + b* n h o u d : --- HOOFDSTUK 1 - NRCHTNG VAN DE POLDER. Polderafdelngen 2. Bemalng 3. Onderbemal-ng 4. Sluzen 5. nlaatsluzen 6. Neerslag 7. Vlaterhushoudng 8. Zoutgehalte HOOFDSTUK 2 - WAARNEMNGEN GEDURENDE Polderwaterstanden 10. Neerslag 11. Schutwater 12. ngelaten water 13. Bemalngsbedrjf 14. Onderbemalng 15. Waterbalans 16. Zoutbalans HOOFDSTUK 3 - BEDRJFSVOERNG 17. Gemaal 'Smeenge' 18. Gemaal 'Buma' 19. Gemaal 'Vsserng'

3 B JLAGEN: 1. Stuategebed met afdelngsgrenzen. 2. Berekenng van de neerslag. 3. 'aterstanden n de polder. 4. Neerslag per dag n mm, gemddeld over de gehele polder. 5. Neerslag per maand n mm. 6. Hoeveelheden schut- en afgelaten water. 7. Hoeveelheden ngelaten water. 8. Pompuren en wateropbrengst van de gemalen. 9. Q-cjfers over de gehele polder. 10. Q-cjfers over Afdelngl. 11. Q-cjfers over Afdelng Chlordegehalte polderwater. 13. Onderbemalng.

4 1RC:lTNG JAARVERSLAG betreffende de benalng van de Noordoostpolder over 1969 HOCFDSTUK 1. ~ Polderafdeln~ -. VAN DE POLDER De waterstaatkundge eenhed van de Noordoostpolder bestaat ut het drooggelegde gebed groot ca ha, een d.eel van het voormayge eland Urk groot ca. 50 ha, het voormalge eland Schokland groot 136 ha en een deel van het randgebed gelegen tussen de polder en de vroegere Zuderzeedjk te weten de Blokzjlerbutenlanden en een smalle strook ten noorden hervan tot Kunre, tezamen groot 355 ha. De andere randgebeden te weten Lemsterhop, de Polder Butendjks- veld, de Butenpolder achter Kunre en een deel van Urk wateren af op het Jsselmeer of op Freslandsboezem. Het totaal te bemalen oppervlak bedraagt derhalve ha of we1 rond ha. De polder s gespltst n twee afdelngen met normaal polderpel van respecteveljk NAP -4,50 m en NAP -5,70 m. De oppervlakten van deze afdelngen bedragen thans respecteveljk rond ha en ha (ze bjlage 1). 2. Bemala De bemalng van de hoge afdelng (~fdelng 1) geschedt door het elektrsch gemaal 'Smeenge' nabj Vollenhove (De Voorst) met twee pompen, elk met een capactet van 600 m3 per mnuut; de bemalng van de lage afdelng (Afdelng 2) door het elektrsch gemaal 'Buma' en het deselgemaal 'Vsserng' nabj respecteve- ljk Lemmer en Urk, elk utgerust met dre pompen met een capac- tet van respecteveljk 545 m3 en 520 m3 per mnuut. De bemalngscapactet bedraagt voor de gehele polder 13 mm voor de afdelngen len 2 afzonderljk gemddeld respecteveljk 16 en 12 mm per etmaal. en 3. Onderbemalng Enkele delen van de polder de door nklnken van de bodem zo laag zjn komen te lggen, dat bj het normaal polderpel de afwaterng onvoldoende zou zjn, hebben een onderbemalng, waarmee het pel nogmaals 0,50 m wordt verlaagd.

5 De onderbemalng s ge?nstalleerd n Afdelng 1 nabj Marknesse; deze bestrjkt een op~ervla:te van 245 ha, ut te breden tot ha; her zjn genstalleerd 2 elektrsch aangedreven vjzels elk met een capactet van 20 m3 per mnuut. Nabj Tollebeek zjn n de 2e afdelng twee elektrsche gemaaltjes geplaatst, eder met twee pompen, waarvan de capactet 20 m j respecteveljk 30 m3 per mnuut bedraagt en waarmee een gebed van 305 ha respecteveljk 470 ha kan worden onderbemalen. Het laatste gebed s voorlopg net groter dan 380 ha. De capactet van de onderbemalng bedraagt gemddeld 18 mrn etmaal, wanneer het gehele gebed zal zjn afgesloten. Deze capactet s groter dan de van de hoofdgemalen n verband met de gerngere bergng en de beperkng van het gebruk van elektrctet tjdens de speruren. per - 4. Sluzen Naast de dre hoofdgemalen te Lemmer, Urk en De Voorst bevnden zch scheepvaartsluzen. Bovenden s er bj Marknesse een ver- bndngsslus tussen de eerste en de tweede polderafdelng, de zowel voor de scheepvaart als voor het aflaten van water van de hoge naar de lage afdelng kan worden gebrukt (spucapac- tet rnax. 690 rn3/mn.). 5. nlaatsl- Ten behoeve van de landbouw op droogte-gevoelge gronden wordt water van buten n de polder gelaten. Dt zogenaamde nfltratewater wordt op een 7-tal plaatsen onttrokken aan het Jsselmeer, daarenboven wordt bj Kune water ngelaten ut Freslandsboezem. Grote hoeveelheden water worden bovenden het gehele jaar door ngelaten ten behoeve van het Waterloopkundg Laboratorum De Voorst, dat het water na het doorlopen van de modellen sput op de Zr~olse Vaart nabj gemaal 'Smeenge'. 6. Neersla~ De neerslag wordt dageljks gemeten om 8 uur 's morgens op een 11-tal plaatsen, welke zoveel mogeljk verspred lggen over de polder. De plaats van de regenmeters s op bjlage 2 weergegeven, met de daarbj behorende nvloedssfeer van elke meter. Aan de hand vandezenvloedssferen en de gemeten regenhoeveelheden kan de gemddelde neerslag voor de gehele polder of voor elke polderafdelng afzonderljk worden berekend.

6 7. Waterhushoudng --.. De hoeveelheden water, welke worden utgeslagen, n- en ut- gelaten, alsmede de neerslag worden dageljks bepaald. De waterbalans van de polder kan worden weergegeven door mddel van de formule: N + K + = U + V + B, waarn: N = neerslag.k = kwel = ngeleten hoeveelhed water U = utgeslagen en/of utgelaten hoeveelhed water V = verdampng B = toename van bergng n kanalen, tochten, sloten en bodem. Hervan kunnen de termen N, en U worden geneten. De formule wordt daarom geschreven: K - V - B = U - N - = Q. n de vrntermaanden s V K - B = 4 of we1 K = Q + B. = 0, waarutvolgt: Vordt Q berekend over een vol jaar dan geldt B = 0 en s derhalve K - V = Q. Gedurende de wntermaanden overheerst de kwel en s Q postef; tjdens de zomermaanden zal de verdampng over het algemeen zo groot zjn, dat Q negatef wordt. 8. Zoutgehalte Naast de waterbalans kan een zoutbalans worden opgesteld. Gemeten norden de zoutgehalten van het utgeslagen water, alsmede van het door het Waterloopkundg Laboratokum ngelaten water. Van het ngelaten water ten behoeve van de nfltrate v~ordt het zoutgehalte net afzonderljk bepaald; hervoor s aangehouden het zoutgehalte van het Jsselmeerv~ater bepaald als gemd~delde van de waarnemng op verschllende plaatsen n de betreffende perode.

7 - HOOFDSTUK WAARNEMNGXN GEDURENDE Polderwaterstanden Op bjlage 3 s een overzcht gegeven van de polderwaterstanden, gemeten bj de gemalen en de tussenslus te Marknesse. Deze waterstanden zjn herled ten opzchte van normaal polderpel. n 1969 lagen zj gemddeld 0-16 cm beneden normaal pel. De polderwaterstand werd laag gehouden n verband met de plaatsng van boordvoorzenngen langs vaarten en tochten. 10. Neerslag De waarden van de neerslag 'per dag', als gemdddlde over de gehele polder en 'per maand', als gemddelde over de 2 polderafdelngen, zjn vreergegeven op respecteveljk de bjlagen 4en5. De totale neerslag per jaar was net bjzonder hoog. De grootste neerslag per etmaal bedroeg 29,7 mm (16 augustus). 11. Schutwater De hoeveelheden schutwater en water, afgelaten van de hoge naar de lage afdelng, n m3 en omgerekend n mm over de desbetreffende polderoppervlakken, zjn opgenomen n bjlage ngelaten water Op bjlage 7 staan de hoeveelheden ngelaten water, ten behoeve van de nfltrate en Platerloopkundg Laboratorum De Voorst, utgedrukt n m3 en n mm over de desbetreffende polderoppervlakken. Ten gevolge van het opsputen van rjksweg 6 bj Zwolse Hoek n de Noordoostpolder (Afdelng 2), zjn de navolgende hoeveelheden water ngelaten: maart m3 jun m3 sept m3 aprl m3 jul m3 okt m3 me m3 aug, m3 Herbj s de verhoudng zand : water 1 : 4 aangehouden.

8 13. Bemaln~sbedrjf Op bjlage 8 zjn per gemaal aangegeven het aantal pompuren, het waterverzet n m3 en het waterverzet utgedrukt n mm waterschjf over het betreffende polderoppervlak. Evenals n voorgaande jaren kan worden vastgesteld, dat de belastng van gemaal 'Smeenge' toeneemt door toedoen van het Waterloopkundg Laboratorum. Ten opzchte van de totale afgevoerde hoeveelhed water bedroeg het aandeel van het Waterloopkundg Laboratorum n de jaren 1961 tot en met 1969 utgedrukt n procenten: 20,O - 26,8-32,5-42,2-21,2-22,3-23,7-37,6 en 24,O. 14. Onderbemalng De opbrengsten van de 3 gemaaltjes zjn weergegeven op bjlage 13. Het verschl n belastng van de gemaaltjes te Tollebeek en Marknesse moet worden toegeschreven aan het verschl n kwel van de orde van grootte van 1,5 mm per etmaal. 15. Waterbalans De Q-cjfers voor de gehele polder, alsmede voor de eerste en de tweede polderafdelng zjn vermeld op de bjlagen 9, 10 en 11. Evenals n de voorgaande jaren, bljkt ook n 1969 een dudeljk verschl te bestaan tussen het jaarcjfer van de Q voor de bede af delngen. 16. Zoutbalans De chlordecjfers zjn weergegeven op bjlage 12. De totale hoeveelhed chlorde s bepaald voor de gehele polder en net voor de polderafdelngen afzonderljk.

9 HOOFDSTUK 3. BEDRJFSVOERNG 17. Elektrsch gemaal 'Smeenge' Aan de bemalngsnstallate werden de normale onderhoudswerk- zaamheden utgevoerd. Stroomverbruk Het totale stroomverbruk volgens egen metng bedroeg: kwh en was aldus verdeeld: ky4h voor de hoofdmotoren en kwh voor de verlchtng en hulpvermogen. Het verbruk der hoofdmotoren bedroeg 16,5 kwh per m3 utgeslagen water. Het totale stroomverbruk volgens de Jsselcentrale bedroeg: kwh waarvan: kwh n de nachturen en kvh n de daguren. 18. Elektrsch gemaal 'Buma' Aan de bemalngsnstallate werden de normale onderhoudswerk- zaarnheden utgevoerd. Stroomverbruk Het totale stroomverbruk bedroeg volgens egen metng: kwh en was aldus verdeeld: kvjh voor de hoofdmotoren en kvjh voor verlchtng en hulpvermogen. Er werd kwh afgenomen voor slusverlchtng. Het verbruk der hoofdmotoren bedroeg 19,8 kwh per m3 utgeslagen water met nbegrp van het gebruk der omvormers. Het totale stroomverbruk volgens P.E.B. Fresland bedroeg kkh. De verdelng van de afgenomen kwh naar de tareven was: kwh n de nachturen kwh n de resturen en 300 kv(h n de lchturen.

10 19. Deselgemaal 'Vsserng' De pokhouten lagerbussen van de waterpompen 1 en 2 werden vervangen door een bronzen bus, gevoerd met wtmetaal en tevens werd mechansche smerng toegepast. Aan de bemalngsnstallate werden verder de normale onderhoudswerkzaamheden utgevoerd. Gasole en kwh verbruk Het aantal opgewekte kwh door de generator bedroeg 665 kwh. Van de Jsselcentrale werd afgenomen kwh. Het deseloleverbruk bedroeg of 868,8 ton (s.g. 0,8j) waarvan: 829,2 ton voor de hoofdmotoren en 0,4 ton voor de hulpkracht en verlchtng en 39.,2 ton voor verwarmng en dversen. Het deseloleverbruk van de hoofdmotoren bedroeg 4,5 kg per m3 utgeslagen water.

11

12 4 NVLOEDSSFEREN REGENMETERS Gemddelde neerslag over de gehele polder 0,072A ,103C*0,08D*0,11E.0.(98F 0,1lG+0,062H + 0,086J1 0.07K. 0,08 L Gemddelde neerslq over afdelng 1 O,323A+OO83Br0,034F+q218G+~279H+0,063J - ~emddelde neerslag over aldelng 2,o,o~~~.oJ~~c.o.~ozD.0,142~.0.245~,2,079j+0,092J r0,09ok+0,104l L? ZUDERZEEWERKEN -~ Noto nr Rljlage BEMAUNG NOORDOOSTPOLDER 1969 BEREKENNG VAN NEERSLAG L Sc haal 1.2oo.000. Dlod d n" ~~' an bloden, -

13

14 Bemalng Woordoos tpolder 1969 NZERSLAG GEDDELD OVER DE GEHELE POLDER N MM PER ETMAAL - B;l_ap-e / jan. febr. mrt. apr. 0,8 18, ,o , ,1-0, ,e 2,7. 1, ,3 3,7 2,7 2,4 l,3 12,3 0,5 3,4 3,5 21, a, ,O 11, ,6 0,7 4,9 1,1 0,3 ' 012 0,2 1,2 3,5-0; ) - - me jun jul 3,7 - O,4-9,9 0,4 1,2 0,2 3 0,l ,9-4,1 21,- 4,8-5,2-2, ,l 0, , , , dec. Totaa, - 49 Kormaal gemddelde voor Nederland volgens gegevens.n.u.1.. over ; j 77 A,...- : ~12 72 r Afwjkngen n Flevolnnd over r p + 1~,5 +a 1 8 : 48 +? (+26.5r+2 &. &--. _L >

15 -- NEERSLAG PER AAAND N MM GEMETEN N DE VERSCHL1,ENDZ REGENSTATONS 1969 EN GEMDDELD OVER DE POLDER Maard Espel Ramspol Blok- Mark- haven - januar 36.9 februar aaart aprl me j un 62.6 jul augustus :;eptember qktober 66, :ecember 33,4 / Totaal VOORGAANDE JAREN: --

16 Bemalng HOEVEELHEDEN SCHUTVtATER EN Noordoostpolder 1969 HOEVEELHEDEN AFGELATJN CATER VAN HOGE NXAR LAGE AFDELNG Afdelng Afdelng 2 / G e h e ~ - ~ ~ r d ~ 1 mm = m3 1 mm = m3 1 mm = m3/ Spuen Marknesserslus ~ Voorster- /-t4ark- 14a-k- 1 Urker- j Frese Maand slus / nesser- jrotaal jnesser- slus 1 Slus Totaal ' Tot aal Totaal j Afd. Afd. / slue lslus T. januar f ebruar j maart aprl 716 me jun jul augustus september oktober november Totaal :~ L.. VOORGAANDE JAREN:

17 Bemalng Noordoostpolder r '- - Elaand januar f ebruar maart aprl me jun jul augustus September oktober november' december HOEVEELHEDEN WATER NGELATEN VOOR NFLTRATE EN HLT WATERLOOPKUNDG LABORATORUM (W.L.L.) Afdelng 1 Afdelng 2 Gehele polder 1 mm = m3 mm = m3, 1 mn = m r-zfltrate Bjlage 7 W.L.L. / Totaal W.L.L. 1 Totaal n n m3 :..- n mm -~ ~~~-~ Totaal L : VOORGAANDE JAREN:

18 Bemalng Noordoostpolder 1969 GZNALEN OPBRCNGST EN POMPUREN Bemalen opp ha 1 mm = 480 O( Utgemalen n m3 Aantal pompuren Opbrengst n mm l*aand...r L-.+. r- umal '~ssernd L P ~. ~. januar februar maart j aprl me jun jul 9882 augustus september j 9287 oktober ' november 5628 december Totaal -. 'Smeenget Totaal l~umat&serng' 'Smeenge' / 'Bumat lylfserng' 'Smeenget Totaal, j / 3619~' 5501'~ " j 251,l ,- VOORGAANDE JAREN:

19 Bemalng Noordoostpolder Q-CJFERS VOOR DE GEHELZ POLDSR HOEVEELHEDZN N hm OVER HET POLDEROPPERVLAK Bjla~e mm = 48000om3 - _ Maand Neerslag Schutwater nfltrate Tofaal 1 Utgernalen Q, en W.L.L. 1 ontvangen.. \ J.-- 1 januar 42, ,7 54,2 ; 82; februar 1 49,5 t 277 6,5 58,7 76, maart ' ,8 63,o ,o aprl 76, ,5 93,7 69,1-24,6 me 94, , , t9 jun 62, ,7 81, jul 50,4 4t ,o 48, augustus 1 209, , ,6-124,7 september 1 10~1 434 ' 16,7 31,2 54,7 + 23,5 oktober 31,9 5,4 13,6 50,9 49,l :?,8 november 92,O 5,o 5,3 102, december 1 34,9 2y ,5 58,3 + 15'8 ' C ' Totaal 1 805,6 46,l ,4 999r1 _ j L _.- VOORGAANDE JAREN : ' -

20 pppp Bemalng Noordoostpolder 1969 Maand Neerslag - januar maart februar aprl me 103,9 jun jul 48,4 augustus 214,8 sept ember 10,4 oktober november 87, 1 december - -- Q-CJFERS VOOR AFDELNG HOEVZELHEDZN N MM OVZR HET POLDCROPPERVLAK VAN DC AFDELNG 1 Schutwater nfttrate Voorsterslus W.L;L ,7 4,1 28, 5*3 37,l 6,7 48;3 5, 42, ,4 6,9 43,6 7;l 34;l ,8 4,4 35,2 4,8 22, ;o Totaal ontvangen Utgemalen 94;7 87,5 99;7 92,4 94,1 42,6 36 $0 88,5 21, ~ Harknesserslus. Totaal Bjlage 10 1 mm = m3 Q Afdelng 1 Totaal [ 64,4 419,l , ,6 / 21-5 / , ; ,4 1 ; , ,2 21,O 33*2 37,2 42,5 44,O - 88,8 101 ;4 98,3 99 ; 7 64; 7 72;4 128,l 66,2 55;O 82,7 62,3 VOORGAANDE JA REH :

21 .~. - Eemalng Noordoostpolder 1969 El aand Q-CJFERS VOOR AFDELNG 2 -- HOEVdLLHEDEN N MM OVZR HET POLDEROPPERVLAK VAN DE AFDZLNG 2 Meerslag, ~arknesser-/ 1 rnm = m3 Schutwater Frese- / Spuen 1 Totaal 1 Utgemalen Q Urker- en Mark- nfltrate / ontvangen 'Buma' en 'Vsserng' Afdelng nesserslus / slus 1 2 januar f ebruar rnaar t aprl me jun jul augustus September oktober november december t '~ ~.+ ~ Totaal 1 788'8 46, ,.... ~~~ ~ - c , ,4 824,5-133~9 ~ VOOHGAANDE JAREN: BBLOTHEEK RJXSD:;.:ST VOOR DE

22 N 1 coo, --, l a0 Lna 1 T - r -- mo *n 1.an ' : -- f \DO ' W c. rr ON ;... 3 j Y, 0 M O r OO\&rU mnmmcor ' M 1.d E. w t. ~ n ~ n n ~ ~cc.0 n c ~ r j. >, r rr?r,-rrt-rnn, r E 1 8 rl C C ".... L U x oooooooooooo 6& -. -~. : NO ; : Mt. " - ;*n : ; rcc j ' a m, NM <, : LnN / lot. ' ' Mt.. nn

23 ~. ~.- Bemalng Noordoostpolder ONDERBEMALNG Bjlage Marknesse Tollebeek 1 Tollebeek 2 opbrengst Aantal, opbrengst opbrengst 1. Aantal ~antal pompuren ln m3 ' n mm ' ; n m3 n - T mm n m3 1 n mm pompuren pompuren... -J januar , ,5 februar j ,7 109 : 196, 51,6 maart 14'4 173 j 70, ,6 / 98 j ' ,j aprl ,o / , , , me ,9 j un ,8 j 7 8 2, , ,6 ; 72 jul 98 48, ~ augustus / 161, j 57,o , september ,7 j ; 7, , oktober ; 51,O j 3, , 1595 november , ' , ~- 58,o / ,l. : ,3 --.' ' L :._d_e_c_e.m&r.. T qt aal : 712 ' 279,8, 939 j 1689 j444, L.-.-~.. VOCRGALNDE JAREN:......