Wijkatlas IJsselstein-Noord

Transcriptie

1 2012 Wijkatlas IJsselstein-Noord Gemeente IJsselstein

2 Inhoud 1. Schets van de wijk Wijkanalyse IJsselstein-Noord Fysiek-ruimtelijke staat van de wijk Sociaal-maatschappelijke staat van de wijk Samenvatting wijkanalyse...19 Bijlage 1: Bevolkingsopbouw...27 Bijlage 2: Woninggegevens Bijlage 3: Sociale gegevens en voorzieningen...36 Bijlage 4: Woonomgeving...42 Bijlage 5: Veiligheid en leefbaarheid...47 Bijlage 6: Samenleven en participatie...49 Bronvermelding

3 1. Schets van de wijk Drie buurten IJsselstein-Noord bestaat uit drie buurten: IJsselveld-Oost, IJsselveld-West en Europa-Oranjekwartier. Samen vormen zij het noordelijke gebied van IJsselstein, tussen de Nedereindse plas en het open gebied Rijnenburg aan de noordkant en de Utrechtseweg en Zomerdijk aan de zuidkant. 1. IJsselveld-Oost De eerste woningen van IJsselveld-Oost in de wijk werden gebouwd in Het is een buurt met veel waterpartijen en groenzones met drie type woningen: portiekflats van 4 hoog, rijtjeswoningen met plat dak, en rijtjeswoningen met schuin dak. Alle flats zijn sociale huurwoningen. De eengezinswoningen zijn grotendeels koopwoningen in het goedkope segment. Klik hier voor meer IJsselveld-Oost. De wijk wordt ten zuiden begrensd door de sneltram met de wijken Oranjekwartier en Europakwartier aan de overkant van de tramlijn. Ten noorden van de wijk ligt het open gebied van Rijnenburg en de Nedereindse Plas. Ten westen wordt aangesloten op IJsselveld-West en ten oosten liggen de N210 en de A2. De hoofdstructuur van IJsselveld-Oost bestaat uit een rondweg die achtereenvolgens Televisiebaan, Ruimtevaartbaan en De Baan heet. Vanaf het midden loopt in westelijke richting het fiets- en wandelpad Hitteschild. 3

4 Per 1 januari 2012 had IJsselveld-Oost inwoners, 8% van de totale IJsselsteinse bevolking. Er wonen relatief veel jongeren en weinig senioren. IJsselveld-Oost is een zogenaamde multiculturele buurt, 45% is allochtoon. IJsselveld-Oost heeft geen winkels, op één supermarkt na. Er is geen echte kern; wat nog het meest in de buurt komt van een centrum is het gebied rondom de school De Overkant, supermarkt Jumbo, de snackbar, Studio 10 en het Journaalplantsoen met een grote voetbalkooi en een speelplek. Studio 10 is in 2009 door de gemeente gebouwd om een (tijdelijk) onderdak te bieden aan jongeren en andere wijkbewoners voor sociaal-culturele activiteiten. Een zeer belangrijke ontwikkeling is dat gemeente IJsselstein en woningbouwvereniging Provides in 2008 zijn gestart met een wijkvernieuwingsproject. Het project omvat renovatie van de flats en sloopen nieuwbouw. Daarnaast heeft het project een belangrijke veiligheids- en sociale component en politie en Pulse zijn dan ook nauw betrokken. Meer informatie over het wijkvernieuwingsproject is te vinden op 2. IJsselveld-West IJsselveld West (Edelstenenwijk) is gebouwd tussen 1972 en De buurt kent dezelfde ontsluitingsstructuur als IJsselveld-Oost. Het karakter is nog groener, omdat er aantrekkelijke groenzones (onder meer voormalige boomgaarden) en waterpartijen zijn. De voorzieningen bestaan uit een winkelcentrum, een multifunctioneel centrum voor zorg en welzijn, een sporthal, twee basisscholen, een school voor speciaal onderwijs en een sportpark. Klik hier voor meer IJsselveld- West. De wijk wordt ten zuiden begrensd door het sportpark IJsseloever. Ten noorden van de wijk ligt het open gebied van Rijnenburg. Ten westen wordt aangesloten op IJsselveld-West en Oranjekwartier. De hoofdstructuur van IJsselveld-West bestaat uit een rondweg die achtereenvolgens De Baan, Edelstenenbaan en Zomerdijk heet. Per 1 januari 2012 had IJsselveld-West inwoners, ruim 8% van de totale IJsselsteinse bevolking. Er wonen relatief veel 55+ers. IJsselveld-West is een buurt met twee gezichten: aan de ene kant de schakelflats die eigendom zijn van woningbouwvereniging Provides. Aan de andere kant de eensgezinswoningen, het merendeel koopwoningen, van de Edelstenenwijk. Een rustige buurt, waar men houdt van het groen en het rustige karakter. De buurt heeft een centrum, namelijk het gebied van winkelcentrum De Clinckhoeff. Nadeel van dit winkelcentrum is dat het overdekt is en een naar binnen gekeerde uitstraling heeft. Er zijn plannen om het winkelcentrum en de omgeving te vernieuwen. Het aantal voorzieningen wordt hiermee uitgebreid en er komen sociale huurwoningen bij. Het plan is nu in de toetsingsfase en wordt binnenkort met de bewoners besproken. Naast het winkelcentrum bevindt zich aan de ene kant de trambaan en sporthal met daaraan grenzend een parkje waar jongeren zich vaak ophouden. Niet altijd tot ieders genoegen. Er wordt veel overlast gemeld. Op sportpark IJsseloever is een officiële JOP (Jongerenontmoetingsplaats). Deze moet plaats maken voor het vierde kunstgrasveld. Samen met de jongeren, bewoners en de wijkmedewerkers wordt gezocht naar een alternatief. Aan de andere kant van het winkelcentrum ligt het multifunctioneel centrum Sterrenwacht, enigszins verstopt. 4

5 IJsselveld-West is op alle gebieden goed voorzien: winkels, sportvelden, basisscholen, openbaar vervoer, zorg en welzijn. Het multifunctioneel gebouw Sterrenwacht heeft hier in belangrijke mate aan bijgedragen. Veel activiteiten op het gebied van zorg/welzijn vinden hier plaats. Een echte inloopuitstraling heeft het gebouw echter niet. Er wordt wel veel georganiseerd door zowel de bewoners(groep) als de welzijnsinstelling en heeft ook een huiskamerfunctie. 3. Europa/Oranjekwartier Europakwartier dateert uit de periode Er is veel aandacht besteed aan speel- en groenvoorziening in deze buurt. De bouw is gevarieerd met zowel middelhoogbouw als geschakelde eengezinswoningen en twee-onder-een-kap woningen. Oranjekwartier is een van de oudste buurten van IJsselstein: het oudste en nog bestaande gedeelte is het Rode Dorp aan het Imminkplein en de Poortdijk, uit Klik hier voor meer Europa/Oranjekwartier. De rest van Oranjekwartier stamt uit de periode De wijk bestaat voornamelijk uit eengezinswoningen en een strook middelhoogbouw. Opvallend is het aantal gebouwen in Oranjekwartier dat op de monumentenlijst staat: maar liefst 35. De belangrijkste ontsluitingswegen zijn de Europalaan (50 km/u) en de Oranje Nassaulaan (50 km p/u). De buurt ligt min of meer ingeklemd tussen de Utrechtseweg in het zuiden en de trambaan ten noorden. Het wandel- en fietspad Poortdijk loopt vanaf IJsselveld-Oost door Europa/Oranjekwartier naar de binnenstad. Per 1 januari 2012 had Europakwartier en Oranjekwartier 749 inwoners, bij elkaar bijna 7% van de totale IJsselsteinse bevolking. Er zijn relatief veel eenpersoonshuishoudens in deze buurt (33%) en met name in Europakwartier ook veel allochtonen (28%). Er zijn geen winkels in deze buurt, wel een aantal (kleine) bedrijven. Belangrijke trekpleister is het overdekte zwembad De Hooghe Waerd. Er zijn twee basisscholen, een kleine sportzaal met bar en vergaderruimte (Poortdijk) en een grotere sporthal aan de rand van Oranjekwartier (IJsselhal). De Ontmoetingskerk (protestant), Pauluskerk (katholiek) en de moskee zijn de belangrijkste markeringspunten in Europakwartier. De Poortdijk scheidt de buurten Europakwartier en Oranjekwartier van elkaar en verbindt ze met de binnenstad. Deze buurt heeft geen echte kern, door het gebrek aan winkels. Er is een aantal speelplekken, maar geen echte ontmoetingsplek, niet binnen noch buiten. De Ontmoetingskerk trekt wel veel bewoners aan voor activiteiten en bijeenkomsten. De bewonersgroep Europa- en Oranjekwartier is hier actief bezig met burenhulp, sport en spel, en ontmoeting in de wijk. IJsseloevers Naast deze drie buurten bestaat het gebied dat IJsseloevers wordt genoemd. Hier wonen slechts 66 mensen. IJsseloevers beslaat het gebied tussen de Hollandse IJssel, de Oranjenassaulaan en de Zomerdijk. In IJsseloevers is een sportpark gevestigd, woningbouwvereniging Provides, en de voormalige gemeentewerf. De afgelopen jaren is hier ook een aantal vrijstaande woningen gebouwd. 5

6 2. Wijkanalyse IJsselstein-Noord Fysiek-ruimtelijke staat van de wijk Als we spreken over de fysiek-ruimtelijke staat van een wijk gaat het niet over de mensen die er wonen, maar om de gebouwen, voorzieningen, wegen en pleinen waar die mensen gebruik van maken. We kijken op drie schaalniveaus naar de wijk: de wijk in de stad, de wijk zelf, en de bebouwing van de wijk. 1. De wijk in de stad Bereikbaarheid IJsselstein-Noord heeft goede verbindingen met de rest van de gemeente. De wijk is goed bereikbaar met zowel de auto, het openbaar vervoer, de fiets als te voet. De autoverbindingen leiden snel naar de Utrechtseweg en van daaruit richting het centrum of de N210 en de A2. Met de bus en met de sneltram zijn Utrecht en Nieuwegein goed bereikbaar terwijl de andere kant op, naar het centrum van IJsselstein, 5 tot tien minuten geduld moet worden opgebracht omdat bus en tram eerst een rondje in de wijk Achterveld maken. Voor fietsers is de binnenstad dichtbij. Voor voetgangers uit IJsselveld-Oost en Europa/Oranjekwartier is de afstand tot het centrum goed te belopen: de Poortdijk leidt er rechtstreeks naar toe. Voorzieningen Binnen de wijk is een groot en divers aanbod aan voorzieningen te vinden. In IJsselveld-West ligt het winkelcentrum De Clinckhoeff met onder andere een supermarkt en een apotheek. Er zijn in Noord vijf bassischolen, twee kerken, een moskee, twee sporthallen, een sportpark, een zwembad, een multifunctioneel gebouw voor zorg en welzijn en een opvang voor tijdelijk daklozen. Van de drie buurten is IJsselveld-Oost het minst bedeeld qua voorzieningen, maar deze buurt heeft wel als enige een jongerenaccommodatie. Aanpalend aan de wijk zijn mogelijkheden voor landschapsrecreatie: het platteland van Rijnenburg (en de Nedereindse Plas) vormt bijna letterlijk de achtertuin van de wijk. De binnenstad van IJsselstein, met een groot aantal winkels, bevindt zich op ongeveer één tot anderhalve kilometer van IJsselstein- Noord. Ook voorzieningen die iets verder weg liggen, zoals Stadhuis en Fulcotheater en Zorgcentrum Mariënstein, zijn met de fiets of met het openbaar vervoer goed te bereiken. Hetzelfde geldt voor het voortgezet onderwijs dat aangeboden wordt op het Cals College. Alleen sportpark Groenvliet ligt wat verder weg. Een bijzondere voorziening die op ongeveer een half uur met het openbaar vervoer ligt is de Utrechtse binnenstad. Hier is een rijk aanbod aan theaters, restaurants, musea en andere gelegenheden. 2. De wijk Karakter IJsselstein-Noord is over het algemeen een rustige en groene woonwijk. Er zijn geen doorgaande routes door de wijk. Er zijn geen winkelstraten en er is weinig (zichtbare) bedrijvigheid. De meeste bedrijvigheid is rond het winkelcentrum Clinckhoeff, de Jumbo en bij het sportpark IJsseloever. Het winkelcentrum in IJsselveld-West is echter naar binnen gekeerd en levert weinig zichtbare levendigheid vanaf de straat. De gemeentewerf is in 2011 verplaatst naar een ander deel van de stad. Ook de rest van het voormalige industrieterrein IJsseloevers zal straks voornamelijk uit woningen 6

7 bestaan. IJsselveld ligt aan de rand van de stad en het spoor van de sneltram fungeert als een fysieke barrière met de rest van de wijk. Europa- en Oranjekwartier liggen tegen de binnenstad aan, maar worden daarvan gescheiden door de Utrechtseweg. De Poortdijk zorgt wel voor een veel gebruikte route tussen de wijk en het centrum. IJsselstein-Noord heeft een aantal voorzieningen waar bewoners van buiten de wijk gebruik van maken: winkelcentrum Clinckhoeff, het zwembad Hooghe Waerd, de IJsselhal, sporthal Poortdijk, sportpark IJsseloever met vijf verschillende sportverenigingen, de Jenaplanschool, stichting Boka en VEG (Evangelische Gemeente) de Startbaan. Openbare ruimte en ruimtelijke structuur IJsselstein-Noord is sinds 2006 ingericht volgens het verkeersprincipe Duurzaam Veilig. Hiermee is heel IJsselstein-Noord 30km/h zone geworden met bijbehorende inrichting, behalve de ontsluitingswegen (De Baan, de Televisiebaan, de Europalaan en de Noord-IJsseldijk). Desondanks scoren Europa/Oranjekwartier en IJsselveld-West slechter dan het IJsselsteins gemiddelde 1 als het gaat om de verkeersoverlast. IJsselveld-Oost scoort juist beter. Te hard rijden staat in alle drie buurten in de top vijf van problemen van de bewoners. De parkeerpleinen in IJsselveld-Oost dragen niet bij aan een goede uitstraling, maar de ruime parkeergelegenheid wordt wel zeer gewaardeerd door de inwoners. Ook in Europa/ Oranjekwartier scoort de parkeerruimte heel goed volgens de Dimensus-monitor. Des te verbazender dat het parkeerprobleem volgens de bewoners niet alleen in IJsselveld-West met voorrang moet worden aangepakt, maar ook in Europa/Oranjekwartier én in IJsselveld-Oost. In IJsselstein-Noord is vooral de Edelstenenwijk in IJsselveld-West een zeer groene buurt. In de andere buurten concentreert het groen zich meer op bepaalde, niet aaneengesloten plekken, zoals het Journaalplantsoen, het Oostenrijkplantsoen, de boomgaard, het gebied richting Nedereindse plas en langs de randen van de wijk. Over het algemeen heeft de wijk een groene uitstraling, behalve de grote parkeerterreinen tussen de portiekflats in IJsselveld-Oost. Het vele groen in de wijk is een sterk punt van IJsselstein-Noord en wordt gewaardeerd door de bewoners. Met name in IJsselveld-West scoort de variatie in het groen boven gemiddeld. Het groen in IJsselveld-Oost is vanuit de wijkvernieuwing al op veel plekken omgevormd en opgeknapt. Begin 2013 worden de pleinen Eurovisieplein, Kameraplein, Monitorplein en Nipkowplein aangepakt. Voor de rest van de wijk geldt dat er gestart wordt met een bewonersparticipatietraject voor de omvorming van de openbare ruimte, en met name het groen. Het doel is om de beheerskosten naar beneden te krijgen en toch een bepaald kwaliteitsniveau te handhaven. Voorzieningen Door IJsselstein-Noord rijdt een spitsbus, lijn 346, en de sneltram van Utrecht naar IJsselstein. De sneltram heeft twee haltes in Noord: één is halte Hooghe Waerd, op de grens van IJsselveld-Oost en Europakwartier, dichtbij de scholen en supermarkt Jumbo. De andere halte ligt naast het winkelcentrum De Clinckhoeff in IJsselveld-West. Het openbaar vervoer wordt door de bewoners hoog gewaardeerd. Behalve IJsselveld-Oost, IJsselveld-West, Europa/Oranjekwartier en IJsseloevers maken ook de inwoners van het landelijk gebied Noord gebruik van de zorg- en welzijnfaciliteiten van het gebied IJsselstein-Noord. In dit gebied zijn de meeste voorzieningen en activiteiten op het gebied van wonenwelzijn-zorg van IJsselstein te vinden, met name rondom het Multifunctioneel Centrum (MFC) De Sterrenwacht. In de Sterrenwacht vinden welzijnactiviteiten plaats en is de 1 e lijnsgezondheidszorg 1 In het najaar van 2011 heeft voor de derde keer een onderzoek onder bewoners naar de leefbaarheid en veiligheid van IJsselstein plaats gevonden. Met als doel de actuele situatie en problemen op wijk- en buurtniveau in kaart te brengen. Het onderzoek is uitgevoerd door Dimensus. In totaal hebben bewoners aan het onderzoek meegewerkt (36% respons). 7

8 gehuisvest. Vlakbij ligt het winkelcentrum De Clinckhoef, het Fokusproject en is aansluiting met het openbaar vervoer. De doorgankelijkheid van de buitenruimte is ingericht volgens de richtlijn Voetpaden voor iedereen. Deze richtlijn is opgesteld door Cliëntenbelang Utrecht. Zie ook Naast het Multifunctioneel Centrum de Sterrenwacht zijn er meer welzijnsvoorzieningen in IJsselstein- Noord, zoals het Wijkinformatiecentrum (WIC). Hier vinden overleggen van de bewonersgroepen plaats, zijn medewerkers van Pulse (buurtbemiddeling, jongerenwerkers) te vinden, de wijkbeheerders van Provides, en de huis-aan-huis adviseur van de gemeente. In 2002 zei de bewonersgroep IJsselveld-Oost het volgende over de voorzieningen in IJsselveld-Oost: Op het gebied van sociale voorzieningen ontbreekt het aan een centrum of gelegenheid waar activiteiten ontplooid kunnen worden. Hierdoor mist IJsselveld-Oost een ontmoetingsplek voor jong en oud in de wijk. Voor de jongeren zou in samenhang met de ontwikkelingen rond de Brede School mogelijkheden kunnen worden gecreëerd. Deze plek is inmiddels (2009) gerealiseerd. Studio 10 vervult sinds 2009 een belangrijke rol in de wijk als ontmoetings- en activiteitenruimte voor bewoners en met name jongeren uit de buurt. Zie ook en De Brede school ontwikkeling is tot nu toe niet doorgezet in IJsselstein-Noord. Met de samenwerking van de scholen in Europakwartier kan dit weer op de kaart worden gezet en ook de scholen in IJsselveld bij worden betrokken. In Europa/Oranjekwartier zijn geen multifunctionele accommodaties voor welzijn en zorg. Wel kan de Ontmoetingskerk gehuurd kan worden voor activiteiten en overleggen. Evenals de vergaderzaal Poortdijk, gevestigd in de sporthalruimte aan de Poortdijk 34. De moskee heeft een ontmoetingsruimte waar alleen activiteiten voor moskeegangers plaatsvinden. In IJsselstein-Noord zijn geen intramurale voorzieningen aanwezig. Wel kunnen BOKA (opvang daken thuislozen) en de Weiderij, een dagopvang voor mensen met een verstandelijke beperking, genoemd worden. De thuiszorgorganisaties, waaronder Vitras/CMD, en de intramurale instellingen Ewoud Gasthuis en Axioncontinu leveren zorg aan huis. Vitras/CMD levert zorg en verpleging vanuit kleinschalige wijkteams. De bewoners van Noord zijn (zeer) tevreden over de voorzieningen in hun wijk. Met name het openbaar vervoer, het basisonderwijs, de winkels voor dagelijkse boodschappen en de vuilophaal worden gewaardeerd. Alleen in IJsselveld-Oost scoort de vuilophaal duidelijk onder gemiddeld, evenals het verenigingsleven. De voorzieningen voor jongeren stemmen veruit het minst tot tevredenheid, behalve in IJsselveld- Oost. De inwoners van Europa/Oranjekwartier en IJsselveld-West zijn samen met Achterveld-Noord het meest tevreden van alle IJsselsteiners. In IJsselveld-West scoren vooral de gezondheidszorgvoorzieningen boven gemiddeld. Onderhoud 53% Van de IJsselsteiners is tevreden over het onderhoud en schoonhouden in de wijk. Het meest tevreden is men over het onderhoud aan fietspaden; het minst tevreden is men over het onderhoud van speelvoorzieningen en het onderhoud van trottoirs. Vergeleken met 2009 zijn bewoners nu duidelijk meer te spreken over het onderhoud. De drie buurten van IJsselstein-Noord scoren alledrie iets onder het IJsselsteins gemiddelde; vooral bewoners van IJsselveld-West zijn beduidend minder vaak te spreken over het schoonhouden rondom 8

9 winkels en het onderhoud aan stoepen, wegen en fietspaden. Bewoners van Europa/Oranjekwartier zijn vaker minder positief over het schoonhouden rond winkels. Aangezien er geen winkels in deze buurt zijn, moet deze uitkomst wel betrekking hebben op de winkels in Noord of zelfs het centrum. Sinds een aantal jaren kunnen bewoners een stukje groen in de buurt adopteren. Dit is het zogenaamde zelfbeheer groen. Bewoners sluiten daartoe een overeenkomst met de gemeente, waarin onder andere staat wat de bewoners doen en wat de gemeente voor haar rekening neemt. Het aantal afgesloten contracten is nog zeer beperkt maar neemt wel toe. Hier liggen in IJsselstein- Noord veel mogelijkheden. 3. De bebouwing IJsselstein-Noord heeft koop- en huurwoningen. Van de huurwoningen is het overgrote deel (80%) van woningbouwvereniging Provides. Van de vier buurten heeft alleen Oranjekwartier meer koopwoningen dan huurwoningen. Van de in totaal woningen zijn er slechts 58 vrijstaand. Het merendeel zijn flats, rijwoningen en hoekwoningen. Alleen IJsselveld-West heeft geschakelde woningen. De gemiddelde WOZ-waarde van de woningen in Noord is tussen de 2 en 3 ton. Noord heeft niet echt markante gebouwen. De Startbaan en de Boka aan het Hitteschild zijn jaren 70 gebouwen zonder uitstraling. Het recent gebouwde multifunctionele gebouw Sterrenwacht in IJsselveld-West is speelser van uitstraling, maar wel een beetje weg gestopt en weinig uitnodigend. De Ontmoetingskerk in Europakwartier is architectonisch onopvallend, en vooral functioneel. Ook de woningen uit de jaren 60 en 70 zijn vrij onopvallend. Met name de portiekflats uit de jaren 70 in IJsselveld-Oost worden als onaantrekkelijk en eentonig ervaren. Woningbouwvereniging Provides werkt in het kader van de wijkvernieuwing wel aan de uitstraling van IJsselveld-Oost. Flats worden gerenoveerd en op de lange termijn zullen sommige flats worden gesloopt en nieuwbouw worden gepleegd. Het plan is om de buurt een herkenningspunt te geven in de vorm van twee nieuwe, hoge flats (7-laags) met hoogwaardige appartementen. Er ligt daarnaast een plan klaar om het winkelcentrum Clinckhoeff aan te passen en op te waarderen. Onderdeel van het plan is om een woontoren van zeven lagen te realiseren van 30 appartementen in het segment sociale huur. IJsselveld-Oost heeft de minst en IJsselveld-West de meest gevarieerde bebouwing van Noord. De eensgezinswoningen zijn veelal gebouwd in zogenaamde hofjes met een plukje groen en kleine speelplekken. Oranjekwartier springt er echt uit in Noord. Het is één van de oudste wijken van IJsselstein. De rode huizen stammen uit Veel van de woningen staan op de monumentenlijst. Woningbouwvereniging Provides is de enige grote speler op de sociale woningbouwmarkt in IJsselstein met in totaal woningen. IJsselveld-Oost heeft veel grote huurwoningen, de 5- kamerwoningen van ca 95m2. Dit trekt de grote gezinnen. De kleinste woningen zijn de 2- kamerwoningen, van 39 m2. Onlangs zijn de portieken van de flats afgesloten wat een veiliger gevoel geeft. Eén van de afgesloten portieken is omgebouwd tot Wijk Informatie Centrum. Ook zijn de balkons gerenoveerd en zijn er liften geplaatst in sommige flats. Een groot aantal appartementen en eengezinswoningen gaat na vertrek van de zittende huurder in de verkoop, waardoor het aantal huurwoningen behoorlijk afneemt. Europa/Oranjekwartier heeft sociale huurwoningen die iets minder groot zijn dan in IJsselveld. Ze zijn wel gewild, gezien de langere wachttijd. Alle woningen worden na vertrek van de zittende huurder door Provides gerenoveerd: keuken, badkamer, cv en leidingwerk. De schakelflats in IJsselveld-West zijn ruim; het merendeel heeft drie of vier kamers. De schakelflats zijn voorzien van een lift en liggen dicht bij de wijkvoorzieningen. 9

10 Sociaal-maatschappelijke staat van de wijk De sociaal-maatschappelijke staat zegt iets over de bewoners die in een wijk wonen, en de manier waarop ze met elkaar samenleven. Om een goed beeld te krijgen van de sociaal-maatschappelijke staat, wordt de wijk vanuit vijf invalshoeken bekeken: 1. Bewonerskenmerken 2. Sociaal-economische kenmerken 3. Veiligheidssituatie 4. Sfeer en sociale samenhang 5. Woonbeleving 1. Bewonerskenmerken Bevolkingsopbouw- en samenstelling IJsselstein heeft op 1 januari 2012 in totaal inwoners. IJsselstein-Noord heeft inwoners; 23,5 % van het totale aantal inwoners van IJsselstein. De meeste mensen in Noord wonen in IJsselveld-West. Dit komt door het grote aantal portiekflats in deze buurt van Provides. Mede door de bouw van het complex New Limits is het aantal inwoners in deze buurt het meest toegenomen in de afgelopen vijf jaar. Het aantal senioren (65+) is relatief hoog in Europa/Oranjekwartier en IJsselveld-West. Gemiddeld 18% tegenover 12,6% in heel IJsselstein. IJsselveld-Oost heeft in vergelijken met de omliggende buurten een relatief jonge bevolking met slechts 9% senioren en bijna 21% kinderen tussen de 0 en 13 en 11% jongeren tussen 13 en 20 jaar. In IJsselveld-West en Oost zijn veel eenpersoonshuishoudens: 36%. Voor heel IJsselstein is dit 29%. Het percentage eenpersoonshuishoudens stijgt, in 2004 was het nog 34% in IJsselveld-West en Oost en 27% voor heel IJsselstein. Overigens is het aantal eenpersoonsgezinnen in alle buurten het grootst. De gemiddelde gezinsgrootte is voor heel IJsselstein dan ook hoger dan in IJsselstein-Noord. In IJsselveld-Oost zijn wel relatief veel grote gezinnen, van zes personen of meer. In Europakwartier en in IJsselveld-Oost zijn relatief veel gescheiden huishoudens, 10% tegenover 7% in IJsselstein gemiddeld. Dit heeft te maken met het plaatsen van urgenten in de sociale huurwoningen zoals gescheiden moeders met kleine kinderen die snel een woning nodig hebben. Onder allochtonen wordt verstaan zowel westerse als niet westerse allochtonen: mensen waarvan één of beide ouders in het buitenland zijn geboren. Het aantal allochtonen in IJsselstein is al een aantal jaren stabiel: iets boven de 20%. IJsselstein-Noord kan een etnisch gemengde wijk worden genoemd met gemiddeld 28,3% allochtonen. Er zijn wel verschillen tussen de buurten. Met name Europakwartier (28,5%) en IJsselveld-Oost (46,2%) springen er bovenuit voor wat betreft het aantal allochtonen. Ook in deze buurten blijft het percentage redelijk stabiel: respectievelijk 27% en 45,4% in Van de allochtonen zijn mensen met Marokkaanse wortels de grootste groep. Huurders Hoe lang wachten mensen die staan ingeschreven op Woningnet op een sociale huurwoning in IJsselstein-Noord? De gemiddelde wachttijd op een woning van Provides in Noord was in jaar, en is in 2011 toegenomen tot 5,9 jaar. Het langst wachten mensen op een woning in Europakwartier, gemiddeld 6,7 jaar in De leegstand (aantal dagen tussen vertrek oude huurder en komst nieuwe huurder) is afgenomen. In 2007 nog gemiddeld 35 dagen, in 2011 nog maar 16 dagen. Dat kan betekenen dat de populariteit 10

11 van de wijk is toegenomen. Nu is wel het aanbod van vrijgekomen sociale huurwoningen in Noord gedaald van 115 in 2007 naar 99 in Toch zien we dat de leegstand vooral in IJsselveld-Oost is afgenomen, van 46 naar 11 dagen maar liefst. En het aanbod aan woningen is hier nagenoeg gelijk gebleven. De buurt is dus wel degelijk populairder onder potentiële huurders. Het percentage wisselingen per huurwoning noemen we de mutatiegraad. In IJsselstein-Noord is de gemiddelde mutatiegraad hoger dan het gemiddeld van IJsselstein. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat er in Noord vrijwel alleen meergezinswoningen (flats) zijn. Eengezinswoningen kennen namelijk een lagere mutatiegraad. Opvallend is dat in alle buurten van Noord de mutatiegraad de laatste jaren is gedaald of nagenoeg gelijk gebleven; alleen in Oranjekwartier is deze gestegen met 7% in Een reden hiervoor is niet bekend. De inwoners van IJsselstein waarderen hun woning gemiddeld met een 7,9. In IJsselstein-Noord is deze score nagenoeg dezelfde (7,4 tot 7,9). IJsselveld-Oost scoort het laagst met een 7,4 maar hoger dan in 2009 (7,1) en 2007 (7,2). Allochtonen zijn negatiever over hun woning (7,0) dan autochtonen (8,0). Bewoners van een koopwoning (8,1) zijn duidelijk meer te spreken over hun woning dan bewoners van een huurwoning (7,1). 2. Sociaal-economische structuur Inkomen Over het gemiddelde inkomen in IJsselstein-Noord zijn geen hele recente cijfers bekend. De meest recente dateren uit 2009 en zijn afkomstig van het CBS. IJsselveld-West heeft verreweg het hoogste gemiddelde inkomen van IJsselstein-Noord. Voor heel Noord geldt dat het onder het gemiddelde van IJsselstein zit. Het percentage werkzame personen in IJsselstein is 76,5% in In IJsselstein-Noord ligt dit percentage iets onder het gemiddelde. Het aantal bijstandsuitkeringen in IJsselstein-Noord op 1 januari 2012 is 50% van het totaal aan bijstandsuitkeringen in IJsselstein. Schuldhulpverlening (shv) Schuldhulpverlening wordt door de gemeente aangeboden aan bewoners van IJsselstein die in financiële problemen verkeren, schulden hebben, en daar zelf niet meer uitkomen. In IJsselstein worden alleen stedelijk gegevens bijgehouden. De cijfers in de tabel over 2011 en 2012 zijn het resultaat van tellingen van de nieuwe aanmeldingen. Het aantal aanmeldingen in IJsselstein-Noord is hoog, in 2011 was dit 66% van het totaal. Opvallend is ook dat het aantal nieuwe aanmeldingen in Europakwartier over de 1 e zes maanden in 2012, net zo hoog is als in heel Veiligheid en overlast Criminaliteitscijfers De wijk als geheel kent weinig uitschieters in criminaliteit. Op de meeste onderdelen scoort de wijk redelijk gemiddeld. Per buurt zijn er wel enkele uitschieters: vernieling en vandalisme komen relatief veel voor in Europakwartier. Dat wordt gedeeltelijk verklaard door de aanwezigheid van de sporthal en het zwembad in Europakwartier. IJsselveld-West is in 2012 geplaagd door een groot aantal woningen auto-inbraken. In IJsselveld-Oost komen nog relatief veel bedreigingen/mishandelingen voor. In 11

12 totaal zijn in IJsselstein-Noord in de 1e helft van vernielingen geregistreerd door de politie, 27 woninginbraken, 17 auto-inbraken en 15 bedreigingen/mishandelingen. De criminaliteitscijfers van heel IJsselstein dalen al enkele jaren. Ook de halfjaarcijfers van 2012 tonen, met een daling van 18%, aan dat IJsselstein wederom vasthoudt aan deze dalende lijn. Het aantal woninginbraken (-32%), fietsendiefstal (-43%) en vernielingen (-10%) is gedaald. Alleen in het aantal auto-inbraken (+26%) en huiselijk geweld (+28%) is een stijging te zien. De goede resultaten zijn mede te danken aan de diverse projecten ter voorkoming van veel voorkomende criminaliteit, zichtbare aanwezigheid van toezichthouders op straat en de nauwe samenwerking met politie en andere partners in veiligheid. Ook de inzet van steeds meer inwoners met hun deelname aan de projecten Waaks! en Burgernet geven criminelen minder kans hun slag te slaan in de woonwijken. Veiligheidsbeleving Aan de IJsselsteiners is gevraagd of zij zich in het algemeen wel eens onveilig voelen. Daarbij konden zij ook aangeven hoe frequent (vaak, soms, zelden) zij zich onveilig voelen. Drie op de tien (30%) IJsselsteiners voelt zich in het algemeen soms tot vaak onveilig. Van alle respondenten voelt 22% zich nooit onveilig, 48% voelt zich zelden onveilig en 28% voelt zich soms onveilig. Slechts 2% voelt zich vaak onveilig. Vergeleken met 2009 en 2007 voelen bewoners zich duidelijk veiliger in IJsselstein. Zo voelt 70% zich vrijwel altijd veilig tegenover circa 50% van de bewoners in 2009 en Vergeleken met 2009 voelen bewoners van alle wijken zich nu veiliger (gemiddeld +18%). Dat geldt zeker ook voor de bewoners van IJsselveld-Oost (+24%) en IJsselveld-West (+21%). In de eigen wijk Bewoners voelen zich in de eigen wijk over het algemeen veiliger. Gemiddeld geeft 20% van de bewoners aan zich soms tot vaak onveilig te voelen. Acht op de tien bewoners voelt zich dus (vrijwel) altijd veilig in de eigen wijk. Bewoners van IJsselveld-Oost voelen zich het meest onveilig in de eigen wijk: 8% vaak en 34% soms. Er wordt in IJsselveld-Oost wel een significante verbetering van (het gevoel van) de veiligheid gesignaleerd ten opzichte van Het functioneren van het buurthuis Studio 10 speelt hierbij ook een cruciale rol, naast de intensieve inzet van de politie. Daarnaast heeft de inzet van buurtvaders (tot 2011) en (sinds april 2011) van streetcoaches en BOA s ), een belangrijke bijdrage geleverd aan (het gevoel van de) veiligheid in de wijk. Ook wordt het inzetten van intermediairs uit de wijk zelf gezien als een sleutel tot verbetering van onderlinge verhoudingen in de wijk. De overlast door hangjongeren in de wijk is sterk afgenomen. Dit is vooral te danken aan de inzet van de politie, buurtvaders, streetcoaches en BOA s (zie eerder) en de ontwikkeling van Studio 10. Het buurthuis heeft veel positieve invloed op de leefbaarheid in de wijk. Aan de andere kant heeft Studio 10 daarmee echter ook het image gekregen van een ontmoetingsplek voor Marokkaanse jongeren. Ook bewoners van Europa/Oranjekwartier voelen zich meer dan gemiddeld (29%) onveilig in de eigen wijk. En ook IJsselveld-West scoort lager dan het IJsselsteins gemiddelde: 25% voelt zich vaak tot soms onveilig. Bewoners van IJsselstein-Noord voelen zich dus vaker onveilig dan andere bewoners van IJsselstein. Het aantal misdrijven in Noord wijkt echter niet veel af van dat in de rest van IJsselstein. De beleving is dus anders dan de cijfers aangeven. Bewoners voelen zich in de eigen wijk duidelijk veiliger dan in 2009 en Toen voelde circa 30% zich soms tot vaak onveilig in de eigen wijk, nu bedraagt dat aandeel 20%. Bewoners voelen zich in 12

13 alle wijken veiliger dan twee jaar geleden. In sommige wijken is het verschil minimaal zoals in Achterveld West / Achterveld Zuid / Groenvliet (-1%), in andere wijken voelen bewoners zich nu duidelijk veel minder onveilig dan in 2009 zoals in IJsselveld Oost (-17%) en in Kasteelkwartier / Hazenveld / Overwaard / Nieuwpoort / Panoven / Baronnye / Binnenstad (eveneens -17%). Bewoners die zich onveilig voelen, voelen zich vooral s avonds op straat in de eigen wijk het meest onveilig, op de voet gevolgd door bij een bus- of tramhalte. De mate van dreiging in IJsselstein is met een 8,9 klein te noemen. Onder dreiging wordt verstaan: tasjesroof, drugsoverlast, geweldsdelicten, mensen die op straat worden lastig gevallen, dronken mensen op straat, bedreiging. In IJsselveld-Oost is de score het laagst, maar met een 7,6 is de dreiging niet heel groot. IJsselveld-Oost scoort beduidend beter dan twee jaar geleden. Toch komt mishandeling/bedreiging nog best vaak voor in Noord zoals de cijfers uitwijzen: 15% van alle misdrijven in Noord in de 1 e helft 2012 valt onder de noemer dreiging. De bewoners geven IJsselstein in 2011 een 6,6 als het gaat om vermogensdelicten. Onder vermogensdelicten wordt verstaan: woninginbraak, beschadiging of vernieling aan auto s of diefstal vanaf auto s, diefstal uit auto s, diefstal van auto s, fietsendiefstal. Het cijfer is hetzelfde als in In Noord scoort met name IJsselveld-Oost laag, met een 5,4. Toch scoort IJsselveld-Oost duidelijk beter dan voorgaande jaren. IJsselveld-West scoort over 2011 vrij gemiddeld, maar daar zien we in 2012 wel een stijging van het aantal vermogensdelicten in de 1 e helft van het jaar. Wat betreft verloedering scoort IJsselstein gemiddeld vrij laag, een 6,1. IJsselveld-Oost scoort met een 5,0, het laagste van alle wijken. Ook IJsselveld-West (5,7) en Europa/Oranjekwartier (5,7) scoren onder gemiddeld. Vergeleken met 2009 is de situatie met betrekking tot verloedering in IJsselstein verbeterd. Dit geldt vooral voor IJsselveld-Oost waar de indicator is gestegen van 3,8 naar 5,0. Wat zien de bewoners als belangrijkste problemen in hun buurt en welke willen ze met voorrang aanpakken? Buurt Top 5 problemen Top 3 aanpakken Europa/Oranjekwartier 1. Te hard rijden 1. Parkeerproblemen 2. Hondenpoep op straat 2. Te hard rijden 3. Inbraak in woningen 3. Overlast door jongeren 4. Overlast jongeren 5. Zwerfvuil IJsselveld-Oost 1. Rommel op straat / zwerfafval 2. Te hard rijden 3. Inbraak in woningen 4. Hondenpoep 5. Rondslingerende winkelwagentjes IJsselveld-West 1. Hondenpoep 2. Inbraak in woningen 3. Parkeeroverlast 4. Rommel op straat / zwerfvuil 5. Te hard rijden 6. Rondslingerende winkelwagentjes Overlast door jongeren 2. Veiligheid 3. Parkeerproblemen 1. Parkeerproblemen 2. Veiligheid 3. Overlast door jongeren Opvallend is dat de top 5 en de top 3 niet overeenkomen. Er zijn dus problemen die veel voorkomen, maar waaraan bewoners geen prioriteit geven.

14 Overlast IJsselstein als geheel scoort volgens de bewoners een 8,0 als indicator voor de mate van overlast. IJsselstein-Noord wijkt daar nauwelijks vanaf. Opvallend is dat ook IJsselveld-Oost een hoge score heeft, namelijk een 7,9. De gemiddelde score is weer iets toegenomen vergeleken met Bijna de helft van de inwoners van IJsselstein heeft de afgelopen 12 maanden overlast in de wijk ervaren (45%). Hierbij valt te denken aan geluidsoverlast, overlast van omwonenden, overlast van huisdieren, overlast van kinderen en jongeren of overlast van vuilnis en rommel. Bewoners van IJsselveld-West hebben minder dan gemiddeld last (38%). Het aandeel bewoners dat overlast heeft ervaren is iets gestegen vergeleken met In IJsselveld-Oost en IJsselveld-West is het aantal meldingen juist gedaald. Meldingen van overlast gaan in IJsselstein-Noord met name over geluidsoverlast en overlast van vuilnis en rommel. In heel IJsselstein is het aantal meldingen sterk afgenomen, maar in IJsselveld-Oost is deze afname veel groter dan gemiddeld in IJsselstein. In 2011 is het percentage meldingen (per 100 inwoners) in IJsselveld-Oost lager dan in geheel IJsselstein. Eén op de drie inwoners die overlast hebben ervaren, heeft aangifte gedaan. De bewoners van IJsselstein-Noord doen vaker aangifte dan het gemiddelde. Vooral bewoners van Europa/Oranjekwartier hebben nu beduidend vaker aangifte gedaan (van 25% naar 40%). De politie is de instantie waaraan bewoners vooral meldingen van overlast doorgeven. Net iets meer dan de helft van de bewoners die overlast hebben ervaren, hebben zich gewend tot de politie. Drie op de tien melders hebben zich met de laatste melding gericht tot de gemeente. Voor wat betreft verkeersoverlast, scoort IJsselstein een 7,2. Binnen de gemeente scoort vooral Europa/Oranjekwartier met een 6,3 onder gemiddeld en IJsselveld-West (7,6) juist boven gemiddeld. In IJsselveld-Oost is de beleving van de verkeersoverlast gunstiger dan in vorige jaren, van 6,1 naar 6,9. Buurtbemiddeling Meer dan 50% van de aanmeldingen in 2011 komt uit Noord. Dat is een aanzienlijke stijging ten opzichte van eerdere jaren (31% in 2009 en 2010). Ook Provides noteert de meeste klachten uit Noord (wijk met de meeste huishoudens) en tekent daarbij aan dat het aantal klachten uit IJsselveld-Oost in absolute zin is afgenomen. Geluidsoverlast staat met stip op één bij de klachten die Provides ontvangt. Portiekoverlast, een categorie die buurtbemiddeling niet kent, staat op nummer Sfeer en sociale samenhang Wat vindt de bewonersgroep Schakelflats van hun buurt? De wijk IJsselveld-West en dan in het bijzonder de Schakelflats, is een geweldige wijk om in te wonen. We beschikken over heel veel groen, met daarbij de stadsvijver en de boomgaard als bijzondere plekken. Uiteraard zijn ook de flats zelf heel bijzonder met al hun ruimte en variabele indeling. Verder is het in het algemeen erg gemoedelijk in onze wijk en zijn er heel veel mensen die elkaar ook echt kennen; kijk maar eens in het winkelcentrum hoeveel mensen elkaar begroeten en een praatje maken met elkaar. Buiten dit gezellige centrum hebben we ook nog de halte van de sneltram, die mooi centraal ligt, de sporthal en het wijkcentrum De Sterrenwacht met daarin de dokterspost. Wat wil je nog meer in een wijk, waarschijnlijk wonen de meeste mensen dan ook met 14

15 veel plezier in deze wijk en zijn dik tevreden! Wat vindt de bewonersvereniging Edelstenenwijk van hun buurt? De wijk is vrij ruim opgezet en wij kunnen wel zeggen dat het een rustige wijk is met veel groen. Zeker een wandeling door de wijk waard. De wijk ligt aan de rand van IJsselstein met een weids uitzicht over groen, echter wel met een hoge parkeerdruk, waarbij ook Sportpark IJsseloever zeker onze aandacht heeft qua parkeerruimte. Over de vergrijzing van de wijk kunnen wij echter stellen dat er de laatste 3-5 jaar weer meer jongeren in de wijk zijn komen wonen, wat het aanzien en de vrolijkheid in de wijk zeker ten goede komt. Al met al zijn wij van mening, dat het een gezellige en mooie wijk is. Met heel veel groen en een rijke schakering aan vogelsoorten waar het plezierig wonen is. Sociale kwaliteit Bij de sociale kwaliteit gaat het om de manier waarop de bewoners in IJsselstein met elkaar omgaan. De bewoners van IJsselstein geven de sociale kwaliteit met een 6,2 net een voldoende. De sociale kwaliteit in IJsselveld-West is iets hoger (6,3). De sociale kwaliteit in IJsselveld-Oost (5,9) en Europa/Oranjekwartier (6,0) ligt iets onder het gemiddelde. Bewoners van koopwoningen (6,3) zijn iets positiever dan die van huurwoningen (5,9). De toename is duidelijk boven gemiddeld in IJsselveld-Oost (van 4,5 in 2007 naar 5,0 in 2009 tot 5,9 in 2011). Driekwart van de bewoners van IJsselstein-Noord vindt het (zeer) belangrijk dat de sociale samenhang wordt vergroot. Door het aanbieden van voorzieningen of het ondersteunen van bewonersinitiatieven. De manier waarop contacten kunnen worden gestimuleerd zijn volgens de bewoners vooral: vraag en aanbod aan elkaar koppelen in de wijk (56%) en een sociale ontmoetingsplek (24%). Verder wordt nog genoemd: eenmalige wijkactiviteiten, ondersteuning van de gemeente bij gezamenlijk onderhoud groen, samen de woonomgeving onderhouden. Voor het koppelen van vraag en aanbod is een digitaal platform gecreëerd: Hierop kunnen bewoners vraag en aanbod (producten, diensten) plaatsen. Ontmoetingsplekken zijn er wel (Sterrenwacht, Studio 10), maar nog weinig uitnodigend. Hier liggen kansen. Het opbouwwerk kan een grote rol spelen bij het vragen naar en stimuleren van bewonersinitiatieven. Niet aanbodgericht, maar vraaggestuurd werken. Met name in IJsselveld-Oost en Europakwartier is hier nog behoefte aan. Beroepskrachten kunnen voor een continuïteit zorgen die van vrijwilligers niet kan worden gevraagd, zonder alles over te nemen van bewoners. 15

16 5. Woonbeleving Meldingen woonomgeving Bij het KCC van de gemeente IJsselstein zijn in meldingen binnen gekomen over de woonomgeving in IJsselstein-Noord. Dit is een kwart van alle meldingen, dus in verhouding met het aantal wijken (vier). De top vier van meldingen: afval, openbare beplanting, bestrating/verharding en vernielingen. Verreweg de meeste meldingen kwamen uit IJsselveld en gingen over afval. Er wordt niet verder gespecificeerd. Het kan zwerfvuil betreffen, grofvuil (denk aan afgedankte meubels bij een verhuizing), of vuilniszakken naast de afvalcontainers in plaats van erin. Circa één op de tien inwoners heeft in 2011 gebeld met het telefoonnummer van de gemeente om meldingen over de woon- en leefomgeving door te geven. Veelal had deze melding betrekking op een klacht over de woonomgeving (10%). Er zijn maar weinig bewoners die dit nummer hebben gebeld voor het maken van een afspraak, voor het ophalen van grofvuil (2%) of voor het verkrijgen van informatie (2%). Eén op de drie inwoners heeft expliciet aangegeven geen reden hiervoor te hebben gehad, de helft was echter niet bekend met dit nummer om meldingen door te geven over de woon- en leefomgeving. Waardering woonwijk Uit de vraag hoe prettig men de wijk waarin men woont vindt, blijkt dat bijna iedereen deze als prettig (72%) of zelfs zeer prettig (23%) kwalificeert. Het aandeel bewoners dat de wijk niet prettig vindt, varieert van 1% tot 7%; alleen IJsselveld-Oost wordt door beduidend meer bewoners als (zeer) onprettig ervaren (17%). In alledrie buurten van IJsselstein-Noord zijn de scores hoger dan in Vooral bewoners van IJsselveld-Oost laten zich dit jaar veel positiever uit over de buurt (van 6,3 in 2007 naar 6,5 in 2009 naar 7,0 nu). Bij de andere buurten verschilt het oordeel 0,1 punt. Het oordeel is niet echt veranderd vergeleken met Alleen bewoners van Europa/Oranjekwartier laten zich vaker zeer positief uit en minder vaak negatief. Ook bewoners van IJsselveld-West zijn minder vaak negatief over hun woonomgeving dan twee jaar geleden. In de meeste wijken varieert het rapportcijfer voor de wijk tussen de 7,4 en 7,7. Alleen in IJsselveld- Oost is de gemiddelde waardering met een 7,0 iets lager. Gehechtheid Van alle bewoners van IJsselstein voelt tweederde (65%) zich gehecht aan de wijk waarin men woont. De gehechtheid aan IJsselveld-Oost (53%) is minder groot; die aan Europa/Oranjekwartier (66%) en IJsselveld-West (68%) iets groter. De gehechtheid aan de buurt neemt toe naarmate men ouder is en naarmate men er langer woont. Bewoners van een koopwoning voelen zich ook vaker (zeer) gehecht aan de wijk dan bewoners van een huurwoning. De gehechtheid aan de buurt in Europa/Oranjekwartier (+11%) is sterk toegenomen ten opzichte van 2009 terwijl die in IJsselveld-West (-8%) is gedaald. 16

17 Medeverantwoordelijkheid Negen van de tien bewoners (91%) voelen zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid en veiligheid in hun wijk. Het gevoel van medeverantwoordelijkheid ligt duidelijk onder gemiddeld in IJsselveld-Oost (80%). De scores van Europa/Oranjekwartier (89%) en IJsselveld-West (93%) zijn hoger, maar wel gedaald ten opzichte van Onder mensen tussen 30 en 65 jaar is het gevoel van medeverantwoordelijkheid het grootst (94%). Bewoners van koopwoningen (92%) voelen zich vaker medeverantwoordelijk voor de wijk dan bewoners van huurwoningen (85%). Bewoners die nog geen twee jaar in de buurt wonen, laten een minder grote verantwoordelijkheid zien (83%) dan bewoners die er al langer wonen (91%). Op de vraag wie als eerste verantwoordelijk is voor de leefbaarheid en veiligheid in de wijk, geeft de helft aan dat dit vooral de bewoners zelf zijn (50%). Daarnaast vindt een derde (36%) dat dit de verantwoordelijkheid is van de gemeente. De politie wordt duidelijk minder vaak genoemd als verantwoordelijke (9%). 6. Ontwikkeling en toekomstverwachting Ontwikkeling Ruim tweederde van de IJsselsteiners (69%) is van mening dat de woonwijk het afgelopen jaar niet achteruit of vooruit is gegaan. Het aandeel bewoners dat vindt dat de buurt achteruit is gegaan, is met 15% bijna twee keer zo groot als het aandeel dat een vooruitgang heeft waargenomen (8%). Alleen bewoners van IJsselveld-Oost geven vaker aan dat de buurt erop vooruit (25%) dan achteruit (15%) is gegaan. De renovatie van de flats, het onderhoud aan het groen, het buurthuis waardoor er minder jongerenoverlast is, worden naar voren gebracht als reden voor de vooruitgang. Voor IJsselstein als geheel is het beeld nauwelijks veranderd vergeleken met Alleen In IJsselveld-West is men juist positiever dan in Vooral het aandeel bewoners dat vindt de buurt erop achteruit is gegaan is fors gedaald (van 25% naar 15%). Bewoners tot 30 jaar geven vaker aan dat de buurt vooruit is gegaan (12%) of hebben vaker geen mening hierover (17%). Bewoners die al 10 jaar of langer in de wijk wonen, vinden vaker dat er sprake is van een achteruitgang (20%). Bewoners van huurwoningen zijn vaker van mening dat de buurt vooruit is gegaan (14%) dan bewoners van een koopwoning (7%). Toekomstverwachting Het merendeel van de bewoners verwacht dat de wijk hetzelfde zal blijven (59%); 16% weet het niet. Het aandeel bewoners dat uitgaat van een achteruitgang (15%) is groter dan het aandeel dat uitgaat van een vooruitgang (10%). De bewoners in IJsselveld-Oost zijn het positiefst over de toekomst van hun wijk. De renovatie, de verkoop van huurwoningen, de overige plannen voor de wijk en meer sociale contacten vormen voor een groot deel van de bewoners (29%) de aanleiding om positief te zijn over de toekomst. Toch is in IJsselveld-Oost het aandeel bewoners dat positief is over de toekomst gedaald ten opzichte van 2009: van 36% naar 29%. In IJsselveld-West is 8% positief over de toekomst van de wijk en in Europa/Oranjekwartier slechts 7%. Maar het aantal bewoners dat een achteruitgang verwacht, daalde in Europa/Oranjekwartier wel van 18% in 2009 naar 11% in

18 De bezuinigingen van de gemeente worden het meest naar voren gebracht als reden waarom de buurten achteruit gaan. Daarnaast wordt vaker gewezen op een teruglopende mentaliteit, de nieuwe bewoners die minder betrokken zijn bij de buurt en de opgroeiende jeugd. 18

19 3. Samenvatting wijkanalyse Voorzieningen De voorzieningen van IJsselstein-Noord zijn goed te noemen. Het aanbod is groot en divers. In deze wijk zijn de meeste voorzieningen en activiteiten op het gebied van wonen-welzijn-zorg van IJsselstein te vinden, met name rondom het Multifunctioneel Centrum De Sterrenwacht. De bewoners van Noord zijn volgens de leefbaarheidsmonitor (zeer) tevreden over de voorzieningen in hun wijk. De inwoners van Europa/Oranjekwartier en IJsselveld-West behoren samen met die van Achterveld-Noord zelfs tot de meest tevreden van alle IJsselsteiners. Met name het openbaar vervoer, het basisonderwijs, de winkels voor dagelijkse boodschappen en de vuilophaal worden gewaardeerd. Alleen in IJsselveld-Oost scoort de vuilophaal onder gemiddeld, evenals het verenigingsleven. De voorzieningen voor jongeren stemmen veruit het minst tot tevredenheid, behalve in IJsselveld- Oost. In IJsselveld-West scoren vooral de gezondheidszorgvoorzieningen boven gemiddeld. Behalve IJsselveld-Oost, IJsselveld-West, Europa/Oranjekwartier en IJsseloevers maken ook de inwoners van het landelijk gebied Noord gebruik van de zorg- en welzijnfaciliteiten van dit gebied. Mocht in de toekomst het landelijk gebied Rijnenburg worden bebouwd, dan zal dit extra druk leggen op de voorzieningen in IJsselstein-Noord. Om op deze en eventuele andere ontwikkelingen te anticiperen, is het belangrijk dat aanbieders van wonen, zorg en welzijn, het gebruik van en de behoefte aan deze voorzieningen goed monitoren. Bebouwing Noord heeft op een paar locaties na, een weinig opvallende uitstraling. Er zijn niet echt markante gebouwen en ook de woningen uit de jaren 60 en 70 zijn vrij onopvallend. Met name de portiekflats uit de jaren 70 in IJsselveld-Oost worden als onaantrekkelijk en eentonig ervaren. Om de wijk ook voor de toekomst aantrekkelijk te houden, zal er gewerkt moeten worden aan de uitstraling. Woningbouwvereniging Provides doet dit al in IJsselveld-Oost. Flats worden gerenoveerd en op de lange termijn zullen sommige flats worden gesloopt en zal nieuwbouw worden gepleegd. Het plan is om de buurt herkenningspunten te geven in de vorm van twee nieuwe, hoge flats (7-laags) met hoogwaardige appartementen. Er ligt ook een plan klaar om het winkelcentrum Clinckhoeff aan te passen en op te waarderen. Hiermee zal de wijk een meer herkenbare uitstraling krijgen. Studio 10 in IJsselveld-Oost is een tijdelijke voorziening. In 2014 loopt de vergunningstijd af. Het verdient aanbeveling om in 2013 duidelijkheid te geven over de voorziening en ervoor te zorgen dat Studio 10 het bruisend hart van de wijk wordt. Wonen De inwoners van IJsselstein waarderen hun woning gemiddeld met een 7,9. In IJsselstein-Noord is deze score nagenoeg dezelfde. IJsselveld-Oost scoort iets lager maar wel hoger dan in 2009 en Allochtonen zijn negatiever over hun woning dan autochtonen. Bewoners van een koopwoning zijn duidelijk meer te spreken over hun woning dan bewoners van een huurwoning. Dit verklaart meteen de lagere score van IJsselveld-Oost. De verhouding huur koop is in IJsselstein-Noord Veel huurwoningen dus. Zowel de leegstand als de mutatiegraad zijn gedaald tussen 2007 en Dit betekent dat de wijk populairder is geworden onder potentiële huurders. Wel is het aanbod van vrijgekomen sociale huurwoningen in Noord iets gedaald tussen 2007 en Woningbouwvereniging Provides heeft aangegeven dat een groot aantal appartementen en eensgezinswoningen na vertrek van de zittende huurder in de verkoop 19