Een aantal gegevens over de wijken is bijeengebracht in het onderliggende rapport. Hierin zijn de volgende onderwerpen opgenomen:

Transcriptie

1 Ruim zestien jaar is er ervaring met het bevorderen van leefbaarheid in de wijken in Dordrecht via wijkbeheer. Leefbaarheid in wijken heeft veel dimensies. Enkele trefwoorden zijn: schoon, heel, veilig, groen, gezellig, voldoende en goede voorzieningen, participatie en betrokkenheid van bewoners en een goede kwaliteit van wonen en woonomgeving. Het Programma Bureau Wijken van de gemeente Dordrecht werkt hierbij samen met andere organisaties in de stad, zoals woningcorporaties, welzijnsinstellingen, politie en andere diensten van de gemeente. Op basis van gegevens over de wijk ontstaat een beeld hoe een wijk er voor staat. Aan de hand hiervan wordt in een gezamenlijke visie de richting bepaald, waarin een wijk zich zou moeten ontwikkelen. De visie wordt vertaald in concrete meetbare doelstellingen en ook neergelegd in wijkjaarprogramma s. De staat van de wijken is de basis voor een door inwoners en professionals, gedeelde probleemanalyse van de wijk. Een aantal gegevens over de wijken is bijeengebracht in het onderliggende rapport. Hierin zijn de volgende onderwerpen opgenomen: 1. Samenstelling van de bevolking 2. Ontwikkeling bevolking (bevolkingsprognose) 3. Woningvoorraad 4. Leefbaarheid 5. Werkgelegenheid 6. Werkloosheid 7. Uitkeringsgerechtigden 8. Criminaliteit 9. Buurtproblemen 10. Sociale onveiligheid 11. Trots en vertrouwen 12. Uitslag Gemeenteraadsverkiezingen 13. Leerlingengewichten Voor het beschrijven van deze onderwerpen wordt gebruik gemaakt van verschillende bronnen en onderzoeken. Zoals de uitslagen van de verkiezingen voor de Gemeenteraad, het onderzoek Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 1, de bevolkingsprognose per wijk Dordrecht en registraties van bevolking, woningen, bedrijvigheid, werklozen en uitkeringsgerechtigden. Voor zover mogelijk zijn de gegevens in 2004 geactualiseerd. In deze samenvatting zal per onderwerp eerst ingegaan worden op de ontwikkelingen in Dordrecht. Daarna wordt ingezoomd op wijken die opvallend afwijken van het Dordtse gemiddelde. Ontwikkelingen Dordrecht in Samenstelling van de bevolking Evenals de afgelopen twee jaar is het aantal inwoners in Dordrecht per licht afgenomen. In 2004 daalde het aantal inwoners in totaal met 366 (-0,3%). Er is vooral een afname in de leeftijd van 25 t/m 39 jaar (-827: -3,2%). Vanaf 40 jaar neemt het aantal inwoners toe. In de leeftijdscategorie 50 t/m 64 jaar is die toename het hoogst (+414; +2,0%). Kijken we naar de verschillende bevolkingsgroepen dan steeg het aantal Marokkanen relatief het meest met 4,1% (+100 personen), gevolgd door het aantal Turken met 2,2% (+133 personen). Het aantal bewoners met de Antilliaanse of Surinaamse etniciteit daalde. De groep overige niet-westerse allochtonen nam licht toe. Het aandeel niet-westerse allochtonen op het totale aantal inwoners van Dordrecht bleef in vergelijking met het jaar daarvoor nagenoeg gelijk (17,7%). Qua huishoudensamenstelling zien we een toename bij de éénoudergezinnen met kind(eren) (+177; +3,1%) en de éénpersoons-huishoudens (+98; +0,6%). De twee-oudergezinnen met kind(eren) namen af (-192; -1,5%). 1 Het onderzoek Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht wordt in 2005 opnieuw geactualiseerd. Staat van de wijken 1

2 2. Ontwikkeling bevolking In 2004 is er een nieuwe bevolkingsprognose per wijk uitgekomen. De verwachting is dat tussen 2004 en 2020 de bevolking licht zal toenemen en dan vooral het aantal ouderen van 65 jaar en ouder. Naar verwachting zal het aantal kinderen van 0 t/m 14 jaar afnemen. 3. Woningvoorraad Het aantal woningen in Dordrecht nam in 2004 in totaal met 132 toe. Er zijn minder huurwoningen (-367; -1,4%) door onttrekkingen en verkoop. De gemiddelde woningbezetting (het gemiddeld aantal inwoners per woning) nam iets af van 2.30 naar Het aandeel huishoudens met een woonduur van nog geen jaar steeg licht van 9% naar 10%. 4. Leefbaarheid Tussen 2001 en 2003 ontwikkelde het rapportcijfer voorzieningen in de buurt (van 6,5 naar 6,6) en leefbaarheid in de buurt (van 6,8 naar 6,9) zich licht positief. Het rapportcijfer voor mensen in de buurt ontwikkelde zich licht negatief van 7,0 naar 6,9. Volgens bewoners is de woonkwaliteit en de sociale samenhang in 2003 ten opzichte van 2001 verbeterd. In 2003 scoort Dordrecht op de indicatoren verloedering van de omgeving en vermogensdelicten een gemiddelde van 4,9. In vergelijking met 2001 is dit een lichte daling. De scores anno 2003 liggen echter nog steeds ruimschoots boven die van 1999 (verloedering omgeving: 4,5 en vermogensdelicten: 4,1). Hierbij geldt: hoe hoger de indicatorscore, hoe meer verloedering of vermogensdelicten de bewoners in de buurt ervaren. 5. Werkgelegenheid Het aantal arbeidsplaatsen ( 12 uur per week) is van per gedaald naar per Dit is een daling met 792 (-1,5%). Het aantal werkzame mannen nam in deze periode met 429 (-1,4%) af, het aantal vrouwen met 363 (-1,7%). Het aantal vestigingen steeg met 174 tot een totaal van Deze stijging is vooral aan de één-persoons-bedrijven toe te schrijven (van per naar per ). 6. Werkloosheid In 2004 is het aantal werklozen met 21% gedaald ( personen). Het aandeel werklozen ten opzichte van de inwoners van 15 t/m 64 jaar (het werkloosheidsaandeel) daalde van 10,3% per naar 8,2% per De grote daling in Dordrecht in 2004 heeft echter grotendeels te maken met een eenzijdige wijziging van de inschrijvingsprocedure bij het CWI Rijnmond, waardoor werkzoekenden in fase 2 t/m 4 sinds een aantal maanden zelf verantwoordelijk zijn voor de verlenging van hun inschrijving. 7. Uitkeringsgerechtigden Het totale aantal uitkeringsgerechtigden Sociale Dienst daalde in 2004 met 207 personen (-4,3%). Met uitzondering van de 65-plussers (+4,4%) was er voor de overige leeftijdsgroepen sprake van een daling. Vooral het aantal jongeren met een uitkering daalde aanzienlijk (-133: -19,6%). Het aandeel uitkeringsgerechtigden ten opzichte van de inwoners van 15 jaar en ouder daalde in 2004 licht (van 5,0% naar 4,8%). 8. Criminaliteit Sinds 1999 wordt gebruik gemaakt van gegevens over het aantal aangiften dat bij de politie wordt geregistreerd. De politie geeft hierbij een code per delict. Deze delicten worden samengevoegd tot categorieën om daarmee gemakkelijker een vergelijking tussen wijken te kunnen maken. Onder het delict woninginbraken kan echter zowel een geslaagde inbraak als een poging (met braakschade) tot woninginbraak vallen. Ook dient erop gewezen te worden dat niet van alle delicten door inwoners aangifte wordt gedaan. Het aantal aangiften is in 2004 in vergelijking met het vorige jaar met 15% aanzienlijk gedaald van naar Een forse afname was er voor de delicten diefstal brom-/snorfiets (-121; -44%), autodiefstal (-104; -27%), diefstal uit/vanaf auto (-586; -27%) en fietsdiefstal (-433; -26%). Als enige namen de aangiften voor vernielingen toe (+98; +7%). 2 Staat van de wijken

3 Bij de afname van het aangeven van het delict huiselijk geweld moet de volgende kanttekening geplaatst worden. Vanaf 2004 wordt er namelijk een nieuwe projectcode voor huiselijk geweld gehanteerd, die een bredere landelijke omschrijving van het delict huiselijk geweld omvat. Volgens deze nieuwe projectcode is het aantal aangiften in huiselijk geweld in Dordrecht 226. De criminaliteitsdruk (het aantal door de politie geregistreerde aangiften op het aantal inwoners van 15 jaar en ouder) daalde met 1.9 procentpunt van 12,4% in 2003 naar 10,5% in Buurtproblemen De top drie van de buurtproblemen waar mensen zich het meest aan ergeren daalde in 2003 enigszins. Buurtprobleem nummer één hondenpoep op straat daalde met 5 procentpunten van 47% in 2002 naar 42% in Te hard rijden en rommel op straat daalden met respectievelijk 3 procentpunten (van 43% naar 40%) en 4 procentpunten (van 34% naar 30%). Van parkeeroverlast (van 25% naar 28%), vernieling telefooncel e.d. (van 20% naar 25%) en fietsendiefstal (van 19% naar 23%) hadden in 2003 meer mensen last dan in Sociale onveiligheid Het aandeel inwoners dat zich in Dordrecht onveilig voelt, is tussen 1999 en 2001 afgenomen. In 1999 voelde 46% zich wel eens onveilig, in %. In 2003 geeft eveneens 38% aan zich wel eens onveilig te voelen. 11. Trots en vertrouwen Zo n zes op de tien Dordtenaren voelen zich anno 2003 (zeer) gehecht aan de buurt waarin zij wonen. De binding die mensen met hun buurt hebben, verschilt per wijk. Eén op de tien Dordtenaren denkt dat de buurt vooruit zal gaan en één op de vijf denkt dat de buurt achteruit zal gaan. 12. Stemgedrag De opkomst voor de gemeenteraadsverkiezingen was in ,2%. In 2002 lag dit met 48,6% lager. De opkomst is in Dordrecht in vergelijking met Nederland relatief laag. In 2002 waren er aanzienlijk meer stemmen voor Eco-Dordt en in mindere mate AOV/Ouderenunie en CDA. Het aantal stemmen voor de PvdA nam fors af. Voor de VVD nam het aantal stemmen iets minder af. 13. Leerlingengewichten Voor het berekenen van de formatie in het basisonderwijs krijgen alle leerlingen een bepaald gewicht toegekend. De leerlingen die tot de doelgroepen van het achterstandsbeleid worden gerekend, krijgen een gewicht toegekend hoger dan 1 (b.v. 1,25, 1,4, 1,7 of 1,9). Alle overige leerlingen krijgen het gewicht 1. In 2004 steeg het aantal leerlingen in Dordrecht op het basisonderwijs met 69; +0,6% (op de teldatum ). Positief was de ontwikkeling voor het aantal leerlingen met een leerlingengewicht van 1,25 (daling aandeel met %). Het aandeel leerlingen met een gewicht van 1,40 of 1,70 bleef nagenoeg gelijk. Het aandeel leerlingen met een gewicht van 1,90 steeg met 1,5%. Staat van de wijken 3

4 Tabel 0.1 Ontwikkelingen in Dordrecht in 2003 en 2004 onderwerp ontwikkeling toelichting bevolking lichte afname afname bewoners 25 t/m 39 jaar woningvoorraad gemiddelde woningbezetting aandeel woonduur huishoudens korter dan één jaar lichte toename daling toegenomen leefbaarheid licht verbeterd veiligheid gelijk, voorzieningen iets beter, woonkwaliteit en sociale samenhang iets beter werkgelegenheid werkloosheid afgenomen fors afgenomen zowel onder mannen als vrouwen grote daling heeft echter te maken met een eenzijdige wijziging van de inschrijvingsprocedure bij het CWI Rijnmond uitkeringsgerechtigden afgenomen met uitzondering van de 65-plussers afname in de overige leeftijdsgroepen. Forse daling bij jongeren van jaar alleen toename delict vernielingen, overige 13 delictcodes afname aangiften fors afgenomen nog wel hoog blijft relatief laag sociale onveiligheid vertrouwen gelijk gebleven licht verbeterd minder leerlingen van ouders met lagere sociaaleconomische positie aantal leerlingen basisonderwijs lichte toename Vergelijking tussen de wijken Samenstelling van de bevolking Het aandeel 55-plussers per is het hoogst in Dubbeldam, Crabbehof/ Zuidhoven, Sterrenburg en Nieuw-Krispijn. Het aandeel niet-westerse allochtonen op het totale aantal inwoners van Dordrecht is 17,7%. Tot de categorie niet-westerse allochtonen worden de volgende bevolkingsgroepen gerekend: Turken, Marokkanen, Surinamers, Antillianen/Arubanen en overige niet-westerse allochtonen. Per is hun aandeel het hoogst in Wielwijk (37%), Oud-Krispijn (34%) en Noordflank (32%). In 2004 steeg het aandeel het meest in Nieuw-Krispijn (+1.3 procentpunt). Het aandeel niet-westerse allochtonen nam in de Noordflank en Oud-Krispijn iets af. Werkloosheid Het werkloosheidsaandeel is per het hoogst in Wielwijk (18%), Crabbehof/Zuidhoven (14%) en de Noordflank (13%). Gemiddeld daalde het aandeel werklozen van 10,3% naar 8,2%. De grote daling in Dordrecht in 2004 heeft echter grotendeels te maken met een eenzijdige wijziging van de inschrijvingsprocedure bij het CWI Rijnmond, waardoor werkzoekenden in fase 2 t/m 4 sinds een aantal maanden zelf verantwoordelijk zijn voor de verlenging van hun inschrijving. In 2004 was de afname het grootst in Wielwijk, Oud-Krispijn en Crabbehof/Zuidhoven. 4 Staat van de wijken

5 Uitkeringsgerechtigden Het hoogste aandeel uitkeringsgerechtigden per heeft Wielwijk (13,7%), gevolgd door de Noordflank (8,8%) en Crabbehof/Zuidhoven (8,5%). Gemiddeld daalde het aandeel uitkeringsgerechtigden van 5,0% naar 4,8%. Het aandeel uitkeringsgerechtigden daalde in 6 van de 11 onderscheiden wijken. In Wielwijk, de Staart, Het Reeland en Crabbehof/Zuidhoven nam het aandeel iets toe. In Dubbeldam bleef het aandeel gelijk. Criminaliteit De criminaliteitsdruk in 2004 is het hoogst in de Binnenstad, de Noordflank en Het Reeland. De hoge criminaliteitsdruk in de Binnenstad en de Noordflank hangt samen met de aanwezigheid van winkels (Kernwinkelgebied) en bedrijven in de Binnenstad en Noordflank. De criminaliteitsdruk daalde gemiddeld van 12,4% naar 10,5%. Met uitzondering van de Staart daalde het aandeel in alle wijken. Leefbaarheid (bron: Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht) woonomgeving De kwaliteit van wonen blijkt, evenals in voorgaande jaren, overwegend naar tevredenheid te zijn. Op de indicator woonkwaliteit scoort Dordrecht gemiddeld een 7,7. Een duidelijke daling in de woonkwaliteit zien we alleen in Oud-Krispijn. Hier daalt de indicatorscore voor woonkwaliteit van een 7,4 naar een 6,9. Op de Staart en in Wielwijk is de ervaren woonkwaliteit iets toegenomen. De laagste woonkwaliteit vinden we in Nieuw-Krispijn en Wielwijk, de hoogste in Dubbeldam. leefbaarheid in de buurt Het gemiddelde rapportcijfer dat de inwoners van Dordrecht geven voor de leefbaarheid in hun eigen buurt bedraagt een 6,9. In vergelijking met voorgaande metingen is dit oordeel nagenoeg gelijk gebleven. Op wijkniveau wordt de leefbaarheid in de buurt door de bewoners van Wielwijk iets hoger gewaardeerd. In Oud-Krispijn, en in iets mindere mate in Nieuw-Krispijn, is de leefbaarheid in de buurt afgenomen. De hoogste waardering wordt gegeven door de inwoners van Dubbeldam (7,6). Het minst tevreden zijn de inwoners van Oud-Krispijn (5,6). veiligheid in de buurt In 2003 zeggen -net als in bijna vier op de tien Dordtenaren zich in het algemeen wel eens onveilig te voelen. Een duidelijke afname van het algemene onveiligheidsgevoel zien we onder de bewoners van de Noordflank (van 51% naar 38%) en de Staart (van 47% naar 36%). Het algemene onveiligheidsgevoel is het grootst in Wielwijk. Hier geeft ongeveer de helft van de inwoners aan wel eens te kampen met gevoelens van onveiligheid. Uitgedrukt in een rapportcijfer waarderen de Dordtenaren de veiligheid in hun eigen buurt met een 6,6. Deze waardering verschilt niet van die in Een duidelijke afname van de waardering voor de veiligheid in de eigen buurt zien we in zowel Oud- als Nieuw-Krispijn. Een lichte toename van de waardering voor de veiligheid in de eigen buurt valt waar te nemen in de Noordflank, in Het Reeland en op de Staart. De hoogste waardering voor de veiligheid in de eigen buurt vinden we in Dubbeldam, de laagste in Oud-Krispijn. Op basis van de rapportcijfers voor de woning, woonomgeving, veiligheid in de buurt, voorzieningen in de buurt en de indicatorscore sociale samenhang is een zogeheten leefbaarheidsscore berekend. Tabel 0.2 geeft hiervan een overzicht. In 2003 is de gemiddelde score voor de hele stad 6,8. Dubbeldam (7,5), Sterrenburg en Stadspolders (beide ) scoren duidelijk hoger. Wijken als Crabbehof/Zuidhoven (6,6), Noordflank (6,5), Staart () en Wielwijk () scoren ten opzichte van 2001 hoger, maar liggen nog wel onder het Dordts gemiddelde. De Binnenstad (6,8) is gelijk aan het Dordts gemiddelde en Het Reeland (6,9) scoort iets hoger. Bewoners van Oud- en Nieuw-Krispijn zijn ten opzichte van 2001 minder tevreden over de leefbaarheid van hun buurt. Oud-Krispijn scoort hiermee het laagst (5.8). Voor de hele stad is de leefbaarheidsscore sinds de eerste meting in 1997 nauwelijks veranderd. De score voor de Noordflank is anno 2003 hoger dan in voorgaande jaren. Dit zelfde geldt voor de Staart, Wielwijk en Crabbehof/Zuidhoven. Staat van de wijken 5

6 Tabel 0.2 Leefbaarheidsscore naar wijk in 1997, 1999, 2001 en 2003 wijk Binnenstad Noordflank Oud-Krispijn Nieuw-Krispijn Het Reeland Staart Wielwijk Crabbehof/Zuidhoven Sterrenburg Dubbeldam Stadspolders 6,2 6,5 6,9 5,9 6,8 7,4 6,2 6,8 7,4 7,0 6,2 7,5 6,8 6,5 6,9 6,6 7,5 Dordrecht 6,6 6,8 Bron: Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht Toelichting: Leefbaarheidsscore (=ongewogen gemiddelde van het rapportcijfer voor de woning, woonomgeving, veiligheid in de buurt, voorzieningen in de buurt en de indicatorscore voor sociale samenhang). 6 Staat van de wijken