Statenvrstel nr. PS/2014/341 Initiatiefvrstel Cde Maatschappelijke Participatie Datum Inlichtingen bij 23 april 2014 mevruw G.J. Overmeen-Bakhuis Aan Prvinciale Staten Onderwerp Initiatiefvrstel Cde Maatschappelijke Participatie Bijlagen I. Ontwerpbesluit nr. PS/2014/341 II. Cde Maatschappelijke Participatie, Eerder, breder en beter, 18 maart 2013 III. Participatieladder Samenvatting van het vrgestelde besluit Met dit initiatiefvrstel nderschrijven PS het belang van maatschappelijke participatie. PS vragen aan GS m de keuze vr het niveau van participatie, de nderbuwing hiervan en het mment van participatie en de vrtgang m.b.t. participatie te frmaliseren en te integreren in bestaande prcessen zdat cmmunicatie hierver met PS vregtijdig plaatsvindt. PS vragen GS m beginselen/vrwaarden vr een ged participatieprces vast te leggen in een cde maatschappelijke participatie en de landelijke Cde Maatschappelijke Participatie, Eerder, breder en beter, hierbij als vrbeeld te nemen. In dit initiatiefvrstel wrdt aangegeven wat in ieder geval in de cde met zijn geregeld. Vr ktber 2014 wrdt een dr GS pgestelde cde maatschappelijke participatiecde verwacht. Inleiding en prbleemstelling Veranderende rl van de verheid De rl van de verheid en dus k de prvincie verandert. De markt en verheid zijn niet alleen in staat m alle maatschappelijke prblemen p te lssen. De samenleving zelf is een belangrijke andere partner. Mensen zijn beter p de hgte en weten elkaar nder andere dr scial media sneller te vinden m vr een gezamenlijk belang de handen in een te slaan. Burgerparticipatie expliciet genemd in calitie-akkrd In het calitie-akkrd Kracht van Overijssel wrdt burgerparticipatie dr Gedeputeerde Staten expliciet genemd:
Burgerparticipatie, dichter bij burgers: inwners van Overijssel ndigen we actief uit hun deskundigheid, ideeën en verwachtingen ten aanzien van pgaven die de leefmgeving van Overijsselaars direct raken en waarvr de prvincie aan de lat staat met ns te delen. Daarvr zeken we al dan niet samen met cllega-verheden actief en eigentijds (inclusief scial media) de dialg met Overijsselaars. Deze burgerparticipatie met met name aan de vrkant van activiteiten invulling krijgen; dat is het mment waarp de inbreng maximaal betekenis kan krijgen. Daarm wrdt er vanuit het prgramma van Overijssel 20xx gewerkt aan nieuwe rllen vr de verheid m de kracht van de samenleving te versterken. Vier thema s: Andere verheid, grte burger Het maken van nieuwe verbindingen, cöperaties De bestuurder en de vlksvertegenwrdiger van 20xx; wie zijn dat Nieuwe vrmen van naberschap Een leidraad vr het strmlijnen van participatie en verwachtingen is daarbij van wezenlijk belang. Vrdelen ged participatieprces Een ged participatieprces leidt tt betere plannen (kennis vanuit de samenleving wrdt beter benut), meer draagvlak, meer betrkkenheid (belanghebbenden hebben mgen meedenken) en meer snelheid bij de ttstandkming. Wat gebeurt er p dit mment aan burgerparticipatie binnen de prvincie bij infraprjecten Bij infrastructurele prjecten betrekt de prvincie vaak de belanghebbenden bij de planvrming. In zijn algemeenheid gaat dit ged (wrdt gewaardeerd dr de mgeving). Dit blijkt k uit de evaluatie die dr GS is uitgeverd naar het participatieprces van de N340/N48 en N377. Het prces rnd de N348 laat echter k zien dat de verwachtingen van tevren en tijdens het prces niet altijd strken met de werkelijkheid. Gecmbineerd met een veelheid aan belangen geeft dit nvrede ver het prces en beperkt dit het draagvlak vr de gekzen plssingen. Rnd de pwaardering van de N34 (Witte Paal Cevrden) is rnd de besluitvrming dr PS ng het prject van een nderdrgang ter hgte van de Lentersdijk mgelijk gemaakt. De uitwerking is een ged samenspel geweest van het plaatselijk belang Rheezerveen/Heemserveen, ambtelijk en de Staten met een ged resultaat. Tch zu brging van deze initiatieven eerder in het prces ged zijn vr de prcesgang. Het evaluatienderzek gebiedsntwikkeling luchthaven Twente e.. nemt als aanbeveling 3 k het pstellen van een kader vr grte prjecten. Een participatiecde zu nderdeel uit kunnen maken van een dergelijk kader. De Prvinciale Staten hebben zelf k een aantal initiatieven ntwikkeld m te kmen tt betrkkenheid van belanghebbenden en het maken van gede plannen. Een vrbeeld hiervan is de prblematiek van prvinciale weg N760 dr de kern Kamperzeedijk. Het plan is gemaakt samen met alle betrkkenen. Maar k de verwachtingen ver de uitvering zijn duidelijk gecmmuniceerd. Ok met het aannemen van dit vrstel blijft de plitiek medeverantwrdelijk m met burgers na te denken ver dergelijke initiatieven. Initiatiefnemers willen dat prvincie ng verder gaat De initiatiefnemers stellen vr dat de prvincie ng een stapje verder gaat dan zij nu al det met betrekking tt cmmunicatie/participatie. Op dit mment is sprake van maatwerk bij elk infrastructuurprject. Vr (vrijwel) ieder prject wrdt een eigen cmmunicatieplan gemaakt. Dit is echter niet (van tevren) inzichtelijk vr PS. Inhud initiatiefvrstel Participatie frmaliseren en integreren in de prcessen bij de prvincie Wij stellen vr dat in elk kaderstellend besluit ver infrastructuur en gebiedsntwikkelingsprjecten dat wrdt vrgelegd aan PS in een participatieparagraaf wrdt tegelicht p welk niveau van participatie wrdt ingezet, p welk mment en waarm(bijvrbeeld participant is infrmant/teschuwer, adviseur beginspraak, adviseur 2 Statenvrstel nr. PS/2014/341
eindspraak, medebeslisser, etc.). De keuze vr het niveau van participatie betekent k een keuze vr een daarmee vereenkmende bestuursstijl. Dr de vregtijdige cmmunicatie weten zwel PS als de belanghebbenden van tevren p welke wijze de belanghebbenden wrden betrkken. Dit zrgt vr meer penheid en vr duidelijke verwachtingen. In elk investeringsbesluit ver infrastructuur en gebiedsntwikkelingsprjecten dat wrdt vrgelegd aan PS zuden wij graag een participatieparagraaf zien, waarin staat he met de verschillende belangen is mgegaan en he men is gekmen tt de besluitvrming. In deze paragraaf met k het eventuele vervlg van het participatieprces wrden beschreven. PS kan dr middel van de prvinciale mnitr tussentijds geïnfrmeerd wrden ver de participatie bij de prjecten. Opstellen Cde: beginselen/vrwaarden waaraan participatieprces met vlden Naast het frmaliseren en integreren van de cmmunicatie ver participatie in de prcessen, stellen wij vr dat GS een cde maatschappelijke participatie pstelt met daarin beginselen/vrwaarden waaraan een ged participatieprces met vlden. De cde is geen blauwdruk he participatie er uit zu meten zien, maar geeft hier richting aan. De cde geeft huvast aan een participatieprces: waar zu een participatieprces tenminste aan meten vlden. Op landelijk niveau is een maatschappelijke participatiecde pgesteld (Cde Maatschappelijke Participatie, Eerder, breder, beter, 18 maart 2013). Deze cde kan als vrbeeld dienen vr de prvinciale cde maatschappelijke participatie. De landelijke cde is als bijlage II aan dit initiatiefvrstel gevegd. In de prvinciale cde met tenminste het vlgende pgenmen zijn: Het nderschrijven van de drie elementen uit de landelijke cde: 1. Inbreng van de maatschappij wrdt gedurende het gehele planprces meegenmen; 2. Maatschappelijke initiatieven wrden met dezelfde zrg als verheidsinitiatieven behandeld; 3. Participatieprces is transparant. Overweeg van tevren vrege betrkkenheid van de samenleving, zdat ng wat kan wrden gedaan met de inbreng. Bepaal het niveau van participatie aan de hand van de participatieladder. In de afbeelding hiernder zijn de verschillende rllen van de participant en de bestuursstijl (rl van het bestuur) pgenmen (zie k bijlage III): Statenvrstel nr. PS/2014/ 3
Beschrijf in de cde duidelijk wat elk niveau van participatie inhudt en betekent vr de rl van participant, bestuurder en ambtenaar. Het niveau van participatie met passen bij de bestuursstijl en andersm. Onderbuw de keuze vr het niveau van participatie, het mment van participatie en de wijze van uitvering in een participatieparagraaf in het kaderstellend vrstel zdat PS dat kunnen berdelen. Dit kan vervlgens k gecmmuniceerd wrden met burgers en belanghebbenden. Bij de nderbuwing van de keuze van het participatieniveau gebruik maken van een aantal standaardcriteria zals mvang van het prject, heveelheid betrkkenen, cmplexiteit van het beleidsprbleem etc. Deze criteria heven geen drempels f wegingsfactren in te huden. Van te vren met echter wel duidelijk zijn welke criteria een rl spelen bij de afweging. Besteed ruim aandacht aan het in beeld krijgen van alle belanghebbenden zdat in een vreg stadium alle belanghebbenden betrkken wrden (actrenanalyse). Beslisruimte met van te vren duidelijk zijn vr burgers en maatschappelijke rganisaties, wat is het budget, wie beslist erver, waarver kan ng wrden meegedacht. Rllen van burgers, plitiek en bestuur meten van te vren duidelijk zijn. De afweging tussen de verschillende belangen die uiteindelijk gemaakt wrdt dr de beslissers met duidelijk verwrd (in een participatieparagraaf) in het investeringsvrstel wrden pgenmen. Uiteindelijk beslissen GS en cntrleren PS f dat prces zrgvuldig is drlpen. Burgers en maatschappelijke initiatiefnemers hebben daarnaast de mgelijkheid m in te spreken in de cmmissie. Neem k in de tussentijdse rapprtages ver prjecten een participatieparagraaf p zdat PS p vaste tijdstippen geïnfrmeerd wrdt ver participatie bij prjecten (kppeling aan prvinciale mnitr). Tepassingsbereik Cde Maatschappelijke Participatie Bij de uitwerking van de participatiecde zal GS aandacht meten besteden aan het tepassingsbereik van de cde: p welke prjecten deze cde van tepassing is en p welke prjecten niet. De initiatiefnemers stellen vr dat de cde in ieder geval van tepassing met zijn p infrastructurele en gebiedsntwikkelingsprjecten. Ok zal de participatiecde meten gelden vr prjecten die geïnitieerd wrden dr de samenleving. Overgangsperide Op dit mment is een grt aantal prjecten in uitvering. Bij deze prjecten is de keuze vr het participatieniveau en het mment van participatie al gemaakt. PS vraagt aan GS m van deze prjecten in een participatieparagraaf aan te geven he nu met participatie in deze prjecten wrdt mgegaan. Dit kan bij de cmmunicatie ver deze prjecten bij de prvinciale mnitr. Bij het vervlg van de participatie zullen de beginselen/vrwaarden uit de Cde p deze prjecten van tepassing zijn. Budget Mcht er vr het uitschrijven van een Cde vr maatschappelijke participatie geen budget beschikbaar zijn, dan geven wij mee dat er misschien ng geld beschikbaar is in het kader van Bestuur 20XX. Vrstel Gelet p het vrgaande stellen wij u vr het besluit te nemen, als in cncept in bijlage I verwrd. G.J. Overmeen-Bakhuis C. Schrijver M.A.C. Breedijk 4 Statenvrstel nr. PS/2014/341
Bijlage I Ontwerpbesluit nr. PS/2014/ Prvinciale Staten van Overijssel, gelezen het Initiatiefvrstel van D66, CDA, SP en 50plus, kenmerk PS/2014/341 inzake een cde Maatschappelijke participatie, besluiten: 1. het belang van een prvinciale cde maatschappelijke participatie te nderschrijven; 2. GS te vragen m de keuze vr het niveau van participatie, de nderbuwing hiervan, het mment van participatie en de vrtgang m.b.t. participatie te frmaliseren en te integreren in bestaande prcessen zdat cmmunicatie hierver met PS vregtijdig plaatsvindt; 3. GS pdracht te geven een cde maatschappelijke participatie p te stellen, daarbij de landelijke cde maatschappelijke participatie als vrbeeld te nemen en in ieder geval te regelen: De drie elementen uit de landelijke cde: Inbreng van de maatschappij wrdt gedurende het gehele planprces meegenmen; Maatschappelijke initiatieven wrden met dezelfde zrg als verheidsinitiatieven behandeld; Participatieprces is transparant; Overweeg vrege betrkkenheid van de samenleving; Niveau van participatie wrdt bepaald aan de hand van de participatieladder. Beschrijf in de cde duidelijk wat elk niveau van participatie inhudt en betekent vr de rl van participant, bestuurder en ambtenaar; Bepaling en nderbuwing van de keuze vr niveau van participatie (welke trede van participatieladder) en het mment van participatie dr GS in het kaderstellend vrstel; Bepaling van standaardcriteria die keuze van participatieniveau nader nderbuwen zals mvang van het prject, heveelheid betrkkenen, cmplexiteit van het beleidsprbleem etc.; Aandacht vr het in beeld krijgen van alle belanghebbenden (actrenanalyse); Duidelijk weergeven van beslisruimte: wat is het budget, wie beslist erver, waarver kan ng wrden meegedacht. Rllen van burgers, plitiek en bestuur meten van te vren duidelijk zijn; Afweging tussen de verschillende belangen die uiteindelijk gemaakt wrdt dr de beslissers met duidelijk verwrd in het investeringsvrstel wrden pgenmen; Kppeling verantwrding ver participatie aan tussenrapprtages ver prjecten in het kader van de prvinciale mnitr; Tepassingsbereik van de Cde. Hierbij rekening hudend met de wens van PS dat de cde in ieder geval van tepassing met zijn p infrastructurele en gebiedsntwikkelingsprjecten; He met bestaande prjecten wrdt mgegaan. 4. GS te vragen vr ktber 2014 PS een vrstel te den vr een prvinciale cde maatschappelijke participatie. Zwlle, Prvinciale Staten vrnemd, vrzitter, griffier, Statenvrstel nr. PS/2014/ 5
'* = F,-:. **ii- a U fl U à í a. Ë Ë i ff :, fi rè ln l;.#ililiiiiiii:.i ':.ï :,i'i:]i':, t Ë t à È.q H::.:* =ab It Ë.,1( rt : :H:::':::::':' 4FqlLí?,ttl:.,tltltl..:,,,:,,:,::::::::,...'...,ri*.i.i:.:..iii::li..il:.' _...:i.:dí::i:.:... :i i:rrff;i:i:i:i:i:::::iti:!:.+i-::jè:::::::i... :::::iràé::iiti::ti:lrltlrlrl:: 1.::...8.:.::.. 1.:.:.r:.lrx::r'::::r::r:r:r.:.::E::::ÍI: :::. :::::ii:::fi:::ií,!ti::::::::.::::::íl::::::p.:::.:: ::::::::::i:ë::::::íii:::::::: ::,:':i!?:':!:::. :!:!,!:!ii..le:!:!:!:!:!:!:!:!:!:!:!: 1._..:*:.:.:...r. r.. :.ii!:j#t,:,:::,r,r:r:r:r:r:r,: '.':'B:::::. " 1::l'i:Er:r:r:rr:r:rr'r:rrr:::..':.'M',:r::.::', iiiii!éut!:!i:!:!:!r!:i.: :::i:::irliilii:!:!:!:!:i:!lll: i:tiiiiii jj.,:.1.i:.l.in:t:t:, t, E G r IL U E IE È a g := r0 Ë * g H Ë$3t xr # ËE1' Ë ë :::1? {}..p #e s,,,, E...:...,'....,...lllii.llllll'li.li iï' iiiiliiliffii[t! ë,,'.,,s,,,,, ",:,:,:H:,:.8,,:S., liiiiiiffii ii * &..':,:::,:lí:::h..,:,:,:ë::., :,:i:,ë:::' rii:iiii:e+i:::::: Efli',!:::,Ë::{ :!:!ffi!:,::x!:!:i[ :ii.:j:;f;ii::::::::::::: &. * :i::::$'s ::' - :,:,:,&,:.,E, ir,;,'if,s':,::::::::::::::: X r íà :!:. :::::! '..:É;:rF l.:::ii:,.::::::::::::::i:i::::...::,í,.':i.i. :,.Ë'iX:':::::::. :::::::::::::t:t:t::itititiiitiiiil,.:::!'ir',,' i::.:r.:.s. ".::'::.:::::u..:.::::::::::::: 1!:!:i:!:iri:i:ir!r!:!:L:::r iii ::::::::::':'.::::::::::::::::::::::,::,:,:::::::::::::,,:::::::::::::::::::,,,:,i':,,