Ontwerpbesluit pag. 4. Toelichting pag. 5

Transcriptie

1 Cllege van Gedeputeerde Staten Statenvrstel DATUM 3 juli 2018 NUMMER PS PS2018RGW09 AFDELING LFO COMMISSIE RGW STELLER Wilma Timmers DOORKIESNUMMER DOCUMENTUMNUMMER 81D4A70A PORTEFEUILLEHOUDER Maasdam-Hevers Titel : Landbuwvisie Prvincie Utrecht 2018 Inhudspgave Ontwerpbesluit pag. 4 Telichting pag. 5 Bijlage(n): cncept Landbuwvisie Aan Prvinciale Staten, Inleiding De huidige Landbuwvisie van de prvincie Utrecht dateert uit Hierin zijn ambities vr 2025 benemd, maar diverse trends en ntwikkelingen zwel binnen de landbuw, als p maatschappelijk en ecnmisch vlak, vragen m een nieuwe visie. De landbuwsectr is van belang vr de prvincie Utrecht. De landbuw zrgt niet alleen vr de vedselvrziening, maar speelt k een grte rl in de ruimtelijke kwaliteit van het landelijk gebied (beleefbaar, pen en gren landelijk gebied). Maar liefst 50% van het grndgebied van de prvincie Utrecht is landbuwgrnd. De maatschappelijke uitdagingen waar de sectr vr staat hebben vr een deel betrekking p de het landelijk gebied zelf. Z neemt leegstand van agrarische bebuwing naar verwachting frs te, met de bdemdaling in de veenweidegebieden wrden afgeremd en is het ndzakelijk de bidiversiteit in het buitengebied te versterken. Hierin speelt de landbuw een cruciale rl. Daarnaast kan de landbuw van grte waarde zijn bij de plssing van vraagstukken die verder gaan dan het landelijk gebied. Denk aan het klimaat, gezndheid en de behefte aan een circulaire samenleving. Dat de sectr deze bijdragen alleen kan leveren p basis van een rendabele bedrijfsvering, is evident. Om in te kunnen spelen p en bij te kunnen dragen aan een integrale aanpak van deze pgaven en kansen hebben wij deze Landbuwvisie pgesteld. Naast een gewenst tekmstbeeld schetsen wij k de rl van de prvincie en het belang van een lerend prces in samenwerking met betrkkenen. Vrgeschiedenis De vigerende Landbuwvisie is vastgesteld in De Startntitie Landbuwvisie is besprken in de cmmissie RGW d.d. 15 mei De stakehlders zijn via een participatief prces geraadpleegd en u bent via meerdere themabijeenkmsten en gebiedsbijeenkmsten nauw betrkken bij de ttstandkming van deze Landbuwvisie. Essentie / samenvatting Aan u wrdt vrgesteld m de Landbuwvisie vast te stellen. De Landbuwvisie schetst een tekmstbeeld vr de Utrechtse landbuw vr De prvincie Utrecht streeft naar een ecnmisch rendabele, circulaire, natuurinclusieve en klimaatneutrale landbuw, die maatschappelijk gewaardeerd wrdt en nauw verbnden is met PS2018RGW09

2 stad en cnsument. Dit tekmstbeeld wrdt uitgewerkt naar delen en een aanpak vr de nderwerpen: Verbinding stad-land, Gezndheid, Ruimtelijk beleid en landbuwstructuur, Vrijkmende Agrarische bebuwing, Circulaire veehuderij, Duurzame landbuw met natuur, Water, Klimaat en energie en Bdemdaling. In een lerend prces, samen met de sectr, andere verheden en maatschappelijke rganisaties, wil de prvincie tewerken naar dit tekmstbeeld. Gebiedsgericht werken en ruimte vr maatwerk en experimenteerruimte zijn daarbij essentieel. Meetbaar / begd beleidseffect De Landbuwvisie dient als richtingwijzer in het transitieprces naar een vitale, duurzame landbuw waarin de prvincie samen met alle betrkken partijen mee werkt m kansen te verzilveren en dilemma s te verbruggen. De Landbuwvisie zal als buwsteen dienen bij de ntwikkeling van de Omgevingsvisie vr de prvincie Utrecht en zal nu al drwerking krijgen naar prvinciale prgramma s (waarnder AVP). Met deze Landbuwvisie wrdt invulling gegeven aan mtie 100 (Mgelijkheden van de Menukaart gluren bij de buren) en mtie 108 (Transitie naar bilgische veehuderij). Wettelijke grndslag n.v.t. Financiële cnsequenties Om direct na vaststelling van de Landbuwvisie van start te kunnen gaan met vervlgstappen is in de Vrjaarsnta vr 2018 een budget van pgenmen en is in de Kadernta 2018 vr de peride extra budget van resp , en pgenmen. De middelen wrden ingezet vr Vrijkmende Agrarische Bebuwing (pbuw en ndersteuning van VAB-lket), stimuleren Natuurinclusieve landbuw (uitvering actieplan Duurzame Landbuw met Natuur), stimuleren Circulaire Veehuderij, versterken Stad-Land relaties en versterking Prject Energieneutrale landbuw. Als deze middelen niet beschikbaar kmen, betekent dit een vertraging in de uitvering van bvenstaande acties. De verige acties die vrtvleien uit de Landbuwvisie wrden bekstigd uit bestaande middelen. In ttaal is vr de peride 2018 t/m ,9 miljen geprgrammeerd vr delen van de Landbuwvisie. Dit sluit aan bij de Delenbm: 2.6. Duurzame landbuw bevrderen. Hiervan zijn 3,1 miljen AVP-middelen die via POP3 wrden besteed. Deze zijn geprgrammeerd vr 2018 en De resterende POP3-middelen vr 2020 ( 3,0 miljen) zullen waarschijnlijk in het vlgende Meerjarenprgramma AVP wrden geprgrammeerd. Kppeling met POP3 betekent dat het te besteden bedrag meer dan verdubbelt dr cfinanciering van andere verheden en de EU. Heveel Eurpese cfinanciering na 2020 beschikbaar is, is afhankelijk van de afspraken die gemaakt wrden vr het nieuwe GLB Bestuurlijke dilemma s / plitieke geveligheid Om het gewenste tekmstbeeld vr de landbuw te kunnen realiseren is een transitie in de landbuw ndig. Business as usual met enkele technische verbeteringen vlstaat p den duur niet. De keuze vr het sluiten van kringlpen, een natuurinclusieve landbuw, vermindering van milieueffecten van veehuderij en minimalisering van gezndheidsrisic s zu kunnen betekenen dat er p termijn vr de niet-grndgebnden veehuderij maar beperkt plaats zal zijn in Utrecht. Om klimaatdelen te halen zullen alle zeilen meten wrden bijgezet. Zeker in de veenweidegebieden zal dit tt aanpassing van de landbuw f zelfs alternatieven vr een agrarische bedrijfsvering leiden. Ok de ptie van znnevelden p landbuwgrnd zal pregnant aan de rde kmen. Wet- en regelgeving kunnen in de weg staan bij het zeken naar een meer circulaire, natuurinclusieve en klimaatneutrale agrarische bedrijfsvering die k ng ecnmisch rendabel met zijn. 2/7 PS2018RGW09

3 Deze Landbuwvisie kan geen blauwdruk zijn, met te plannen afrekenbare resultaten. Het vrmt de (dr)start van een lerend prces, waarin de prvincie met de betrkken partijen samen gaat werken aan het bereiken van het tekmstbeeld. Dit lerend prces vraagt een andere manier van werken van zwel de stakehlders als de prvincie. Overwgen plssingsrichtingen en alternatieven De sturende rl van de prvincie p het landbuwbeleid is relatief beperkt. Onze sturing ligt vral in het ruimtelijke spr. Ok meten we beseffen dat de landbuwndernemers vr veel thema s zelf bepalen f en z ja, he ze die gaan ppakken. De rl die bij uitstek vr de prvincie is weggelegd, is een faciliterende en stimulerende rl. Tegen deze achtergrnd zien wij geen alternatieven die wezenlijk meer resultaat zullen bewerkstelligen. Effecten p duurzaamheid Met de Landbuwvisie streven wij een verdere transitie naar een vitale, duurzame landbuw na. Met duurzame landbuw wrdt bedeld: een landbuw die zwel in eclgisch, ecnmisch als sciaal pzicht tekmstbestendig is. Vrgesteld wrdt de Landbuwvisie prvincie Utrecht vast te stellen. Gedeputeerde Staten, Vrzitter, Secretaris, 3/7 PS2018RGW09

4 Besluit Prvinciale Staten van Utrecht in vergadering bijeen 24 september 2018; Op het vrstel van Gedeputeerde Staten van 3 juli 2018, dmein Leefmgeving, nummer 81D4A70A ; Gelezen; De Landbuwvisie Prvincie Utrecht 2018; Overwegende; Dat de landbuwsectr vr de prvincie Utrecht van belang is vr een duurzame vedselvrziening en een grte rl speelt in de ruimtelijke kwaliteit van het landelijk gebied; Dat de de landbuwsectr een bijdrage kan leveren aan integrale plssingen vr de maatschappelijke pgaven p het gebied van klimaat en energie, bidiversiteit, bdem, water en landschap en p het gebied van leefbaarheid en gezndheid, vragen m een transitie naar een vitale, duurzame landbuw; Dat de prvincie wil samenwerken met de landbuwsectr zelf, mede-verheden, kennisinstellingen, ketenpartijen en het maatschappelijk veld aan het perspectief van een ecnmisch rendabele, klimaatneutrale, circulaire en natuurinclusieve landbuw in de prvincie Utrecht; Gelet p; De Startntitie Landbuwvisie Prvincie Utrecht die is besprken in de Cmmissievergadering RGW van 15 mei 2017; Mtie 100 (Mgelijkheden van de Menukaart gluren bij de buren) die tijdens de Statenvergadering van 12 december 2016 is aanvaard, waarin GS zijn verzcht m zich in de aanlp naar de Omgevingsvisie: Zich te riënteren p het instrument Menukaart Na te gaan f dit instrument k vr de prvincie Utrecht relevant kan zijn De Staten daarver te zijner tijd, dch uiterlijk bij de eerste versie van de Omgevingsvisie, te infrmeren; Mtie 108 (Transitie naar bilgische veehuderij) die tijdens de Statenvergadering van 12 december 2016 is ingetrkken nder de tezegging dat bilgische landbuw een plaats krijgt in de landbuwvisie, en waarin GS zijn verzcht m: Cncrete delen te frmuleren en een plan van aanpak p te stellen m de bilgische landbuw te stimuleren Vrafgaand aan de behandeling van de vrjaarsnta inzicht te verschaffen in het plan van aanpak, inclusief de bijbehrende begrting. Besluiten: De Landbuwvisie Prvincie Utrecht 2018 vast te stellen. Vrzitter, Griffier, 4/7 PS2018RGW09

5 Telichting 1. Wettelijke grndslag Artikel 158 Prvinciewet. 2. Begd effect De Landbuwvisie dient als richtingwijzer in het transitieprces naar een vitale, duurzame landbuw waarin de prvincie samen met alle betrkken partijen mee werkt m kansen te verzilveren en dilemma s te verbruggen. De Landbuwvisie zal als buwsteen dienen bij de ntwikkeling van de Omgevingsvisie vr de prvincie Utrecht en zal nu al drwerking krijgen naar prvinciale prgramma s (waarnder AVP). Met deze Landbuwvisie wrdt invulling gegeven aan mtie 100 (Mgelijkheden van de Menukaart gluren bij de buren) en mtie 108 (Transitie naar bilgische veehuderij). 3. Effecten p duurzaamheid Met de Landbuwvisie streven wij een verdere transitie naar een vitale, duurzame landbuw na. Met duurzame landbuw wrdt bedeld: een landbuw die zwel in eclgisch, ecnmisch als sciaal pzicht tekmstbestendig is. 4. Argumenten De transitie naar een vitale, duurzame landbuw levert een bijdrage aan integrale plssingen vr maatschappelijke pgaven vr klimaat, energie, water, bdem, bidiversiteit en landschap. De aanpak van de Vrijkmende Agrarische Bebuwing (VAB) wrdt met deze Landbuwvisie bekrachtigd. Dit zijn nderwerpen die hg p de prvinciale agenda staan. Het landelijk vast te stellen Klimaatakkrd, afspraken in het kader van het Interbestuurlijk Prgramma IBP, nderdeel Vitaal Platteland en de mgelijke regideals Grene Hart en FdValley bieden grte kansen vr een vrtvarende aanpak en uitvering van de Landbuwvisie. 5. Kanttekeningen Deze Landbuwvisie kan geen blauwdruk zijn, met te plannen afrekenbare resultaten. Het vrmt de (dr)start van een lerend prces, waarin de prvincie met de betrkken partijen samen gaat werken aan het bereiken van het tekmstbeeld. Dit lerend prces vraagt een andere manier van werken van zwel de stakehlders als de prvincie. Hierbij meten we ns realiseren dat de sturende rl p het landbuwbeleid van de prvincie relatief beperkt is. Onze sturing ligt vral in het ruimtelijke spr. Ok meten we beseffen dat de landbuwndernemers vr veel thema s zelf bepalen f en he ze die gaan ppakken. De rl die bij uitstek vr de prvincie is weggelegd is een faciliterende en stimulerende rl. Om het gewenste tekmstbeeld vr de landbuw echt te kunnen realiseren is een transitie in de landbuw ndig. Business as usual met enkele technische verbeteringen vlstaat p den duur niet. De keuze vr het sluiten van kringlpen, een natuurinclusieve landbuw, vermindering van milieueffecten van veehuderij en minimalisering van gezndheidsrisic s zu kunnen betekenen dat er p termijn vr de niet-grndgebnden veehuderij maar beperkt plaats zal zijn in Utrecht. Om klimaatdelen te halen zullen alle zeilen meten wrden bijgezet. Zeker in de veenweidegebieden zal dit tt aanpassing van de landbuw f zelfs alternatieven vr een agrarische bedrijfsvering leiden. Ok de ptie van znnevelden p landbuwgrnd zal pregnant aan de rde kmen. Wet- en regelgeving kan in de weg staan bij het zeken naar een meer circulaire, natuurinclusieve en klimaatneutrale agrarische bedrijfsvering die k ng ecnmisch rendabel met zijn. 5/7 PS2018RGW09

6 Dit alles kan betekenen dat er p enig mment in de uitwerking keuzes gemaakt zullen meten wrden die gevelig liggen bij de plitiek en de sectr. 6. Financiën Om direct na vaststelling van de Landbuwvisie van start te kunnen gaan met vervlgstappen is in de Vrjaarsnta vr 2018 een budget van pgenmen en is in de Kadernta 2018 vr de peride extra budget van resp , en pgenmen. De middelen wrden ingezet vr Vrijkmende Agrarische Bebuwing (pbuw en ndersteuning van VAB-lket), stimuleren Natuurinclusieve landbuw (uitvering actieplan Duurzame Landbuw met Natuur), stimuleren Circulaire Veehuderij, versterken Stad-Land relaties en versterking Prject Energieneutrale landbuw. Als deze middelen niet beschikbaar kmen, betekent dit een vertraging in de uitvering van bvenstaande acties. De verige acties die vrtvleien uit de Landbuwvisie wrden bekstigd uit bestaande middelen. In ttaal is vr de peride 2018 t/m ,9 miljen geprgrammeerd vr delen van de Landbuwvisie. Dit sluit aan bij de Delenbm: 2.6. Duurzame landbuw bevrderen. Hiervan zijn 3,1 miljen AVP-middelen die via POP3 wrden besteed. Deze zijn geprgrammeerd vr 2018 en De resterende POP3-middelen vr 2020 ( 3,0 miljen) zullen waarschijnlijk in het vlgende Meerjarenprgramma AVP wrden geprgrammeerd. Kppeling met POP3 betekent dat het te besteden bedrag meer dan verdubbelt dr cfinanciering van andere verheden en de EU. Heveel Eurpese cfinanciering na 2020 beschikbaar is, is afhankelijk van de afspraken die gemaakt wrden vr het nieuwe GLB Realisatie Uitvering van de Landbuwvisie gebeurt p vele frnten en langs verschillende lijnen. GS stellen een samenwerkingsagenda p waarin p hfdlijnen geschetst wrdt he de prvincie samen met de betrkken partijen de bendigde stappen vr realisatie zullen zetten. 8. Juridisch Geen pmerkingen. 9. Eurpa Geen pmerkingen. 10. Cmmunicatie De vastgestelde versie van de Landbuwvisie wrdt gepubliceerd p de website van de prvincie Utrecht. Over besluitvrming in de Staten wrdt actief gecmmuniceerd via een persbericht en via de prvinciale website. 11. Bijlagen Landbuwvisie Prvincie Utrecht /7 PS2018RGW09

7 Artikelsgewijze telichting n.v.t. 7/7 PS2018RGW09