Projectvoorstel gemeente Leeuwarden voor de kandidaatstelling van Leeuwarden/Ljouwert als Europese Hoofdstad van Cultuur 2018

Transcriptie

1 Prjectvrstel gemeente Leeuwarden vr de kandidaatstelling van Leeuwarden/Ljuwert als Eurpese Hfdstad van Cultuur 2018 Inleiding. Het cllege van burgemeester en wethuders heeft samen met Gedeputeerde Staten p 15 nvember jl. beslten Leeuwarden vr te dragen als kandidaat vr Eurpese Hfdstad van Cultuur 2018/Kulturele Haedsted 2018 (KH 2018). De gemeente zet vanaf die datum alles p alles m deze kandidaatstelling vr te bereiden. De prvincie Fryslân en de stichting Kulturele Haedsted hebben zich sinds 2009 ingezet m de kandidaatstelling vr te bereiden. In september is vastgesteld dat de stad Leeuwarden de rl van aanvrager p zich zu meten nemen in plaats van de prvincie. Leeuwarden neemt het stkje van de prvincie ver en wil in de krte tijd die nu ter beschikking is een krachtige slag maken in de kandidaatstelling. De prvincie Fryslân en de gemeente Leeuwarden hebben p 15 nvember jl. beslten hiervr een intentievereenkmst aan te gaan. In maart 2012 gaan de prvincie en de gemeente een samenwerkingsvereenkmst aan p basis van het prjectplan. In dit prjectvrstel stellen wij u de hfdlijnen van de aanpak en het tijdpad vr. Dit den wij nadat er een krte schets is gegeven ver het waarm van de kandidaatstelling, de kansen die we als stad in de reginale cntext hierdr krijgen, de kansen die wij Eurpa bieden en het del van de kandidaatstelling. Ok geven we u alvast zicht p de rganisatie en middelen die ingezet wrden m de kandidaatstelling p een manier uit te veren die kans van slagen heeft. De aanpak p hfdlijnen wrdt verder uitgewerkt in een uitgebreid prjectplan wat wij u in maart 2012 vrleggen. Ondertussen wrden reeds eerste stappen in de kandidaatstelling gezet. Waarm Leeuwarden kandidaat vr Eurpese Hfdstad van Cultuur 2018? Leeuwarden heeft een duidelijke urgentie m mee te den, maar Leeuwarden en Fryslân gaan tegelijkertijd uit van de eigen kracht: we hebben Eurpa veel te bieden. De urgentie heeft een sciaalecnmische achtergrnd. Leeuwarden ligt relatief ver van de ecnmische ht-spts van Nederland en Eurpa. In Eurpese cntext is Leeuwarden een greiende stad in een krimpende regi. Vergrijzing det zich gelden. Samen met de nadruk die de Nederlandse rijksverheid legt p de versterking van de Randstad, betekent het dat de stad Leeuwarden en haar regi alles uit de kast met halen m nieuwe kansen vr Fryslân te creëren. De urgentie zit daarbij in het aantrekken van nieuwe werkgelegenheid. Vr een energieke zelfverzekerde stad en haar bewners als klppend hart en hfdstad van de regi is aantrekkingskracht p jnge en kansrijke bevlkingsgrepen essentieel. Strategie is dat daarvr de stad dr een mentaal veranderingsprces van enkele jaren wat een Culturele Hfdstad feitelijk inhudt- versterkt kan wrden. Alle innvatiekracht met aangebrd wrden m het aantal banen te vergrten, met name vr de kansrijke grepen. Als gevlg daarvan wrden er k meer banen vr minder kansrijke grepen gecreëerd. Immers vr elke kenniswerker krijgt de lkale arbeidsmarkt 8 andere banen terug. In een glbaliserende wereld ligt het ecnmisch perspectief vr regi s niet meer vral in de eigen regi, en zelfs niet meer in eigen land. Om nderscheidend en aantrekkelijk te zijn is een internatinaal platfrm ndig vr de lkale ambities. Leeuwarden en Fryslân zeken het internatinale speelveld al regelmatig met energie, water, tweetaligheid en digitalisering, maar het resultaat kan ng verder uitgebreid wrden. Kansen vr Eurpa en kansen vr de stad en regi. Fryslân met Leeuwarden als hfdstad heeft een aantal sterke kerncmpetenties waarmee we Eurpa iets te bieden hebben. Leeuwarden is wereldspeler p het terrein van Agr fd en watertechnlgie. Tegelijkertijd heeft Fryslân en Leeuwarden, ng een nderscheidend kenmerk: het

2 Frysk eigene. Het samenspel tussen stad, landschap en water en de afhankelijkheid daarvan enerzijds en anderzijds de Friese cultuur in al zijn facetten maken dat we specifieke aspecten te bieden hebben die van belang zijn vr de tekmst van Eurpa. Met deze Friese cultuur bedelen we de meertaligheid en samenredzaamheid van de gemeenschap, het belang van minderheidsculturen vr de diversiteit en daarmee de stabiliteit in Eurpa en de vergang van het cnsumeren naar c creëren in een samenspel van bewners, ndernemers en verheid. Het zijn van Eurpese Hfdstad van Cultuur, maar vral k het prces m dat te wrden en de nazrg, zrgt vr een belangrijke sciaalecnmische stimulans dr het samen ntwikkelen en uitzetten van perspectief. Het leidt tt versnelling van ntwikkeling, het daadwerkelijk mgelijk maken van mentale vernieuwing, geestelijk welzijn en daarmee tt duurzame versterking van de werkgelegenheid. Samen met een geznde maatschappelijke ntwikkeling en sterke samenlevingsverbanden draagt dat bij aan perspectief vr Fryslân en het vrkmen van ecnmische verzwakking en demgrafische leeglp. Z kunnen we een transitie maken naar een veerkrachtige kennisecnmie die duurzaam is en die ervr zrgt dat we de cncurrentie met andere regi s in de wereld kunnen blijven aangaan znder verlies van eigenheid en authenticiteit. Visie is burgers via cultuur in deze gewenste transitie centraal te plaatsen waardr het draagvlak en daarmee de kans p realisatie tenemen. Culturele lkale prjecten, verbnden aan thema s met een Eurpese dimensie, wrden ingezet m dit prces p gang te brengen, te stimuleren en uiteindelijk te bewerkstelligen. Del en ambitie. Del en ambitie. Leeuwarden en Fryslân perspectief bieden: p naar een zelfverzekerde hfdstad in een pen, trtse, veerkrachtige regi. Leeuwarden en Fryslân een plek geven in Eurpa: Nederland, Eurpa en de wereld laten zien wat Leeuwarden/Fryslân is, een in Eurpees pzicht middelgrte stad eens in de kijker zetten als vrbeeld vr de andere middelgrte steden in Eurpa waar 50 % van de Eurpese bevlking in wnt, wat we hier kunnen, maar k wat we hier ndig heeft (brengen en halen). De wedstrijd winnen: de preselectie in 2012 en de Eurpese jurering in 2013 met succes drlpen. En mchten we de wedstrijd niet winnen: het gewenste perspectief samen met burgers tch bereiken. De aanpak in een ntendp. In de aanpak en het prces m bvenstaande delen te bereiken is het cruciaal dat er een beweging in gang gezet wrdt vanuit de bevlking en bedrijfsleven dr middel van participatie. Ok is het van belang m Eurpese Hfdstad van Cultuur 2018 p krte termijn en in krte tijd te laten leven in Leeuwarden en Fryslân (dr stevige marketing, vrijwilligers en strytelling). Vrts zijn internatinalisering en een stevige zakelijke aanpak essentieel. De aspecten participatie, marketing, internatinalisering en zakelijkheid werken we hier nader uit.

3 Participatie. We gaan de wijken en drpen in met nze ruime ervaring in wijkgericht werken en met de wijkaanpak. We gebruiken daarbij z veel mgelijk gede elementen van de aanpak die de stichting Kulturele Haadstêd heeft ntwikkeld en uitgeverd, zals het prject de Burren en de Reis. Tevens gebruiken we nieuwe technieken die in het buitenland bij kandidateren succesvl zijn gebleken. Centrale wrden in de participatie zijn vertruwen en luisteren. Delgrepen zijn vral afhankelijk van de plek waar de participatie plaatsvindt en daarm wrdt er veel gekzen vr plekken waar cultuur nrmaal niet kmt. In de wijken en drpen halen we: Meningen van bewners ver Leeuwarden en Fryslân in 2020 en ambities Eurpese Hfdstad van Cultuur De Friese cultuur in beeld dr te luisteren en te kijken. Inzet (c-creatie en d it yurself) En we brengen: Uitleg: wat willen we bereiken? Hulp en steun (c-creatie, faciliteiten) Kppeling bewnersinitiatieven aan creatieve mensen Aansprekende activiteiten (vele kleine, één middelgrt en één grt) Enkele vrbeelden van he dat uit kan werken: Bekendheid: afspraken met MBO-pleidingen ver grt aantal maatschappelijke stages, waarbij studenten zveel mgelijk Leeuwarders en Friezen vr een simpele camera vragen wat ze belangrijk vinden vr Leeuwarden en Fryslân, en wat ze daar zelf aan bij dragen en dit uitzetten via Yutube en schermen in winkelcentra. Kleine activiteiten: buurtvrstelling (theater/musical) met een prfessinele regisseur, met daaraan verbnden een Friese cmpetitie. Middelgrte-activiteit: grt terni Friese en Maltezer 1 amateur-vetbalclubs in SC Heerenveen- en Cambuur-stadin. Kleine activiteiten: recnstructie penbare ruimte, met inbreng van bewners, kunstenaar en buitendienst Gemeente Leeuwarden, pzetten van een rute langs deze lcaties met bewners als gids en bezek aan/vernachten bij bewners. Grt publieksevenement: (werktermen: shw case Leeuwarden, Fryslân en Eurpa/ wereldtentnstelling ), met een brede prgrammering: prfessinals en amateurs, sturing p thema s maar k veel ruimte vr inbreng van nderp, met internatinale inbreng (Malta en andere Culturele Hfdsteden) alles vrzien van een aansprekende culturele dimensie. Marketing. Leeuwarden/Ljuwert 2018 biedt uitgelezen mgelijkheden m de merken: Leeuwarden en Fryslân stevig neer te zetten. De teristische en recreatieve sectr zal daarvan prfiteren, maar k de Friese ecnmie in de breedte. Streven is m de bestaande marketinginzet af te stemmen en waar ndig een extra impuls te geven. Uiteindelijk del is m de beeldvrming van stad en regi in Nederland en Eurpa te beïnvleden p een wijze die aansluit bij de delstellingen. Sleutelwrden zijn energiek, enthusiasme en authentiek. Internatinalisering. Hierbij willen we minimaal: 1 Malta levert in 2018 de andere Culturele Hfdstad van Eurpa

4 een gede landelijke en Eurpese lbby; duidelijke representatie in Den Haag, in de Nederlandse culturele circuits en in EU culturalscial-emplyment netwrks; cntacten en samenwerking met Malta; cntinueren en uitbuwen internatinale festivals; aansprekende internatinaliseringsprjecten pzetten zals bijvrbeeld het idee m jngeren van 18 jaar uit 18 verschillende landen in 2018 naar Leeuwarden/Fryslân te laten kmen Zakelijkheid. We gaan een rbuust zakelijk prces pzetten met de vlgende kernelementen: fndsenwerving en spnsring. Hiermee halen we de ndzakelijke externe financiering vr de uitvering binnen; zakelijke vrmgeving van werkprcessen en rganisatie met een duidelijke plek vr het creatieve prces; drgrnde relatie naar zakelijk Fryslân, met de insteek dat bedrijven een d it yurself mentaliteit hebben; cntacten met kennisinstellingen aangaan van allianties met Friese instellingen p het gebied van cultuur, water, ecnmie, etc. Naast het p krte termijn pzetten van een participatie en marketing aanpak en een gedegen aanpak p internatinalisering en zakelijkheid, gaan we aan de slag met: Uitwerking inhudelijk cncept, p basis van de analyse van de visie uit de bevlking en met inbreng van sleutelfiguren uit Fryslân Drstarten creatieve prces, met als elementen: Na analyse van de bevlkingsraadpleging rganiseren van prefballnnetjes nieuwe stijl in cultuur en creativiteit vanuit lpende prgramma s en prjecten zals Dairy Valley, Blue Energy, Cradle t cradle Islands, Wetsus en Watercampus, Sprtstad Heerenveen, Blkhuisprt, Harmniekwartier en Lan far taal. Ontwikkelen van een sciaal ecnmisch cncept waarbij je de kerncmpetenties van Fryslân/Leeuwarden kppelt aan de samenwerking tussen verheid, kennisinstellingen en bedrijfsleven en verder uitbuwt. Match maken tussen culturele wereld en bewners/ndernemers. Culturele deel prgrammering grte en middelgrte activiteit, waarbij verbinding met ntstaan tussen de lkale thema s en de Eurpese dimensie Bidbk-redactie: Opstellen bidbk preselectie (2012) en, z ndig, Eurpese selectie (2013) Organisatie. Vr een succesvlle bid is een rganisatie ndig die geved wrdt vanuit de maatschappij, het participatieprces kent en van daaruit in staat is de specifieke Eurpese verbindingen te leggen. Gezien het tijdsbestek wat ns rest en de budgeten die er mee gemeid zijn is een zakelijke aansturing gewenst. De leden van de Friese Kamer fungeren als ambassadeur. Zij dragen de ambities uit en zrgen vr participatie vanuit hun achterban. De Friese kamer wrdt mede gevuld dr het bestuur van de Stichting Kulturele Haadstêd 2018.

5 Het Bestuur van KH2018 wrdt gevrmd dr de Burgemeester van Leeuwarden (vrzitter)en de gedeputeerde Cultuur van de prvincie Fryslân. Bij de bestuursvergaderingen zijn standaard 3 leden uit de Friese Kamer aanwezig, waarnder de vrzitter van de stichting KH Zij treden p als adviseur. Het prgramma rganisatie wrdt aangestuurd dr een prgrammamanager van de gemeente Leeuwarden. De prgrammanager is verantwrdelijk vr de dagelijkse prcesgang. De prgrammamanager wrdt ndersteund dr een klein kernteam. Met de prvincie is een akkrd bereikt dat haar inbreng k nder de prgrammamanager is gedelegeerd. Onder verantwrdelijkheid van dit kernteam werken 4 deelprjectleiders aan creatieve vrmgeving, participatie, zakelijke samenwerking en het bidbk. Het kernteam en de 4 deelprjecten wrden in ieder geval ingevuld met persnen uit de beide verheden en de stichting KH Gezien het beschikbare budget en het del m zveel mgelijk ndersteuning te geven aan de 4 deelprjecten zal de rganisatie niet meer dan 20-25% van het beschikbare budget mgen ksten. Met de stichting wrden afspraken gemaakt ver persneel en ksten. De gemeente stelt huisvesting beschikbaar. De rganisatiepzet met rganisch functineren mdat vr elke fase in de cmpetitie andere type prfielen van persnen ndig zijn. Planning en fasering. De cmpetitiedeadlines zijn bepalend vr de planning, wat leidt tt een gefaseerde aanpak: Fase 1 Opzetten rganisatie, schrijven prjectplan, pstellen samenwerkingsvereenkmst Peride: tussen prvincie en gemeente, starten creatieve en participatieprjecten, marketing december aanpak en start schrijven bidbk tt Einddel: Organisatie draait, prjectplan en kstenraming vr kmende jaren maart 2012 gereed, samenwerkingsvereenkmst tussen prvincie en gemeente gereed. Bewners zijn p de hgte en participeren in prjecten. Er ligt een pzet vr het bidbk. Terugkppeling plitiek: Infrmeren Prvinciale Staten en gemeenteraad ver Fase 2 Peride: april 2012 tt sept 2012 Fase 3 Peride: ktber 2012 tt mei 2013 prjectplan, begrting fase 2 t/m 4. Cncrete activiteiten in de participatieprjecten meten bijdragen aan de beantwrding van de 40 vragen uit het bidbk en de selectiecriteria. Het zakelijke prject wrdt pgestart. De presentatie wrdt vrbereid. Einddel: Sept 2012 ligt er een 1 ste bidbk. Deze fase wrdt afgeslten met een publieksevenement. Terugkppeling plitiek: Infrmeren Prvinciale Staten en gemeenteraad ver vrtgang. Creatieve, Participatie en Zakelijke prjecten lpen dr ttdat shrtlist bekend is. Terugkppeling plitiek: De Prvinciale Staten en gemeenteraad wrden geïnfrmeerd ver de shrtlist en het plan vr de tweede kandidaatstelingsrnde. Indien Leeuwarden p de shrtlist staat wrdt het eerste bidbk uitgewerkt tt een turn key prjectplan vr de vrbereiding, het culturele jaar en de nazrg. Indien Leeuwarden niet gekzen is wrden de in gang gezette participatietrajecten drgezet. Deze fase wrdt afgeslten met een publieksevenement.

6 Einddel: mei 2013 ligt er een 2 de bidbk (indien gekzen) en wrdt er ter afsluiting een publieksevenement gerganiseerd (bijv. Frysk festival). Terugkppeling plitiek: De Prvinciale Staten en gemeenteraad wrden geïnfrmeerd ver het tweede bidbk en de aanbieding daarvan. Fase 4 Peride: juni 2013 tt 1 ste helft 2014 Creatieve, Participatie en Zakelijke prjecten lpen dr tt bekendmaking definitieve stad. Deze fase wrdt afgeslten met een publieksevenement. Einddel: Bekendmaking f Leeuwarden Eurpese Hfdstad van Cultuur 2018 is. Terugkppeling plitiek: Prvinciale staten en gemeenteraad wrden geïnfrmeerd ver de bekendmaking van de stad. Financiën. De ksten vr de gemeente bestaan tt 21 december 2011 uit uren ter vrbereiding van het prjectplan. Deze wrden binnen de reguliere begrting van de gemeente gefinancierd. Dit prject zal zijn drstart hebben na een psitief besluit van Prvinciale Staten p 21 december 2011 ver het vrtbestaan en de financiering van het prject. Vr een drstart die kans maakt is minimaal 1,2 miljen eur per jaar ndig vr de peride 2012 t/m % hiervan zal beschikbaar meten zijn vr de rganisatie ( ). Daar bvenp kmt de inzet van uren dr prvincie en gemeente. Vr evenementen wrdt gezcht naar bijdragen vanuit de verheden, het bedrijfsleven en dr participatie van burgers. In maart 2012 zal duidelijker zijn wat er aan externe bijdragen vr de uitvering beschikbaar kmt. De gemeente zal, p basis van een uitgewerkt prjectplan, ver een financiële bijdrage vr de uitvering een standpunt innemen tijdens de behandeling van de Midterm Review van het cllegeprgramma in maart Het prjectplan wrdt tevens vrgelegd aan Prvinciale staten. Del is tijdens het hele traject m zveel mgelijk budget beschikbaar te stellen aan de creatieve, participatie- en daarna aan zakelijke prjecten.