Inzet van vrijwilligers: kansen en grenzen

Transcriptie

1 Inzet van vrijwilligers: kansen en grenzen Situering Vrijwilligers zijn het cement van de samenleving. Vrijwilligerswerk is niet vrijblijvend. Vrijwilligerswerk is nbetaalbaar. Drie uitspraken die in vrijwilligerscampagnes gebruikt wrden. Er klinkt dankbaarheid en vertruwen uit. Het inzetten van vrijwilligers is steeds meer ndig in de gezndheidszrg, de sciale en de kerkelijke sectr, mdat de bereepskrachten te duur zijn. De prfessinals wrden vral bij de aansturing van de vrijwilligers ingezet. Dit is een tijdsverschijnsel. Prfessinals verzuchten echter regelmatig: Ik met ze te vriend huden. Het zijn maar vrijwilligers, dus ik kan niet te veel van hen vragen. Die verantwrdelijkheid kun je een vrijwilligers niet geven. Ik de het net z lief zelf, vrijwilligers ksten zveel tijd. De inzet van vrijwilligers wrdt dan met een heel andere tn dan in de campagnes berdeeld. Het is eerder een ndzakelijk kwaad dan een cadeau aan de samenleving. Opzet Deze mdule is bedeld vr mensen in het kerkelijk circuit (vrijwilliger f prfessinal) die diacnale activiteiten uitveren. Dit kunnen bijvrbeeld cördinatren van inlphuizen, vedselbanken f ziekenbezekgrepen zijn. Als ze met vrijwilligers werken zullen ze daar regelmatig, behalve plezier, k last van ervaren. Aan de hand de analyse van de belangen van de rganisatie f werkgrep en die van de vrijwilliger wrdt inzicht gegeven in he aan een vr beiden passende match gewerkt kan wrden. De mdule kan individueel drgenmen wrden f gezamenlijk p bestuursniveau, f p het niveau van leidinggevenden, als berepskracht f als vrijwilliger. Omdat deze mdule zich p zeer verschillende srten rganisaties en grepen richt zullen niet alle aanwijzingen vr iedereen direct herkenbaar zijn. Wees creatief en vertaal deze naar uw eigen situatie. De mdule kan gebruikt wrden dr rganisaties die al met vrijwilligers werken, f die dat van plan zijn te den. Prgramma 1 Inventariseren van argumenten van de rganisatie f werkgrep m er vr te kiezen met vrijwilligers te werken 2 Inventariseren van mgelijke argumenten van vrijwilligers m zich aan te bieden 3 Beschrijving van srten vrijwilligers 4 Zeken van vereenkmende belangen 5 Vaststellen welk srt vrijwilligersbeleid -benadering hier bij hrt 6 Een vrbeeld vrijwliigerscntract

2 1. Inventariseren van argumenten van de rganisatie f werkgrep m er vr te kiezen met vrijwilligers te werken We nemen enkele argumenten die vr uw rganisatie kunnen gelden. U kunt deze zelf bevestigen f laten afvallen en aanvullen We hebben te weinig (geld vr) berepskrachten m alles wat we als rganisatie willen den, tt stand te brengen Onze berepskrachten missen een aantal vaardigheden die we ndig hebben vr bepaalde taken We vinden het symblisch belangrijk dat mensen die zich aan ns verbnden hebben, actief zijn binnen de gemeenschap. Het laat zien dat de gelvigen de kerk mee vrm geven We vinden het inhudelijk belangrijk dat mensen die zich aan ns verbnden hebben, actief zijn binnen de gemeenschap. Het geeft nze kerk meer inspiratie en kwaliteit We vinden vrijwilligerswerk een vrm bij uitstek, waarmee mensen hun gelf / levensbeschuwing handen en veten kunnen geven Bepaalde vrijwilligers garanderen de cntinuïteit van het werk van nze gemeenschap. Berepskrachten verdwijnen weer na een enige tijd, als ze vergeplaatst wrden. Mensen in de wijk blijven langer verbnden, sms zelfs ng als ze verhuisd zijn naar elders 2. Inventariseren van mgelijke argumenten van vrijwilligers m zich aan te bieden We nemen weer enkele argumenten die vr uw rganisatie f grep kunnen gelden. U kunt deze zelf bevestigen f laten afvallen en aanvullen Mensen hebben tijd ver en vervelen zich Mensen willen zich nuttig maken Mensen willen gewaardeerd wrden Mensen prberen met dit werk een sciaal netwerk tt stand te brengen Dr dit werk geven mensen gestalte aan hun gelfsleven f levensbeschuwing Mensen willen een specifieke bijdrage leveren aan deze rganisatie Mensen zien dit werk als ruilmiddel: ik de iets vr Gd, hpelijk det Gd daarm iets vr mij Mensen zien dit werk als ruilmiddel: ik de iets vr de gemeenschap/rganisatie/samenleving, hpelijk det gemeenschap/rganisatie/samenleving daarm iets vr mij Mensen den dit werk uit dankbaarheid vr de zegeningen in hun leven Mensen den dit uit plichtsbesef ten pzichte van degene die hen gevraagd heeft (bijvrbeeld: de pastr die erg mhg zat met bepaalde werkzaamheden)

3 Vraag u bij het invullen wel af, he u bij deze argumenten kmt: heeft u ze werkelijk gehrd en ervaren, f vermed u ze. Advies: vraag er naar en praat erver. 3. Srten vrijwilligers Bepaalde rganisaties trekken vrijwilligers aan met een bepaald srt eigenschappen. Die brengen zwel kansen als grenzen met zich mee. 1. Er zijn mensen met zrgende karakters. Het vrdeel is dat deze mensen heel meevelend zijn en g hebben vr detail. Ze zijn er al, vóór ze iets gevraagd is. Hun grens is dat ze vaak de belangen van anderen bven die van zichzelf stellen en daarm zich ver de kp werken. Om hen te beschermen kan het helpen met hen af te spreken dat ze met de cördinatr p gezette tijden even stil staan bij de inhud van het werk en de werkdruk die dat plevert. Veel aandacht geven, dus. 2. Er zijn mensen die zich steeds als hardwerkende redder pwerpen. Ze zetten zich met een tmelze energie in m de bel niet fut te laten lpen. Dat is de psitieve kans vr de rganisatie m met deze mensen te werken. De grens is echter dat ze z actief zijn dat ze degene f de zaak die ze willen redden vrbij lpen. Iedere bedenking f kritische vraag vanuit de rganisatie ervaren ze als een rem p en ntkenning van hun gede bedelingen. Daardr kunne ze zich vrtijdig terugtrekken f dingen den die ze niet meer verleggen, zdat aansturing erg meilijk wrdt. Het kan hen helpen als hun taak en de grenzen van hun verantwrdelijkheid p papier gezet wrden en dat ze een duidelijk aanspreekpunt hebben, aan wie ze regelmatig rapprteren waarmee ze bezig zijn. Een beetje strak huden, dus. 3. Er zijn mensen met heel weinig zelfvertruwen die daarm maar meilijk initiatief kunnen nemen en beslissingen uitstellen. We nemen ze meewerkende uitstellers. Dit kan in een grep waarin meerdere leidersfiguren en deners zitten fijn zijn, mdat deze persnen meegaand zijn en weinig tijdrvende discussie verrzaken. Dit kan echter k leiden tt steeds terugkerende irritatie bij cllega s die vinden dat ze teveel zelf meten pknappen. Omdat ze k wel zien dat er sprake is van een laag zelfbeeld, zullen ze de persn daar zelden rechtstreeks p aanspreken. Tch meten ze hun frustraties kwijt. Dan zal er achter de rug m gepraat gaan wrden, wat de nzekerheid alleen maar zal vergrten. Dit is niet ged vr de werksfeer. Hen kan het helpen een duidelijke, afgebakende pdracht te geven. 4. Zeken van vereenkmende belangen Uit bvenstaande inventarisatie blijkt al dat er mgelijk tegengestelde belangen spelen tussen de partijen. Als de vrijwilliger zich vral inzet m aandacht en erkenning te krijgen en daarm veel tijd peist, is het meilijk als drukbezette, aansturende verantwrdelijke de meerwaarde vr de rganisatie te zien. Als de vrijwilliger het werk als ruilmiddel ziet, maar tch steeds tegenslagen in het dagelijks leven krijgt, zal het meilijk zijn m gemtiveerd te blijven. Maar wat bindt? Waar heeft u iets aan elkaar? Waaraan beleeft u beiden meer vrdelen dan nadelen?

4 5. Vaststellen welk srt vrijwilligersbeleid hier bij hrt Je kunt niet alle meilijkheden vóór zijn, maar bedacht zijn p deze zaken kan helpen m niet iedere keer weer vr dezelfde prblemen te kmen staan. Vrijwilligersbeleid is belangrijk. Weet wat je van vrijwilligers verwacht en wat je ze te bieden hebt. In het algemeen kunt u zich deze vragen stellen: Wat zijn de taken? Wat zijn de verantwrdelijkheden? Wat zijn de werktijden (werkperides bij prjecten)? Welke mgelijkheden tt nkstenvergedingen zijn er? Dr wie wrdt men aangestuurd en in welke mate? Bij wie kan men stm afblazen bij eventuele incidenten f juist mie vrvallen? Bij wie kan men terecht bij eventuele cnflicten? Enkele vrbeelden: Een grep f rganisatie kan het beleid hebben dat ze de werken van barmhartigheid in praktijk wil brengen, zwel in de activiteiten vr de delgrep als vr haar eigen mensen. Z kan een vedselbank vr haar klanten het mtt hebben van de hngerigen veden en de drstigen laven. Bvendien wil ze verspilling van grndstffen tegen gaan Vanuit die gedachte kan ze de keuze k maken veel energie en tijd te steken in vrijwilligers die het werk den m een sciaal netwerk p te buwen: de vreemdelingen herbergen. Verspilling van talenten tegen gaan. De vrijwilliger krijgt de kans zich nuttig te maken en te ntplien. Dat is een vereenkmst van belangen. Indien de rganisatie f grep niet z zeer een gemeenschap is, maar wrdt samengehuden dr enkele mensen die hun tijd en kwaliteiten ter beschikking stellen, zal er misschien geen f geen eenduidige visie zijn. Men lst vrkmende prblemen p en is blij met iedere hulp die aangebden wrdt. Vaak leidt dat p den duur tt aparte kninkrijkjes van prjecten, met bazen en knechten. Als het eenmaal zver is, is dat meilijk te herstellen met nieuw vrijwilligersbeleid. Mensen velen zich niet serieus genmen als ze privileges meten inleveren en als ze meer verantwrding meten gaan afleggen dan eerst. Tch zal het daar waarschijnlijk it p uit meten kmen. We leven in een tijd waarin samenwerkingsverbanden helder meten zijn en eilandjes niet altijd meer passen. Bij de schaalvergrting van parchies, f aangescherpt subsidiebeleid van de gemeente is het zaak m het verleden niet als heilig te zien, maar te kijken wat de nieuwe situatie vereist. Werkgrepen zullen wrden samengevegd. Delstelling meten scherper wrden gefrmuleerd. Dit kan vr vrijwilligers die hun werk meer uit plichtsbesef deden dan uit plezier, reden zijn m af te haken. Dit heft niet altijd een drama te zijn. Er zullen dan nieuwe evenwichten en verhudingen gezcht meten wrden.

5 Om de juiste vrijwilliger p de juiste plaats te krijgen kan nderstaande vragenlijst gebruikt wrden. Wat heeft de Wat heeft deze vrijwilliger werkgrep/taak ndig? te bieden? Heveel tijdsinvestering wrdt er verwacht?(week, maand, jaar) Welke vaardigheden zijn er ndig? Administratief Financieel Creatief Mndeling Welke karaktereigenschappen zijn er ndig? Discretie Open blik Scherp en kritisch Op zek naar cmprmis Dienstbaar Kartrekker Zelfstandig kunnen werken In grepsverband kunnen werken Pinieren Zrgzaamheid Spiritueel zijn Welke arbeidsmstandigheden wrden er verwacht? Is er een werk- /vergaderruimte ndig Tegang tt een cmputer, printer, kpieerapparaat Tegang tt gereedschap en /f andere materialen Ruimte delen met andere grepen

6 6. Vrbeeld vrijwilligerscntract Vr bepaalde vrijwilligerstaken kan het gewenst zijn een cntract af te sluiten. Z kan vastgelegd wrden dat mensen met financiële, dienstverlenende, zrgende en cmmunicatieve taken naar de buitenwereld dat vlgens bepaalde afspraken den. Denk daarbij aan vertruwelijkheid en beleidslijnen van de rganisatie. Bvendien belft de rganisatie ged vr haar vrijwilligers te zrgen. Hierna vindt u een vrbeeld, dat als basis kan dienen vr uw eigen cntract.

7 Lg Organisatie Omdat wij als (rganisatienaam) vrijwilligerswerk heel serieus nemen is dit vrijwilligerscntract pgesteld en ndertekend. Vrijwilliger: Naam Adres Pstcde en wnplaats Gebrtedatum zal vanaf (datum). zich inzetten vr (naam werkgrep f taak). Vr een peride van vr (aantal uren per week/maand).. De vrijwilliger zal de taak naar eer en geweten vervullen en zich laten sturen dr het vastgestelde beleid. De vrijwilliger is bereid zich te laten begeleiden en de eventueel aangebden deskundigheidsbevrdering te vlgen m te kunnen greien in haar/ zijn kwaliteiten die ndig zijn vr de taak. Vertruwelijke infrmatie die de vrijwilliger krijgt dr deze taak, zal als z danig behandeld wrden en niet met derden gedeeld wrden. Indien er ksten vr de vrijwilligerstaak gemaakt meten wrden, kunnen deze vraf verlegd wrden met de verantwrdelijke vanuit de rganisatie en na gedkeuring gedeclareerd wrden. Vr de tijd dat de vrijwilliger actief is vr nze rganisatie is zij/hij verzekerd vr wettelijke aansprakelijkheid en ngevallen. De vrijwilliger heeft recht p begeleiding, indien die dr haar/hem gewenst is De vrijwilliger wrdt uitgendigd vr de jaarlijkse vrijwilligersbijeenkmst Datum Vrijwilliger Namens de rganisatie... Tt slt Werken met vrijwilligers biedt zwel de vrijwilliger als de rganisatie kansen en grenzen. Je hebt het meest aan elkaar als de wederzijds belangen vereenkmen f p elkaar aansluiten. Neem daarm de tijd en de aandacht vr de vrijwilliger. Zrg z dat de vrijwilliger geen ballast wrdt, maar iemand blijft die het werk mee draagt en een plezier is m mee m te gaan. Z wrden geen wig, maar blijven ze cement.

8 Om wat extra veiligheid in te buwen is het ged m vast te leggen dat de vrijwilliger zal wrden ingewerkt gedurende een bepaalde peride en dat daarna een gesprek plaats zal vinden waarin beide partijen de keuze maken van wel f niet met elkaar drgaan.dit geeft beiden de kans m te bekijken f de samenwerking bevalt en is er de gelegenheid m p een nette manier afscheid van elkaar te nemen. Indien vrijwilligers p huisbezek gaan, met kinderen werken en/f financiële bemeienis krijgen met mensen van de delgrep is het zeer wenselijk in te veren dat een bewijs van gedrag vereist is. Deze zijn te verkrijgen bij de gemeente. De ksten hiervr zijn natuurlijk vr de rganisatie. Deze mdule is niet vlledig als het gaat ver het pzetten van vrijwlligersbeleid. Dat was k niet de pzet. Mdules die p dit nderwerp betrekking hebben kunt u vinden p : Beleid maken: Kunnen; werven en mbiliseren van vrijwilligers / titel: Werven van vrijwilligers Beleid maken: Kunnen: rganiseren van schling / titel: Investeren in vrijwilligers Bewust wrden: Weten: Prfiel van nze werkgrep / Wie zijn we en waar den we het vr?