De Kwakel Jaarplan 2013-2014 1
Inleiding Onze visie, Samen je eigen weg. Het team wil samen met de ouders kinderen vormen tot gelukkige, evenwichtige en kritische jonge burgers. Jonge mensen, die vanuit een realistisch zelfbeeld de juiste keuze kunnen maken en verantwoordelijkheid voor hun handelen kunnen dragen. Wij zijn van mening dat onze stamgroepen hier ook invloed op hebben. Uiteraard speelt de aanleg en capaciteit van het kind zelf ook een rol. Doelstellingen Vanuit deze visie en de doelstellingen geformuleerd in het schoolplan hebben wij besloten ons dit jaar te richten op de volgende beleidsvoornemens: Zorg voor de leerlingen Verdere implementatie van handelingsgericht werken en opbrengst gericht werken. Uitvoeren van de nieuwe zorgstructuur volgens de zorgkalender van de zorgstructuur. SCOL sociaal emotioneel LVS opnemen in de leerling-overzichten Kijk Leerlingvolgsysteem kleuters gericht op de principes van het handelingsgericht werken uitbreiden met het onderdeel beginnende geletterdheid. Verbeteren van de leerling-administratie door het koppelen van de leerling-dossiers aan Esis-B webbased. Starten aan de ontwikkeling van een protocol voor de meerbegaafde kinderen. Kwaliteit Invoeren van de taalspelling methode Taal en Spelling in beeld 2 Implementatie nieuwe methode WO: IPC Personeel Verhogen van de leerkrachtvaardigheden met name op het gebied van didactiek en klassenmanagement middels gerichte klassenobservaties en gesprekken gericht op handelingsgericht werken, maken van groepsplannen, effectieve instructiemodel en de taal- leesdidactiek ten einde de opbrengsten te verhogen. Investeren in ontwikkeling van personeel en ontwikkeling van het team middels functioneringsgesprekken. Mogelijkheden bieden tot ontplooiing van kwaliteiten gericht op school en individuele ontwikkeling. Werken aan het professioneel klimaat door een transparante taakverdeling en beleidsvoering, waarbij aandacht is voor de LB functie. Wijziging in functiehuis: toevoeging van 2 bouwcoördinatoren. Evaluatie specialist Het Jonge Kind. Jenaplan Het onderdeel werken staat dit jaar centraal. We gaan aan de slag met de volgende onderdelen. Opzetten en uitvoeren van een project techniek en keuzecursus techniek. Werken aan de ontwikkeling en een doorgaande lijn rondom zelfstandig werken. Werken in keuzegroepen aan het voortgezet technisch lezen met de methode Lekker Lezen Samenhang De doelstellingen, beleidsvoornemens en ontwikkelpunten lijken erg veel. Er is echter bewust voor gekozen omdat één en ander in samenhang is. 2
Deze beleidsvoornemens zijn een logisch vervolg op de ontwikkelingen van het afgelopen schooljaar en vloeien voort uit het schoolplan 2011-2015. Vorig jaar is het handelingsgericht werken opgestart gekoppeld aan het rekenverbetertraject. Dit jaar willen wij deze ontwikkeling voortzetten en koppelen aan de nieuwe taalmethode. Het nieuwe LVS voor de kleuters is ingevoerd. Dit jaar voegen wij beginnende geletterdheid toe waarmee we de koppeling maken naar het dyslexieprotocol voor de kleuterbouw. De keuzes voor de ontwikkeling van het team en individuele teamleden houden ook verband met de onderwijskundige keuzes. De komende schoolplan periode zal de Kwakel werken aan de Jenaplan identiteit. Jaarlijks wordt één van de 4 pijlers gesprek, werk, spel en viering uitgewerkt. Dit jaar wordt gekozen voor werk. Dit in samenhang met de andere keuzes van de school, handelingsgericht en opbrengstgericht zijn Om de samenhang en voortgang transparant te houden zal gewerkt worden met de nieuwe vergaderstructuur en zorgstructuur. Om de ontwikkelingen te kunnen doorvoeren is er duidelijke leiding nodig, goede communicatie en een goede taakverdeling en organisatie. Inhoud 1. Aanbod a. Rekenonderwijs (+ kinderen, borgen,ict) b. Taalleesonderwijs (nieuwe methode Lekker lezen, HGW,ICT) c. Wereldoriëntatie: implementatie IPC 2. Actieve en zelfstandige rol leerlingen a. Coöperatief Leren b. Lekker lezen c. IPC 3. IPB a. Personeel gesprekcyclus, professioneel klimaat b. Pedagogische en didactische vaardigheden vergroten 4. Zorg, begeleiding en toetsinstrumenten a. Meerbegaafde leerlingen b. SCOL opnemen in de leerling-overzichten c. Rapportage herzien (digitale rapporten) d. Leerling-dossiers in ESIS-webbased 5. Wetenschap en techniek 6. Werkgroepen/coordinatoren 3
1. Aanbod Inleiding Dit jaar moet de verdere opgedane kennis en afspraken t.a.v. het rekenonderwijs geborgd worden. Het rekenaanbod voor de goed presterende leerling moet dit jaar uitgewerkt worden, de methode Met Sprongen vooruit is ingevoerd in de onder- en middenbouw en wordt ook ingevoerd in de bovenbouw. Dit jaar starten wij met de vernieuwde taalmethode, taal in beeld 2. Deze vernieuwing wordt eerst in groep 3-4 ingevoerd en verder gefaseerd komende jaren naar midden- en bovenbouw. De opgedane kennis van vorig jaar rond effectieve instructie, handelingsgericht weken wordt ook in deze gebruikt. De taalspecialist heeft vorig jaar een concept Taalbeleidsplan samengesteld, dit wordt het komende jaar verder geactualiseerd. De methode Lekker Lezen wordt op een een andere manier georganiseerd met meer differentiatie in werkvormen voor de kinderen. Tevens wordt het nieuwe Leesbeleidsplan verder geactualiseerd en uitgevoerd. Bij de kleuters blijft de aandacht op de ontluikende geletterdheid en mondelinge taalvaardigheid. Met de invoering vorig jaar van Snappet (= rekenen en taal op de tablet) in groep 3-4 wordt nu verder uitgebreid naar groep 5-6. Wereldorientatie: De nieuw gekozen methode IPC implementeren binnen alle groepen. Doel Verhogen van de taal/lees en spellingopbrengsten Doorgaande lijn in de school en afstemming werkwijze Verhogen van de effectiviteit van de instructie(taal) Leren werken met de kerndoelen(taal) Effectievere lessen d.m.v. gebruik tablets (Snappet) Doelmatig en volgens Jenaplan aanbod van wereldorientatie. Middelen Handelingsgericht werken. Opbrengstgericht werken Methode pluspunt Methode taal/spelling in beeld Opleiding met sprongen vooruit voor de groepen 7-8 Leerkrachtbegeleiding en ondersteuning door directie, IB en reken- en taalcoördinator middels klassenconsultaties. Bouwvergaderingen, bouw+-vergaderingen, teambijeenkomsten ( regulier), studiedagen en evaluaties Begeleidingsmomenten IPC Betrokkenen Alle personeelsleden. Aansturing: Directie en IB rekencoördinator taalcoördinator IPC begeleiding en OA (coöperatief leren) externe ondersteuning indien noodzakelijk Tijdplanning en activiteiten Start schooljaar Invoeren nieuwe taalmethode (2) 4
Collegiale consultatie (Flitsbezoeken) Eerste klassenbezoeken in het kader van begeleiding op de uitwerking van het effectieve instructiemodel Directie en IB Trendanalyse opbrengsten Oktober Teamvergadering voor tussentijdse evaluatie Eerste groepsbesprekingen met het accent op groepsplan rekenen en taal Bouwvergaderingen gericht op taal en rekenen Tweede ronde klassenbezoeken Studiedag: OnderwijsAdvies: coöperatief leren Februari Evaluatie klassenbezoeken Tweede ronde groepsbesprekingen Trendanalyse opbrengsten Studiedag: Cooperatief leren en IPC April/Mei Collegiale consultatie Evaluatie en vervolgplan maken voor 2014-2015 Evaluatie Smart Rekenen Specifiek doel: We zetten de stijgende lijn voort en scoren boven het landelijk niveau. De gemiddelde groepsscores blijven boven de inspectienorm. Meetbare acties: De leerkrachten van groep bovenbouw hebben de cursus met Sprongen Vooruit aan het eind van het schooljaar gevolgd. Elke dag wordt er minimaal 5 minuten besteed aan automatiseren. De lessen worden gegeven vanuit het directe instructiemodel. De nieuwe methode Pluspunt is ingevoerd in de groepen 7-8 Er wordt er geëxperimenteerd met plus instructies bij de groepen 7/8, 5/6 en 3 /4. Er is een protocol rekenen voor de +kinderen en er is een doorgaande lijn in het aanbod voor deze kinderen. start in januari Acceptabel: Deze ontwikkeling is een vervolg op de stappen van vorig jaar. Het is een uitbreiding en borgen. Realistisch: Naar verwachting zullen we dit ook halen. Tijd: Juni 2014 5
Lezen Specifiek doel:door de andere inzet van Lekker Lezen en overige leesvormen liggen de opbrengsten van het voortgezet technisch lezen boven het landelijk niveau in juni 2014. Streefnorm: 90-95 % van alle leerlingen beheerst de einddoelen voor technisch lezen van de jaargroep. Meetbare acties: De organisatie rondom Lekker Lezen met hoeken en de overige leesvormen is helder en overdraagbaar op papier gezet. De groepen 7 en 8 participeren binnen het Lekker Lezen. Tijdens de trendanalyses wordt extra aandacht besteed aan de resultaten van technisch lezen. De nieuwe leestoetsen zijn geïmplementeerd in groep 8 en de toetsresultaten zijn beschikbaar in januari en juni 2014. De groepen 3 scoren op de herfst en wintersignalering hoger dan in het schooljaar 2012-2013. Acceptabel: Tijdens de trendanalyses kwam naar voren dat de organisatie van de methode Lekker Lezen tot betere prestaties heeft geleid maar dat de kinderen die geen instructie krijgen daarvan niet meeprofiteren. De noodzaak van het vasthouden van de leesprestaties wordt door iedereen gedragen Realistisch. Door het veranderde organisatiemodel en uitbreiding van leestijd in groep 7 en 8 zullen de resultaten verbeteren. Verder zal het meer opbrengstgericht werken en invoering van de nieuwe taalmethode de resultaten positief beïnvloeden. Tijd: Juni 2014 Taal: Specifiek doel: Door de invoering van de methode Taal in beeld en Spelling in beeld (2) (in groep 3-4 zullen de CITO resultaten op het gebied van spelling op het landelijk gemiddelde komen te liggen. Meetbare acties: De personeelsleden uit de groepen 3-4 (versie 2) tot en met 8 kunnen met de methode werken. De groepen 4 tot en met 8 maken voor spelling een groepsplan en werken opbrengstgericht Elke leerkracht krijgt vanuit de directie ten minste 1 coaching bezoek bij taal/spelling op het directe instructiemodel aan de hand van een kijkwijzer Elke leerkracht wordt vanuit de IB begeleid op het gebruik van de groepsplannen en het Handelings gericht werken m.b.t. taal en spelling tijdens de groepsbesprekingen. In de bouwvergaderingen en bij 4 teamvergaderingen zal er extra aandacht worden besteed aan taal. Groep 1 /2 maakt een groepsplan mondeling taalgebruik, auditieve 6
verwerking en beginnende geletterdheid mbv de leerdoelen uit KIJK LVS. Acceptabel: De resultaten voor spelling zijn verbeterd. Alle leerkrachten hebben aangegeven deze verbetering te borgen. Realistisch: Door de aandacht voor spelling, op dezelfde manier als vorig jaar, zullen de resultaten vastgehouden kunnen worden. De opbrengsten zullen verhogen tot minstens het landelijk gemiddelde. Tijd: Juni 2014 Wereldorientatie: Specifiek doel: De werkwijze van de nieuwe methode IPC wordt door alle leerkrachten beheerst. Elke leerkracht levert bijdrage aan de inhoud en vormgeving van de projecten. Er worden minstens 4 projecten gegeven. Meetbare acties: Alle leerkrachten kennen de werkwijze IPC Alle leerkrachten leveren een bijdrage aan de projecten in bouw en bouw+ bijeenkomsten De Jenaplan coördinator coördineert de projecten i.s.m. begeleidster IPC Er worden gedurende het schooljaar minstens 4 projecten aangeboden De inhoud van de projecten worden getoetst aan de kerndoelen Er is sprake van een doorgaande leerlijn binnen de aangeboden projecten Er zijn minstens 4 studie- begeleidingsmomenten rondom IPC Acceptabel: Alle leerkrachten hebben unaniem gekozen voor deze werkwijze en vinden dat hierin het Jenaplanconcept ten volle kan worden vormgegeven. Realistisch: Er is binnen de normjaartaak rekening gehouden met de uitvoering en voorbereiding van de verschillende projecten. Er zijn diverse voorbeeldformats beschikbaar, waaruit men een keuze kan maken. Men hoeft het wiel niet helemaal zelf uit te vinden. Er is voldoende sturing vanuit IPC. Tijd: Juni 2014 7
2. Active en zelfstandige rol leerlingen Inleiding Door veelvuldig klassenbezoek zijn wij samen met het team tot de conclusie gekomen dat het zelfstandig leren nog verbetering behoeft. Binnen het effectief instructiemodel is zelfstandig werken/leren een basisvoorwaarde. Binnen de Jenaplanprincipes is het zelfstandig verwerken van de opgedane kennis in een nieuwe context ook een belangrijk kwaliteitsaspect. Wij willen de omslag maken van zelfstandig verwerken naar zelfstandig werken/leren. Dit hebben we vorig jaar verder vormgegeven in blokwerk, weektaak en keuzecursus. Dit jaar willen we dit verder uitbreiden met Coöperatief leren. Voor de kleuters zal dit met name uitgewerkt worden in het gebruik van spel bij het behalen van de doelen. Doel Er is een leerlijn zelfstandig werken. Het schoolproject en projecten IPC zijn uitgewerkt waarbij de leerlingen een actieve en zelfstandige rol hebben gekregen. In de groepsplannen voor de kleuters is spel opgenomen als middel om kleutervaardigheden te vergroten. Er zijn coöperatieve werkvormen toegepast. Middelen Methode Lekker Lezen Kernkwaliteiten jenaplan onderwijs Leerlingenraad Begeleiding coöperatief leren IPC Betrokkenen Alle teamleden Jenaplan coördinator Werkgroep schoolproject Werkgroep Lezen Werkgroep coöperatief leren Werkgroep Jenaplan Leerlingen groep 5-8 (leerlingenraad). Tijdsplanning en activiteiten Oktober Studiedag over zelfstandig werken, IPC en coöperatief leren Teamvergadering voor tussentijdse evaluatie Beschrijven leerlijn zelfstandig werken en vaststellen in het team, samen ontwikkelen van een kijkwijzer zelfstandig werken. Februari Evaluatie klassenbezoeken Tweede ronde groepsbesprekingen April/Mei Collegiale consultatie rondom eigen leervragen Evaluatie en vervolgplan maken voor 2014-2015 Evaluatie 8
Smart Actieve en zelfstandige rol leerlingen Specifiek doel: 1. Het is duidelijk wat er aan zelfstandig werken in de groepen wordt gedaan. De definitie van zelfstandig werken staat op papier. 2. De actieve en zelfstandige rol bij het leerproces heeft vorm gekregen binnen het leesonderwijs, het schoolproject, projecten IPC. 3. Er worden coöperatieve werkvormen toegepast. Meetbare acties: De studiedag van 18 oktober 2013 wordt besteed aan dit onderwerp. Het zelfstandig werken is geïnventariseerd. De definitie is besproken in het team. Een lijn is uitgezet Er wordt onderzoek gedaan naar coöperatief leren en de bevindingen zijn gedeeld met het team In de bouwvergaderingen en bij 4 teamvergaderingen zal er extra aandacht worden besteed aan de actieve en zelfstandige rol van de leerlingen. Er worden coöperatieve werkvormen toegepast Er is een actieve en zelfstandige rol van de leerlingen tot stand gekomen bij de IPC projecten Er is een actieve en zelfstandige rol van de leerlingen tot stand gekomen bij de aanpak van het schoolproject. Acceptabel: De school wil graag het Jenaplankarakter versterken. Dit wordt mede hierdoor vormgegeven. Realistisch: Binnen de gemaakte keuzes van o.a. IPC en coöperatieve werkvormen kan dit structureel verder worden vormgegeven. Hierin is o.a. externe begeleiding van de IPC-begeleidster en OA van coöperatief leren. Dit is in samenhang. Tijd: Juni 2014 9
3. IPB Inleiding Dit jaar moet iedereen een functionerings- en beoordelingsgesprek krijgen. Overgang van bouwaanspreekpunt naar bouwcoördinator. Doel Vaardigheden ontwikkelen met betrekking tot differentiatie en zelfstandig werken. Leren werken met het effectief instructiemodel. Leren werken met de methode Met Sprongen Vooruit (alle groepen) Ontwikkelpunten uit de POP ruimte en aandacht geven POP evalueren en evt. aanpassen. Werken aan een cultuuromslag, naar een professioneel klimaat. Beoordeling LB-functies Functiehuis uitbreiden met een boven- en onderbouw coördinator. Middelen Ondersteuning en begeleiding indien noodzakelijk van externen Teambuildings dag. Gesprekscyclus van de Laurentius stichting Financiële middelen voor de nascholing. Regelmatige feedback, discussie en evaluatie middels de vergaderstructuur. Sollicitatiecommissie t.b.v. LB-functionarissen Betrokkenen Het hele team van leerkrachten Directeur Interne begeleiding LB leerkrachten Externe directie. Tijdsplanning en activiteiten Er wordt aan het begin van het jaar een planning gemaakt rondom de klassenbezoeken en de geplande gesprekken. April/mei 2014: sollicitatie bouwcoördinatoren. SMART Specifiek: Uitvoeren van de gesprekscyclus en de POP koppelen aan de schoolontwikkeling. Werken aan een professioneel klimaat. Meetbare acties: Vanuit de normjaartaak is het scholingsplan opgesteld. Dit plan wordt gevolgd door de directie en zo nodig bijgestuurd. Sollicitatieprocedure rondom bouwcoördinatoren heeft plaatsgevonden De leerkrachten houden hun eigen bekwaamheidsdossier op orde. In januari/februari/maart wordt met iedereen een functionerings- of beoordelingsgesprek gevoerd van waaruit evt. een nieuw pop kan worden 10
geformuleerd. Alle leerkrachten hebben in juni een nieuwe POP voor 2014 2015. De normjaartaak voor 2014-2015 is voor iedereen in juni bekend. Specialist Het Jonge Kind is besluit over genomen Individuele scholingsafspraken (normjaartaak) op het gebied van persoonlijke ontwikkeling zijn nagekomen. De nieuwe leerkrachten hebben een individueel begeleidingstraject gehad. De Jenaplan-, gedragsspecialist en taalspecialist hebben een duidelijke taakomschrijving. Acceptabel Onderdeel gesprekscyclus. Realistisch Alles is uitvoerbaar, daar afspraken met personeelsleden zijn gemaakt tijdens normjaartaak besprekingen. Tijd : Juni 2014 11
4. Zorg, begeleiding en toetsinstrumenten Inleiding Er is een zorgkalender waarin de 3 jarige cyclus is uitgewerkt. Doel Borging van handelingsgericht en opbrengstgericht werken. ( groepsplannen) Uitvoeren van de zorgstructuur volgens de zorgkalender. Kijk Leerlingvolgsysteem kleuters gericht op de principes van het handelingsgericht werken uitbreiden met het onderdeel beginnende geletterdheid. Verbeteren van de leerling-administratie door het koppelen van de leerling-dossiers aan Esis-B webbased. Starten aan de ontwikkeling van een protocol voor de meerbegaafde kinderen. Middel Nieuwe zorgkalender met geplande groeps en leerlingbespreking bespreking. Toetskalender Klassenconsultatie door ib er en directeur en collegiale consultatie gekoppeld aan de groepsplannen. Betrokkenen Directie en IB er Teamleden Tijdsplanning en activiteiten Volgens de zorgkalender. Behaald resultaat SMART Specifiek doel: een eenduidige zorgstructuur Meetbare acties: 3 keer per jaar worden de groepsplannen rekenen en spelling bijgewerkt voor groep 3-8. De groepsbesprekingen zijn gehouden vanuit de groepsplannen rekenen en spelling. 2 keer per jaar worden de groepsplannen bijgewerkt voor groep 1-2. De zorgkalender wordt uitgevoerd. Na elke ronde groepsbesprekingen wordt er in het team teruggekoppeld. 2 keer per jaar wordt er een trendanalyse opgemaakt en besproken in het team. SCOL wordt ingevuld in najaar en voorjaar en opgenomen in de leerling overzichten. Leerkrachten kunnen werken met het effectieve instructiemodel. Er is een nieuw leerlingoverzicht met stretchen en matchen. Leerkrachten gebruiken het leerlingoverzicht als hulpmiddel om aan de ontwikkelingsbehoeften van het kind tegemoet te komen Het ontwikkelingsperspectief is opgesteld (gebruikmakend van de referentiekaders) voor kinderen vanaf midden groep 5 en wordt 2 keer per jaar geëvalueerd met IB, ouders en leerkracht De leerlingdossiers zijn aangemaakt in ESIS en iedere leerkracht is in staat 12
om hiermee te werken. Acceptabel: HGW wordt uitgebreid met de volgende stap. Het team staat hierachter. Deze stappen zijn een voorbereiding op het door de school te ontwikkelen zorgprofiel. Realistisch: Alles is uitvoerbaar, het is een voortzetting van de al ingeslagen weg. Tijd: Juni 2014 13
5. Techniek Inleiding Uit de WMKPO is gebleken dat het onderdeel Wetenschap en Techniek onvoldoende vorm heeft gekregen op de Kwakel. Daarnaast hebben de ouders het schoolgeld verhoogd om een betere invulling van de keuzecursus te krijgen. We hebben besloten om deze beide aan elkaar te koppelen en tevens onze doelstelling rond Jenaplanonderwijs meer vorm te geven. Doel Aan het einde van het jaar is er een keuzecursus geweest waarin het onderdeel techniek uitvoerig aan bod is geweest. We hebben 1 project techniek uitgevoerd. Middelen Extra gelden ouderraad Kernkwaliteiten Jenaplanonderwijs Betrokkenen Team en ouders Tijdsplanning Per bouw wordt in de planning WO/IPC ook een project techniek opgenomen. Behaald resultaat / evaluatie 2011-2012. Doel behaald. SMART Specifiek doel:vorm en inhoud geven aan het WMKPO onderdeel wetenschap en techniek Meetbare actie: Binnen de projecten IPC zitten techniek en wetenschappelijke onderdelen. Acceptabel. Wordt onderdeel binnen IPC. Realistisch Jaarlijks heeft de school schoolprojecten. De Jenaplancoördinator zal hierin sturen. Er is een extra impuls vanuit de ouderraad. Tijd: maart2014 6. Werkgroepen/Coördinatoren Inleiding Om meer structuur en coördinatie te verkrijgen in de diverse activiteiten en te werken naar een meer professionelere organisatie zijn er diverse werkgroepen samengesteld., t.w.: - Werkgroep Jenaplan (IPC/WO) - Werkgroep ICT - Werkgroep Lezen - Werkgroep Coöperatief leren - Werkgroep Sociaal-Emotioneel 14
- Werkgroep Meerbegaafden - Werkgroep Preventie en Veiligheid. Deze werkgroepen bestaan uit een voorzitter en leden. De voorzitters zijn de LB-leerkrachten. Doel Aan het einde van het jaar zijn er over de genoemde terreinen uitgewerkte beleidsplannen. Deze werkgroepen bereiden op onderdelen zaken voor t.b.v. hele team. Middelen Vakliteratuur Scholing Externe relaties Kernkwaliteiten Jenaplanonderwijs Betrokkenen Team Externe relaties Tijdsplanning Eind schooljaar liggen er beleidsplannen. In de Dib-vergaderingen stand van zaken inventariseren en evt. bijstellen Behaald resultaat Evaluatie juni 2014 SMART Specifiek doel: D.m.v. de juiste samenwerking onderling, maar ook met externe relaties werkbare beleidsplannen samenstellen. De werkgroep heeft hiervoor mandaat. Het beleid wordt schoolbreed gedragen. Meetbare actie: Overleg voorzitters met directie: proces- en resultaatbesprekingen. Beleid in concept aanbieden aan team tijdens studiedagen: aanpassen-verbeteren. Acceptabel. Door breed draagvlak kan iedereen eigenaar worden. Realistisch Bij iedereen behoefte aan inspraak en medezeggenschap. Op deze wijze kan iedereen zijn/haar steentje bijdragen. Is besproken in taakbeleidoverleg. Tijd: juni 2014 Overzicht van activiteiten schooljaar 2013-2014. Zie zorgkalender. Zie planning gesprekken Zie planning groepsbezoeken Zieplanning studiedagen Zie jaarplanning vergaderactiviteiten. 15
Uitleg handelings- en opbrengstgericht werken: Handelingsgericht werken Handelingsgericht werken (HGW) wil de kwaliteit van het onderwijs en de begeleiding van alle leerlingen verbeteren. Het is een systematische manier van werken, waarbij het aanbod afgestemd is op de onderwijsbehoeften en de basisbehoeften van de leerlingen. Aan de hand van de kindkenmerken wordt gekeken welke onderwijsbehoeften het betreffende kind heeft. Het onderwijs wordt daarop aangepast. Zeven uitgangspunten HGW gaat uit van zeven principes: 1. Onderwijsbehoeften van de leerlingen centraal stellen. Denk aan de instructie, de leertijd en uitdaging. 2. Afstemming en wisselwerking tussen kind en zijn omgeving: de groep, de leerkracht, de school en de ouders. De omgeving moet goed afgestemd zijn op wat het kind nodig heeft. 3. De leerkracht doet ertoe. Hij kan afstemmen op de verschillen tussen de leerlingen en zo het onderwijs passend maken. 4. Positieve aspecten zijn van groot belang. Dit gaat niet alleen om de positieve aspecten van het kind, maar ook van de leerkracht, de groep, de school en de ouders. Als een leerkracht een negatief beeld heeft van de leerling, dan zie hij vaak alleen nog maar het negatieve gedrag. Het is belangrijk dat de leerkracht dan zoekt naar positief gedrag, dan zijn er meer mogelijkheden om het probleem op te lossen. 5. Constructieve samenwerking tussen school en ouders. De verantwoordelijkheid voor initiatief ligt bij de school. Maar de school geeft wel de verwachtingen over de verantwoordelijkheid van ouders duidelijk aan. 6. Doelgericht werken. Het team formuleert doelen met betrekking tot leren, werkhouding en sociaal emotioneel functioneren. Het gaat hierbij zowel om korte als lange termijndoelen. De doelen worden geëvalueerd volgens de HGW-cyclus (zie hieronder). Ze worden SMARTI geformuleerd. 7. De werkwijze van school is systematisch en transparant. Er zijn duidelijke afspraken over wie wat doet en wanneer. Opbrengstgericht werken Deze manier van werken is erop gericht om de onderwijskwaliteit te verbeteren. De kern is dat de leerkrachten zich hun onderwijs aanpassen aan de hand van de meetbare resultaten. Het verbeteren van de resultaten start met een grondige analyse naar de achterliggende oorzaken. Aan de hand van die analyse wordt een actieplan opgesteld met meetbare doelen. Want het vaststellen van de gewenste opbrengsten zorgt voor optimale opbrengstgerichtheid. Opbrengstgerichtheid wil zeggen: het bewust, cyclisch en systematisch werken met als doel de grootst mogelijke opbrengst. Om de opbrengsten te verhogen is bewustwording een vereiste. Die opbrengsten hebben betrekking op leerprestaties, de sociaal-emotionele resultaten en de tevredenheid van ouders, leerlingen en het vervolgonderwijs. Opbrengstgericht werken heeft hoge verwachtingen van de kinderen en gaat uit van doelgericht werken. Dat is van belang op alle niveaus binnen de school, dus niet alleen de leerkracht, maar ook het management team. Voor de leerkracht betekent doelgericht werken onder andere dat hij de doelen op groepsniveau formuleert en vertaalt naar een groepsplan. Op deze manier zijn de verschillen binnen de groep beter te hanteren. Cyclisch werken 16
Bij opbrengstgericht werken wordt op een systematische wijze en volgens een bepaalde cyclus gewerkt. Daarbij stelt de leerkracht allereerst voor zichzelf doelen met betrekking tot de cognitieve resultaten en sociaal-emotionele vaardigheden van de kinderen. Met die doelen in het achterhoofd wordt het onderwijsproces vormgegeven. Daarna gaat de leerkracht naar de opbrengsten kijken en controleren of de gestelde doelen behaald zijn. De leerkracht analyseert de nieuwe gegevens. Aan de hand van deze analyse past hij het onderwijsproces of de doelen aan. Op deze manier is er dus steeds feedback over de kwaliteit van het onderwijs. Leerkrachtvaardigheden zijn belangrijk Bij opbrengstgericht werken spelen de leerkrachtvaardigheden een grote rol. Het zijn tenslotte de leerkrachten die de toename van de leerlingresultaten moeten realiseren. Er zijn basisvaardigheden, zoals pedagogisch en didactisch handelen en doelmatig klassenmanagement. Maar er zijn ook andere competenties die onmisbaar zijn bij opbrengstgericht werken. Voorbeelden daarvan zijn kwaliteitgerichtheid, resultaatgerichtheid en het vermogen om goede doelen te stellen. Goede scholen treffen maatregelen om ervoor te zorgen dat de leerkrachten beschikken over de competenties voor opbrengstgericht werken. Hierbij gaat het niet om het aanleren van kunstjes, maar om de houding en overtuiging van de leerkracht. De leerkracht moet niet handelen door druk van buitenaf, maar vanuit een moreel besef. Kwaliteitskaarten Er zijn kwaliteitskaarten ontwikkeld voor opbrengstgericht werken. Veel van die kaarten staan vol praktische handvatten, bijvoorbeeld bij het gebruiken van toetsresultaten. Een van die kaarten geeft een overzicht van de kennis en vaardigheden die de leerkracht moet bezitten. Aan de hand van deze checklist kan de leerkracht ontdekken wat zijn sterke en zwakke kanten zijn. Op die manier worden ook de ontwikkelpunten duidelijk. Deze lijst kan ook gebruikt worden als observatiemiddel bij klassenbezoeken. 17