NOTITIE REGIONAAL REPRESSIEF DEKKINGSPLAN FASE 2 BESTUURLIJKE UITGANGSPUNTEN 1. Inleiding De pdracht van het AB VrZW bij de vaststelling van het dekkingsplan fase 1 p 18 ktber 2013 luidde: nderzek de mgelijkheden m, met behud van een verantwrde dekking, de inzet van persneel en materiaal / materieel verder te ptimaliseren. In de pdracht zijn de vlgende zaken meegenmen: het belang en de tegevegde waarde van de verschillende brandweerpsten/kazernes en de ver(vaar)tuigen daarin. Dit geeft inzicht in welke psten/kazernes/vertuigen van grt, vldende, maar k gering belang zijn vr de dekking; een uitwerking van een aantal varianten in kazerne/pst/ver(vaar)tuigspreiding; een beschrijving van de mgelijkheden van het gaan werken met variabele vertuigbezetting/uitrukken p maat; een beschrijving van de mgelijkheden/invled van risicbeheersing p basisbrandweerzrg (spreiding van kazernes/psten/ver(vaar)tuigen; mgelijkheden m de dekking p een aantal punten in interreginaal verband te rganiseren. Hierbij kan wrden gedacht aan bijvrbeeld verdere interreginale samenwerking p het gebied van ngevallen bestrijding bij gevaarlijke stffen (afgernd); aanvullend is nderzek gedaan naar de tegevegde waarde van de blusbt in Zaanstad. Bijgaand treft u het nderzeksrapprt ter kennisname aan. In 2014 is VrZW gestart met nderzek en het verkennen van de mgelijkheden ten beheve van een nieuw peratineel cncept eind 2015. Het Repressief Dekkingsplan Fase 2 vrmt één van de buwstenen. De andere zijn: Operatinele grenzen, Uitrukken p maat (vrheen: Variabele vertuigbezetting) en Paraatheidbewakingssysteem. In de vergadering van uw DB VrZW van 10 ktber zijn de uitkmsten van het nderzek in het kader van het Repressief Dekkingsplan Fase 2 aan u gepresenteerd. Hierbij dient te wrden benadrukt dat het nderzeksrapprt uitsluitend (eendimensinaal) weergeeft p welke wijze de dekking tereikend zu kunnen wrden gerganiseerd. In de maanden ktber en nvember zijn we per peratinele eenheid / gemeente met u hierver in gesprek gegaan. Een krte reflectie p de gesprekken en een uitwerking in bestuurlijke uitgangspunten is in een ntitie pgenmen en tijdens de bestuursvergadering van 21 nvember jl. behandeld. Naar aanleiding daarvan is deze ntitie verder aangevuld. 2. Algemene beeld Als rde draad van de gesprekken kwam het vlgende naar vren: Grt belang wrdt gehecht aan de instandhuding van de psten (met geringe waarde) en de 24-uurs situatie in Purmerend. Het nderzeken van mgelijkheden tt samenveging van psten is een ptie. Waar meerdere tankautspuiten aanwezig zijn die niet ndzakelijk zijn vr de dekking, kunnen deze uit de sterkte wrden gehaald c.q. deze heven niet meer vervangen te wrden. Vldende materieel / materiaal beschikbaar huden vr.a. pleiden en efenen. 1
Z efficiënt mgelijke verdeling van materieel / materiaal ver de regi (bijvrbeeld in relatie tt het uitrukken p maat en specialismen). Aandacht vr kwetsbare bjecten, belangrijke infrastructuur (zals prvinciale wegen, snelwegen en vaarwegen) en planlgische ntwikkelingen. Versterking van de jeugdbrandweer; wellicht is het mgelijk hier een derde lcatie vr aan te wijzen. Maatschappelijk belang en binding met samenleving benadrukken (brandveilig leven, beweging naar preventie, zelfredzaamheid en burgerparticipatie). Prces: integrale benadering en tijdpad vr de verschillende deelprducten gewenst. In de gespreksrnde met de burgemeesters kwamen diverse zaken aan de rde waar nader nderzek naar ndig is. Het betreft nderwerpen als: mgelijkheden tt samenveging van psten, vldende materieel / materiaal beschikbaar huden vr.a. pleiden en efenen en versterking van de jeugdbrandweer. Tevens is p gemeentelijk niveau een aantal detailvragen gesteld die de kmende peride wrden beantwrd. 3. Bestuurlijke uitgangspunten Naar aanleiding van de gesprekken met de bestuurders en nze visie p de tekmst van de brandweerzrg binnen de regi kmen wij tt de vlgende vier bestuurlijke uitgangspunten: 1. Kwaliteit van de brandweerzrg staat vrp. Bij een brand f ngeval met de brandweer snel ter plaatse zijn en ged zijn werk kunnen den. Een fijnmazig netwerk van brandweerpsten zrgt ervr dat de brandweer het maatschappelijk vangnet kan zijn waar de burger iedere dag p vertruwt. Hierbij wrdt k rekening gehuden met de kwetsbare bjecten en eventuele tekmstige planlgische ntwikkelingen in de gemeenten. De brandweerzrg dient naast kwalitatief vldende k z effectief en efficiënt mgelijk te wrden ingericht, binnen de gestelde financiële kaders. 2. De brandweer heeft een maatschappelijke functie. De brandweerpsten vervullen binnen de gemeenten een maatschappelijk relevante rl. Vrijwilligers zijn lkaal bekend en actief (signaalfunctie). Primair zijn zij belangrijk vr het pereren van de brandweer in het eigen verzrgingsgebied. De lkale psten zijn daarbij een belangrijke pijler. Ok als zij vr de dekking een geringe waarde hebben, kunnen psten van meerwaarde zijn vr de brandweer, dr het uitveren van bijvrbeeld preventieve taken p het gebied van Brandveilig leven Daarnaast kunnen de gemeenten er vr kiezen psten en / f vertuigen uit te rusten met AED en kan de brandweerpst beschikbaar wrden gesteld vr andere maatschappelijke functies f activiteiten. Uiteraard ligt de afweging en uiteindelijke keuze hiervr bij de gemeenten zelf. 3. De brandweerzrg wrdt integraal benaderd. Ok in nze regi is de afgelpen jaren het besef ntstaan dat de brandweer ng veel te winnen heeft p het gebied van risicbeheersing. Vanuit de herkenbaarheid en lkale binding die de brandweer van udsher heeft, kan wrden bijgedragen aan een participerende en verantwrdelijke samenleving. Hiermee zetten we in p het verhgen van ns maatschappelijk rendement. Denk bijvrbeeld aan het geven van vrlichting p schlen, het uitbrengen van brandveiligheidsadviezen p vergunningen, het efenen met zrginstellingen, het creëren van risicbewustzijn bij burgers en het helpen vergrten van hun zelfredzaamheid dr het bieden van handelingsperspectieven. De burger (bedrijven, instellingen) kan dus zelf een nadrukkelijkere rl gaan spelen in het vrkmen van brand en indien er tch brand uitbreekt met er een gede repressieve rganisatie nabij zijn. De aanwezigheid van een lkale pst kan helpen bij de bewustwrding p dit punt. Van een pst kan een preventieve werking uitgaan (zichtbaarheid in de wijk, deelname aan efeningen, aanwezigheid bij evenementen). 2
In de beleidsspeerpunten van VrZW ligt de fcus p zwel de kwaliteit van de kerntaken als p de beweging naar de verantwrdelijke burger - dr het erkennen van het belang van samenwerking en het stimuleren van zelfredzaamheid. In de begrting wrdt deze verschuiving k steeds meer zichtbaar. Deze beweging kmt vrt uit de landelijke visie Brandweer ver mrgen p het vernieuwen van de Nederlandse brandweer. Daarin is vastgelegd dat de brandweer de kmende jaren: meer nadruk gaat leggen p het vrkmen van branden en ngevallen; streeft naar versmalling van de cnventinele brandweertaken dr tepassing van nieuwe technlgieën, nadruk p zelfredzaamheid en eigen verantwrdelijkheid van burgers; de cnventinele hulpverleningstaken verbreedt in de richting van zrgtaken en een veel grtere inzet van de burger; meer investereert in activiteiten die in relatie tt de ksten vr de samenleving het hgste rendement pleveren. Met behulp van het vlinderdasmdel wrdt de beweging naar de vrkant van de veiligheidsketen inzichtelijk gemaakt: Krtm, met de brandweer streven we naar een slimme balans tussen preventie en repressie. Daarin zit altijd een mate van flexibiliteit; in het ene gebied is het rendement grter als vral wrdt ingezet p preventieve activiteiten en vrzieningen, in het andere gebied is daarnaast vanwege zware risic-bjecten een rbuuste(re) repressieve rganisatie ndig. We huden steeds vr gen wat de samenleving van ns verlangt en wat wij te bieden hebben. Dat wil zeggen: we investeren met nze mensen en middelen in een z hg mgelijk maatschappelijk rendement, binnen nze financiële mgelijkheden, met - waar relevant en van tegevegde waarde - behud van lkaal gebnden brandweerpsten. 4. Aansluiten bij landelijke maatschappelijke en bestuurlijke cntext. Landelijk wrden p dit mment belangrijke vrderingen gemaakt met de mdernisering van de repressie bij de brandweer. Diverse vakinhudelijke ntwikkelingen zijn in gang gezet, zals de vernieuwing van de inzettactiek en -techniek (kwadrantenmdel). Verder hebben het Veiligheidsberaad en de minister het veld gevraagd te kmen met een landelijk kader vr uitrukken p maat. Dit is inmiddels in cncept gereed. Ok wrden in 2015 de uitkmsten van het landelijke prject RemBrand verwacht. Dat gaat de regi s handvatten bieden ten aanzien van het sturen p utput en utcme in plaats van p inputnrmen. Het enkel sturen p het bestrijden van brand 3
bijvrbeeld, met pkmsttijden als indicatr, levert geen extra brandveiligheid p. Het gaat m het ttale brandveiligheidscncept. 4. Van lkaal beeld naar reginaal perspectief In de DB vergadering van 21 nvember is bvenliggend deel van deze ntitie besprken. Als vrnaamste aandachtspunten kwamen de cmmunicatie richting medewerkers en raadsleden en het (ntbreken van het) financiële kader (.a. situatie taakstelling en gewenste efficiëntie) naar vren. Het algemene beeld dat naar aanleiding van de gesprekken is geschetst, was vr iedereen herkenbaar en duidelijk. Ok zijn de uitgangspunten nderschreven. Afwegen van de bestuurlijke uitgangspunten Belangrijke cnstateringen waren dat de ntitie het lkale beeld per gemeente weergaf en dat niet alle uitgangspunten met elkaar verenigbaar zijn. Een vlgende stap is daarm m met elkaar te kmen tt een afweging vanuit het reginale perspectief. De reginaal cmmandant / directeur VrZW kreeg p 21 nvember de pdracht de ntitie aan te vullen met een afwegingskader, zdat p 12 december in het bestuur besprken kan wrden welke elementen nderdeel uit maken van het kader en p welke wijze deze gewgen dienen te wrden. Ten aanzien van het (ntbreken van het) financiële kader is in de vlgende subparagraaf vrzien in een ksten-batenafweging: per uitgangspunt dienen (waar mgelijk en relevant) de ksten en baten inzichtelijk te wrden gemaakt. Feit is dat efficiënt en effectief werken swies een speerpunt van de rganisatie is en dat invulling dient te wrden gegeven aan de taakstelling. Aan het bestuur de keuze m de bestuurlijke uitgangspunten p vrhand te pririteren en een eventuele lijn behud van psten, mits.. af te spreken. Wegingsfactren In deze paragraaf is per uitgangspunt aangegeven p grnd waarvan de afweging kan wrden gemaakt, in de vrm van wegingsfactren. De vraag die hierbij centraal staat, luidt: Wat is p reginaal niveau ndig aan brandweerpsten, bezetting, materieel en materiaal m recht te den aan de bestuurlijke uitgangspunten? 1) Kwaliteit van de brandweerzrg staat vrp Wegingsfactren: - burger krijgt de snelst mgelijke zrg - pkmst / dekking p niveau acceptabel / verantwrd - paraatheid gegarandeerd - vertuigbezetting p niveau acceptabel / verantwrd - ksten versus baten persneel, materieel / materiaal en indirecte effecten 2) De brandweer heeft een maatschappelijke functie Wegingsfactren: - een pst met geringe waarde vr de dekking kan vr de brandweer een andere belangrijke taak hebben dan repressie (.a. brandveilig leven) - ksten versus baten 3) De brandweerzrg wrdt integraal benaderd Wegingsfactr: - burgers en bedrijven kunnen zelf veel meer den aan hun eigen (brand)veiligheid: pbrengst van de prjecten STOOM, Geen Nd Bij Brand (GNBB) en Brandveilig leven (BVL) - cmmunicatie ver risic s / bieden van handelingsperspectieven aan burgers, bedrijven en instellingen 4
4) Aansluiten bij landelijke maatschappelijke en bestuurlijke cntext Wegingsfactr: - keuzes p het gebied van.a. dekking, uitrukken p maat en risicbeheersing mgen de landelijke lijn (VenJ, Veiligheidsberaad, RBC) niet drkruisen Vr ng niet alle wegingsfactren is al de vlledige infrmatie beschikbaar. Onder vrgestelde besluiten wrdt uw bestuur gevraagd pdracht aan de reginaal cmmandant te verstrekken m tt de bendigde gegevens te kmen. 5. Vervlgprces Cmmunicatie Vr de cmmunicatie wrden drie belangrijke delgrepen nderscheiden: 1) medewerkers VrZW, 2) gemeenten: cllege- en raadsleden, 3) media. Per delgrep wrdt in nderstaande tabel een vrstel vr cmmunicatie gedaan: Delgrep: 1) Medewerkers VrZW (alle bereps- en vrijwillige medewerkers) Belangrijke actren De gemeentesecretarissen zijn p 24 nvember geïnfrmeerd ver het prces. Er vlgen ng nadere afspraken ver he zij wrden betrkken bij het vervlg. Planning De vlgende deelprducten zijn / wrden pgeleverd: Vrstel: - in de week na 12 december prcesinfrmatie (aankndiging van aanbiedingsbrief en bijeenkmsten). - aanbiedingsbrief invegen in het rapprt Repressief Dekkingsplan Fase 2 in week 3 (12 t/m 16 januari 2015) - bijeenkmsten per pst vanaf eind januari (gebiedscmmandanten en pstcördinatren wrden verzcht aan te geven vr welke psten een nadere telichting aan de medewerkers gewenst is, met eventuele actieve rl van de betreffende burgemeesters 2) Cllege- en raadsleden - eventueel een raadsinfrmatiebrief in week 3 (12 t/m 16 januari 2015) 3) Media - practieve benadering van de media in week 3 (12 t/m 16 januari 2015) Dekkingsplan fase 2 21 nvember 2014 Operatinele grenzen 1 e kwartaal 2015 Operatinele grenzen interreginaal 1 e kwartaal 2015 specialismen Paraatheidsbewakingssysteem 1 e kwartaal 2015 Uitrukken p maat - start pilt TS4 15 september 2014 - start pilt SIV2 2 e kwartaal 2015 Eerste resultaten pilt Uitrukken p maat 3 e kwartaal 2015 Operatineel Cncept 4 e kwartaal 2015 5
6. Vrgestelde besluiten Aan het Dagelijks Bestuur wrdt gevraagd: - het Repressief Dekkingsplan Fase 2, inclusief het aanvullende rapprt ver de blusbt in Zaanstad, vr kennisgeving aan te nemen en te beschuwen als belangrijke buwsteen vr het ntwikkelen van een nieuw peratineel cncept; - de vier bestuurlijke uitgangspunten en wegingsfactren vast te stellen; - de reginaal cmmandant / directeur VrZW de pdracht te geven: de in de gespreksrnde gestelde (nderzeks)vragen nader uit te zeken; de uitkmsten van de prjecten uitrukken p maat, dekkingsplan, paraatheidbewakingssysteem en peratinele grenzen cnfrm planning p te leveren geïntegreerd in een vrstel vr een nieuw peratineel cncept; ksten huidige brandweerzrg en de mgelijke baten (in geval van bezuinigen p psten, persneel, materieel / materiaal + effecten) vr de zmer p hfdlijnen in beeld te brengen; in samenspraak met de medewerkers (per pst van geringe waarde) te bekijken f er, en z ja wat, mgelijkheden vr de brandweer zijn t.a.v. verige brandweertaken; aan te geven wat de pbrengst is van de prjecten STOOM, GNBB en BVL en en wat de inspanningen zijn t.a.v. cmmunicatie ver risic s / bieden van handelingsperspectieven aan burgers, bedrijven en instellingen; landelijke ntwikkelingen / lijn versus reginale behefte in beeld te brengen; ver deze besluiten te cmmuniceren naar de medewerkers VrZW, waarbij het rapprt Repressief Dekkingsplan Fase 2, inclusief het aanvullende rapprt ver de blusbt in Zaanstad, wrdt vrijgegeven; ver deze besluiten te cmmuniceren naar de cllege- en raadsleden, eventueel dr middel van een raadsinfrmatiebrief; practief de media te benaderen m hen te infrmeren ver het prces. 6