OPVOLGINGSONDERZOEK INZAKE DE AANBEVELINGEN DIE IN 2014 DOOR HET VAST COMITÉ P WERDEN GEFORMULEERD INZAKE DE EENHEDEN VAN GESPECIALISEERDE

Transcriptie

1 OPVOLGINGSONDERZOEK INZAKE DE AANBEVELINGEN DIE IN 2014 DOOR HET VAST COMITÉ P WERDEN GEFORMULEERD INZAKE DE EENHEDEN VAN GESPECIALISEERDE INTERVENTIE VAN DE GEÏNTEGREERDE POLITIE Toezchtsonderzoek nr /2014

2 INHOUDSOPGAVE 1. ANALYSE Inledng Overzcht van de relevante bepalngen opgenomen n de omzendbref GPI Natonale opledngscoördnator Toelchtng bj het ontwkkeld concept Toelchtng bj de deelnemende eenheden Toelchtng bj de procedure Toelchtng bj het Snelle Responsteam PZ Antwerpen Besprekng SRT PZ Antwerpen Enkele bevndngen m.b.t. het wapen FN CONCLUSIES 9 3. VOORSTEL TOT VERDER ONDERZOEK AFKORTINGEN 11

3 1 OPVOLGINGSONDERZOEK INZAKE DE AANBEVELINGEN DIE IN 2014 DOOR HET VAST COMITÉ P WERDEN GEFORMULEERD INZAKE DE EENHEDEN VAN GESPECIALISEERDE INTERVENTIE VAN DE GEÏNTEGREERDE POLITIE 1. ANALYSE 1.1. INLEIDING 1. In het verlengde van het toezchtsonderzoek eenheden van gespecalseerde ntervente, dat aan het parlement werd overgemaakt n aprl 2014, werd door de Mnster van Bnnenlandse Zaken een omzendbref GPI 81 utgevaardgd. De betrokken omzendbref stelt als doel te hebben een geïntegreerd kader en een rchtnggevende taakverdelng aan te reken n antwoord op de herboven geschetste problemateken. Hj wenst een referentekader te vormen voor de organsate van bjzondere bjstand n de lokale polte, met nachtnemng van de lokale autonome en van de geïntegreerde poltewerkng, wat dan weer zou moeten leden tot meer synerge en een optmale samenwerkng tussen de verschllende vormen van bjzondere bjstand n de poltezones, enerzjds, en tussen de bjzondere bjstand van de lokale polte en de gespecalseerde steun en ntervente van de federale polte, anderzjds OVERZICHT VAN DE RELEVANTE BEPALINGEN OPGENOMEN IN DE OMZENDBRIEF GPI De omzendbref gaat nderdaad ut van twee specfeke begrppen: bjzondere bjstand van de lokale polte en gespecalseerde steun en ntervente van de federale polte. Herdoor worden, met het oog op een opschalng naar gelang van de escalate van het gevaar of het geweld, ter ondersteunng van de basspoltezorg dre bjstandsnveaus onderscheden: Nveau 1: de regulere bjstand door bjvoorbeeld een extra patroulle; Nveau 2: de bjzondere bjstand van de lokale polte (eventueel geregeld va nterzonale samenwerkng (cf. PLP 27) v ); Nveau 3: de gespecalseerde steun en ntervente van de federale polte. 3. Herbj wordt voor de nzet een ondersched gemaakt tussen stuates met een bjzondere rscograad (rol van de lokale polte) en stuates met een hoge rscograad (rol van de federale polte). Voor deze laatste wordt bj voorrang of exclusef een beroep gedaan op de gespecalseerde eenheden van de federale polte. In de omzendbref wordt een orënterende en net-lmtateve taakverdelng geschetst v, waarbj, n geval van twjfel, n overleg tussen de v v Omzendbref GPI 81 van 21 jul 2014 van de mnster van Bnnenlandse Zaken betreffende het algemene referentekader van bjzondere bjstand n de lokale polte, BS 14 augustus Omzendbref, BS 14 augustus 2014, Bjzondere bjstand s het geheel van taken de betrekkng hebben op stuates (zowel regulere als specfeke tussenkomsten) de een bjzondere bjstandsgraad van gevaar of geweld met zch (kunnen) meebrengen en de bjgevolg worden utgevoerd door de lokale polte en de kunnen worden gekenmerkt door de aanwendng van specfeke techneken en desgevallend bjzondere mddelen waarvoor aangepaste opledngen en tranngen werden gevolgd enerzjds en Gespecalseerde steun en ntervente s het geheel van taken de betrekkng hebben op stuates de een hoge rscograad van gevaar of geweld met zch (kunnen) meebrengen en de bjgevolg bj voorrang of exclusef worden utgevoerd door specale eenheden van de federale polte anderzjds (BS 14 augustus 2014, 60376). Omzendbref PLP 27 van 4 november 2002 van de mnster van Bnnenlandse Zaken betreffende de ntensfërng en bevorderng van de nterzonale samenwerkng, BS 4 december Een net-lmtateve ljst nzake het rchtnggevend takenpakket bjzondere bjstand omvat: (1) de voorberedng n afwachtng van de komst CGSU: noodscenaro, permeters,, (2) een tussenkomst bj verschansng, (3) arrestates met bjzonder rsco of versterkte huszoekng, (4) een ntervente oproer/onlust n een pententare nstellng, (5) tussenkomst n een beperkte rumte (bv. een cel, ) met bjzonder rsco,

4 2 lokale en de federale polte zal worden bepaald we de tussenkomst utvoert. Wel worden volgende aangelegenheden exclusef tot het domen van de federale polte aangewezen: (1) Fort Chabrol en (2) (terrorstsche) gjzelng evenals (3) de tussenkomsten waarbj er concrete aanwjzngen zjn van aanwezghed van automatsche vuurwapens, munte van zwaar kalber, exploseven, granaten of n geval van concrete aanwjzngen van ntentoneel vuurwapengebruk. 4. De omzendbref legt de nadruk op de verantwoordeljkhed van de polteambtenaren op het vlak van hun bjzondere bevoegdhed om dwangmddelen en wettg geweld te gebruken n het raam van hun opdrachten en meer bepaald te wjzen op de noodzakeljke, en op ndvduele bass, permanente aftoetsng van elke tussenkomst aan de prncpes van wetteljkhed, evenredghed, subsdartet en opportuntet (de nzet van bjzondere bjstand creëert geen extra legaal kader voor het gebruk van geweld en s geenszns een vrjgelede voor de betrokkenen om ongebredeld alle bevoegdheden, mddelen en techneken waarover zj beschkken, n te zetten ). Het organseren van bjzondere bjstand mag, dxt de omzendbref, geenszns afbreuk doen aan het op pel houden, c.q. het verhogen van de competentes en vaardgheden nzake geweldbeheersng van de polteambtenaren, cf. de opgelegde opledngs- en tranngsverplchtngen zoals voorzen n de GPI Wat procedures en opledngen betreft, streeft de omzendbref naar het ontwkkelen van kwaltetsstandaarden bnnen de geïntegreerde polte (competenteprofel, selectecrtera, mnmale opledngen, evaluate, opvolgng, ) en het utwerken van gecertfceerde procedures en scenaro s, met bepalng van de noodzakeljke mddelen en bjzondere bewapenng, waarbj gewezen wordt op de noodzaak om de gespecalseerde steun en ntervente van de federale polte te betrekken met het oog op een maxmale synerge tussen bjzondere bjstand en gespecalseerde steun en ntervente. Hertoe dent een expertenwerkgroep procedures en opledngen ut te werken met het oog op, na adves van een geïntegreerd strategsch platform en va de federale drecteur voor opledngen, goedkeurng door het coördnatecomté van de geïntegreerde polte. 6. Bnnen het federaal opledngsnsttuut, dat zal nstaan voor de coördnate van de utwerkng van de erkennngsdossers en de eenvormghed en de coördnate van de opledngen en tranngen bjzondere bjstand zal verzekeren, wordt een natonale opledngscoördnator aangedud en een coördnatecel ngercht. Deze coördnator zal, n het raam van de genoemde expertenwerkgroep, de nodge procedures en scenaro s (laten) ontwkkelen en de heraan gekoppelde modulare opledngsprogramma s (laten) organseren en coördneren v NATIONALE OPLEIDINGSCOÖRDINATOR 7. In utvoerng van de omzendbref GPI 81 werd n februar 2015 bj de federale polte een natonale coördnator aangesteld. Deze startte met een consultateronde van de verantwoordeljken van de poltezones de opgenomen werden n het verslag van het Comté P nzake de eenheden van gespecalseerde ntervente, evenals van enkele andere zones de de wens geut hebben om een bjzonder bjstandsteam op te rchten. Op bass hervan werd een tekst ontwkkeld nhoudende de msse, vse en plan van aanpak. v (6) het overbrengen van een gevangene categore 2, (7) de beschermng van een transport met bjzonder rsco, (8) de controle van een gevaarljk persoon, (9) de onderscheppng van voertugen met het oog op de arrestate van de verdachte; (10) nabje beschermng van bedregde personen. Omzendbref, 4.1.2, en 4.2. Omzendbref GPI 48 van 17 maart 2006 van de mnster van Bnnenlandse Zaken betreffende de opledng en tranng n geweldbeheersng voor de personeelsleden van het operatoneel kader van de poltedensten, BS 14 aprl Omzendbref GPI 81, 6.1. Omzendbref GPI 81, 6.2.

5 Achtereenvolgens hebben het drectecomté van de federale polte (n jun 2015) en het coördnatecomté van de geïntegreerde polte (n jul 2015) hun akkoord herover gegeven. 8. Op 9 september 2015 heeft de natonale opledngscoördnator zjn vse, msse en methodologe toegelcht aan de geïnteresseerde poltezones, een strategsche benaderng de n het actvtetenrapport 2015 door de natonale coördnator als volgt wordt omschreven: Op bass van een optmale samenwerkng, synerge, een functonele opledng en een kwaltetsopvolgng van de opledng, dre doelstellngen bereken: op korte termjn: een operatonele samenwerkng op het vlak van operates en een effcënte nzet van de betrokken eenheden; op mddellange termjn: het optmalseren van de nherente logsteke mddelen; op lange termjn: carrèreplannng van het betrokken personeel. En dat door de nplaatsstellng van een projectstructuur samengesteld ut: een strategsch platform GPI 81; een coördnatecel; nterfaces samengesteld ut representateve leden bjzondere bjstand van de lokale polte en ut experts van ntervente- en steundensten n overeenstemmng met hun corebusness. Gevolgd door de nplaatsstellng van een routnestructuur, samengesteld ut: een strategsch platform GPI 81; een coördnatecel. 9. Aangezen de nplaatsstellng van de natonale opledngscoördnator dateert van 2 februar 2015 en het project zch nog n volle ontwkkelngsfase bevndt, geeft dt voormelde rapport logscherwjze nog weng of geen nvullng aan enkele specfeke taken opgenomen n het punt 6.2. van de omzendbref GPI 81, te weten het aantal georganseerde opledngen (per module), het aantal opgelede polteambtenaren per poltezone, de door hem geboden steun bj de selecte van de leden van de Bjzondere Bjstand en de actualserng van de procedures en opledngen. Er wordt evenwel een eerste aanzet gegeven tot de nvullng van de andere taken de n voormeld punt staan opgeljst, meer bepaald het (laten) ontwkkelen van procedures en scenaro s, het (laten) organseren van heraan gekoppelde modulare opledngsprogramma s en het coördneren van dt alles. 10. De natonale opledngscoördnator maakt deel ut van het departement geweldsbeheersng van de ANPA. Ut de verslaggevng bljkt dat er actueel nog geen sprake s van een coördnatecel zoals voorzen n de GPI 81 omdat voormeld departement met een ernstg personeelsdefct kampt. Ondertussen werd wel de goedkeurng bekomen om 5 plaatsen open te stellen, meer bepaald voor een adjunct-offcer en 4 medewerkers (hoofdnspecteur nspecteur), maar het beschkken over voldoende gekwalfceerd personeel om het project GPI 81 de nodge slaagkansen te beden, vormt dudeljk een krteke succesfactor. 11. De plaats van de natonale coördnator voor de lokale polte moet nog het voorwerp utmaken van een publcate door de Vaste Commsse van de Lokale Polte, wat evdent de voortgang van het project hypothekeert. 12. De natonale opledngscoördnator werkt momenteel een tweede fche ut ten behoeve van het drectecomté en het coördnatecomté nhoudende enerzjds alle voorstellen de gedaan werden naar de korpschefs en anderzjds een stand van zaken van de verschllende werkgroepen, waarn zal gevraagd worden bepaalde standpunten n te nemen. De hoofdbekommerns s en bljft de realsate en goedkeurng van de technsche fches met het oog op de samenstellng van een erkennngsdosser. 3 Actvtetenrapport 2015 met nummer DGR/DRP/ANPA-2015/4291-f d.d. 27/10/2015 als bjlage 1 gevoegd bj dt verslag.

6 TOELICHTING BIJ HET ONTWIKKELD CONCEPT 13. Ut het actvtetenrapport 2015 bljkt verder dat de natonale opledngscoördnator volgende ntateven, realsates of premssen heeft toegelcht op de algemene vergaderng van 9 september 2015: (1) de Bjzondere Bjstand wordt als volgt gedefneerd: Men verstaat onder 'eenhed van bjzondere bjstand' een eenhed, denst, team of groep de wordt aangewend voor nterventes de een bjzondere rscograad met zch (kunnen) meebrengen. Deze eenhed, denst, team of groep voldoet bovenden ten mnste aan de volgende crtera: een specfeke selecte; specfeke opledngen en voortgezette opledngen op bass van vrjwllgerschap; een specfeke utrustng (bewapenng en/of beschermngsutrustng); specfeke nzet- of terugroepprocedures ; (2) er wordt net langer gesproken over permanente of tjdeljke eenheden, maar wel wordt de termnologe samenstelbare eenheden gebrukt. Het s vooral noodzakeljk dat er gewerkt wordt of kan worden n geconsttueerd verband; (3) een bjzonder bjstandsteam dent mnstens 12 leden te tellen. De natonale opledngscoördnator heeft het prncpe van samenwerkng tussen klenere poltezones aangemoedgd en voorgesteld om dt te bekrachtgen n een nterzonaal samenwerkngsakkoord. De korpschef van de PZ Secova overweegt een dergeljke samenwerkngsvorm; (4) de kerntaken van de Bjzondere Bjstand worden als volgt gedefneerd: opdrachten de de nzet van samengestelde ploegen noodzaken, utgerust met specfeke mddelen (bewapenng, beschermng of breektoestellen) en de specfeke techneken en tacteken kunnen toepassen; het betreft dus tussenkomsten n gebouwen (foulle, versterkte huszoekng, het utrollen van een noodplan n het kader van een fort chabrol dan wel een gjzelng) en arrestates op de openbare weg (te voet en op voertug); (5) het toegelaten worden tot de opledng moet gekoppeld zjn aan de aankoop het bezt van een mnmum aantal beschermngsmddelen. De toegang tot aanvullende specfeke modules, waarbj het gebruk van specfeke bewapenng onontbeerljk s, zal voorwerp zjn van de aanschaf van deze bewapenng gekoppeld aan een mnsterële machtgng; (6) er worden verder specfeke voorwaarden verest om te mogen deelnemen aan de opledng vormng van de opleders (prncpe: tran the traner), meer bepaald: a) slagen n de test end user, b) nog steeds deel utmaken van een eenhed van bjzondere bjstand, c) houder zjn van de brevetten specalst geweldsbeheersng met en zonder vuurwapen en d) gedurende 3 jaar deel utmaken van een eenhed van bjzondere bjstand (5 jaar n nog een neuw op te rchten eenhed). De provncale poltescholen kunnen herbj een mogeljke logsteke ondersteunng beden en dt onder auspcën van ANPA ; (7) er wordt voorgesteld om te werken op bass van vormngstrajecten, dt om de leden de reeds deel utmaken van een eenhed van bjzondere bjstand een kans te beden toch de opledng te volgen ondanks een eventueel net slagen n de potentaltetstest; Herbj verwjst het voorstel explcet naar de bemerkng de het Vast Comté P maakte onder verwjzng naar de GPI 48: Mochten polteambtenaren n deze matere n de dverse scholen op een verschllende wjze worden opgeled, dan zou dat hun operatonele nzetbaarhed hypothekeren.

7 (8) voor de tranng wordt geen mnmale norm voorzen, deze beoordelng wordt mmers overgelaten aan de korpschef. Wel wordt de raad gegeven om net mnder dan 96u op jaarbass (m.a.w. 8u op maandbass) te voorzen, gekoppeld aan een opvolgngssysteem met het oog op bewakng van unformtet en kwaltet van deze tranngen; (9) er wordt een systeem van supervse voorgesteld: elke medewerker gevormd op bass van het systeem tran the traner dent (een deel van) de vormng te geven onder toezcht van federale of lokale experts; (10) er wordt tevens voorzen n een opvolgngssysteem van tranngen, onderverdeeld n 5 nveaus: a) nterzonale opvolgng, b) supralokale opvolgng, c) geïntegreerde ntraprovncale tranng, d) geïntegreerde tranng lokaal federaal en e) workshop. 14. Geen enkele aanpassng aan het algemeen concept werd voorgesteld. De korpschef van de PZ Gent heeft wel opmerkngen geformuleerd aangaande de selecte. Hj vndt het, rekenng houdend met de voorgestelde tjdeljke maatregel, abnormaal dat zjn destjds geschkt bevonden en hudge medewerkers van de COPS zch opneuw aan een selectetest moeten laten onderwerpen. Als gevolg van deze opmerkng werd door de natonale opledngscoördnator een voorstel voorgelegd aan de werkgroep selecte- en functeprofel dat als bass kan denen om een utzonderngsregme ut te werken TOELICHTING BIJ DE DEELNEMENDE EENHEDEN 15. In zjn toezchtsonderzoek Eenheden van gespecalseerde ntervente hanteerde het Vast Comté P een defnte de rumer s dan de omschrjvng aangewend door de natonale opledngscoördnator (ze punt 1 van het randnummer 13). Deze werkwjze was net enkel ngegeven door het fet dat deze defnte n het verleden reeds werd gebrukt n een eerder onderzoek (2006) maar tevens ut de bekommerns om een zo volledg mogeljke nventarsate na te streven. 16. Op bass van deze defnte werden door het Vast Comté P utendeljk 27 lokale poltezones weerhouden en ver federale densten, met name: 5 Lokale poltezones: Aalst, Antwerpen, Arlon/Attert/Habay/Martelange, Berngen/Ham/Tessenderlo, Beveren, Borane, Kanton Borgloon v, Brugge, Brunau v, Brusselhoofdstad/Elsene, Brussel-Noord v, Brussel-Zud v, Charlero, Châtelet/Aseau v v v v Deze maatregel bestaat ern dat de korpschef de beslssng kan nemen om een reeds actef ld bnnen zjn bjzondere nterventedenst dat net slaagt voor de beoogde potentaltetstest toch te laten deelnemen aan de opledng. Onder een eenhed van gespecalseerde ntervente verstaan we een eenhed, denst, team of groep de wordt aangewend voor nterventes de een hogere graad van gevaar of geweld met zch (kunnen) meebrengen. Deze eenhed, denst, team of groep voldoet bovenden aan één of meer van onderstaande crtera: Georganseerd op permanente of tjdeljke bass; Specfeke nzet- en terugroepprocedures; Specfeke bewapenng; Specfeke utrustng; Specfeke kledj en/of herkennngstekens; Specfeke selecte, opledngen en voortgezette opledngen op bass van vrjwllgerschap. Boussu, Colfontane, Frameres, Quaregnon, Sant-Ghslan. Alken, Borgloon, Heers, Kortessem, Wellen. Fleurus, Les Bons Vllers, Pont-à-Celles. Schaarbeek, Evere, Snt-Joost-ten-Node. Anderlecht, Snt-Glls, Vorst.

8 6 Presles/Farcennes, Gaume, Geel, Gent, Hazod, Ler, Luk, Namen, Oostende, Secova v, Rego Turnhout v, Ukkel/Watermaal-Bosvoorde/Oudergem, Vlaamse Ardennen v en Vlas v ; Federale densten: CGSU, DAR/GIS (waar de denst GOTTS v en de VAG-teams x werden besproken), FGP Brugge en FGP Brussel. 17. In de hudge stand van zaken x, waar dus dudeljk strngentere voorwaarden gelden om erkend te kunnen worden als eenhed van bjzondere bjstand, bljkt dat: (1) de PZ Antwerpen, Gent, Aalst, Luk, La Borane en Châtelet hun formele schrfteljke goedkeurng hebben gegeven omtrent de meeste voorstellen. De andere zones hebben herop net gereageerd en er wordt bjgevolg verondersteld dat ze hermee akkoord gaan; (2) HCP Moreels (PZ Brussel-hoofdstad/Elsene), CP De Geest (PZ Antwerpen) en CP Belle (PZ Luk) als regonale vertegenwoordgers sterk verbonden zjn met (de voortgang van) het project; (3) de korpschefs van de PZ La Gaume en de PZ Châtelet net zoals de operatonele verantwoordeljken CDP Leleux (PZ Namen) en CP Delcourt (PZ Charlero) eveneens hun samenwerkng hebben bevestgd; (4) verschllende poltezones een expert contactpersoon hebben aangedud; (5) de PZ La Mazerne zch heeft teruggetrokken omdat ze net kan beantwoorden aan de gestelde voorwaarden en esen; (6) de PZ Oostende en de PZ Brussel-Noord ook hun medewerkng hebben toegezegd, hoewel ze net aanwezg waren op de vergaderng van 9 september 2015; (7) ondanks de formele utnodgng utgaande van de natonale opledngscoördnator en een contact tussen CP De Geest en HINP Van Deuren, specalst van de PZ Rego Turnhout, er door de lednggevenden van voormelde zone geen ntateven werden genomen noch om zch over het project te nformeren, noch om zch hern n te schrjven; (8) de PZ Condroz-Famenne, de nteel net voorkwam n het overzcht weerhouden door het Vast Comté P, offceel ter kenns heeft gebracht een eenhed van gespecalseerde ntervente te hebben opgercht maar dat de verantwoordeljke offcer zjn ongerusthed heeft utgesproken aangaande de voorgestelde mnmumnorm van 12 personeelsleden; v v v v v x x Chny, Etalle, Florenvlle, Mex-devant-Vrton, Rouvroy, Tntgny, Vrton. Geel, Laakdal, Meerhout. Depenbeek, Hasselt, Zonhoven. Aywalle, Chaudfontane, Esneux, Sprmont, Trooz. Baarle-Hertog, Beerse, Kasterlee, Llle, Oud-Turnhout, Turnhout, Vosselaar. Klusbergen, Krushoutem, Oudenaarde, Wortegem-Petegem, Zngem. Kortrjk, Kuurne, Lendelede. Gespecalseerde overbrengngsteam (voor rscotransporten van gevangenen). Arrestateteams VAG (Vaardgheden Aanhoudngen n Groepsverband). Onderstaande rapporterng s, naast het actvtetenrapport 201,5 eveneens gebaseerd op de nota met nummer DGJ/Mgt/HRM/AL/2015/5776 d.d. 18/11/2015 en de nota met nummer DRP/ANPA/MVSGB-2015/4735 d.d. 30/11/2015.

9 (9) de korpschef van de PZ La Louvère geen vragende partj s om bnnen zjn poltezone een dergeljk team te laten erkennen. Nochtans beschkt zjn zone over het nodge gespecalseerd materaal en verleent hj zjn goedkeurng aan de tranngen; (10) bnnen de PZ Bnche het dee leeft om een dergeljk team op te rchten en men zch aan het nformeren zou zjn. 18. Ut het toezchtsonderzoek eenheden van gespecalseerde ntervente bleek dat enkel de FGP Brussel en de FGP Brugge beschkken over een gespecalseerd team. De natonale opledngscoördnator heeft ondertussen de vse van de drecteur-generaal van de gerechteljke polte op deze vaststellng ngewonnen. Laatstgenoemde s de menng toegedaan dat zjn gerechteljke drecte net over bjzondere bjstandsteams beschkt de beantwoorden aan de modalteten opgenomen n de GPI 81. Hj wenst dat de actuele vormng geweldsbeheersng wordt herzen (op een hoger nveau wordt getld) zodoende dat al zjn onderzoekers n staat zjn om nvullng te geven aan de voornaamste operatonele taken, te weten arrestates, huszoekngen, observates, Hj vervolgt dat sommge FGP s (Charlero, Luk, Namen, Antwerpen, Lmburg, Brussel en Brugge) medewerkers hebben de reeds beschkken over de gewenste en vereste basscompetentes en op termjn moeten al zjn medewerkers deze verworven hebben. Deze opledngsnspannng zal een gefaseerde utvoerng kennen: tegen end 2016 dent per FGP 20% van het voltallg personeelsbestand n staat te zjn om de basscompetentes ut te voeren TOELICHTING BIJ DE PROCEDURE 19. Door de natonale coördnator werden n samenwerkng met DAP en CGSU eenvormge technsche en tactsche federale procedures utgewerkt met het oog op de samenwerkng met de bjzondere bjstand van de lokale polte (nveau 2). 20. Inmddels werd de n de GPI 81 voorzene expertenwerkgroep n plaats gesteld: (1) deze werkgroep kreeg als eerste taak het ontwkkelen van de nodge procedures en scenaro s. Hertoe werden ver werkgroepen samengesteld de vanaf 07/10/2015 hun werkzaamheden hebben opgestart met betrekkng tot volgende materes: 1) nterventes n gebouwen, 2) arrestates op de openbare weg met een voertug, 3) arrestates op de openbare weg te voet en 4) selecte- en functeprofel; (2) elke werkgroep telt maxmum 7 leden, waaronder 2 afkomstg van de federale polte (CGSU DAP) en 5 van de lokale polte, n overleg aangedud door de regonale vertegenwoordgers. Deze regonale vertegenwoordgers, CP De Geest voor Vlaanderen, HCP Moreels voor het Brussels-hoofdstedeljk gewest en CP Belle voor Wallonë, hebben als opdracht de brugfuncte te vervullen tussen de lokale eenheden en de natonale coördnator; (3) van deze werkgroepen wordt verwacht dat ze tegen 15 januar 2016 per vermeld domen technsche fches opstellen de dan kunnen worden aangewend om enerzjds handledngen en anderzjds de erkennnngsdossers op te stellen; (4) elke groepsanmator staat n nauw contact met de natonale coördnator Het n de GPI 81 beoogde strategsch platform werd nog net n plaats gesteld. In me 2015 werd aan het coördnatecomté van de geïntegreerde polte het voorstel gedaan om het strategsch platform dat opgercht werd conform de modalteten verwoord n de GPI 48 De drecteur-generaal refereert n zjn verslaggevng aan volgende nterventetechneken: 1) arrestate n en rond gebouwen (met nbegrp van het gebruk van de stormram en het ballstsch schld), 2) arrestate n en rond voertugen, 3) overbrengng nveau 1 2 te voet en 4) overbrengng nveau 1 2 met voertug. De omzendbref GPI 48 voorzet n de oprchtng van een pedagogsch comté dat samengesteld s ut een strategsch platform en een cel geweldsbeheersng, versterkt met verschllende pedagogsche cellen (PCP).

10 8 tevens de taken en verantwoordeljkheden toe te bedelen zoals opgenomen n de GPI 81. In het voorstel wordt dus één en hetzelfde strategsch platform geweldsbeheersng naar voor geschoven omdat er een ntrnsek verband bestaat tussen de modalteten verwoord n bede omzendbreven en er zch bjgevolg een eendudge vse en stratege nzake geweldsbeheersng opdrngt. 22. De natonale opledngscoördnator geeft n zjn rapporterng ook meermaals aan dat de omzendbref GPI 48 aan actualserng toe s. 23. De ntateven ondernomen door de natonale opledngscoördnator staan opgeljst n een tjdsljn TOELICHTING BIJ HET SNELLE RESPONSTEAM PZ ANTWERPEN 24. In de poltezone Antwerpen werd na het voltooen van het toezchtsonderzoek van het Vast Comté P een snelle responsteam (SRT-team) opgercht. Het Vast Comté P deed navraag bj de poltezone over de werkng van dt SRT Besprekng SRT PZ Antwerpen (1) De PZ Antwerpen beschkt over een Arrestate-Eenhed. Dt betreft een steundenst van de lokale polte Antwerpen en bestaat ut twee afzonderljke teams, enerzjds het BBT (Bjzonder Bjstandsteam) en anderzjds het PROA (pro-actef peloton). Ze hebben elk een specfek en dudeljk afgeljnd takenpakket. De Arrestate-Eenhed maakt deel ut van de afdelng Operatonele Steun; (2) Volgens de korpsledng bestond er bnnen de PZ Antwerpen geen operatonele oplossng voor ncdenten welke de nzet van een gespecalseerde eenhed behoefden (lees: BBT, DSU), doch welke onmddelljke reacte veresten van het poltepersoneel op het terren. Om deze grjze zone n te vullen en zodang de velghed van het poltepersoneel te verhogen en een snelle en professonele respons mogeljk te maken, werd dan bnnen het bestuursakkoord beslst om het concept SRT te organseren; (3) De SRT-ploegen worden geleverd vanut het PROA-team en bestaan telkens ut 3 medewerkers welke werken n 12u-shften. Voor hun aansturng vallen zj onder de verantwoordeljkhed van TCK (de radokamer). Er maakt net steeds een hoofdnspecteur deel ut van het team, maar wanneer het team ter plaatse gestuurd wordt, dan wordt ook de terrenondersteuner (TO) ter plaatse gestuurd; (4) Volgens de korpsnota SRT, waarn onder meer een net-lmtatef takenpakket staat opgesomd, moet elke geplande of net-geplande tussenkomst waarbj geweten s of gefundeerde vermoedens zjn dat de polte geconfronteerd zal worden met stuates de de fyseke ntegrtet van de polteambtenaren n gevaar kunnen brengen, het SRT ngezet worden. Dt geldt ook voor de tussenkomsten welke normaal tot het excluseve terren van BBT behoren. In dt laatste geval worden de SRT-ploegen gestuurd als noodploeg en ter voorberedng van de ntervente van het BBT; (5) De SRT-ploegen kunnen ook steeds op egen ntatef bjstand verlenen, nden zj van oordeel zjn dat hun aanwezghed een meerwaarde betekent. Ze doen dt zoveel mogeljk dscreet met het oog op het snel kunnen ondersteunen van nterventeploegen zonder de ntervente zelf over te nemen. De SRT-ploegen moeten zorgvuldg omgaan met de wenseljkhed van dt type van ondersteunng en stellen TCK hervan onmddelljk n kenns; (6) De leden van PROA, de dus het concept SRT utvoeren, zjn geselecteerd en opgeled conform het erkennngsdosser Arrestate-Eenhed (3 weken) en Vaardgheden Arrestates n Groepsverband VAG (4 weken). Ze moeten slagen voor bede

11 opledngen om effectef te kunnen toetreden. Zj hebben tevens de nodge opledng en tranng gevolgd om op een effcënte en velge wjze met het hen toegewezen materaal om te gaan n het kader van de opdrachten VAG en hun functe als teamld van de SRT-ploegen. Zo werd ook een opledng FN 303 gevolgd. De bassopledng vanut ANPA bedraagt 8 uur. De PZ Antwerpen heeft daar nog 2 x 8 uur bjgedaan. De bestuurders van de SRT-voertugen denen te beschkken over een PRIBA (bassopledng prortar rjden) rjtoelatng en hebben de opledng SRO (Snelle Rjopledng) gevolgd. Verder lggen nog n het verschet: de opledng EHBO voor schetwonden en steekncdenten en de opledng frst speaker (onderhandelen bv. bj emand de zelfmoord wl plegen); (7) Wat het utvoeren van arrestates betreft, valt volgens CP De Geest het PROA-team onder de defnte van eenheden van bjzondere bjstand zoals bedoeld n de GPI 81. Bj de taken de zj daarbuten utoefenen maken ze gebruk van de bestaande PITIP (polte-nterventetechneken) conform de GPI 48 en valt dt volgens CP De Geest buten het toepassngsgebed van de GPI 48; (8) De PZ Antwerpen rekent er egenljk op dat natonale coördnator GPI 81 deze opledngen mee opneemt n de procedures, daar het concept reeds zjn nut bewezen heeft en rekenng houdt met de graduele nzet van poltemddelen, dwang en geweld. Volgens de PZ Antwerpen evolueert men voor de toepassng van de GPI 81 naar een model van procedures zoals deze bj DSU gekend zjn en waarbj geen ondersched gemaakt wordt tussen grotere en klenere korpsen. Het evolueert volgens hen naar ets waar enkel het hoogste nveau zal gehanteerd worden; (9) De natonale coördnator GPI 81 zet evenwel het PROA-team en het SRT-concept net onmddelljk als een eenhed van bjzondere bjstand zoals bedoeld wordt met het nveau 2 ut de GPI 81. Hj zet het eerder als een nveau 1, zjnde een regulere bjstand. Hj erkent evenwel, gezen de strenge voorwaarde om deel te kunnen utmaken van de SRT, dat de leden van het PROA-team van een utzonderng zouden kunnen geneten om toegang te krjgen tot de opledng eenheden van bjzondere bjstand Enkele bevndngen m.b.t. het wapen FN Naar aanledng van het onderzoek eenheden van gespecalseerde ntervente hebben we n 2013 vastgesteld dat 8 poltezones beschkten over een bjzondere machtgng voor het wapen FN 303 of dat hertoe een procedure lopende was. Ut een bevragng van de Algemene Drecte van het mddelenbeheer en de nformate van de federale polte d.d. 12/11/2015 bljkt een verdubbelng op datum van 02/12/ CONCLUSIES 26. Ut de nformate ontvangen van de natonale opledngscoördnator moeten we besluten dat er bljvend bjzondere aandacht moet besteed worden aan het op pel houden van de competentes en vaardgheden nzake geweldsbeheersng van de ndvduele polteambtenaar. 27. Het fet dat er nog steeds geen adjunct-coördnator voor de lokale polte werd aangedud stemt tot nadenken. 28. Wanneer we de aanbevelngen van het Vast Comté P geformuleerd n het toezchtsonderzoek eenheden van gespecalseerde ntervente end 2015 tegen het lcht houden, kunnen we besluten dat heraan n grote mate nvullng werd gegeven dan wel dat hermee n lopende ntateven rekenng wordt gehouden of kan gehouden worden: (1) met het utvaardgen van de GPI 81 werd een bndend referentekader ontwkkeld; 9 Ze nota DRP/ANPA/MVSGB-2015/4473 d.d. 30 november 2015 houdende de antwoorden van de Natonaal Coördnator, Claude PASSCHIER, op de bjkomende vragen van het Comté P naar aanledng van het rapport geschreven door CP PASSCHIER.

12 10 (2) er s een nhaalbewegng gestart om de kwaltateve denstverlenng van CGSU te kunnen bljven verzekeren en dt bljft een bekommerns van de mnster van Bnnenlandse Zaken ; (3) de ontwkkelng van procedures GPI 81 s een absolute prortet voor de natonale opledngscoördnator. Hj heeft deze bjzondere problematek dan ook net eenzjdg en geïsoleerd bekeken maar deze terecht verrumd naar de algemene noemer van de geweldsbeheersng waarbj hj tevens de aanbevelng heeft geformuleerd om ook de GPI 48 te herwerken vanut deze neuwe flosofe; (4) de drecte CGSU maakt deel ut van de ver opgerchte werkgroepen en deze federale denst wordt herdoor n de mogeljkhed gesteld om maatregelen voor te stellen aan de bjzondere bjstandsteams van de lokale polte n afwachtng van de komst van de gespecalseerde steun en ntervente. 29. Deze rapporterng laat evenwel net toe concluses te trekken of er zch op het vlak van de nhoudeljke coördnate van de erkennngsdossers evenals n het R&D-kennsgebed posteve kenterngen aandenen. 30. Verder moeten we besluten dat er actueel geen procedure werd ontwkkeld noch dat hertoe ntateven werden genomen voor een gewelddadge/onhandelbare persoon n een cel, hoewel deze type-ntervente explcet staat opgenomen n de net-lmtateve ljst bjzondere bjstand van de GPI VOORSTEL TOT VERDER ONDERZOEK 31. Volgende onderzoekshandelngen zullen n een vervolgonderzoek aan bod komen: (1) bj CGSU de evolute van de materële, personele en fnancële mddelen nagaan; (2) va de natonale opledngscoördnator GPI 81 de werkzaamheden bnnen de verschllende werkgroepen opvolgen en n het bjzonder zjn ntentes bevragen m.b.t. de utwerkng van een procedure tussenkomst n een beperkte rumte (bv. een cel) ; (3) bj de AIG het n de GPI 81 voorzene evaluaterapport opvragen. Dt rapport s nog net gefnalseerd. Naar aanledng van het werkbezoek d.d. 23 aprl 2015 gebracht door de Eerste mnster en de mnster van Bnnenlandse Zaken aan de specale eenheden van de federale polte werd aangekondgd dat de regerng verder wenst te nvesteren n de polte- en velghedsdensten, waarbj kenbaar werd gemaakt dat er een eerste schjf van bjna 15 mljoen euro werd vrjgemaakt voor de specale eenheden. Er zullen neuwe utrustngen en materalen besteld en/of geleverd worden, daarnaast zjn ook nvesterngen voorzen om de bestaande nfrastructuur te modernseren en er zullen 50 poltemensen gerekruteerd worden. In zjn algemene beledsnota lezen we dat de mnster voor de federale component van de geïntegreerde polte twee hoofddoelen heeft. Deze tweede doelstellng, nameljk het sgnfcant verhogen van de poltonele slagkracht n een aantal prortare velghedsdomenen, zoals bepaald door de regerng (bv. terrorsme en gewelddadg extremsme), wenst hj onder meer te realseren door het verzekeren van een volwaardge, gespecalseerde operatonele steuncapactet bj verhoogde rsco s, door het opvoeren van de capactet van de specale eenheden. (Kamer 3 zttng van de 54e zttngsperode, DOC 1428/004, p. 5).

13 11 4. AFKORTINGEN AIG ANPA BBT CDP CGSU CP DAP DAR/GIS DSU FGP GOTTS GPI HCP PROA PZ R&D SRT TCK VAG Algemene nspecte van de federale polte en van de lokale polte Natonale Polteacademe Bjzonder Bjstandsteam PZ Antwerpen Commssare dvsonnare de polce Drecte van de specale eenheden (afkortng voor de optmalsate van de federale polte) Commssars van polte Drecte beschermng Drecte van de algemene reserve Gespecalseerde ntervente Drecte van de specale eenheden (na de optmalsate van de federale polte) Federale gerechteljke polte Gespecalseerde overbrengngsteam (voor rscotransporten van gevangenen) Omzendbref m.b.t. de geïntegreerde polte Hoofdcommssars van polte Pro-actef peloton Poltezone Research and development Snelle Respons Teams Radokamer PZ Antwerpen Vaardgheden Aanhoudngen n Groepsverband