DE SPORTCLUB: NIET ALLEEN VOOR MAAR OOK VAN DE JEUGD

Transcriptie

1 DE SPORTCLUB: NIET ALLEEN VOOR MAAR OOK VAN DE JEUGD Mogeljkheden en tps om de jeugd actever bj de sportclub te betrekken INHOUD 1. Het wat en waarom van jeugdpartcpate n de sportverengng Jeugdpartcpate: waar hebben we het over? Jeugd betrekken bj de sportclub: waarom zou je? Jeugdpartcpate: luchtfetserj? Deze brochure: voor we en waarover? 2. Jeugdleden laten meedenken en meebeslssen over zaken de hen aangaan Concrete mogeljkheden Tps en aandachtspunten Meer nformate? 3. Jeugdleden nschakelen bj verengngstaken Concrete mogeljkheden Tps en aandachtspunten Meer nformate? 4. Jeugdleden vragen voor commssewerk Concrete mogeljkheden Tps en aandachtspunten Meer nformate? 5. Aan de slag!

2 1. HET WAT EN WAAROM VAN JEUGDPARTICIPATIE IN DE SPORTVERENIGING Jeugdpartcpate: waar hebben we het over? Er zjn veel sportverengngen de van alles regelen en organseren voor hun jeugdleden: wekeljkse tranngen en wedstrjden, toernooen, feestavonden en ga zo maar door. Daar tegenover staan sportclubs de net van alles voor, maar ook met de jeugd organseren. Her denkt en beslst de jeugd mee. Her zjn jongeren actef n de jeugdcommsse, als (assstent-)traner, als jeugdschedsrechter, of als (mede) organsator van toernooen en nevenactvteten. Her s de sportverengng net alleen voor maar ook van de jeugd. We spreken her wel van jeugdpartcpate n de sportverengng, dat zoets betekent als: het actef betrekken van jeugdleden bj het relen en zelen van hun egen sportclub. Vooral voor jongeren vanaf een jaar of 14 s dat van groot belang. Maar egenljk kun je net vroeg genoeg begnnen met het betrekken van jeugdleden. Want of je nou 10 of 18 jaar bent, het s belangrjk dat er naar je gelusterd wordt en dat je nvloed hebt op je club. Jeugd betrekken bj de sportclub: waarom zou je? Jeugdpartcpate gaat net vanzelf. Het kost tjd en moete. Zo s er emand nodg de het voortouw neemt. En mensen om de jonge vrjwllgers te ondersteunen. Alsof sportverengngen net nog meer te doen hebben Maar jeugdpartcpate s een nvesterng de zchzelf terugverdent. Met een beetje goede wl en soms smpele ngrepen valt vaak al een hoop te bereken. Enthousaste jeugdleden bjvoorbeeld, de bndng voelen met hun club. Bovenden kunnen jongeren klussen ut handen nemen, nu en n de toekomst. Knelpunten bnnen sportverengngen Veel utvallers onder de jeugd vanaf 13/14 jaar Sport- en nevenactvteten worden slecht bezocht Tekort aan vrjwllgers (korte termjn) Opvolgng van hudge vrjwllgers (lange termjn) (Het vrjwllgersbestand van) de verengng vergrjst Jeugdpartcpate als antwoord, want Jongeren weten wat jongeren wllen Jongeren vormen neuw vrjwllgerspotenteel Jong geleerd s oud gedaan Jongeren zjn nog onbevangen en hebben vaak frsse deeën Jeugdleden betrekken bj de sportverengng: het s egenljk net meer dan logsch. Want jongeren zjn net als gewone mensen: ze hebben hun egen deeën en nzchten, hun egen wensen en behoeften. Net zo goed vormen zj leden van de verengng, de er recht op hebben sereus genomen te worden Jeugdpartcpate: luchtfetserj? De jeugd van tegenwoordg doet nets voor nets. Jongeren zjn dus ook net bered de handen ut de mouwen te steken voor hun sportverengng, zo wordt nogal eens verondersteld door clubbestuurders. Jeugdpartcpate doen zj dan ook af als luchtfetserj. Onterecht, zo bljkt ut een enquête van onderzoeksbureau NIPO. Een rume meerderhed ljkt het just leuk om zch n te zetten voor hun club. Op de vraag waarom ze dat dan net doen, antwoordt het gros van de jongeren: Hoe pak je zoets aan? en vooral De club heeft het me noot gevraagd. Jeugdleden zjn dus best te porren voor verengngstaken. Maar ze hebben wel een duwtje n de rug nodg. Deze brochure: voor we en waarover? Vandaar dus deze brochure. Een brochure de bedoeld s voor mensen bnnen de verengng de zch bezghouden met de jeugd. Denk aan de jeugdcoördnator, de jeugdcommsse en jeugdtraners. Een brochure met een hoofdstuk over dre hoofdthema s: - het laten meedenken en meebeslssen van jeugdleden (8-18 jaar) over zaken de hen aangaan; - het nschakelen van jongeren bj verengngstaken; - het opnemen van jongeren n verengngscommsses. Een brochure de voor elk van deze dre thema s: concrete deeën en mogeljkheden aanrekt; praktsche tps en aandachtspunten geeft; vertelt waar u meer nformate kunt vnden. EEN BROCHURE DUS DIE KAN HELPEN OM JEUGDLEDEN ACTIEVER TE BETREKKEN BIJ HET REILEN EN ZEILEN VAN HUN SPORTVERENIGING!

3 2. JEUGDLEDEN LATEN MEEDENKEN EN MEEBESLISSEN OVER ZAKEN DIE HEN AANGAAN Jeugdpartcpate betekent n de eerste plaats: rekenng houden met de jongeren n de verengng. Met hun wensen en behoeften, met hun deeën en opvattngen. Dat kan alleen door de jeugdleden van pakweg 12 tot 18 zelf aan het woord te laten. Door ze te laten meedenken en meebeslssen. Door met hen n plaats van over hen te praten. Op de maner raakt de jeugd meer betrokken bj de club. Dat kan ertoe leden dat nevenactvteten en tranngen beter en met meer plezer worden bezocht. Dat het clubhus (ook) een ontmoetngsplaats voor de jeugd wordt en dat jongeren de verengng mnder snel de rug toekeren. Want we weet beter wat de jeugd wl dan de jeugd zelf? Concrete mogeljkheden Schet jongeren regelmatg aan om te vragen wat zj van de club vnden en wat volgens hen beter kan; Een enquête onder jeugdleden om achter hun menng, wensen en deeën te komen wat betreft nevenactvteten, tranngen, wedstrjden, teamndelngen, het clubhus, etc. Een jeugd-deeënbus voor n het clubhus. Houd een ntake-gesprek met neuwe jeugdleden om wensen en verwachtngen ut te wsselen. Vraag jeugdleden de stoppen naar de reden van hun vertrek; dat levert belangrjke nformate op! Voor n het clubblad: een rubrek Jongeren ntervewen jongeren (jeugdleden bevragen andere jeugdleden over hun ervarngen bnnen de verengng). Geef een groepje jongeren budget om zelf een jeugdhoek n het clubhus n te rchten. Een specaal jeugdtaref voor consumptes. Laat jongeren op gezette tjden (bjv. op tranngsavonden) hun egen muzek n het clubhus draaen. Een ledenvergaderng specaal voor de jeugd (AJLV), waar jeugdleden kunnen meebeslssen over zaken de hen aangaan. Tps en aandachtspunten Luster net alleen naar de wensen en deeën van jongeren, maar doe er ook wat mee. Betrek jeugdleden zelf bj het utwerken van hun plannen. Laat jongeren vlot weten wat er met hun deeën gebeurt. Het werkt heel motverend voor jongeren wanneer ze zen dat ze daadwerkeljk nvloed hebben. Sta open voor neuwe deeën, maar wees wel dudeljk en realstsch; wek geen valse verwachtngen. Jeugdpartcpate vraagt om cultuurveranderng; net edereen n de verengng zal postef reageren. In gesprekken met jongeren: wees concreet en to the pont. Stel vooral open vragen. Dus net: Heb je het naar je zn bj de club? Beter s: Wat vnd je leuk aan de tranngen? En wat net zo leuk? Vraag door om achter hun werkeljke menng te komen: Waarom vnd je dat? Hoe bedoel je dat? Wees erop voorbered dat jongeren soms spontaan en mpulsef kunnen reageren. Meer nformate? Zowel bj de provncale sportraden als bj de sportorgansates IOS, NCS, NKS en NCSU kunnen sportverengngen terecht voor ondersteunng, ook op het gebed van jeugdsport. Desgewenst kan uw club adves op maat krjgen van een J-consulent of deelnemen aan een cursus jeugdsportcoördnate. Veel nuttge en praktsche nformate s te vnden n de utgave Jeugdsport, een verhaal apart; een werkboek voor de sportverengng (Busman en Mddelkamp, 2001). Dt boek s verkrjgbaar bj Utgeverj Elsever. provncale sportraden provncale sportraden Steunfuncte Sport Flevoland Sportservce Noord-Holland Provncale Gronnger Sportraad Provnc. Sportraad Zud-Holland Sport Fresland St. Zeeuwse Sportraad Sport Drenthe Sportservce N-Brabant Sportraad Overjssel St. Symbose, Unt Sport Gelderse Sport Federate Sportservce Mdden-Nederland landeljke sportondersteuners www Interprovncale Organsate Sport (IOS) nfo@ossport.nl Nederlandse Chrsteljke Sport Une (NCSU) algemeen@nscu.nl Nederlandse Culturele Sportbond (NCS) ncs@sport4all.nl Nederlandse Katholeke Sportfederate (NKS) nfo@nks.nl

4 3. JEUGDLEDEN INSCHAKELEN BIJ VERENIGINGSTAKEN De meeste sportverengngen zjn leden-voor-ledenorgansates: elk ld moet een steentje bjdragen om de club draaende te houden. Het s goed om jeugdleden her al vroeg vertrouwd mee te maken. Eerst door hen te laten helpen met eenvoudge verengngstaken, zoals het klaarzetten van materaal en het oprumen van de egen kleedkamer. Later, als ze wat ouder zjn, kan hun steeds meer verantwoordeljkhed worden gegeven. Vanaf een jaar of 14 kunnen ze wedstrjdjes gaan fluten, tranngen geven of toernooen organseren. En msschen s er ook wel een wzkd te vnden de de verengngswebste wl opzetten of onderhouden. Voor elk wat wls. Want het mes snjdt aan twee kanten. Voor jongeren s het helpen bj verengngstaken een goede leerervarng, waar ze bovenden veel lol aan beleven. En ook de verengng s gebaat bj enthousaste en acteve jeugdleden. Vele handen maken mmers lcht werk. Concrete mogeljkheden Schakel jeugdleden van jongs af aan n bj gangbare verengngstaken: materaal klaarzetten en oprumen, stukjes schrjven voor het clubblad, het clubblad rondbrengen, lootjes verkopen, etc. Laat jeugdleden (van jaar) kennsmaken met verschllende verengngstaken. Laat ze bjv. eens proefdraaen als schedsrechter of begeleder tjdens een pupllentoernootje; of vraag ze om beurt een onderdeel van de egen tranng voor te bereden en te verzorgen; of een toernootje te organseren. Benader jeugdleden vanaf ± 14 jaar voor structurele taken: wedstrjdjes fluten, tranng geven, feesten organseren, een toernoo of spelletjesmddag opzetten, een jeugdteam begeleden, etc. Leg een kaartenbestand aan waarn per jeugdld staat wat hj/zj voor de verengng zou wllen doen. Stel n dat elk verengngsld (zowel jeugd als volwassenen) zch jaarljks een mnmaal aantal uur moet nzetten voor de verengng. Tps en aandachtspunten Jongeren werven De ene jongere s de andere net. Slut aan bj nteresses, capacteten en moteven. Benader jongeren persoonljk; een algemene oproep n het clubblad werkt meestal net. Wél leuk voor n het clubblad: een rubrek Ervarngen van jonge sportvrjwllgers. Betrek reeds acteve jeugd bj het werven van neuwe jeugd. Vraag jongeren bj voorkeur met zjn tweeën; dat s leuker en mnder eng. Geef een heldere taakomschrjvng, zodat ze weten waar ze aan begnnen. Maak dudeljk dat vrjwllg net hetzelfde als vrjbljvend s. Laat jongeren de taken eerst een tjdje op proef proberen; dat maakt de drempel lager. Maak afspraken voor korte perodes; ze moeten net het dee krjgen er eeuwg aan vast te ztten. Begeledg en scholng Zorg voor een dudeljk aanspreekpunt, waar de jonge vrjwllgers met vragen terecht kunnen. Zorg evt. voor een mentor; zo kan een ervaren traner jeugdge traners begeleden en advseren. Geef jongeren de rumte om fouten te maken, daar leren ze van. Bed zo nodg nterne scholng aan; bjv. een nformateavond voor jeugdge schedsrechters. Geef jongeren de dat wllen de kans om ook externe scholngen te volgen (bjv. bondstranngen). Waarderng en belonng Beloon de jonge vrjwllgers zo nu en dan met een aardghedje: bjv. een schedsrechtersshrt voor jonge arbters, kaartjes voor een sportwedstrjd, een etentje etc. Zorg voor een goede onkostenvergoedng. Beknbbel net op consumptes voor de acteve jongeren. Voor n het clubblad: een rubrek de jeugdvrjwllger van de week/maand. Wjs jongeren op de mogeljkhed dat verengngswerk soms studepunten voor school kan opleveren (stage, schoolopdracht). Informeer her ook naar bj scholen. Meer nformate? Voetballers van jaar kunnen va de voetbalbond korte, praktjkgerchte cursussen pupllenschedsrechter en traner volgen. Het accent n deze cursussen lgt op leren door doen. Ook heeft de KNVB twee werkboekjes (een voor de speler en een voor de coach) utgegeven, met tps om junorenvoetballers te stmuleren n hun ontwkkelng tot complete voetballer. KNVB: ; Bj de hockeybond s een lespakket (ncl. dploma s) voor jonge hockeyschedsrechters op te vragen. KNHB: ; De atletekune kent een zgn. jeugdjuryproject voor 14- tot 18-jargen; een opledngstraject met theore- en praktjkbjeenkomsten n de egen verengng. Bel voor het nformatepakket:

5 KNAU: ; Ook enkele andere sportbonden hebben een aanbod voor jongeren de verengngstaken verrchten. Onder meer n het kader van het project Vrjwllgers In de Sport (VIS). Voor adressen van sportbonden: Meer weten over het versterken van het leereffect van vrjwllgerswerk? Bestel de brochure Een ervarng rjker, over het (h)erkennen van vaardgheden opgedaan n vrjwllgerswerk. NIZW: ;

6 4. JEUGDLEDEN VRAGEN VOOR COMMISSIEWERK De meeste sportverengngen kennen tal van commsses, de van alles voor de jeugd organseren of bedenken. De kantnecommsse zorgt voor de verserng en muzkale omljstng tjdens feestavonden voor de jeugd. De clubbladredacte schrjft de stukjes voor de jeugdpagna s. En de jeugdcommsse bepaalt welke jeugdactvteten er dt jaar weer op het programma staan. In dverse commsses worden, kortom, beslssngen genomen over zaken de jongeren aangaan. En dus lgt het voor de hand om jeugdleden net alleen n te schakelen bj losse vrjwllgerstaken (ze hoofdstuk 3), maar ook te vragen voor commssewerk. Zeker de jeugdcommsse kan egenljk net zonder de nbreng van enkele jongeren. Want we spreken de taal van de jeugd? En we weten wat er onder de jeugdleden leeft? Preces: jongeren zelf! Met hun enthousasme en onbevangenhed vormen zj een welkome versterkng van dverse verengngscommsses. Concrete mogeljkheden Neem jongeren op n de jeugdcommsse. Vraag ze ook voor andere verengngscommsses, de veel voor de jeugd doen. Schakel jongeren n als commsseadvseur. Bjvoorbeeld tjdens een vergaderng waarn wordt gebranstormd over zaken de jeugdleden aangaan. Stel een jeugdraad n met egen budget en verantwoordeljkhed. Tps en aandachtspunten Welke jongeren zjn geschkt voor commssewerk? Jongeren van 16 jaar en ouder (dt s een vustregel, want nteresses en capacteten zjn belangrjker dan leeftjd).* Jongeren de al vaak op de verengng te vnden zjn. Jongeren de mdden tussen hun leeftjdgenoten staan en dus goed weten wat er bj hen leeft. * Voor de jeugdraad en commsseadvseurs kan een lagere begnleeftjd worden aangehouden (vanaf ca. 12 jaar). Wervng van jonge commsseleden Zorg voor een goed evenwcht tussen jong en oud bnnen commsses. Vraag jongeren persoonljk. Maak heldere afspraken, zodat ze weten waar ze aan begnnen. Vraag jongeren met zjn tweeën; dat verlaagt de drempel. Laat ze eerst een tjdje proefdraaen, zodat ze kunnen kjken of het commssewerk wat voor ze s. Houdng ten opzcht van jonge commsseleden Neem de menng en deeën van jongeren sereus; benader ze als volwaardge commsseleden. Vertrouw ze egen taken en verantwoordeljkheden toe. Zorg voor begeledng en ondersteunng, zonder n de controlerol te scheten. Geef jonge commsseleden de kans om scholngen te volgen. In geval van een jeugdraad: spreek goed af hoe de jeugdcommsse (jc) en jeugdraad de taken verdelen; de jeugdraad kan fungeren als klankbord voor de jc en/of zelf actvteten organseren. Meer nformate? De NKS heeft een brochure voor jonge commsseleden ontwkkeld, met nformate en praktsche tps over commssetaken, zoals vergaderen, notuleren, organseren en het maken van het clubblad. NKS: ; Ook organseert de NKS jaarljks een jeugdkaderweekend; een korte cursus, bedoeld voor jongeren (16-20 jaar), de zch wllen bekwamen n de verschllende facetten van commssewerk. Jongeren van 15 tot 25 jaar kunnen ook deelnemen aan het START-weekend van de NCS. Start staat voor scholng, teamvormng, acte, recreate en tranng. Jongeren leren her de begnselen en vaardgheden de nodg zjn voor kaderwerk bnnen de sportverengng. NCS: ; Voor jonge tennssers (17-22 jaar) zjn er de Tenns Totaal Actvteten van de tennsbond. Her leren zj toernooen organseren, vergaderen, warmng up leden, etc. KNLTB: ; De hockeybond bedt jongeren van hockeyclubs een soortgeljke scholng aan: de Jeugdkaderweek. Presenteren, ledenwervng, vergaderen, organseren, sponsorng en pr zjn her de onderwerpen. KNHB: ;

7 5. AAN DE SLAG! Jeugdleden kunnen op vele verschllende maneren actever bj hun sportclub worden betrokken. In deze brochure zjn daarvoor dverse deeën aangerekt. Uteraard kun je als verengng net alles tegeljk doen. Kes er daarom een paar punten ut en ga daarmee aan de slag. Samen met de jongeren ut de verengng!

8 COLOFON Utgave Stchtng jeugd n Bewegng, Arnhem februar 2001 Tekst Paul Dujvestjn Voorbeelden Wouter Wolters Grafsche vormgevng en producte Fotografe Druk