officiële bijdrage aan het CMMI. Jan Jaap Cannegieter

Transcriptie

1 Nederlandse bjdrage aan offcële CMM CMMI-s De Nederlandse stchtng SPIder heeft s ontwkkeld voor het CMMI, verschllende routes door het CMMI voor het oplossen van bepaalde problemen of het halen van bepaalde doelstellngen. Hermee levert deze SPI-communty haar eerste offcële bjdrage aan het CMMI. Jan Jaap Cannegeter 1. Voor het techncal report en de techncal note wordt verwezen naar www. se.cmu.edu/cmm/ cmm.html. 2. Ze nl. Over het Capablty Maturty Model Integraton for Development (offceel CMMI-DEV, her aangedud als CMMI) zjn heel veel Engelstalge en één Nederlandstalg boek (Cannegeter & Van Solngen,2007) verschenen. Offceel bestaat het CMMI ut een techncal report (SEI, 2006) en een aantal techncal notes 1 van het Software Engneerng Insttute van de Carnege Mellon Unversty n Pttsburgh. Vanut de Nederlandse stchtng SPIder 2, een netwerkorgansate voor IT-professonals de geïnteresseerd zjn n Software Process Improvement, s het ntatef gekomen om een bjdrage te leveren aan het offcële CMMI. Het gaat herbj om de s, verschllende routes de organsates door het CMMI kunnen kezen afhankeljk van de problemen de ze wllen oplossen of de doelstellngen de ze hebben. Het SEI gaat deze techncal note publceren en daarmee s het de eerste offcële bjdrage van de Nederlandse SPI-communty aan het CMMI. Stapsgewjze en contnue representate Het CMMI s een volwassenhedsraamwerk voor software-, hardware- en systeemontwkkelng en bestaat ut procesgebeden. CMMI kent twee representates: stapsgewjs en contnu. Bj de stapsgewjze representate wordt de volgorde waarn de procesgebeden worden geïmplementeerd, bepaald door het volwassenhedsnveau waarop een bepaald proces zch bevndt. Bj de contnue representate staat het een organsate vrj om bnnen bepaalde grenzen zelf te bepalen n welke volgorde de procesgebeden worden geïmplementeerd. De stapsgewjze representate wordt het meest gebrukt, maar daartegenover staat dat de contnue representate als de meest flexbele wordt beschouwd. Het komt voor dat organsates de het CMMI wllen gaan gebruken, net de contnue representate selecteren omdat ze het moeljk vnden de procesgebeden de bj hun stuate passen te selecteren. Deze organsates gebruken dan de stapsgewjze representate omdat ze net weten waar ze moeten starten n de contnue representate. De volgorde van de procesgebeden n de stapsgewjze representate (de selecte van de procesgebeden over de volwassenhedsnveaus) wordt voornameljk bepaald door hstorsche analyse van procesproblemen n organsates. Soms s deze volgorde net de beste volgorde voor een specfeke organsate. Zo kan het voorkomen dat het project n een organsate redeljk functoneert maar er wel veel fouten n het product ztten. Andere organsates ontwkkelen zelf nauweljks hardware, software of systemen maar ntegreren componenten van externe leverancers. In zulke stuates bedt de contnue representate een mogeljkhed om een specfeke volgorde van mplementate van procesgebeden te kezen. Om deze organsates te ondersteunen met het selecteren van een samenhangende set procesgebeden, zjn s ontwkkeld. Iedere heeft zjn egen set verbeterdoelen. De s combneren de sterke kanten van de stapsgewjze en de contnue representate. 52

2 Samenvattng De Nederlandse stchtng SPIder heeft s ontwkkeld de verschllende routes door het CMMI beden de organsates kunnen kezen afhankeljk van de problemen de ze wllen oplossen of de doelstellngen de ze hebben. De s betreffen project, product, productntegrate, proces en metng. Het SEI gaat deze techncal note publceren en daarmee s het de eerste offcële bjdrage van de Nederlandse SPI-communty aan het CMMI. Gebruk van s De s zjn bedoeld voor organsates de aan het begn van een CMMI-mplementate staan. Als een organsate heeft besloten de contnue representate toe te passen (of beter gezegd, heeft vastgesteld dat de stapsgewjze representate net aanslut bj de problemen en doelstellngen van de organsate), moet ze bepalen welke procesgebeden als eerste worden geïmplementeerd. Om dt te kunnen doen moeten zj de archtectuur van het CMMI en de nhoud van de procesgebeden en de relates tussen procesgebeden begrjpen. Voor organsates de geen ervarng hebben met het CMMI, kan dt erg moeljk zjn. In de praktjk kan dt leden tot dre stuates: 1. Een ervaren consultant advseert een organsate over de mplementatevolgorde. Het nadeel hervan s dat de organsate net zelf deze beslssng neemt en dus afhankeljk s van de consultant. 2. Een verbeterteam ut de organsate bestudeert het CMMI en de procesgebeden n detal. behoefte aan verbeterng analyse van de hudge stuate selecteren/ zelf defnëren eventueel aanpassen mplementeren (aangepaste) Fguur 1. Gebruk van s Het voordeel hervan s dat de organsate een beter begrp van CMMI ontwkkelt. Een nadeel s dat het veel tjd kost, tjd de net wordt besteed aan het verbeteren van processen. Een ander mogeljk nadeel s dat de gekozen procesgebeden net bj de doelen en problemen passen. Er s mmers geen ervarng met het CMMI, wat tot verkeerde keuzes kan leden. 3 De organsate maakt toch gebruk van de stapsgewjze representate. Het nadeel hervan s dat de geselecteerde procesgebeden net de beste keus zjn op bass van de verbeterdoelstellngen. Dt vermndert het succes van het verbetertraject en verlaagt de acceptate van het CMMI door de organsate. De grootste problemen worden mmers net als eerste aangepakt. De CMMI-s helpen organsates bj het op bass van de verbeterdoelen selecteren van de procesgebeden de als eerste moeten worden geïmplementeerd. Het gebruk van de s s schematsch weergegeven n fguur 1. Iedere bestaat ut ver of zes procesgebeden. Dt beperkt de eerste verbetercycl en helpt organsates hun verbeteractvteten te focussen. Als een organsate een geïmplementeerd heeft, kan ze zelf de volgende stap bepalen. De s bevatten dus net alle procesgebeden. Iedere organsate s unek en de verbeterdoelen en problemen de moeten worden opgelost, verschllen per organsate. Daarom staat het organsates ook vrj een aan te passen aan hun egen stuate. Als een organsate een heeft afgerond, s er n de organsate voldoende ervarng met procesverbeterng n het algemeen en het CMMI n het bjzonder om zelf vervolgstappen te defnëren. De s De vjf s zjn weergegeven n fguur 2. 53

3 Project Het doel van de project s het beter beheersen van projecten. Organsates de kezen voor de project, wllen over het algemeen de volgende doelen bereken: zekerstellen dat het projectresultaat voldoet aan de esen; de schattng van tjd en nspannng van projecten verbeteren; de plannng van projecten verbeteren; de betrokkenhed van de relevante stakeholders bj projecten verbeteren; de montorng en beheersng van projecten verbeteren. De project bestaat ut de volgende procesgebeden: projectplannng; projectmontorng en projectbeheersng; esen; confgurate; Product Het doel van de product s het beheersen van het realseren van producten zodat tegemoet wordt gekomen aan de esen van de opdrachtgevers, en het verbeteren van productkwaltet. Organsates de kezen voor de product, wllen over het algemeen de volgende doelen bereken: de kwaltet van producten verbeteren; afname van het aantal fouten n producten na mplementate; afname van de tjd besteed aan de realsate van producten door een afname van de tjd besteed aan onrealstsche of ongewenste esen; klanttevredenhed verbeteren. De product bestaat ut de volgende procesgebeden: esenontwkkelng; esen; technsche oplossng; confgurate; verfcate; Productntegrate Het doel van de productntegrate s het beheersen van het ntegrateproces en zekerstellen dat het overall systeem voldoet aan de esen. Organsates de gebrukmaken van deze, Het ontstaan van de CMMI-s Het eerste dee dat er behoefte s aan verschllende s bnnen de contnue representate van het CMMI, s ontstaan tjdens een workshop de de auteur als consultant verzorgde bj een opdrachtgever. Het team van de opdrachtgever had moete te beslssen welk procesgebed ze als eerste gngen mplementeren. Dt ledde tot de vraag wat de organsate als eerste wlde verbeteren: projectkwaltet, productkwaltet of proceskwaltet. Het team was het erover eens dat als eerste proceskwaltet moest worden verbeterd. Het delen van deze ervarng met collega-consultants ledde tot de publcate van een artkel over het concept van s (Cannegeter, 2006b) en een keynotepresentate tjdens de PROFES Internatonal Conference on Product Focused Process Improvement (Cannegeter, 2006a). De reactes van andere CMMI-deskundgen op het artkel en de presentate waren dermate postef dat de utendeljke auteurs van de techncal note besloten dat het concept van de s verder moest worden utgewerkt, bj voorkeur met een grote bjdrage van andere geïnteresseerden. Toen s ook als doelstellng geformuleerd om een techncal note te schrjven en aan te beden aan het Software Engneerng Insttute van de Carnege Mellon Unversty als utbredng op de bestaande CMMI product sute. Om de steun voor het concept van s te vergroten en de s verder ut te werken s op 15 november 2006 een workshop georganseerd voor SPIder-leden. Aan de workshop namen 35 CMMI-deskundgen ut Nederland en Belgë deel. In klene groepjes zjn de tot op dat moment onderkende s verder utgewerkt en s gekeken of er meer s zjn. De utkomsten van de workshop zjn door Jan Jaap Cannegeter, André Hejstek, Ben Lnders en Rn van Solngen utgewerkt n de vorm van een techncal note. Vervolgens s de techncal note ter revew aangeboden aan de deelnemers aan de workshop. De revewopmerkngen zjn verwerkt n de techncal note. Daarna s de techncal note aangeboden aan het SEI. Dat reageerde postef en gaf aan dat ze de tekst wllen publceren als offcële techncal note. Op dt moment wordt de techncal note door de techncal wrters van het SEI geoptmalseerd, waarna deze gepublceerd wordt. Omdat de techncal note tot stand s gekomen met medewerkng van dverse SPIder-leden, s dt de eerste offcële Nederlandse bjdrage aan de nternatonale SPI-communty n het algemeen en het CMMI n het bjzonder. 54

4 CMMI-s project product projectntegrate proces metng projectplannng projectmontorng en -beheersng esen esenontwkkelng esen technsche oplossng verfcate esenontwkkelng technsche oplossng productntegrate leverancers- valdate procesfocus procesdefnte metng en analyse causale probleemanalyse en -oplossng metng en analyse procesfocus alternatevenanalyse en oplossngskeuze Fguur 2. De CMMI-s ontwkkelen zelf geen componenten. Zj stellen systemen samen met behulp van componenten de door anderen gerealseerd zjn. Organsates de kezen voor de productntegrate, wllen over het algemeen de volgende doelen bereken: de beheersng van het ntegrateproces verbeteren (ntegratevolgorde, kwaltet van geleverde producten); vertrouwen krjgen dat ndvduele componenten geïntegreerd kunnen worden tot een coherent systeem; zekerstellen dat het overall systeem voldoet aan de kwaltetsdoelen; producten leveren waar de markt behoefte aan heeft; goed gekwalfceerde leverancers selecteren. De productntegrate bestaat ut de volgende procesgebeden: esenontwkkelng; confgurate; technsche oplossng; productntegrate; leverancers; valdate. Proces Het doel van de proces s het defnëren, mplementeren en verbeteren van een organsatespecfeke set processen. Dt kan denen als bass voor procesanalyse en mplementate van andere procesgebeden of s. Organsates de kezen voor de proces, wllen over het algemeen de volgende doelen bereken: hudge processen vastleggen en analyseren; processen verbeteren op bass van nzcht n de processen; de processen n de organsate standaardseren; een bassset processen defnëren als bass voor contnue verbeterng; een set heldere esen aan het kwaltetssysteem van de organsate opstellen; processen vastleggen n het kader van de mplementate van wetgevng zoals Sarbanes-Oxley en SAS 70 of modellen zoals ISO De proces bestaat ut de volgende procesgebeden: organsatebrede procesfocus; organsatebrede procesdefnte; metng en analyse; causale probleemanalyse en probleemoplossng; Metng Het doel van de metng s het dentfceren, selecteren en meten van verbeterngen op bass van kwanttateve nformate. Met deze s wordt een kwanttateve bass gecreëerd voor procesverbeterng en wordt zekergesteld dat organsates hun verbeterngen selecteren op bass van kwanttateve nformate. Organsates de kezen voor de metng, wllen over het algemeen de volgende doelen bereken: de prestates van de organsate kwanttatef meten; verbeterngen dentfceren en selecteren gebaseerd op kwanttateve nformate; n staat zjn de resultaten van procesverbeterng kwanttatef aan te tonen; hermee wordt de contnuïtet van het verbeterprogramma zekergesteld; de belangrjkste prestate-ndcatoren van de organsate bepalen. 55

5 De metng bestaat ut de volgende procesgebeden: metng en analyse; organsatebrede procesfocus; alternatevenanalyse en oplossngskeuze; De techncal note bevat nog veel meer nformate over de s, zoals per de problemen de met de worden opgelost, potentële gebrukers, de onderbouwng waarom bepaalde procesgebeden wel en andere procesgebeden net zjn opgenomen n de en mogeljke vervolgstappen als de s afgerond. 3 Lteratuur Cannegeter, H.J.J. (2006a). Controllng the Chaos of Contnuous. Keynote speech, PROFES Internatonal Conference on Product Focused Process Improvement, Amsterdam, 12 jun Cannegeter, H.J.J. (2006b). Ver routes naar nveau vjf. Automatserng Gds 22, 2 jun Cannegeter, H.J.J. (2007). CMMI s. In J. Macke & M. Muller (red.), Capta Selecta, Jubleum utgave 10 jaar Stchtng SPIder. Cannegeter, H.J.J. & Rn van Solngen (2007). De klene CMMI voor ontwkkelng. Den Haag: Sdu. SEI (2006). CMMI for Development, verson 1.2, CMU/SEI TR-008, Software Engneerng Insttute, Carnege Mellon Unversty, Pttsburgh. 3. De meest actuele verse van de techncal note s te downloaden van de webste van SPIder (www. st-spder.nl). Meer nformate over de s kunt u krjgen bj Jan Jaap Cannegeter, e-mal: jcannegeter@sysqa. nl. Lnk Verantwoordng Dt artkel s gebaseerd op de techncal note CMMI s geschreven door Jan Jaap Cannegeter, André Hejstek, Ben Lnders en Rn van Solngen. Het copyrght van de techncal note lgt bj de Carnege Mellon Unversty n Pttsburgh. De techncal note s nog net n zjn defnteve vorm gepublceerd en heeft daarom nog geen referente. Daarnaast s dt artkel gebaseerd op het hoofdstuk CMMI s van Jan Jaap Cannegeter n J. Macke & M. Muller (red.), Capta Selecta, Jubleum utgave 10 jaar Stchtng SPIder. Jan Jaap Cannegeter s adjunct-drecteur van SYSQA BV, een onafhankeljke organsate gespecalseerd n qualty assurance, testen en prestateverbeterng van ICT-organsates. E-mal: jcannegeter@sysqa.nl. 56