Traverse. Betere verkeerslichtenregelingen met minder inspanningen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Traverse. Betere verkeerslichtenregelingen met minder inspanningen"

Transcriptie

1 Traverse Nummer 37, jun 2015 Betere verkeerslchtenregelngen met mnder nspannngen Persoonljk contact onmsbaar n gedragsveranderngsprojecten Evaluate verkeersongevallenprotocollen Problemen rond vrachtwagenparkeren n kaart Cursussen en masterclasses najaar 2015 fetsen en lopen nnovate nternatonaal mleu mobltets- openbaar openbare rumte parkeren procesbegeledng verkeerslchten verkeersmanagement vervoer management verkeersvelghed

2 colofon Colofon Traverse s een utgave van DTV Consultants B.V. en verschjnt twee maal per jaar. Op de voorzjde Carl Stolz, senor advseur en Bart Veroude, senor analst Redacte-adres DTV Consultants T.a.v. Km Heerkens Postbus DN Breda Telefoon (076) Fax (076) E-mal: nfo@dtvconsultants.nl Bezoekadres Markendaalseweg KC Breda Redacte/endredacte Km Heerkens Hans Godefrooj Marcel Kant Tanja Steenhorst Ontwerp en opmaak Scrpt unlmted, Utrecht Fotografe cover Else Loof Fotografe, Breda Oplage exemplaren column We are late, no you re early. Teleurgesteld veegde k het zweet van mjn voorhoofd. De ochtend was k met mjn lef vol goede moed n Harwch aan land gegaan, na een korte nacht n te korte bedden op een lawaaerge veerboot. We zouden de dag n één ruk met de auto van de Engelse oostkust naar Holyhead n Wales rjden, om van daarut met een tweede veerboot nog voor de avond nvel n Ierland te arrveren. Van een TomTom had n de tjd nog nemand gehoord, maar we beschkten over een goede kaart en hadden de route vooraf nauwgezet bestudeerd: crca 600 km afleggen n zeven uur moest te doen zjn, ook als je voor het eerst lnks gng rjden. In het begn schoot het nog lekker op, maar toen Wales n zcht kwam gng het steeds langzamer. De wegen werden smaller, de nhaalmogeljkheden namen af en de stress n de auto steeg naar het kookpunt. Gelukkg zagen we de boot nog lggen toen we ons meldden bj de slagboom de de toegang tot het veerbootterren regelde. De parkeerplaats was welswaar verontrustend leeg, maar we leken op tjd te zjn gearrveerd. In mjn beste Engels ze k tegen de beambte: I suppose we are a lttle late, sr, waarop hj rposteerde No lad, you re early. Ik moest aan deze leerzame ervarng denken toen k laatst de eerste themamddag van VERKEERSNET Academy bezocht n Utrecht. Het gng de mddag over Geld ut Europa; over kansrjke subsdemogeljkheden voor wegbeheerders betreffende allerhande mobltetsprojecten. Halverwege de eerste presentate meldde de spreker dat net de week de ndentermjn voor een bepaalde subsdemogeljkhed was beëndgd, waarop een van de deelnemers hevg gestculerend het woord vroeg. Hj ze namens zjn werkgever naarstg op zoek te zjn naar aanvullende fnancerng ut Europa en vroeg zch af of hj nu te laat was? Hj werd meteen gerustgesteld; volgend jaar zjn er weer neuwe kansen. Zchtbaar opgelucht leunde hj weer achterover n zjn stoel. Over de kansen de Europa bedt wordt verschllend gedacht. Van alle aanwezgen de mddag was slechts 30% werkzaam voor een wegbeheerder, terwjl rum 70% een advserende rol vervulde. De advseurs zen de kansen, maar wegbeheerders twjfelen en zjn net zeker van hun zaak. Al langer s bekend dat het aantal wegbeheerders dat n Nederland actef s n Europa, onder andere verengd bnnen CIVINET, nog bescheden s. Best vreemd n een tjd waarn het geld net meer voor het opscheppen lgt en wegbeheerders vaak nog steeds flnke ambtes hebben. De aandacht ljkt nog steeds te lggen op het beheersen van de kosten c.q. utgaven, gezen de masseve aandacht de In deze Traverse onder andere: wordt besteed aan neuwe aanbestedngsregels en -contracten. Het heeft wegbeheerders geen wndeeren gelegd. Zj wapenen zch steeds beter tegen projecten met onbekende rsco s, door deze als een geprepareerd rood stuk vlees naar een groepje hongerge aannemers en/of bureaus te gooen, waarvan de grootste schrokop maar moet aantonen dat hj de klus overleeft. Maar er zjn twee maneren om geld over te houden aan het end van een project: je kunt proberen mnder ut te geven dan je bnnen krjgt, óf je kunt proberen meer bnnen te krjgen dan je gaat utgeven. Voor het bnnenhalen van addtonele nkomsten bedt Europa goede kansen. Nederland s zoals bekend n Europa een nettobetaler, de relatef weng beroep doet op Europese budgetten, waardoor wj een vergrote kans op succes hebben. Daarnaast wordt onze know how op het gebed van verkeer en mobltet zeer gewaardeerd. Toch zjn er ook nog enkele utdagngen, zoals dat zo moo heet. Het begnt met een goede en tjdge voorberedng. Het vergt enge tjd voordat je door hebt welke programma s lopen en aan welke esen je moet voldoen. Ook s het zaak om bj een krachtg en kansrjk consortum aan te sluten; kenns van het netwerk s essenteel. Europese projecten bestaan vaak ut vele partners, zoals consultants de het projectmanagement en de communcate verzorgen, unversteten en nsttuten de het onderzoek voor hun rekenng nemen en wegbeheerders de hun nvesterngen, getroffen maatregelen en ervarngen nbrengen. Een ervaren advseur kan overheden her eenvoudg bj helpen. En als het om maatregelen gaat de je toch al wlde nemen (en betalen), s een Europese subsde een net te versmaden bonus. Tjdens de themamddag nam het enthousasme zenderogen toe toen de Provnce Noord-Brabant en daarna de Gemeente Utrecht vertelden over de professonele maner waarop zj actef mee tenderen en over de vele tonnen de zj daarmee al ut Europa hebben bnnengehaald. De successen de daar worden geboekt herkennen wj bnnen DTV Consultants als geen ander, aangezen wj snds 1999 n een groot aantal projecten partcperen; van eenvoudge utvoerder van deelprojecten tot endverantwoordeljke voor het hele project. Inmddels hebben we een enorm netwerk opgebouwd en ook zoveel ervarng opgedaan met de fnancële admnstrate van dergeljke projecten, dat we wegbeheerders ook op dt gebed professoneel ondersteunen. En lgt u straks ergens n Europa lekker van uw vakante te geneten, dromend over subsde ut Europa, denk dan net: de boot hebben we helaas gemst. Want u weet, er komt altjd weer een neuwe boot. Prettge vakante! Bo Boormans Drecteur 3 Betere verkeerslchtenregelngen met mnder nspannngen 5 Safety Performance Indcators Amsterdam gemeten 6 Studeres naar Kopenhagen 7 Actualsate werkproces verkeersvelghedsaudts 8 Ddactek afgestemd op doelgroep 9 Beter Benutten Vervolg en C-ITS 10 Persoonljk contact onmsbaar n gedragsveranderngsprojecten 11 Verkeersvelghedsonderzoek geeft nzcht n verbetermogeljkheden 12 Evaluate verkeersongevallenprotocollen 13 Masterclasses, opledngen en cursussen najaar 2015 pagna 2 pagna 2

3 DTV Consultants brengt het ontwerpen van verkeerslchten regelngen op het nveau van de 21e eeuw Betere verkeerslchtenregelngen met mnder nspannngen Het ontwerpen van verkeerslchten s snds dt voorjaar gemakke ljker dan oot. Met de lancerng van Graphum s het mogeljk om veel sneller te bepalen wat het beste ontwerp van een verkeerslchtenregelng s. Graphum opent de weg naar neuwe verkeers lchtenregelngen en een neuwe maner van kjken naar verkeersregeltechnsch ontwerp. In fete s het ontwerpen van een goede verkeerslchtenregelng nets anders dan het oplossen van een wskundg probleem, waarvoor, bnnen enkele randvoorwaarden en verkeersvelghedsoverwegngen, een oplossng moet worden gezocht. De hudge, typsch Nederlandse maner van ontwerpen s echter gebaseerd op vustregels de stammen ut de tjd dat computers nog nauweljks rekenkracht hadden. De vustregels waren n veel gevallen brukbaar, maar ledden net altjd tot een oplossng. De zogenaamde klasseke methode gaat er vanut dat er een maatgevende conflctgroep s de bepalend s voor de benodgde cyclustjd. Dt bljkt echter net altjd zo te zjn. Elke verkeersregeltechncus s wel eens tegen dt probleem aangelopen en door onder andere de TU Delft s ook rekenkundg aangetoond dat de klasseke methode onjust s, aldus Carl Stolz van het Ontwkkelteam van DTV Consultants. Bnnen de cyclustjd de hoort bj de veronderstelde maatgevende conflctgroep, bljken soms net alle rchtngen (sgnaalgroepen) npasbaar. De oplossng s dan om net zo lang te schuven met de groentjden en cyclustjd, totdat alle rchtngen wel passen; een lastge klus de met de hand moet gebeuren en waarbj je als ontwerper net zeker weet of je wel bj de beste oplossng utkomt. Het ontwerpen van verkeers lchten was nog noot zo gemakkeljk. Graphum Met Graphum wordt dt probleem ondervangen. Graphum kjkt net eerst naar conflctgroepen, maar bepaalt groepen van rchtngen de tegeljkertjd groen kunnen krjgen (blokken). Vervolgens zoekt Graphum naar combnates van blokken, waarbj alle rchtngen mnmaal eenmaal aan de beurt komen. Van al deze blokkenvolgorden worden de cyclustjden berekend en worden de groentjden van de rchtngen ngetekend n een fasedagram. lees verder op pagna 4 pagna 3 pagna 3

4 Bart Veroude, geesteljk vader van Graphum: Met één druk op de knop vndt Graphum alle mogeljke oplossngen. De verkeersregeltechncus heeft nu de mogeljkhed om verschllende oplossngen te vergeljken en de meest effcënte oplossng te kezen. Het hoge tral-and-error-gehalte van het ontwerpen behoort daarmee ook tot het verleden. De computer voert dt proces razendsnel voor je ut. De oude vustregels stammen nog ut de tjd dat computers nauweljks rekenkracht hadden. Doordat de verkeersregelkundg ontwerper door Graphum betere keuzes kan maken, levert dt ook ets op voor de weggebruker. Een optmale regelng zorgt mmers voor mnder verlestjd en daar profteert edereen van. Module bnnen COCON COCON s hét ontwerpprogramma voor verkeerslchtenregelngen n Nederland (ze kader). Graphum s nu voor edereen beschkbaar als keuzemodule bnnen COCON. De naam s ontleend aan het vlndergeslacht Graphum en verwjst daarmee zowel naar COCON als naar de grafentheore; een tak van wskunde waar Graphum gebruk van maakt. De ontwkkelng van Graphum s mede mogeljk gemaakt door een subsde n het kader van de Wet Bevorderng Speur- en Ontwkkelngswerk. Carl Stolz: Ontwkkelngen als deze vergen veel tjd en Slmme verkeerslchten bepalen straks zelf we wanneer groenlcht krjgt. energe. En je kunt wel het dee hebben dat je het probleem kunt oplossen, maar als het eenvoudg was, had emand anders dat al veel eerder gedaan. Belangrjke utdagng was bovenden om de rekentjd van de algortmes beperkt te houden. Ook moderne computers kennen mmers hun grenzen. Een deel van het rsco op falen, hebben we met de subsde kunnen afdekken. Het fet dat het ons gelukt s Graphum te ontwkkelen en n de markt te zetten, geeft ons nu een extra duwtje n de rug om n de toekomst nog een stapje verder te gaan. Slmme verkeerslchten Een verkeerslcht dat, zonder ontwerp vooraf en op bass van het actuele verkeersaanbod, zelf bepaalt hoe het verkeer zo effcënt mogeljk kan worden afgewkkeld, klnkt nu nog als toekomstmuzek. Door de snelhed van de algortmes en hedendaagse com puters, s real-tme toepassng van Graphum echter bnnen handberek. Op termjn zal de rol van de verkeersregeltechncus herdoor veranderen volgens Bart en Carl. Het ontwerpproces zal n de toekomst veel meer gercht zjn op functonaltet; specfceren wat je wel en net verwacht van de verkeerslchtenregelng. De verkeersregelautomaat of centrale computer doet vervolgens, zonder dat vooraf ontwerpen voor de verkeerslchtenregelng zjn gemaakt, al het werk voor jou en zorgt voor een optmale verkeersafwkkelng op bass van het werkeljke verkeersaanbod bnnen de opgegeven randvoorwaarden. Bart Veroude, Carl Stolz Schermafbeeldng van COCON 9.0 COCON 9.0 COCON s n Nederland de meest gebrukte software voor het ontwerp van verkeerslchtenregelngen. Dt voorjaar heeft DTV Consultants verse 9.0 gelanceerd. dere sgnaalgroepen beter te zen. Ook kan een gebruker nstellen dat sgnaalgroepen n hetzelfde blok groen moeten krjgen. Onder de motorkap Mnder n het oog sprngend, maar net zo belangrjk, zjn de verneuwngen onder de motorkap. Zo s de nterface tussen de database en de software volledg verneuwd. Dt bedt nog meer gebrukersgemak n de nstallatefase. Handg s ook dat meerdere COCON-sesses tegeljker Verneuwngen Verse 9.0 bevat, naast Graphum (als opte), ook veel andere verneuwngen. Zo s het uterljk van COCON gemodernseerd, met beter herkenbare knoppen en verbeterde leesbaarhed. In het kelzog van de ontwkkelng van Graphum s het bovenden ook mogeljk om blokkenstructuren van ontwerpen te vsualseren. In de kruspuntafbeeldngen s het ondersched tussen net-gemotorseerd verkeer en antjd geopend kunnen worden op dezelfde computer. Specaal voor Belgsche gebrukers s de mogeljkhed toegevoegd om met netnumereke sgnaalgroep namen te werken. Alle gebrukers van COCON met een onderhoudscontract krjgen de beschkkng over COCON 9.0. Voor meer nformate over COCON of de module Graphum, kunt u malen naar cocon@dtvconsultants.nl. Erk de Jong pagna 4 pagna 4

5 Safety Performance Indcators Amsterdam gemeten De gemeente Amsterdam heeft haar verkeersvelghedsbeled vastgelegd n het Meerjarenplan Verkeersvelghed Dt jaar wordt het Meerjarenplan Verkeersvelghed geactualseerd. Een belangrjk aandachtspunt daarbj vormt het verkeersgedrag. De gemeente wl n het plan ook een beeld schetsen van de hudge stuate van het verkeersgedrag n Amsterdam. Daarnaast heeft de gemeente Amsterdam behoefte aan een onderbouwng van haar beled en s zj beneuwd naar het effect van de utgevoerde maatregelen. Dragen de maatregelen de worden genomen nderdaad bj aan de gestelde doelen; oftewel doen we de juste dngen en doen we ze goed? Safety Performance Indcators Om dt nzcht te verkrjgen, heeft de gemeente Amsterdam meerdere Safety Performance Indcators (SPI s) geformuleerd, waarmee kan worden vastgesteld hoe velg verkeersdeelnemers n Amsterdam zch gedragen. De scores op de verschllende ndcatoren beden aanknopngspunten voor de te nemen maatregelen. Door het perodek meten van de SPI s, en het verwerken van de meetresultaten n een dashboard, kan bovenden worden vastgesteld hoe succesvol de maatregelen zjn. SPI s onder de loep DTV Consultants heeft voor de gemeente Amsterdam n januar 2015 SPI s n beeld gebracht. Het gng om de ndcators wachten op groen voor fetsers, brom- en snorfetsers en voetgangers en om de SPI fetsverlchtng. Voor de SPI wachten op groen s de roodlchtnegate van fetsers gemeten op alle 400 met verkeerslchten geregelde kruspunten n Amsterdam. Daarnaast zjn op 13 kruspunten mddels cameraobservates verdepngsmetngen utgevoerd onder fetsers, bromfetsers en voetgangers. De metng op alle kruspunten geeft een representatef beeld van de gehele stad. De verdepngsmetngen geven meer nzcht n de verschllen per type oversteek. Daarnaast s her geregstreerd of het rode lcht werd genegeerd terwjl er al wachtenden aanwezg waren, of de fetsers alleen of n een groep reden en of er knderen onder de wachtenden aanwezg waren. Voor de SPI fetsverlchtng zjn op acht locates rum metngen utgevoerd. Herbj s geregstreerd of fetsers verlchtng voerden en of de verlchtng aan de wetteljke esen voldeed. Met al deze metngen heeft de gemeente een betrouwbare ndcator om haar toekomstge beled af te stemmen en te montoren. Bede metngen leverden een nteressant nzcht n het gedrag van de Amsterdamse (brom- en snor)fetser en voetganger op. De resultaten van het onderzoek vallen nog onder embargo. Deze zomer worden de resultaten gepresenteerd aan het bestuur en worden naar verwachtng de SPI s vastgesteld. De eerste maatregelen om roodlchtnegate tegen te gaan, zjn reeds n gang gezet. De resultaten van een plot konden daarbj drect vergeleken worden met de nulmetng van de SPI s. Zo heeft de gemeente Amsterdam drect nzcht n het effect van haar maatregelen. Paul van den Bosch, Alex van Ingen De Loopbus zo gemakkeljk s het! Hoe gaan knderen naar school? Ondanks de korte afstanden en de vele voordelen van lopen (of fetsen) s het tegenwoordg vaak de auto. Een onderzoek van KpVV (2014) geeft aan dat gemddeld één op de dre ouders de knderen met de auto naar school brengt. Leerlngen van bassschool de Regenboog ut Rotterdam hebben snds kort een neuwe opte; de Loopbus. De Loopbus s een velge, leuke en gezonde maner voor knderen om lopend naar school te gaan. De bus loopt een vaste route en pkt knderen op de staan te wachten bj de loopbushaltes. De knderen en ouders krjgen een specale tranng over hoe je je gedraagt n het verkeer en n de Loopbus. Communcate verloopt, zoals dat tegenwoordg hoort, va een WhatsApp-groepje. Een smpel doch doeltreffend voorbeeld van verkeerseducate! De Regenboog n Beverwaard s de eerste school n Rotterdam de meedoet. De Loopbus start nog voor de zomer op nog twee scholen. Doelstellng s zo veel mogeljk scholen aan te laten sluten. DTV Consultants s onderdeel van het projectteam en zorgt voor de organsate en tranng van de ouders en knderen. Sander Bunngh pagna 5 pagna 5

6 Studeres naar Kopenhagen End vorg jaar heeft DTV Consultants voor het bureau Drenthe een korte studeres naar Kopenhagen georganseerd. De res had tot doel kenns te maken met het fets-utleensysteem n Kopenhagen, de fetscultuur n Denemarken en de Unque Sellng Ponts van het fetsen n Kopenhagen. Kopenhagen wordt wereldwjd gezen als dé stad als het gaat om fetsen, maar wat s er nu zo onderschedend aan Kopenhagen? Het resgezelschap, bestaande ut beledsmakers, raadsleden en statenleden ut de provnce Drenthe, kreeg n twee dagen tjd een compleet en aantrekkeljk programma voorgeschoteld dat hen hern nzcht gaf. De focus lag herbj op twee aspecten van het fetsen n Kopenhagen: het nnovateve fets-utleensysteem van Go-Bke en de fetsmarketng van Kopenhagen. Go-Bke Om nzcht te krjgen n de brukbaarhed van het nnovateve fets-utleensysteem van Go-Bke s gedurende het gehele werkbezoek gebruk gemaakt van de Go-Bke fetsen. Daarnaast s een bezoek gebracht aan Go-Bke en zjn alle ns- en outs van het systeem toegelcht. Samen met de mensen van Go-Bke s gekeken wat de mogeljkheden zjn voor een Drents Go-Bke systeem en op welke maner een dergeljk fets-utleensysteem kan bjdragen aan mobltet n Drenthe. Dansh Cyclng Embassy Om meer nzcht te krjgen n de fetsmarketng en communcate n Kopenhagen s ook de Dansh Cyclng Embassy bezocht. De Dansh Cyclng Embassy gaf nzcht n de Deense vse op fetsen en de marketng daaromheen. De studeres heeft een breed beeld geschetst van de fetsstad Kopenhagen en de lessen de Drenthe daarut kan trekken. De best practces zjn geïnventarseerd en meegenomen naar Drenthe, maar bovenal heeft de studeres bjgedragen aan een vlegende start voor het fetsproject n Drenthe. Een studeres als deze draagt ertoe bj dat de betrokkenen bj een project elkaar goed leren kennen en de juste mndset hebben om het project tot een succes te maken. Jan-Wllem van der Pas DTV Consultants nformeert werkgevers over Groen gas Groen gas, een vorm van aardgas, s een relatef schone brandstof voor voertugen. Met gebruk van Groen gas kan de CO 2 -producte van het verkeer fors worden verlaagd: de CO 2 -utstoot per gereden klometer s maar lefst 80 procent lager dan bj benzne. Snds 2012 kunnen n Nederland kopers van een neuwe (bedrjfs-)auto subsde krjgen op de aanschafkosten. Ook de rego Food Valley (met onder andere de gemeenten Ede, Barneveld, Wagenngen en Veenendaal) zet de voordelen van Groen gas. Zj merkt bovenden dat organsates steeds meer aandacht hebben voor duurzame mobltet. Een keuze voor Groen gas, als schone en goedkope brandstof, s dan logsch. Voor een extra stmulans heeft de rego dt jaar daarom een subsderegelng opgesteld. Afhankeljk van het voertug, kunnen regonale werkgevers en werknemers per auto e 1.000,- of e 2.000,- subsde krjgen. Een subsde kan net het duwtje n de rug zjn om de aanschaf van Groen gas-auto s te overwegen. DTV Consultants s gevraagd dt aanbod te promoten bj werkgevers en autodealers n de Food Valley. Daarnaast worden afspraken gemaakt met de negen gemeentes van de rego hoe ze Groen gas onder hun burgers gaan promoten en worden zj ondersteund n de utvoerng van de gemaakte afspraken. Ruben van den Hamsvoort De Berekbare Valle De rego Food Valley komt voor deze vraag bj DTV Consultants terecht, omdat we al snds 2009 (mede) nvullng geven aan het programma De Berekbare Valle. Werkgevers, de provnce Gelderland en de rego werken samen om slm rezen en slm werken te mplementeren. Afbeeldng: groengas.nl pagna 6

7 Actualsate werkproces verkeersvelghedsaudts rjkswegennet In 2014 s het Kwaltetsorgaan Verkeersvelghedsaudts (KoVa) van Rjkswaterstaat gestart met de actualsate van het Voorschrft Verkeersvelghedsaudtors. Dt Voorschrft beschrjft de wjze waarop audtors een audt op het rjkswegennet moeten utvoeren. In samenwerkng met DTV Consultants s een actualsateproces opgezet om feedback op het Voorschrft te verzamelen bj de gecertfceerde audtors voor het rjkswegennet. DTV Consultants heeft hervoor een aantal bjeenkomsten georganseerd, waarbj op nteracteve wjze de belangrjkste knelpunten en verbetersuggestes zjn verzameld. Tjdens de bjeenkomsten waren er levendge dscusses. In de praktjk s het nameljk regelmatg een utdagng een audt volledg ut te voeren conform het Voorschrft. Zo moet bjvoorbeeld vlak voor het openstellen van een weg een audt worden utgevoerd. Vaak s de aannemer echter tot het laatste moment nog aan het werk en s er herdoor weng tjd beschkbaar voor het utvoeren van een audt. Of bepaalde documenten, zoals een bewegwjzerngsplan, ontbreken op het moment dat een audt moet worden utgevoerd. Daarnaast merken de audtors dat de verkeersvelghedsaudt een nog vrj onbekend nstrument s bj de aannemers, waardoor zj veel energe moeten steken n het utleggen van de regels en verplchtngen. De bjeenkomsten hebben dan ook veel nput opgeleverd. Veel van de verbeterpunten zjn nmddels door het KoVa opgepakt en onder andere verwerkt n een aangepaste verse van het Voorschrft, dat bnnenkort defntef wordt gemaakt. Anja Schevnk Interesse om audtor te worden? Dt najaar s de eerstvolgende mogeljkhed om u zelf te laten certfceren! Bent u zelf een expert op gebed van verkeersvelghed, rjkswegontwerp en human factors? Dan s Rjkswaterstaat op zoek naar u! Meer nformate over hoe u zch kan laten certfceren vndt u op onder cursussen. Vervangen zes verkeersregelnstallates op de N44 De gemeente Wassenaar had begn 2014 een utdagng: zes verkeersregel nstallates op en nabj de erg drukke N44 waren aan het ende van hun technsche levensduur en moesten worden vervangen. Hoe krjgen we neuwe verkeers regelnstall ates, naar tevredenhed van alle betrokken wegbeheerders? Samen met DTV Consultants s het traject van ontwerp tot realsate doorlopen. Na een schouw op straat s er een ontwerp gemaakt. Daarbj s zoveel mogeljk getracht de effcënte van de verkeersregelngen te verbeteren. Te denken valt aan het verplaatsen van masten en stopstrepen. Er zjn enkele cvele aanpassngen doorgevoerd en zjn zoveel mogeljk masten met openbare verlchtng en bewegwjzerng gecom bneerd. Na enkele overleggen met Rjkswaterstaat, Provnce Zud-Holland en de gemeente over het ontwerp, s door DTV Consultants een bestek opgesteld en s deze door mddel van EMVI aanbesteed. In het plan van aanpak s de aannemer utgedaagd om met een plan te komen, waarbj de hnder tjdens utvoerng zo beperkt mogeljk s. In de utvoerng verzorgt DTV Consultants de drectevoerng en s daarbj de spl tussen gemeente, Rjkswaterstaat en de aannemer. De eerste verkeersregelnstallate s n december vervangen. De overge vjf zjn recenteljk n bedrjf gesteld. Marcel Hejkoop pagna 7 pagna 7

8 Ddactek afgestemd op doelgroep Op welke maner kan je mensen het beste ets leren, zodang dat ze geboed bljven en het geleerde gaan toepassen n de praktjk? Regelmatg verzorgt DTV Consultants workshops ddactek voor docenten van onze cursussen en/of n opdracht van derden. Dt kunnen bassworkshops zjn, maar ook workshops voor gevorderden. Workshops n de verkeerskundge context, maar ook workshops n de context van bjvoorbeeld planeconome of vastgoedjursten. Workshops voor docenten de lesgeven aan hboers/wo-ers, maar ook voor docenten de lesgeven aan mbo-ers, aan wegwerkers of aan VRI-monteurs (echte praktjk mensen). Iedere doelgroep vergt zjn egen aanpak. Tranen docenten Vals Op 6 januar jongstleden was het de beurt aan docenten van Vals, de les zouden gaan geven aan studenten van de mbo-4 opledng VRI-Techncus (vooral monteurs de buten op straat Verkeersregel nstallates (VRI s) repa reren). Docenten waarvan een deel geen of weng ervarng had met lesgeven. We hebben de kenmerken van een VRImonteur n beeld gebracht: Een monteur s praktsch, denkt technsch en s oplossngsgercht. Hj gaat dan ook van nature makkeljk voorbj aan het vaststellen van de oorzaak van een probleem. Daarnaast houdt hj meestal net van lezen en schrjven. Stlztten n een klaslokaal s doorgaans ook bepaald net zjn hobby. Een korte spannngsboog s aan de orde van de dag. Resultaat Ingredënten: doen, doen, doen, veel afwsselng, korte stukjes theo re, weng leeswerk, koppelen aan ervarngen van de studen ten, oefenen n hun egen praktjk, gestructureerd storng zoeken als rode draad. En veel structuur, sturng, (tussentjdse) toetsng, en dergeljke. En wat moet een VRI-monteur egenljk kunnen en kennen om gestructureerd naar een storng te kunnen zoeken? Hoe vertaal je dat, samen met de bovenstaande ngre dënten, naar een aantrekkeljk, leerzaam lesprogramma? Hoe toets je of het beoogde endnveau s berekt? Een ntenseve workshop met utstekende lesprogramma s was het resultaat. Bovenden zjn de studenten nu enthousast aan het leren en werken! Natale Veenkamp Problemen rond vrachtwagenparkeren n kaart gebracht Veel wegbeheerders kampen ermee: overvolle verzorgngsplaatsen met bjbehorende verkeersvelghedsproblemen, utwjkende vrachtwagenchauffeurs naar het onderlggend wegennet, waar kamperen van vrachtwagens voor overlast en hnder zorgt. Voor het Regonaal MobltetsOverleg Noord-Lmburg (RMO) aanledng om DTV Consultants een onderzoek te laten utvoeren naar de problemen rond vrachtwagenparkeren. De rego constateerde nameljk dat het onderwerp vrachtwagenparkeren op verschllende fronten een probleem vormt. Een goed overzcht van en nzcht n de problematek ontbrak echter nog. Waar zjn de problemen het grootst? Door wat voor vrachtwagens worden deze problemen veroorzaakt? Welke alternateven en oplossngen zjn er voor de problemen met geparkeerde vrachtwagens? DTV Consultants s daarom, als opsteller van CROW-publcate Handrekng vrachtautoparkeren gevraagd een verdepngsslag aan te brengen n het nzcht n de vrachtwagenparkeerproblematek n Noord-Lmburg: wat s de aard en omvang van de problematek en welke oplossngen zjn voor de rego kansrjk? Geparkeerde vrachtwagens geregstreerd Tjdens het onderzoek zjn zowel doordeweeks als n het weekend n de gehele rego geparkeerde vrachtwagens geregstreerd. Daarbj zjn de voertugen net alleen geteld; van eder voortug zjn kenmerken als land van herkomst, bedrjfsnamen, aanwezghed chauffeur, hnder, onvelghed, en llegaal parkeren genoteerd. Dt leverde het RMO Noord-Lmburg de zo gewenste foto van de hudge stuate op. Samen met alle belanghebbenden n de rego kan nu worden gezocht naar oplossngen. Daarbj s maatwerk essenteel. De los geparkeerde voertugen van thusslapers n dorpen vraagt om een andere oplossng dan de terrenen met meer dan 100 chauffeurs ut Oost-Europa. DTV Consultants heeft de resultaten van het onderzoek tjdens een eerste werksesse met belanghebbenden gepresenteerd. Momenteel wordt gewerkt aan het samenstellen van een maatregelenpakket. Paul van den Bosch, Alex van Ingen pagna 8 Vervolg cursusaanbod op pagna 11

9 Beter Benutten Vervolg en C-ITS Verkeersmanagement en Mobltetsmanagement groeen geledeljk naar elkaar toe. Rezgers gaan beter geïnformeerd op pad en dragen zo (onbewust) bj aan een betere spredng van de drukte over het netwerk en n de tjd. Het Beter Benutten van de capactet geschedt n toenemende mate met andere mddelen dan met verkeersmanagement maatregelen naast de weg. teerd. Of kan het aantal onbedoelde haatmetngen door onoplettende automoblsten sterk worden beperkt, omdat de regelng wéét dat er nog het nodge verkeer staat te wachten. Op auto(snel)wegen kunnen densten als n het Beter Benutten Project Spookfles A58 een bjdrage leveren aan een soepele en velge doorstromng. Door tjdg te waarschuwen voor dregende schokgolven kunnen ge brukers hun snelhed alvast aanpassen en zjn ze alerter op remmend verkeer voor zch. Andere voorbeelden zjn waarschuwngen en een bjbehorend rjstrookadves als de wachtrj op een afrt terugslaat op de snelweg. Met de ontwkkelng van nnovateve maatregelen en (nformate)densten dragen marktpartjen en servce provders een steentje bj aan een betere doorstromng, leefbaarhed en velghed. De totstandkomng van dergeljke densten wl het Mnstere van Infrastructuur en Mleu stmuleren door mddel van het programma Beter Benutten Vervolg. Een van de thema s bnnen dt programma betreft de Coöperateve Intellgente Transport Systemen, af gekort tot C-ITS. Wat s C-ITS? C-ITS rcht zch op de betere en velgere afwkkelng van verkeer, waarbj ondersched gemaakt kan worden naar locates, rchtngen en doelgroepen. Door verkeersregelnstallates drect met weggebrukers te laten communceren, kunnen verkeerslchten beter gaan regelen, terwjl gebrukers kunnen antcperen op wat komen gaat. Praktsche ontwkkelngen C-ITS Er zjn tal van concrete ontwkkelngen op het gebed van C-ITS te benoemen. Zo wordt het op korte termjn al mogeljk dat automoblsten en fetsers een snelhedsadves krjgen, waardoor ze mnder vaak hoeven te stoppen voor een rood lcht. In de toekomst kunnen grote groepen fetsers op schoolroutes beter worden gefacl- Onze rol n Beter Benutten Vervolg Twaalf rego s ut het gehele land zjn betrokken bj de totstandkomng van de Beter Benutten Vervolg Plannen. Zo ook bj het Plan van Aanpak voor de ontwkkelng van C-ITS. DTV Consultants ondersteunt de rego Mdden Nederland en Rotterdam en Haaglanden bj het n kaart brengen van de knelpunten en oplossngsrchtngen, waarbj C-ITS densten een belangrjke rol kunnen spelen. Daarnaast wordt, n opdracht van de Metropoolrego Rotterdam Den Haag (MRDH) en De Verkeersondernemng, een bjdrage geleverd aan de totstandkomng van het landeljke Plan van Aanpak C-ITS. Arjan Bezemer, Leon Deckers Fetsparkeermaatregelen met draagvlak De gemeente Bergen op Zoom wl de parkeerstuate voor fetsers n haar centrumgebed verbeteren. Dt moet ertoe bjdragen dat de fets voor veel mensen een aantrekkeljke vervoerwjze s voor het bezoeken van het centrum, maar tegeljkertjd dat het aantal los gestalde fetsen drastsch wordt teruggedrongen. In samenwerkng met een klankbordgroep heeft DTV Consultants gezocht naar maatregelen met draagvlak. In de klankbordgroep waren onder andere horecaondernemers, wnkelers, bewoners en bezoekers van het centrumgebed vertegenwoordgd, alsmede andere belanghebbenden, zoals polte, handhavers, dverse nstellngen en de Fetsersbond. In een dretal werksesses s achtereenvolgens gewerkt aan het benoemen van bestaande kwalteten, mogeljke verbeterpunten, na te streven doelen en mogeljke oplossngsrchtngen. Het grote voordeel van deze maner van werken s dat alle betrokken partjen nzcht krjgen n elkaars belangen en perspecteven. Bovenden wordt vanut een gezamenljk standpunt toegewerkt naar maatregelen de kunnen rekenen op draagvlak. Doordat voor de laatste werksesse, waarn de voorkeursmaatregelen zjn bepaald, ook de leden van de Raadscommsse Stad en Rumte als toehoorder zjn utgenodgd, hebben ook de poltek betrokkenen drect een goed beeld van de gewenste maatregelen. Na de zomer zal het beslutvormngsproces plaatsvnden. Hans Godefrooj Natale Veenkamp pagna 9

10 Servcedesk Beter Benutten-projecten Persoonljk contact onmsbaar n gedragsveranderngsprojecten DTV Consultants bedt snds rum twee jaar bnnen dverse Beter Benutten-projecten een professonele Servcedesk aan. Onze Servcedesk staat n drect contact met deelnemers van mobltetsprojecten en vormt daarmee de schakel tussen de projectorgansate en de ndvduele weggebruker. Deze Servcedesk wordt gekenmerkt door een persoonljke benaderng de aanslut bj de belevngswereld van de gebruker en combneert voldoende vakkenns met een grote betrokkenhed bj projecten. Bovenden neemt de Servcedesk van DTV Consultants de gehele backoffce ut handen. Daardoor s drecte montorng en terugkoppelng van het resultaat op straat mogeljk. Veel rego s hebben projecten om automoblsten te stmuleren de spts te mjden of anders te rezen. Denk aan Amsterdam onderweg, het sptsmjden-project van rego Amsterdam, en de fetsstmulerngsprojecten als B-rders van de provnce Noord- Brabant en de Kortngsregelng Tweewelers van de Verkeersondernemng rego Rotterdam. In de meeste gevallen ontvangt de weggebruker een (geldeljke) belonng n deze projecten. De fnancële stmulans bljkt effectef om het resgedrag duurzaam te veranderen. In het vervolgprogramma van Beter Benutten worden dt soort projecten voortgezet. De utdagng wordt om tegen lagere nvesterngen meer resultaat te bereken. Drect contact met deelnemers en een optmale denstverlenng voor gebrukers s een mddel om dt te bereken. Focus op ndvdu en technek Om n de praktjk utendeljk de gewenste veranderngen te realseren, komt de focus steeds meer te lggen op de ndvduele weggebruker. Bovenden wordt technek ngezet de op persoonsnveau beschkbaar s, Wst u dat: zoals een smartphone. Steeds vaker worden apps ngezet om ndvdueel mobltetsgedrag te beïnvloeden en het mobltetsgedrag van de gebruker te regstreren. Op bass van de ngewonnen nformate en de geleverde prestates, ontvangt de gebruker vervolgens nformate of een belonng. Persoonljk aanspreekpunt Dt soort projecten vragen om een gemakkeljk te benaderen aanspreekpunt, waarbj gebrukers terecht kunnen met vragen of problemen. Tanja Steenhorst, als projectleder van dverse gedragsveranderngsprojecten, nauw betrokken bj de Servcedesk van DTV Consultants: Hoeveel nformate je ook verschaft, per mal, va de socal meda, of n een paperen folder, veel deelnemers hebben altjd nog behoefte aan een persoonljk aanspreekpunt: een mens van vlees en bloed de hen snel en vrendeljk telefonsch kan helpen. Twjfels over deelname kunnen n een persoonljk gesprek gemakkeljk worden weggenomen, waardoor een belangrjke drempel wordt geslecht. Ook zjn onze medewerkers zeer bedreven n we momenteel gemddeld 230 vragen en 50 aanmeldngen per maand afhandelen? alle aanmeldngen en vragen bnnen één werkdag afgehandeld zjn? de tevredenhedsbeoordelng gemddeld 96% s? de beantwoordng van vragen over het gebruk van de smartphone en de werkng van dverse regstrate-apps. Dat gebrukers onze aanpak waarderen, bljkt wel ut onze gemddelde klanttevredenhedsscore van 96%. Door onze nzet bljven de deelnemers gemotveerd en haken zj net voortjdg af. Inzet van een betrokken servcedesk met kenns van zaken s net alleen belangrjk voor gebrukers; ook de aanbeder van een campagne, sptsmjden-project of subsderegelng heeft er veel baat bj. Tanja: Onze servcedeskmedewerkers ontvangen door al de persoonljke gesprekken waardevolle feedback; nformate de kan worden gebrukt om het project nog succesvoller te maken. Door deze contnue montorng s er een drecte koppelng met het resultaat op straat. Ontzorgen opdrachtgever De Servcedesk van DTV Consultants neemt, voor korte of langere tjd, ook de gehele backoffce ut handen. Onderdeel van de backoffce zjn geautomatseerde aanmeldprocessen, de gehele deelnemersadmnstrate, contnue montorng en feedback, en controle van facturen en (werkgevers) verklarngen. Ook faclteren wj het gehele betalngsproces. Momenteel verzorgt DTV Consultants de deelnemersadmnstrate van zo n weggebrukers. Maandeljks wordt gemddeld aan 500 deelnemers de door hen verdende belonng betaald. Tanja zet dat de komende jaren zeker groeen. Mobltetsprojecten moeten steeds effcënter worden utgevoerd. De tjd van grote budgetten zonder resultaatsverplchtng s terecht voorbj. Een goed ngerchte Servcedesk met specalstsche kenns en drecte koppelng met het resultaat s daarbj onontbeerljk! Tanja Steenhorst pagna 10 Vervolg cursusaanbod op pagna 11

11 Regelscenaro s S-routes Rotterdam Het hoofdwegennet van Rotterdam s structureel zwaar belast. Dat maakt dat zelfs klene verstorngen op het netwerk snel kunnen utgroeen tot grotere berekbaarhedsproblemen. Met Verkeersrege tracht de gemeente geplande verstorngen n de spts te voorkomen en te reageren op afwkkelngsproblemen de zch toch voordoen. Wanneer zch een calamtet voordoet op het wegennet, zoeken de medewerkers n de Verkeersregekamer veelal reactef naar oplossngen om het verkeer n de stad zoveel mogeljk n bewegng te houden. Doordat onder druk beslssngen moeten worden ge- nomen, s het mogeljk dat fouten worden gemaakt of dat maatregelen (te) laat worden doorgevoerd. Om sneller en op een consstente wjze te kunnen ngrjpen, s het nodg om voor de meest crucale wegvakken te bedenken hoe om te gaan met hnderstuates. Hervoor moeten scenaro s worden utgewerkt en deze moeten worden klaargezet n de Verkeersregekamer. Verkeer wordt beter afgewkkeld over gewenste omledngsroutes, waardoor de hnder voor omwonenden en ander verkeer zoveel mogeljk wordt beperkt. De gemeente Rotterdam heeft DTV Consultants opdracht verleend voor het bepalen, opstellen en mplementeren van regelscenaro s voor de 30 belangrjkste schakels n het S-route netwerk van Rotterdam. Leon Deckers Danel Schrenemacher Pet Weland Verkeersvelghedsonderzoek geeft nzcht n verbetermogeljkheden In opdracht van de gemeente Vlaardngen heeft DTV Consultants de verkeersvelghedsstuate op de Doctor Ward Beckmansngel onderzocht. Aanledng voor het onderzoek waren klachten van gebrukers van de straat dat de verkeersstuate snds de hernrchtng, ondanks het downgraden tot 30km-gebed, als mnder velg werd ervaren dan voorheen. structurele maatregelen op korte termjn de knelpunten kunnen verlchten. Op lange termjn moet worden gezocht naar maneren om de hoeveelhed doorgaand verkeer te beperken. Om een goed beeld te krjgen van de exacte problemen, hebben gebrukers de mogeljkhed gekregen om n een dgtale enquête hun knelpunten kenbaar te maken. In een klankbordgroepbjeenkomst met belanghebbenden zjn alle knelpunten utvoerg besproken en heeft edereen aan kunnen geven waar de onderzoekers allemaal aandacht voor zouden moeten hebben. Belangrjke aandachtspunten bleken onder andere de oversteekbaarhed en de plaats op de weg voor fetsers. Een gecertfceerd verkeersvelghedsaudtor van DTV Consultants heeft de verkeersvelghedsstuate vervolgens bekeken en bovenden s op dre locates n de straat aanvullend cameraonderzoek gedaan. De resultaten van het onderzoek en een selecte van de camerabeelden zjn vervolgens gepresenteerd aan de klankbordgroep, waarna gezamenljk s gedscusseerd over maatregelen op korte, mddellange en lange termjn. Belangrjkste concluse s dat en kele klenschalge nfra- Hans Godefroooj Natale Veenkamp pagna 11

12 Evaluate verkeersongevallenprotocollen Amsterdam In opdracht van de Werkgroep Blackspots van de gemeente Amsterdam (WBA) heeft DTV Consultants de protocollen voor de afhandelng van dodeljke en ernstge verkeersongevallen tegen het lcht gehouden. De WBA wlde weten of haar protocollen en de utvoerng daarvan verder kunnen worden verbeterd. Om gedegen antwoord te geven op deze vraag zjn ook de protocollar opgestelde rapporten van eder ongeval bestudeerd. Bovenden zjn de gegevens van alle gerapporteerde ongevallen geanalyseerd, waarbj s gezocht naar gemeenschappeljke kenmerken. waarn twee dodeljke ongevallen zjn besproken, en s de aanslutend utgevoerde schouw bjgewoond om te observeren hoe de schouw n zjn werk gaat en wat er met alle nput van de verschllende experts gebeurt. Tot slot zjn alle rapportages van de afgelopen vjf jaar (88 n totaal) beoordeeld, waarbj tevens s gezocht naar gemeenschappeljke kenmerken ten aanzen van veel voorkomende ongevalskenmerken, veel voorkomende constaterngen, veel voorkomende concluses en vaak voorgestelde maatregelen. Gemeente Amsterdam heeft, samen met polte en Openbaar Mnstere, een protocol voor de afhandelng van dodeljke en ernstge ongevallen. De protocollen rchten zch op het betugen van medeleven aan de nabestaanden en op het, nden nodg, treffen van nfrastructurele maatregelen om de verkeersvelghedsstuate op de ongevalslocate te verbeteren. Grondge aanpak Van een aantal bedrjven s het bedrjfsongevallenprotocol opgevraagd en van een aantal gemeenten s hun verkeersongevallenprotocol opgevraagd, om te bezen of deze aanknopngspunten beden voor verdere verbeterng van het Amsterdamse ongevallenprotocol. Ook s een protocolbjeenkomst van de WBA bjgewoond Amsterdam s koploper Ut het onderzoek bljkt dat Amsterdam één van de wenge gemeenten n Nederland s de beschkt over een ongevallenprotocol. Bovenden s het protocol utgebred en, zeker n vergeljkng met de protocollen van andere gemeenten, behoorljk specfek. Amsterdam kan daarom worden gezen als koploper n Nederland als het gaat om het utvoeren van onderzoek naar, en het nemen van maatregelen naar aanledng van, dodeljke en ernstge ongevallen. Mogeljkheden om nog verder te verbeteren, lggen met name op het vlak van verdere structurerng van de onderzoeksstappen, het gebruk van checklsts en het standaardseren van de rapporten. Hans Godefrooj Paul van den Bosch pagna 12

13 Educate Masterclasses voor professonals De masterclasses zjn nteressant voor hbo ers en academc de bjvoorbeeld als projectleder, beledsmedewerker of (toekomstg) omgevngsmanager betrokken zjn bj mobltet. Parkeren anno 2020: kenns, stratege en beled 3 dagen Human Factors bnnen verkeer 2 dagen Educate Parkeren wordt omgeven door veel msverstanden en dlemma s. Hoe belangrjk s parkeren voor de detalhandel? Is de nvesterng n parkeren noodzakeljk voor partculere bedrjven en voor gemeenten? Is er een spannngsveld tussen mobltet en explotate? Wat zjn de effecten van hogere parkeertareven? Deze masterclass helpt u en uw organsate om te komen tot een goed onderbouwde en duurzame oplossng voor uw parkeervraagstuk. Parkeren s net alleen een belangrjke maatregel om de berekbaarhed en de leefbaarhed van de stad te beïnvloeden. Het s ook een kostbare nvesterng, zowel voor wnkelgebeden en bedrjven, als ook voor gemeenten. Om deze reden s de juste kenns van essenteel belang. Parkeerrumte s een schaars goed dat optmaal moet worden ngezet. Dt verest een zeer professonele aanpak voor zowel de publeke als de prvate sector. De masterclass heeft een hoog, analytsch nveau wat deelnemers n staat stelt zch aan te passen aan veranderende omstandgheden en n te spelen op de laatste ontwkkelngen n het vakgebed. Vraagt u zch ook wel eens af waarom weggebrukers net ets anders doen dan u had verwacht? Wlt u graag weten hoe u bj het ontwerpen, beheren en onderhoud van de wegen het beste rekenng kunt houden met de weggebruker? Of bent u smpelweg zeer geïnteresseerd n het gedrag van de weggebruker? U bent net de enge, want steeds vaker bljkt het belang van de consequentes van de menseljke factor n het verkeer. Hoe goed we het allemaal ook bedoelen en hoe moo het met technsche hoogstandjes ook s gemaakt, utendeljk komt het allemaal aan op het gedrag van de weggebruker. Dt geldt net alleen voor de verkeersvelghed en de doorstromng, maar ook voor de effecten voor mleu en het draagvlak bj het publek. In deze masterclass komen zowel de belangrjkste theoretsche aspecten vanut verkeerspsychologe aan de orde als de toepassng ervan n de praktjk. U ontdekt en ervaart zelf wat de rol s van human factors bnnen verkeer. Dt maakt het voor u mogeljk om n (toekomstge) projecten egen vakkenns aan te vullen met kenns van human factors. In samenwerkng met: Effectef omgevngsmanagement n geïntegreerde contacten 2 dagen In deze masterclass worden (toekomstge) omgevngsmanagers en medewerkers aan (voorberedng van) EMVI-producten van opdrachtgevers en/of opdrachtnemers getrand om het werk te bezen n haar projectomgevng. Va praktjkvoorbeelden maken zj kenns met de scope van omgevngsmanagement. Hoe bepaal k de stakeholders en hoe verhoog k de acceptate van de werkzaamheden? Een goede voorberedng en organsate van omgevngsrsco s voorkomt mmers vertragng, (mago)schade en andere faalkosten tjdens de realsate en dent belangen en samenwerkng van bede partjen. Wat s hnder en hoe handhaaf k berekbaarhed, leefbaarhed en velghed voor de omgevng? De utdagng s om een optmum te vnden n geld en kwaltet, n hnder en utvoerbaarhed. In samenwerkng met: K ATALIST rumte-management Concessemanagement n Openbaar Vervoer 3 dagen De concesse s gegund, de bus rjdt. Maar hoe zorgt u ervoor dat ook tjdens de rt de kwaltet van het Openbaar Vervoer op pel bljft? Dat u samen met de vervoerder, wegbeheerders en re zgers een aantrekkeljk product neerzet? Deze dredaagse masterclass geeft OV-professonals tools om hun opdrachtgeversrol goed te vervullen. We besteden aandacht aan de volgende kerntaken: montoren van de utvoerng, beoordelen en bjsturen van de kwaltet, sgnaleren van neuwe ontwkkelngen en analyseren van de mpact, afwegen van maatregelen voor de verdere ontwkkelng van het OV, creëren van draagvlak voor maatregelen en omgaan met ncdenten. In samenwerkng met: De volgende masterclasses worden ook aangeboden: Actef n Europa Regevoerng en bestuurljke beslutvormng Verkenner Mobltetseffecten Mobltetsmanagement Voor meer nformate over onze masterclasses ga naar pagna 13

14 Hghlghts cursusaanbod najaar 2015 Educate Leergang Verkeerskunde modular te volgen Verkeerskundg ontwerp 5 dagen Educate Bent u snds kort werkzaam bnnen de verkeerskunde en wlt u zch snel de bass van dt vakgebed egen maken? Deelnemers worden n een aantal modules wegwjs gemaakt bnnen de zes belangrjkste verkeerskundge thema s: verkeersvelghed, verkeersmanagement, verkeerskundg ontwerp, mobltet en OV, parkeren Leergang en verkeersonderzoek. Na afloop bent u n staat werkzaamheden rondom deze thema s op te pakken en heeft u de tools aangerekt Verkeerskunde gekregen om uzelf verder te bekwamen. Dverse modules worden najaar 2015 aangeboden. leergang Wlt u zch verder ontwkkelen als verkeerskundg ontwerper? Wlt u ontwerpen zelfstandger kunnen maken en beoordelen? Wordt het motveren van ontwerpkeuzes steeds belangrjker voor u? Deze cursus draat om het verwerven van kwalteten en vaardgheden de nodg zjn voor het zelfstandg en ntegraal maken van ontwerpkeuzes. Naast de thematsche lessen, de een mengelng zjn van theore en praktjk, wordt n groepen aan een casus gewerkt. Je formuleert een probleemanalyse, stelt het programma van esen op, bedenkt oplossngen en maakt een verkeerskundg schetsontwerp met motvate. De verschllende doelgroepen, zoals automoblsten, fetsers, voetgangers en openbaar vervoer, komen daarbj aan bod. Komt u vanut een ander vakgebed de verkeerskunde n en wlt u zch de bass van het verkeerskundge vakgebed egen maken? Wlt u nzcht krjgen n het werkveld en uw taken daarn, zodat u tot gedegen verkeerskundge oplossngen en producten kunt komen? Volg dan de 12-daagse Leergang Verkeerskunde: een samenhangend programma van zes verkeerskundge thema s voor hoger opgeleden. Complex geometrsch ontwerp Neuw Doel Na afloop van de leergang bent u n staat: om veel voorkomende verkeerskundge vraagstukken op te pakken; om een beter gesprek te voeren met dverse actoren ut het werkveld. Doelgroep De leergang s bedoeld voor hoger opgeleden zonder verkeerskundge achtergrond, de n korte tjd wegwjs wllen worden n het verkeerskundge werkveld. Deelnemers zjn bjvoorbeeld snds kort werkzaam als verkeerskundge bj een gemeente. 4 dagen Deze praktsche cursus s een uneke combnate van complex geometrsch- en verkeerskundg ontwerp, waarbj u op zoek gaat naar slmme De rol van de verkeerskundge s breed en wordt steeds complexer. Het grote aanbod van verkeer, beperkte mddelen en werken met verkeerskundgen en meer wllen weten over dt De leergang s ook nteressant voor personen de veel samen- ontwerpoplossngen. U leert een voorlopg ontwerp ut te werken n rumte en tegenstrjdge belangen zorgen voor een utdagend vakgebed. speelveld. een defntef ontwerp dat zo economsch mogeljk kan worden gerealseerd. U gaat op zoek naar een oplossng voor een ontwerp dat net De leergang Verkeerskunde s opgebouwd rondom de belangrjkste verkeerskundge thema s en werkzaamheden. U wordt wegwjs gemaakt bnnen deze thema s. De opzet van de leergang staat borg voor een nhoudeljke verdepng van uw kenns voldoet, zodang dat het wordt geaccepteerd door de klant. U leert de en praktsche tools voor uw dageljkse werkzaamheden. grenzen van de rchtljnen/esen van de klant op te zoeken en door mddel van een goede onderbouwng geaccepteerd te krjgen bj de opdrachtgever. In samenwerkng met: Opzet De Leergang Verkeerskunde bestaat ut twaalf lesdagen rondom zes verkeerskundge thema s. De leergang s ontwkkeld als samenhangend geheel. De programmaonderdelen zjn echter zo vormgegeven, dat u ze n wllekeurge volgorde en los van elkaar kunt volgen. Herdoor kunt u op meerdere momenten n het jaar starten met de leergang of op bass van uw nteresse een onderdeel overslaan. Van de deelnemers wordt een acteve nbreng verwacht. Voor een aantal thema s s enge voorberedng gewenst. Bjvoorbeeld om een vraagstuk ut uw egen praktjk aan te leveren, een reader door te lezen of een opdracht te maken. Het lesmateraal van de leergang bestaat ut een aantal readers en stude-nstructes. Herdoor krjgt u een goed overzcht van de betreffende thema s en raakt u wegwjs n de beschkbare lteratuur. Voor aanvang van uw eerste module ontvangt u een reader met actuele basskenns. Herdoor heeft elke deelnemer dezelfde voornformate. Coördnator parkeerbeheer 10 dagen De coördnator parkeerbeheer ondersteunt bj het vormgeven en operatonalseren van parkeerbeled. Daarnaast coördneert hj utvoerng, handhavng en beheer tussen en bnnen afdelngen en organsates, zowel n- als extern. U krjgt nzcht n de deelfacetten van parkeren de verband houden met uw egen taken en n de verbanden tussen on- en offstreet parkeren. In samenwerkng met: BABW voor wegbeheerders 5 dagen fetsen en lopen nnovate nternatonaal mleu mobltetsmanagement vervoer management velghed openbaar openbare rumte parkeren procesbegeledng verkeerslchten verkeers- verkeers- Wlt u meer nzcht krjgen n het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens (RVV) en het Beslut Admnstrateve Bepalngen nzake het Wegverkeer (BABW) en meer weten over de beslutvormng van verkeersmaatregelen? Tjdens de cursus BABW voor wegbeheerders maakt u kenns met de wetteljke voorschrften en bepalngen voor het nemen van verkeersbesluten. Na afloop van de cursus BABW voor wegbeheerders bent u n staat vast te stellen of u een verkeersmaatregel jurdsch mag nemen en of deze te handhaven s (nclusef het rsco van aansprakeljkhed van de wegbeheerder). U kent de wetteljke voorschrften en bepalngen voor het nemen van verkeersbesluten en u krjgt nzcht n het RVV 1990 en het BABW. Verkeerslchten; goed geregeld? 3 dagen Tjdens deze cursus wordt op een net-technsche wjze utgelegd wat u wel en net mag verwachten van verkeerslchten. De werkng van verkeersregelnstallates wordt behandeld aan de hand van praktjkvoorbeelden en casussen. U leert hoe u op relatef eenvoudge wjze het functoneren van een bestaande verkeerslchtenregelng op straat kunt beoordelen. De cursus s onder andere geschkt voor edereen de n de praktjk betrokken s bj de utvoerng van verkeersregeltechnsche projecten en de werkng van verkeerslchtenregelngen moet kunnen beoordelen. Dt najaar worden onder meer ook de volgende cursussen aangeboden: - Functoneel onderhoud VRI - Complex Verkeersontwerp - Kosten van verkeersmaatregelen - Verkeersregelnstallates; van bestek tot beheer Kjk voor utgebrede nformate op: Her vndt u ook de prjs en locate pagna 14

Een levensloopregeling voor software

Een levensloopregeling voor software Een levensloopregelng voor Neuwe benaderng - en nformatebevelgng De gebruker van een nformatesysteem streeft naar contnuïtet. De ongestoorde werkng van s hervoor essenteel. Maar wat weet de gebruker van

Nadere informatie

lus+ De klachtencommissie en de rol van de vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen

lus+ De klachtencommissie en de rol van de vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen De klachtencommsse en de rol van de vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen Op het moment dat emand te maken krjgt met ongewenst gedrag zjn er verschllende mogeljkheden om dat ongewenst gedrag te stoppen.

Nadere informatie

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en mogelijkheden. www.eulerhermes.nl. Monitoring van uw kredietverzekering. Euler Hermes Online Services

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en mogelijkheden. www.eulerhermes.nl. Monitoring van uw kredietverzekering. Euler Hermes Online Services EH SmartVew Euler Hermes Onlne Servces Een slmme kjk op rsco s en mogeljkheden Montorng van uw kredetverzekerng www.eulerhermes.nl EH SmartVew Montor uw rsco s en maak onmddelljk gebruk van neuwe kansen

Nadere informatie

Middenkaderfunctionaris bouw & infra (Netwerkschool)

Middenkaderfunctionaris bouw & infra (Netwerkschool) Mddenkaderfunctonars bouw & nfra (Netwerkschool) MBO College voor Bouw, Infra & Intereur Door ondernemend te zjn krjg k meer verantwoordeljkhed. 2013-2014 BOL Nveau 4 Thorbeckelaan 184 Almelo Crebo: 22012

Nadere informatie

Ontvlechting van ICT vereist nieuwe samenwerking

Ontvlechting van ICT vereist nieuwe samenwerking Behoefte aan Archtectuur Lfecycle Management Ontvlechtng van ICT verest neuwe samenwerkng Bnnen de ICT s sprake van verzulng van zowel de systemen als het voortbrengngsproces. Dt komt doordat de ICT n

Nadere informatie

effectief inzetten? Bert Dingemans

effectief inzetten? Bert Dingemans archtectuur Is meten weten? Kwaltateve en kwanttateve analyse n archtectuurmodellen Kwaltateve en kwanttateve analyses kunnen de denstverlenng van de enterprsearchtect verbeteren. Toch s de nzet van deze

Nadere informatie

- 2 - Datum vergadenn Nota openbaar: ľľo 9. Verzoek toepassing regeling Rood voor Rood met gesloten beurs op de locatie Scharlebeltweg 1 te Nijverdal

- 2 - Datum vergadenn Nota openbaar: ľľo 9. Verzoek toepassing regeling Rood voor Rood met gesloten beurs op de locatie Scharlebeltweg 1 te Nijverdal - 2 - Nota Voor burgemeester en wethouders Nummer: 4INT05600 IIIIIIlllllllllIIIIIIIIIIIlllllllllllllllll Onderwerp: Datum vergadenn Nota openbaar: ľľo 9 Gemeente Hellendoorn DEC. 20W Verzoek toepassng

Nadere informatie

Zo krijg je wél grip op IT-investeringen

Zo krijg je wél grip op IT-investeringen T-servcemanagement Zo krjg je wél grp op T-nvesterngen ntegrate van applcate- en projectportfolomanagement Met één druk op de knop een overzcht genereren van alle T-projecten en bjbehorende applcates (of

Nadere informatie

ALCOHOLKENNIS DOORGESPEELD

ALCOHOLKENNIS DOORGESPEELD Al cohol kenn s door gespeel d Eval uat eal cohol voor l cht ng doorpeer sopf est val s ALCOHOLKENNIS DOORGESPEELD Evaluate alcoholvoorlchtng door peers op festvals December 2005 INTRAVAL Gronngen-Rotterdam

Nadere informatie

Beroepsregistratie en vooraanmelden voor beroepsregistratie. in de jeugdhulp en jeugdbescherming

Beroepsregistratie en vooraanmelden voor beroepsregistratie. in de jeugdhulp en jeugdbescherming Beroepsregstrate en vooraanmelden voor beroepsregstrate n de jeugdhulp en jeugdbeschermng Inhoudsopgave Werk jj n de jeugdhulp of jeugdbeschermng? Bjvoorbeeld n de ggz? Ben je socaal werker? Of begeled

Nadere informatie

De Rotondeteller in de praktijk

De Rotondeteller in de praktijk Tr a v e r s e Nummer 32, januar 2013 ASVV geactualseerd DTV Consultants actef n Europa Eerste audtors Verkeersvelghed rjkswegennet gecertfceerd Geslaagd partcpateproces Wtte de Wthstraat Rotterdam Cursussen

Nadere informatie

DE HAVO-LEERLING STUDIEVAARDIG

DE HAVO-LEERLING STUDIEVAARDIG DE HAVO-LEERLING STUDIEVAARDIG Handrekng voor scholen hoe zj op gestructureerde en structurele wjze de vaardgheden ut de Genereke studevaardghedenset voor doorstroom havo-hbo n hun currculum op kunnen

Nadere informatie

3.7.3 Welke meetinstrumenten zijn geschikt voor het vastleggen van motorische vaardigheden?

3.7.3 Welke meetinstrumenten zijn geschikt voor het vastleggen van motorische vaardigheden? 3. Dagnostek 3.7. Hoe meet je verbeterng of verslechterng n het dageljks functoneren met betrekkng tot de mobltet (ztten, staan, lopen, verplaatsen) bj CP? 3.7.3 Welke meetnstrumenten zjn geschkt voor

Nadere informatie

Process mining: leuk voor de liefhebber of noodzaak?

Process mining: leuk voor de liefhebber of noodzaak? process mnng Process mnng: leuk voor de lefhebber of noodzaak? Pledoo voor een breder draagvlak en toepassng n de audtpraktjk Process mnng toepassen n de audtpraktjk. Waarom zouden we dat wllen? En wat

Nadere informatie

officiële bijdrage aan het CMMI. Jan Jaap Cannegieter

officiële bijdrage aan het CMMI. Jan Jaap Cannegieter Nederlandse bjdrage aan offcële CMM CMMI-s De Nederlandse stchtng SPIder heeft s ontwkkeld voor het CMMI, verschllende routes door het CMMI voor het oplossen van bepaalde problemen of het halen van bepaalde

Nadere informatie

Traverse. Evergreen on bike

Traverse. Evergreen on bike Traverse Nummer 36, januar 2015 Evergreen on bke Actualsate Ontwerpwjzer Fetsverkeer In één maand 3300 haltes geïnventarseerd Verrum uw kenns met Europese ervarngen Draagvlak creëren, de bass van succes

Nadere informatie

Forse besparing op telefonie

Forse besparing op telefonie KleurRjk dgtale neuwsbref voor medewerkers van Koraal Groep - februar 2015 Verder n deze neuwsbref: The Thunderbes maken razendsnel naam op nternet Forse besparng op telefone RvB en RvT bezoeken Berkenhofcollege

Nadere informatie

Nummer 21, september 2008. Connecting people

Nummer 21, september 2008. Connecting people Tr a v e r s e Nummer 21, september 2008 Connectng people ODYSA draagt bj aan een betere luchtkwaltet Leren werken met VRI n RAW Berekbaarhed: UMC Utrecht houdt vnger aan de pols Velghed voor leerlngen

Nadere informatie

Heerhugowaard Stad van kansen

Heerhugowaard Stad van kansen Heerhugowaard Stad van kansen Bestuursdenst I adves aan Burgemeester en Wethouders Reg.nr: BW 13-0415 Sector/afd.: SO/OV Portefeullehouder: S. Bnnendjk Casenr.: Cbb130383 Steller/tst.: E. Brujns Agenda:

Nadere informatie

~~i~il' 1025 VS Amsterdam. Geacht bestuur,

~~i~il' 1025 VS Amsterdam. Geacht bestuur, / - Mr. W. Nass Vrjstraat 2a Postbus 420 5600 AK Endhoven Tel 040-2445701 Fax 040-2456438 Advocatenkantoor Mr. W. Nass Het bestuur van de BOA. e-mal Neuwe Purrnerweg 12 na~kanooma.n 1025 VS Amsterdam nternet

Nadere informatie

Toelichting advies gemeenteraad bij aanvraag aanwijzing als lokale publieke media-instelling

Toelichting advies gemeenteraad bij aanvraag aanwijzing als lokale publieke media-instelling B000012403 25 ĩ O Toelchtng adves gemeenteraad bj aanvraag aanwjzng als lokale publeke meda-nstellng Ì...Ï 1. Algemeen De wetgever heeft gekozen voor een s ys teem waarbj per gemeente, voor de termjn van

Nadere informatie

Waardeoverdracht. Uw opgebouwde pensioen meenemen naar uw nieuwe pensioenuitvoerder

Waardeoverdracht. Uw opgebouwde pensioen meenemen naar uw nieuwe pensioenuitvoerder Waardeoverdracht Uw opgebouwde pensoen meenemen naar uw neuwe pensoenutvoerder In deze brochure 3 4 5 6 Gefelcteerd! Een neuwe baan Wel of net kezen voor waardeoverdracht? Vergeljk de regelngen Hoe waardevast

Nadere informatie

LUCIA MARTHAS. Institute for Performing Arts HBO MBO. Talent is only the starting point. Vooropleiding. Leerbedrijf.

LUCIA MARTHAS. Institute for Performing Arts HBO MBO. Talent is only the starting point. Vooropleiding. Leerbedrijf. LUCIA MARTHAS Insttute for Performng Arts Talent s only the startng pont - Irvng Berln - HBO MBO Vooropledng Leerbedrjf Onderwjsvse Voorwoord Het Luca Marthas Insttute for Performng Arts (LMIPA) s een

Nadere informatie

Applicatieportfoliomanagement

Applicatieportfoliomanagement governance Applcateportfolomanagement Governance zet applcatebeheer op scherp Nu applcates steeds nauwer verweven zjn met bedrjfsprocessen, s een gestructureerde aanpak van het applcatebeheer noodzakeljk,

Nadere informatie

6. Behandeling van kinderen met spastische cerebrale parese gericht op verbetering van handvaardigheid

6. Behandeling van kinderen met spastische cerebrale parese gericht op verbetering van handvaardigheid 6. Behandelng van knderen met spastsche cerebrale parese gercht op verbeterng van handvaardghed 6.1.Wat s de meerwaarde van oefentherape bj de behandelng van knderen met spastsche CP op vaardghedsnveau

Nadere informatie

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en opportuniteiten. www.eulerhermes.be. Monitoring van kredietverzekering. Euler Hermes Online Services

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en opportuniteiten. www.eulerhermes.be. Monitoring van kredietverzekering. Euler Hermes Online Services EH SmartVew Euler Hermes Onlne Servces Een slmme kjk op rsco s en opportunteten Montorng van kredetverzekerng www.eulerhermes.be De voordelen van EH SmartVew De juste nformate op het juste moment helder

Nadere informatie

One size fits not all

One size fits not all archtectuur One sze fts not all Methoden voor enterprsearchtectuur Welke maner van archtectuur bedrjven past het best bj een organsate? Een (onderzoeks)rchtng om meer grp te krjgen op bepalende factoren

Nadere informatie

SERVICESFORTINET PRE PRE PRE SALES SALES

SERVICESFORTINET PRE PRE PRE SALES SALES SERVICE The tme you need SERVICESFORTINET Presales Support - Consultancy - Testapparatuur, Demo s en Plots - Wreless Ste Survey - Tranngen Installate Servce - Onderhoudscontracten - Telemarketng Al deze

Nadere informatie

ISO/IEC 38500 BiSL ASL

ISO/IEC 38500 BiSL ASL nformatevoorzenng Een vergeljkng ISO/IEC 38500 BSL ASL ISO/IEC 38500, BSL en ASL kunnen een grote rol spelen n het professonalseren van de nformatevoorzenng, eder model vanut hun egen doelstellng en kracht.

Nadere informatie

De kloof: welke kennis heeft een opdrachtgever nodig?

De kloof: welke kennis heeft een opdrachtgever nodig? projectmanagement Goed opdrachtgeverschap De kloof: welke kenns heeft een opdrachtgever nodg? Een van de redenen waarom projecten net succesvol zjn s de kloof tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Om

Nadere informatie

Mobiliteitsmanagement staat weer volop op de kaart

Mobiliteitsmanagement staat weer volop op de kaart Tr a v e r s e Nummer 20, me 2008 Mobltetsmanagement staat weer volop op de kaart ODYSA n Amsterdam operatoneel Informatef voetgangerslcht n de gemeente Tlburg Het Kndkwadrant ledt tot velge schoolomgevngen

Nadere informatie

Praktijkboek De knop om!

Praktijkboek De knop om! Praktjkboek De knop om! Maak uw organsate energebewust >> Duurzaam, Agrarsch, Innovatef en Internatonaal ondernemen De knop om! Maak uw organsate energebewust Voorwoord Bnnen bedrjven en nstellngen wordt

Nadere informatie

flits+ Geen idee Ongeveer de helft? Wanneer is de vraag... Uh..? Ik weet het! bpfhibin.nl Ik verkoop mijn huis Wie dan leeft... Zien we dan wel weer

flits+ Geen idee Ongeveer de helft? Wanneer is de vraag... Uh..? Ik weet het! bpfhibin.nl Ik verkoop mijn huis Wie dan leeft... Zien we dan wel weer pensoen Hoeveel pensoen denk je dat je krjgt? Wat ontvang je egenljk als je met pensoen gaat? 5 prangende vragen aan drecteur Rob Braaksma Verantwoordngsorgaan De regelng n nfographc Feten, cjfers en wetenswaardgheden

Nadere informatie

RAADSINFORMATIEBRIEF 12R.00353

RAADSINFORMATIEBRIEF 12R.00353 RAADSINFORMATIEBRIEF 12R.00353 gemeente WOERDEN Van Wethouder Schreurs Datum : 25 september 2012 Portefeullehouders) : wethouder Scheurs Portefeulle(s) : wethouder Schreurs Contactpersoon : R. Broekmeulen

Nadere informatie

Elke dag het zonnige leven

Elke dag het zonnige leven Elke dag het zonnge leven Zomer en wnter, lente en herfst: n Mpato genet u elke dag opneuw van medterrane sferen. In de overdekte bnnentun kunt u het hele jaar door endeloos ontspannen te mdden van groen,

Nadere informatie

Feestelijke opening nieuwe woningen bij Op de Bies

Feestelijke opening nieuwe woningen bij Op de Bies KleurRjk dgtaal magazne voor medewerkers van Koraal Groep - 2015 - Nr. 6 Verder n dt magazne: Neuwe aanpak leerwerkbedrjven Feesteljke openng neuwe wonngen bj Op de Bes RICHTPUNT 2015: een neuwe kjk op

Nadere informatie

AUDIT FACILITY MANAGEMENT

AUDIT FACILITY MANAGEMENT Mnstere van Verkeer en Waterstaat. Rjkswaterstaat, stafdenst Audt RWS AUDT FACLTY MANAGEMENT drs. P. Kool drs..e. Leene Stafdenst Audt RWS 's-gravenhage, jun 999 waterstaat nent&te! /Fex. 070-3513003 Audt

Nadere informatie

opleidingen Creditmanagement en activabeleid (13 dagen) ook modulair te volgen Risico-analyse (*) (1 dag)

opleidingen Creditmanagement en activabeleid (13 dagen) ook modulair te volgen Risico-analyse (*) (1 dag) Academy for Credt Management 2005 - bron van deskundghed opledngen OPLEIDINGSINSTITUUT ERKEND DOOR DE VLAAMSE OVERHEID EEN INITIATIEF VAN GRAYDON BELGIUM NV UITBREIDINGSTRAAT 84-B1 TE 2600 BERCHEM 18E

Nadere informatie

Beleggen in duurzame aandelen bij Robeco

Beleggen in duurzame aandelen bij Robeco Beleggen n duurzame aandelen bj Robeco Beleggen n duurzame aandelen bj Robeco Insttutonele beleggers staan voor tal van utdagngen. Zo leggen pensoendeelnemers, klanten en de samenlevng steeds meer druk

Nadere informatie

EVENT OVERDRACHT IN LAND- EN TUINBOUW

EVENT OVERDRACHT IN LAND- EN TUINBOUW 14 MAART 2014 KONING BOUDEWIJNSTADION EVENT OVERDRACHT IN LAND- EN TUINBOUW Infostands Indvdueel adves Workshops GRATIS EVENT overdrachtsplan fnancerng coachng talentenjacht emotes overdracht orënteren

Nadere informatie

Is de app een onmisbaar onderdeel van de les of het leerproces? nee. Is de leerling/student 16 jaar of ouder?

Is de app een onmisbaar onderdeel van de les of het leerproces? nee. Is de leerling/student 16 jaar of ouder? Beslsboom onderwjsapps Deze beslsboom helpt je bj het maken van de afwegng of (en onder welke voorwaarden) je een onderwjsapp kunt gebruken bnnen jouw les. START HIER het onderzoek naar je app Is de app

Nadere informatie

Deze factsheet ouderen en eenzaamheid is een gezamenlijke uitgave van GGD Midden-Nederland en Schakels, adviesbureau voor welzijn en zorg.

Deze factsheet ouderen en eenzaamheid is een gezamenlijke uitgave van GGD Midden-Nederland en Schakels, adviesbureau voor welzijn en zorg. Deze factsheet ouderen en eenzaamhed s een gezamenljke utgave van GGD Mdden-Nederland en Schakels, advesbureau voor welzjn en zorg. Inhoud Informateblad Wat s eenzaamhed? Wat veroorzaakt eenzaamhed? Overge

Nadere informatie

Beperkt? Niet in de mode!

Beperkt? Niet in de mode! dgtale neuwsbref voor medewerkers van Koraal Groep - 2015 - Nr. 3 Verder n deze neuwsbref: De projecten van RICHTPUNT 2015 Beperkt? Net n de mode! Vrenden van De Hondsberg ontvangen groot bedrag En nog

Nadere informatie

ARU. ;ijniv-ersitejt. e 3 ndhov (2007.050) TEM. niet uitleenbaar

ARU. ;ijniv-ersitejt. e 3 ndhov (2007.050) TEM. niet uitleenbaar ARU 27 TEM (27.5) ;jnv-erstejt e 3 ndhov F net utleenbaar Colofon Ttel Onderzoek naar Rollen en Rolcombnates bj lokale Rabobanken l onderttel Afstudeeropdracht Verse, datum 27 augustus 27 Samengesteld

Nadere informatie

Dit is de digitale schoolgids van R.K. basisschool St. Jacobusschool 2014-2015

Dit is de digitale schoolgids van R.K. basisschool St. Jacobusschool 2014-2015 Dt s de dgtale schoolgds van R.K. bassschool St. Jacobusschool 2014-2015 s t n p 5 v f 1 z k c o g 2 8 x u e d b r z l y g 6 4 m q h t 7 9 St. Jacobusschool schoolgds 2014-2015 3 schoolvakantes adressen

Nadere informatie

Rekenen met rente en rendement

Rekenen met rente en rendement Rekenen met rente en rendement Woekerpols? Lenng met lokrente? Er wordt met de beschuldgende vnger naar banken en verzekeraars gewezen de op hun beurt weer terugwjzen naar de consument: Deze zou te weng

Nadere informatie

Nota van B&W. onderwerp Uitrol gemeentelijk hondenbeleid in overig deel Nieuw-Vennep. Portefeuilehouder S. Bak, drs. Th.L.N.

Nota van B&W. onderwerp Uitrol gemeentelijk hondenbeleid in overig deel Nieuw-Vennep. Portefeuilehouder S. Bak, drs. Th.L.N. gemeente Haarlemmermeer Nota van B&W onderwerp Utrol gemeenteljk hondenbeled n overg deel Neuw-Vennep Portefeulehouder S. Bak, drs. Th.L.N. Weterngs ollegevergaderng 5 november 20 3 nlchtngen A. Monster

Nadere informatie

Wmo inzicht. Scharnieren in de regio: Zuid Oost Brabant. december 2014 nummer 15. ⓮ Cliënt in. In dit e-zine: ⓬ Over de grenzen.

Wmo inzicht. Scharnieren in de regio: Zuid Oost Brabant. december 2014 nummer 15. ⓮ Cliënt in. In dit e-zine: ⓬ Over de grenzen. Wmo nzcht Gehandcaptenzorg Neuwe Stjl december 2014 nummer 15 ❸ Scharneren n de rego: Zud Oost Brabant In dt e-zne: Rdderkerk over de grenzen heen ❺ Aan de keukentafel met: Marga de Goej, wethouder gemeente

Nadere informatie

In vier stappen naar een succesvolle informatievoorziening

In vier stappen naar een succesvolle informatievoorziening In ver stappen naar een succesvolle Meer toegevoegde waarde van IT voor de busness IT wordt dkwjls ervaren als net aanslutend op de wensen van de busness en net strategsch voor de organsate. Er gaat veel

Nadere informatie

zijn, kunnen we stellen dat de huidige analyses vooral toegespitst zijn op een ordergerichte situatie.

zijn, kunnen we stellen dat de huidige analyses vooral toegespitst zijn op een ordergerichte situatie. 1\1. H. CORBEY El'\ R. A JAT\SEJ'\ FLEXBLTET EN LOGSTEKE KOSTEN DE LOGSTEKE GELDSTROOMDAGt LOGSTEKE KOSTEN Voor het onderzoek 'Logsteke geldsrroomdagnose' zjn verschllendc utgangspunten geformuleerd. Ten

Nadere informatie

Wmo inzicht. augustus 2014 nummer 13. ❸ De regio aan zet. In dit e-zine: ⓮ Over de grenzen. Gehandicaptenzorg Nieuwe Stijl. over de grenzen heen

Wmo inzicht. augustus 2014 nummer 13. ❸ De regio aan zet. In dit e-zine: ⓮ Over de grenzen. Gehandicaptenzorg Nieuwe Stijl. over de grenzen heen Wmo nzcht Gehandcaptenzorg Neuwe Stjl augustus 2014 nummer 13 ❸ De rego aan zet In dt e-zne: ❺ Aan de keukentafel met: Ells Jongerus en Caron Landzaat, ervarngsdeskundgen bj LFB ❻ Kennsmaken met Jantene

Nadere informatie

Onderzoek! Ontdek! Onderneem! WELKOM BIJ DE EUREKA!CUP WWW.EUREKACUP.NL. Eureka!Cup is een programma van Stichting Techniekpromotie

Onderzoek! Ontdek! Onderneem! WELKOM BIJ DE EUREKA!CUP WWW.EUREKACUP.NL. Eureka!Cup is een programma van Stichting Techniekpromotie GEVER WELKOM BIJ DE EUREKA!CUP E!C16-1 GEVER 7 Bètawerelden De opdrachten van het Eureka!Cup sezoen worden geplaatst bnnen een van de 7 bètawerelden: Voedng & Vtaltet Mobltet & Rumte Lfestyle & Desgn Scence

Nadere informatie

Jaarverslag 2013 i <

Jaarverslag 2013 i < Jaarverslag 2013 Voorut kjken In 2013 heeft het CBR weer goede resultaten geboekt. Zo zjn de resultaten van de examendvses en de klachtenregelng verbeterd. We kunnen zelfverzekerd voorut kjken naar het

Nadere informatie

7. Behandeling van communicatie en mondmotoriek

7. Behandeling van communicatie en mondmotoriek 7. Behandelng van communcate en mondmotorek 7.2. Slkstoornssen 7.2.3 Wat s de meerwaarde van enterale voedng (va PEG-sonde) ten opzcht van orale voedng bj knderen met CP met slkstoornssen wat betreft voedngstoestand,

Nadere informatie

www.dtco.nl DLK Pro De all-round uitlee s apparatuur voor onderweg Maatwerk voor verschillende toepassingen

www.dtco.nl DLK Pro De all-round uitlee s apparatuur voor onderweg Maatwerk voor verschillende toepassingen www.dtco.nl DLK Pro De all-round utlee s apparatuur voor onderweg Maatwerk voor verschllende toepassngen Gewoon brljant, brljant eenvoudg DLK Pro s de productfamle van VDO, de neuwe standaards stelt voor

Nadere informatie

Automatic-schakelaar Komfort Gebruiksaanwijzing

Automatic-schakelaar Komfort Gebruiksaanwijzing opzetstuk Systeem 2000 Art. nr.: 0661 xx / 0671 xx Inhoudsopgave 1. Velghedsnstructes 2. Functe 2.1. Werkngsprncpe 2.2. Detecteveld verse met 1,10 m lens 2.3. Detecteveld verse met 2,20 m lens 3. Montage

Nadere informatie

DE SPORTCLUB: NIET ALLEEN VOOR MAAR OOK VAN DE JEUGD

DE SPORTCLUB: NIET ALLEEN VOOR MAAR OOK VAN DE JEUGD DE SPORTCLUB: NIET ALLEEN VOOR MAAR OOK VAN DE JEUGD Mogeljkheden en tps om de jeugd actever bj de sportclub te betrekken INHOUD 1. Het wat en waarom van jeugdpartcpate n de sportverengng Jeugdpartcpate:

Nadere informatie

anwb.nl/watersport, de site voor watersporters

anwb.nl/watersport, de site voor watersporters Het s net zo gebrukeljk om voor klene jachten een sleepproef te laten utvoeren. Zo'n proef s duur en daardoor vaak net rendabel. Toch loont een sleepproef de moete. Aan de hand ervan kunnen bj voorbeeld

Nadere informatie

Dit is de digitale schoolgids van. R.K. basisschool St. Jacobusschool

Dit is de digitale schoolgids van. R.K. basisschool St. Jacobusschool 2015 2016 Dt s de dgtale schoolgds van R.K. bassschool St. Jacobusschool St. Jacobusschool schoolgds 2015-2016 schoolvakantes adressen 2 Woord vooraf Voor u lgt onze schoolgds. Wj nformeren u met dt document

Nadere informatie

GEMEENTE HELLEN DOORN lichand.: 1 FEB 2013. A1 B Stuk itreťw.: Werkpr.. Kopie aan: Archief' ü 1 N reeks/vlvcrtr.:

GEMEENTE HELLEN DOORN lichand.: 1 FEB 2013. A1 B Stuk itreťw.: Werkpr.. Kopie aan: Archief' ü 1 N reeks/vlvcrtr.: 13INK00403 mn 11 Mnstere van Bnnenlandse Zaken en Konnkrjksrelates > Retouradres Postbus 200112500 EA Den Haag Burgemeesters Wethouders Gemeenteraadsleden Overhedsmedewerkers GEMEENTE HELLEN DOORN lchand.:

Nadere informatie

De enterprisearchitect als coach

De enterprisearchitect als coach archtectuur De enterprsearchtect als coach Naar een vloeende samenwerkng tussen enterprseen projectarchtecten Grotere organsates kennen vaak een (te strkte) schedng tussen enterprse- en projectarchtecten.

Nadere informatie

Dit is de digitale schoolgids van. IKC Het Sterrenbos

Dit is de digitale schoolgids van. IKC Het Sterrenbos 2015 2016 Dt s de dgtale schoolgds van IKC Het Sterrenbos IKC het Sterrenbos IKC-gds schooljaar 2015-2016 IKC het Sterrenbos; Onderwjs Knderopvang 2 4 jargen Buten Schoolse Opvang schoolvakantes adressen

Nadere informatie

Jongeren leren van elkaar

Jongeren leren van elkaar TeamAlert Jongeren leren van elkaar Jongeren leren het best va peer educaton, dus van elkaar. En van Postef benaderen zchzelf, vertelt Wllemjn Noordman, gedragswetenschapper bj Het project Kruspunt bestaat

Nadere informatie

nota Ministerie van Defensie De Minister Definitieve appreciatie ongecontroleerde landing Scan Eag\e^gggg^op 26 September 2013

nota Ministerie van Defensie De Minister Definitieve appreciatie ongecontroleerde landing Scan Eag\e^gggg^op 26 September 2013 Mnstere van Defense thj\.";y/r' De Mnster nota Defnteve apprecate ongecontroleerde landng Scan Eag\e^gggg^op 26 September 2013 Referte(s): (a) Nota OOCL20132609-016-MM d.d. 26 September 2013 "Opleggen

Nadere informatie

Jaarverslag 2014 i <

Jaarverslag 2014 i < Jaarverslag 2014 Verbouwng en verneuwng De ambte van het CBR s zch verder te ontwkkelen tot een professonele publeke denstverlener. Daarom stond ook 2014 n het teken van verbouwng en verneuwng, zowel letterljk

Nadere informatie

Privaat-gestuurde Gebiedsontwikkeling

Privaat-gestuurde Gebiedsontwikkeling Prvaat-gestuurde Gebedsontwkkelng Sturng, Samenwerkng & Effecten n Nederland en Engeland Dr. r. E.W.T.M. Heurkens Prvaat-gestuurde Gebedsontwkkelng Sturng, Samenwerkng & Effecten n Nederland en Engeland

Nadere informatie

9001 107 529 (9504) Verbind uw vaatwasser met de toekomst.

9001 107 529 (9504) Verbind uw vaatwasser met de toekomst. 9001 107 529 (9504) Verbnd uw vaatwasser met de toekomst. Met Homeonnect kan uw vaatwasser veel meer estuur uw hushoudapparaat vanaf drect van onderweg en houd meer tjd over voor dngen de u werkeljk belangrjk

Nadere informatie

Biesbosch verdient het!

Biesbosch verdient het! Besbosch verdent het! Ontwkkelscenaro s - Endadves - Utgevoerd n opdracht van: Parkschap De Besbosch Opgesteld door: Buck Consultants Internatonal Njmegen, 14 oktober 2013 Voorwoord Snds medo jul 2013

Nadere informatie

opleidingen ERKEND OPLEIDINGSINSTITUUT VLAAMSE OVERHEID

opleidingen ERKEND OPLEIDINGSINSTITUUT VLAAMSE OVERHEID Academy for Credt Management 2003 - bron van deskundghed opledngen ERKEND OPLEIDINGSINSTITUUT VLAAMSE OVERHEID EEN INITIATIEF VAN GRAYDON BELGIUM NV UITBREIDINGSTRAAT 84 B1 TE 2600 BERCHEM 16DE JAARGANG

Nadere informatie

federatie Samen voor een mooi en duurzaam Drenthe. Raad van de gemeente Emmen Postbus 30001 7800 RA EMMEN

federatie Samen voor een mooi en duurzaam Drenthe. Raad van de gemeente Emmen Postbus 30001 7800 RA EMMEN Hertenkamp 6 9401 HL Assen telefoon (0592) 311 150 e-mal nfo@nmfdrenthe.nl www.nmfdrenthe.nl federate Raad van de gemeente Emmen Postbus 30001 7800 RA EMMEN K o p e Grffe Assen, 3 aprl 2013 Betreft: Energesprong

Nadere informatie

Onderhoud en beheer van infrastructuur voor goederenvervoer

Onderhoud en beheer van infrastructuur voor goederenvervoer CE Oplossngen voor mleu, econome en en technologe Oude Oude Delft Delft 180 180 2611 HH Delft tel: tel: 015 0152 2150 150 150 fax: 015 2 150 151 fax: 015 2 150 151 e-mal: ce@ce.nl webste: e-mal: ce@ce.nl

Nadere informatie

Privaat-gestuurde Gebiedsontwikkeling

Privaat-gestuurde Gebiedsontwikkeling Prvaat-gestuurde Gebedsontwkkelng Sturng, Samenwerkng & Effecten n Nederland en Engeland Dr. r. E.W.T.M. Heurkens Prvaat-gestuurde Gebedsontwkkelng Sturng, Samenwerkng & Effecten n Nederland en Engeland

Nadere informatie

Proostwetering 24L 3543 AE Utrecht Phone +31 (0)30-241.60.30 Fax +31 (0)30-241.60.43 info@realxs.nl. Brochure NL versie.indd 1 24-11-2011 9:38:42

Proostwetering 24L 3543 AE Utrecht Phone +31 (0)30-241.60.30 Fax +31 (0)30-241.60.43 info@realxs.nl. Brochure NL versie.indd 1 24-11-2011 9:38:42 Proostweterng 24L 3543 AE Utrecht Phone +31 (0)30-241.60.30 Fax +31 (0)30-241.60.43 nfo@realxs.nl Brochure NL verse.ndd 1 24-11-2011 9:38:42 Inhoud Pagna 1. Inledng 3 2. Organsate & Tjdbalk 4 3. realxs

Nadere informatie

Het Nederlands Persmuseuml

Het Nederlands Persmuseuml [HET ARCHIEF] Het Nederlands Persmuseuml HELLEKE VAN DEN BRABER lr In museale krngen bestaat vrj grote overeenstemmng over de crtera waaraan een echt museum moet voldoen. Een eerste vereste s uteraard

Nadere informatie

Handreiking Behorende bij Verslag over de Uitvoering Abw, IOAW, IOAZ en WIK 2003

Handreiking Behorende bij Verslag over de Uitvoering Abw, IOAW, IOAZ en WIK 2003 Handrekng Behorende bj Verslag over de Utvoerng Abw, IOAW, IOAZ en WIK 2003 Inhoud Onderdeel A Beeld omtrent de wetsutvoerng Verantwoordng omtrent tekortkomngen rechtmatghed Inledng 3 1. Verantwoordng

Nadere informatie

Wat is EN81-28? Opgesloten in de lift?

Wat is EN81-28? Opgesloten in de lift? Wat s EN81-28? Opgesloten n de lft? www.safelne.se Geen panek! SafeLne waakt Hsselektronk ontwkkelt en vervaardgt elektronsche componenten voor lften, met als belangrjkste producten lfttelefoons voor het

Nadere informatie

ONDERWIJS. Digitaal interactief lesgeven met Legamaster. e-board Interactive. ebeam Interactive. Interactive Schoolbord. Conferentie-unit.

ONDERWIJS. Digitaal interactief lesgeven met Legamaster. e-board Interactive. ebeam Interactive. Interactive Schoolbord. Conferentie-unit. ONDERWIJS Dgtaal nteractef lesgeven met Legamaster www.legamaster.nl / www.legamaster.be e-board Interactve ebeam Interactve 3M beamers Interactve Schoolbord Conferente-unt Whteboards Presentatewanden

Nadere informatie

Gemeentefonds verevent minder dan gedacht

Gemeentefonds verevent minder dan gedacht Gemeentefonds verevent mnder dan gedacht Maarten A. Allers Drecteur COELO en unverstar hoofddocent aan de Rjksunverstet Gronngen De rjksutkerng aan gemeenten wordt verdeeld op bass van utgangspunten de

Nadere informatie

donkerstraat samen de stad ontwerpen Masterplan Leieboorden park cafe parel

donkerstraat samen de stad ontwerpen Masterplan Leieboorden park cafe parel Masterplan Leeboorden Dt paneel maakt deel ut Menen. De wandelng neemt u n het plan voor gemaakt deze wandelng s te verkrjgen n het stadhus waar u ook het overzchtsplan assen van het masterplan n het groot

Nadere informatie

Installatiehandleiding

Installatiehandleiding In deze handledng leest u hoe u de Ggaset PCI Card 54 op uw PC aanslut en een verbndng met een access pont tot stand brengt. Gedetalleerde nformate vndt u n de gebruksaanwjzng n elektronsche vorm op de

Nadere informatie

Scoren met sport en bewegen in het sociale domein

Scoren met sport en bewegen in het sociale domein Scoren met sport en bewegen n het socale domen Ontmoet, nspreer en leer tjdens NISB bjeenkomsten Utdagende plenen voor alle leeftjden Sportbedrjf Deventer aan tafel met Stadsmarketng en Rumteljke Ordenng

Nadere informatie

IKC-gids. Dit is de digitale schoolgids van. IKC Binnenstebuiten

IKC-gids. Dit is de digitale schoolgids van. IKC Binnenstebuiten IKC-gds 2015 2016 Dt s de dgtale schoolgds van IKC Bnnenstebuten IKC Bnnenstebuten nformategds 2015-2016 schoolvakantes adressen 2 Woord vooraf Beste ouders/verzorgers, Geachte ouders, verzorgers en andere

Nadere informatie

Dit is de digitale schoolgids van. basisschool de Kameleon

Dit is de digitale schoolgids van. basisschool de Kameleon 2015 2016 Dt s de dgtale schoolgds van bassschool de Kameleon De Kameleon schoolgds 2015-2016 Dt s de schoolgds van samenwerkngsschool de Kameleon. schoolvakantes adressen 2 Woord vooraf Beste ouders/verzorgers,

Nadere informatie

-,".v.. ... j~r ..~,... I ~ l'. i ---- - ~I I I.. - L r. Flevoland. i,n,,. i. . 8~_~i OMGEVINGSPLAN. i SAMENVATTING. .,'" '"i +- ~"J.~ ~,J ~ ..

-,.v.. ... j~r ..~,... I ~ l'. i ---- - ~I I I.. - L r. Flevoland. i,n,,. i. . 8~_~i OMGEVINGSPLAN. i SAMENVATTING. .,' 'i +- ~J.~ ~,J ~ .. İ 8_ jr SAMENVATTNG "" OMGEVNGSPLAN Flevoland, j "J,J u JlJ, l','" '" + L r,n,, t,"v : ' = :J : f, "':', '52: : SAMENVATTNG Omgevng5plan Flevoland c \lenwlchtlge gluêl Het Omgevngsplan Q :f ": Flevoland

Nadere informatie

Akoestisch rapport gietwaterfabriek Dinteloord

Akoestisch rapport gietwaterfabriek Dinteloord BEM1303048 gemeente Steenbergen Akoestsch rapport getwaterfabrek Dnteloord \ 9 : - \ \ K 'SSIİC-1P31 í a r n opdracht van: Veola Water Solutons 81 Technologes b.v. ordernummer opdrachtgever: P12031-FE-221842

Nadere informatie

5. SAMENVATTING EN CONCLUSIES

5. SAMENVATTING EN CONCLUSIES Co eeshopsnaar deper er e Eval uat ever pl aat s ng t weeco eeshops nvenl o. 5. SAMENVATTING EN CONCLUSIES In dt hoodstuk worden aan de hand van de onderzoeksvragen de concluses besproken. Allereerst wordt

Nadere informatie

Cats. Den Haag, ~ '' Kenmerk: DGB 2010-423

Cats. Den Haag, ~ '' Kenmerk: DGB 2010-423 Cats Den Haag, ~ '' Kenmerk: DGB 2010-423 ] Motverng vanjhet beroepschrft n cassate (rolnummer 10/00158) tegen de utspraak van het Gerechtshof te Arnhem van 1 december 2009, nr. 08/00145, j j/ nzake SËËÊÊÊÈÈÊÈtemÈ

Nadere informatie

Bronnen & Methoden bij Marktscan medischspecialistische zorg 2015

Bronnen & Methoden bij Marktscan medischspecialistische zorg 2015 Bronnen & Methoden bj Marktscan medschspecalstsche zorg 2015 Hoofdstuk 2: Wachttjden voor medsch specalstsche zorg Ontwkkelng van wachttjden Voor de wachttjdanalyses s gebruk gemaakt van gegevens afkomstg

Nadere informatie

Hoveniers. Zie www.ctgb.nl, Bestrijdingsmiddelendatabank.

Hoveniers. Zie www.ctgb.nl, Bestrijdingsmiddelendatabank. Keuze van het mddel Hoveners # 1a OVER Keuze van het mddel VOOR Werkgever Sector Hoveners Geen net-toegelaten bestrjdngsmddel gebruken Gebruk een mddel dat s toegelaten n Nederland. Ze www.ctgb.nl, Bestrjdngsmddelendatabank.

Nadere informatie

Gezonde School-scan Bewegen & Sport

Gezonde School-scan Bewegen & Sport Gezonde School-scan Bewegen & Sport Met deze Gezonde School-scan worden de actvteten n kaart gebracht de uw school utvoert op het gebed van bewegen en sport. Vragen met een * zjn voorwaarden voor het thema-vgnet.

Nadere informatie

Cliëntenparticipatie in de langdurige zorg... een open deur?

Cliëntenparticipatie in de langdurige zorg... een open deur? Steeds opneuw naar je clënten lusteren Kwaltetsverbeterng vraagt om structurele nbreng van de gebruker, de klant: kjken door de ogen van de clënt. n de langdurge zorg... een open deur? Over clëntenpartcpate

Nadere informatie

Afhaling. Afhaling van gefrankeerde zendingen 1. Collect & Send 2. ATH (Afhaling ten Huize) 3. Transport (Afhaling per vrachtwagen)

Afhaling. Afhaling van gefrankeerde zendingen 1. Collect & Send 2. ATH (Afhaling ten Huize) 3. Transport (Afhaling per vrachtwagen) Afhalng Afhalng van gefrankeerde zendngen 1. Collect & Send. ATH (Afhalng ten Huze) 3. Transport (Afhalng per vrachtwagen) Afhalng van ongefrankeerde zendngen (Collect & Stamp) 1. Maxmaal volume en gewcht.

Nadere informatie

2 7 MAART Ben. Ambt.: Streefdat.: Afschr.: VERGROOT VEILIGHEID. ļ R 6 B.V.O.: Woerden, 27 maart Geachte Gemeenteraad van Woerden,

2 7 MAART Ben. Ambt.: Streefdat.: Afschr.: VERGROOT VEILIGHEID. ļ R 6 B.V.O.: Woerden, 27 maart Geachte Gemeenteraad van Woerden, Gemeente Woerden 2 7 MAART 2015 15.006363 Ben. Ambt.: Regslratedatum: Behandelend afdelng Afgehandeld door/op: Streefdat.: 30/03/2015 Afschr.: VERGROOT VEILIGHEID ļ R 6 B.V.O.: Woerden, 27 maart 2015 Geachte

Nadere informatie

Innovaties Snelserviceformule

Innovaties Snelserviceformule Innovates Snelservceformule Inhoud Wat moet je aanpakken n 2019 en 2020 om op tjd de denstverlenng gereed te heen voor een succesvolle denstverlenng onder de Omgevngswet? Bjlage ü Hoe zjn de nnovates ontwkkeld?

Nadere informatie

WELZIJNSCAMPUS DR. CONSTANT JANSSEN

WELZIJNSCAMPUS DR. CONSTANT JANSSEN Welzjnsonthaal 1 INHOUD Voorwoord Concept: een warm en toegankeljk onthaal voor elke burger Een flexbel en functoneel ontwerp Tjdsljn Aanspreekpunt p3 p4 p6 p10 p11 2 VOORWOORD Beste Bedankt voor uw nteresse

Nadere informatie

Wmo inzicht. Wmo 2015. juni 2014 nummer 12. ❸ Laatste ronde. In dit e-zine: ⓮ Over de grenzen. Gehandicaptenzorg Nieuwe Stijl. over de grenzen heen

Wmo inzicht. Wmo 2015. juni 2014 nummer 12. ❸ Laatste ronde. In dit e-zine: ⓮ Over de grenzen. Gehandicaptenzorg Nieuwe Stijl. over de grenzen heen Wmo nzcht Gehandcaptenzorg Neuwe Stjl jun 2014 nummer 12 ❸ Laatste ronde Wmo 2015 In dt e-zne: ❻ Aan de keukentafel met: Wendy Verklej, wethouder Bodegraven-Reeuwjk ❼ Kennsmaken met Henk Steen Bestuurder

Nadere informatie

Investeren in samenwerking bij onderwijshuisvesting loont

Investeren in samenwerking bij onderwijshuisvesting loont NOVEMBER 2009 - JAARGANG 26 WWW.SCHOOLFACILITIES.NL 3 O N A F H A N K E L I J K VA K B L A D V O O R H U I S V E S T I N G E N O N D E R W I J S O N D E R S T E U N E N D E C O N C E P T E N Investeren

Nadere informatie

1. SAMENVATTING EN CONCLUSIES

1. SAMENVATTING EN CONCLUSIES Doel gr oepenanal yse DeFr esewouden I nvent ar sat e( pot ent ël e) dak-ent hu sl ozen,al cohol -en har ddr ugsver sl aaf den ndefr esewouden 1. SAMENVATTING EN CONCLUSIES In het najaar van 2001 heeft

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting (Dutch summary)

Nederlandse samenvatting (Dutch summary) Nederlandse samenvattng (Dutch summary) Gezondhedszorg s kostbaar en wordt steeds duurder onder nvloed van een toenemende en veranderende vraag naar zorg door een vergrjzende samenlevng, toenemende vraag

Nadere informatie