Effectmeting Wmo. Gemeente Westervoort

Transcriptie

1 Effectmeting Wmo Gemeente Westervoort Definitief rapport Oktober 2016 Naomi Meys MSc Volkan Atalay Projectnummer: Correspondentienummer: DH

2 EFFECTMETING WMO INHOUD INLEIDING 1 SAMENVATTING 3 HOOFDSTUK 1 ACHTERGROND EN DOELEN WMO Wmo Achtergrond onderzoek 6 HOOFDSTUK 2 CONTACT MET DE GEMEENTE Het contact Hulpvraag Het gesprek Cliëntondersteuning 13 HOOFDSTUK 3 DE ONDERSTEUNING De ontvangen ondersteuning Kwaliteit van de ondersteuning Andere vormen van ondersteuning Ondersteuning vanuit de Wlz en Zvw Effect van de ondersteuning op het leven van de cliënten Opmerkingen over de ondersteuning 23 HOOFDSTUK 4 SOCIALE SAMENHANG, EENZAAMHEID EN MEEDOEN Sociale samenhang Mantelzorg en vrijwilligerswerk Burenhulp Mate van eenzaamheid Meedoen en zelfredzaamheid 29 BIJLAGE 1 VERANTWOORDING 32 Achtergrond cliënten 32 BIJLAGE 2 TABELLENBIJLAGE 35

3 EFFECTMETING WMO Inleiding Vanaf 2016 zijn gemeenten vanuit de Wmo verplicht om een cliëntervaringsonderzoek uit te (laten) voeren. Voor u ligt het rapport Effectmeting Wmo waarmee de gemeente aan deze verplichting voldoet. De gehanteerde vragenlijst van dit onderzoek is de Modellijst Cliëntervaring Wmo, aangevuld met extra vragen vanuit de effectmeting. Doelstelling van het onderzoek is te achterhalen wat de cliëntervaringen zijn van Wmocliënten in uw gemeente. Het onderzoek gaat in op thema s als toegankelijkheid van voorzieningen, kwaliteit van voorzieningen en welk effect de cliënten ondervinden op hun zelfredzaamheid. Vanwege de uniformiteit van de vragenlijst kunnen de uitkomsten met elkaar vergeleken worden (benchmark) om van elkaar te leren. Daarnaast heeft het onderzoek een signaleringsfunctie. De uitkomsten van dit onderzoek kunnen leiden tot een signaal waardoor verder (verdiepend) onderzoek nodig is. Doelgroep De doelgroep van het onderzoek zijn Wmo-cliënten die een maatwerkvoorziening hebben (ontvangen) in In dit onderzoek zijn twee groepen onderscheiden: Inwoners die in 2015 (opnieuw) Wmo-cliënt zijn geworden. Inwoners die vóór 2015 Wmo-cliënt zijn geworden en sindsdien niet meer door een consulent zijn gezien. Aan mensen die minder dan twaalf maanden geleden contact hebben opgenomen met de gemeente is gevraagd de vragen over het contact in te vullen. Wanneer dit langer dan twaalf maanden geleden was, leert de ervaring dat mensen dit zich vaak niet meer goed kunnen herinneren, wat de betrouwbaarheid niet ten goede komt. Steekproef en respons Op aanwijzing van BMC heeft gemeente Westervoort het hele cliëntenbestand aangeschreven. In totaal zijn in uw gemeente 338 Wmo-cliënten aangeschreven, waarvan 144 cliënten hebben deelgenomen aan dit onderzoek door een vragenlijst in te vullen. Daarmee is de respons 43%. Referentiegroep Het Cliëntervaringsonderzoek Wmo is landelijk verplicht. In de uitvoering maken gemeenten echter verschillende keuzes als het om de vragenlijst gaat. Het is verplicht om de vragenlijst te starten met de tien verplichte vragen. Er zijn gemeenten die enkel een onderzoek afnemen met de tien verplichte vragen, of gemeenten die de modellijst gebruiken. Er is in dit rapport voor gekozen om steeds zoveel mogelijk gemeenten in de referentiegroep op te nemen. De referentiegroep in dit rapport is voor de tien verplichte vragen gebaseerd op 59 gemeenten, voor de aanvullende vragen uit de modellijst op 43 gemeenten en voor de aanvullende vragen van de Effectmeting op elf gemeenten. 1/47

4 EFFECTMETING WMO In de bijlage kunt u naast de resultaten per vraag ook het aantal respondenten vinden dat de vraag heeft beantwoord. Uitsplitsingen In dit rapport worden ook uitsplitsingen gemaakt, bijvoorbeeld naar het soort voorziening en het effect van de voorziening. De resultaten hiervan kunnen bij kleine aantallen respondenten veelal alleen een indicatie van de tevredenheid geven. De aantallen zijn dan te klein om betrouwbare uitspraken op te baseren. Leeswijzer Hoofdstuk 1 beschrijft de doelen van de Wmo en de achtergronden van het onderzoek. Hoofdstuk 2 gaat in op de ervaringen van respondenten met het contact met de gemeentelijke toegang, gevolgd door hoofdstuk 3 waar de ervaringen met de ondersteuning in worden beschreven. Hoofdstuk 4 gaat in op de sociale samenhang, de eenzaamheid en het meedoen. In bijlage 1 staat de onderzoeksverantwoording beschreven en ziet u de achtergrondgegevens van de respondenten. In bijlage 2 staan de uitkomsten van alle vragen op een rij, afgezet tegen de referentiegroep. 2/47

5 EFFECTMETING WMO Samenvatting Uw gemeente heeft deelgenomen aan de Effectmeting onder Wmo-cliënten. Dit onderzoek is vanaf 2016 verplicht voor alle gemeenten in Nederland. De eerste tien vragen van het onderzoek zijn verplicht, evenals de manier waarop en de doelgroep waaronder het onderzoek wordt uitgevoerd. Uw gemeente heeft ervoor gekozen om onderzoek te doen met een uitgebreidere vragenlijst. Deze vragenlijst gaat in op thema s als de hulpvraag van de cliënt, het contact met de gemeente, de ontvangen ondersteuning en de kwaliteit en het effect van deze ondersteuning. Dit onderzoek geeft daarmee inzicht in de ervaringen van Wmo-cliënten met de gemeente en de ondersteuning die zij ontvangen. De resultaten worden vergeleken met een referentiegroep van andere gemeenten die dezelfde vragen hebben gesteld aan Wmocliënten. De gemeente Westervoort heeft 338 vragenlijsten verzonden en er zijn 144 vragenlijsten ingevuld. Daarmee is een responspercentage bereikt van 43%. Contact met de gemeente Voor Wmo-cliënten speelden verschillende redenen om contact op te nemen met de gemeente. Met name doorverwijzingen door huisartsen en andere hulpverleners (69%) en gebrek aan ondersteuning in de omgeving van de cliënt (61%). Cliënten hadden daartoe verschillende overwegingen, namelijk het niet meer aankunnen van het huishoudelijk werk (63%) en nergens meer naartoe kunnen door gebrek aan vervoer (34%). Van de respondenten geeft 70% aan dat ze wisten waar ze moesten zijn voor ondersteuning. Daarbij is het belangrijk om te weten dat 39% van de respondenten in de gemeente Westervoort al eens eerder contact heeft gehad met de gemeente in verband met een ondersteuningsvraag. Van de respondenten geeft 72% aan dat zij het (helemaal) eens zijn met de stelling dat zij snel werden geholpen. Het gesprek 48% van de respondenten geeft aan de afgelopen twaalf maanden een (keukentafel)gesprek te hebben gehad. Van de respondenten die een gesprek hebben gehad, geeft 52% aan dat er ook nog een naaste (zoals een partner, familielid of bekende) bij het gesprek aanwezig was. Respondenten is gevraagd naar hun ervaringen en tevredenheid over dit gesprek. Een meerderheid (89%) van de respondenten geeft aan dat zij zich serieus genomen voelen door de consulent. Het gezamenlijk zoeken naar een oplossing is een belangrijk onderdeel van de nieuwe vormgeving van de Wmo. Van de respondenten geeft 71% aan dat er tijdens het gesprek gezamenlijk naar een oplossing is gezocht. 3/47

6 EFFECTMETING WMO Cliëntondersteuning Wanneer cliënten hulp nodig hebben bij het aanvragen of melden van een probleem of hulpvraag kan cliëntondersteuning worden geboden. Gemeenten zijn verplicht om deze voorziening kosteloos voor alle groepen burgers te organiseren. 30% van de respondenten geeft aan dat zij wisten dat zij gebruik konden maken van cliëntondersteuning. De ondersteuning Het doel van het contact met de gemeente is te komen tot passende ondersteuning. Het belangrijkste onderdeel daarvan zijn voorzieningen waarvoor de gemeente een besluit afgeeft. Respondenten is gevraagd welke voorzieningen dit zijn. De meest voorkomende voorzieningen onder respondenten zijn hulp bij het huishouden (47%) en een collectief vervoerspasje (41%). Een meerderheid van de respondenten geeft aan dat de ondersteuning aan de wensen (84%) en behoeften (84%) voldoet. Ook de kwaliteit van de ondersteuning is onder respondenten bevraagd. 75% van de respondenten beaamt dat de kwaliteit van de ondersteuning goed is. 76% van de respondenten vindt dat de ondersteuning past bij de hulpvraag. Behalve ondersteuning waarvoor een besluit wordt afgegeven zijn er ook nog andere vormen van ondersteuning zoals algemene voorzieningen, informele hulp van het netwerk of een vrijwilliger, maar ook particuliere hulp. In de gemeente Westervoort maakt 9% gebruik van algemene voorzieningen, 22% van particuliere hulp en 13% van een vrijwilliger. Het netwerk van respondenten speelt hierin de belangrijkste rol, namelijk 87% van de respondenten ontvangt ondersteuning vanuit hun netwerk. Het netwerk kan ook overbelast raken. Van de respondenten die ondersteuning vanuit het netwerk ontvangen, heeft 15% de indruk dat de naaste de zorg voor de zorgvrager niet meer aankan. Van de respondenten ontvangt 31% naast Wmo-ondersteuning ook persoonlijke verzorging. Het effect van de ondersteuning Zowel formele als informele ondersteuning dragen bij aan de oplossing van de hulpvraag. De verhoudingen van deze twee vormen van ondersteuning kunnen per cliënt verschillen. Belangrijker is het effect van de ondersteuning. Respondenten is naar dit effect gevraagd. Van de respondenten geeft een ruime meerderheid aan dat zij door de ondersteuning beter de dingen kunnen doen die zij willen (72%) en dat zij zich beter kunnen redden (76%). De ondersteuning draagt onder andere bij aan algemene dagelijkse verrichtingen zoals binnen en buiten het huis rond lopen/rijden (70%), het huishouden regelen en op orde houden (69%) en de financiën regelen en op orde houden (69%). 71% van de respondenten is het (helemaal) eens met de stelling dat zij door de ondersteuning een betere kwaliteit van leven ervaren. 4/47

7 EFFECTMETING WMO Sociale samenhang, eenzaamheid en meedoen Binnen de Wmo 2015 blijft het bevorderen van sociale samenhang een van de belangrijke doelen. De schaalscore sociale samenhang is 6,0 (referentiegroep 5,9). Wat burenhulp betreft, is men het meest bereid om planten water te geven of huisdieren te verzorgen en boodschappen te doen. Het minst bereid is men tot het schoonhouden van het huis of persoonlijke verzorging. De afwezigheid van eenzaamheid is één van de belangrijkste indicatoren voor het sociale welzijn van mensen. 27% is niet eenzaam, 14% is zeer sterk eenzaam. Mee kunnen blijven doen aan de maatschappij is het centrale doel van de Wmo. 35% van de respondenten kan voldoende meedoen aan activiteiten en 79% heeft voldoende contact met anderen. 88% kan zich voldoende redden als het gaat om persoonlijke verzorging en 85% ervaart controle over zijn of haar leven. Meedoen aan de maatschappij kan ook het bieden van mantelzorg en/of het doen van vrijwilligerswerk inhouden. Van de respondenten verleent 12% mantelzorg en 17% doet 4 uur of meer vrijwilligerswerk per week. 5/47

8 Hoofdstuk 1 Achtergrond en doelen Wmo 1.1 Wmo 2015 Gemeenten hebben in de nieuwe Wmo een bredere verantwoordelijkheid voor de deelname van mensen met een beperking of psychische problematiek aan het maatschappelijke verkeer (participatie). Ook moeten zij een passende ondersteuning bieden waarmee mensen in staat zijn tot het uitvoeren van de noodzakelijke algemene dagelijkse levensverrichtingen en het voeren van een gestructureerd huishouden (zelfredzaamheid). Mensen die voor hun begeleiding (gericht op bevordering, behoud of compensatie van de zelfredzaamheid) een beroep deden op de AWBZ, kunnen zich nu wenden tot de gemeente. Het gedeelte van deze doelgroep dat verzorging nodig heeft die in het verlengde van de begeleiding wordt geleverd en daarmee samenhangt, valt sinds 1 januari 2015 ook onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. 1.2 Achtergrond onderzoek Via het cliëntervaringsonderzoek legt een gemeente verantwoording af over het Wmo-beleid aan de gemeenteraad en inwoners. Nieuw in de Wmo 2015 is dat gemeenten een verplichte, gestandaardiseerde vragenlijst moeten gebruiken. Dat maakt een vergelijking tussen gemeenten (in elk geval voor dat deel) onderling mogelijk. Met dit onderzoek wordt de cliëntervaring met betrekking tot de uitvoering van de Wmo in beeld gebracht en wordt gevraagd in hoeverre gestelde resultaten en effecten van de Wmo behaald worden in de ogen van de cliënt (jeugd of ouder/verzorger). We benadrukken dat het gaat om de cliëntervaring, deze kan afwijken van het beeld dat een hulpverlener heeft of in zorgplannen of verslagen wordt weergegeven. Het oordeel van de cliënt zelf is echter van groot belang voor het beleid, de doorontwikkeling van het beleid en de uitvoering. De verplichte vragenlijst voor het Wmo-deel bestaat uit tien vragen en is daarmee relatief beknopt. De Effectmeting biedt verdiepende vragen over de toegang, verdiepende vragen over ervaring met de (overige) ondersteuning en achtergrondvragen, zoals leeftijd of type beperking waardoor kan worden gezocht naar mogelijke verbanden. 6/47

9 Hoofdstuk 2 Contact met de gemeente 2.1 Het contact Iedere gemeente organiseert de toegang tot ondersteuning op zijn eigen manier. Sommige gemeenten kiezen voor het Wmo-loket, andere gemeenten voor sociale (wijk)teams waar mensen terechtkunnen met hun hulpvraag. Wat het wijkteam precies doet (vraagverheldering, verwijzing of ook lichte ondersteuning), verschilt per gemeente. De volgende figuur toont de ervaring van Wmo-cliënten met de toegang. In Westervoort is dat het Goed voor elkaar team. Figuur 1 Ervaring met het contact met de gemeente (%) Helemaal mee eens Mee eens Neutraal Niet mee eens Helemaal niet mee eens Gemeente Referentiegroep G E M E E N TE R E F E R E NTI E G R OE P 29% 31% Van de respondenten wist 70% waar ze moesten zijn met hun hulpvraag. 72% werd snel geholpen. 89% voelde zich serieus genomen en 71% is het ermee eens dat ze samen met de medewerker naar een oplossing hebben gezocht. In vergelijking met de referentiegroep scoort Westervoort iets positiever. 7/47

10 Inwoners kloppen met verschillende ondersteuningsvragen bij de gemeente aan. Denk daarbij bijvoorbeeld aan ondersteuningsvragen rond vervoer, verplaatsen in en om de woning, aanpassingen in de woning, andere mensen ontmoeten en sociale contacten onderhouden, (begeleiding bij) hulp bij het huishouden en begeleiding/dagbesteding. Figuur 2 Redenen om contact op te nemen met de gemeente (% ja t.o.v. ja/nee) In het algemeen komt in het cliëntervaringsonderzoek duidelijk naar voren dat een groot deel van de respondenten naar de gemeente is doorverwezen door de huisarts of een andere zorgverlener. In Westervoort is dat 69%, gelijk aan de referentiegroep. 8/47

11 2.2 Hulpvraag Inwoners met belemmeringen op het gebied van zelfredzaamheid en participatie kunnen ondersteuning vragen bij de gemeente. Figuur 3 De hulpvraag (% ja) 63% van de respondenten nam contact op omdat ze het huishoudelijke werk niet meer aankonden. Bij 34% ging het om een vervoersprobleem. Dit komt ongeveer overeen met de verhoudingen in de referentiegroep. Respondenten konden contact opnemen met meerdere hulpvragen, daarom was het mogelijk om meerdere antwoorden aan te kruisen. 9/47

12 Figuur 4 Eerder contact opgenomen over (andere) ondersteuningsvraag (%) Van de respondenten heeft 39% eerder contact gehad met de gemeente. Voor 47% was het de eerste keer. 14% weet het niet. Deze verhoudingen komen ongeveer overeen met de referentiegroep. 2.3 Het gesprek In de Wmo 2015 is het automatische recht op zorg en ondersteuning komen te vervallen. Er wordt niet langer gesproken over compensatieplicht ; de gemeente heeft nu een resultaatverplichting : niet de compensatie van een gebrek staat centraal, maar het zorg dragen voor een resultaat. Er is ruimte voor andere, mogelijk beter passende oplossingen. Gemeenten moeten bij een verzoek om ondersteuning (de melding) van inwoners altijd zorgvuldig onderzoeken wat er aan de hand is. In de meeste gevallen betekent dit een gesprek tussen (iemand namens) de gemeente en de burger, soms is een persoonlijk gesprek niet nodig. Bijvoorbeeld bij cliënten die al jaren bekend zijn of die kortgeleden nog gesproken zijn. De gemeente maakt de zorgvuldige afweging. 10/47

13 Figuur 5 Een (keukentafel)gesprek gehad in de afgelopen 12 maanden (%) Van de respondenten heeft 48% het afgelopen jaar een keukentafelgesprek gehad. In de referentiegroep is dit 46%. Het kan voor de cliënt belangrijk zijn dat het gesprek wordt gevoerd samen met iemand anders die de situatie goed kent, zoals een goede kennis, familielid of mantelzorger. Een cliënt kan voor ondersteuning bij het gesprek ook gratis gebruikmaken van een onafhankelijke cliëntondersteuner (hierover meer in de volgende paragraaf). Dit kan ook iemand van de gemeente zijn, zolang diegene maar onafhankelijk kan handelen. 11/47

14 Figuur 6 Wie was er nog meer aanwezig bij het (keukentafel)gesprek? (%) 52% van de respondenten heeft een naaste zoals een partner, familielid of vriend bij het gesprek gehad. 37% voerde het gesprek alleen. Bij het zoeken naar oplossingen voor cliënten wordt steeds meer uitgegaan van de eigen kracht van cliënten: wat de cliënt zelf kan doen of zelf via de sociale omgeving kan organiseren. Hierbij is de persoonlijke situatie van de cliënt van belang. De persoonlijke situatie in beeld brengen zorgt ervoor dat burgers zich serieus genomen voelen en dit zorgt doorgaans voor meer tevreden klanten. In de volgende figuur wordt weergegeven hoe de uitkomst is in uw gemeente met betrekking tot het (keukentafel)gesprek. 12/47

15 Figuur 7 Mening over het (keukentafel)gesprek (%) Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Gemeente Referentiegroep G E M E E N TE R E F E R E NTI E G R OE P 29% 31% Over alle aspecten van het gesprek lijken de respondenten in Westervoort vaker tevreden dan de respondenten in de referentiegroep. Over de gekozen oplossing is 78% (zeer) tevreden, tegenover 56% in de referentiegroep. 2.4 Cliëntondersteuning De Wmo 2015 bepaalt dat gemeenten onafhankelijke cliëntondersteuning moeten bieden. Het moet gratis zijn, levensbreed, onafhankelijk en in het belang van de cliënt. Voor gemeenten betekende dit een herijking van het beleid voor cliëntondersteuning. Het verschilt per gemeente welke organisatie de onafhankelijke cliëntondersteuning invult; vaak wordt het geboden via MEE of via een welzijnsstichting. De Wmo 2015 definieert cliëntondersteuning als: 'Onafhankelijke ondersteuning met informatie, advies en algemene ondersteuning die bijdraagt aan het versterken van de zelfredzaamheid en participatie en het verkrijgen van een zo integraal mogelijke dienstverlening op het gebied van maatschappelijke ondersteuning, preventieve zorg, zorg, jeugdhulp, onderwijs, welzijn, wonen, werk en inkomen. 13/47

16 Figuur 8 Bekendheid gebruik onafhankelijke cliëntondersteuner (%) In de gemeente Westervoort is 30% bekend met cliëntondersteuning. In de referentiegroep is dat 27%. Er zijn helaas te weinig respondenten die daadwerkelijk gebruik hebben gemaakt van cliëntondersteuning om in het rapport hun tevredenheid weer te kunnen geven. 14/47

17 Hoofdstuk 3 De ondersteuning 3.1 De ontvangen ondersteuning De doelgroep van dit onderzoek zijn cliënten met in ieder geval een Wmomaatwerkvoorziening. Daarnaast kunnen ze natuurlijk ook nog informele ondersteuning ontvangen of gebruikmaken van algemene of particuliere voorzieningen. Figuur 9 Ondersteuningsvormen (% ja) Respondenten kunnen meerdere voorzieningen hebben. Net als bij de vraag over de hulpvraag zien we in de toegekende voorzieningen terug dat het bij de meeste respondenten gaat om hulp bij het huishouden (47%) en/of een collectief vervoerspasje (41%). Daarnaast heeft 30% een scootmobiel. 15/47

18 3.2 Kwaliteit van de ondersteuning Het gaat er bij de kwaliteit van de ondersteuning om hoe cliënten de kwaliteit van de ondersteuning ervaren, het gaat niet om de objectieve kwaliteit van ondersteuning. Figuur 10 Mening over de kwaliteit van de ondersteuning (%) Helemaal mee eens Mee eens Neutraal Niet mee eens Helemaal niet mee eens Gemeente Referentiegroep G E M E E N TE R E F E R E NTI E G R OE P 29% 31% Van de respondenten vindt 75% de kwaliteit goed en voor 76% past de ondersteuning bij de hulpvraag. Dit is hoger dan in de referentiegroep (67% en 65%). 16/47

19 Figuur 11 Mate waarin de ondersteuning voldoet (%) Ja, helemaal Grotendeels Een beetje Nee, helemaal niet Gemeente Referentiegroep G E M E E N TE R E F E R E NTI E G R OE P 29% 31% Voorts vindt 84% dat de ondersteuning aan de wensen voldoet. 84% vindt dat de ondersteuning aan hun behoeften voldoet. Dit is eveneens hoger dan in de referentiegroep. Vanwege forse bezuinigingsopgaven werd in de aanloop naar de Wmo 2015 al duidelijk dat veel gemeenten voornemens waren om de bezuinigingen te realiseren door de huishoudelijke ondersteuning te beperken of in het geheel stop te zetten. In 2015 zijn grote herindicatie-operaties uitgevoerd en hebben veel mensen minder uren gekregen 1. De volgende figuur laat zien bij hoeveel cliënten er in het afgelopen jaar iets veranderd is in de ondersteuning die men ontvangt. 1 De Centrale Raad van Beroep heeft op 18 mei 2016, in een drietal rechtszaken die waren aangespannen tegen de gemeenten Utrecht en Aa en Hunze, verklaard dat gemeenten zonder duidelijke onderbouwing niet mogen korten op huishoudelijke hulp die valt onder de nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015 (Wmo). 17/47

20 Figuur 12 Het afgelopen jaar iets veranderd in de ondersteuning (%) 18% van de respondenten antwoordt dat er iets is veranderd in de ondersteuning het afgelopen jaar. Dit is een kleiner aandeel dan in de referentiegroep. Dat betekent dat er onder de respondenten in Westervoort minder cliënten zijn voor wie iets veranderd is in de ondersteuning in vergelijking met de referentiegroep. Dit zou een verklaring kunnen zijn voor de hogere tevredenheid ten opzichte van de referentiegroep. 3.3 Andere vormen van ondersteuning Veel Wmo-cliënten hebben vaak ook andere vormen van ondersteuning en zorg. Het gaat dan bijvoorbeeld om algemene voorzieningen, informele hulp van vrijwilligers en/of mantelzorgers, maar ook zelf ingekochte particuliere hulp. Tezamen geeft dit een totaalbeeld van de zorgzwaarte en het zorggebruik van Wmo-cliënten. 18/47

21 Figuur 13 Andere ondersteuningsvormen (% ja) In het algemeen valt op in het cliëntervaringsonderzoek dat een groot aandeel van de Wmocliënten hulp van een naaste ontvangt. In Westervoort is dat 87%. Slechts een klein aandeel maakt gebruik van algemene voorzieningen of een vrijwilliger. 22% heeft een particuliere schoonmaakster. Mantelzorgers Mantelzorgers zijn mensen die langdurig en onbetaald zorgen voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende persoon uit hun omgeving. Dit kan een partner, ouder of kind zijn, maar ook een ander familielid, vriend of kennis. De ondersteuning van Wmo-cliënten door mantelzorgers is heel belangrijk. Sinds de Wmo 2015 wordt er ook meer gevraagd van cliënten zelf en hun netwerk. Daarbij moet in de gaten worden gehouden of de mantelzorger niet overbelast is of dreigt te raken. 19/47

22 Figuur 14 Kan de naaste de hulp aan? (%) Volgens 64% van de respondenten kan hun naaste die voor hen zorgt, de hulp aan. 15% vindt van niet en 20% weet het niet. In de referentiegroep is het aandeel dat denkt dat de naaste de hulp niet aankan, groter (25%). 3.4 Ondersteuning vanuit de Wlz en Zvw Sommige cliënten ontvangen naast Wmo-ondersteuning ook ondersteuning vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) of de Zorgverzekeringswet (Zvw). Het gaat dan bijvoorbeeld om cliënten die naast Wmo-ondersteuning ook hulp bij het wassen en aankleden ontvangen. In de volgende figuur is te zien welk deel van de cliënten ook zorg ontvangt die geregeld is vanuit een van deze wetten. 20/47

23 Figuur 15 Ondersteuning wel/niet ontvangen Naast Wmo-ondersteuning ontvangt 31% van de respondenten ook persoonlijke verzorging. Dit is iets meer dan in de referentiegroep. 3.5 Effect van de ondersteuning op het leven van de cliënten Gemeenten hebben in de nieuwe Wmo een bredere verantwoordelijkheid voor de deelname van mensen met een beperking of psychische problematiek aan het maatschappelijke verkeer (participatie). Ook moeten zij een passende ondersteuning bieden waarmee mensen in staat zijn tot het uitvoeren van de noodzakelijke algemene dagelijkse levensverrichtingen en het voeren van een gestructureerd huishouden (zelfredzaamheid). Het effect van de Wmo-ondersteuning op zelfredzaamheid en participatie wordt gemeten via de ervaring van klanten met de volgende stellingen: Door de ondersteuning die ik krijg, kan ik beter de dingen doen die ik wil. Door de ondersteuning die ik krijg, kan ik mij beter redden. Door de ondersteuning die ik krijg, heb ik een betere kwaliteit van leven. 21/47

24 Figuur 16 Effect van de ondersteuning Helemaal mee eens Mee eens Neutraal Niet mee eens Helemaal niet mee eens Gemeente Referentiegroep G E M E E N TE R E F E R E NTI E G R OE P 29% 31% 72% vindt dat zij door de ondersteuning beter de dingen kunnen doen die zij willen. 76% kan zich door de ondersteuning beter redden en 71% ervaart een betere kwaliteit van leven. Zelfredzaamheid en participatie zijn ook nader uitgewerkt in een onderverdeling van de algemene dagelijkse levensverrichtingen. In de volgende figuur ziet u de uitkomsten van het ervaren effect van alle ondersteuning die cliënten ontvangen (zowel formeel als informeel) op deze verschillende aspecten van zelfredzaamheid en participatie. 22/47

25 Figuur 17 Bijdrage van de ondersteuning aan: Ja, helemaal Grotendeels Een beetje Nee, helemaal niet Gemeente Referentiegroep G E M E E N TE R E F E R E NTI E G R OE P 29% 31% De ondersteuning draagt voor de respondenten het meest bij aan binnen en buiten het huis rond lopen/rijden (70%), het huishouden regelen en op orde houden (69%) en de financiën regelen en op orde houden (69%). Anderen helpen en werken/leren zijn doelen waaraan de ondersteuning in mindere mate bijdraagt. Dat is ook in de referentiegroep het geval. 3.6 Opmerkingen over de ondersteuning Aan het einde van de tien verplichte vragen is in de vragenlijst een open vraag opgenomen: Heeft u nog opmerkingen over de ondersteuning die u krijgt? Veel respondenten vullen hier in welke voorziening zij hebben of dat zij geen ondersteuning (meer) krijgen. Wat verder opvalt is dat er enkele respondenten zijn die schrijven te weinig uren hulp bij het huishouden te hebben. Daarnaast zijn er enkele respondenten wiens aanvraag voor een hulpmiddel is afgewezen. Tot slot wordt in de opmerkingen door enkele respondenten hun tevredenheid over de ondersteuning uitgedrukt. 23/47

26 Hoofdstuk 4 Sociale samenhang, eenzaamheid en meedoen 4.1 Sociale samenhang Binnen de Wmo 2015 blijft het bevorderen van sociale samenhang een van de belangrijke doelen. Sociale samenhang wordt gemeten met een schaalscore. De schaalscore sociale samenhang is opgebouwd uit het antwoordgedrag op vier stellingen: 1. De mensen in mijn buurt kennen elkaar nauwelijks. 2. De mensen in deze buurt gaan op een prettige manier met elkaar om. 3. Ik woon in een gezellige buurt, waar mensen elkaar helpen en samen dingen doen. 4. Ik voel me thuis bij de mensen die in deze buurt wonen. Tabel 1 Sociale samenhang Uw gemeente Referentiegroep Sociale cohesie 6,0 5,9 De score op sociale cohesie in de gemeente Westervoort is 6,0. Dat is ongeveer gelijk aan de referentiegroep (5,9). 4.2 Mantelzorg en vrijwilligerswerk Meedoen aan de maatschappij kan ook het bieden van mantelzorg en/of het doen van vrijwilligerswerk inhouden. De volgende tabel toont het percentage respondenten dat actief is als mantelzorger of vrijwilliger. Tabel 2 Actief als mantelzorg/vrijwilliger (% ja) Uw gemeente Referentiegroep Mantelzorger 12% 13% Vrijwilliger 17% 16% Van de respondenten is 12% mantelzorger en 17% vrijwilliger. Het bieden van mantelzorg kan een zware fysieke en/of emotionele belasting vormen voor mensen en daardoor leiden tot overbelasting. De volgende figuur toont de mate waarin mantelzorgers in uw gemeente zich hierdoor overbelast voelen. 24/47

27 Figuur 18 Overbelasting mantelzorgers Wat in deze figuur opvalt, is dat 50% van de respondenten die actief zijn als mantelzorger, zich soms overbelast voelt. Dat is veel meer dan in de referentiegroep. Er zijn minder respondenten die zich (bijna) nooit overbelast voelen. De aandelen respondenten die zich regelmatig of vaak overbelast voelen, zijn ongeveer gelijk aan de referentiegroep. 4.3 Burenhulp Een belangrijk uitgangspunt in de Wmo is dat ondersteuning zoveel mogelijk wordt geboden binnen het eigen netwerk. Naast mantelzorg en ondersteuning door vrienden gaat het daarbij ook om burenhulp. Is immers niet het gezegde Beter een goede buur dan een verre vriend? De volgende figuur toont het percentage inwoners van uw gemeente dat hun buren helpt, naar de typen burendienst, burenhulp of burenzorg. Er zijn tien items waarbij mensen kunnen aangeven of zij dit al doen voor hun buren, of in hoeverre ze hiertoe bereid zijn. Voor deze items geven respondenten ook aan in hoeverre hun buren dit al voor hen doen, en in hoeverre zij naar de inschatting van de respondent hiertoe bereid zijn. De items zijn: 1. Planten water geven, post bewaren en/of de huisdieren verzorgen als zij weg zijn. 2. Boodschappen doen. 3. Eten koken en brengen. 4. Helpen met de administratie, een aanvraag indienen, belastingen invullen, et cetera. 5. Klusjes in of rond het huis of de tuin. 6. Op de kinderen passen. 7. Helpen bij vervoer en/of bezoekjes. 8. Het huis helpen schoonhouden. 9. Medicijnen halen/toedienen. 10. Persoonlijke verzorging. 25/47

28 Figuur 19 Ik help mijn buren of ben wel/niet bereid mijn buren te helpen Doe ik nu al Zeker wel bereid Misschien wel bereid Zeker niet bereid Gemeente Referentiegroep G E M E E N TE R E F E R E NTI E G R OE P 29% 31% Wat opvalt, is dat een groter percentage bereid is om iets te doen tegenover een kleiner percentage dat de hulp nu al biedt. Daarnaast valt op dat men wel enigszins bereid is om planten water te geven, huisdieren te verzorgen en boodschappen te doen, maar dat de bereidheid veel kleiner is als het gaat om het huis schoonhouden of persoonlijke verzorging. 26/47

29 Figuur 20 Mijn buren helpen mij of zijn wel/niet bereid mij te helpen Doen zij nu al Zeker wel bereid Misschien wel bereid Zeker niet bereid Weet niet Gemeente Referentiegroep G E M E E N TE R E F E R E NTI E G R OE P 29% 31% Bij 18% van de respondenten geven de buren wel eens de planten water of zorgen zij voor huisdieren. Ook hier geldt dat men vooral bereid is tot planten water geven maar minder tot persoonlijke verzorging. 27/47

30 4.4 Mate van eenzaamheid De afwezigheid van eenzaamheid is één van de belangrijkste indicatoren voor het sociale welzijn van mensen. De achterliggende gedachte is dat iemand die participeert het ook op andere fronten goed doet: minder eenzaam is en een sterk sociaal vangnet heeft. Om eenzaamheidsbeleving te meten is de eenzaamheidsschaal van de Jong Gierveld gebruikt. Deze schaal wordt ook gehanteerd in onder andere GGD gezondheidsonderzoeken/monitors. De eenzaamheidsscore kan nader worden ingedeeld naar vier niveaus: niet eenzaam, matige eenzaamheid, sterke eenzaamheid en zeer sterke eenzaamheid. In onderstaande figuur ziet u de score van uw gemeente. Figuur 21 Mate van eenzaamheid De mate van eenzaamheid onder de respondenten in Westervoort lijkt ongeveer gelijk aan de referentiegroep. In Westervoort is 13% van de respondenten zeer sterk eenzaam. 28/47

31 4.5 Meedoen en zelfredzaamheid Mee kunnen blijven doen aan de maatschappij is het centrale doel van de Wmo. We onderscheiden hierin twee subjectieve aspecten van meedoen, namelijk meedoen aan allerlei activiteiten en voldoende sociaal contact ervaren. De volgende figuur toont in hoeverre respondenten vinden dat zij kunnen meedoen aan activiteiten (bijvoorbeeld sport, zang-, muziek-, toneel- of hobbyvereniging, dagjes uit, uit eten, theater, bioscoop, et cetera). Figuur 22 Meedoen aan activiteiten 35% van de respondenten kan grotendeels of helemaal meedoen aan activiteiten. Dit is ongeveer gelijk aan de referentiegroep (37%). Ook is uw burgers gevraagd of zij zelf vinden dat zij voldoende contact hebben met anderen. De volgende figuur toont de mate waarin zij dit als voldoende ervaren. 29/47

32 Figuur 23 Voldoende contact met andere mensen Van de respondenten vindt 79% dat zij voldoende contact met andere mensen hebben, dit is ongeveer gelijk aan de referentiegroep (80%). Gemeenten moeten mensen ondersteunen bij hun zelfredzaamheid. In de Wmo is dit geformuleerd als: in staat zijn tot het uitvoeren van de noodzakelijke algemene dagelijkse levensverrichtingen en het voeren van een gestructureerd huishouden. De volgende figuur toont de mate van zelfredzaamheid. De zelfredzaamheidsscore hebben wij gebaseerd op de volgende vier items: 1. Voldoende buitenshuis kunnen verplaatsen. 2. Redden in de persoonlijke verzorging. 3. Het huishouden op orde houden. 4. Controle ervaren over eigen leven. Een hogere score betekent een hogere zelfredzaamheid. 30/47

33 Figuur 24 Zelfredzaamheid Over het algemeen zijn de percentages van de respondenten in Westervoort iets hoger dan die van de referentiegroep. 31/47

34 Bijlage 1 Verantwoording Het onderzoek is in het voorjaar van 2016 uitgevoerd. Dit onderzoek is een kwantitatief onderzoek, uitgezet door middel van een schriftelijke vragenlijst. Respons De gemeente heeft op aanwijzing van BMC Onderzoek een steekproef getrokken uit het Wmo-cliëntenbestand. Er zijn 338 brieven verstuurd naar Wmo-cliënten met een schriftelijke vragenlijst. In totaal hebben 144 Wmo-cliënten de vragenlijst ingevuld. De respons is hiermee 43%. Voor schriftelijk en online onderzoek onder deze doelgroep is een respons van 35% gangbaar. Ondanks de hoge respons zijn de resultaten indicatief. Het absoluut aantal respondenten is van invloed op de betrouwbaarheid. Hierdoor is het voor kleinere gemeenten moeilijk om een betrouwbaar onderzoek te doen. Voor een betrouwbaarheid van 90% en een foutmarge van 5% waren 151 respondenten nodig geweest. Achtergrond cliënten Tabel 3 Leeftijd respondenten (%) Uw gemeente Referentiegroep 0 t/m 17 1% 1% 18 t/m 25 2% 2% 26 t/m 35 2% 2% 36 t/m 45 4% 4% 46 t/m 55 9% 7% 56 t/m 65 14% 11% 66 t/m 74 23% 16% % 57% Vergeleken met de referentiegroep hebben in Westervoort iets minder respondenten van 75 jaar en ouder de vragenlijst ingevuld (45% tegenover 57%). Ook is gevraagd naar het opleidingsniveau. De uitkomst op die vraag geeft het volgende beeld. 32/47

35 Tabel 4 Opleidingsniveau respondenten (%) Uw gemeente Referentiegroep Lagere school/basisschool 33% 35% Lager of voorbereidend beroepsonderwijs/vmbo basis kader 24% 23% VMBO theoretisch/ MAVO/(M)ULO 19% 18% HAVO, MMS, HBS, VWO 5% 7% MBO 0% 0% HBO/Universiteit 9% 10% Anders 11% 7% 51% van de respondenten in uw gemeente heeft hulp gehad bij het invullen van de vragenlijst. In de referentiegroep is dit 50%. Op de vraag of de cliënt een beperking of aandoening heeft, antwoordt 92% ja (referentiegroep 87%). Bij degenen die een beperking of aandoening hebben, ligt dit op het volgende vlak (zie de volgende figuur). Figuur 25 Soort beperking/aandoening De meest genoemde beperkingen zijn beperkingen op het vlak van bewegen en verplaatsen (64%) en een lichamelijke handicap (51%). Bij anders noemen de respondenten specifieke 33/47

36 aandoeningen, bijvoorbeeld: niet-aangeboren hersenletsel, MS, slecht ter been, reuma, evenwichtsproblemen, hartfalen, dementie, epilepsie, autisme, COPD, slecht zien, et cetera. Aan de cliënt is gevraagd wat zijn of haar woonsituatie is. Dit kan natuurlijk gevolgen hebben voor de ondersteuning die iemand nodig heeft. De volgende tabel laat zien hoe de woonsituatie van de respondenten eruit ziet. Tabel 5 Woonsituatie respondenten (%) Uw gemeente Referentiegroep Ik woon zelfstandig 68% 74% Ik woon zelfstandig in een aangepaste woning 14% 11% Ik woon bij mijn ouders/verzorgers 5% 4% Ik woon in een tehuis/ instelling 4% 5% Ik woon in bij mijn kinderen 0% 1% Anders 10% 5% Er wordt steeds vaker van burgers verwacht dat ze ook financieel zelfredzaam zijn; dat ze zelf in staat zijn om voorzieningen aan te schaffen. Voorzieningen die eerder via de gemeente te verkrijgen waren op basis van een indicatie worden steeds vaker als algemene voorzieningen gezien die burgers zelf kunnen aanschaffen. Daarom is er een vraag opgenomen of de cliënt financieel kan rondkomen. De uitkomsten daarvan ziet u hieronder. Figuur 26 Financieel kunnen rondkomen? 34% kan (zeer) goed rondkomen,17% kan nauwelijks of niet rondkomen. In de referentiegroep is dit 35% en 15%. 34/47

37 Bijlage 2 Tabellenbijlage BLOK 1: Contact Aantal Aantal respondenten per respondenten per Uw gemeente vraag Referentiegroep vraag Contact Ik wist waar ik moest zijn met mijn hulpvraag (%(helemaal)mee eens) Ik werd snel geholpen (%(helemaal)mee eens) De medewerker nam mij serieus (%(helemaal)mee eens) 70% N=94 75% N= % N=94 73% N= % N=93 83% N=8809 De medewerker en ik hebben in het gesprek samen naar oplossingen gezocht 71% N=91 72% N=8233 (%(helemaal)mee eens) Gebruik onafhankelijke cliëntondersteuner Wist u dat u gebruik kon maken van een onafhankelijke 30% N=132 27% N=11688 cliëntondersteuner? (%ja) BLOK 2: Kwaliteit van de ondersteuning Aantal Aantal respondenten per respondenten per Uw gemeente vraag Referentiegroep vraag Kwaliteit van de ondersteuning Ik vind de kwaliteit van de ondersteuning die ik krijg goed 74% N=109 79% N=11397 (%(helemaal)mee eens) De ondersteuning die ik krijg past bij mijn hulpvraag 76% N=108 76% N=11313 (%(helemaal)mee eens) 35/47

38 BLOK 3: Wat levert de ondersteuning mij op Aantal Aantal respondenten per respondenten per Uw gemeente vraag Referentiegroep vraag Wat levert de ondersteuning mij op Door de ondersteuning kan ik beter de dingen doen die ik wil 72% N=105 74% N=10766 (%(helemaal)mee eens) Door de ondersteuning kan ik mij beter redden (%(helemaal)mee 77% N=111 79% N=11143 eens) Door de ondersteuning heb ik een betere kwaliteit van leven 72% N=114 74% N=10987 (%(helemaal)mee eens) 36/47

39 BLOK 4: Extra vragen contact met de gemeente Aantal Aantal Uw respondenten per respondenten per gemeente vraag Referentiegroep vraag Contact Heeft u eerder contact met de gemeente gehad over een (andere) ondersteuningsvraag of -probleem? Ja 39% N=130 39% N=6675 Nee 47% N=130 48% N=6675 Weet ik niet 47% N=130 48% N=6675 Waarom nam u contact op (of iemand namens u) met de gemeente? Omdat ik moeite heb me zelf te wassen en te kleden (%ja) Omdat ik het huishoudelijke werk thuis niet meer aan kan (%ja) Omdat ik nergens meer naartoe kan omdat ik geen vervoer heb (%ja) Omdat ik niet meer binnenshuis rond kan lopen/rijden (%ja) Omdat ik me eenzaam voel en meer contact wil met andere mensen (%ja) 18% N=102 21% N= % N=102 62% N= % N=102 34% N=5890 5% N=102 9% N= % N=102 13% N=5890 Omdat ik overdag niks te doen heb (%ja) 5% N=102 7% N=5890 Omdat ik moeite heb om mijn financiële zaken te regelen en de administratie te 13% N=102 13% N=5890 doen (%ja) Omdat ik niet weet hoe ik bepaalde problemen kan oplossen en wat ik moet 15% N=102 17% N=5890 kiezen (%ja) Omdat ik als mantelzorger overbelast ben of dreig te raken (%ja) 9% N=102 10% N=5890 Anders (%ja) 24% N=102 21% N=5890 Redenen om naar de gemeente te gaan Ik wist niet waar en hoe ik ondersteuning kon regelen (%ja) Ik overzag het probleem en de keuzes niet meer (%ja) Mijn omgeving (partner, kind, ouder) kan mij niet, of niet meer, ondersteunen (%ja) Ik ben doorverwezen door mijn huisarts of door een andere zorgverlener (%ja) 55% N=49 47% N= % N=39 42% N= % N=46 60% N= % N=55 71% N= /47

40 Heeft u in de afgelopen 12 maanden een (keukentafel)gesprek gehad op afspraak namens de gemeente? Ja 48% N=133 46% N=7760 Nee 47% N=133 49% N=7760 Weet ik niet 5% N=133 5% N=7760 Was er bij het (keukentafel)gesprek nog iemand anders aanwezig? Ja, een naaste (zoals partner, kind, ouder, vriend) (%aangekruist) 52% N=63 37% N=5034 Ja, een onafhankelijke cliëntondersteuner (%aangekruist) 8% N=63 20% N=5034 Ja, iemand anders (%aangekruist) 11% N=63 16% N=5034 Nee (%aangekruist) 37% N=63 33% N=5034 Tevredenheid over cliëntondersteuner De cliëntondersteuning (%(heel)tevreden).% N=1 80% N=190 Bent u tevreden over: Het contact met degene met wie u het (keukentafel)gesprek had (%(heel)tevreden) 77% N=64 76% N=3444 De manier waarop er naar u geluisterd werd (%(heel)tevreden) 79% N=62 79% N=3399 De deskundigheid van de medewerker (%(heel)tevreden) 77% N=60 70% N=3344 De gekozen oplossing (%(heel)tevreden) 78% N=58 68% N= /47

41 BLOK 5: Ervaringen met de ondersteuning vanuit de gemeente Aantal Aantal respondenten per respondenten per Uw gemeente vraag Referentiegroep vraag Ervaringen met de ondersteuning vanuit de gemeente Welke ondersteuning ontvangt u of heeft u ontvangen vanuit de gemeente? Rolstoel (%ja) 17% N=121 17% N=6930 Scootmobiel (of aangepaste fiets, auto, buggy enzovoorts) (%ja) 30% N=121 19% N=6930 Hulp bij het huishouden (%ja) 47% N=121 58% N=6930 Woonvoorziening/woningaanpassing (zoals bijvoorbeeld een traplift) (%ja) Collectief vervoerspasje (regiotaxi, Wmo-taxi, deeltaxi) (%ja) Financiële vergoeding voor vervoer (%ja) 12% N=121 14% N= % N=121 40% N=6930 5% N=121 8% N=6930 Begeleiding bij het zelfstandig wonen (bijvoorbeeld hulp bij de 9% N=121 10% N=6930 administratie) (%ja) Begeleiding bij structuur aanbrengen (zoals dagritme, spreiding maaltijden, bezigheden en 10% N=121 11% N=6930 dergelijke) (%ja) Begeleiding bij dagbesteding/regie (%ja) 10% N=121 12% N=6930 Logeervoorziening/logeerhuis (%ja) 0% N=121 1% N=6930 Ik woon in een beschermde woonvorm vanwege psychische 2% N=121 1% N=6930 problemen (%ja) Anders (%ja) 17% N=121 10% N=6930 Kwaliteit van alle ondersteuningen Voldoet de ondersteuning aan uw wensen (% helemaal/grotendeels) Voldoet de ondersteuning aan uw behoeften (% helemaal/grotendeels) 84% N=88 83% N= % N=87 79% N=4600 Is er in het afgelopen jaar iets veranderd in de ondersteuning die u ontvangt van de gemeente? Ja 18% N=99 26% N=5574 Nee 75% N=99 65% N=5574 Weet ik niet 7% N=99 9% N= /47

42 BLOK 6: Overige ondersteuning Aantal Aantal respondenten per respondenten per Uw gemeente vraag Referentiegroep vraag Overige ondersteuning Maakt u gebruik van voorzieningen, zoals bijvoorbeeld de inloop of activiteiten in het buurthuis, klussendienst, 9% N=82 16% N=4529 boodschappenservice, was- en strijkservice? (%ja) Heeft u een particuliere schoonmaakster die helpt bij het 22% N=82 22% N=4529 huishouden? (%ja) Krijgt u of uw partner hulp van een individuele vrijwilliger (bijvoorbeeld een maatje, coach)? 13% N=82 9% N=4529 (%ja) Ontvangt u hulp van uw partner, van uw familie, vrienden of buren? 87% N=82 84% N=4529 (%ja) Heeft u het idee dat uw naaste die voor u zorgt het aankan? Ja 64% N=59 51% N=4599 Nee 15% N=59 22% N=4599 Weet ik niet 20% N=59 16% N=4599 Aantal Aantal respondenten per respondenten per Uw gemeente vraag Referentiegroep vraag Welke ondersteuning ontvangt u nog meer? Persoonlijke verzorging (vanuit de zorgverzekeringswet) Verpleging (vanuit de zorgverzekeringswet) Ondersteuning van de wijkverpleegkundige 31% N=85 26% N= % N=73 13% N= % N=71 16% N=1959 Anders 20% N=64 20% N= /47

43 BLOK 7: Effect(en) van ondersteuning op zelfredzaamheid en participatie Aantal Aantal respondenten per respondenten per Uw gemeente vraag Referentiegroep vraag binnen en buiten uw huis rond Effect(en) van ondersteuning op zelfredzaamheid en participatie Dragen ondersteuning en hulpmiddel(en) bij aan lopen/rijden (% 70% N=63 62% N=3860 helemaal/grotendeels) u wassen, kleden en verzorgen (% helemaal/grotendeels) uw huishouden regelen en op orde houden (% helemaal/grotendeels) uw financiën regelen en op orde houden (% helemaal/grotendeels) 60% N=48 62% N= % N=64 62% N= % N=49 67% N=3457 de mogelijkheid om familie, vrienden en anderen te zien en 68% N=60 63% N=4008 spreken (% helemaal/grotendeels) anderen helpen (% helemaal/grotendeels) werken en/of leren (% helemaal/grotendeels) 20% N=35 20% N= % N=27 24% N= /47

44 BLOK 8: Zelfredzaamheid en meedoen Aantal Aantal Uw respondenten per respondenten per gemeente vraag Referentiegroep vraag Zelfredzaamheid en meedoen Kunt u voldoende meedoen aan activiteiten (% helemaal/grotendeels) Heeft u voldoende contact met andere mensen? (%ja) Voldoende buitenshuis verplaatsen (% helemaal/grotendeels) Redden in uw persoonlijke verzorging (% helemaal/grotendeels) Huishouden op orde houden (% helemaal/grotendeels) Over het algemeen ervaar ik controle over mijn leven (%(helemaal) mee eens) 35% N=135 36% N= % N=125 80% N= % N=134 73% N= % N=132 86% N= % N=134 68% N= % N=133 82% N=2966 In hoeverre bent u het eens met deze stellingen De mensen in de buurt kennen elkaar nauwelijks (%(helemaal) mee eens) De mensen in de buurt gaan op een prettige manier met elkaar om (%(helemaal) mee eens) 45% N=127 42% N= % N=121 80% N=2928 Ik woon in een gezellige buurt waar mensen elkaar helpen en dingen samen doen 51% N=120 52% N=2873 (%(helemaal) mee eens) Ik voel mij thuis bij de mensen in de buurt (%(helemaal) mee eens) 79% N=123 75% N=2951 De mensen in mijn buurt voelen zich betrokken en verantwoordelijk voor de buurt 53% N=121 58% N=2851 (%(helemaal) mee eens) Ik vertrouw de mensen in de buurt (%(helemaal) mee eens) 78% N=123 77% N=2938 In hoeverre helpt u uw buren/ bent u bereid ze te helpen (% tov doe ik nu al - zeker wel bereid - misschien wel bereid - Planten water geven, post bewaren en/of zeker niet bereid) huisdieren verzorgen als zij afwezig zijn (% doe 24% N=115 16% N=2653 ik nu al) Planten water geven, post bewaren en/of huisdieren verzorgen als zij afwezig zijn (% 23% N=115 28% N=2653 zeker wel bereid) 42/47

45 Boodschappen doen (% doe ik nu al) 3% N=113 5% N=2513 Boodschappen doen (% zeker wel bereid) 26% N=113 21% N=2513 Eten koken en brengen (% doe ik nu al) 1% N=109 3% N=2463 Eten koken en brengen (% zeker wel bereid) 13% N=109 11% N=2463 Helpen met administratie, een aanvraag, belastingen en/of het invullen van formulieren 0% N=108 2% N=2460 (% doe ik nu al) Helpen met administratie, een aanvraag, belastingen en/of het invullen van formulieren 7% N=108 8% N=2460 (% zeker wel bereid) Klusjes in of rond het huis of de tuin (% doe ik nu al) Klusjes in of rond het huis of de tuin (% zeker wel bereid) 2% N=110 3% N= % N=110 8% N=2460 Op de kinderen passen (% doe ik nu al) 2% N=103 2% N=2352 Op de kinderen passen (% zeker wel bereid) 7% N=103 9% N=2352 Helpen bij vervoer en/of bezoekjes (% doe ik nu al) Helpen bij vervoer en/of bezoekjes (% zeker wel bereid) 1% N=105 2% N= % N=105 11% N=2411 Het huis helpen schoonhouden (% doe ik nu al) 1% N=106 1% N=2415 Het huis helpen schoonhouden (% zeker wel bereid) 4% N=106 4% N=2415 Medicijnen toedienen (% doe ik nu al) 1% N=107 2% N=2418 Medicijnen toedienen (% zeker wel bereid) 8% N=107 8% N=2418 Persoonlijke verzorging (% doe ik nu al) 1% N=107 2% N=2431 vpersoonlijke verzorging (% zeker wel bereid) 4% N=107 3% N=2431 In hoeverre zijn er buren die u helpen/ bereid zijn te helpen (% tov doe ik nu al - zeker wel bereid - misschien wel bereid - zeker niet bereid - weet niet) Planten water geven, post bewaren en/of huisdieren verzorgen als zij afwezig zijn (% doe 18% N=115 16% N=2738 ik nu al) Planten water geven, post bewaren en/of huisdieren verzorgen als zij afwezig zijn (% 20% N=115 22% N=2738 zeker wel bereid) Boodschappen doen (% doe ik nu al) 6% N=115 6% N=2684 Boodschappen doen (% zeker wel bereid) 19% N=115 21% N=2684 Eten koken en brengen (% doe ik nu al) 3% N=113 3% N=2591 Eten koken en brengen (% zeker wel bereid) 10% N=113 10% N= /47

46 Helpen met administratie, een aanvraag, belastingen en/of het invullen van formulieren 2% N=111 3% N=2583 (% doe ik nu al) Helpen met administratie, een aanvraag, belastingen en/of het invullen van formulieren 5% N=111 7% N=2583 (% zeker wel bereid) Klusjes in of rond het huis of de tuin (% doe ik nu al) Klusjes in of rond het huis of de tuin (% zeker wel bereid) 4% N=112 6% N= % N=112 10% N=2603 Op de kinderen passen (% doe ik nu al) 1% N=93 1% N=2218 Op de kinderen passen (% zeker wel bereid) 3% N=93 4% N=2218 Helpen bij vervoer en/of bezoekjes (% doe ik nu al) Helpen bij vervoer en/of bezoekjes (% zeker wel bereid) 8% N=112 5% N= % N=112 11% N=2554 Het huis helpen schoonhouden (% doe ik nu al) 1% N=110 2% N=2538 Het huis helpen schoonhouden (% zeker wel bereid) 5% N=110 4% N=2538 Medicijnen toedienen (% doe ik nu al) 1% N=109 1% N=2524 Medicijnen toedienen (% zeker wel bereid) 8% N=109 6% N=2524 Persoonlijke verzorging (% doe ik nu al) 1% N=110 1% N=2538 Persoonlijke verzorging (% zeker wel bereid) 4% N=110 3% N=2538 Sociale contacten met anderen Er is altijd wel iemand in mijn omgeving bij wie ik dagelijks met mijn probleempjes terechtkan 28% N=144 8% N=13240 (%ja) Ik mis een echt goede vriend of vriendin (%ja) 16% N=144 5% N=13240 Ik ervaar een leegte om mij heen (%ja) 13% N=144 4% N=13240 Er zijn genoeg mensen op wie ik in geval van narigheid kan terugvallen (%ja) 42% N=144 10% N=13240 Ik mis gezelligheid om mij heen (%ja) 15% N=144 4% N=13240 Ik vind mijn kring van kennissen te beperkt (%ja) Ik heb veel mensen op wie ik volledig kan vertrouwen (%ja) Er zijn voldoende mensen met wie ik me nauw verbonden voel (%ja) 15% N=144 4% N= % N=144 8% N= % N=144 10% N=13240 Ik mis mensen om mij heen (%ja) 16% N=144 4% N= /47

47 Vaak voel ik me in de steek gelaten (%ja) 8% N=144 3% N=13240 Wanneer ik daar behoefte aan heb, kan ik altijd bij mijn vrienden terecht (%ja) 41% N=144 9% N=13240 Heeft u het afgelopen jaar vrijwilligerswerk gedaan? Ja, incidenteel 6% N=122 6% N=2986 Ja, tot 2 uur per week 3% N=122 3% N=2986 Ja, 2 tot 4 uur per week 3% N=122 3% N=2986 Ja, 4 tot 8 uur per week 2% N=122 3% N=2986 Ja, 8 uur of meer per week 3% N=122 3% N=2986 Nee 83% N=122 84% N=2986 Verwacht u dit jaar (nog) vrijwilligerswerk te doen? Geeft u momenteel zorg aan een naaste (mantelzorg)? Voelt u zich door het geven van deze hulp overbelast? (%regelmatig/vaak) 17% N=126 15% N= % N=122 13% N= % N=12 37% N=369 45/47