Cliëntervaringsonderzoek Wmo

Transcriptie

1 Cliëntervaringsonderzoek Wmo Gemeente Almere Oktober 2016 I. Dooms BBA A. van den Heuvel A. Olsthoorn Projectnummer: Correspondentienummer: DH

2 CLIËNTERVARINGSONDERZOEK WMO INHOUD INLEIDING 1 SAMENVATTING 3 HOOFDSTUK 1 ACHTERGROND EN DOELEN WMO Wmo Achtergrond onderzoek 5 HOOFDSTUK 2 CONTACT MET DE GEMEENTE Het contact Hulpvraag Het gesprek Cliëntondersteuning 13 HOOFDSTUK 3 DE ONDERSTEUNING De ontvangen ondersteuning Kwaliteit van de ondersteuning Andere vormen van ondersteuning Effect van de ondersteuning op het leven van de cliënten 21 BIJLAGE 1 VERANTWOORDING 23 BIJLAGE 2 TABELLENBIJLAGE 27 BIJLAGE 3 TABELLENBIJLAGE UITSPLITSING NAAR MAATWERKOPLOSSING OF GESPREK 36 BIJLAGE 4 GEGEVENS HORIZONTALE VERANTWOORDING 45

3 Inleiding Vanaf 2016 zijn gemeenten vanuit de Wmo verplicht om een cliëntervaringsonderzoek uit te (laten) voeren. Voor u ligt het rapport Cliëntervaringsonderzoek Wmo (CEO Wmo) waarmee de gemeente aan deze verplichting voldoet. De gehanteerde vragenlijst van dit onderzoek is de Modellijst Cliëntervaring Wmo. Doelstelling van het onderzoek is te achterhalen wat de cliëntervaringen zijn van Wmocliënten in uw gemeente. Het onderzoek gaat in op thema s als toegankelijkheid van voorzieningen, kwaliteit van voorzieningen en welk effect de cliënten ondervinden op hun zelfredzaamheid. De uitkomsten van dit onderzoek kunnen leiden tot een signaal waardoor verder (verdiepend) onderzoek nodig is. Doelgroep De doelgroep van het onderzoek zijn Wmo-cliënten die een maatwerkvoorziening hebben (ontvangen) in In dit onderzoek zijn twee groepen onderscheiden: Inwoners die in 2015 (opnieuw) Wmo-cliënt zijn geworden. Inwoners die vóór 2015 Wmo-cliënt zijn geworden en sindsdien niet meer door een consulent zijn gezien. De gemeente Almere heeft de steekproef uitgebreid met cliënten die weliswaar een gesprek met een consulent hebben gehad, maar waar geen toegekende maatwerkvoorziening uit voort is gekomen. Omdat het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport vaste richtlijnen hanteert voor de steekproef en doelgroep van het cliëntervaringsonderzoek, is de rapportage gebaseerd op cliënten die (net zoals in de referentiegroep) een maatwerkvoorziening toegekend hebben gekregen. Waar relevant zullen de resultaten van cliënten zonder toegekende voorziening toegelicht worden in de tekst. In de bijlage (bijlage 3) is een tabel opgenomen waar de resultaten van beide groepen cliënten naast elkaar worden weergegeven. Aan mensen die minder dan twaalf maanden geleden contact hebben opgenomen met de gemeente is gevraagd de vragen over het contact in te vullen. Wanneer dit langer dan twaalf maanden geleden was, leert de ervaring dat mensen dit zich vaak niet meer goed kunnen herinneren, wat de betrouwbaarheid niet ten goede komt. Steekproef en respons Op aanwijzing van BMC heeft de gemeente Almere een steekproef getrokken uit het Wmocliëntenbestand. In totaal zijn in uw gemeente Wmo-cliënten aangeschreven, waarvan 684 cliënten hebben deelgenomen aan dit onderzoek door een (online) vragenlijst in te vullen. Daarmee is de respons 34%. Onder de 684 respondenten bevinden zich 505 cliënten met een maatwerkvoorziening en 179 cliënten zonder maatwerkvoorziening. Het rapport is gebaseerd op de 505 cliënten met een maatwerkvoorziening. Op basis van de respons zijn de resultaten voor uw gemeente als geheel betrouwbaar met een betrouwbaarheid van 95% en een foutmarge van 5%. 1/45

4 Uitsplitsingen In dit rapport worden ook uitsplitsingen gemaakt, bijvoorbeeld naar het soort voorziening en het effect van de voorziening. De resultaten hiervan kunnen bij kleine aantallen respondenten veelal alleen een indicatie van de tevredenheid geven. De aantallen zijn dan te klein om betrouwbare uitspraken op te baseren. Wanneer minder dan tien respondenten een vraag hebben beantwoord, worden de resultaten niet weergeven. Leeswijzer Hoofdstuk 1 beschrijft de doelen van de Wmo en de achtergronden van het onderzoek. Hoofdstuk 2 gaat in op de ervaringen van respondenten met het contact met de gemeentelijke toegang, gevolgd door hoofdstuk 3 waar de ervaringen met de ondersteuning in worden beschreven. In bijlage 1 staat de onderzoeksverantwoording beschreven en ziet u de achtergrondgegevens van de respondenten. In bijlage 2 staan de uitkomsten van alle vragen op een rij. In bijlage 3 staan de uitkomsten uitgesplitst naar het soort oplossing: maatwerkvoorziening of geen maatwerkvoorziening In bijlage 4 staan de cijfers die de gemeente nodig heeft voor het aanleveren van de gegevens voor de horizontale verantwoording richting het ministerie en ontsluiting op Waar Staat Je Gemeente. 2/45

5 Samenvatting Uw gemeente heeft deelgenomen aan het cliëntervaringsonderzoek onder Wmo-cliënten. Dit onderzoek is vanaf 2016 verplicht voor alle gemeenten in Nederland. De eerste tien vragen van het onderzoek zijn verplicht, evenals de manier waarop en de doelgroep waaronder het onderzoek wordt uitgevoerd. Uw gemeente heeft ervoor gekozen om deze verplichte tien vragen aan te vullen met de modelvragenlijst. Deze vragenlijst gaat in op thema s zoals: de hulpvraag van de cliënt, het contact met de gemeente, de ontvangen ondersteuning en de kwaliteit en het effect van deze ondersteuning. Dit onderzoek geeft daarmee inzicht in de ervaringen van Wmo-cliënten met de gemeente en de ondersteuning die zij ontvangen. De doelgroep van het onderzoek zijn Wmo-cliënten die een maatwerkvoorziening hebben (ontvangen) in De gemeente Almere heeft de steekproef uitgebreid met cliënten die weliswaar een gesprek met een consulent hebben gehad, maar waar geen toegekende maatwerkvoorziening uit voort is gekomen. Omdat het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport vaste richtlijnen hanteert voor de steekproef en doelgroep van het cliëntervaringsonderzoek, is de rapportage gebaseerd op cliënten die (net zoals in de referentiegroep) een maatwerkvoorziening toegekend hebben gekregen. Waar relevant zullen de resultaten van cliënten zonder toegekende voorziening toegelicht worden in de tekst. In totaal zijn in uw gemeente Wmo-cliënten aangeschreven, waarvan 684 cliënten hebben deelgenomen aan dit onderzoek. Onder de 684 respondenten bevinden zich 505 cliënten met een maatwerkvoorziening en 179 cliënten zonder maatwerkvoorziening. Op basis van de respons zijn de resultaten voor uw gemeente als geheel betrouwbaar met een betrouwbaarheid van 95% en een foutmarge van 5%. Toegang tot ondersteuning In de gemeente Almere nemen cliënten contact op met het wijkteam of de gemeente Almere. Een meerderheid van de respondenten voelt zich in het gesprek serieus genomen, namelijk 79%. Minder tevreden waren cliënten over de snelheid waarmee zij geholpen zijn en dat zij niet altijd wisten waar zij moesten zijn. Hierover is 62% (zeer) tevreden. Cliënten mét een maatwerkvoorziening waren op alle onderdelen positiever over het toegangsproces dan cliënten zonder maatwerkvoorziening. Redenen om de gemeente te benaderen Bij 64% van de cliënten kon de omgeving niet of niet langer ondersteuning bieden aan de cliënt en heeft de cliënt (onder andere) daarom contact gezocht met de gemeente. 57% van de cliënten in de gemeente Almere wist niet waar en hoe zij zorg of ondersteuning moesten regelen. 76% van de respondenten is doorverwezen door een huisarts of andere hulpverlener voor ondersteuning vanuit de Wmo. De meeste cliënten nemen contact op in verband met huishoudelijke hulp (59%) en vervoer (38%). Cliënten die uiteindelijk geen maatwerkvoorziening toegekend hebben gekregen, kwamen vaker voor een vraag om hulp bij het huishouden. 3/45

6 Het gesprek In de gemeente Almere geeft 35% van de respondenten aan dat zij de afgelopen twaalf maanden een (keukentafel)gesprek hebben gehad. Het meest positief zijn cliënten over de manier waarop er naar hen geluisterd werd, 74% van de cliënten is hier (zeer) tevreden over. Het minst positief zijn cliënten over de deskundigheid van de medewerker. Hier is 61% van de cliënten (zeer) tevreden over. Cliënten die geen maatwerkvoorziening toegekend hebben gekregen, zijn beduidend negatiever over het gesprek. Onafhankelijke cliëntondersteuning Bij 15% van de gesprekken is gebruikgemaakt van de mogelijkheid tot een onafhankelijke cliëntondersteuner. Respondenten is ook gevraagd of zij bekend zijn met deze mogelijkheid. Eveneens 15% van de cliënten is bekend met de mogelijkheid tot cliëntondersteuning. Kwaliteit van de ondersteuning In de gemeente Almere zijn cliënten positief over de ervaren kwaliteit. Een grote meerderheid is (zeer) tevreden over de kwaliteit van de ondersteuning (77%) en is het (zeer) eens met de stelling dat de ondersteuning passend is (78%). Cliënten die geen maatwerkvoorziening toegekend hebben gekregen, zijn hierover negatiever. Overige ondersteuningsvormen Het merendeel van de cliënten (82%) ontvangt ondersteuning vanuit het directe netwerk, zoals partner, familie of kennissen. 16% van de cliënten maakt gebruik van particuliere huishoudelijke hulp en 15% van de cliënten maakt gebruik van algemene voorzieningen. Opvallend is dat cliënten die geen maatwerkvoorziening toegekend hebben gekregen niet meer gebruikmaken van de hierboven weergegeven ondersteuningsvormen. Dergelijke oplossingen zijn mogelijk wel geadviseerd maar niet opgevolgd. Effect van de ondersteuning 69% van de cliënten is het vaak (helemaal) eens met de stelling dat zij beter de dingen kunnen doen die zij willen. Voor cliënten zonder maatwerkvoorziening is het effect van de (eventuele) oplossing minder groot. Iets meer dan de helft van de cliënten geeft aan dat zij door de ondersteuning beter de dingen kunnen doen die zij willen (58%), zich beter kunnen redden (59%) en een betere kwaliteit van leven ervaren (50%). 4/45

7 Hoofdstuk 1 Achtergrond en doelen Wmo 1.1 Wmo 2015 Gemeenten hebben in de nieuwe Wmo een bredere verantwoordelijkheid voor de deelname van mensen met een beperking of psychische problematiek aan het maatschappelijke verkeer (participatie). Ook moeten zij een passende ondersteuning bieden waarmee mensen in staat zijn tot het uitvoeren van de noodzakelijke algemene dagelijkse levensverrichtingen en het voeren van een gestructureerd huishouden (zelfredzaamheid). Mensen die voor hun begeleiding (gericht op bevordering, behoud of compensatie van de zelfredzaamheid) een beroep deden op de AWBZ, kunnen zich nu wenden tot de gemeente. Het gedeelte van deze doelgroep dat verzorging nodig heeft die in het verlengde van de begeleiding wordt geleverd en daarmee samenhangt, valt sinds 1 januari 2015 ook onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. 1.2 Achtergrond onderzoek Via het cliëntervaringsonderzoek legt een gemeente verantwoording af over het Wmo-beleid aan de gemeenteraad en inwoners. Nieuw in de Wmo 2015 is dat gemeenten een verplichte, gestandaardiseerde vragenlijst moeten gebruiken. Dat maakt een vergelijking tussen gemeenten (in elk geval voor dat deel) onderling mogelijk. Met dit onderzoek wordt de cliëntervaring met betrekking tot de uitvoering van de Wmo in beeld gebracht en wordt gevraagd in hoeverre gestelde resultaten en effecten van de Wmo behaald worden in de ogen van de cliënt. We benadrukken dat het gaat om de cliëntervaring, deze kan afwijken van het beeld dat een hulpverlener. Het oordeel van de cliënt zelf is echter van groot van belang voor het beleid, de doorontwikkeling van het beleid en de uitvoering. De verplichte vragenlijst voor het Wmo-deel bestaat uit tien vragen en is daarmee relatief beknopt. De modellijst biedt verdiepende vragen over de toegang, verdiepende vragen over ervaring met de (overige) ondersteuning en achtergrondvragen, zoals leeftijd of type beperking waardoor kan worden gezocht naar mogelijke verbanden. 5/45

8 Hoofdstuk 2 Contact met de gemeente 2.1 Het contact Iedere gemeente organiseert de toegang tot ondersteuning op zijn eigen manier. Sommige gemeenten kiezen voor het Wmo-loket, andere gemeenten voor sociale (wijk)teams waar mensen terechtkunnen met hun hulpvraag. Wat het wijkteam precies doet (vraagverheldering, verwijzing of ook lichte ondersteuning), verschilt per gemeente. In de gemeente Almere nemen cliënten contact op met het wijkteam of de gemeente Almere. De volgende figuur toont de ervaring van Wmo-cliënten met de toegang. Figuur 1 Ervaring met het contact met de gemeente (%) Helemaal mee eens Mee eens Neutraal Niet mee eens Helemaal niet mee eens Gemeente Referentiegroep G E M E E N TE R E F E R E NTI E G R OE P 29% 31% Een meerderheid van de respondenten voelde zich in het gesprek serieus genomen, namelijk 79%. Minder tevreden waren cliënten over de snelheid waarmee zij geholpen zijn en dat zij niet altijd wisten waar zij moesten zijn. Hierover is 62% (zeer) tevreden. Cliënten met een maatwerkvoorziening waren op alle onderdelen positiever over het toegangsproces dan cliënten zonder maatwerkvoorziening. 6/45

9 Inwoners kloppen met verschillende ondersteuningsvragen bij de gemeente aan. Denk daarbij bijvoorbeeld aan ondersteuningsvragen rond vervoer, verplaatsen in en om de woning, aanpassingen in de woning, andere mensen ontmoeten en sociale contacten onderhouden, (begeleiding bij) hulp bij het huishouden en begeleiding/dagbesteding. Figuur 2 Redenen om contact op te nemen met de gemeente (% ja t.o.v. ja/nee) Bij 64% van de cliënten kon de omgeving niet of niet langer ondersteuning bieden aan de cliënt en heeft de cliënt (onder andere) daarom contact gezocht met de gemeente. Dit is van belang om te weten omdat het beleid van veel gemeenten in Nederland erop gericht is om zoveel als mogelijk het netwerk van cliënten te betrekken in de oplossing van de ondersteuningsvraag. Echter, in sommige gevallen zijn de mogelijkheden van het netwerk reeds benut en nemen cliënten daarna pas (in de laatste fase van de hulpvraag) contact op met de gemeente. Cliënten die een maatwerkvoorziening toegekend hebben gekregen, geven vaker aan dat hun omgeving de zorg of ondersteuning niet meer aankon (namelijk 64% ten opzichte van 59%) en zijn vaker doorverwezen door een huisarts of andere hulpverlener. 57% van de cliënten in de gemeente Almere wist niet waar en hoe zij zorg of ondersteuning moesten regelen. Goede informatievoorziening en warme overdracht kunnen zodoende belangrijk zijn voor de cliëntervaringen, maar bieden ook cliënten de mogelijkheid om zelf oplossingen te vinden. 7/45

10 76% van de respondenten is doorverwezen door een huisarts of andere hulpverlener voor ondersteuning vanuit de Wmo. Doorverwijzende partijen kunnen dus erg belangrijk zijn is het juiste verwachtingsmanagement bij cliënten en de oplossingen die getroffen kunnen worden. Goede samenwerking en communicatie kan een positieve bijdrage leveren aan de ervaringen van cliënten. 2.2 Hulpvraag Inwoners met belemmeringen op het gebied van zelfredzaamheid en participatie kunnen ondersteuning vragen bij de gemeente. Figuur 3 De hulpvraag (% ja) De meeste cliënten nemen contact op in verband met huishoudelijke hulp (59%) en vervoer (38%). Cliënten die uiteindelijk geen maatwerkvoorziening toegekend hebben gekregen, kwamen vaker voor een vraag om hulp bij het huishouden. 8/45

11 Figuur 4 Eerder contact opgenomen over (andere) ondersteuningsvraag (%) In de figuur hierboven staat weergegeven dat de helft van de cliënten voor het eerst contact opnam met de gemeente of het wijkteam. 37% van de cliënten had al eerder contact gehad over een ondersteuningsvraag. 2.3 Het gesprek In de Wmo 2015 is het automatische recht op zorg en ondersteuning komen te vervallen. Er wordt niet langer gesproken over compensatieplicht ; de gemeente heeft nu een resultaatverplichting : niet de compensatie van een gebrek staat centraal, maar het zorgdragen voor een resultaat. Er is ruimte voor andere, mogelijk beter passende oplossingen. Gemeenten moeten bij een verzoek om ondersteuning (de melding) van inwoners altijd zorgvuldig onderzoeken wat er aan de hand is. In de meeste gevallen betekent dit een gesprek tussen (iemand namens) de gemeente en de burger. Soms is een persoonlijk gesprek niet nodig. Bijvoorbeeld bij cliënten die al jaren bekend zijn of die kortgeleden nog gesproken zijn. De gemeente maakt deze afweging. 9/45

12 Figuur 5 Een (keukentafel)gesprek gehad in de afgelopen 12 maanden (%) 35% van de cliënten geeft aan dat er in de afgelopen twaalf maanden een (keukentafel)gesprek heeft plaatsgevonden. Het kan voor de cliënt belangrijk zijn dat het gesprek wordt gevoerd samen met iemand anders die de situatie goed kent, zoals een goede kennis, familielid of mantelzorger. Een cliënt kan voor ondersteuning bij het gesprek ook gratis gebruikmaken van een onafhankelijke cliëntondersteuner (hierover meer in de volgende paragraaf). Dit kan ook iemand van de gemeente zijn, zolang deze persoon maar onafhankelijk kan handelen. 10/45

13 Figuur 6 Wie was er nog meer aanwezig bij het (keukentafel)gesprek? (%) Bij 48% van de gesprekken was er een naaste aanwezig bij het gesprek. Er wordt nog weinig gebruikgemaakt van de mogelijkheid tot cliëntondersteuning, namelijk bij 15% van de gesprekken. Tussen cliënten met en zonder maatwerkvoorziening zijn er geen grote verschillen in bovenstaande resultaten. Wel lijkt het erop dat bij cliënten die geen voorziening toegekend hebben gekregen vaker niemand (anders dan de cliënt en de consulent) aanwezig was bij het gesprek. 11/45

14 Bij het zoeken naar oplossingen voor cliënten wordt steeds meer uitgegaan van de eigen kracht van cliënten: wat de cliënt zelf kan doen of zelf via de sociale omgeving kan organiseren. Hierbij is de persoonlijke situatie van de cliënt van belang. De persoonlijke situatie in beeld brengen zorgt ervoor dat burgers zich serieus genomen voelen en dit zorgt doorgaans voor meer tevreden klanten. In de volgende figuur wordt weergegeven hoe de uitkomst is in uw gemeente met betrekking tot het (keukentafel)gesprek. Figuur 7 Mening over het (keukentafel)gesprek (%) Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden Gemeente Referentiegroep G E M E E N TE R E F E R E NTI E G R OE P 29% 31% Het meest positief zijn cliënten over de manier waarop er naar hen geluisterd werd, 74% van de cliënten is hier (zeer) tevreden over. Het minst positief zijn cliënten over de deskundigheid van de medewerker. Hier is 61% van de cliënten (zeer) tevreden over. Cliënten die geen maatwerkvoorziening toegekend hebben gekregen, zijn beduidend negatiever over het gesprek. Met name over de gekozen oplossing. De helft van de cliënten is hierover (zeer) tevreden. Dit ten opzichte van 67% van de cliënten die wel een maatwerkvoorziening hebben gekregen. 12/45

15 Het lijkt een open deur dat cliënten minder tevreden zijn over de oplossing wanneer zij bijvoorbeeld niet de voorziening toegekend krijgen die zij mogelijk in gedachten hadden. Maar ook het gesprek wordt negatiever beoordeeld. Een gemeente zou kunnen investeren in: een passend aanbod van algemene voorzieningen; communicatie en verwachtingsmanagement voor cliënten en doorverwijzende partners; warme overdracht naar algemene voorzieningen; tijd voor consulenten om aan netwerkversterking te doen; nazorg om na te gaan of cliënten wel of niet zelf een oplossing hebben kunnen treffen. 2.4 Cliëntondersteuning De Wmo 2015 bepaalt dat gemeenten onafhankelijke cliëntondersteuning moeten bieden. Het moet gratis zijn, levensbreed, onafhankelijk en in het belang van de cliënt. Voor gemeenten betekende dit een herijking van het beleid voor cliëntondersteuning. Het verschilt per gemeente welke organisatie de onafhankelijke cliëntondersteuning invult; vaak wordt het geboden via MEE of via een welzijnsstichting. De Wmo 2015 definieert cliëntondersteuning als: 'Onafhankelijke ondersteuning met informatie, advies en algemene ondersteuning die bijdraagt aan het versterken van de zelfredzaamheid en participatie en het verkrijgen van een zo integraal mogelijke dienstverlening op het gebied van maatschappelijke ondersteuning, preventieve zorg, zorg, jeugdhulp, onderwijs, welzijn, wonen, werk en inkomen. Figuur 8 Bekendheid gebruik onafhankelijke cliëntonderst euner (%) 13/45

16 Al eerder is beschreven dat in de gemeente Almere minder gebruik wordt gemaakt van een onafhankelijke cliëntondersteuner. Respondenten is ook gevraagd of zij bekend zijn met deze mogelijkheid. Slechts 15% van de cliënten is bekend met de mogelijkheid tot cliëntondersteuning. Indien cliënten gebruik hebben gemaakt van cliëntondersteuning is hen gevraagd hoe tevreden zij hierover waren. In de gemeente Almere hebben 17 cliënten deze vraag kunnen beantwoorden. Dit is weergegeven in de volgende figuur. Figuur 9 Tevredenheid cliëntondersteuning bij het (keukentafel)gesprek 85% van de cliënten die gebruik hebben gemaakt van cliëntondersteuning is hierover (heel) tevreden. 14% is hierover overwegend neutraal. 14/45

17 Hoofdstuk 3 De ondersteuning 3.1 De ontvangen ondersteuning Gevraagd is welke ondersteuningsvormen cliënten ontvangen. Daarnaast kunnen ze natuurlijk ook nog informele ondersteuning ontvangen of gebruikmaken van algemene of particuliere voorzieningen. Figuur 10 Ondersteuningsvormen (% ja) De meeste cliënten ontvangen ondersteuning bij het huishouden (64%) en collectief vervoer (55%). 15/45

18 3.2 Kwaliteit van de ondersteuning Het gaat er bij de kwaliteit van de ondersteuning om hoe cliënten de kwaliteit van de ondersteuning ervaren, het gaat niet om de objectieve kwaliteit van ondersteuning. Figuur 11 Mening over de kwaliteit van de ondersteuning (%) Helemaal mee eens Mee eens Neutraal Niet mee eens Helemaal niet mee eens Gemeente Referentiegroep G E M E E N TE R E F E R E NTI E G R OE P 29% 31% In de gemeente Almere zijn cliënten positief over de ervaren kwaliteit. Een grote meerderheid is (zeer) tevreden over de kwaliteit van de ondersteuning (77%) en is het (zeer) eens met de stelling dat de ondersteuning passend is (78%). Cliënten die geen maatwerkvoorziening toegekend hebben gekregen, zijn hierover negatiever. 64% van de cliënten is tevreden over de kwaliteit van de oplossing en 60% van de cliënten vindt de oplossing passend. 16/45

19 Cliënten is gevraagd of de ondersteuning voldoet aan hun wensen en behoeften. De resultaten zijn weergegeven in onderstaande figuur. Figuur 12 Mate waarin de ondersteuning voldoet (%) Ja, helemaal Grotendeels Een beetje Nee, helemaal niet Gemeente Referentiegroep G E M E E N TE R E F E R E NTI E G R OE P 29% 31% In de gemeente Almere is respectievelijk 82% en 78% het eens met de stelling dat de ondersteuning aan hun wensen en behoeften voldoet. Vanwege forse bezuinigingsopgaven werd in de aanloop naar de Wmo 2015 al duidelijk dat veel gemeenten voornemens waren om de bezuinigingen te realiseren door de huishoudelijke ondersteuning te beperken of in het geheel stop te zetten. In 2015 zijn in Nederland grote herindicatie-operaties uitgevoerd en hebben veel mensen minder uren gekregen 1. 1 De Centrale Raad van Beroep heeft op 18 mei 2016, in een drietal rechtszaken die waren aangespannen tegen de gemeenten Utrecht en Aa en Hunze, verklaard dat gemeenten zonder duidelijke onderbouwing niet mogen korten op huishoudelijke hulp die valt onder de nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015 (Wmo). 17/45

20 Onderstaande figuur laat zien bij hoeveel cliënten er in het afgelopen jaar iets veranderd is in de ondersteuning die men ontvangt. Figuur 13 Het afgelopen jaar iets veranderd in de ondersteuning (%) Ongeveer twee derde van de cliënten geeft aan dat de ondersteuning of hulp hetzelfde is gebleven. 22% van de cliënten geeft aan dat er iets veranderd is. 18/45

21 3.3 Andere vormen van ondersteuning Veel Wmo-cliënten hebben vaak ook andere vormen van ondersteuning en zorg. Het gaat dan bijvoorbeeld om algemene voorzieningen, informele hulp van vrijwilligers en/of mantelzorgers, maar ook zelf ingekochte particuliere hulp. Tezamen geeft dit een totaalbeeld van de zorgzwaarte en het zorggebruik van Wmo-cliënten. Figuur 14 Andere ondersteuningsvormen (% ja) Het merendeel van de cliënten (82%) ontvangt ondersteuning vanuit het directe netwerk, zoals partner, familie of kennissen. 16% van de cliënten maakt gebruik van particuliere huishoudelijke hulp en 15% van de cliënten maakt gebruik van algemene voorzieningen. Opvallend is dat cliënten die geen maatwerkvoorziening toegekend hebben gekregen niet meer gebruikmaken van de hierboven weergegeven ondersteuningsvormen. Dergelijke oplossingen zijn mogelijk wel geadviseerd maar niet opgevolgd. Individuele voorzieningen behoren een goede aansluiting te vinden op de algemene voorzieningen en de ondersteuning vanuit het netwerk van de cliënt. Op deze manier komen de beleidsdoelstellingen van veel gemeenten dichterbij. Dit vraagt om een tijdsinvestering en samenwerking om deze aansluiting te vinden. En om een bestendig, uitgebreid en bekend aanbod van algemene voorzieningen. 19/45

22 Mantelzorgers Mantelzorgers zijn mensen die langdurig en onbetaald zorgen voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende persoon uit hun omgeving. Dit kan een partner, ouder of kind zijn, maar ook een ander familielid, vriend of kennis. De ondersteuning van Wmo-cliënten door mantelzorgers is heel belangrijk. Sinds de Wmo 2015 wordt er ook meer gevraagd van cliënten zelf en hun netwerk. Daarbij moet in de gaten worden gehouden of de mantelzorger niet overbelast is of dreigt te raken. Figuur 15 Kan de naaste de hulp aan? (%) 35% van de cliënten geeft aan dat zij inschatten dat hun naaste de zorg voor hen niet aankan. Cliënten die geen maatwerkvoorziening toegekend hebben gekregen, geven vaker aan dat zij een naaste hebben die de zorg voor hen aankan, namelijk 54%. Desondanks geeft bijna een kwart van deze cliënten aan dat zij inschatten dat hun naaste de zorg niet aan kan. 20/45

23 3.4 Effect van de ondersteuning op het leven van de cliënten Gemeenten hebben in de nieuwe Wmo een bredere verantwoordelijkheid voor de deelname van mensen met een beperking of psychische problematiek aan het maatschappelijke verkeer (participatie). Ook moeten zij een passende ondersteuning bieden waarmee mensen in staat zijn tot het uitvoeren van de noodzakelijke algemene dagelijkse levensverrichtingen en het voeren van een gestructureerd huishouden (zelfredzaamheid). Het effect van de Wmo-ondersteuning op zelfredzaamheid en participatie wordt gemeten via de ervaring van klanten met de volgende stellingen: Door de ondersteuning die ik krijg, kan ik beter de dingen doen die ik wil. Door de ondersteuning die ik krijg, kan ik mij beter redden. Door de ondersteuning die ik krijg, heb ik een betere kwaliteit van leven. Figuur 16 Helemaal mee eens Effect van de ondersteuning Mee eens Neutraal Niet mee eens Helemaal niet mee eens Gemeente Referentiegroep G E M E E N TE R E F E R E NTI E G R OE P 29% 31% 78% van de cliënten geeft aan dat zij zich door de ondersteuning beter kunnen redden. 71% geeft aan dat zij door de ondersteuning een betere kwaliteit van leven hebben en 69% geeft aan dat zij beter de dingen kunnen doen die zij willen. Voor cliënten zonder maatwerkvoorziening is het effect van de (eventuele) oplossing minder groot. Iets meer dan de helft van de cliënten geeft aan dat zij door de ondersteuning beter de dingen kunnen doen die zij willen (58%), zich beter kunnen redden (59%) en een betere kwaliteit van leven ervaren (50%). 21/45

24 Zelfredzaamheid en participatie zijn ook nader uitgewerkt in een onderverdeling van de algemene dagelijkse levensverrichtingen. In onderstaande figuur ziet u de uitkomsten van het ervaren effect van alle ondersteuning die cliënten ontvangen (zowel formeel als informeel) op de verschillende aspecten van zelfredzaamheid en participatie. Figuur 17 Bijdrage van de ondersteuning aan: Ja, helemaal Grotendeels Een beetje Nee, helemaal niet Gemeente Referentiegroep G E M E E N TE R E F E R E NTI E G R OE P 29% 31% De ondersteuning aan Wmo-cliënten levert in de meeste gevallen een bijdrage aan het huishouden (60%) en het op orde houden en regelen van de financiën (59%). Ook kunnen de mogelijkheid om familie en bekenden te zien en mobiliteit gezien worden als een belangrijke bijdrage van de Wmo-ondersteuning. 22/45

25 Verantwoording Het onderzoek is in het voorjaar van 2016 uitgevoerd. Dit onderzoek is een kwantitatief onderzoek, uitgezet door middel van een schriftelijke en online vragenlijst. Respondenten konden kiezen of zij de meegestuurde schriftelijke vragenlijst invulden of de online vragenlijst, waarvoor in de uitnodigingsbrief een uniek wachtwoord was opgenomen om toegang te krijgen tot de vragenlijst. Respons De gemeente heeft op aanwijzing van BMC Onderzoek een steekproef getrokken uit het Wmo-cliëntenbestand. De gemeente Almere heeft ervoor gekozen om de steekproef uit te breiden met cliënten die alleen een gesprek hebben gehad en geen maatwerkvoorziening hebben toegekend gekregen. Er zijn brieven verstuurd naar Wmo-cliënten met een schriftelijke vragenlijst en een inlogcode voor het online onderzoek. In totaal hebben 684 Wmo-cliënten de vragenlijst ingevuld. De respons is hiermee 34%. Voor schriftelijk en online onderzoek onder deze doelgroep is een respons van 35% gangbaar. Onder de 684 respondenten bevinden zich 505 cliënten met een maatwerkvoorziening en 179 cliënten zonder maatwerkvoorziening. Het rapport is gebaseerd op de 505 cliënten met een maatwerkvoorziening. Op basis van de respons zijn de resultaten voor uw gemeente als geheel betrouwbaar met een betrouwbaarheid van 95% en een foutmarge van 5%. De resultaten voor uw gemeente als geheel zijn betrouwbaar met een betrouwbaarheid van 95% en een foutmarge van 5%. Betrouwbaar wil zeggen dat als het onderzoek op dezelfde wijze wordt herhaald, er (ongeveer) dezelfde uitkomsten uit voortkomen. Een betrouwbaarheidsniveau van 95%, met een foutmarge van 5% betekent dat als het onderzoek 100 keer wordt uitgevoerd, de resultaten in 95 van de 100 gevallen 5% of minder van elkaar afwijken. Het absoluut aantal respondenten is van invloed op de betrouwbaarheid. 23/45

26 Achtergrond cliënten Tabel 1 Leeftijd respondenten (%) Uw gemeente 0 t/m 17 0% 18 t/m 25 4% 26 t/m 35 4% 36 t/m 45 5% 46 t/m 55 11% 56 t/m 65 15% 66 t/m 74 17% % Tabel 2 Opleidingsniveau respondenten (%) Uw gemeente Lagere school/basisschool 23% Lager of voorbereidend beroepsonderwijs/vmbo basis kader 16% VMBO theoretisch/mavo/(m)ulo 18% HAVO, MMS, HBS, VWO 9% MBO 17% HBO/Universiteit 9% Anders 9% Op de vraag of de cliënt een beperking of aandoening heeft, heeft 91% ja geantwoord. Van de cliënten zonder toegekende maatwerkvoorziening heeft 85% ja geantwoord. 24/45

27 Bij degenen die een beperking of aandoening hebben, ligt dit op het volgende vlak (zie de volgende figuur). Figuur 18 Soort beperking/aandoening Cliënten zonder toegekende maatwerkvoorziening lijken vaker beperkingen te ervaren bij het leggen van sociale contacten. Aan de cliënt is gevraagd wat zijn of haar woonsituatie is. Dit kan natuurlijk gevolgen hebben voor de ondersteuning die iemand nodig heeft. De volgende tabel laat zien hoe de woonsituatie van de respondenten eruit ziet. Tabel 3 Woonsituatie respondenten (%) Uw gemeente Ik woon zelfstandig 79% Ik woon zelfstandig in een aangepaste woning 7% Ik woon bij mijn ouders/verzorgers 4% Ik woon in een tehuis/instelling 3% Ik woon in bij mijn kinderen 1% Anders 5% 25/45

28 Er wordt steeds vaker van burgers verwacht dat ze ook financieel zelfredzaam zijn; dat ze zelf in staat zijn om voorzieningen aan te schaffen. Voorzieningen die eerder via de gemeente te verkrijgen waren op basis van een indicatie worden steeds vaker als algemene voorzieningen gezien die burgers zelf kunnen aanschaffen. Daarom is er een vraag opgenomen of de cliënt financieel kan rondkomen. De uitkomsten daarvan ziet u hieronder. Figuur 19 Financieel kunnen rondkomen? Bijna de helft van de cliënten geeft aan redelijk te kunnen rondkomen. 22% geeft aan niet of nauwelijks te kunnen rondkomen en 29% kan (zeer) goed rondkomen. 26/45

29 Bijlage 2 Tabellenbijlage BLOK 1: Contact Uw gemeente Aantal respondenten per vraag Contact Ik wist waar ik moest zijn met mijn hulpvraag (%(helemaal)mee eens) 62% N=334 Ik werd snel geholpen (%(helemaal)mee eens) 62% N=347 De medewerker nam mij serieus (%(helemaal)mee eens) De medewerker en ik hebben in het gesprek samen naar oplossingen gezocht (%(helemaal)mee eens) 79% N=349 68% N=331 Gebruik onafhankelijke cliëntondersteuner Wist u dat u gebruik kon maken van een onafhankelijke cliëntondersteuner? (%ja) 15% N=444 BLOK 2: Kwaliteit van de ondersteuning Uw gemeente Aantal respondenten per vraag Kwaliteit van de ondersteuning Ik vind de kwaliteit van de ondersteuning die ik krijg goed (%(helemaal)mee eens) De ondersteuning die ik krijg past bij mijn hulpvraag (%(helemaal)mee eens) 77% N=465 78% N=453 27/45

30 BLOK 3: Wat levert de ondersteuning mij op? Uw gemeente Aantal respondenten per vraag Wat levert de ondersteuning mij op? Door de ondersteuning kan ik beter de dingen doen die ik wil (%(helemaal)mee eens) Door de ondersteuning kan ik mij beter redden (%(helemaal)mee eens) Door de ondersteuning heb ik een betere kwaliteit van leven (%(helemaal)mee eens) 68% N=444 77% N=444 71% N=446 28/45

31 BLOK 4: Extra vragen contact met de gemeente Uw gemeente Aantal respondenten per vraag Contact Heeft u eerder contact met de gemeente gehad over een (andere) ondersteuningsvraag of -probleem? Ja 37% N=479 Nee 51% N=479 Weet ik niet 51% N=479 Waarom nam u contact op (of iemand namens u) met de gemeente? Omdat ik moeite heb me zelf te wassen en te kleden (%ja) Omdat ik het huishoudelijke werk thuis niet meer aan kan (%ja) Omdat ik nergens meer naartoe kan omdat ik geen vervoer heb (%ja) Omdat ik niet meer binnenshuis rond kan lopen/rijden (%ja) Omdat ik me eenzaam voel en meer contact wil met andere mensen (%ja) 18% N=426 59% N=426 38% N=426 8% N=426 16% N=426 Omdat ik overdag niks te doen heb (%ja) 9% N=426 Omdat ik moeite heb om mijn financiële zaken te regelen en de administratie te doen (%ja) Omdat ik niet weet hoe ik bepaalde problemen kan oplossen en wat ik moet kiezen (%ja) Omdat ik als mantelzorger overbelast ben of dreig te raken (%ja) 19% N=426 23% N=426 8% N=426 Anders (%ja) 24% N=426 Redenen om naar de gemeente te gaan Ik wist niet waar en hoe ik ondersteuning kon regelen (%ja) 57% N=214 Ik overzag het probleem en de keuzes niet meer (%ja) 40% N=156 Mijn omgeving (partner, kind, ouder) kan mij niet, of niet meer, ondersteunen (%ja) Ik ben doorverwezen door mijn huisarts of door een andere zorgverlener (%ja) 64% N=201 76% N=283 Heeft u in de afgelopen 12 maanden een (keukentafel)gesprek gehad op afspraak namens de gemeente? Ja 35% N=484 Nee 59% N=484 Weet ik niet 6% N=484 Was er bij het (keukentafel)gesprek nog iemand anders aanwezig? Ja, een naaste (zoals partner, kind, ouder, vriend) 48% N=164 29/45

32 (%aangekruist) Ja, een onafhankelijke cliëntondersteuner (%aangekruist) 15% N=164 Ja, iemand anders (%aangekruist) 22% N=164 Nee (%aangekruist) 23% N=164 Tevredenheid over cliëntondersteuner De cliëntondersteuning (%(heel)tevreden) 86% N=21 Bent u tevreden over: Het contact met degene met wie u het (keukentafel)gesprek had (%(heel)tevreden) De manier waarop er naar u geluisterd werd (%(heel)tevreden) De deskundigheid van de medewerker (%(heel)tevreden) 68% N=159 74% N=156 62% N=156 De gekozen oplossing (%(heel)tevreden) 67% N=152 30/45

33 BLOK 5: Ervaringen met de ondersteuning vanuit de gemeente Uw gemeente Aantal respondenten per vraag Ervaringen met de ondersteuning vanuit de gemeente Welke ondersteuning ontvangt u of heeft u ontvangen vanuit de gemeente? Rolstoel (%ja) 11% N=476 Scootmobiel (of aangepaste fiets, auto, buggy enzovoorts) (%ja) 22% N=476 Hulp bij het huishouden (%ja) 64% N=476 Woonvoorziening/woningaanpassing (zoals bijvoorbeeld een traplift) (%ja) Collectief vervoerspasje (regiotaxi, Wmo-taxi, deeltaxi) (%ja) 17% N=476 55% N=476 Financiële vergoeding voor vervoer (%ja) 3% N=476 Begeleiding bij het zelfstandig wonen (bijvoorbeeld hulp bij de administratie) (%ja) Begeleiding bij structuur aanbrengen (zoals dagritme, spreiding maaltijden, bezigheden en dergelijke) (%ja) 14% N=476 14% N=476 Begeleiding bij dagbesteding/regie (%ja) 13% N=476 Logeervoorziening/logeerhuis (%ja) 1% N=476 Ik woon in een beschermde woonvorm vanwege psychische problemen (%ja) 2% N=476 Anders (%ja) 12% N=476 Kwaliteit van alle ondersteuningen Voldoet de ondersteuning aan uw wensen (% helemaal/grotendeels) Voldoet de ondersteuning aan uw behoeften (% helemaal/grotendeels) 82% N=388 79% N=371 Is er in het afgelopen jaar iets veranderd in de ondersteuning die u ontvangt van de gemeente? Ja 22% N=412 Nee 67% N=412 Weet ik niet 11% N=412 BLOK 6: Overige ondersteuning Uw gemeente Aantal respondenten per vraag Maakt u gebruik van voorzieningen, zoals bijvoorbeeld Overige ondersteuning de inloop of activiteiten in het buurthuis, klussendienst, 15% N=287 boodschappenservice, was- en strijkservice? (%ja) Heeft u een particuliere schoonmaakster die helpt bij het huishouden? (%ja) 16% N=287 31/45

34 Krijgt u of uw partner hulp van een individuele vrijwilliger (bijvoorbeeld een maatje, coach)? (%ja) Ontvangt u hulp van uw partner, van uw familie, vrienden of buren? (%ja) 9% N=287 82% N=287 Heeft u het idee dat uw naaste die voor u zorgt het aankan? Ja 45% N=238 Nee 35% N=238 Weet ik niet 19% N=238 32/45

35 BLOK 7 Effect(en) van ondersteuning op zelfredzaamheid en participatie Uw gemeente Aantal respondenten per vraag Effect(en) van ondersteuning op zelfredzaamheid en participatie Dragen ondersteuning en hulpmiddel(en) bij aan binnen en buiten uw huis rond lopen/rijden (% helemaal/grotendeels) u wassen, kleden en verzorgen (% helemaal/grotendeels) uw huishouden regelen en op orde houden (% helemaal/grotendeels) uw financiën regelen en op orde houden (% helemaal/grotendeels) de mogelijkheid om familie, vrienden en anderen te zien en spreken (% helemaal/grotendeels) 57% N=273 52% N=203 61% N=327 59% N=237 57% N=290 anderen helpen (% helemaal/grotendeels) 21% N=156 werken en/of leren (% helemaal/grotendeels) 23% N=131 33/45

36 BLOK 8: Over uzelf Uw gemeente Aantal respondenten per vraag Over uzelf Bent u een man of een vrouw? Man 30% N=467 Vrouw 70% N=467 Wat is uw leeftijd? 0 t/m 17 0% N= t/m 25 4% N= t/m 35 4% N= t/m 45 5% N= t/m 55 11% N= t/m 65 15% N= t/m 74 17% N= % N=497 Heeft u beperkingen of aandoeningen (%ja) 91% N=455 Beperking of aandoening Leggen van sociale contacten (% aangekruist) 18% N=417 Lichamelijke handicap (% aangekruist) 43% N=417 Gedragsproblemen (% aangekruist) 6% N=417 Geheugen- en oriëntatieproblemen (% aangekruist) 29% N=417 Zintuiglijke beperking (% aangekruist) 11% N=417 Verstandelijke beperking (% aangekruist) 8% N=417 Bewegen en verplaatsen (% aangekruist) 62% N=417 Psychisch functioneren (% aangekruist) 22% N=417 Anders(% aangekruist) 14% N=417 Wat is uw woonsituatie? Ik woon zelfstandig 79% N=483 Ik woon zelfstandig in een aangepaste woning 7% N=483 Ik woon bij mijn ouders/verzorgers 4% N=483 Ik woon in een tehuis/ instelling 3% N=483 Ik woon in bij mijn kinderen 1% N=483 Anders 9% N=456 Wat is uw hoogst afgeronde opleiding? Lagere school/basisschool 23% N=456 Lager of voorbereidend beroepsonderwijs/vmbo basis kader 16% N=456 VMBO theoretisch/mavo/(m)ulo 18% N=456 HAVO, MMS, HBS, VWO 9% N=456 34/45

37 MBO 17% N=456 HBO/Universiteit 9% N=456 In hoeverre kunt u financieel rondkomen? (%(zeer)goed) 29% N=491 Heeft u hulp gehad bij het invullen van deze vragenlijst? Nee 52% N=492 Ja, van een naaste (bijvoorbeeld partner, familielid of vriend) 32% N=492 Ja, van een hulp- of zorgverlener 13% N=492 Ja, van iemand anders 3% N=492 35/45

38 Bijlage 3 Tabellenbijlage uitsplitsing naar maatwerkoplossing of gesprek De gemeente Almere heeft de steekproef uitgebreid met cliënten die weliswaar een gesprek met een consulent hebben gehad, maar waar geen toegekende maatwerkvoorziening uit voort is gekomen. Beide groepen cliënten kunnen zodoende met elkaar vergeleken worden. BLOK 1: Contact maatwerk aantal respondenten gesprek aantal respondenten Contact Ik wist waar ik moest zijn met mijn hulpvraag (%(helemaal)mee eens) Ik werd snel geholpen (%(helemaal)mee eens) De medewerker nam mij serieus (%(helemaal)mee eens) 62% N=334 56% N=147 62% N=347 55% N=152 79% N=349 70% N=145 De medewerker en ik hebben in het gesprek samen naar oplossingen 68% N=331 64% N=136 gezocht (%(helemaal)mee eens) Gebruik onafhankelijke cliëntondersteuner Wist u dat u gebruik kon maken van een onafhankelijke 15% N=444 23% N=171 cliëntondersteuner? (%ja) BLOK 2: Kwaliteit van de ondersteuning maatwerk aantal respondenten gesprek aantal respondenten Kwaliteit van de ondersteuning Ik vind de kwaliteit van de ondersteuning die ik krijg goed 77% N=465 64% N=137 (%(helemaal)mee eens) De ondersteuning die ik krijg past bij mijn hulpvraag (%(helemaal)mee 78% N=453 60% N=136 eens) 36/45

39 BLOK 3: Wat levert de ondersteuning mij op? maatwerk aantal respondenten gesprek aantal respondenten Wat levert de ondersteuning mij op? Door de ondersteuning kan ik beter de dingen doen die ik wil 68% N=444 58% N=129 (%(helemaal)mee eens) Door de ondersteuning kan ik mij beter redden (%(helemaal)mee eens) 77% N=444 59% N=128 Door de ondersteuning heb ik een betere kwaliteit van leven 71% N=446 50% N=128 (%(helemaal)mee eens) 37/45

40 BLOK 4: Extra vragen contact met de gemeente maatwerk aantal respondenten gesprek aantal respondenten Contact Heeft u eerder contact met de gemeente gehad over een (andere) ondersteuningsvraag of -probleem? Ja 37% N=479 43% N=164 Nee 51% N=479 46% N=164 Weet ik niet 51% N=479 46% N=164 Waarom nam u contact op (of iemand namens u) met de gemeente? Omdat ik moeite heb me zelf te wassen en te kleden (%ja) Omdat ik het huishoudelijke werk thuis niet meer aan kan (%ja) Omdat ik nergens meer naartoe kan omdat ik geen vervoer heb (%ja) Omdat ik niet meer binnenshuis rond kan lopen/rijden (%ja) Omdat ik me eenzaam voel en meer contact wil met andere mensen (%ja) Omdat ik overdag niks te doen heb (%ja) 18% N=426 14% N=149 59% N=426 38% N=149 38% N=426 29% N=149 8% N=426 10% N=149 16% N=426 11% N=149 9% N=426 7% N=149 Omdat ik moeite heb om mijn financiële zaken te regelen en de 19% N=426 17% N=149 administratie te doen (%ja) Omdat ik niet weet hoe ik bepaalde problemen kan oplossen en wat ik 23% N=426 22% N=149 moet kiezen (%ja) Omdat ik als mantelzorger overbelast ben of dreig te raken (%ja) 8% N=426 9% N=149 Anders (%ja) 24% N=426 40% N=149 Redenen om naar de gemeente te gaan Ik wist niet waar en hoe ik ondersteuning kon regelen (%ja) Ik overzag het probleem en de keuzes niet meer (%ja) 57% N=214 53% N=78 40% N=156 44% N=57 Mijn omgeving (partner, kind, ouder) kan mij niet, of niet meer, 64% N=201 65% N=68 ondersteunen (%ja) Ik ben doorverwezen door mijn huisarts of door een andere 76% N=283 75% N=93 zorgverlener (%ja) 38/45

41 Heeft u in de afgelopen 12 maanden een (keukentafel)gesprek gehad op afspraak namens de gemeente? Ja 35% N=484 45% N=164 Nee 59% N=484 51% N=164 Weet ik niet 6% N=484 4% N=164 Was er bij het (keukentafel)gesprek nog iemand anders aanwezig? Ja, een naaste (zoals partner, kind, ouder, vriend) (%aangekruist) Ja, een onafhankelijke cliëntondersteuner (%aangekruist) 48% N=164 48% N=69 15% N=164 13% N=69 Ja, iemand anders (%aangekruist) 22% N=164 19% N=69 Nee (%aangekruist) 23% N=164 33% N=69 Tevredenheid over cliëntondersteuner De cliëntondersteuning (%(heel)tevreden) 58% N=12.% N=5 Bent u tevreden over: Het contact met degene met wie u het (keukentafel)gesprek had 68% N=159 59% N=69 (%(heel)tevreden) De manier waarop er naar u geluisterd werd (%(heel)tevreden) De deskundigheid van de medewerker (%(heel)tevreden) De gekozen oplossing (%(heel)tevreden) 74% N=156 70% N=69 62% N=156 58% N=69 67% N=152 50% N=64 39/45

42 BLOK 5: Ervaringen met de ondersteuning vanuit de gemeente maatwerk aantal respondenten gesprek aantal respondenten Ervaringen met de ondersteuning vanuit de gemeente Welke ondersteuning ontvangt u of heeft u ontvangen vanuit de gemeente? Rolstoel (%ja) 11% N=476 21% N=127 Scootmobiel (of aangepaste fiets, auto, buggy enzovoorts) (%ja) 22% N=476 22% N=127 Hulp bij het huishouden (%ja) 64% N=476 39% N=127 Woonvoorziening/woningaanpassing (zoals bijvoorbeeld een traplift) (%ja) Collectief vervoerspasje (regiotaxi, Wmo-taxi, deeltaxi) (%ja) Financiële vergoeding voor vervoer (%ja) 17% N=476 17% N=127 55% N=476 33% N=127 3% N=476 11% N=127 Begeleiding bij het zelfstandig wonen (bijvoorbeeld hulp bij de 14% N=476 9% N=127 administratie) (%ja) Begeleiding bij structuur aanbrengen (zoals dagritme, spreiding maaltijden, 14% N=476 10% N=127 bezigheden en dergelijke) (%ja) Begeleiding bij dagbesteding/regie (%ja) 13% N=476 9% N=127 Logeervoorziening/logeerhuis (%ja) 1% N=476 2% N=127 Ik woon in een beschermde woonvorm vanwege psychische 2% N=476 0% N=127 problemen (%ja) Anders (%ja) 12% N=476 21% N=127 Kwaliteit van alle ondersteuningen Voldoet de ondersteuning aan uw wensen (% helemaal/grotendeels) Voldoet de ondersteuning aan uw behoeften (% helemaal/grotendeels) 82% N=388 77% N=97 79% N=371 73% N=90 Is er in het afgelopen jaar iets veranderd in de ondersteuning die u ontvangt van de gemeente? Ja 22% N=412 23% N=118 Nee 67% N=412 64% N=118 Weet ik niet 11% N=412 14% N=118 40/45

43 BLOK 6: Overige ondersteuning maatwerk aantal respondenten gesprek aantal respondenten Overige ondersteuning Maakt u gebruik van voorzieningen, zoals bijvoorbeeld de inloop of activiteiten in het buurthuis, 15% N=287 16% N=104 klussendienst, boodschappenservice, was- en strijkservice? (%ja) Heeft u een particuliere schoonmaakster die helpt bij het 16% N=287 17% N=104 huishouden? (%ja) Krijgt u of uw partner hulp van een individuele vrijwilliger (bijvoorbeeld 9% N=287 7% N=104 een maatje, coach)? (%ja) Ontvangt u hulp van uw partner, van uw familie, vrienden of buren? (%ja) 82% N=287 80% N=104 Heeft u het idee dat uw naaste die voor u zorgt het aankan? Ja 45% N=238 54% N=85 Nee 35% N=238 24% N=85 Weet ik niet 19% N=238 22% N=85 41/45

44 BLOK 7 Effect(en) van ondersteuning op zelfredzaamheid en participatie maatwerk aantal respondenten gesprek aantal respondenten Effect(en) van ondersteuning op zelfredzaamheid en participatie Dragen ondersteuning en hulpmiddel(en) bij aan binnen en buiten uw huis rond lopen/rijden 57% N=273 59% N=86 (% helemaal/grotendeels) u wassen, kleden en verzorgen (% helemaal/grotendeels) uw huishouden regelen en op orde houden (% helemaal/grotendeels) uw financiën regelen en op orde houden (% helemaal/grotendeels) 52% N=203 55% N=64 61% N=327 53% N=81 59% N=237 61% N=72 de mogelijkheid om familie, vrienden en anderen te zien en spreken 57% N=290 58% N=77 (% helemaal/grotendeels) anderen helpen (% helemaal/grotendeels) werken en/of leren (% helemaal/grotendeels) 21% N=156 9% N=46 23% N=131 22% N=45 42/45

45 BLOK 8: Over uzelf maatwerk aantal respondenten gesprek aantal respondenten Over uzelf Bent u een man of een vrouw? Man 30% N=467 32% N=155 Vrouw 70% N=467 68% N=155 Wat is uw leeftijd? 0 t/m 17 0% N=497 0% N= t/m 25 4% N=497 4% N= t/m 35 4% N=497 8% N= t/m 45 5% N=497 8% N= t/m 55 11% N=497 11% N= t/m 65 15% N=497 24% N= t/m 74 17% N=497 18% N= % N=497 27% N=168 Heeft u beperkingen of aandoeningen (%ja) 91% N=455 85% N=155 Beperking of aandoening Leggen van sociale contacten (% aangekruist) 18% N=417 8% N=120 Lichamelijke handicap (% aangekruist) 43% N=417 42% N=120 Gedragsproblemen (% aangekruist) 6% N=417 4% N=120 Geheugen- en oriëntatieproblemen (% aangekruist) 29% N=417 26% N=120 Zintuiglijke beperking (% aangekruist) 11% N=417 6% N=120 Verstandelijke beperking (% aangekruist) Bewegen en verplaatsen (% aangekruist) Psychisch functioneren (% aangekruist) 8% N=417 6% N=120 62% N=417 61% N=120 22% N=417 20% N=120 Anders(% aangekruist) 14% N=417 16% N=120 Wat is uw woonsituatie? Ik woon zelfstandig 79% N=483 72% N=163 Ik woon zelfstandig in een aangepaste woning 7% N=483 6% N=163 Ik woon bij mijn ouders/verzorgers 4% N=483 6% N=163 Ik woon in een tehuis/instelling 3% N=483 1% N=163 Ik woon in bij mijn kinderen 1% N=483 4% N=163 43/45

46 Anders 9% N=456 7% N=150 Wat is uw hoogst afgeronde opleiding? Lagere school/basisschool 23% N=456 20% N=150 Lager of voorbereidend beroepsonderwijs/vmbo basis kader 16% N=456 22% N=150 VMBO theoretisch/mavo/(m)ulo 18% N=456 19% N=150 HAVO, MMS, HBS, VWO 9% N=456 7% N=150 MBO 17% N=456 14% N=150 HBO/Universiteit 9% N=456 11% N=150 In hoeverre kunt u financieel rondkomen? (%(zeer)goed) 29% N=491 27% N=167 Heeft u hulp gehad bij het invullen van deze vragenlijst? Nee 52% N=492 61% N=168 Ja, van een naaste (bijvoorbeeld partner, familielid of vriend) 32% N=492 27% N=168 Ja, van een hulp- of zorgverlener 13% N=492 7% N=168 Ja, van iemand anders 3% N=492 4% N=168 44/45

47 Bijlage 4 Verantwoording BLOK 1: Contact (%(helemaal)mee eens) (%(helemaal)mee oneens) Contact Ik wist waar ik moest zijn met mijn hulpvraag 62% 21% Ik werd snel geholpen 62% 19% De medewerker nam mij serieus 79% 9% De medewerker en ik hebben in het gesprek samen naar oplossingen gezocht 68% 12% (%ja) (%nee) Gebruik onafhankelijke cliëntondersteuner Wist u dat u gebruik kon maken van een onafhankelijke cliëntondersteuner? 15% 85% BLOK 2: Kwaliteit van de ondersteuning (%(helemaal)mee eens) (%(helemaal)mee oneens) Kwaliteit van de ondersteuning Ik vind de kwaliteit van de ondersteuning die ik krijg goed 77% 9% De ondersteuning die ik krijg past bij mijn hulpvraag 78% 11% BLOK 3: Wat levert de ondersteuning mij op? (%(helemaal)mee eens) (%(helemaal)mee oneens) Door de ondersteuning kan ik beter de dingen doen die ik wil 68% 11% Door de ondersteuning kan ik mij beter redden 77% 8% Door de ondersteuning heb ik een betere kwaliteit van leven 71% 9% 45/45

48 TELEFOON WEBSITE 46/45