INFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT MIJN DIER

Transcriptie

1 INFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT MIJN DIER Leerlijn Muziek Thema Identiteit Groep 1 en 2 Mei 2017

2 Cultuuronderwijs op zijn Haags Leerlijn Muziek Thema Identiteit Groep 1 en 2 Mei 2017 Dit document wordt regelmatig geactualiseerd. Kijk voordat u ermee aan de slag gaat op voor de nieuwste versie. Informatie voor de leerkracht is opgesteld ter verduidelijking van en aanvulling op de bijbehorende projectbeschrijving. Met beide documenten kunt u zelf uw lessen voorbereiden. Het project kan worden uitgevoerd in maximaal 68 lesuren van 45 minuten. Leerdoelen In hoofdstuk 3 vindt u de leerdoelen. Gezien de vakoverstijgende opzet van dit project, kunt u een aantal van deze doelen ook gebruiken bij het registreren van doelen bij andere leergebieden. Elementen binnen dit project die in andere leergebieden aan de orde komen, kunt u ook terugvinden in hoofdstuk 10 (Nederlandse taal) en in hoofdstuk 11 (Gerelateerde leergebieden). Benodigdheden In hoofdstuk 5 vindt u een lijst met benodigdheden die u kunt gebruiken bij het uitvoeren van dit project. In deze lijst kunt u materialen tegenkomen die niet in de projectbeschrijving staan. Deze extra materialen zijn opgenomen zodat u een keuze kunt maken uit meerdere mogelijkheden. Naast de lijst met benodigdheden vindt u een lijst met bronnen die overeenkomen met de genoemde bronnen in de projectbeschrijving. Didactische werkvormen Bij de beschrijvingen van de didactische werkvormen in hoofdstuk 6 kunt u werkvormen tegenkomen die niet letterlijk terug te vinden zijn in de projectbeschrijving. Ook hier zijn deze extra werkvormen opgenomen zodat u een keuze kunt maken voor de uitvoering van uw lessen. 2

3 Inhoudsopgave 1. Korte beschrijving van het project Leerinhouden Leerdoelen ste eeuwse competenties Benodigdheden Didactische werkvormen Projectplanning Bezoek culturele activiteit / culturele activiteit in de school Kunstenaar in de klas Nederlandse taal in het project Gerelateerde leergebieden Bronnen Tijdlijn Beoordelen Promotie Van de Haagse collega s Ouderbetrokkenheid Bijlagen

4 1. Korte beschrijving van het project Het thema van dit project binnen de discipline Muziek is Identiteit. Onder de titel MIJN DIER gaan de kinderen op ontdekkingstocht naar de klanken van hun lievelingsdier. Dit doen ze in beeld, beweging, met hun eigen stem en met instrumenten. Ze vertalen hun fantasie naar geluid. Deelopdracht 1: Wat is mijn dier? In deelopdracht 1 onderzoeken de leerlingen welk dier het meeste ben hen past. Ze kiezen uit een boerderij, water, luchtdier of een wild dier. Vervolgens tekenen ze hun favoriete dier en bedenken met hun stem bijpassende geluiden. De leerlingen onderzoeken bewegingen van het dier in relatie tot menselijke gedragingen. In een verhaal spelen de leerlingen de dieren, waarbij stemgeluid en beweging een grote rol spelen. Deelopdracht 2: Mijn dier maakt muziek In deelopdracht 2 oriënteren de leerlingen zich op verschillende klanken van instrumenten. Ze onderzoeken welk instrument geschikt is om hun favoriete dier met muziek te verbeelden door middel van klankkleur, hard/zacht en snel/langzaam. Vervolgens bewegen de leerlingen op muziek in afwisselende rol van muzikant en beweger. Leiden en volgen spelen hierbij een grote rol. Ze koppelen een vast geluid aan een emotie en presenteren het geheel in een compositie. Hierbij zijn het reageren en begin en stopteken van groot belang. Leefwereld leerling Identiteit koppelen aan een dier, het lievelingsdier van de leerling. De leerlingen worden bewust van de samenhang tussen geluid en beweging, bij zichzelf en bij anderen in hun omgeving. Professionele kunst Een bezoek aan een muziekvoorstelling over dieren geeft een kind de mogelijkheid om professionele spelers/muzikanten in het echt te zien. Bovendien ervaart de leerling hoe leuk het is om in de fantasie van het spel meegenomen te worden. Een kunstenaar in de klas kan laten zien en vertellen op welke manier fantasie een rol speelt bij het maken van muziek. Maatschappelijke relevantie/context De leerlingen bedenken hun eigen dieren identiteit en geven daar kleur aan. Bij hele jonge kinderen begint dat met het realiseren dat er verschillende soorten dieren zijn, boerderij, water, luchtdieren en wilde dieren. In dit project onderzoeken ze karakteristieke geluiden en bewegingen. Zo ontdekken de leerlingen dat er in de dierenwereld en mensenwereld grote verschillen zijn en dat er plek is voor alle dieren/iedereen. 2. Leerinhouden Stemexpressie, uitbeelden, verklanken, hard en zacht, snel en langzaam, musiceren, bewegen, geluid, stilte, luisteren, spelen, fantaseren, instrumenten, verschillende dieren. 3. Leerdoelen Kennisdoelen De leerling: maakt kennis met het thema door luisteren, kijken en bouwen (zie 1. Introductie); maakt kennis met verschillende diergroepen en eigenschappen (zie 1. Introductie, 2.2 Oriëntatie, 3.1 Onderzoek) kent het verschil tussen geluid en stilte (zie 2.2 Oriëntatie, 3.2 Uitvoeren, 4.1 Onderzoek,4.2 Uitvoeren, 4.3 Presenteren, 5.3 Presenteren ); kent geluiden die dieren produceren (zie 2.2 Oriëntatie, 3.1 Onderzoek kent het verschil tussen hard en zacht (zie 2.2 Oriëntatie, 3.2 Uitvoeren Onderzoek, 4.1 Onderzoek,4.2 Uitvoeren, 4.3 Presenteren, 5.3 Presenteren); kent het verschil tussen hoog en laag (zie 2.2 Oriëntatie, 3.1 Onderzoek); 4

5 kent het verschil tussen kort en lang (zie 3.1 Onderzoek); ontdekt dat omgevingen geluid beïnvloeden (zie 3.1 Onderzoek); kent geluiden en bewegingen in relatie tot menselijke en dierlijke gedragingen en emoties (zie 3.2 Uitvoeren, 4.2 Uitvoeren); maakt kennis met klanken van instrumenten (zie 3.1 Onderzoek); maakt kennis met de relatie tussen tempo, dynamiek en beweging (zie 3.2 Uitvoeren, 3.3 Presenteren 4.3 Presenteren, 5.2 Uitvoeren, 5.3 Presenteren); Vaardigheidsdoelen De leerling: geeft zijn ideeën vorm in beweging en klank (algemeen); geeft met hulp van de leerkracht betekenis aan geluid, muziek en tekst door luisteren, benoemen, praten en verhalen verzinnen (algemeen); volgt een leerling in beweging (zie 2.2 Oriëntatie); reageert, met muziek, op beweging en dirigeert geluid en stilte (zie 2.2 Oriëntatie, 4.2 Uitvoeren, 43. Presenteren); imiteert geluiden met variatie in tempo, richting en dynamiek (zie 2.2 Oriëntatie); imiteert, als een dier, menselijke gedragingen en emoties met geluid en beweging in verhaalvorm (zie 3.2 Uitvoeren, 3.3 presenteren, 4.2 Uitvoeren, 4.3 Presenteren); relateert klank, tempo en dynamiek van geluid aan fantasiesferen en verhalen (zie 4.1 Onderzoek); experimenteert en varieert met klank, tempo en dynamiek van geluid (zie 4.1 Onderzoek); koppelt een geluid van een voorwerp of instrument aan een dier (zie 4.1 Onderzoek); koppelt een geluid aan een menselijke gedraging of emotie (zie 4.2 Uitvoeren); reageert, met beweging, op muziek (zie 4.2 Uitvoeren, 4.3 Presenteren); begint en stopt op tijd met bewegen en musiceren (zie 4.3 Presenteren); musiceert en beweegt, eigen werk, tijdens een presentatie (zie 3.3, 4.3, 5.3); Houdingsdoelen De leerling: luistert met aandacht naar geluiden, muziekvoorbeelden en naar het spel van medeleerlingen (algemeen); luistert gericht en stelt (spontane) vragen (algemeen); ste eeuwse competenties Informatie volgt binnenkort 5. Benodigdheden Algemeen Digibord Computer Introductie Een prentenboek naar keuze (zie de lijst in de projectbeschrijving) Tafel of dozen voor Dierenhotel Oriëntatie Eventueel een instrument dat een ritselgeluid maakt, bijvoorbeeld een cabassa Eventueel een instrument dat watergeluiden maakt, bijvoorbeeld een paar tonen van een klokkenspel 5

6 Eventueel een instrument dat ruisgeluiden maakt, bijvoorbeeld een handtrom waar je over wrijft of een regenstok Deelopdracht 1 Wasco, krijt of kleurpotloden, grote vellen papier (A1) Deelopdracht 2 Schoolinstrumentarium (mocht er niks voorhanden zijn, gebruik dan de alternatieven uit de projectbeschrijving) 6. Didactische werkvormen Informatie volgt binnenkort 7. Projectplanning Introductie project: Filosofisch gesprek: Oriëntatie: Deelopdracht 1: Deelopdracht 2: Deelopdracht 3: 1530 minuten 15 minuten 30 minuten 60 minuten 60 minuten minuten (afhankelijk van bezoek aan voorstelling en/of kunstenaar in de klas) 8. Bezoek culturele activiteit / culturele activiteit in de school Bij de uitvoering van het project is een bezoek aan een voorstelling, tentoonstelling of vaste collectie in een Haagse culturele instelling van grote meerwaarde. Bij elk project is een wisselend aanbod van culturele activiteiten beschikbaar. Raadpleeg de website van CultuurSchakel voor het actuele aanbod of laat u informeren door de culturele instellingen. 9. Kunstenaar in de klas Bij de uitvoering van het project kan een kunstenaar betrokken worden. Raadpleeg hiervoor de website van CultuurSchakel. 10. Nederlandse taal in het project Vaktaal Begrippenlijst Nederlandse taal Werkwoorden Het instrument De muzikant De stilte De klank Het tempo Hard / zacht Laag / hoog Kort / lang Snel / langzaam De beweging Het begin / stopteken Het dierenhotel Het dierengeluid De dierentuin De boerderij Het boerderijdier Het waterdier Het aquarium Het luchtdier Het wilde dier Lief / stout Somber / blij Groot / klein Bouwen Bewegen Leiden Schuifelen Ritselen Reageren Stilstaan Sissen Fluiten Tekenen 6

7 Druk / rustig Zwaar / licht De zwerm (vogels) De school (vissen) De beweger 11. Gerelateerde leergebieden Taal (woordenschat): leren van nieuwe woorden Taal (spreekvaardigheid): verwoorden van ideeën, klank, vertellen, zingen Wereldoriëntatie (natuur): dieren en omgeving Beeldende vorming: tekenen van dieren Drama: stem en bewegingsonderzoek naar de identiteit van een dier Bewegingsonderwijs: bewegingsonderzoek naar verschillende (groepen) dieren. 12. Bronnen Introductie Een keuze uit de volgende prentenboeken: Kikker, Max Velthuijs We hebben er een geitje bij!, Marjet Huiberts (Gottmer, 2015) De dieren van Fiep, Fiep Westendorp (Querido, 2014) Dribbel naar de boerderij, Eric Hill (Unieboek/Het Spectrum, 2014) Van mug tot olifant, Ingrid en Dieter Schubert (Lemniscaat, 2014) Over een kleine mol die wil weten wie er op zijn kop gepoept heeft, Werner Holzwarth en Wolf Erlbruch (De Vries & Brouwers, 2002) 13. Tijdlijn Prehistorie 50 v. C 3000 v. C. 500 na C nu 14. Beoordelen Informatie volgt binnenkort 15. Promotie Film de uitvoeringen van de leerlingen en zet de filmpjes op de website van uw school. 16. Van de Haagse collega s Informatie volgt binnenkort 7

8 17. Ouderbetrokkenheid Schakel ouders in bij het bezoeken van een voorstelling. Nodig ze uit bij de uitvoering van deelopdracht Bijlagen Het beoordelingsformulier voor de leerkracht en de toelichting op het beoordelingsmodel vindt u op de volgende pagina s. 8

9 Beoordelingsmodel docent In te vullen door de leerkracht Naam leerling: Groep: School: Datum: Discipline: Project: ± nvt 1. Samenhang Oriëntatie, Onderzoek en Resultaat de samenhang tussen de verschillende fases in het creatief proces Toelichting: Zeggingskracht Resultaat en Presentatie de zeggingskracht van het werk en de wijze van presenteren Toelichting: Reflectie zinvol mondeling/schriftelijk reflecteren op Oriëntatie, Onderzoek, Resultaat & Presentatie Toelichting: Attitude concentratie, doorzettingsvermogen, inzet, nieuwsgierigheid en samenwerking Toelichting: Tops Het volgende is echt goed gegaan: Tip Wat zou kunnen verbeteren:

10 Toelichting op het beoordelingsmodel 1. Samenhang Oriëntatie, Onderzoek en Resultaat Hier beoordeelt u de samenhang tussen de verschillende stappen uit het creatief proces. De leerling heeft zich met de groep georiënteerd op het project, o.a. door deelname aan het filosofisch gesprek. De leerling heeft in totaal drie onderzoekjes uitgevoerd. De leerling heeft een product gemaakt of resultaat bereikt. 2. Zeggingskracht Resultaat en Presentatie Hier beoordeelt u de zeggingskracht van het gemaakte product of het bereikte resultaat. De zeggingskracht wordt bepaald door de combinatie van de keuze en toepassing van de: 1. Betekenis: datgene wat het product uitdrukt, dat wat het betekent: het verhaal/de voorstelling. Het gaat om de betekenis die de leerling wil uitdrukken, maar ook om de betekenis die de beschouwer aan het beeld geeft. 2. Vorm: de vormgevingselementen die het resultaat bepalen: ruimte, kleur, textuur, compositie, vorm(soorten), herhaling, contrast, frasering, articulatie, etc. 3. Materiaal en techniek: het gebruik van de materialen, technieken, apparatuur, voorwerpen, attributen, belichting, geluid, kostuums, grime, decorstukken, instrumenten, etc. 3. Reflectie Bij elke stap van het creatief proces komt reflectie aan bod. Dat kan in de vorm van vragen die de leerling mondeling beantwoordt, een gesprekje of een schriftelijk verslag. Ook de zelfbeoordeling van de leerling kunt u hierin meenemen. 4. Attitude Hier beoordeelt u de verschillende aspecten van de werkhouding van de leerling: de concentratie, het doorzettingsvermogen, de inzet, de nieuwsgierigheid en de mate van samenwerking. 5. Tops Er zijn altijd positieve opmerkingen te plaatsen. Noem er twee. 6. Tip Noteer hier een aandachts of verbeterpunt. Dat kan over alle bovenstaande beoordelingspunten gaan. 10