INFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT HISTORISCHE PLEKKEN

Transcriptie

1 INFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT HISTORISCHE PLEKKEN Leerlijn Cultureel Erfgoed Thema Identiteit Groep 5 en 6 september 2016

2 Cultuuronderwijs op zijn Haags Leerlijn Cultureel Erfgoed Thema Identiteit Groep 5 en 6 september 2016 Dit document wordt regelmatig geactualiseerd. Kijk voordat u ermee aan de slag gaat op voor de nieuwste versie. Met deze informatie en de projectbeschrijving kunt u zelf uw lessen voorbereiden. Het project kan worden uitgevoerd in 68 lesuren van 45 minuten. 2

3 Inhoudsopgave 1. Korte beschrijving van het project 4 2. Leerinhouden 4 3. Leerdoelen ste eeuwse competenties 4 5. Benodigdheden 5 6. Didactische werkvormen 5 7. Projectplanning 5 8. Bezoek culturele activiteit / culturele activiteit in de school 5 9. Kunstenaar in de klas Nederlandse taal in het project Gerelateerde leergebieden Bronnen Tijdlijn Beoordelen Promotie Van de Haagse collega s Ouderbetrokkenheid Bijlagen 7 3

4 1. Korte beschrijving van het project Onderwerp van dit Cultureel Erfgoedproject is Identiteit. In het project Historische plekken wordt de leerling zich bewust van de diversiteit van Cultureel Erfgoed om zich heen en dat Cultureel Erfgoed invloed heeft op hun identiteit. De leerling ontdekt dit door onderzoek doen naar Haagse helden, standbeelden in Den Haag en het samenstellen van een Haagse highlights tour. In deelopdracht 1 ontmoet de leerling belangrijke personen uit Den Haag. Hij ontdekt waarom een persoon voor iemand belangrijk kan zijn en voor iemand anders juist helemaal niet. Vervolgens gaat de leerling op zoek naar een Haagse held. Helden zijn er op allerlei gebieden: een voetballer, een zanger, een belangrijk bewindspersoon, een schilder etc. Mogelijke helden zijn Lex Immers, Anouk, Spinoza, Mandela, Mozart, Huygens, Anna Paulowna, Mauve, Van Gogh, Willem Alexander, Maxima, etc. Hij verwerkt dit door verschillende teksten te schrijven (heldendicht, interview, dialoog) en strips te tekenen. Bij deelopdracht 2 bekijkt en onderzoekt de leerling Haagse beelden en monumenten: zijn deze gemaakt voor een held of een belangrijke gebeurtenis? Waarom staan ze waar ze staan? Naar aanleiding van dit onderzoek maakt de leerling tekstborden bij standbeelden en ontwerpt zelf een standbeeld. Ten slotte staan in deelopdracht 3 interessante, historische en toeristische Haagse plekken centraal. Op basis van onderzoek naar deze plekken, ontwerpt de leerling een eigen highlights tour. Bij deze verwerking spelen plattegronden, folders, teksten en samenwerking een belangrijke rol. Deze laatste deelopdracht geeft de leerling de mogelijkheid opgedane kennis en ervaringen te koppelen aan zijn eigen voorkeuren, kortom: zijn eigen stukje identiteit gerelateerd aan Haags Cultureel Erfgoed. Leefwereld leerling: het project gaat over de directe leefomgeving van de leerling. Door de inzet van een held of door een bezoek aan een museum of wandeling in de stad wordt een link gelegd met professionele kunst. Maatschappelijke relevantie/context: het thema speelt in op burgerschap. Je betrokken voelen bij de maatschappij en je er onderdeel van voelen. 2. Leerinhouden Helden, belangrijke Hagenaars, beelden en monumenten in de stad, (toeristische) highlights, rondleiding. 3. Leerdoelen Kennisdoelen De leerling: Leert wat de term historische plek betekent en hoe hij een historische plek herkent (zie 1 introductie) Weet wat een held is (zie 2 oriëntatie) Leert in grote lijnen waar Vincent van Gogh, Christiaan Huygens, Baruch Spinoza en Domela Nieuwenhuis bekend om staan (zie 2.2 oriëntatie) Noemt een aantal Haagse helden op verschillende gebieden (sport, geschiedenis, muziek, enz.) (zie 3.1 onderzoek) Leert wat de termen figuratiefnon figuratief, sokkel, ordenen, uitstraling, functie betekenen in relatie tot standbeelden (zie 4.1 onderzoek) Weet wat de beeldenroute van Peter Struyken is (zie 4.4 evalueren) Noemt minstens drie monumenten in de omgeving (o.a. Paleis Noordeinde) (zie 5.1 onderzoek, 4.4 evalueren) 4

5 Noemt de belangrijkste (toeristische en/ of betekenisvolle) plekken van Den Haag (zie 5.1 onderzoek) Vaardigheidsdoelen De leerling: Benoemt de kenmerken zijn van een held (zie 2.2 oriëntatie) Verzamelt en analyseert informatie via verschillende bronnen over personen, standbeelden en plekken in de stad (zie 3.1 onderzoek, 3.2 uitvoeren, 4.1, 5.1 onderzoek) Vertaalt verzamelde en geanalyseerde informatie naar een eigen product/werkstuk (zie 3.2, 4.2 uitvoeren) Schrijft verschillende soorten teksten over helden (zie 3.2 uitvoeren) Stelt interview vragen op. (3.2 uitvoeren) Tekent een strip over helden (zie 3.2 uitvoeren) Legt de overeenkomsten/verschillen vast tussen twee helden (zie 3.2 uitvoeren) Schrijft zelf een tekst over helden schrijven en draagt deze voor (zie 3.3 presenteren) Presenteert en beargumenteert zijn eigen werk (zie 3.3, 4.3, 5.3 presenteren) Ontwerpt een standbeeld naar aanleiding van zijn held (zie 4.2 uitvoeren) Kan zijn weg in de stad vinden met behulp van een plattegrond of route (zie 5.1 onderzoek) Telt een stadstour samen en maakt hierbij gebruik van een plattegrond, folder en/of wandel/fietsroute (zie 5.2 uitvoeren) Houdingsdoelen De leerling Is trots op zijn resultaten: zowel oriënterend, onderzoekend en uitvoerend (algemeen) Heeft een betrokken houding (algemeen) Heeft een nieuwsgierige en onderzoekende houding (algemeen) Is zich bewust van zijn eigen leven binnen een historische context (algemeen) Wil graag samenwerken met klasgenootjes (algemeen) ste eeuwse competenties Communiceren Doelgericht informatie uitwisselen Communicatieve situaties en technieken hanteren Samenwerken Onderhandelen en afspraken maken Effectief communiceren Rollen (h)erkennen Hulp kunnen vragen, geven en ontvangen Onderhandelen en afspraken maken Functioneren in heterogene groepen Kritisch denken Informatie interpreteren, analyseren en synthetiseren Effectief redeneren en formuleren Betekenisvolle vragen stellen Kritisch reflecteren op het eigen leerproces Mediawijsheid Zoeken naar bronnen en informatie Bewust, kritisch en actief omgaan met media 5

6 Digitale geletterdheid Informatie behoefte signaleren en analyseren, relevante informatie zoeken, selecteren, verwerken en gebruiken 5. Benodigdheden Algemeen: Digibord Computers voor de leerlingen Internetverbinding Printer Fototoestel Filmcamera Introductie: Bronnen Oriëntatie: Leesteksten Deelopdracht 1: Verkleed spullen A3vellen postervellen behangers lijm in potjes + lijmkwasten Scharen Pennen Oude tijdschriften (zachte) kleurpotloden/ stiften/grijze tekenpotloden Deelopdracht 2: A3vellen postervellen behangers lijm in potjes + lijmkwasten Scharen Pennen Oude tijdschriften (zachte) kleurpotloden/ stiften/grijze tekenpotloden Deelopdracht 3: A3vellen postervellen behangers lijm in potjes + lijmkwasten Scharen Pennen Oude tijdschriften (zachte) kleurpotloden/ stiften/grijze tekenpotloden Kopieën van plattegrond van Den Haag 6. Didactische werkvormen Instructie Leerkracht in spel : leerkracht komt verkleed te klas binnen (zie 1 introductie) Bezoek culturele instelling: kennis vergaren (zie 1 introductie) 6

7 Op stap gaan: kennis vergaren/onderzoeken (zie introductie) Uitleggen/voordoen/vertellen/laten zien (diverse media) (zie 1 introductie, 2.2 oriëntatie, 3.1, 4.1, 5.1 onderzoek) Thema onderwerp inzichtelijk maken in de klas (algemeen) Kennisquiz (algemeen) Interactie vragen stellen: filosofisch gesprek/reflectievragen (algemeen) beargumenteren/discussiëren: Socratisch gesprek (zie 3.1 onderzoek) informatie verzamelen: diverse media (zie 3.1, 4.1 onderzoek, 3.2 uitvoeren,) Vragen stellen: presenteren, evaluatie (algemeen) Feedback geven: leerlingleerling, leerkrachtleerling, toptiptop (zie 3.3, 4.3, 5.3 presenteren 3.4, 4.4, 5.4 evalueren) Presenteren: beargumenteren/uitleggen/laten zien (zie 3.3, 4.3, 5.3 presenteren) Vertellen/vragen beantwoorden over wat er geleerd is: klassengesprek, petje oppetje af (zie 3.4, 4.4, 5.4 evalueren) Interviewen: held (zie 3.2 uitvoeren) Opdrachtsvormen Studeren/onderzoeken: leesteksten (zie 2.2 oriëntatie) Mindmap: clusteren/associëren (zie 2.2 oriëntatie) Functie rollen verdelen (zie 3.1 onderzoek) Stellen, diverse teksten: opgedane kennis vertalen (zie 3.2 uitvoeren) Striptekenen: opgedane kennis vertalen (zie 3.2 uitvoeren) Overeenkomsten/verschillen: beeldmateriaal, Venndiagram (zie 3.2 uitvoeren) Informatiebord maken: verzamelde informatie (zie 4.2 uitvoeren) Samenwerkingsvormen Organiseren: tentoonstelling/stadstour (zie 3.3, 4.3, 5.3 presenteren) functierollen verdelen ( zie 3.3, 4.3, 5.3 presenteren) Spelvormen Liedjes zingen/luisteren (zie 1 introductie) Voordragen (zie 3.3, 4.3 presenteren) 7. Projectplanning Introductie project: Filosofisch gesprek: Deelopdracht 1: Deelopdracht 2: Deelopdracht 3: 30 minuten (90 minuten extra bij bezoek aan een museum). 15 minuten 90 minuten 90 minuten tussen 120 minuten en 180 minuten 8. Bezoek culturele activiteit / culturele activiteit in de school Met diverse bestaande stadswandelingen/ programma s kan (een deel van) de stad worden ontdekt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan Rondje Hofvijver (Haags Historisch Museum) of wandelingen van Prodemos of de VVV. Zie ook In o.a. het Haags Historisch Museum en Museum de Gevangenpoort (gebroeders De Witt, Koningshuis, enz) of het Mauritshuis (Huygens, stadhouders, schilders) kunnen Haagse helden worden bekeken. Zie voor meer mogelijkheden 7

8 9. Kunstenaar in de klas Held in de klas: een (bekende) Hagenaar wordt uitgenodigd in de klas: voetballer, schrijver, muzikant, enz), maar het kan ook iemand zijn die niet per se bekend is maar wel een held (vrijwilliger, brandweer, enz). Deze persoon vertelt over diens werk. Ook kan een archeoloog of historicus verbonden aan een Haagse instelling over een historisch figuur komen vertellen. 10. Nederlandse taal in het project Vaktaal Begrippenlijst (Haags Historisch) Museum Rondleiding Stadswandeling Stadstour Monument Beeld Epos Heldendicht Standbeeld Bron Plattegrond Historie Figuratief/nonfiguratief Sokkel Decoratief Geschiedenis Vormgeving Beeldmateriaal Beeldenroute Ontwerp Nederlandse taal Wijk Schurk Folder Held Gids Dialoog Heldendaad interview omgeving kenmerk samenleving onderzoek eigenschap invloed Overeenkomst/verschil Formaat Uitstraling Maatregel Aanpassing Tekstbord Plattegrond Reclame Toerist Highlight/hoogtepunt Meerderheid Reclame Uitwisseling Bijdrage Totstandkoming Tussenoplossing Eindresultaat Favoriet Specifiek Achterwege Waardevol Gemeenschappelijk Werkwoorden Herdenken Vervullen Vergelijken Argumenteren Discussiëren Verlopen Voordragen 8

9 Presenteren Ordenen Aanvullen Wijden Vermijden Toelichten Samenstellen Tonen Inventariseren Gerelateerde leergebieden Beeldend: monumenten en beeldhouwkunst Aardrijkskunde: stadsopbouw, wijken, plattegrond Taal (stellen): diverse teksten schrijven Taal (begrijpend lezen): diverse teksten lezen Rekenen (ruimtelijk inzicht): route samenstellen via plattegrond Bronnen Introductie: Oriëntatie: Spinoza: Vincent van Gogh: gh Christiaan Huygens: gh Boek Met eigen Ogen door Rob Claassen: verhalen over Vincent van Gogh en Domela Nieuwenhuis Deelopdracht 1: Google Earth Deelopdracht 2: Boek Met eigen Ogen door Rob Claassen: verhalen over Vincent van Gogh en Domela Nieuwenhuis Deelopdracht 3: Google Earth Google Earth Divers De VVV Den Haag is een rijke bron van informatie over toeristische hoogtepunten in de stad. 9

10 13. Tijdlijn Prehistorie 50 v. C 3000 v. C. 500 na C nu 14. Beoordelen Voor het beoordelen van de leerlingenprestaties kunt u gebruik maken van het beoordelingsformulier voor leerkracht en leerling. De vier beoordelingscriteria zijn afgestemd op de kerndoelen kunstzinnige oriëntatie en de uitgangspunten van COH. De leerlingenprestaties in het gehele project worden meegenomen in de beoordeling. Voor leerlingen vanaf groep 5 of 6 is een zelfbeoordelingsformulier beschikbaar. U kunt zelf inschatten in hoeverre uw leerlingen in staat zijn het formulier te gebruiken. Voor het gebruiken van de formulieren is een korte toelichting beschikbaar. De formulieren en toelichting vindt u onder hoofdstuk Promotie Fotografeer of digitaliseer indien nodig de eindresultaten en zet deze op de website van uw school. 16. Van de Haagse collega s Licht de leerlingen van tevoren in dat er een kunstenaar op bezoek komt, wat zijn of haar bezoek in zal houden en attendeer ze erop dat ze vragen mogen stellen aan de kunstenaar. 17. Ouderbetrokkenheid Bijdrage ouders: begeleiding stadswandeling, bezoek aan een culturele instelling en bekijken presentaties. 18. Bijlagen Niet van toepassing 10