INFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT ZO BEN IK

Transcriptie

1 INFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT ZO BEN IK Leerlijn Beeldend Thema Identiteit Groep 5 en 6 30 november 2016

2 Cultuuronderwijs op zijn Haags Leerlijn Beeldend Thema Identiteit Groep 5 en 6 30 november 2016 Dit document wordt regelmatig geactualiseerd. Kijk voordat u ermee aan de slag gaat op voor de nieuwste versie. Informatie voor de leerkracht is opgesteld ter verduidelijking van en aanvulling op de bijbehorende projectbeschrijving. Met beide documenten kunt u zelf uw lessen voorbereiden. Het project kan worden uitgevoerd in maximaal 68 lesuren van 45 minuten. Leerdoelen In hoofdstuk 3 vindt u de leerdoelen. Gezien de vakoverstijgende opzet van dit project, kunt u een aantal van deze doelen ook gebruiken bij het registreren van doelen bij andere leergebieden. Elementen binnen dit project die in andere leergebieden aan de orde komen, kunt u ook terugvinden in hoofdstuk 10 (Nederlandse taal) en in hoofdstuk 11 (Gerelateerde leergebieden). Benodigdheden In hoofdstuk 5 vindt u een lijst met benodigdheden die u kunt gebruiken bij het uitvoeren van dit project. In deze lijst kunt u materialen tegenkomen die niet in de projectbeschrijving staan. Deze extra materialen zijn opgenomen zodat u een keuze kunt maken uit meerdere mogelijkheden. Naast de lijst met benodigdheden vindt u een lijst met bronnen die overeenkomen met de genoemde bronnen in de projectbeschrijving. Didactische werkvormen Bij de beschrijvingen van de didactische werkvormen in hoofdstuk 6 kunt u werkvormen tegenkomen die niet letterlijk terug te vinden zijn in de projectbeschrijving. Ook hier zijn deze extra werkvormen opgenomen zodat u een keuze kunt maken voor de uitvoering van uw lessen. 2

3 Inhoudsopgave Korte beschrijving van het project... 4 Leerinhouden... 4 Leerdoelen ste eeuwse competenties... 6 Benodigdheden... 7 Didactische werkvormen... 8 Projectplanning... 9 Bezoek culturele activiteit / culturele activiteit in de school... 9 Kunstenaar in de klas... 9 Nederlandse taal in het project Gerelateerde leergebieden Bronnen Tijdlijn Beoordelen Promotie Van de Haagse collega s Ouderbetrokkenheid Bijlagen

4 1. Korte beschrijving van het project Het thema van dit project binnen de discipline Beeldend is Identiteit. Onder de titel ZO BEN IK wordt de leerling zich bewust van het feit dat familie en omgeving invloed hebben op zijn identiteit. Waar voelt de leerling zich thuis, bij wie hoort hij? Bij familie, klasgenootjes, de voetbalclub of een geloofsgemeenschap? De leerling leert deze ervaringen te verbeelden met behulp van verschillende materialen, technieken en beeldaspecten. Deelopdracht 1: Strip ik In deelopdracht 1 onderzoekt de leerling zijn eigen levensverhaal. Hij leert dit verhaal op verschillende manieren verbeelden, bijvoorbeeld in een strip, waarbij begrippen als maatvoering, kadering, uitsnede, voor en achtergrond, detail, lijnvoering, vorm, compositie en kleurgebruik belangrijke aspecten vormen. Een andere manier is het tekenen van een zelfportret naar aanleiding van een selfie. Hier leert de leerling onder andere het verschil tussen het maken van een snelle schets en het uitwerken van een kunstwerk. Het is van belang dat de leerling leert dat verhoudingen de basis zijn bij het tekenen van een portret. Deelopdracht 2: Wat een figuur In deelopdracht 2 gaat de leerling zich verdiepen in een mobile. Wat is een mobile, hoe wordt het gemaakt, welke materialen kunnen er worden gebruikt en welke technische kanten spelen een belangrijke rol? De leerling gebruikt ervaringen uit zijn verleden om zelf een mobile te ontwerpen en maken. Deelopdracht 3: Kijk mij eens Ten slotte staat in deelopdracht 3 het maken van een kijkdoos centraal. Alle opgedane kennis en ervaringen uit deelopdracht 1 en 2 neemt de leerling mee in deze opdracht en hij past deze zo veel mogelijk toe. De leerling gebruikt de kijkdoos om zo veel mogelijk van zichzelf te laten zien niet alleen ervaringen, maar ook hobby s, idolen, talenten, uiterlijk, teksten, etc. Zo ontstaat een compleet beeld van de (culturele) identiteit van de leerling. Leefwereld leerling Identiteit is een veelomvattend onderwerp. Kinderen op deze leeftijd hebben al veel meegemaakt en doen al veel verschillende dingen. Hierdoor worden voorkeuren en talenten zichtbaar. Vaak zijn kinderen zich nog niet bewust van al deze verschillende kanten van zichzelf. Door dit te onderzoeken en te verbeelden krijgen kinderen meer inzicht in wie ze zijn, wat ze willen, denken en kunnen. Professionele kunst Identiteit speelt een grote rol in het werk van menig beeldend kunstenaar. In dit project wordt duidelijk waarom kunstenaars identiteit zo belangrijk vinden en het binnen de beeldende kunst een grote drijfveer is. Maatschappelijke relevantie/context Eigenheid en identiteit spelen een grote rol in onze huidige maatschappij. Het is belangrijk dat kinderen ervaren dat het goed is om jezelf te zijn, om eigen te zijn. Het ontdekken en laten zien van deze eigenheid is een belangrijk onderwerp in dit project. 2. Leerinhouden (Culturele) identiteit, portret, zelfportret, stripverhaal, kadering, uitsnede, standpunt, voorgrond, achtergrond, verhoudingen in een gezicht, evenwicht, balans, compositie, snelle schets versus tekening, perspectief en lichtinval. 4

5 3. Leerdoelen Kennisdoelen De leerling: oriënteert zich op de volgende begrippen m.b.t. een (zelf)portret: materialen, technieken, kenmerken, basisvormen, verhoudingen, en profil, en face, driekwart (zie 2. Oriëntatie); leert de begrippen vlak, reliëf en ruimtelijk (zie 2. Oriëntatie); kent de belangrijkste verhoudingen in het gezicht (zie 2. Oriëntatie); leert wat de beeldaspecten licht/donker, compositie, kleurgebruik en lijnvoering inhouden (zie 3.1. Onderzoek, 3.2. Uitvoeren); kan de opgedane kennis uit de onderzoeksfase m.b.t. de kenmerken van een strip toepassen in eigen werk (zie 3.2. Uitvoeren); bekijkt mobiles en leert over de beeldende kenmerken en de functie ervan (zie 4.1. Onderzoek); begrijpt de functie en de mogelijkheden van een kijkdoos (zie 5.1. Onderzoek); gebruikt opgedane kennis uit deelopdracht 1 en 2 bij het maken van een kijkdoos (zie 5.1. Onderzoek); maakt een kijkdoos waarbij begrippen als compositie, lichtinval en perspectief leidend zijn (zie 5.2. Uitvoeren); begrijpt dat je omgeving je kan vormen als mens en kan dit gegeven tonen in beeldend werk (algemeen). Vaardigheidsdoelen De leerling: vertelt en beantwoordt vragen over familie en herinneringen (zie 2. Oriëntatie); tekent (in tweetallen) in twee kleuren een portret met kenmerken van twee gezichten (zie 2. Oriëntatie); verzamelt informatie over belangrijke familiegebeurtenissen en over zijn eigen identiteit (zie 3.1., 4.1. Onderzoek); verbeeldt zijn identiteit in verschillende werkstukken (algemeen); maakt een paspoort met persoonlijke gegevens (zie 3.1. Onderzoek); maakt een selfie als basis voor een zelfportret (zie 3.1. Onderzoek); onderzoekt kenmerken van strips: tekstballonnen, kaders, details, lijnvoering, stijl, kleurgebruik, compositie, licht/donker (zie 3.1. Onderzoek); tekent een snelle schets van een selfie (zie 3.1. Onderzoek); tekent een strip van zijn levensverhaal waarbij de kwaliteit voorop staat (zie 3.2. Uitvoeren); presenteert en beargumenteert zijn eigen werk (zie 3.3., 4.3., 5.3. Presenteren); maakt een stripkrant van eigen werk en het werk van klasgenootjes (zie 3.3. Presenteren); maakt een selectie van de strips voor in de (digitale) schoolkrant (zie 3.3. Presenteren); schrijft korte teksten bij verzameld materiaal (zie 4.1. Onderzoek); vergelijkt zijn eigen werk met dat van klasgenootjes en vertelt hierover (zie 4.1. Onderzoek); tekent een ontwerp van een mobile (zie 4.2. Uitvoeren); maakt een eenvoudige constructie van een mobile (zie 4.2. Uitvoeren); geeft in een gesloten vorm (kijkdoos) zijn eigen (culturele) identiteit weer met behulp van verschillende materialen (zie 5.2. Uitvoeren); schrijft een stukje tekst bij zijn kijkdoos of bij die van een klasgenootje (zie 5.3. Presenteren); maakt foto s van de kunstwerken (algemeen). Houdingsdoelen De leerling: stelt zich met alle zintuigen open voor beeldende vormgeving en beeldende kunst binnen een thema of onderwerp dat aansluit bij zijn belevingswereld in binnen en buitenschoolse activiteiten (algemeen); 5

6 kan zich bij het experimenteren laten leiden door een manipulerende en onderzoekende houding (algemeen); leert dat zijn eigen werkelijkheid niet altijd hetzelfde is als wat andere mensen zien of vinden (algemeen); is trots op zijn resultaten: zowel oriënterend en onderzoekend als uitvoerend (algemeen); heeft een betrokken houding (algemeen); heeft een nieuwsgierige en onderzoekende houding (algemeen); kijkt met aandacht naar voorbeelden uit de beeldende kunst en werk van medeleerlingen (algemeen);. luistert met aandacht naar ideeën van medeleerlingen (algemeen); neemt actief deel aan de diverse gesprekken gedurende het project (algemeen) ste eeuwse competenties Creativiteit een ondernemende en onderzoekende houding denken buiten de gebaande paden en nieuwe samenhangen zien risico s durven nemen en fouten zien als leermogelijkheden creatieve technieken kennen en hanteren Kritisch denken informatie interpreteren, analyseren en synthetiseren betekenisvolle vragen stellen openstaan voor alternatieve standpunten kritisch reflecteren op het eigen leerproces Communiceren doelgericht informatie uitwisselen communicatieve situaties en technieken hanteren Samenwerken onderhandelen en afspraken maken effectief communiceren rollen (h)erkennen hulp kunnen vragen, geven en ontvangen onderhandelen en afspraken maken functioneren in heterogene groepen Probleemoplossend denken en handelen problemen signaleren, analyseren en definiëren strategieën om met onbekende problemen om te gaan kennen en hanteren Sociale en culturele vaardigheden eigen gevoelens herkennen en gekanaliseerd en constructief kunnen uiten inlevingsvermogen en belangstelling voor anderen tonen 6

7 5. Benodigdheden Algemeen fototoestel computer (kleuren)printer digibord Introductie digibord Oriëntatie digibord fototoestel voorbeelden van zelfportretten (zachte) kleurpotloden A4 of A3 tekenpapier (niet te dun) Deelopdracht 1 A5, A4, A3 en eventueel A2 tekenpapier (niet te dun) zachte kleurpotloden grijze tekenpotloden houtskool linialen gummen scharen oude tijdschriften om uit te knippen kopieën van persoonlijke gegevens leerlingen pastelkrijt zachte wascokrijtjes (Pandakrijt) lijm voor papier: behangerslijm in een pot met deksel en lijmkwast lijm voor zwaardere materialen (karton, stukjes plastic, etc.): sterke hobbylijm (kant en klaar verkrijgbaar in flessen) fototoestel kleurenprintjes van gemaakte selfies scanner algemeen presentatiemateriaal Deelopdracht 2 kopieën van diverse mobiles uit de beeldende kunst ijzerdraad rondbektangen revolvertang zij of kopkniptang touw of nylondraad kledinghanger (om de constructie aan op te hangen) papier pen scharen lijm voor papier: behangerslijm in een pot met deksel en lijmkwast lijm voor zwaardere materialen (karton, stukjes plastic, etc.): sterke hobbylijm (kant en klaar verkrijgbaar in flessen) algemeen presentatiemateriaal 7

8 Deelopdracht 3 dozen scharen breekmesjes restmateriaal verf gekleurd papier transparant gekleurd papier zilverfolie zachte kleurpotloden grijze tekenpotloden behang lijm voor papier: behangerslijm in een pot met deksel en lijmkwast lijm voor zwaardere materialen (karton, stukjes plastic, etc.): sterke hobbylijm (kant en klaar verkrijgbaar in flessen) oude tijdschriften en kranten om uit te knippen divers restmateriaal: stof, wol, blaadjes, takjes, karton, kleine plastic voorwerpen, stukjes hout eventueel lijmpistolen en houtlijm nylondraad ijzerdraad tierips gekleurd tape 6. Didactische werkvormen Instructie Leerkracht in spel : de leerkracht komt verkleed de klas binnen (zie 1. Introductie) bezoek culturele instelling: kennis vergaren (zie 1. Introductie) voorlezen: Calder De draad van Alexander van Sieb Posthuma (zie 1. Introductie) uitleggen, voordoen, vertellen, laten zien met behulp van diverse media (zie 1. Introductie, 2. Oriëntatie, 3.1., 4.1., 5.1. Onderzoek) overeenkomsten en verschillen: beeldmateriaal, venndiagram (zie 3.1., 4.1., 5.1. Onderzoek) thema of onderwerp inzichtelijk maken in de klas (algemeen) woordspin: beeldaspecten (zie 3.1., 4.1., 5.1. Onderzoek) mindmap: levensgebeurtenissen, strip, kijkdoos (algemeen) presenteren van verzamelde voorwerpen en gemaakt werk (3.3., 4.3., 5.3. Presenteren) kennisquiz (algemeen) Interactie vragen stellen: filosofisch gesprek en reflectievragen (algemeen) feedback geven: leerlingleerling, leerkrachtleerling, toptiptop (algemeen) zo veel mogelijk antwoorden op een vraag: vragen doorgeven (algemeen) kringgesprek: vertellen en vragen beantwoorden over familie en herinneringen (zie 2. Oriëntatie) luisteren naar en vragen stellen aan een expert (zie 3.1. Onderzoek) presenteren van eigen werk: vertellen en uitleggen (zie 3.3., 4.3., 5.3. Presenteren, 4.1. Onderzoek) Opdrachtvormen tekenen: portret met twee gezichten (zie 2. Oriëntatie) materiaal verzamelen: levensgebeurtenissen, eigen identiteit (zie 3.1., 4.1. Onderzoek) maken: paspoort (zie 3.1. onderzoek) 8

9 onderzoek: strips (zie 3.1. Onderzoek) fotograferen: selfie (zie 3.1. Onderzoek) schetsen: zelfportret (zie 3.1. Onderzoek) tekenen: strip (zie 3.2. Uitvoeren) stellen: bij materiaal eigen identiteit (zie 4.1. Onderzoek) ontwerpen: mobile (zie 4.2. Uitvoeren) maken: mobile (zie 4.2. Uitvoeren) Samenwerkingsvormen tweetallen: portret tekenen met twee gezichten (zie 2. Oriëntatie) stripkrant (zie 3.3. presenteren) schoolkrant: selectie strips (zie 3.3. Presenteren) maken: mobile (zie 4.2. Uitvoeren) functie rollen verdelen (zie 3.3., 4.3., 5.3. Presenteren) organiseren: tentoonstelling (zie 3.3., 4.3., 5.3. Presenteren) samenstellen: tentoonstelling (zie 3.3., 4.3., 5.3. Presenteren) 7. Projectplanning Introductie project: Filosofisch gesprek: Deelopdracht 1: Deelopdracht 2: Deelopdracht 3: 30 minuten (90 minuten extra bij bezoek aan een museum) 15 minuten minuten minuten minuten 8. Bezoek culturele activiteit / culturele activiteit in de school Als onderdeel van het project kan een culturele instelling worden bezocht en een les worden gevolgd waarin de nadruk ligt op de weergave van personen en/of identiteit. Denk bijvoorbeeld aan het museumprogramma Zo ben ik in het Mauritshuis, dat gevolgd kan worden ter introductie van het thema of als oriëntatie op de portretopdracht. Leerlingen bekijken en bespreken in deze les samen met een museumdocent beroemde portretten van de Hollandse Meesters. Daarna gaan ze in de Kunstwerkplaats zelf aan de slag met het maken van portretfoto s, waarbij ze de effecten van standpunt, uitsnede en compositie leren. 9. Kunstenaar in de klas Tijdens dit project kan een kunstenaar en/of vormgever in de klas worden uitgenodigd in wiens werk de relatie tussen identiteit en familie centraal staat. Een voorbeeld van een kunstenares is Gerjanne van Zuilen. Naast haar individuele beeldende werk gaat zij de samenwerking aan met haar eeneiige tweelingzus Marijke die ook beeldend kunstenaar is. In haar leven en werk speelt identiteit in relatie tot familie een belangrijke rol. Ze vraagt zich af wie ze zou zijn als ze geen tweelingzus had. Waar houd je zelf op en begint de ander? Zo nauw als ze verbonden zijn, proberen de beide zussen toch hun eigen identiteit te ontdekken. Die zoektocht vormt het vertrekpunt in hun werk. 9

10 10. Nederlandse taal in het project Vaktaal Begrippenlijst Nederlandse taal Werkwoorden het symbool het kenmerk de verhouding de voorstelling de basisvorm het portret de schets het ontwerp kadreren de afsnijding de mobile het evenwicht de flexibiliteit de structuur het evenwicht de tekstballon en face en profil drie kwart de voorgrond de achtergrond het perspectief het standpunt de uitsnede de functie portretteren de beeldaspecten: vorm, kleur, licht/donker, compositie, lijnvoering vlak reliëf/half ruimtelijk ruimtelijk de strip de cartoon het detail de sfeer de lichtinval de afbeelding de identiteit het karakter in relatie tot het paspoort de afkomst de overeenkomst/het verschil de selectie de geschiedenis het levensverhaal het gebruiksvoorwerp de familietraditie de herinnering de hobby het talent de maatschappij de stamboom overbodig de cultuur de gewoonte de maatschappij de stamboom overbodig de cultuur de gewoonte de traditie het geloof het zelfbeeld de stamboom de voorouder de eigenschap onderscheiden ervaren uitwerken schetsen tentoonstellen presenteren exposeren uitwerken verzamelen bevestigen 11. Gerelateerde leergebieden Taal (woordenschat): vergroten van woordenschat Taal (stellen): hoofdpersonen, titel, korte beschrijving Taal (spreekvaardigheid): verwoorden van ideeën, vertellen, vragen beantwoorden Wereldoriëntatie (geschiedenis): historisch besef, plaatsen van jezelf in de geschiedenis, portretten uit Middeleeuwen tot heden Rekenen/wiskunde (ruimtelijk inzicht): perspectief, licht/donker 10

11 12. Bronnen Introductie Calder De draad van Alexander van Sieb Posthuma (Leopold, 2012) Rembrandt van Typex (Oog & Blik, De Bezige Bij, Rijksmuseum, 2013) Vincent van Barbara Stok (Nijgh & Van Ditmar, 2012) (zelf)portretten, bijvoorbeeld: o Alexander Calder, Josephine Baker (1927) o Salvador Dalí, Impressies uit Afrika (1937) o Anton Corbijn, hedendaagse foto s van muzikanten o Rembrandt van Rijn, diverse portretten (17 de eeuw) o Vincent van Gogh, diverse portretten (19 de eeuw) o Philip Akkerman, hedendaagse (zelf)portretten o Andy Warhol, diverse portretten (20 ste eeuw) Deelopdracht 1 Mijn familieboekje (De Ontwerpkeet, 2012) Deelopdracht 2 Voorbeelden van mobiles: o Jesse Wine, Young Man Red (2014) o diverse mobiles van Alexander Calder o Carsten Höller, Singing Canaries Mobile (2009) Voorbeelden van kunst waarin onderdelen iets over de geportretteerde zeggen: o Hans Holbein, Robert Cheseman (1533) (vogel beroep, kleding, letters op achtergrond) o Anthony van Dyck, Portretten van Anna Wake en Peeter Stevens (1627) (kleding, familiewapens, sieraden) o Salvador Dalí, Impressies uit Afrika (1937) o Oskar Kokoschka, diverse 20 ste eeuwse portretten (kleuren en verftoetsen vertellen over karakter geportretteerde) Deelopdracht 3 Verzamelingen en kijkdozen in de kunst: o diorama s van Constant Nieuwenhuys o verzamelingen van Herman de Vries o Werk van de Haagse kunstenaar Myung Feyen o Evelyne Janssen, POPHOUSE! (2012) Algemeen diverse afleveringen van televisieprogramma Het Klokhuis over portretten de website van kunstenares Gerjanne van Zuilen Online een eenvoudige stamboom maken, bijvoorbeeld met behulp van de website Bommeltje 11

12 13. Tijdlijn Prehistorie 50 v. C 3000 v. C. 500 na C nu 14. Beoordelen Voor het beoordelen van de leerlingprestaties kunt u gebruikmaken van het beoordelingsformulier voor de leerkracht en leerling. De vier beoordelingscriteria zijn afgestemd op de kerndoelen kunstzinnige oriëntatie en de uitgangspunten van COH. De leerlingprestaties in het gehele project worden meegenomen in de beoordeling. Voor het gebruik van de formulieren is een korte toelichting beschikbaar. De beoordelingsformulieren voor leerkracht en leerling en de toelichting op het beoordelingsmodel vindt u in de bijlagen van dit document. 15. Promotie Fotografeer de werkstukken van de leerlingen en zet deze foto s op de website van uw school. 16. Van de Haagse collega s Licht de leerlingen van tevoren in dat er een kunstenaar op bezoek komt, wat zijn of haar bezoek in zal houden en attendeer ze erop dat ze vragen mogen stellen aan de kunstenaar. Begin tijdig met het verzamelen van het materiaal en schakel eventueel ouders in. Elk materiaal komt in aanmerking. Raadpleeg eventueel ook een scrapwinkel ( 17. Ouderbetrokkenheid Schakel ouders in bij het verzamelen van voorwerpen en verhalen. Vraag aan hen om het gemaakte werk van hun kind in een speciaal hiervoor versierde doos te bewaren, of op een speciale plaats in huis waar belangrijke zaken bewaard worden. Van ouders wordt in dit project ook verwacht dat ze met hun kind praten over de tijd dat zij zelf kind waren. Ook kunnen zij samen met hun kind vragen aan opa en oma stellen over de jonge jaren van de (groot)ouders. 18. Bijlagen Het beoordelingsformulier voor leerkracht en leerling en de toelichting op het beoordelingsmodel vindt u op de volgende pagina s. 12

13 Beoordelingsmodel In te vullen door de leerkracht Naam leerling: Groep: School: Datum: Discipline: Project: ± nvt 1. Samenhang Oriëntatie, Onderzoek en Resultaat De samenhang tussen de verschillende fases in het creatief proces Toelichting: Zeggingskracht Resultaat en Presentatie De zeggingskracht van het werk en de wijze van presenteren Toelichting: Reflectie Zinvol mondeling/schriftelijk reflecteren op oriëntatie, onderzoek, resultaat en presentatie Toelichting: Attitude Concentratie, doorzettingsvermogen, inzet, nieuwsgierigheid en samenwerking Toelichting: Tops Het volgende is echt goed gegaan: Tip Wat zou kunnen verbeteren:

14 Beoordelingsmodel In te vullen door de leerling Naam leerling: Groep: School: Datum: Discipline: Project: Resultaat en Presentatie Hoe vind je het resultaat en hoe vind je je presentatie ervan? nvt Toelichting: Ik vind het resultaat , omdat en de presentatie vind ik , omdat Onderzoeken Hoe heb jij onderzocht en in hoeverre is je dat gelukt? nvt Toelichting Ik heb gekozen voor : omdat, Reflectie Hoe waren je antwoorden op de reflectievragen? nvt Toelichting: Werkhouding Hoe ging het werken aan je opdracht? nvt Toelichting: Tops en Tips Wat ging erg goed en wat kan beter? Tops: Tips: Extra Is er nog iets wat je wilt opmerken? Wat betekenen de smileys? goed of uitstekend ruim voldoende voldoende nog geen voldoende 14

15 Toelichting op het beoordelingsmodel 1. Samenhang Oriëntatie, Onderzoek en Resultaat Hier beoordeelt u de samenhang tussen de verschillende stappen uit het creatief proces. De leerling heeft zich met de groep georiënteerd op het project o.a. door deelname aan het filosofisch gesprek. De leerling heeft in totaal drie onderzoekjes uitgevoerd. De leerling heeft een product gemaakt of resultaat bereikt. 2. Zeggingskracht Resultaat en Presentatie Hier beoordeelt u de zeggingskracht van het gemaakte product of het bereikte resultaat. De zeggingskracht wordt bepaald door de combinatie van de keuze en toepassing van de: 1. Betekenis: datgene wat het product uitdrukt. Dat wat het betekent: het verhaal / de voorstelling. Het gaat om de betekenis die de leerling wil uitdrukken maar ook om de betekenis die de beschouwer aan het beeld geeft. 2. Vorm: de vormgevingselementen die het resultaat bepalen, ruimte, kleur, textuur, compositie en vorm(soorten), herhaling, contrast, frasering, articulatie, etc. 3. Materiaal en techniek: het gebruik van de materialen, technieken, apparatuur, voorwerpen, attributen, belichting, geluid, kostuums, grime, decorstukken, instrumenten etc. 3. Reflectie Bij elke stap van het creatief proces komt reflectie aan bod. Dat kan in de vorm van vragen die de leerling mondeling beantwoordt, een gesprekje of een schriftelijk verslag. Ook de zelfbeoordeling van de leerling kunt u hierin meenemen. 4. Attitude Hier beoordeelt u de verschillende aspecten van de werkhouding van de leerling: de concentratie, het doorzettingsvermogen, de inzet, de nieuwsgierigheid en de mate van samenwerking. 5. Tops Er zijn altijd positieve opmerkingen te plaatsen. Noem er twee! 6. Tip Noteer hier een aandachts of verbeterpunt. Dat kan over alle bovenstaande beoordelingspunten gaan. 15