INFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT MAAKBAARHEID ALS UTOPIE

Transcriptie

1 INFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT MAAKBAARHEID ALS UTOPIE Leerlijn Interdisciplinair Thema Utopie Groep 1 en 2 juni 2017

2 Cultuuronderwijs op zijn Haags Leerlijn Interdisciplinair Thema Utopie Groep 1 en 2 juni 2017 Dit document wordt regelmatig geactualiseerd. Kijk voordat u ermee aan de slag gaat op voor de nieuwste versie. Informatie voor de leerkracht is opgesteld ter verduidelijking van en aanvulling op de bijbehorende projectbeschrijving. Met beide documenten kunt u zelf uw lessen voorbereiden. Het project kan worden uitgevoerd in maximaal 68 lesuren van 45 minuten. Leerdoelen In hoofdstuk 3 vindt u de leerdoelen. Gezien de vakoverstijgende opzet van dit project, kunt u een aantal van deze doelen ook gebruiken bij het registreren van doelen bij andere leergebieden. Elementen binnen dit project die in andere leergebieden aan de orde komen, kunt u ook terugvinden in hoofdstuk 10 (Nederlandse taal) en in hoofdstuk 11 (Gerelateerde leergebieden). Benodigdheden In hoofdstuk 5 vindt u een lijst met benodigdheden die u kunt gebruiken bij het uitvoeren van dit project. In deze lijst kunt u materialen tegenkomen die niet in de projectbeschrijving staan. Deze extra materialen zijn opgenomen zodat u een keuze kunt maken uit meerdere mogelijkheden. Naast de lijst met benodigdheden vindt u een lijst met bronnen die overeenkomen met de genoemde bronnen in de projectbeschrijving. Didactische werkvormen Bij de beschrijvingen van de didactische werkvormen in hoofdstuk 6 kunt u werkvormen tegenkomen die niet letterlijk terug te vinden zijn in de projectbeschrijving. Ook hier zijn deze extra werkvormen opgenomen zodat u een keuze kunt maken voor de uitvoering van uw lessen. 2

3 1. Korte beschrijving van het project In het project schatplek worden alle soorten schatten gevonden en gecreëerd. Van welke schatten dromen de leerlingen, welke kennen ze al en wat zijn de verborgen of onzichtbare schatten? Welke schatten zijn onmisbaar in de toekomst? Er wordt een verzameling aangelegd in, beeld, beweging en geluid. Geïnspireerd door voorbeelden uit de kunsten en andere relevante voorbeelden krijgen schatten vorm in beweging, spel en klank. Het project start met een glimmende en glinsteren restof afvalmaterialenschat.de leerlingen ontdekken de schat in henzelf, werken met textiel, maken kennis met de vier elementen en verzinnen daar passende bewegingen bij. Praten over en verzamelen grondstoffen. Halen klanken uit glas en verzinnen er zelf klanken bij. Spelen kleine scènes uit en maken een schatbewaarder. Ze verwerken hun onderzoeksresultaten in overleg en op zelfgekozen wijze in beeld, geluid en beweging. Het creatieve proces staat hierbij centraal. Toelichting Stroomdiagram Het stroomdiagram is een hulpmiddel ter ondersteuning van het creatief proces en bij het plannen van de lessen. U werkt van links naar rechts. De kolommen staan voor de fases in het proces. De kleuren van de opdrachten per fase corresponderen met de kleuren van de verschillende uitkomsten. Maak een keuze uit de opdrachten aan de hand van de ontwikkeling en kwaliteiten van de leerlingen. Het proces staat centraal, niet het eindresultaat. Ga samen met de leerlingen het experiment aan. 2. Leerinhouden Het project gaat in op de begrippen utopie en schatten. Met de leerlingen worden deze begrippen verkend en onderzocht. De leerlingen ervaren de begrippen vanuit allerlei verschillende perspectieven, waar mogelijk ondersteund door relevante kunstvormen en/of filmpjes. 3. Leerdoelen Kennisdoelen De leerling: Maakt kennis met verschillende kunstdisciplines Weet wat een schat is Weet wat recycling is Weet wat de vier elementen zijn Leert associeren Weet wat grondstoffen zijn Legt een verzameling aan Maakt een klankcompositie Maakt een bewegingscompossitie Verdiept zich in de toekomst Vergroot zijn woordenschat Vaardigheidsdoelen De leerling: kan interdisciplinair ontwerpen Kan rest of afval materialen verwerken leert sfeerbeelden te koppelen aan beweging Kan geluiden aan bewegingen koppelen kan spelend onderzoeken, ontwerpen en maken. kan fantasievol met de werkelijkheid omgaan 3

4 Houdingsdoelen De leerling: Kan met anderen samenwerken Luistert naar de bevindingen van anderen Is nieuwsgierig Kan zich inleven in de toekomst Durft te fantaseren Staat open voor nieuwe dingen Leert keuzes maken durft te experimenteren ste eeuwse competenties Creatief denken denken buiten de gebaande paden ontwerpend denken Samen werken in kleine en grote groepjes een proces doormaken Communiceren reflecteren op wat geleerd en beleefd is Sociale en culturele vaardigheden luisteren naar elkaar verschillen en overeenkomsten zien ethisch denken en maken Kritisch denken keuzes maken kritisch kijken naar eigen werk en vaardigheden 5. Benodigdheden Een plek die als schatplek kan dienen voor een verzameling die groeit. Digibord Geluids en film opnameapparatuur Fotocamera Restof afvalmaterialen Lege potjes en flesjes Slagwerkstokjes Draad, lint en andere textiel. Schaar en lijm Voorwerpen en verkleedkleding 6. Didactische werkvormen Instructie Tonen van diverse kunstwerken 4

5 Interactie Bespreken van diverse kunstwerken Bespreken van en vertellen over het gemaakte werk Bespreken van resultaten uit onderzoek Samen praten over. Opdrachtsvormen Onderzoeksopdrachten Individuele opdrachten groepsopdrachten Samenwerkingsvormen Groepswerk in kleine en grote groepen Spelvormen Inleven in helden 7. Projectplanning Introductie project: 1545 minuten Oriëntatie: minuten verdeeld over 2 opdrachten. U kunt in het stroomdiagram zelf of met de groep een route naar een uitkomst plannen. Wij adviseren om 2 onderzoeks en 2 maakopdrachten te doen. De lengte van de onderzoeks en maakopdrachten varieert van minuten 8. Bezoek culturele activiteit / culturele activiteit in de school Bij de uitvoering van het project is een bezoek aan een voorstelling, tentoonstelling of vaste collectie in een Haagse culturele instelling van grote meerwaarde. Bij elk project is een wisselend aanbod van culturele activiteiten beschikbaar. Raadpleeg de website van CultuurSchakel voor het actuele aanbod of laat u informeren door de culturele instellingen. Het in uw school programmeren van een professionele culturele activiteit behoort ook tot de mogelijkheden. 9. Kunstenaar in de klas Bij de uitvoering van het project kan een kunstenaar betrokken worden. Raadpleeg hiervoor de website van CultuurSchakel. 10. Nederlandse taal in het project Vaktaal/begrippenlijst Utopie Improviseren Kleur vorm materiaalsoort grondstof associeren textiel Nederlandse taal Schat Schatplek Afval Glinsteren Glitteren Glitters Aarde Water 5

6 Olie Lucht Natuurschatten Zilver goud Waarde Waardevol Materiaal schatbewaarder Vrolijk Enthousiast Netjes Dapper Actief Bescheiden Spontaan Creatief Belangstellend Zorgzaam Avontuurlijk luisterraar, wijs slim gevoelig precies eerlijk liefdevol geduldig behulpzaam sterk grappig ijverig aardig zelfstandig handig rustig voorzichtig sociaal leergierig nieuwsgierig zwaar laag langzaam. Vloeiend Golvend stromend kabbelend. fel puntig scherp bewegelijk heet. Licht Zweverig Langzaam ijl, zacht edelsmid 6

7 11. Gerelateerde leergebieden Wereldoriëntatie Het thema kan aansluiten bij: Oriëntatie op jezelf en je omgeving Techniek Geschiedenis Nederlandse Taal Woordenschatontwikkeling schrijven Drama Presenteren Stellen 12. Bronnen Introductie: De schat van schele Karel van Maayken Koolen, Roos Hoogland en Ellen Verheijen. De koning en zijn schat van Erik van Os: Orientatie: animatie van Ringling Computer van Chelsea Bartlett ( 2011): HINODE van Tetsuka Niiyama ( 2012): Onderzoek: Karoline H. Larsen Collective Strings Textiel Biënnale (2017) Museum Rijswijk: Claire Morgan Het symfonie slagwerkorkest met bierflessen als muziekinstrument ( 2007): Muziek met flessen( 2006): Revolution ( Life Cycle of a Drop of Water) from Chris Turner Making of BonAqua TVC from Fix Digital vimeo.com/ met de muziek: oh land wolf and I Uitvoeren Edelsmid Liesbeth Busman: Edelsmid Anne Rose Regenboog archive metal ( ) Red ribbon dance new York city school 2011 : Ribbon Dance at Preschool: 7

8 13. Tijdlijn Prehistorie 50 v. C 3000 v. C. 500 na C nu x 14. Beoordelen Voor het beoordelen van de leerlingprestaties kunt u gebruik maken van het beoordelingsformulier voor leerkracht en leerling. De vier beoordelingscriteria zijn afgestemd op de kerndoelen kunstzinnige oriëntatie en de uitgangspunten van COH. De leerlingprestaties in het gehele project worden meegenomen in de beoordeling. Voor het gebruiken van de formulieren is een korte toelichting beschikbaar. De formulieren en toelichting vindt u als afsluiting in de projectbeschrijving. 15. Promotie Er zijn verschillende mogelijkheden om het project onder de aandacht van ouders en de omgeving van de school te brengen. Foto s / filmpjes van het proces en de werkstukken op de website van de school. Ouders uitnodigen bij de presentatie van de uitkomst. Verslag van het project in de wijkkrant. 16. Van de Haagse collega s Informatie volgt binnenkort. 17. Ouderbetrokkenheid Ouders kunnen ingeschakeld worden bij: De onderzoeksopdrachten de activiteiten die buiten de school plaatsvinden de verslaglegging in foto s en filmpjes extra handen in de klas bij de maakopdrachten 18. Bijlagen Het beoordelingsformulier voor de leerkracht en de toelichting op het beoordelingsmodel vindt u op de volgende pagina s. 8

9 Beoordelingsmodel docent In te vullen door de leerkracht Naam leerling: Groep: School: Datum: Discipline: Project: ± nvt 1. Samenhang Oriëntatie, Onderzoek en Resultaat de samenhang tussen de verschillende fases in het creatief proces Toelichting: Zeggingskracht Resultaat en Presentatie de zeggingskracht van het werk en de wijze van presenteren Toelichting: Reflectie zinvol mondeling/schriftelijk reflecteren op Oriëntatie, Onderzoek, Resultaat & Presentatie Toelichting: Attitude concentratie, doorzettingsvermogen, inzet, nieuwsgierigheid en samenwerking Toelichting: Tops Het volgende is echt goed gegaan: Tip Wat zou kunnen verbeteren:

10 Toelichting op het beoordelingsmodel 1. Samenhang Oriëntatie, Onderzoek en Resultaat Hier beoordeelt u de samenhang tussen de verschillende stappen uit het creatief proces. De leerling heeft zich met de groep georiënteerd op het project, o.a. door deelname aan het filosofisch gesprek. De leerling heeft in totaal drie onderzoekjes uitgevoerd. De leerling heeft een product gemaakt of resultaat bereikt. 2. Zeggingskracht Resultaat en Presentatie Hier beoordeelt u de zeggingskracht van het gemaakte product of het bereikte resultaat. De zeggingskracht wordt bepaald door de combinatie van de keuze en toepassing van de: 1. Betekenis: datgene wat het product uitdrukt, dat wat het betekent: het verhaal/de voorstelling. Het gaat om de betekenis die de leerling wil uitdrukken, maar ook om de betekenis die de beschouwer aan het beeld geeft. 2. Vorm: de vormgevingselementen die het resultaat bepalen: ruimte, kleur, textuur, compositie, vorm(soorten), herhaling, contrast, frasering, articulatie, etc. 3. Materiaal en techniek: het gebruik van de materialen, technieken, apparatuur, voorwerpen, attributen, belichting, geluid, kostuums, grime, decorstukken, instrumenten, etc. 3. Reflectie Bij elke stap van het creatief proces komt reflectie aan bod. Dat kan in de vorm van vragen die de leerling mondeling beantwoordt, een gesprekje of een schriftelijk verslag. Ook de zelfbeoordeling van de leerling kunt u hierin meenemen. 4. Attitude Hier beoordeelt u de verschillende aspecten van de werkhouding van de leerling: de concentratie, het doorzettingsvermogen, de inzet, de nieuwsgierigheid en de mate van samenwerking. 5. Tops Er zijn altijd positieve opmerkingen te plaatsen. Noem er twee. 6. Tip Noteer hier een aandachts of verbeterpunt. Dat kan over alle bovenstaande beoordelingspunten gaan. 10