3.1 Gevangen in onhandige interacties?

Transcriptie

1 Stap 3. Wat ga je den? Jullie hebben een wens en twee handige interactiemanieren (6- pack) uitgekzen. Meestal heb je al eerder met elkaar geprbeerd dat srt wensen te realiseren, maar lukte dat niet. Dan zit jullie (ng) iets in de weg. In dit hfdstuk ga je daarm eerst kijken wat jullie nu (ng) in de weg zit. Je begint met kijken naar welke nhandige interacties er nu in jullie gezin zijn. Daarna kijk je he jij hier een aandeel in hebt. Jngeren zijn net als jij heel ged in staat m de manieren in hun gezin te herkennen en benemen. Wij merken dat heel vaak tijdens gesprekken met gezinnen. Jij ziet vast k heel scherp wat er allemaal misgaat thuis. Vaak ng scherper dan je uders! Nem straks tijdens het gesprek met je uders en brer/zus wat jij ziet znder er dekjes m te winden! Gebruik deze kwaliteit van jezelf, dan lukt het m dingen echt z te veranderen zals jij wilt! Niet te vrzichtig zijn, vertruw p wat jij merkt en ziet! 3.1 Gevangen in nhandige interacties? Wat zijn nhandige interacties? Onhandige interacties zijn niet- helpende gewnten in jullie reacties p elkaar. De patrnen in jullie reacties p elkaar waarin je vastzit, alsf je elkaar gevangen hudt. Die kettingreacties die niet lijken te kunnen stppen. Je kent ze vast wel! He bzer de één wrdt, he agressiever de ander reageert. He meer jij je mnd hudt, he meer je uders prberen m tch iets ls te peuteren. He meer je uders ju aanspren m juw zi p te ruimen, he minder jij dit gaat den en he meer zij daardr weer gaan zeuren. Die reacties waarvan jij denkt. nee he, daar gaan we weer. Vermijdende f dwingende interacties Vaak hebben die nhandige interacties een eigen karakter. In dit bek gebruiken we twee hfd- srten die we in veel gezinnen tegen kmen. De ene srt interacties is de vermijdende interacties. Vermijdende interacties zijn reacties p elkaar waarmee je elkaar versterkt in het uit de weg gaan van iets wat jullie lastig vinden. Je gaat bijvrbeeld gesprekken, lastige situaties f cnflicten met elkaar uit de weg. Een vrbeeld van een vermijdend interactiepatrn: 15

2 Milan heeft buikpijn en wil niet naar schl. Hij is bang dat andere kinderen hem zullen gaan uitlachen. Anna (zijn meder) prbeert Milan gerust te stellen. Als het echt niet lukt dan mag je naar huis te kmen, zegt ze. Maar Milan wil het helemaal niet prberen. Het gaat echt niet mama, ik denk dat ik buikgriep heb. Anna beeld zich in he rt Milan zich met velen. Ze kan het gevel niet verdragen dat hij zich niet misschien niet ged zal velen p schl. Dan blijf je vandaag maar thuis schatje, zegt ze. Milan is pgelucht. Yes, denkt hij dan hef ik me tenminste niet z rt te velen. De andere srt manieren zijn de meer dwingende interacties. Je versterkt elkaar in heftige reacties zals discussies en/f strijd ver afspraken die escaleren. Je git er juist te veel uit f prbeert dr verbaal geweld de ander een kant p te sturen die jij graag wilt. Hierdr beland je sneller in macht- strijdjes. Een vrbeeld van een dwingend interactiepatrn: Jst en zijn uders hebben vaak discussies met elkaar die vaak uitlpen p scheldpartijen. Jst wrdt gek van alle vragen ver schl. De enige manier m zijn meder te stppen met haar vragen is dr heel bs p haar te wrden en weg te lpen. Vr zijn uders is dit het bewijs dat het echt niet ged met hem gaat waardr ze hem ng meer gaat cntrleren en ng strengere regels gaat pleggen. He meer zij dat den, he meer Jst gaat schelden en schreeuwen en he minder hij zich aan de regels hudt. Waaraan herken je nhandige interacties? Onhandige interacties herken je aan gedachte die vaak de vrlper is van dit srt reacties p elkaar zals nee he, daar gaan we weer. Misschien merk je z n gedachte p wanneer je met je uders strijdt m de afspraken in huis. Je kunt dan al vaak vrspellen he jullie bze reactie p bze reactie zullen stapelen, waardr de sfeer er niet gezelliger p wrdt. Merk jij dat jij nu al vrbeelden ver je eigen situatie kunt verzinnen? Er zijn er vast wel een aantal waar je meteen aan met denken. Oefening: Kijken naar Onhandige interacties in jullie gezin. Kijk naar de nderstaande lijst met vrbeelden van nhandige interacties (vermijdende en/f dwingende) die er in jullie gezin kunnen zijn. Kruis aan welke reacties p elkaar die jij herkent. Neem daar rustig de tijd vr de kmende week. Neem juw ingevulde lijst dan mee naar het vlgende gesprek. 16

3 Lijst met vrbeelden van Onhandige interacties Manieren m met elkaar m te gaan Vermijdende interacties (uit de weg gaan) Dwingende interacties (in de hand huden) Tijd en energie steken in de relatie Ouders hebben drukke agenda, er is weinig tijd en aandacht vr elkaar. - Jngere mist aandacht van uders maar zegt dit niet. - Ouders denken dat situatie z k is en blijven druk bezet. - Jngere mist cntact en velt zich eenzaam en is p zichzelf. Jngere trekt zich terug p zijn kamer. - Ouder kmt steeds vragen, gaat er bven p zitten. - Jngere wrdt meer afwerend in het cntact. - Ouder gaat ng meer cntact zeken. - Jngere wrdt vaker bs m cntact af te huden. Regels en taken Jngere verzuimd taak in huis. - Ouder neemt taak ver. - Jngere det ng minder. - Ouder blijft vernemen. - Jngere rekent er p dat zijn taak tch wel wrdt gedaan. - Ouder raakt gefrustreerd maar blijft zelf taak den. Jngere vraagt testemming m later thuis te mgen kmen. - Ouder stemt niet in. - Jngere gaat eigen gang. - Ouder wrdt bs en legt te zware straf p. - Jngere hudt zich niet aan straf. - Ouder gaat ng meer straf pleggen. - Jngere nttrekt zich meer uit gezin. Cmmuniceren Jngere vertelt weinig. - Ouder vraagt vrzichtig iets. Jngere geeft krte ntwijkende antwrden.- Ouder wrdt steeds vrzichtiger. - Jngere gaat ng minder vertellen. - Ouder vraagt niet meer. Ouder spreekt jngere aan p afspraak. - Jngere reageert fel. Ouder wrdt bs p jngere. - Jngere wrdt bs. - Ouder wrdt verwijtend. - Jngere wrdt ng bzer en trekt zich niets aan van wat uder zegt. Omgaan met prblemen Jngere wil niet alleen thuis blijven/iets alleen ndernemen. - Ouder blijft altijd bij jngere m hem te steunen. - Jngere blijft bij alles steun zeken van uder. - Ouder gaat jngere ng meer beschermen, jngere nderneemt niets meer alleen. Jngere neemt weinig initiatieven, is passief in prblemen zelf plssen. - uder neemt het ver znder verleg. - Jngere vlgt wat uders den. - Ouders blijven het vernemen mdat de jngere laat zien dat hij het niet zelf kan. Omgaan met cnflicten Ouder uit niet de irritatie ver niet nakmen afspraken. - Jngere hudt zich vaker niet aan afspraak. - Ouder uit indirect irritatie. - Jngere raakt in verwarring, weet niet he m te gaan met indirecte pmerkingen. - Ouder raakt gefrustreerd ver npgelste situaties. Jngere heeft last van jalezie, vindt dat zijn f haar zus/brer wrdt vrgetrkken en wrdt bs. - Brer/zus vindt dat nzin en wrdt bs terug. - Ouders mengen zich in ruzie dr partijdig te zijn m het cnflict te stppen. - Jngere ziet bewijs vr zijn jalezie en wrdt ng bzer, zegt dat uders niet eerlijk zijn. Respectvl met elkaar mgaan Jngere wil uder niet belasten en slikt alles in wat hij/zij wel vervelend vindt. - Ouder vindt aangepaste huding van kind prettig, zegt dit k. - Jngere verliest zelfrespect, denkt dat terugtrekken beste is maar krpt negatieve gedachten/gevelens p. - Ouder wil zijn/haar kind niet lastigvallen en hudt k afstand. Jngere velt zich niet lekker en reageert snel geïrriteerd. - Ouder wrdt k geïrriteerd en bs. - Jngere wil dat bsheid van uder stpt en schreeuwt dat hij/zij met phuden. - Ouder velt zich niet respectvl behandeld en gaat meeschreeuwen. Welke andere nhandige interacties zijn er vlgens ju ng meer in jullie gezin? Onhandige interacties in ns gezin zijn vlgens mij k:. 17

4 Wanneer zijn interacties nhandig? Interacties zijn nhandig wanneer: Je elkaar versterkt in negatieve reacties p elkaar Ze jullie in de weg zitten bij het realiseren van jullie wens Vrbeelden van elkaar negatief versterken Terugtrekken p terugtrekken: zrgt vaak vr veel afstand van elkaar Verwijt p verwijt: leidt vaak tt nbegrip en een gemis aan erkenning Bs p bs: hierdr lpen ruzies eerder/sneller uit de hand Vermijden p vermijden: zrgt er vr dat je geen nieuwe ervaringen met elkaar kunt pden, waardr je k geen zelfvertruwen en vertruwen in elkaar kunt pden Je hebt nu helder welke interacties vlgens ju belemmerend zijn in het werken aan jullie wensen. De vlgende stap is dat je gaat bekijken wat juw aandeel is in deze interacties. Juw uders den deze efening k. Ok zij kijken naar hun eigen aandeel in deze interacties. Dr straks allemaal jullie aandeel hierin te veranderen kunnen jullie deze nhandige interacties veranderen. 3.2 Iedereen heeft een eigen aandeel Ok een krt lntje met aangestken wrden! Owen, een jngen die ik (DM) begeleide had sms pittige aanvaringen met zijn meder. Ten ik hem vreg he dat kwam verbaasde hij me met zijn antwrd (hij is 13 jaar). Hij zei dat zijn meder sms ineens kan ntplffen als hij iets det wat niet mag, maar dat het sms k wel lgisch was dat ze samen ruzie kregen mdat hij vaak juist de strijd met haar aangaat als ze zegt dat hij ergens mee met stppen. Owen had in de gaten dat ze ver en weer p elkaar reageerden en hij wist zelfs dat hij daar k een aandeel in had. Je eigen aandeel zien Je hebt nu helder welke interacties jij nhandig vindt mdat ze jullie in de weg zitten bij het realiseren van jullie wens. In dit deel ga je juw eigen aandeel, juw rl in die interacties in kaart brengen. 18

5 Oefening: Kijken naar juw aandeel Kijk ng eens naar wat jij hebt ingevuld als nhandige interacties in jullie gezin. Kruis dan hier aan wat jij ziet als juw aandeel in die nhandige interacties. Ik de afstandelijk Ik stel altijd alles uit Ik stel me afwachtend p Ik stel me afhankelijk p Ik de betuttelend Ik de beschermend Ik stel me p als bemiddelaar Ik stel me te bescheiden p Ik de te cntrlerend Ik stel me dminant p Ik de als een dictatr Ik de eigenwijs Ik gedraag me egïstisch Ik ben gevelig vr kritiek Ik neem weinig verantwrdelijkheid Ik mis drzettingsvermgen Ik de ngedisciplineerd Ik ben p mezelf gericht Ik de vaak neerlijk Ik de ngeduldig Ik de nverschillig Ik stel me nzichtbaar p Ik de pdringerig Ik de pstandig Ik stel me passief p Ik met altijd mijn punt maken Ik de te sturend Ik trek me terug Ik ben weinig stressbestendig Ik ben kppig Ik de te vrzichtig Ik de te vlgzaam Ik ben weinig verdraagzaam Ik ben weinig vergevingsgezind Ik vertruw niet makkelijk p anderen Ik vul vr anderen in wat ze denken Ik ben/de zeer kritisch Vaak hebt je een aandeel in de nhandige interacties mdat er in een situatie iets gebeurt wat ju triggert. Iets wat ju in een situatie raakt waardr je bijna altijd direct gaat reageren. Herken je dat? Onze rde knp Dat we in situaties getriggerd wrden in nze reacties heeft vaak te maken met nze rde knp: Een plek waarp we geraakt wrden dr iets wat iemand anders det en waardr je direct reageert. We wrden geraakt dr iets waar we gevelig vr zijn. De één is gevelig vr kritiek een ander is gevelig vr uitsluiting: de angst m buiten een grepje te vallen. Weer een ander kan niet tegen nrecht. We hebben allemaal een rde knp die meestal dr meerdere situaties getriggerd wrdt! Meestal zijn je uders en leerkrachten degene die juw rde knp heel makkelijk kunnen indrukken. Maar sms zijn het k irritante klasgenten, die het bled nder je nagels vandaan halen, waardr jij heel fel/heftig reageert. 19

6 Oefening: Mijn rde knp Welke situaties in jullie gezin werken bij ju als een rde knp? (Bijvrbeeld: als er steeds discussie is aan tafel en we luisteren niet echt naar elkaar, als iemand mij niet laat uitpraten, als ik met helpen met iets waar ik geen zin in heb, als we met z n allen meten haasten en iemand det heel rustig aan, als we respectls tegen elkaar praten) De situaties in ns gezin die bij mij werken als een rde knp zijn: Mijn reactie als deze knp wrdt ingedrukt: Welk gedrag van juw uder(s)/brer(s)/zus(sen) werkt vr ju als een rde knp? (Bijvrbeeld: als ze mij negeren, als ze zich vrtdurend terugtrekken, als ze brutaal den, als ze zich niet aan gemaakte afspraken huden, als ze slecht vr zichzelf zrgen, als ze hun frustratie afreageren p anderen, als ze gemakzuchtig den) Het gedrag van mijn uder(s)/brer(s)/zus(sen) dat werkt als een rde knp is: Mijn reactie als deze knp wrdt ingedrukt: Sms baal je er achteraf van dat je z snel hebt gereageerd als iemand juw rde knp heeft ingedrukt. Dan zu je willen dat je iets kunt den waardr je niet direct z geïrriteerd f gevelig reageert. Heb jij dat k? Dat je zu willen dat je iets geduldiger had kunnen zijn? Verderp ga leren he je dat kunt vrkmen. Om je alvast wat bewuster te wrden van he iets uit de mgeving ju kan beïnvleden, de je de vlgende efening: Oefening: Mindful Yu Tuben Zek p YuTube twee filmpjes p: 1. een filmpje van een band die sneiharde grunge, metal f trance maakt 2. een filmpje van een band/artiest die mellw ballads maakt. 20

7 Kijk eerst het 'harde' filmpje. Let er p wat je in je lichaam pmerkt als je dit filmpje bekijkt. Ik merkte p: (kruis aan en vul aan) Onrust Rust Spanning Ontspanning Irritatie Dat ik ging meebewegen met de muziek Dat mijn hartslag hger/trager werd Dat ik meer wakker werd Dat ik slaperig werd Dat ik verdrietig/bs/bang werd Bekijk dan het 'zachte' filmpje. Merk p wat jij in je lichaam velt bij het kijken van dit filmpje. Ik merkte p: (kruis aan en vul aan) Onrust Rust Spanning Ontspanning Irritatie Tinteling p mijn huid Dat ik ging meebewegen met de muziek Dat mijn hartslag hger/trager werd Dat ik meer wakker werd Dat ik slaperig werd Dat ik verdrietig/bs/bang werd (Hayes, 2014) Verder met mindfulnessefeningen Je hebt al een aantal mindfulnessefeningen gedaan. Hiernder tref je twee andere efeningen: De bdyscan Makkelijke mindfulnessmmenten De de bdyscan minimaal drie keer de kmende week. Zet m je er aan te herinneren een alarm in je mbiel. Daarna kun je deze efening natuurlijk z vaak den als je wilt. Mindfulnessefening 4: De bdy scan 21

8 Makkelijke mindfulnessmmenten Mindfulnessefeningen kun je p elk mment van de dag den en bij alles wat je det. Je kunt mindful iets drinken, iets eten, je tanden petsen. Je det wat je det met je vlledige aandacht. Het helpt vral als je je vrneemt m wat je gaat den heel traag te den, neem er alle tijd vr. Kruis hiernder aan wat jij de kmende tijd gaat den en vul het aan tt juw persnlijke makkelijk uit te veren mindfulnessefeningen Mindful muziek luisteren Mindful eten/drinken Mindful lezen Mindful sprten Mindful luisteren naar iemand Mindful vertellen Mindful lpen/fietsen He nu verder? Je hebt nu helder welke nhandige interacties jullie in de weg zitten en wat juw aandeel daarin is. Om ng meer te snappen wat vr dingen er in juw gezin allemaal gebeuren en waardr jij je sms klem velt zitten in lastige situaties, lees je het vlgende deel. 3.3 Onhandige rllen en verhudingen We beschrijven hiernder situaties waarin je met elkaar terecht kunt kmen die jullie in de weg kunnen zitten bij het realiseren van jullie wens. Kijk tijdens het lezen wat jij hiervan herkent. Rllen die niet (meer) passen Sms raak je met elkaar vast in nhandige gewnten in het met elkaar mgaan waardr je vast kmt te zitten in rllen die niet (meer) werken. Zals Lenny en Jst bijvrbeeld: Lenny heeft het idee dat haar meder zich alleen velt als zij met vriendinnen p stap gaat. Ze vindt het zelf al spannend m uit te gaan, maar durft helemaal niet meer als ze haar meder dan alleen met laten. Ze velt zich verantwrdelijk vr haar meder, ze wil niet dat haar meder zich verdrietig velt en ze is bang dat haar meder teleurgesteld in haar zal zijn. Lenny kiest er daarm vr m een srt zrgende rl vr haar meder p zich te nemen. Jst velt zich snel aangevallen als zijn uders iets ver zijn schlresultaten zeggen. Eigenlijk hebben ze wel gelijk dat ze hem er p aanspreken want hij det weinig vr schl. Maar Jst steekt vaak liever zijn kp in het zand en is intussen z allergisch gewrden vr iedere pmerking ver schl dat hij zich gelijk gaat verdedigen als zijn uders er k maar iets van zeggen. Hij is in de rl van struisvgel en verdediger terechtgekmen. 22

9 Oefening: Kijken naar de rllen in jullie nhandige interacties. Herken jij k dat je een nhandige rl in je gezin hebt gekregen? Kijk naar de vrbeelden (hiernder) van rllen die je in interactie met elkaar kunt hebben. Schrijf daarnder dan p welke rl(len) jij nu vaak hebt in de nhandige interacties. Een aanvaller Een baas Een bang aapje Een bediende Een bemeial Een beterweter Een bemiddelaar Een beschermengel Een bliksemafleider Een brandjesblusser Een bruggenbuwer Een clwn Een cach Een cnsultant Een cntrleur Een criticus Een dictatr Een dirigent De eigenwijze. Een gever Een helper Een jnge hnd Het luisterende r Een lner Een manager Een meelper Een mlletje (wegkruiper) Een ndertitelaar Een nderhandelaar De nschuldige Een nzichtbare Een rganisatr Een rder uitdeler Een plitieagent Een rebel (pstandige) Een reddende engel Een regelaar Een reisleider Een relaxte gast Een rts in de branding, Een rupsje nit geneg Een sfeermaker Een scheidsrechter Een struisvgel (kp in het zand) Een steunpilaar Een teschuwer Een stresskip Een slaaf Een verbinder Een verdediger Een vertaler Een verzrger Een vluchter (terugtrekker) Een vrijheidsstrijder... Mijn rl in nhandige interacties is:... Onhandige verhudingen Als je in een rl zit die niet meer past, raken de nderlinge verhudingen daardr sms k een beetje zek. Dan kmt je in psities terecht die je helemaal niet wilt met elkaar. Juist in gezinnen waarin het met een jngere niet z lekker gaat, ntstaan er geregeld niet passende rlverdelingen. Hiernder tref je een aantal vrbeelden van niet passende verhudingen die er in gezinnen kunnen ntstaan. Hudt tijdens het lezen in je achterhfd dat je die rlverdeling niet altijd bewust z kiest. Vaak raak je er stukje bij beetje in verstrikt, znder er erg in te hebben. Twee strijden en één zit er tussenin Twee persnen hebben gede met elkaar en de derde velt zich er tussenin zitten. Vanuit deze psitie heeft hij/zij geen invled p he de anderen met elkaar mgaan. Jasmijn had vaak het gevel tussen haar uders en Jst (haar brer) in te zitten. Ze snapte Jst mdat hij gek werd van het gecntrleer van zijn uders, maar ze snapte haar uders k. Jasmijn velde zich klem zitten, ze wilde Jst wel steunen, maar dat velde weer raar naar haar uders. En ze wilde haar uders wel gelijk geven, maar dat velde weer slecht naar Jst. 23

10 We lssen het wel vr elkaar p Tijdens cnflicten tussen Kelly en haar meder sprng Tess er regelmatig tussen m het p te nemen vr haar meder. Tess stelde zich sms zelfs p als tweede meder, wat Kelly (natuurlijk) bledirritant vnd. Kelly werd vaak enrm bs p haar zus mdat zij het vr haar meder ging plssen. Een andere pittigere vrm van we lssen het wel vr elkaar p, is de situatie waarin jij als kind de rl van bemiddelaar tussen je uders hebt gekregen. Als je uders vaak ruzie hebben, kan dit er k vr zrgen jij je gaat pstellen als scheidsrechter f juist als tussenpersn. Smmige jngeren raken z gevangen in de strijd dat ze k niet kunnen stppen met bemiddelen mdat ze dan bang zijn partij te meten kiezen. Dan krijgen ze last van stress mdat ze het idee hebben dat ze meten kiezen (k wel lyaliteitscnflicten genemd). Ken jij dat k? Sta er even bij stil f jij iets vr anderen plst? Of lssen anderen meer dingen p die jij zelf zu kunnen/willen plssen? Je heft er verder niets mee te den, het is gewn een efening in bij jezelf ntdekken wat juw rl is in het cntact met je uders/brer/zus. Allen tegen één De zndebk f het zwarte schaap In smmige gezinnen wrden kinderen dr alle (f de meeste) gezinsleden gezien als de verrzaker van nderlinge prblemen en ntstaat er een patrn van p elkaar reageren waardr altijd dezelfde persn kritiek f de schuld krijgt. Meestal wil niemand dit echt, maar tch kan dit patrn er k zmaar insluipen. Ik wrd gestenigd dr hulp thuis, ik wrd er gek van, zei Jst tijdens een gesprek. Zijn uders waren uit zrg m zijn smberheid, het te veel gamen en slechte schlresultaten drgeschten in het cntrleren en bekritiseren van hun zn. En mdat Jasmijn zag dat haar uders medels werden, ging zij zich er k mee bemeien. Jasmijn begn Jst k steeds vaker uit te schelden, ze gaf hem k de schuld van de spanningen tussen de uders en de cnflicten in huis. Jst velde zich steeds meer eenzaam, bs en verdrietig Knellende banden f lsse eilandjes? De verhudingen nderling kunnen z zijn dat je een sterke band met elkaar hebt, maar k z dat je niet z n sterke band velt. Dan krijg je de situatie zals we sms k in gezinnen meemaken waarin alle gezinsleden p eilandjes leven. Als je te weinig verbnden bent, kun je je eenzaam gaan velen en kunnen dingen waar je mee zit gaan gisten en maken dat je je er smberder dr gaat velen. Maar k het tegenvergestelde is mgelijk: dat de banden tijdelijk te beknellend f te benauwend velen. In de relatie tussen Lenny en haar meder speelde dat. Lenny velde zich te verantwrdelijk vr haar meder, maar Yvnne velde dat net z vr Lenny. Als ze wel wegging velde zij zich schuldig, maar ze merkte wel steeds meer dat zij daardr de afspraakjes met vriendinnen ging missen. 24

11 Kijken naar nhandige verhudingen In alle situaties kun je zien dat de rllen en de nderlinge verhudingen niet (meer) passen. Sms neem je als kind te veel verantwrdelijkheid en in een andere situatie neemt juw uder te veel verantwrdelijkheid en jijzelf te weinig Als je heel eerlijk bent tegen jezelf, gebeurt dit wel eens? Herken jij rllen en verhudingen zals hier bven beschreven?(twee strijden er zit er een tussenin, we lssen het wel vr elkaar p, allen tegen een, knellende banden f lsse eilandjes) Schrijf hier p welke jij herkent:. He verder? He is het intussen met je? Vnd je het herkenbaar wat je gelezen hebt? Veel jngeren zijn het net als jij niet gewend m z gedetailleerd te kijken naar wat er allemaal mis is in he je met elkaar mgaat. Vaak wrdt je er k niet echt vrlijk van m dit wel te den. Herken je dat k? Herken je k dat je liever wat anders det dan dit te lezen? Of dat je tussendr steeds even afgeleid raakt? Tch fijn dat jij je er wel in hebt willen verdiepen. Onze ervaring is dat als je weet wat er niet handig is, dat je er met elkaar k makkelijker mee kan stppen. Daar je er wel in te verdiepen zrg jij er k vr dat jullie met elkaar kunnen veranderen. Bij de vlgende stap ga je ng meer kijken naar he het kmt dat jij det zals je det! 25