Metacognitieve Therapie

Transcriptie

1 Metacgnitieve Therapie MODULE 10: TERUGVALPREVENTIE 10.1

2 terugvalpreventie 10.2 Psychse/schizfrenie: diagnse f stigma? Het begrip psychse, respectievelijk schizfrenie, wekt bij veel mensen een verkeerde indruk. Dr vrrdelen in de media wrden mensen met een psychse bestempeld als gevaarlijk en nberekenbaar. De belangrijkste symptmen van een psychse zijn: Hallucinaties: bv. stemmen hren die je beledigen. Waanideeën: bv. de vertuiging dr de geheime dienst te wrden achtervlgd, f de vertuiging uitverkren te zijn m de wereld te redden. Andere (niet specifieke) symptmen: bv. depressie, meite met spreken en aandacht. Verzamel infrmatie ver het nderwerp psychse. Het is beter m njuiste pvattingen van andere mensen met feiten te crrigeren.

3 terugvalpreventie 10.3 Psychse/schizfrenie: diagnse f stigma? Je bent wettelijk niet verplicht m mensen ver je psychtische kwetsbaarheid te infmeren. Je bepaalt zelf f je anderen wel f niet ver de diagnse vertelt. Als je mensen niet ged kent is het vaak beter m je symptmen te beschrijven, dan de diagnse (die veel misverstanden prept) te nemen. (Vrbeeld) Ik had een tijd geleden psychische prblemen, die dr stress werden verrzaakt. Ik had het gevel dat anderen iets tegen me hadden. Dat bleek echter niet waar. Het gebeurde k wel eens dat ik geluiden en stemmen dr elkaar haalde. Hud ged vr gen: Niemand is ngevelig vr een psychische crisis! Tenminste 1 p de 5 mensen lijdt minstens eenmaal in zijn leven aan een psychiatrische strnis.

4 Uitkmsten van een nderzek nder de gehele bevlking* Psychse-achtige ervaringen kmen nder de hele bevlking vr. Anders dan bij mensen met een psychse leiden deze ervaringen echter niet tt belemmeringen in het dagelijks leven en wrden ze zelden met 100% vertuiging vr waar gehuden. Uitspraken die dr mensen znder psychiatrische aandening wrden bevestigd Jaantwrden Heb je wel eens gedacht dat mensen telepatisch cntact met elkaar kunnen hebben? 61% Gelf je in de kracht van hekserij, Vd, f het cculte? 44% Heb je wel eens het gevel gehad dat anderen je gedachten kunnen lezen? 33% Heb je wel eens gedacht dat iemand ver je rddelt? 32% Heb je ervaringen met het bvenzintuigelijke gehad? 26% Velden de dingen m je heen wel eens nwerkelijk aan, alsf alles deel was van een experiment? 26% Heb je wel eens het gevel gehad dat je p één f andere manier werd achtervlgd? 19% Heb je wel eens het gevel gehad dat dingen in tijdschriften f p televisie speciaal vr ju werden geschreven? 16% Hr je wel eens stemmen, k al is er niemand? 15% * Brn: Emmanuelle R. Peters (Instrument: PDI), Steffen Mritz (Instrument: KSF) terugvalpreventie 10.4

5 ( Verlp symptmen van Ruth Klinge) terugvalpreventie 10.5 Terugvalpreventie eenmalige episde meerdere episden Psychische strnissen (zals een psychse) kunnen terugkeren. Het verlp verschilt sterk van persn tt persn: meerdere episden met daartussen enkele symptmen meerdere episden met daartussen tenemende symptmen

6 De Stressweegschaal Om je ged te velen is een evenwicht tussen draagkracht en draaglast belangrijk. Als de stress grt is en er is te weinig ntspanning, dan raak je uit je evenwicht. Als het evenwicht zek is heb je meer kans p een terugval. Stress Ontspanning werkblad 10.1 (aangepast naar Behrendt, 2001) terugvalpreventie 10.6

7 Verminderen van stress Gun jezelf vrije tijd en pauzes. De dingen waar je plezier in hebt. Leer ntspanningstechnieken. Sta te dat vrienden en bekenden je helpen. Maak plannen, verweeg alle stappen van A tt Z. ( A Spt t Relax vn xtaccrex) terugvalpreventie 10.7

8 Waarschuwingssignalen een paar vrbeelden uit de checklist Ik trek me liever terug tussen de 4 muren van mijn huis dan dat ik iets ga den met anderen. Ik wrd stiller. Ik wrd sneller verlegen en nzeker in gezelschap van anderen. Ik kan gezichtsuitdrukkingen van anderen minder ged begrijpen en kan meilijker inschatten wat er in andere mensen mgaat werkblad 10.2 a, b (Checkliste in Anlehnung an Dr. med. T. Wbrck, Checklist vn akaalias) terugvalpreventie 10.8

9 terugvalpreventie 10.9 Signaleringsplan Wat kan ik den als waarschuwingssignalen een psychse aankndigen? Symptmen: Hele vrege waarschuwingssignalen: bv. slaapprblemen, nervsiteit. Vrege waarschuwingssignalen: bv. ik km er niet meer aan te m naar mijn werk te gaan, f raak met anderen in cnflict. Late waarschuwingssignalen: bv. ik heb de gedachte dat anderen ver mij praten f m mij lachen. Eerste psychtische symptmen: bv. ik hr stemmen, die me uitschelden. Ernstige psychtische symptmen: bv. ik weet zeker dat ik in mijn huis dr camera s in de gaten wrd gehuden. Wat kan ik zelf den: Ik zrg ged vr mijzelf; ga vreg slapen, neem wat gas terug (minder alchl en feestjes), de dingen die me ntspannen (bv. naar muziek luisteren). Ik prbeer de stress te verminderen en de ntspanningsefeningen. Ik vraag mensen die ik vertruw f ze veranderingen bij mij pmerken. Ik kijk het materiaal van de metacgnitieve training ng eens dr (nder ander de gele kaart) en denk erver na f ik alternatieve verklaringen vr mijn aannames kan bedenken. Ik bel mijn therapeut p vr een afspraak. Ik richt mij tt een vertruwd persn, die weet wat hij in deze situatie met den en ervr kan zrgen dat ik snel prfessinele hulp krijg. Indien ndig antipsychtica nemen (f verhgen) f pname. werkblad 10.3

10 terugvalpreventie Betekenis vr het dagelijks leven Leerdelen Je bent niet verplicht te vertellen dat je aan psychse f schizfrenie lijdt. Bepaal zelf aan wie en he veel je ver de diagnse vertelt. Wees tegenver prfessinals wel eerlijk, mdat zij je dan het best kunnen helpen. Let ged p stressverschijnselen, die als ze ernstig geneg zijn een psychische terugval kunnen bevrderen. Gun jezelf vldende vrije tijd en ntwikkel strategieën die helpen m stress te verminderen. Een nieuwe psychse begint zelden ineens, maar kndigt zich meestal geleidelijk aan met verschillende vrege waarschuwingssignalen (zals bv. slecht slapen, jezelf niet p gang kunnen krijgen, prikkelbaarheid). Let p waarschuwingssignalen en gebruik, zdra je ze pmerkt, je persnlijke signaleringsplan).