AVANS Hogeschool, Den Bosch

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "AVANS Hogeschool, Den Bosch"

Transcriptie

1 AVANS Hogeschool, Den Bosch Opleiding: International Business and Languages; hbo-bachelor Croho: Varianten: voltijd en duaal Visitatiedatum: 4 juni 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2009

2 2/63 NQA - visitatie AVANS Hogeschool., hbo-bacheloropleiding International Business and Languages

3 Inhoud Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per facet en onderwerp 11 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 19 Onderwerp 3 Inzet van personeel 34 Onderwerp 4 Voorzieningen 36 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 40 Onderwerp 6 Resultaten 43 Deel C: Bijlagen 47 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 48 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 53 Bijlage 3: Bezoekprogramma 59 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 61 Bijlage 5: Domeinspecifieke referentiekader en opleidingscompetenties 63 NQA - visitatie AVANS Hogeschool, hbo-bacheloropleiding International Business and Languages 3/63

4 4/63 NQA - visitatie AVANS Hogeschool., hbo-bacheloropleiding International Business and Languages

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie AVANS Hogeschool, hbo-bacheloropleiding International Business and Languages 5/63

6 6/63 NQA - visitatie AVANS Hogeschool., hbo-bacheloropleiding International Business and Languages

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding International Business and Languages van Avans Hogeschool in s-hertogenbosch heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek vond plaats in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen en begon in maart 2009, toen het zelfevaluatierapport bij NQA werd bezorgd. Als onderdeel van het onderzoek heeft het panel de opleiding gevisiteerd op 4 juni Het panel bestond uit: De heer ing. V.J.M. Guyt (domeinpanellid); De heer drs. D.W. Righters MBA (domeinpanellid); Mevrouw P.D. Veraart (studentpanellid); Mevrouw drs. R. van Empel (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (oktober 2008). Het panel beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over vakdeskundigheid. Onder vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau/oriëntatie van de te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid, studentgebonden deskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) conform het voorschrift van de NVAO. Uitzondering hierop is facet 2.6: als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit Facetrapport is de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding Avans Hogeschool verder in dit rapport aangeduid als Avans of de hogeschool heeft diverse vestigingen, te weten in Breda, Den Bosch en Tilburg. De hogeschool is ontstaan als gevolg van een fusie van de Hogeschool s-hertogenbosch en de Hogeschool Brabant. Deze instellingen waren in 2002 bestuurlijk gefuseerd onder de naam Stichting Brabantse Hogescholen (SBH). Vóór die tijd bestonden er diverse samenwerkingsverbanden. De instelling heet Avans Hogeschool sinds januari NQA - visitatie AVANS Hogeschool, hbo-bacheloropleiding International Business and Languages 7/63

8 De hogeschool biedt 60 opleidingen aan. In het studiejaar zijn er studenten ingeschreven bij de hogeschool ; het onderwijs wordt verzorgd door 1840 medewerkers met een gezamenlijke aanstellingsomvang van 1358 fte. De besturingsstructuur van de hogeschool heeft twee lagen. Er is een hogeschoolbreed opererende Raad van Bestuur met daarbij negentien zogeheten academies, elk geleid door een academiedirecteur. Iedere academie heeft een aantal bacheloropleidingen. De Raad van Bestuur wordt ondersteund door een strategische staf die zorg draagt voor de netwerkfunctie tussen academies voor algemene onderwerpen zoals kwaliteitszorg. Naast de academies is er het hogeschoolbreed opererende instituut (Avans+), voor de contractactiviteiten en een (beperkt) aantal masteropleidingen. In het Meerjarenbeleidsplan is de missie van de hogeschool geformuleerd: Wij willen als Avans Hogeschool een topinstituut zijn dat toekomstige beroepsbeoefenaren opleidt tot excellente professionals, die zichzelf en hun beroep voortdurend blijven ontwikkelen. Daarnaast wil zij voor specifieke bedrijven en organisaties een vanzelfsprekende partner zijn in het ontwikkelen en delen van kennis (MJB, , p. 3). De opleiding International Business and Languages, IBL, ressorteert onder de Academie voor Management in Den Bosch, net als de opleidingen Small Business and Retail Management en Commerciële Economie. In totaal zijn er ongeveer 1200 studenten ingeschreven bij de Academie; het onderwijs wordt verzorgd door een team van 60 docenten. De opleidingen van de Academie worden geleid door de directeur. Enkele kengetallen IBL CE SB&RM Academie Totaal studenten Instroom Fte s docenten 62,9 Kwaliteitszorgbeleid, personeelsbeleid en onderwijsaanpak worden ontwikkeld en aangestuurd op academieniveau. De academie heeft één docententeam, met een kernteam per opleiding. De studenten van de Academie kunnen gebruik maken van de Xplora, het media- en studielandschap dat in alle vestigingen van Avans functioneert. De opleiding IBL heeft een voltijdse variant en een duale variant. De duale variant (sinds 2001) betreft een afwijkend vierdejaarsprogramma. De opleiding in 2003 eerder gevisiteerd, volgens het toen nog geldende visitatiekader. Daarbij heeft de toenmalige visitatiecommissie kanttekeningen geplaatst bij de bewaking van de eindkwalificaties, de wetenschappelijke oriëntatie, het personeelsbeleid en in het interne kwaliteitszorgsyteem. Onder meer aan deze vier aspecten heeft de opleiding sindsdien bijzondere aandacht besteed. Zo is de relatie met het werkveld, via de werkveldadviescommissie, versterkt en meer specifiek gericht op bewaking van de relevantie van de eindkwalificaties. De relatie met onderzoek, in de vorm van lectoraten, is in de gehele hogeschool en ook bij de Academie sinds 2003 versterkt. Aan het 8/63 NQA - visitatie AVANS Hogeschool., hbo-bacheloropleiding International Business and Languages

9 personeelsbeleid is binnen de academie vernieuwd aandacht gegeven, onder meer via het Academie-personeelsplan (2004); dit is in 2009 geactualiseerd. Ook de interne kwaliteitszorg is bij de Academie versterkt; sinds 2005 zijn vrijwel alle opleidingen van de Academie bij visitaties bij de facetten van Onderwerp 5 als goed beoordeeld. 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Begin april 2009 heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. In mei 2009 hebben de panelleden zich inhoudelijk voorbereid op het bezoek van 4 juni Daartoe hebben zij het zelfevaluatierapport (en bijlagen) bestudeerd en hebben zij hun voorlopige bevindingen geformuleerd, op basis van argumenten. Daarbij hebben zij hun vraagpunten genoteerd. De bevindingen en de vraagpunten zijn door de NQA-auditor geïnventariseerd en verwerkt in een overzicht van kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Kort voor het visitatiebezoek hield het panel een voorbereidende vergadering. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat er een nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig was. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een standaardprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het panelbezoek. Dit standaardprogramma is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er waren tijdens het visitatiebezoek gesprekken met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek heeft het panel ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door hadden de panelleden gelegenheid om hun bevindingen uit te wisselen en om te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft het panel een korte terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. NQA - visitatie AVANS Hogeschool, hbo-bacheloropleiding International Business and Languages 9/63

10 De fase van rapporteren Het panel heeft een tweeledige beoordelingsrapportage opgesteld over de kwaliteit van de opleiding. Het rapport bestaat uit een facetrapport en een onderwerprapport. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. De opleiding heeft in juli 2009 een concept van het rapport ontvangen voor een controle op feitelijke onjuistheden. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In augustus 2009 is het bijgestelde concept opnieuw voorgelegd aan de opleiding. De definitieve tekst van het rapport is door het panel vastgesteld in augustus 2009, waarna het in september 2009 ter beschikking is gesteld van de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging hadden de beslisregels zoals die door NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Het panel heeft bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is vermeld in het facetrapport. Voor de duale variant geldt steeds dezelfde argumentatie en hetzelfde oordeel als voor de voltijdse variant, tenzij anders is aangegeven, zoals bij facet /63 NQA - visitatie AVANS Hogeschool., hbo-bacheloropleiding International Business and Languages

11 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Onderwerp/Facet IBL Vt IBL Duaal Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen goed goed 1.2 Niveau bachelor goed goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor goed goed Totaaloordeel positief positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO goed goed 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma goed goed 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma goed goed 2.4 Studielast goed goed 2.5 Instroom goed goed 2.6 Duur voldaan voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud goed goed 2.8 Beoordeling en toetsing goed goed Totaaloordeel positief positief Onderwerp 3 Inzet van personeel 3.1 Eisen HBO goed goed 3.2 Kwantiteit personeel goed goed 3.3 Kwaliteit personeel voldoende voldoende Totaaloordeel positief positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen goed goed 4.2 Studiebegeleiding goed goed Totaaloordeel positief positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten goed goed 5.2 Maatregelen tot verbetering goed goed 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld goed goed Totaaloordeel positief positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerd niveau voldoende goed 6.2 Onderwijsrendement goed geen oordeel Totaaloordeel positief positief NQA - visitatie AVANS Hogeschool, hbo-bacheloropleiding International Business and Languages 11/63

12 Onderwerp 1, Doelstellingen opleiding Het panel heeft de alle drie facetten van dit onderwerp als goed beoordeeld. Het oordeel over het onderwerp als geheel is daarom positief. Onderwerp 2, Programma Het panel heeft zeven facetten van dit onderwerp beoordeeld als goed. Bij het facet 2.6, Duur, is het oordeel voldaan. Het oordeel over het onderwerp als geheel is daarom positief. Onderwerp 3, Inzet van personeel Het panel heeft de drie facetten van dit onderwerp beoordeeld als goed. Het oordeel over het onderwerp is daarom positief. Onderwerp 4, Voorzieningen Het panel heeft beide facetten van dit onderwerp beoordeeld als goed. Het oordeel over het onderwerp als geheel is daarom positief. Onderwerp 5, Interne kwaliteitszorg Het panel heeft de drie facetten van dit onderwerp beoordeeld als goed. Het oordeel over het onderwerp is daarom positief. Onderwerp 6, Resultaten Het panel heeft voor de duale variant het eerste facet van dit onderwerp beoordeeld als goed. Gezien de opzet van deze variant, te weten alleen een afwijkend vierdejaarsprogramma, waarover te weinig informatie is gezien de omvang van de cohorten, kon het panel geen gefundeerd oordeel geven over de kwantitatieve rendementen. Voor de voltijdse variant is het oordeel bij facet 6.1 voldoende en bij facet 6.2 goed. Het oordeel over het onderwerp als geheel is daarom positief Totaaloordeel Op grond van de oordelen, weergegeven in het voorgaande schema, en op grond van de inhoudelijke onderbouwing daarvan zoals die is vermeld in het tweede deel van dit rapport, blijkt dat het panel bij de zes onderwerpen tot een positief oordeel komt. De conclusie is dat het totaaloordeel over de opleiding positief is. 12/63 NQA - visitatie AVANS Hogeschool., hbo-bacheloropleiding International Business and Languages

13 Deel B: Facetten NQA - visitatie AVANS Hogeschool, hbo-bacheloropleiding International Business and Languages 13/63

14 14/63 NQA - visitatie AVANS Hogeschool., hbo-bacheloropleiding International Business and Languages

15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen goed Criterium De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding IBL behoort tot de economische opleidingen, in het domein Commerce. Vanaf het studiejaar hanteert de opleiding de landelijk vastgestelde domeincompetenties voor Bachelor of Commerce (Domeincompetenties Commerce en Illustraties, december 2005) en de daarbij behorende deelcompetenties. Het gaat om acht domeincompetenties Commerce en twee meer algemene hbocompetenties. De tien competenties gelden voor meerdere commerciële opleidingen: behalve IBL zijn dat onder meer Commerciële Economie (CE) en Small Business and Retail Management (SB&RM). De acht competenties zijn gebaseerd op eerdere en in het relevante werkveld gevalideerde opleidingsprofielen, waaronder het Competentieprofiel IBL uit Per opleiding zijn de Domeincompetenties uitgewerkt in deelcompetenties, met drie competentieniveaus. Dit maakt het mogelijk dat elk van de Commerce-opleidingen op basis van deze acht competenties een gericht eigen profiel heeft. Daartoe is voor elk van de opleidingen uitgewerkt op welk niveau de deelcompetenties bereikt moeten worden. IBL heeft in vergelijking met de andere Commerce-opleidingen sterke focus op communicatievaardigheid, taalvaardigheid in drie vreemde talen naast het Nederlands en culturele vermogens. In 2002, een jaar voordat het Competentieprofiel met de landelijke IBL-doelstellingen werden vastgesteld (in 2003), had de Bossche opleiding haar beroepsbeeld geformuleerd op basis van de toen voorliggende concepten voor het Competentieprofiel. De Bossche IBL-doelstellingen bestonden uit vijf zogenoemde kerncompetenties. Deze kerncompetenties zijn de beroepskwalificaties die de opleiding heeft gehanteerd tot het studiejaar De opleiding heeft met documentatie overtuigend kunnen aantonen dat de eindkwalificaties die zij tot 2008 hanteerde, aansloten bij de twaalf IBL-doelstellingen uit De opleiding neemt deel aan het landelijk overleg International Business and Languages; in dit overleg worden onder meer de formele veranderingen in het IBLcompetentieprofiel voorbereid en vastgesteld. De academie neemt deel aan het landelijke Clusteroverleg Commerce, waarin de doelstellingen voor opleidingen in het domein Commerce worden voorbereid en vastgesteld. Via de Werkveldadviescommissie (WAC) voert de opleiding periodiek overleg met het regionale werkveld, onder meer over de relevantie van de eindkwalificaties van de opleiding. De domeincompetenties Commerce, en de specifieke competentiesniveaus NQA - visitatie AVANS Hogeschool, hbo-bacheloropleiding International Business and Languages 15/63

16 voor IBL, zijn in maart 2007 besproken met deze WAC; in het najaar van 2007 is het vernieuwde beroepsprofiel met de WAC besproken; daarna is dit profiel uitgewerkt tot een curriculum. De eindkwalificaties van de IBL-opleiding in Den Bosch zijn vastgelegd in het document Opleidingskader IBL Zij zijn opgenomen in OER en in de studiegidsen. Naast de tien landelijk vastgestelde competenties is daarin nog een elfde competentie opgenomen. Die sluit aan bij de Bossche focus ten opzichte van de andere IBL-opleidingen in Nederland: internationaal beleidsmatig communiceren. Naar het oordeel van het panel is dit een nadere specificatie van de landelijke IBLdoelstellingen. De Bossche studieleiding heeft de eigen IBL-context beschreven, voor elke competentie, aan de hand van onder meer: context, situatie, rol, beroepsproduct, kernvaardigheden, taken/werkzaamheden, kritieke kenmerken in de situatie, prestatieindicatoren. In de nota Visie op Taalonderwijs (IBL, Den Bosch, januari 2009) is omschreven hoe de opleiding aansluit bij de Europese indeling in taalniveaus voor vreemde talen. Voor de drie Commerce-opleidingen van de Academie, is er een uitwerking van de twee generieke hbo-competenties in het Commerce-profiel. De Academie ziet beroepshouding als een integraal onderdeel van de domeincompetenties dat expliciet aan de orde dient te komen. Dit is geconcretiseerd in de curricula van de drie opleidingen (zie ook bij 2.2). Concluderend stelt het panel vast dat de opleiding aansluit bij de landelijke doelstellingen Commerce en IBL. Daarbij zoekt de opleiding, met succes, een evenwicht tussen continuïteit en aansluiting bij de meest recente ontwikkelingen. Er is daartoe periodiek bijstelling van de eindkwalificaties van de opleiding in aansluiting op landelijke en regionale denkbeelden op IBL-doelstellingen. De eigen focus van IBL- Den Bosch is gelegen in de elfde opleidingscompetentie internationaal beleidsmatig communiceren. De opleiding overlegt met haar buitenlandse partnerinstellingen over de eindkwalificaties, het beroepsbeeld en over de inhoud van de programmas. Verslagen daarvan zijn opgenomen in de Blokrapportage K buitenland. Op grond van deze overleggen wordt vastgesteld of het voor Bossche IBLl-studenten zinvol is bij een van de partners een studieonderdeel te volgen, en zo ja, voor welk van de IBLcompetenties. De partnerinstellingen zijn Business Schools of afdelingen Economie van universiteiten in onder meer Canada, Finland, Costa Rica, Duitsland, Griekenland. Het panel heeft hiervan een overzicht gezien. Een echte pendant voor IBL is er bij de buitenlandse partners niet: de combinatie van taal-onderwijs met onderwijs gericht op de internationale handel heeft bij de buitenlandse partners niet de vorm van een eigenstandige opleiding. 16/63 NQA - visitatie AVANS Hogeschool., hbo-bacheloropleiding International Business and Languages

17 Facet 1.2 Niveau bachelor goed Criterium De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding stelt dat haar eindkwalificaties dekkend zijn voor de Dublin descriptoren, gezien de relatie die het landelijke competentiedocument Domeincompetenties Commerce en Illustraties (Den Haag, dec. 2005) legt tussen de competenties en de Dublin descriptoren. Deels in vervolg op de niveaubepalingen uit 2002 aan de hand van de tien generieke hbo-kwalificaties (Franssen, 2001), heeft de opleiding ook een verband gelegd tussen de opleidingscompetenties die tot het begin van het studiejaar golden en het bachelorniveau, In het Bossche IBL-document Opleidingskader (2008) heeft de opleiding uitgewerkt hoe die relatie is. Als voorbeeld: - Kennis en inzicht wordt afgedekt door de IBL-competenties 7 (Communiceren in meerdere talen) en 8 (Leiding geven); - Oordeelsvorming wordt afgedekt door de IBL-competenties 1t/m 6 ( Initiëren en creëren van producten en diensten; uitvoeren, interpreteren, toetsen en evalueren van marketingonderzoek; Ondernemen; Ontwikkelen van Marketingbeleid; Ontwikkelen en onderhouden van zakelijke relaties). De eindkwalificaties van de opleiding sluiten wat betreft het taalniveau aan bij de niveaubepalingen van de Visie op Taalonderwijs IBL. Deze taalniveaus zijn een operationalisering van domeincompetentie 7, die aansluit op de Dublin descriptor communicatie. Daarnaast zijn de Dublin descriptoren communicatie en leervaardigheden nader geoperationaliseerd via aspecten van beroepshouding. De opleiding heeft naast de niveaubepaling aan de hand van de Dublin descriptors ook eigen niveau-analyses gedaan, deels in samenhang met operationalisaties van de eindkwalificaties van de opleiding tot leerdoelen voor modules en fasedoelen. In een recentelijk bij de academie ontwikkeld beoordelingsformulier voor het afstuderen, zijn de vijf Dublin descriptors voor elk van de drie opleidingen van de academie geconcretiseerd in één beoordelingsfacet. Zo is de descriptor kennis en inzicht voor IBL geconcretiseerd in de vraag Is de student in staat een relatie te leggen tussen de opdracht en beleid/uitvoering van beleid op het terrein van internationaal zakendoen?. Uit onderzoek onder afgestudeerden (2007) is af te leiden dat de respondenten positief oordelen over het niveau van de eindkwalificaties van hun opleiding (zie ook bij facet 1.3). Het panel stelt vast dat de opleiding een goed inzicht heeft in de wijze waarop haar eindkwalificaties aansluiten bij de Dublin descriptors. Het panel acht afdoende aangetoond dat het niveau van de doelstellingen volgens de internationaal geldende normen voldoet aan het bachelorniveau. NQA - visitatie AVANS Hogeschool, hbo-bacheloropleiding International Business and Languages 17/63

18 Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor goed Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hboopleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De argumentatie bij de facetten 1.1 en 1.2 geldt evenzeer als argumentatie bij dit facet. Aanvullende argumentatie, specifiek gericht op de beroepsgerichte oriëntatie van de eindkwalificaties van de opleiding volgt hieronder. In het landelijk opleidingsprofiel IBL zijn drie zogenoemde kernvermogens van de IBL er benoemd. Deze indeling, gericht op de beroepsuitoefening, wordt onderschreven door de opleiding: - International Business: de IBL er is in staat om op professionele wijze de bedrijfsmatige processen rondom internationaal zaken doen te ontwikkelen, uit te voeren en aan te sturen. - International Communication: de IBL er is in staat om internationale zakelijke communicatie op professionele wijze in drie moderne vreemde talen vorm te geven. - Intercultural Awareness: de IBL er heeft inzicht en kennis van het belang van interculturele verschillen op de diverse fases van het proces van internationaal zaken doen en kan zich inleven in verschillende culturen ter ondersteuning van de bedrijfsmatige processen rondom internationaal zaken doen. Ook de in het concept landelijk opleidingsprofiel IBL beschreven typerende taken, rollen en beroepsproducten neemt de opleiding over. In het nieuwe Opleidingskader IBL heeft de opleiding haar visie op de beroepsbeoefening IBL geactualiseerd. In aansluiting op de conceptversie van het nieuwe International Business and Languages Landelijk opleidingsprofiel uit 2008, waarin wordt gesteld dat de opleidingen IBL studenten opleiden tot beginnende professionals in internationale, zakelijke functies, constateert de studieleiding dat er meerdere IBL-functies zijn en dat het beroep breed georiënteerd is. Daarom zijn ook de eindkwalificaties van de opleiding breed gericht. De opleiding ziet IBL ers als professionals in internationale handel, met contacten met internationaal georiënteerde bedrijven in binnen- en buitenland. In het bijzonder gaat het daarbij om internationale marketing, internationale communicatie en internationale in- en verkoop. De opleiding verkrijgt via de HBO-Monitor informatie over de wijze waarop haar afgestudeerden functioneren in het beroepenveld en heeft in aanvulling op die informatie in het najaar van 2007 eigen werkveldonderzoek uitgevoerd onder haar afgestudeerden. Het doel daarvan was inzicht te verkrijgen in de mate waarin de eindkwalificaties aansluiten op de eisen van de beroepspraktijk en in hoeverre ze het niveau van de beginnende beroepsbeoefenaar weergeven. Dit eigen onderzoek heeft 18/63 NQA - visitatie AVANS Hogeschool., hbo-bacheloropleiding International Business and Languages

19 onder meer geleid tot een reeks vereiste vermogens die afgestudeerden uit de jaren hebben benoemd. De opleiding verwerkt deze informatie bij de aanscherping van haar doelstellingen en bij de uitwerking daarvan in het curriculum. Die vereiste vermogens zijn: - Marketingbeleid implementeren en organiseren; - Genereren van creatieve ideeën als antwoord op een probleem; - Opstellen van marketingdoelstellingen; - Opstellen van een marketingplan; - Communicatieve vaardigheden, in het bijzonder voeren van effectieve onderhandelingen, ook in een vreemde taal en het voeren van schriftelijke communicatie ten behoeve van inkoop en verkoop in het Engels, Frans, Duits, Spaans; - Ontwerpen van een effectieve in- en verkooporganisatie en onderhouden van een eigen relatienetwerk; - Adviseren over aspecten van de cultuur, samenleving en gedragspatronen in landen of regio s waar deze derde vreemde taal formeel geldt en/of wordt gebruikt. De opleiding voert overleg met diverse vertegenwoordigers van het werkveld, waaronder haar Werkveldadviescommissie (WAC), over ontwikkelingen in het beroepsbeeld IBL. Een aantal actuele ontwikkelingen die de opleiding langs deze weg heeft gesignaleerd, is beschreven in het Opleidingskader IBL en geeft daarmee richting aan de uitwerking van de eindkwalificaties van de opleiding in het onderwijs. Uit evaluatiegegevens, zoals de HBO-Monitor 2007 en de eigen onderzoeken van de opleiding onder afgestudeerden en in het werkveld, is af te leiden dat alle betrokkenen de IBL-doelstellingen als relevant, adequaat en actueel ervaren. Dit beeld werd ondersteund in de gesprekken die het panel had tijdens de visitatiedag met afgestudeerden en met vertegenwoordigers van het werkveld. Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO goed Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. NQA - visitatie AVANS Hogeschool, hbo-bacheloropleiding International Business and Languages 19/63

20 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het uitgangspunt bij zowel het oude curriculum (tot sept. 2008) als het vernieuwde curriculum is dat studenten gedurende de gehele opleiding in aanraking komen met de beroepspraktijk. De academie heeft de tien competenties in het commerce-profiel uitgewerkt met een aparte begeleidings- en beoordelingsentiteit voor beroepshouding. Dit is vastgelegd in de nota Bestekplan B2M2. Jaarlijks, bij de herziening van de module-inhouden, past de opleiding het curriculum zo nodig aan bij de aangepaste landelijk vastgestelde Body of Knowledge and Skills ( BoKS) voor IBL. Om het beroepsgerichte karakter van het onderwijs te bevorderen, verzorgt de opleiding projectonderwijs. De propedeuseprojecten zijn afgeleid van echte beroepstaken en beroepsopdrachten; de ouderjaarsprojecten zijn opdrachten en taken van bedrijven en organisaties. Om dit te bereiken, heeft de opleiding structureel contact met het bedrijfsleven, onder meer via de werkveldadviescommissie en via stagebedrijven. Enkele projecten voor 2 e - en 4 e jaars-studenten komen voort uit een samenwerkingsverband tussen de opleiding en de Kamer van Koophandel. Dit samenwerkingverband draagt bij aan de realisatie van de regionale economische doelstelling van de KvK, te weten versterking van de internationale gerichtheid van de bedrijvigheid in de regio. Bij het werken aan de opdrachten volgen de studenten ondersteunend onderwijs. Dit ondersteunende onderwijs is gericht op de opbouw van de kennisbasis en aanleren en oefenen van de benodigde vaardigheden. Daartoe zijn er enerzijds projectondersteunende cursussen, vooral in de eerste vier weken van elk blok. Deze cursussen bieden studenten de informatie die ze nodig hebben voor het uitvoeren van het project. Voorbeelden zijn een literatuurstudie of een vaardigheidstraining. Anderzijds zijn er verdiepende cursussen, meestal in week van een blok. Hierin worden theoretische concepten behandeld die verdiepend aan bod komen tijdens het werken aan een project, maar die niet direct gerelateerd kunnen worden aan één specifiek project. Deze onderwerpen zijn grotendeels benoemd in de landelijke Body of Knowledge voor het domein van de Bachelor of Commerce. Voorbeelden van bedrijfsopdrachten zijn voorbeelden van bedrijfsopdrachten zijn het maken van een promotieplan en een exportplan. In het nieuwe curriculum heeft verdieping van het projectonderwijs de vorm van onderwijseenheden via CLIP (Competenties leren in projecten). Voor de kennisontwikkeling van de studenten gebruikt de opleiding een reeks van actuele informatiebronnen zoals vakliteratuur en tijdschriften. De Onderwijscommissie en de blokteams controleren jaarlijks of de lijst met verplichte literatuur nog voldoet wat betreft actualiteitsgehalte, relevantie en relatie met de beroepsgerichtheid. Het panel heeft de lijst met verplichte literatuur bestudeerd en vindt dat deze aan de eisen voldoet. In de Xplora (zie bij 4.1) is er een zogeheten Collectieprofiel IBL, met een doorlopend geactualiseerd overzicht van de relevante en in de Xplora beschikbare informatiebronnen. Een vierde gedeelte van de totale opleidingsduur van vier jaar is ingericht voor het leren in de praktijk en voor het opdoen van praktijkervaring: - In jaar 1 gaat het om bedrijfsbezoeken en -excursies en om het bijwonen van gastcolleges over ontwikkelingen in het beroepenveld. 20/63 NQA - visitatie AVANS Hogeschool., hbo-bacheloropleiding International Business and Languages

21 - Vanaf jaar 2 betreft het werken aan de eerder vermelde bedrijfsopdrachten en beroepsproducten. - In het derde jaar doen de studenten een internationale stage. Doel van de stage is het zelfstandig toepassen van de in jaar 1 en 2 verworven expertise (theoretische kennis en praktische vaardigheden) in een stageopdracht. - In het vierde jaar werken de studenten aan een afstudeeropdracht. Dat is een door hen zelf verworven opdracht bij een internationaal georiënteerde organisatie. Het doel van het afstudeertraject is het, aantoonbaar, in combinatie toepassen van in voorgaande fasen verworven competenties in een nieuwe probleemsituatie. In dit vierde jaar is er een aparte aanpak bij de duale variant: duaal studerende studenten werken en leren in dat jaar vanuit een daartoe geschikt gevonden werkplek (zie bij facet 2.2). De studenten kunnen de beroepsvaardigheden oefenen in aparte trainingen, naast het toepassen ervan bij het werken in de projecten. De trainingen zijn erop gericht een gewenste mate van routine te bereiken voor de betreffende vaardigheid. Voorbeelden van vaardigheden zijn corresponderen, notuleren, rekenvaardigheden, computervaardigheden, argumentatie. Internationalisering in de opleiding is zichtbaar in de literatuurlijst en in de opzet voor het inkaderen van buitenlandse ervaring van de studenten. De opleiding volgt daarbij de Avansnota Beleidskader Internationalisering (2006, Tilburg). Studenten volgen in studiejaar 2 een semester in het buitenland (semester K-buitenland). Zij volgen daar een onderwijsprogramma bij een van de buitenlandse partners van Avans, onder meer in Candada, Australië, Costa Rica, Finland. Dit programma heeft een omvang van 30 EC s. Via hun portfolio moeten de studenten bij hun terugkomst in Den Bosch aantonen dat zij het beoogde onderwijs hebben gevolgd en dat zij de beoogde internationale competenties hebben ontwikkeld. In Den Bosch wordt er dan ook een assessment afgenomen (zie ook bij 2.2, 2.7 en 2.8). Een tweede ervaring in het buitenland is de al vermelde derdejaarsstage. Daarnaast zijn er ook afstudeeropdrachten bij bedrijven in het buitenland. Ook enkele van de projecten in studiejaar 1 en 2 zijn gericht op buitenlandse opdrachten. Voorbeelden hiervan zijn: een internationaal communicatieplan voor een Duits postorderbedrijf, een exportmarktonderzoek voor een bedrijf in zwembaden. Onderzoeksvaardigheden worden geoefend in de eerste weken van alle projecten, met name in blok 4 van jaar 1 en in blok 2 van jaar 2: in deze blokken is onder meer (internationaal) marktonderzoek aan de orde. Voor docenten is er de mogelijkheid om deel te nemen aan toegepast onderzoek via het ACIB: Avans Consultancy International Business. Uit het studententevredenheidsonderzoek (2008) is af te leiden dat de IBL-studenten tevreden zijn over de praktijkgerichtheid en het actualiteitsgehalte van hun opleiding. Daarbij geven vooral de vragen over mogelijkheid voor studie en stage in het buitenland een hoge score te zien. Dit komt overeen met het beeld dat het panel verkreeg op de visitatiedag, in de gesprekken met studenten en alumni. NQA - visitatie AVANS Hogeschool, hbo-bacheloropleiding International Business and Languages 21/63

22 Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma goed Criteria - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding is opgebouwd volgens de major/minorstructuur met een beroepsprofilering (de major IBL) en een individuele profilering. De studenten moeten hun keuze voor de studieonderdelen in hun individuele profilering ter goedkeuring voorleggen aan de Examencommissie. Een overzicht van het curriculum van de voltijdse opleiding IBL is opgenomen in de Onderwijs- en Examenregeling Academie voor Marketing en in Opleidingskader IBL Het curriculum is opgebouwd rond de landelijke domeincompetenties Commerce en de voor IBL vastgestelde deelcompetenties, met daarbij ook de elfde eigen competentie van IBL-Den Bosch (internationaal beleidsmatig communiceren) en de landelijk vastgestelde BoKS (body of knowledge and skills) voor IBL. In de nota Bestekplan B2M2, 2008 is voor elk blok aangegeven hoe de elf opleidingscompetenties zijn geoperationaliseerd. Hierbij hanteert de studieleiding een vast stramien, met informatie over onder meer: blokthema s en accenten, focus in het beroepenveld/context, gedachtenlijn, relevante expertisegebieden, beroepsproducten, rollen, kritieke beroepssituaties, suggesties voor de inhoud van de verdiepingslijn/ vaardigheidslijn. Voor het beoogde niveau van een onderwijseenheid vinden de docenten bij de ontwikkeling van hun modulen aanknopingspunten in de drie niveauaanduidingen van de drie studiefases (propedeuse, kernfase en afstuderen). De niveau-omschrijvingen, ook aangeduid als fasedoelen, zijn afgeleid van drie omschreven functies, te weten assistent, medewerker en professional. De fasedoelen, of de omschreven functies, geven richting aan het competentieniveau per studieonderdeel per fase, en concreet voor de opbouw in de aard van de projectopdrachten. De eindkwalificaties van de opleiding zijn gethematiseerd qua inhoud en niveau binnen het curriculum als geheel. De leerdoelen van alle onderwijseenheden zijn expliciet gerelateerd aan de eindkwalificaties. Dit heeft het panel kunnen vaststellen op basis van de competentiematrix. Het panel heeft op grond van de curriculummatrix en op grond van de modulehandleidingen kunnen vaststellen dat alle competenties afdoende aan de orde komen in de leerdoelen. In de nota Visie op Taalonderwijs IBL (februari 2009, Den Bosch) is de aanpak bij het onderwijs in de drie verplichte vreemde talen beschreven. Het panel stelt vast dat de opleiding het taalonderwijs adequaat aanpakt en dat de eindkwalificaties van de opleiding voor wat betreft het taalonderwijs goed in het curriculum zichtbaar zijn. 22/63 NQA - visitatie AVANS Hogeschool., hbo-bacheloropleiding International Business and Languages

23 Daarbij is de aanpak met het Europees Taal Portfolio naar het inzicht van het panel nog in ontwikkeling. Over de duale variant Naast de voltijdse variant heeft IBL Den Bosch ook een duale variant. De regelingen hiervoor zijn vastgelegd in het Opleidingskader IBL 2008=2009 en in de notitie Duaal Onderwijs IBL Het curriculum van de duale variant is tot en met jaar 3 gelijk aan dat van de voltijdse variant en bestaat uit leren door werken in jaar 4, in de periode dat de voltijdstudenten in het eerste semester van hun vierde studiejaar een minor volgen en in het tweede semester een afstudeerprogramma. De duaal studerende studenten werken in hun vierde studiejaar in een IBL-beroep, op uitvoerend bachelorniveau. Zij zijn dan een WIO: werknemer in opleiding, een internationaal georiënteerd bedrijf of een bedrijf in het buitenland. Voorbeelden: een functie als assistant exportmanager (bij een metaalbedrijf in Eindhoven), als accountamanager voor de export naar Cypus en Griekenland (bij een internationaal bedrijf in Helmond) of als medewerker communicatie (bij een internationaal opererend bedrijf in Brussel). Het onderwijs is ook in het duale vierde studiejaar gericht op het IBL competentiekader. Een student kan daarbij kiezen voor een verdieping van de studie rond bepaalde IBL-competenties of voor verbreding van competenties. Het leren wordt daarbij gestuurd vanuit de vraagstukken die zich in de praktijk aandienen; daarbij kan een student docenten raadplegen voor vakspecifieke vragen. Voor beide varianten: Het panel stelt vast dat de eindkwalificaties van de opleiding adequaat zijn geconcretiseerd in het programma. Dit geldt zowel voor het vernieuwde curriculum, op basis van de vernieuwde doelstellingen, als voor het uitfaserende curriculum op basis van de voormalige IBL-kwalificaties. De programmakeuzen en de uitvoering worden door de studenten in toenemende mate positief gewaardeerd, zo is af te leiden uit het STO Dit is ook de informatie die het panel verkreeg op de visitatiedag, in het gesprek met de studenten. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma goed Criterium Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De wijze waarop de studieleiding horizontale samenhang bereikt in het opleidingsprogramma is aangegeven in het Opleidingskader: - De samenhang per blok is vastgelegd in leerplanbeschrijvingen. - In de vier jaarlijkse onderwijsblokken werken de studenten steeds aan een of meerdere beroepsproducten, met ondersteunend onderwijs in theorie en vaardigheden. NQA - visitatie AVANS Hogeschool, hbo-bacheloropleiding International Business and Languages 23/63

24 - Ieder blok heeft daartoe een projectlijn, een ondersteunende lijn, een talenlijn, verdiepende cursussen en cursussen basisvaardigheden De horizontale samenhang is tevens gerealiseerd in de buitenlandonderdelen, zoals de stage en de studie buitenland. Hiertoe zijn steeds arrangementen afgesproken met de betreffende buitenlandse partners. De opleiding zelf draagt zorg voor goede voorbereiding op, en afronding van, de perioden in het buitenland. De onderwijscommissie bewaakt de verticale samenhang in het programma, onder meer door de curriculumopbouw zoals die is beschreven bij facet 2.2. Informatie hierover verkrijgt de OC uit evaluaties (zie ook bij facet 5.1). - Het eerste studiejaar is erop gericht dat de studenten een goed beeld kunnen verkrijgen van de verdere opleiding en van het beroepenspectrum. Het panel hoorde van de studenten dat dit doel wordt bereikt dit beeld wordt ondersteund door de uitkomsten van studenttevredenheidsonderzoek. - In de kernfase van de studie werken de studenten aan de body of knowledge en aan de opleidingscompetenties via de beroepsproducten en via hun buitenlandse studieonderdelen. - In de afstudeerfase werken zij aan hun eigen profilering, min of meer gelijktijdig met het voorbereiden van en het werken aan hun afstudeeropdracht of, bij de duale studenten, aan hun duale werkkring en het maken van hun (afstudeer)portfolio. Studenten herkennen de samenhang in hun opleiding, zo kon het panel vaststellen in de gesprekken met studenten en alumni. Zij bevestigen ook in evaluaties zoals het STO dat de samenhang binnen het onderwijsprogramma in orde is. Facet 2.4 Studielast goed Criterium Het programma is studeerbaar doordat factoren die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In het curriculumoverzicht en de daarbij behorende modulebeschrijvingen is duidelijk aangegeven dat de opleiding zich inzet voor spreiding van de studielast. Het uitgangspunt is een weeklast van 40 studiebelastingsuren, met spreiding van de studie- en tentamenlast over de vier jaarlijkse blokken en binnen die blokken een spreiding van de studielast over de 10 weken per blok. In blokevaluaties wordt onder meer gevraagd naar de daadwerkelijke studielast (zie ook bij 5.1). Dit is tijdens de visitatie besproken met studenten. Op grond daarvan heeft het panel heeft kunnen vaststellen dat er geen algemene of grote belemmeringen zijn voor de studeerbaarheid. Het panel heeft aan studenten, alumni en docenten gevraagd naar struikelvakken (zie ook bij 4.2). Er zijn studenten die de talen ervaren als zware studieonderdelen; voor 24/63 NQA - visitatie AVANS Hogeschool., hbo-bacheloropleiding International Business and Languages

25 andere studenten zijn vakken als algemene economie en bedrijfseconomie juist lastig. Over het geheel genomen zijn er geen specifieke probleemvakken. De studieleiding zorgt voor tijdige beschikbaarheid van roosters en studiematerialen en voor adequate informatieverstrekking, de OER, Blackboard, de portal, tussentijds verkeer en studiehandleidingen. Bewaking van de studielast tijdens stage, studie buitenland en afstuderen is onderdeel van de stageovereenkomst, het learning agreement (bij de duale variant) en de afstudeerovereenkomst. Diverse aanvullende maatregelen voor het versterken van de studeerbaarheid zijn: - een vaste opbouw van het onderwijs met tien weken per blok; - de onderwijsaanpak, met activerende werkvormen en met studieloopbaanbegeleiding (zie daarvoor bij facet 4.2); - er zijn drempels in de opleiding, zoals de BSA-norm (zie hierna), de drempel voor toelating tot het derde studiejaar (propedeuse moet geheel zijn afgerond) en voor toelating tot diverse studieactiviteiten: studie in het buitenland, stage, eindfase, afstuderen, dubbeldiplomering en instroom in de duale variant; - de beperking van aantal toetsen per blok om tentamengericht studeren en daarmee piekbelasting te bestrijden; - heldere informatie over modules in de handleidingen op Blackboard, over de doelstellingen, de opdracht en verwachte (deel)producten, planning, begeleiding en toetsing, met daarbij een zogenoemde Blokschets en een zogenoemde Blauwdruk. Ieder tentamen kan één keer per jaar worden herkanst. Dat is een inperking van de tentamenmogelijkheden ten opzichte van vorige jaren. Het doel is dat de studenten meer gericht studeren. Propedeusestudenten kunnen nu maximaal vier keer deelnemen propedeusetoetsen. Uiterlijk tien werkdagen na een toets zijn de resultaten bekend, schriftelijk en/of via de Avans Portal. In het eerste studiejaar zijn er zo n 18 contacturen per week. In het tweede studiejaar zijn er 19 contacturen in de twee blokken waarin de studenten in Den Bosch zijn; in de overige twee blokken zijn zij in het buitenland. Er is dan na de begeleiding in de voorbereidingsfase, tijdens het buitenlandverblijf contact en begeleiding via telefoon en , met indien nodig een bezoek vanuit de opleiding. In studiejaar 3 zijn er zo n 17 contacturen per week in de twee blokken waarin de studenten in Den Bosch zijn; tijdens de beide andere blokken doen zij een stage in het buitenland, ook dan met begeleiding op afstand en indien nodig een bezoek vanuit de opleiding. In studiejaar 4 werken de studenten aan hun afstudeerproject (zie bij 2.8 en 6.1) en werken zij aan hun minor. Er zijn dan zo n 16 contacturen per week. De studenten met wie het panel heeft gesproken, vonden dat zij voldoende contacturen hadden voor hun onderwijs. Dat komt niet geheel overeen met de STO-resultaten: de tevredenheidsscore is 2,8 op een vijfpuntsschaal. Het panel heeft echter kunnen vaststellen dat er daadwerkelijk zo n contacturen per week zijn, en dat er tijdens de buitenlandse studieperiodes, in aanvulling op de contacturen bij de partnerinstelling, ook contact is tussen opleiding en student. NQA - visitatie AVANS Hogeschool, hbo-bacheloropleiding International Business and Languages 25/63

26 De mentor peilt de studievoortgang van zijn studenten regelmatig; vooral in de propedeuse is het contact tussen student en mentor erop gericht dat een student zich steeds bewust is van zijn studievoortgang, met als instrument het Bindend Studieadvies (BSA) als een student niet voldoet aan de BSA-norm van 40 credits. De voortgang tijdens de blokken wordt per student besproken met de projectbegeleider. aan de hand van het projectdossier van een student. Bij studieachterstand maken studenten een individueel studieplan, in overleg met hun mentor (eerstejaars) of met hun studieloopbaanadviseur (2 e en 3 e -jaarsstudenten, zie ook bij 4.2). Facet 2.5 Instroom goed Criterium Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De toelatingseisen voor de opleiding IBL zijn landelijk vastgelegd. Studenten moeten een mbo-diploma (niveau 4), een havo- of vwo-diploma kunnen tonen. Voor havo- en vwo-instromers is het verplicht dat zij Economie 1 in hun pakket hebben. Er is ook instroom mogelijk na een toelatingsonderzoek, gericht op het bepalen van de geschiktheid om de opleiding met succes te doorlopen en op de mate van beheersing van de Nederlandse taal. De richtlijn is daarvoor minimaal NT2 op niveau 4. Voor deze vorm van instroom komen twee categorieën kandidaat-studenten in aanmerking: - studenten die 21 jaar of ouder zijn en niet voldoen aan de vooropleidingseisen; - studenten die beschikken over een buitenlands diploma. Voor instroom en begeleiding van studenten van buiten de EU heeft de hogeschool de Code of Conduct getekend. Voorlichting over de opleiding is beschikbaar via het secretariaat van de Academie. Dit is onder meer de opleidingsbrochure, waarin de studie wordt omschreven, met daarbij een indicatie van het beroepenveld. Daarnaast is er de website van de hogeschool. Via deze website kunnen geïnteresseerden doorklikken naar de pagina die opleidingsspecifieke informatie biedt (bv. opbouw van de studie, toelatingseisen, profielwerkstuk); Ieder jaar verzorgt de opleiding, samen met de Academie en met de centrale Diensteenheid Marketing, Communicatie en Studentenzaken van de hogeschool, enkele open dagen en -avonden. Dit zijn voorlichtingsevenementen van de gehele hogeschool, voor alle doelgroepen. Er wordt op die open dagen en -avonden brede informatie verstrekt over de Hogeschool, de academies, de opleidingen, de opbouw van de studies, beroepsmogelijkheden na de studie, het studeren in het Hbo en sociale studentactiviteiten. Instromers hebben ook een mogelijkheid om een dag mee te lopen, op de zogenoemde Meeloopdagen waarbij mogelijke instromers kunnen 26/63 NQA - visitatie AVANS Hogeschool., hbo-bacheloropleiding International Business and Languages

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase 11 februari 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Accreditatiekader, toegespitst

Nadere informatie

Teamscan op accreditatiewaardigheid

Teamscan op accreditatiewaardigheid Teamscan op accreditatiewaardigheid De Teamscan accreditatiewaardigheid (in vervolg: scan) geeft inzicht in hoe het opleidingsteam ervoor staat met betrekking tot de opleidingsaccreditatie. De scan bestaat

Nadere informatie

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs 2 december 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 pagina 2 1 Inleiding Dit beoordelingskader bevat een aantal facetten

Nadere informatie

Naam/Datum/Versie document advies/verbeterpunten. Avans documenten

Naam/Datum/Versie document advies/verbeterpunten. Avans documenten Document / Informatie P = Prettig ; N = Noodzakelijk Algemene input voor schrijven zelfevaluatie 1. (P) Interne rapport tussentijdse audit op onderwijskwaliteit/accre-ditatiewaardigheid Suggesties NQA

Nadere informatie

Avans Hogeschool, Breda

Avans Hogeschool, Breda Avans Hogeschool, Breda Opleidingen: Accountancy & Bedrijfseconomie HBO Bachelor; Croho: 34406 & 34401 Varianten: voltijd en duaal Visitatiedatum: 29 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe College van Bestuur Hogeschool Drenthe Postbus 2080 7801 CB EMMEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, Tilburg

AVANS Hogeschool, Tilburg AVANS Hogeschool, Tilburg Opleiding: Technische Bedrijfskunde; hbo-bachelor Croho: 34421 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 9 oktober 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2008

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch Opleiding: Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, hbo bachelor Croho: Variant: voltijd

AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch Opleiding: Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, hbo bachelor Croho: Variant: voltijd AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch Opleiding: Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, hbo bachelor Croho: 34616 Variant: voltijd Visitatiedatum: 21 maart 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor International Business and Languages van de Christelijke Hogeschool

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV College van bestuur NHTV Internationale Hogeschool Breda Postbus 3917 4800 DX BREDA Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture

Nadere informatie

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: International Business and Languages Locatie: Leeuwarden Croho: 34407 Varianten: hbo-bachelor; voltijd Visitatiedatum: 22 september 2009 Netherlands Quality

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor nvao nederlands-vlaam se accreditatieorganisatie Bes fluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor International Business and Languages van de Hogeschool van

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool datum 29 december

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleiding: Small Business & Retail Management HBO bachelor; Croho: 34422 Variant: voltijd Visitatiedatum: 25 april 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2007

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, Academie voor Marketing, s-hertogenbosch

AVANS Hogeschool, Academie voor Marketing, s-hertogenbosch AVANS Hogeschool, Academie voor Marketing, s-hertogenbosch Opleiding: Varianten: Small Business and Retail Management hbo-bachelor voltijd/duaal Visitatiedatum: 11 mei 2006 Netherlands Quality Agency (NQA)

Nadere informatie

Fontys Hogescholen, Eindhoven

Fontys Hogescholen, Eindhoven Fontys Hogescholen, Eindhoven Opleiding: Management Economie en Recht; hbo-bachelor Croho: 34435 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 16 april 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN College van bestuur Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Facility

Nadere informatie

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014 PEER REVIEWS Managementgroep Interactum September 2014 Met peer review wordt een systeem bedoeld waarbij de betreffende opleidingen structureel gebruik maken van elkaars deskundigheid en elkaars critical

Nadere informatie

AVANS Hogeschool. Commerciële Economie, hbo bachelor. Deeltijd (crohonummer: 34402/B) Visitatiedatum: 22 mei 2007

AVANS Hogeschool. Commerciële Economie, hbo bachelor. Deeltijd (crohonummer: 34402/B) Visitatiedatum: 22 mei 2007 AVANS Hogeschool Opleiding: Locaties: Variant: Commerciële Economie, hbo bachelor Breda en Den Bosch Deeltijd (crohonummer: 34402/B) Visitatiedatum: 22 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: HBO-Rechten, bachelor Locaties: Arnhem en Nijmegen Croho: 39205 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 8 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

OPSTELLEN EINDKWALIFICATIES OPLEIDING

OPSTELLEN EINDKWALIFICATIES OPLEIDING OPSTELLEN EINDKWALIFICATIES OPLEIDING MARIANNE KOK/HERBERT WOLDBERG/HVA Toelichting bij opt opstelellen van eindkwalificaties van een opleiding bij de HvA 1 Het opleidingsprofiel: De beroepspraktijk draagt

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, Breda

AVANS Hogeschool, Breda AVANS Hogeschool, Breda Opleiding: Management, Economie & Recht HBO-bachelor Croho: 34435 Varianten: deeltijd Visitatiedatum: 26 maart 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2009 2/55

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen, Groningen

Hanzehogeschool Groningen, Groningen Hanzehogeschool Groningen, Groningen Opleiding: International Business and Languages; hbo-bacelor Croho: 34407 Variant: voltijd Visitatiedatum: 21 april 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli

Nadere informatie

Christelijke Hogeschool Windesheim

Christelijke Hogeschool Windesheim Christelijke Hogeschool Windesheim Opleiding: Management, Economie en Recht; hbo-bachelor, croho: 34435 Locatie: Zwolle Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 16 april 2009 Netherlands Quality Agency

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch

AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch Opleiding: Varianten: Civiele Techniek voltijd en duaal Visitatiedata: 29 en 30 september 2004 NQA (Netherlands Quality Agency) 2 NQA visitatie Avans Hogeschool vestiging

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus 5375 6802 EJ ARNHEM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, Delft

Hogeschool INHOLLAND, Delft Hogeschool INHOLLAND, Delft Opleiding: Food & Business, hbo bachelor Variant: voltijd Visitatiedata: 20 april 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, augustus 2006 2 NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND,

Nadere informatie

FORMULIER STRATEGISCHE THEMA S OPLEIDING [NAAM]: INSTITUUT: (G)OC: INSTITUUTSDIRECTEUR: DATUM:

FORMULIER STRATEGISCHE THEMA S OPLEIDING [NAAM]: INSTITUUT: (G)OC: INSTITUUTSDIRECTEUR: DATUM: FORMULIER STRATEGISCHE THEMA S OPLEIDING [NAAM]: INSTITUUT: (G)OC: INSTITUUTSDIRECTEUR: DATUM: De (G)OC heeft als formele wettelijke vastgelegde taak het adviseren over de OER en het jaarlijks beoordelen

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Financial Services Management HBO bachelor, locatie Arnhem Croho: 34414 Varianten: voltijd & deeltijd

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Financial Services Management HBO bachelor, locatie Arnhem Croho: 34414 Varianten: voltijd & deeltijd Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Financial Services Management HBO bachelor, locatie Arnhem Croho: 34414 Varianten: voltijd & deeltijd Visitatiedatum: 25 juni 2007 Netherlands Quality Agency

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING (OER) DEEL 1: AVANS GENERIEK

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING (OER) DEEL 1: AVANS GENERIEK ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING (OER) DEEL 1: AVANS GENERIEK 1 De inhoud van de Onderwijs- en Examenregelingen Hoofdstuk 1 ALGEMEEN 1.1 Algemene bepalingen 1 Avans Hogeschool kent, conform artikel 7.59. van

Nadere informatie

AVANS Hogeschool. HBO-Bachelor Civiele Techniek

AVANS Hogeschool. HBO-Bachelor Civiele Techniek AVANS Hogeschool HBO-Bachelor Civiele Techniek Netherlands Quality Agency (NQA) December 2010 2/57 NQA - Avans Hogeschool: audit bestaande hbo-bacheloropleidingen Civiele Techniek Managementsamenvatting

Nadere informatie

Fontys Hogescholen, locatie Eindhoven Opleiding: Fiscale Economie, hbo bachelor Croho: 34409 Varianten: voltijd/deeltijd

Fontys Hogescholen, locatie Eindhoven Opleiding: Fiscale Economie, hbo bachelor Croho: 34409 Varianten: voltijd/deeltijd Fontys Hogescholen, locatie Eindhoven Opleiding: Fiscale Economie, hbo bachelor Croho: 34409 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 5 februari 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, mei 2007

Nadere informatie

Avans Hogeschool, Breda

Avans Hogeschool, Breda Avans Hogeschool, Breda Opleidingen: CE en SB&RM, hbo-bachelor Varianten: voltijd Visitatiedata: 18 mei 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli 2006 2 NQA - visitatie Avans Hogeschool opleidingen,

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Commerciële Economie, hbo-bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Locaties: Arnhem en Nijmegen Visitatiedatum: 19 juni 2007 Netherlands Quality

Nadere informatie

Hogeschool Avans, Breda / Tilburg Academie voor Technologie en Management

Hogeschool Avans, Breda / Tilburg Academie voor Technologie en Management Hogeschool Avans, Breda / Tilburg Academie voor Technologie en Management Opleiding: Werktuigbouwkunde, hbo-bachelor Varianten: voltijd, deeltijd en duaal Opleiding: Milieugerichte Materiaaltechnologie,

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Heerlen

Hogeschool Zuyd, Heerlen Hogeschool Zuyd, Heerlen Opleiding: Technische Bedrijfskunde; hbo-bachelor Croho: 34421 Varianten: voltijd en duaal Visitatiedatum: 5 juni 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2008

Nadere informatie

BASISGGEVENS. Naam Functie

BASISGGEVENS. Naam Functie 1 BASISGGEVENS Soort aanvraag:: Nieuwe opleiding De startdatum van de Ad opleiding is gepland per 1 september 2018. Hiermee is te verwachten dat deze nieuwe opleiding valt onder de nieuwe wetgeving rond

Nadere informatie

Bachelor of Business Administration (MER opleiding)

Bachelor of Business Administration (MER opleiding) Bachelor of Business Administration (MER opleiding) voor decentrale overheden Het Onderwijs De Bachelor of Business Administration voor decentrale overheden (Management, Economie & Recht, MER) wordt aangeboden

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, Breda

AVANS Hogeschool, Breda AVANS Hogeschool, Breda Opleiding: Management, Economie en Recht; hbo-bachelor Croho: 34435 Varianten: voltijd/duaal Visitatiedatum: 24 september 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool ,nvao r nederlands-vlaam se accreditatie organisatie S uif Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool datum

Nadere informatie

De NVAO beoordeelt het onderwerp doelstellingen opleiding derhalve voldoende.

De NVAO beoordeelt het onderwerp doelstellingen opleiding derhalve voldoende. College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus 10090 8000 GB ZWOLLE Besluit datum 10 februari 2005 onderwerp Definitief besluit accreditatie hbo-bachelor Bouwkunde van de Christelijke

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam

Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam Opleiding: Integrale Veiligheid, hbo-bachelor Croho: 39201 Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Visitatiedatum: 3 juni 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

Fontys Hogescholen. Opleiding: Financial Services Management hbo bachelor Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Croho: 34414 Locatie: Eindhoven

Fontys Hogescholen. Opleiding: Financial Services Management hbo bachelor Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Croho: 34414 Locatie: Eindhoven Fontys Hogescholen Opleiding: Financial Services Management hbo bachelor Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Croho: 34414 Locatie: Eindhoven Visitatiedatum: 8 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA)

Nadere informatie

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: Commerciële Economie, hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd, deeltijd

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: Commerciële Economie, hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd, deeltijd Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: Commerciële Economie, hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd, deeltijd Visitatiedatum: 4 juli 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, Tilburg

AVANS Hogeschool, Tilburg AVANS Hogeschool, Tilburg Toets Nieuwe Opleiding: Bouwmanagement & Vastgoed, hbo-bachelor Croho: 39232 Variant: voltijd Visitatiedatum: 26 augustus 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van de Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van de Haagse Hogeschool College van bestuur Haagse Hogeschool Postbus 13336 2501 EH DEN HAAG Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen, Groningen

Hanzehogeschool Groningen, Groningen Hanzehogeschool Groningen, Groningen Opleiding: Opleiding voor Logopedie; hbo-bachelor Croho: 34578 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 20 mei 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, november 2008

Nadere informatie

Fontys Hogescholen, Tilburg en Sittard

Fontys Hogescholen, Tilburg en Sittard Fontys Hogescholen, Tilburg en Sittard Opleiding: Leraar voortgezet onderwijs 1e graad Lichamelijke Opvoeding hbo-bachelor Croho: 35025 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 2 april 2008 Netherlands

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Elektrotechniek, hbo-bachelor; Croho: 34267 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 27 mei 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2008

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM College van Bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Media,

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN

Besluit. College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN Besluit datum 19 januari 2005 onderwerp Definitief besluit accreditatie hbo-bachelor Bouwkunde ons kenmerk NVAO/20050113/CT

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch

AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch Opleiding: Technische Bedrijfskunde; hbo-bachelor Croho: 34421 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 5 juni 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober 2008 2/57

Nadere informatie

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige opleiding. Positionering

Nadere informatie

AVANS Hogeschool; s-hertogenbosch

AVANS Hogeschool; s-hertogenbosch AVANS Hogeschool; s-hertogenbosch Opleiding: Bestuurskunde/Overheidsmanagement hbo-bachelor Croho: 34464 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 11 juni 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Financial Services Management van de Hogeschool NCOI

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Financial Services Management van de Hogeschool NCOI nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Financial Services Management van de Hogeschool NCOI datum 31 oktober

Nadere informatie

Hogeschool Zeeland, Vlissingen

Hogeschool Zeeland, Vlissingen Hogeschool Zeeland, Vlissingen Opleiding: International Business and Languages, hbo-bachelor Croho: 34407 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 26 mei 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool ,nuao r nederlands - viaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool datum 29 september 2017 onderwerp

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen

Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen Opleiding: Commerciële Economie, hbo bachelor; Croho: 34402 Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Visitatiedatum: 25 april 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober

Nadere informatie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie Breakout sessie 2-5 Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling De voorstellen beschreven in deze notitie dienen als uitwerking van (aangekondigde) wetswijzigingen. Op basis van deze wetswijzigingen

Nadere informatie

Avans Hogeschool, Tilburg

Avans Hogeschool, Tilburg Avans Hogeschool, Tilburg Toets Nieuwe Opleiding: Gezondheidszorgtechnologie, hbo bachelor; Croho: 39219 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 29 augustus 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen, Groningen

Hanzehogeschool Groningen, Groningen Hanzehogeschool Groningen, Groningen Opleiding: Elektrotechniek; hbo-bachelor Croho: 34267 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 15 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli 2008

Nadere informatie

Juridische Hogeschool Avans-Fontys

Juridische Hogeschool Avans-Fontys Juridische Hogeschool Avans-Fontys Opleiding: HBO-Rechten, hbo-bachelor Locaties: Tilburg en Den Bosch Croho: 39205 Varianten: vt (Tilburg, Den Bosch), dt (Tilburg) Visitatiedatum: 25 september 2007 Netherlands

Nadere informatie

Avans Hogeschool, s-hertogenbosch

Avans Hogeschool, s-hertogenbosch Avans Hogeschool, s-hertogenbosch Toets Nieuwe Opleiding: Advanced Business Creation, hbo bachelor; Varianten: voltijd Visitatiedatum: 23 november 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, februari

Nadere informatie

Christelijke Hogeschool Windesheim

Christelijke Hogeschool Windesheim Christelijke Hogeschool Windesheim Opleidingen: Accountancy en Bedrijfseconomie, hbo-bachelor; Varianten: Accountancy voltijd/deeltijd/duaal Bedrijfseconomie voltijd Visitatiedatum: 27 juni 2006 Netherlands

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur van de. Hogeschool INHOLLAND. Postbus CN DEN HAAG

Besluit. College van Bestuur van de. Hogeschool INHOLLAND. Postbus CN DEN HAAG College van Bestuur van de Hogeschool INHOLLAND Postbus 95597 2509 CN DEN HAAG Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van de aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Facility

Nadere informatie

Hogeschool HBO Nederland

Hogeschool HBO Nederland Hogeschool HBO Nederland Opleiding: Variant: Locaties: Management, Economie & Recht; voltijd hbo-bachelor; Amsterdam, Arnhem, Breda, Groningen, Rotterdam, Utrecht, Weert en Zwolle Visitatiedatum: 2 november

Nadere informatie

Avans Hogeschool, s-hertogenbosch

Avans Hogeschool, s-hertogenbosch Avans Hogeschool, s-hertogenbosch Opleiding: Varianten: Culturele en Maatschappelijke Vorming, hbo bachelor; voltijd Visitatiedatum: 19 september 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Arnhem Opleiding: Bedrijfseconomie, hbo bachelor; Croho: 34401 Varianten: voltijd en deeltijd

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Arnhem Opleiding: Bedrijfseconomie, hbo bachelor; Croho: 34401 Varianten: voltijd en deeltijd Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Arnhem Opleiding: Bedrijfseconomie, hbo bachelor; Croho: 34401 Varianten: voltijd en deeltijd Visitatiedatum: 20 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam

Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam Opleiding: HBO-Rechten, hbo-bachelor Croho: 39205 Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Visitatiedatum: 28 mei 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2008

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor. Hogeschool Utrecht

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor. Hogeschool Utrecht nvao nederiands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor International Business and Languages van de Hogeschool Utrecht

Nadere informatie

Hogeschool Rotterdam. Opleiding: Elektrotechniek, hbo-bachelor Locatie: Rotterdam Croho: Varianten: voltijd/deeltijd/duaal

Hogeschool Rotterdam. Opleiding: Elektrotechniek, hbo-bachelor Locatie: Rotterdam Croho: Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Hogeschool Rotterdam Opleiding: Elektrotechniek, hbo-bachelor Locatie: Rotterdam Croho: 34267 Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Visitatiedatum: 24 september 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, Den Bosch

AVANS Hogeschool, Den Bosch AVANS Hogeschool, Den Bosch Opleiding: Bouwkunde Varianten: voltijd en duaal Visitatiedata: 29 en 30 september 2004 NQA (Netherlands Quality Agency) 2 NQA - visitatie Avans Hogeschool opleiding Bouwkunde

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). m ao * nederiands-viaam se accreditatie organisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Heerlen

Hogeschool Zuyd, Heerlen Hogeschool Zuyd, Heerlen Opleiding: Elektrotechniek; hbo-bachelor Croho: 34267 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 3 juni 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2008 2/53 NQA - visitatie

Nadere informatie

{nvao. Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V.

{nvao. Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V. {nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V. datum 29

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND Opleiding: Sociaal Juridische Dienstverlening, hbo bachelor; Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Locaties: Rotterdam/Den Haag

Hogeschool INHOLLAND Opleiding: Sociaal Juridische Dienstverlening, hbo bachelor; Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Locaties: Rotterdam/Den Haag Hogeschool INHOLLAND Opleiding: Sociaal Juridische Dienstverlening, hbo bachelor; Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Locaties: Rotterdam/Den Haag Visitatiedatum: 31 oktober 2006 Netherlands Quality Agency

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch

AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch Opleidingen: Management Economie & Recht Ad Financiële Dienstverlening Croho: Visitatiedatum: 30 juni 2009 34435 hbo-bachelor MER vt/dt 80038 Associate degree FD dt Netherlands

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND. Visitatiedatum: 8 november 2006

Hogeschool INHOLLAND. Visitatiedatum: 8 november 2006 Hogeschool INHOLLAND Opleiding: Personeel en Arbeid, bachelor Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Locaties: Alkmaar, Amsterdam, Den Haag, Haarlem, Rotterdam en Utrecht. Visitatiedatum: 8 november 2006 Netherlands

Nadere informatie

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit datum 28 april 2017 onderwerp Besluit TN Ad-programma Online Marketing en Sales van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (005058) uw kenmerk

Nadere informatie

MMVP. 3 MMVP2SLB1 1 O V/O 15

MMVP. 3 MMVP2SLB1 1 O V/O 15 Studiejaar 1 Periode 1 Blok 1: Oriëntatie op markt Kerncompetentie(s): 1, 2, 3, 6, 7, 8, 9, 10 Integrale opdracht 1 - Project (MKT/Onderzoek) Integrale opdracht 1 - Project (CMV-proces) Integrale opdracht

Nadere informatie

Hogeschool Rotterdam, Rotterdam

Hogeschool Rotterdam, Rotterdam Hogeschool Rotterdam, Rotterdam Opleiding: Croho: Opleiding: Croho: Accountancy, hbo-bachelor 34406; varianten: voltijd/deeltijd/duaal Fiscale Economie, hbo-bachelor 34409; varianten: voltijd Visitatiedatum:

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool NAO nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool Datum: 1 oktober

Nadere informatie

Breda, 's-hertogenbosch, Tilburg. De handleiding. voor het schrijven van een opleidingskader

Breda, 's-hertogenbosch, Tilburg. De handleiding. voor het schrijven van een opleidingskader Breda, 's-hertogenbosch, Tilburg De handleiding voor het schrijven van een opleidingskader Zie ook Format voor het schrijven van een opleidingskader Colofon datum Januari 2015 Status Definitief Auteurs

Nadere informatie

A. Nadere facultaire invulling van onderstaande artikelen uit de HU-OER 2015-2016

A. Nadere facultaire invulling van onderstaande artikelen uit de HU-OER 2015-2016 10 FACULTAIRE OER: FACULTEIT COMMUNICATIE EN JOURNALISTIEK Vastgesteld door de faculteitsdirecteur op 2 maart 2015 Met nstemming van de facultaire medezeggenschapsraad A. Nadere facultaire invulling van

Nadere informatie

Avans Hogeschool, s-hertogenbosch

Avans Hogeschool, s-hertogenbosch Avans Hogeschool, s-hertogenbosch Opleiding: Integrale veiligheid, hbo bachelor Croho: 39201 Varianten: voltijd en deeltijd Visitatiedatum: 12 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober

Nadere informatie

Hogeschool Rotterdam Cluster Paramedisch Opleidingen: Ergotherapie, Fysiotherapie en Logopedie; hbo-bachelor Variant: voltijd

Hogeschool Rotterdam Cluster Paramedisch Opleidingen: Ergotherapie, Fysiotherapie en Logopedie; hbo-bachelor Variant: voltijd Hogeschool Rotterdam Cluster Paramedisch Opleidingen: Ergotherapie, Fysiotherapie en Logopedie; hbo-bachelor Variant: voltijd Visitatiedata: 19 en 20 september 2005 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Fontys Hogeschool, Venlo

Fontys Hogeschool, Venlo Fontys Hogeschool, Venlo Opleiding: International Business Economics, hbo-bachelor; Varianten: voltijd Visitatiedatum: 22 februari 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2006 2 NQA -

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1.

INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1. 1 INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1.4 Onderwijs- en examenregeling... 4 2. TOELATING TOT DE OPLEIDING...

Nadere informatie

Gerrit Rietveld Academie/Sandberg Instituut. Opleiding: Grafisch Ontwerpen, hbo master; Variant: voltijd. Visitatiedatum: 17 mei 2006

Gerrit Rietveld Academie/Sandberg Instituut. Opleiding: Grafisch Ontwerpen, hbo master; Variant: voltijd. Visitatiedatum: 17 mei 2006 Gerrit Rietveld Academie/Sandberg Instituut Opleiding: Grafisch Ontwerpen, hbo master; Variant: voltijd Visitatiedatum: 17 mei 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, november 2006 2 NQA - visitatie

Nadere informatie

Besluit. Raad van bestuur Avans Hogeschool Postbus AS S-HERTOGENBOSCH

Besluit. Raad van bestuur Avans Hogeschool Postbus AS S-HERTOGENBOSCH Raad van bestuur Avans Hogeschool Postbus 732 5201 AS S-HERTOGENBOSCH Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Informatica

Nadere informatie

Hogeschool Arnhem en Nijmegen

Hogeschool Arnhem en Nijmegen Hogeschool Arnhem en Nijmegen Opleiding: Management in Zorg, hbo-bachelor Locatie: Nijmegen Croho: 34538 Varianten: deeltijd Visitatiedatum: 26 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Heerlen

Hogeschool Zuyd, Heerlen Hogeschool Zuyd, Heerlen Opleiding: Biometrie, hbo bachelor; Croho: 39217 Variant: Voltijd Visitatiedatum: 13 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, november 2007 2/51 NQA - visitatie Hogeschool

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleidingen: Informatica en Technische Informatica; hbo-bachelor Locaties: Arnhem en Nijmegen Croho: 34479 (I) en 34476 (TI) Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum:

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Sittard

Hogeschool Zuyd, Sittard Hogeschool Zuyd, Sittard Opleiding: Small Business & Retail Management Niveau: hbo bachelor Croho: 34422 Varianten: voltijd/duaal Visitatiedatum: 26 en 27 september 2007 Netherlands Quality Agency (NQA)

Nadere informatie

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: Pedagogiek hbo-bachelor Locatie: Leeuwarden en Zwolle Croho: 35158 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 9 juni 2009 Netherlands Quality Agency (NQA)

Nadere informatie

Advies van het visitatiepanel Samenvatting bevindingen en overwegingen van het panel.

Advies van het visitatiepanel Samenvatting bevindingen en overwegingen van het panel. nvao 7 nederiands-aiaam se accreditatie organisatie datum 31 juli 2017 onderwerp Besluit accreditatie hbo-bachelor Creatieve Therapie van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (005584) uw kenmerk UITCVB17/20969

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskunde van de Hogeschool NCOi

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskunde van de Hogeschool NCOi nuao nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskunde van de Hogeschool NCOi datum 30 november 2017 onderwerp

Nadere informatie

Hogeschool Zeeland. Opleidingen: Informatica, bachelor Bedrijfskundige Informatica, bachelor Croho: en Varianten: voltijd

Hogeschool Zeeland. Opleidingen: Informatica, bachelor Bedrijfskundige Informatica, bachelor Croho: en Varianten: voltijd Hogeschool Zeeland Opleidingen: Informatica, bachelor Bedrijfskundige Informatica, bachelor Croho: 34404 en 34479 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 23 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie