gemeente Eindhoven Raadsbijlage Voorstel tot het vaststellen van de nota Stedelijke Vernieu;

Transcriptie

1 gemeente Eindhoven Dienst Stadsontwikkeling Raadsbijlage nummer 228 Inboeknummer 99POO3638 Beslisdatum B&W ag september r999 Dossiernummer 939.4I2 Raadsbijlage Voorstel tot het vaststellen van de nota Stedelijke Vernieu; wing 1 Inleiding Begin 2000 treedt naar verwachting de wet stedelijke vernieuwing in werking. Gemeenten kunnen op grond van deze wet een meerjarig budget ontvangen voor de fysieke maatregelen, die nodig zijn om het stedelijk gebied aan te pakken. Om voor dit Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) in aanmerking te komen moeten gemeenten een integraal ontwikkelingsprogramma opstellen dat voldoet aan een aantal eisen, die zijn opgenomen in het beleidskader stedelijke vernieuwing. 2 Probleemstelling Eindhoven behoort tot de zogenaamde rechtstreekse gemeenten en dient derhalve voor 1 november 1999 een ISV-ontwikkelingsprogramma in te dienen. Dit programma is een verdiepingsslag op het stedelijk ontwikkelingsprogramma van de Stadsvisie 2010, toegespitst op de onderdelen wonen, milieu, ruimte, groen en fysieke wijkeconomie ofwel de fysieke leefomgeving. Hierbij dient tevens te worden bezien op welke wijze een aantal bestaande subsidieregelingen op het terrein van volkshuisvesting en lokale milieukwaliteit kan worden geãŕntegreerd. 3 Maatschappelijke effecten en het rneetpunt voor succes Het ISV-programma richt zich in belangrijke mate op vernieuwing en herstel van wijken en buurten. Alhoewel dit soort processen in zorgvuldige samenspraak met de betreffende buurten plaatsvinden, zal het maatschappelijk effect niet door elke bewoner als zodanig worden ervaren. Uitgangspunt is het terugbrengen van een stuk buurtvitaliteit op basis van een integrale gebiedsgerichte aanpak, waarbij niet alleen wordt geinvesteerd in woningen maar ook in voorzieningen. Meetpunt voor succes is de mate waarin met name bewoners en ondernemers weer vertrouwen krijgen in de toekomst van hun buurt. 4 Wijze van aanpak I oplossingsrichting De nota Stedelijke Vernieuwing geeft antwoord op een vijftal vragen: welke concrete veranderingen worden er nu eigenlijk doorgevoerd?

2 Raadsbijlage nummer aaa wat betekent dit voor bestaande subsidieregelingen en onderliggend beleid? welke onderdelen van de stadsvisie en het stedelijk ontwikkelingsprogramma hebben betrekking op het ISV? hoe kunnen deze onderdelen inclusief voortzetting van bestaand beleid programmatisch en financieel worden doorvertaald naar een ISV-programma? in hoeverre wordt voldaan aan de door het rijk geformuleerde prestatievelden? Algemeen. De afbouw van de verschillende oude regelingen zal via een afzonderlijke invoeringswet Stedelijke Vernieuwing worden geregeld. Feit is dat het lnvesteringsbudget Stedelijke Vernieuwing een vervolg is op de stadsvernieuwing en dus het einde betekent van het Stadsvernieuwingsfonds. Het Meerjarenplan Stadsbeheer is voor de periode vanaf 2000 volledig in het ISV-programma opgenomen. Nadere uitwerking. In de uitwerking van het ISV-programma is gekozen voor de gebiedsgerichte aanpak en duidelijk onderscheid gemaakt in drie deelprogramma s: a Basisbeleid; b Centrumgebied; c Bijzondere buurten. Ad a Basisbeleid. Een van de uitgangspunten van stedelijke vernieuwing is de continue zorg voor de dagelijkse woon-, leef- en werkomgeving. Voorkomen moet worden dat buurten in verval raken. Wat goed is moet goed blijven. Dit vraagt om een aanpak waarbij niet alleen zorgvuldig wordt omgesprongen met signalen van onderaf, maar tevens permanent aandacht wordt besteed aan een goede balans tussen vraag en aanbod. Uitgangspunt is een veilige, leefbare woonomgeving voor iedereen. De betrokkenheid van bewoners bij het wel en wee van hun dagelijkse leefomgeving dient hierbij zoveel mogelijk te worden gestimuleerd. Elke buurt moet in ieder geval terug kunnen vallen op basiskwaliteit, waarbij voorkomen moet worden dat de aandacht te eenzijdig wordt gericht op het aanpakken van gebieden met een integrale achterstand. Deelprograrnma basisbeleid stedelijk gebied kent programmapunten die voor elk gebied gelden en als apart actiepunt kunnen worden aangepakt. Ad b Centrumgebied. Een van de speerpunten van de door uw raad vastgestelde Stadsvisie 2010 is de aandacht voor het centrumgebied. Het stadshart moet bruisen van vitaliteit en het kloppend hart van Eindhoven vormen. Mensen moeten er naar toe willen, moeten er goed kunnen komen en, wat nog

3 Raadabij lage nummer aaa belangrijker is, ze moeten er zich prettig voelen. Het stimuleren van het wonen in de binnenstad is daarbij een van de belangrijke programmapunten. Voorwaarde is wel dat de voordelen van het wonen op een bruisende locatie de overhand hebben ten opzichte van de eventuele schaduwkant van het stadsleven. Goed evenwicht tussen leefbaarheid en levendigheid staat hier voorop. Binnenstedelijk wonen vraagt ook om een zorgvuldige doelgroepbenadering. Bepaalde categorieen zullen pas echt worden aangetrokken als er ook echt sprake is van comfortabel wonen. In de uitwerking van het programma dient te worden bezien welke categorieen (jongeren, 50+-ers etc.) daadwerkelijk deelnemen aan het binnenstadsleven en derhalve alleen al door hun aanwezigheid een bijdrage leveren aan het versterken van de levendigheid. Meer mensen op straat, betekent ook meer sociale controle. Naast de sociale veiligheid levert het lsv-programma ook een bijdrage aan de verblijfskwaliteit van de binnenstad. De uiterlijke verschijningsvorm van de openbare ruimte bevordert niet alleen het investeringsklimaat maar ook de gebruiks- en belevingswaarde van de binnenstad. Ad c Bijzondere buurten. Eindhoven kent een aantal bijzondere ontwikkelingslocaties. Het project Westcorridor is daar wellicht het meest bekende voorbeeld van. Opgehangen aan de hoogwaardig openbaar vervoerslijn tussen het station enerzijds en Veldhoven/Meerhoven anderzijds vindt integrale planontwikkeling plaats waarbij aspecten als bereikbaarheid, leefbaarheid en bedrijvigheid hand in hand gaan, Ook belendende woonbuurten worden hierbij betrokken. Op wijk- en buurtniveau kent Eindhoven gebieden die in een neerwaartse spiraal terecht zijn gekomen en waar via een integrale gebiedsgerichte aanpak in coproductie met belanghebbenden gewerkt wordt aan toekomstgerichte plannen. Met name in deze gebieden zullen de maatregelen naar verwachting een wat meer ingrijpend karakter hebben en ook in fysieke zin de hoogste graad van vernieuwing inhouden. Dit betekent dat op buurtniveau processen gaan ontstaan van herstructurering en herontwikkeling waarbij vanuit een nieuw stedenbouwkundig concept en een andere mix aan woningen (en dus huishoudens) gewerkt wordt aan een betere buurt. In het kader van een integrale aanpak zal bijna het volledige stedelijk ontwikkelingsprogramma hier zijn vertaling dienen te krijgen. Civic Centre, brede school, kleinschalige bedrijvigheid, jongerenbeleid, woningdifferentiatie, teveel om op te noemen. Het 15V-programma is in sterke mate op dit soort gebieden georienteerd. 5 Financiele gevolgen en risico s Het voor Eindhoven voor de periode 2000 t/m 2004 beschikbare ISV-budget bedraagt f 36,5 miljoen. De stadsvernieuwingsbijdrage voor 2000 (f 8,3 miljoen) zal apart worden verstrekt, evenals themabudgetten voor bodem/gevelisolatie/bls

4 Raadsbijlage nummer asa en grootschalig groen. In bijzondere gevallen kan een beroep worden gedaan op het innovatie- en het knelpuntenbudget. Het ISV-programma 2000 t/m 2004 kent een dekkingstekort van f 12,4 miljoen; uitgangspunt hierbij is dat de modules Bodem/BLS/Geluid en Groen vooralsnog budgettair neutraal zijn. Vooralsnog beperken wij ons tot de constatering dat het budget ontoereikend is. Wel merken wij het volgende op. Uitgangspunt van het stedelijk ontwikkelingsprogramma, en dus ook voor het ISVprogramma, is de coproductie met andere belanghebbenden. Onduidelijk is vooralsnog tot welke multiplier dit leidt ofwel in hoeverre dat partijen ook financieel participeren en daarmee de ISV-inzet beperken. Zo hebben corporaties op basis van het Convenant Volkshuisvesting reeds hun bereidheid uitgesproken om ook in financiele zin een bijdrage te leveren. Een tweede punt is dat er wellicht ook mogelijkheden zijn om tot financiele coproductie te komen met andere, ten behoeve van de stedelijke vernieuwing in te zetten, budgetten. Primair denken wij daarbij aan de rijksmiddelen voor het Grote Stedenbeleid en eventuele extra impulsen vanuit de provincie. Ook denken wij hierbij aan de inzet van bestaande gemeentelijke middelen als bijvoorbeeld het Fonds bijdragen volkshuisvesting (gevoed met gelden ontstaan uit de liquidatie van het Woningbedrijf), de jaarlijkse winstuitkering van het Bouwfonds Noordbrabantse Gemeenten etc. Wij zijn voornemens over te gaan tot de instelling van een gemeentelijk ISV-fonds en daarbij te bezien welke bestaande middelen en regelingen daarin kunnen worden ondergebracht om een integrale aanpak te bevorderen. Ook zal optimaal aandacht moeten worden geschonken aan flankerend beleid. Als het ISV-programma 2000 t/m 2004 door het rijk is goedgekeurd, zullen wij dit in de uitwerking naar jaarprogramma s nader bezien en daarbij zoveel mogelijk prioriteit geven aan wijk- en buurtontwikkeling. Zo zijn wij voornemens om de BLS-bijdrage optimaal in te zetten voor herstructureringslocaties. Met het oog op continuiteit van beleid houden wij vast aan de bestaande stadsvernieuwingsverplichtingen; gekwalificeerd op f 11,5 miljoen. Tegen de achtergrond van de BELSTATO-correctie is een aantal onderdelen van het stadsvernieuwingsprogramma overigens opnieuw geraamd en gedeeltelijk als nieuw ISV-beleid ingebracht. 6 Overige gevolgen van de aanpak Invoering van het ISV is op zich een goede zaak. Niet alleen biedt het meerjarige zekerheid omtrent de hoogte van de bijdragen van het rijk, tevens ontstaat de mogelijkheid de budgetten optimaal in te zetten voor een integrale aanpak van de specifieke eigen problematiek. Wel kunnen zich problemen voordoen bij het integreren van bestaande regelingen, al dan niet in relatie tot oude verplichtingen.

5 Raadabijlage nummer aa8 Kort samengevat is het beeld als volgt: de integratie van de stadsvernieuwing lijkt geen probleem; de BLS-uitleglocaties zijn direct gekoppeld aan Meerhoven; van het binnenstedelijk deel is f 3 miljoen onderdeel van het Convenant Volkshuisvesting. Restantdeel ad f 8,4 miljoen toe te wijzen in het kader van ISV-aanpak; het restant BW5 zal volledig worden ingezet voor de uitwerking van het convenant Volkhuisvesting; de herstructurering is kernonderdeel van het ISV-programma; de bijdrage geluidsanering is gelet op de omvang van het totale gevelisolatieprogramma volstrekt ontoereikend; de module Bodem zal inclusief aanvullend budget nog worden toegevoegd. 7 Resultaten van overleg / inspraak De Stadsvisie en het daaraan gekoppelde stedelijk ontwikkelingsprogramma heeft een uitvoerig inspraaktraject doorlopen. Sterker zelfs: het is het product van intensieve coproductie. Het ISV-programma is gebaseerd op integratie van genoemde ontwikkelingsprogramma s en bestaand beleid. Hierbij is ook de met alle buurtorganisaties gecommuniceerde nota Buurtvitaliteit betrokken. Tegen deze achtergrond hebben wij geen aanleiding gezien om over het ISVprogramma nog een apart inspraakproces op te starten; de eerlijkheid gebiedt overigens dat dit gelet op het krappe tijdschema van het rijk sowieso ondoenlijk zou zijn geweest. Wel heeft er op ambtelijk niveau een aantal keren informeel overleg plaatsgevond en met vertegenwoordigers van het rijk met als onderlegger het stedelijk ontwikkelingsprogramma. De opmerkingen zijn zoveel mogelijk verwerkt. Van de Stichting Stone (Stimulering onderhoud Eindhovense particuliere woningvoorraad) hebben wij een brief ontvangen waarin men extra budget vraagt voor de jaren na Vooralsnog houden wij vast aan het raadsbesluit, zoals dat in onderliggend ISV-programma is opgenomen. 8 Communicatie Wij nemen ons voor om na bestuurlijke vaststelling alle buurten te informeren over de inhoud van de nota Stedelijke Vernieuwing. In de uitwerking zullen wij dit koppelen aan het stedelijk ontwikkelingsprogramma.

6 Raadsbijlage nummer asa 9 Advisering raadscommissie(s) De commissie voor stadsontwikkeling en beheer hebben wij over dit voorstel gehoord. Een minderheid behoudt haar stem voor tot de raadsbehandeling. Haar positief advies ligt voor u ter inzage. Een ontwerpbesluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. Burgemeester en wethouders van Eindhoven, R. Welschen, burgemeester. C. Tetteroo, secretaris.

7 %a$+4 Raadsbij lage nummer aaa Besluit De raad van de gemeente Eindhoven; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 28 september 1999, nr. 228; gelet op het advies van de commissie voor stadsontwikkeling en beheer; overwegende dat: begin 2000 de wet stedelijke vernieuwing in werking treedt die het mogelijk maakt gemeentes een meerjarig budget te verstrekken ten behoeve van een integrale aanpak van de fysieke leefomgeving; de gemeente voor 1 november 1999 een programma moet opstellen dat voldoet aan het beleidskader stedelijke vernieuwing; de stadsvernieuwing hierin volledig zal worden opgenomen en het Meerjarenplan Stadsbeheer derhalve een belangrijke onderlegger is; de nota Stedelijke Vernieuwing in combinatie met de Stadsvisie 2010 en het stedelijk ontwikkelingsprogramma hierin voorziet; besluit: 1 de nota Stedelijke Vernieuwing vast te stellen en deze voor 1 november 1999 in combinatie met de Stadsvisie 2010 en het stedelijk ontwikkelingsprogramma bij het rijk in te dienen als specifieke ISV-uitwerking; 2 na goedkeuring door het rijk: het ISV-programma 2000 t/m 2004 uit te werken naar jaarprogramma s en daarbij zoveel mogelijk prioriteit te geven aan de Impuls- en de herontwikkelingsgebieden; over te gaan tot de instelling van een gemeentelijk ISV-fonds en te bezien welke gemeentelijke middelen aldaar in kunnen worden ondergebracht; informatief terug te koppelen naar de partners in de stad, dit als onderdeel van de communicatie rond het stedelijk ontwikkelingsprogramma. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 11 oktober R. Welschen, voorzitter H. Donkers, secretaris GD