Cardiologie. Elektrofysiologie

Transcriptie

1 Crdiologie Elektrofysiologie

2 Binnenkort komt u nr ons ziekenhuis voor een elektrofysiologisch onderzoek (EFO), omdt uw crdioloog bij u hrtritmestoornissen vermoedt. De normle hrtslg is meestl regelmtig, mr soms is de hrtslg onregelmtig en/of te snel of juist te lngzm. Hrtritmestoornissen kunnen met medicijnen behndeld worden. Wnneer medicijnen niet effectief zijn of vervelende bijwerkingen hebben kn in overleg met uw crdioloog of elektrofysioloog (een crdioloog gespeciliseerd in hrtritmestoornissen), besloten worden een onderzoek in het hrt te verrichten. Een EFO wordt gedn om informtie te krijgen over de stroomgeleiding vn uw hrt, het soort hrtritmestoornis en de plts in het hrt wr de hrtritmestoornis ontstt. De metingen worden verricht met behulp vn een dun slngetje (ktheter) dt vi de bloedvten in het hrt opgeschoven wordt. Als de metingen gedn zijn, kn indien nodig nsluit end een ktheterbltie volgen. In deze folder vindt u informtie over hrtritmestoornissen, het elektrofysiologisch onderzoek én de ktheterbltie. Het gezonde hrt De normle elektrische geleiding Het hrt is een holle spier, zo groot ls een vuist, die werkt ls een pomp. De pompbeweging ontstt doordt het hrt smentrekt en weer ontspnt. Dit is een hrtslg. Per minuut wordt ongeveer vijf liter bloed door het lichm gepompt. Het hrt is verdeeld in een linker en een rechter hrthelft. Elke helft bevt een boezem (trium) en een kmer (ventrikel). De rechter boezem verzmelt het zuurstofrme bloed dt vi de ders vnuit het lichm n r het hrt komt. De rechter kmer pompt het bloed nr de longen om vn zuurstof te worden voorzien. Het zuurstofrijke bloed wordt vervolgens vi de linker boezem en de linker kmer door het lichm gepompt. De normle volgorde bij een hrtslg is dt eerst de boezems en drn de kmers smentrekken om het bloed verder nr de longen of het lichm te pompen. Figuur 1*. Het hrt met hrtkleppen en grote bloedvten In rust mkt het hrt 60 tot 80 slgen per minuut. Tijdens de slp kn de hrtfrequentie dlen tot ongeveer 40 slgen per minuut. Het lichm heeft in rust minder zuurstof nodig dn bij inspnning. Bij inspnning kn de frequentie oplopen tot 150 tot 180 slgen per minuut. Dt komt neer op ongeveer slgen per dg en bij een gemiddelde leeftijd vn zeventig jr ongeveer 2,5 miljrd hrtslgen. Norml gesproken zijn we ons niet bewust vn het kloppen vn het hrt. Ps n lichmelijke inspnning of bij psychische stress vlt het 'kloppen' op. Deze wrgenomen slgen ontstn door het hrder en sneller pompen vn het hrt.

3 Het smentrekken vn het hrt begint door kleine elektrische prikkels die ontstn in een groepje pcemkercellen. Dit groepje cellen vormt de sinusknoop en is gelegen boven in de rechter boezem. De elektrische prikkels vn het sinusritme wordt door lle spiervezels vn het hrt gevolgd. Terwijl de rechter- en linkerboezem door de prikkel smentrekken stroomt het bloed nr de hrtkmers. De prikkel wordt v i een geleidingssysteem in het hrt verder geleid nr de trioventriculireknoop (AV-knoop). De AV-knoop is een soort verzmel-sttion midden in het hrt op de grens tussen de boezems en de kmers. De prikkel wordt met enige vertrging vi de AV-knoop doorgeleid nr de kmers vi de bundel vn His en de fijn vertkte Purkinjevezels. Hierdoor trekken de rechter- en linker kmer smen. Figuur 2*. Prikkelgeleiding bij het normle hrtritme, sinusritme. Wnneer het hrt op hol slt Hoe ontstn hrtritmestoornissen? Een norml hrtritme begint dus in de sinusknoop. Bij hrtritmestoornissen is er een fwijking in de normle prikkelvorming door een verstoring in de elektrische nsturing vn het hrt. Er ontstn prikkels op de verkeerde pltsen of ze volgen de verkeerde route door het hrt. Een ritmestoornis kn op elke plts in het hrt ontstn omdt elke hrtcel elektrisch ctief kn zijn. De boezems en de kmers trekken drdoor niet m eer in de juiste volgorde of onregelmtig smen, te lngzm of juist te snel. Als de hrtslg boven de 100 slgen per minuut is, dn noemt men dit een tchycrdie (tchy= snel). Een hrtslg onder de 50 slgen per minuut heet een brdycrdie (brdy= lngzm). Een tchy- of brdycrdie hoeft niet ltijd op een ritmestoornis te wijzen zolng de elektrische prikkel vnuit de sinusknoop komt. Een brdycrdie kn voorkomen bij sporters of tijdens de slp, een tchycrdie kn voorkomen bij koorts of inspnning. Ook bij een gezond persoon slt het hrt niet ltijd gelijkmtig. Af en toe een extrsystole (hrtoverslg) is geen uitzondering en is in een gezond hrt zonder gevr. Een extrsystole ontstt ls een nder stukje vn de hrtspier ook e ven, net ls de sinusknoop, ls pcemker gt functioneren. Meestl blijft het bij een of enkele extr slgen. Drn neemt de sinusknoop de regie weer over. Bij mensen met een vergroot, beschdigd of bnorml hrt kunnen extrsystolen mkkelijker ontstn. Dit is niet ltijd zonder risico s, voorl wnneer de impuls vn de extr slg in de hrtkmers ontstt in plts vn in de sinusknoop. Een extrsystole kn dn voldoende zijn om het hrt plotseling op hol te lten sln.hierbij stijgt de hrtfrequentie plotseling boven de 100 slgen per minuut. Hrtfrequenties vn slgen per minuut zijn dn geen uitzondering.

4 Figuur 3*. De oorsprong vn extr slgen (extrsystolen) Klchten Tijdens een periode vn hrtritmestoornissen neemt de presttie vn het hrt f. De klchten die kunnen ontstn verschillen per individu. Sommige mensen hebben l jren snelle hrtritmestoornissen zonder klchten. De AV-knoop tussen de boezems en de kmers, zorgt er voor dt ritmestoornissen uit de boezems slechts beperkt worden voortgeleid tot in de kmers, zodt ze niet steeds in hoge mte een negtieve invloed hebben op de pomp-functie vn het hrt. Snelle kmerritmes (onder ndere kmerfibrilleren) kunnen de pompfunctie vn het hrt volledig stilleggen en in het ergste gevl tot plotse dood leiden. Er kunnen klchten ontstn zols: hrtkloppingen, onregelmtige hrtslg duizeligheid-lusteloosheid, vermoeidheid bewustzijnsverlies-druk op de borst vocht vsthouden, kortdemigheid Voorbereiding Om te beplen of er sprke is vn een ritmestoornis en om welke, wordt er poliklinisch een elektrocrdiogrm (ECG of hrtfilmpje) gemkt en/of een Holteronderzoek (24/48-uurs ECG) gedn. Soms kn het nodig zijn het hrtritme voor een lngere periode te registreren en wordt er gebruik gemkt vn een eventrecorder. Dit pprtje sluit u n met plkkers (zols bij een ECG) op het moment dt u klchten heeft en registreert het hrtritme. Soms leveren deze onderzoeken toch te weinig gegevens op en besluit uw crdioloog om eenelektro- Fysiologisch Onderzoek (EFO) te doen. Tchycrdieën (snelle hrtritmes) Een tchycrdie is een ndoening wrbij het hrt bnorml snel smentrekt, meer dn 100 keer per minuut. Ze worden onderverdeeld in twee groepen; tchycrdie die ontstt in de boezems vn het hrt, dus boven de kmers (suprventriculire tchycrdie of SVT) tchycrdie die ontstt in de kmers vn het hrt (ventrikeltchycrdie of VT). Doordt de AV-knoop bij een tchycrdie vn de boezems niet lle prikkels kn doorlten, blijft de frequentie in de kmers lger dn de frequentie vn de ritmestoornis in de boezems. Drdoor zijn tchycrdieën die ontstn in de boezems zelden levensbedreigend.

5 Tot de snelle hrtritmes uit de boezem (SVT s ) behoren: Sinustchycrdie, dit ontstt in de sinusknoop. De sinusknoop stt onder invloed vn ons utonoom zenuwstelsel en wordt gestimuleerd om sneller prikkels f te vuren in beplde omstndigheden zols bij stress, lichmsbeweging en emotie. In deze omstndigheden wordt de tchycrdie ls een normle rectie vn het lichm beschouwd. Zelden komt het voor dt de sinusknoop plots sneller gt werken zonder duidelijke reden. Als dit toch het gevl is spreken we vn een pthologische (ziekelijke) sinustchycrdie, komt vk bij jonge vrouwen voor. Boezemtchycrdie, ontstt in de boezem door bnormle prikkelvorming ldr vnuit een specifiek gebied. De oorzk hiervn is meestl onbekend. Soms komt het door externe fctoren ls stress, gebruik vn koffie, col of lcohol, medicijngebruik, schildklierziekte of een te grote wnd vn de boezem. Boezemfibrilleren (Atriumfibrilleren), is de meest voorkomende snelle, chotische hrtritmestoornis uit de boezems, voorl bij ouderen. Fctoren die het ontstn vn boezemfibrilleren kunnen veroorzken zijn hoge bloeddruk, schildklierziekte, fwijkingen in de krnsslgders, de hrtkleppen of de hrtspier (oud hrtinfrct of hrtspierontsteking). De boezems trekken onregelmtig en snel smen, 300 tot 600 keer per minuut. Het ontstt doordt er een hele hoop spiercelletjes lleml tegelijk chotisch signlen fvuren, meestl in de linker boezem, in de buurt vn de longders. De AV-knoop zorgt ervoor dt niet lle prikkels nr de kmers gn. Het kmerritme, de voelbre hrtslg, wordt onregelmtig en kn snel zijn. Deze ritmestoornis kn behndeld worden met medicijnen zols nti-ritmic, om een snel hrtritme te vertrgen of regelmtig te krijgen. De werking vn de meeste medicijnen is echter vk niet permnent. Meestl worden bloedverdunners voorgeschreven om stolsel vorming te voorkomen. Vk wordt ook een elektrische crdioversie verricht, wrvoor u kortdurend in slp wordt gebrcht en met een externe defibrilltor een schok krijgt om het normle hrtritme te herstellen. Hoewel het resultt vk goed is, kn de situtie n verloop vn tijd verslechteren, medictie werkt niet voldoende of er treden vervelende bijwerkingen vn de medictie op, een bltie kn dn uitkomst bieden ( zie figuur 3). Boezemflutter (Atriumflutter) is een snel hrtritme uit de boezem, wrbij de boezems snel mr niet chotisch smentrekken. De fctoren die het ontstn vn boezemflutterbevorderen zijn dezelfde ls bij boezemfibrilleren. De boezemflutter kn bij sommige mensen mnden of zelfs jren bestn, mr kn n verloop vn tijd overgn in boezemfibrilleren. Een boezemflutter kn behndeld worden met medicijnen,elektrische crdioversie of bltie. AVNRT/Atrioventriculire nodle re-entry tchycrdie: oorzk hiervn is dt deav-knoop bij sommige mensen twee elektrisch vn elkr verschillende ingngen of pden heeft, een snel en een lngzm pd. De elektrische stroom gt dn vn de boezems nr de kmers vi een vn deze pden. Wnneer deze ritmestoornis optreed wordt een pd gebruikt voor de elektrische stroom vn de boezems nr de kmers en het ndere pd voor de elektrische stroom vn de kmers nr de boezems, hierdoor ontstt een ritmestoornis die in een cirkel ronddrit. Een AVNRT kn hinderlijk zijn, mr is niet levensbedreigend. AVRT/Atrioventriculire re-entry tchycrdie (Wolff-Prkinson-White syndroom/wpw): oorzk is een extr verbinding door een ngeboren fwijking en is meestl niet erfelijk. In tegenstelling tot ndere ngeboren fwijkingen functioneert het hrt buiten de ritmestoornissen geheel norml. Anders dn bij een AVNRT zit de extr verbinding bij deze ritmestoornis niet bij de AV knoop, mr ergens in de wnd tussen de boezems en kmers. Een extr boezem of kmerslg kn een cirkelstroom uitlokken doordt de elektrische stroom zich niet lleen vi de AV knoop mr ook vi de extr bundel verspreidt, net ls bij een AVNRT.

6 Behndeling is meestl noodzkelijk omdt WPW meestl niet vnzelf overgt (behlve bij zeer jonge kinderen). De klchten zijn vergelijkbr ls bij boezemfibrilleren of boezemflutter (zie figuur 4). Figuur 4*.Boezemfibrilleren Figuur 5*.Boezemflutter bltieen AVNRT Figuur 6*. AVRT Tot de snelle hrtritmes uit de kmer behoren: Kmertchycrdieën (ventrikel tchycrdie/vt): dit is een snel regelmtig ritme tussen 120 en 250 slgen per minuut die in de kmers ontstt. Het gevolg is dt er te weinig of geen bloed meer wordt weggepompt nr de hersenen en het lichm, hierdoor ontstt er zuurstof tekort in de hersenen en het kn leiden tot hrtkloppingen, duizeligheid en bewustzijnsverlies. Een snel kmerritme is een gevrlijke ritmestoornis voor ptiënten met een slechte hrtpompfunctie.

7 Kmer fibrilleren (ventrikel fibrilltie/vf): er ontstt in de kmers een elektrische chos wrdoor het hrt geen bloed meer nr de hersenen en het lichm kn pompen. Men rkt binnen enkele seconden bewusteloos, ls er niet snel ingegrepen wordt door hrtmssge en of elektrische shocks (defibrilleren) leidt deze toestnd tot een hrtstilstnd. Lngzme hrtritmes (brdycrdieen) Bij een brdycrdie wordt er minder bloed nr de hersenen en het lichm gepompt, wt kn leiden tot duizeligheid, moeheid, kortdemigheid of bewustzijnsverlies. Een lngzme hrthrtfrequentie kn veroorzkt worden door een probleem in de sinusknoop. wrdoor te lngzme of onregelmtige impulsen worden fgegeven, zols bij het zogenmde sick-sinussyndroom. Als de sinusknoop wel goed werkt mr de impulsen in de AV-knoop vertrgd of geblokkeerd worden, veroorzkt dit ook lngzme en onregelmtige hrt-frequenties, ook wel hrtblok genoemd. Deze lngzme hrtritme stoornissen worden niet met ktheterbltie verholpen mr met een pcemker. Elektrofysiologisch onderzoek (EFO) Bij een elektrofysiologisch onderzoek wordt uitgebreid en nuwkeurig onderzoek gedn nr de elektrische ctiviteit vn uw hrt. Met deze informtie wordt er voor een behndeling vn uw hrtritmestoornis gekozen. Voorbereiding Ongeveer 1 à 2 weken voor het elektrofysiologisch onderzoek of de bltie ontvngt u per brief de opnmedtum én een uitnodiging voor een informtiegesprek met een verpleegkundig consulent op de pre-interventie polikliniek. U ontvngt lle informtie omtrent het onderzoek en heeft de mogelijkheid om vrgen te stellen. Tevens wordt dn een ECG (hrtfilmpje) gemkt, bloed fgenomen en een röntgenfoto vn hrt en longen gemkt. Indien u medicijnen voor uw hrtritmestoornis gebruikt dient u deze 5 dgen vn te voren (tijdelijk) te stoppen. Het gebruik vn bloedverdunners kn de kns op bloedingen tijdens de ingreep vergroten. Gebruikt u bloedverdunners zols cenocoumrol, fenprocoumon of dbigtrn dn stn de instructies over het doorgn of (tijdelijk) onderbreken vn deze medicijnen in de opnmebrief. Indien u de bloedverdunners niet mg stoppen omdt u bijvoorbeeld een mechnische hrtklep heeft of een herseninfrct/tia heeft doorgemkt, stn de medictie voorschriften in de opnmebrief. Ook vertelt de verpleegkundig consulent bij uw informtiegesprek op de polikliniek u wt voor u de juiste voorbereiding is. Het kn zijn dt u tijdelijk een nder innmeschem krijgt d n u gewend bent. Complicties en risico s De kns op complicties bij een elektrofysiologisch onderzoek is zeer klein. Er is een kleine kns op beschdiging vn het bloedvt bij de insteekpltsen in de liezen, bloedingen, stolselvorming, infecties, een klplong of vocht in het hrtzkje. De verpleegkundig consulent, verpleegkundig specilist en/of zlrts zl dit ook vóór de behndeling met u bespreken. De beperkte hoeveelheid röntgenstrling die tijdens het onderzoek nodig is, is niet schdelijk voor u mr wel voor een ongeboren kind. Zwngerschp moet drom uitgesloten zijn. Bespreek dit voorf met uw crdioloog.

8 Opnme De opnmeduur voor een EFO en een bltie is minstens een dg en een ncht. U wordt opgenomen op de fdeling Medium Cre/High Cre Crdiologie. Brengt u voor uw verblijf in het ziekenhuis uw medicijnlijst mee, evenls nchtkleding, pntoffels, toiletrtikelen en iets te lezen. Lt kostbrheden zols sierden en geld zoveel mogelijk thuis. Bij opnme wordt er opnieuw e en ECG gemkt en een verpleegkundige zl een infuusnldje inbrengen, dit om tijdens het onderzoek medicijnen toe te kunnen dienen. U drgt gedurende uw opnme een telemetrie kstje bij u om het hrtritme op fstnd te kunnen observeren. Uw liezen worden geschoren om de insteekplts voor de buisjes (sheths) zo steriel mogelijk te houden. Dit mg u ook voorf thuis zelf l doen.eventueel worden gedeelten vn de borst en rug geschoren voor de vele plkkers wrmee u voor de ingreep wordt beplkt. Het is drom belngrijk dt u geen bodylotions of crème gebruikt zodt de plkkers niet loslten. Ngellk en mke-up moeten worden verwijderd. Op de dg vn de ingreep moet u nuchter zijn om te voorkomen dt u misselijk wordt of moet brken. Tenminste 4 uur voor het onderzoek mg u niets meer eten en 2 uur voor de ingreep niets meer drinken. U krijgt opertiekleding n. Angerden wordt om wrme sokken n te trekken omdt het op de behndelkmer koud is. De behndelkmer wordt koel gehouden voor steriliteit, koeling voor de pprtuur en voor het personeel dt ter bescherming voor de röntgenstrling beschermende kleding drgt.houdt u er rekening mee dt het voor kn komen dt u lter n de beurt bent dn de bedoeling ws. Het progrmm kn uitlopen of uw behndeling kn worden uitgesteld, bijvoorbeeld voor een ndere ptiënt wrbij een spoedeisende behndeling moet worden verricht. Uiterrd doen wij er lles n om u lsnog zo snel mogelijk te helpen. Het elektrofysiologisch onderzoek Op de Interventiekmer neemt u plts op de behndeltfel, wrn verschillende plkkers op de romp en rug worden geplkt. De monitoren voor de bewking vn het hrtritme en ndere vitle functies worden hierop ngesloten. Het behndeltem bestt uit twee rtsen, twee verpleegkundigen en technici. N desinfectie vn de liezen en eventueel de linker schouder wordt u fgedekt met een steriel lken. De rechter of linker lies (of beide) wordt verdoofd, soms ook de linker schouder. De verdoving kn kortdurend een brnderig en onngenm gevoel geven. Als de verdoving is ingewerkt wordt de liesder voor de ktheters ngeprikt en worden er diverse buisjes ingebrcht. Indien nodig wordt op de linker schouder eventueel één buisje ingebrcht.

9 De ktheters zijn lng, dun en flexibel.ze worden vi de sheths op verschillende pltsen in het hrt gelegd met behulp vn röntgenstrling. Het opschuiven vn de ktheters in de bloedvten voelt u niet. Wel kn u het gevoel krijgen dt uw hrt f en toe overslt. Deze overslgen worden veroorzkt doorprikkeling vn het hrt door de ktheters en door de extr prikkels die door de ktheters n het hrt worden gegeven (pcen). Het is tijdens de ingreep niet toegestn om de rmen en/of benen te bewegen. Wnneer u bijvoorbeeld jeuk n uw neus heeft krijgt u hulp vn de verpleegkundige. Gedurende het onderzoek worden uw vitle functies zols de bloeddruk en hrtritme nuwlettend bewkt en blijft met u in contct met de verpleegkundige. De röntgenbuis beweegt vlk boven en om u heen om vnuit verschillende punten beelden te mken vn de positie vn de ktheters in het hrt. Tijdens het onderzoek liggen de ktheters meestl in de rechter hrthelft. De ktheters kunnen de elektrische signlen in het hrt registeren en elektrische impulsen n het hrt geven. Ook kn medictie worden gebruikt om ritmestoornissen op te wekken. Als gevolg hiervn kunt u hrtkloppingen, overslgen of een gejgd gevoel krijgen. Dit kunnen de voor u bekende klchten zijn en vn belng voor het onderzoek. Alle opgewekte ritmestoornissen kunnen ook weer beëindigd worden. Soms is het nodig om de opgewekte ritmestoornis met medicijnen en/of een elektrische schok, ook wel crdioversie genoemd, te stoppen. U wordt hiervoor eerst kort in slp gebrcht, ook kn het gebeuren dt u kortdurend buiten bewustzijn rkt. Dit is ntuurlijk een onprettig idee mr u wordt heel goed in de gten gehouden door een deskundig behndeltem. Het is belngrijk dt u n hen lt weten hoe u zich voelt, bijvoorbeeld bij duizeligheid, misselijkheid of trnspireren. Het onderzoek duurt 1,5 uur, mr kn uitlopen tot circ 3 uur, bijvoorbeeld ls een bltie gelijk wordt uitgevoerd. Dit is fhnkelijk vn de bevindingen. Er zijn twee mogelijkheden:

10 1) geen bltie, hier kunnen verschillende redenen voor zijn: het lukt niet om een hrtritmestoornis op te wekken. Hierdoor is het niet bekend wr de hrtritmestoornis ontstt en kn deze ook niet met een bltie worden verholpen. het is bij u niet zinvol om een bltie te doen omdt de kns op (blijvend) succes klein is. Meestl volgt een behndeling met medicijnen. de kns op complicties bij een bltie voor uw ritmestoornis is te groot. Het komt zelden voor dt een bltie te risicovol is. Meestl gt het dn om een ritmestoornis die heel dicht bij de sinusknoop of de AV knoop ontstt. Bij bltie zou de geleiding vn het hrt zo beschdigd kunnen rken dt u een pcemker zou moeten krijgen. 2) wel bltie, over deze behndeling wordt uitleg gegeven in de volgende hoofdstukken. N het elektrofysiologisch onderzoek N het onderzoek worden de ktheters en buisjes verwijderd. Dit kn kortdurend een nr gevoel geven.de bloedvten worden ongeveer 10 minuten met de hnd fgedrukt wrn een druk-verbnd wordt ngelegd. U moet plt blijven liggen en het been/benen recht houden totdt het drukverbnd verwijderd is, dit om nbloedingen vn de insteekopeningen te voorkomen. Het is belngrijk dt u het onmiddellijk n een verpleegkundige doorgeeft ls u een wrm, nt gevoel of een zwelling in de lies voelt. Ook niet rzelen om ndere klchten door te geven. De bevindingen en behndelmogelijkheden worden tijdens de ingreep of n floop met u besproken door de elektrofysioloog, de zlrts of de verpleegkundig specilist. Het kn zijn dt u geen verder onderzoek of behndeling nodig heeft. Indien dit wel het gevl is kn verdere behndeling bestn uit een behndeling met medicijnen, een bltie, of implnttie vn een ICD (implnteerbre crdioverter defibrilltor) in gevl vn mogelijke levensbedreigende, snelle ritmestoornissen vnuit de kmer. Terug op de verpleegfdeling wordt weer een ECG gemkt. Uw hrtritme wordt op fstnd bewkt middels een telemetriekstje en de bloeddruk wordt regelmtig gecontroleerd. U kunt zich moe of ongemkkelijk voelen vnwege de gebruikte medicijnen of de lnge ligduur op de behndeltfel. Mits u tijdens het onderzoek geen rustgevende medictie heeft gekregen mg u weer eten en drinken.voordt u de volgende dg nr huis gt wordt er ter controle nog een ECG, een echo vn het hrt en een röntgenfoto vn hrt en longen gemkt. Als lles goed is kunt u weer nr huis. U krijgt voor vertrek een ontslggesprek met de verpleegkundige, de nzorgfolder, zo nodig een recept en een fsprk op de polikliniek voor de ncontrole of verdere behndeling. Abltie Een bltie is een behndeling bij hrtritmestoornissen door het stukje hrtweefsel dt de ritmestoornis veroorzkt weg te brnden met rdio frequente energie (RF) of cryothermle therpie (vriezen). De elektrische stroom die uw type hrtritmestoornis veroorzkt wordt drmee onderbroken en op den duur zl ter plekke littekenweefsel ontstn. Niet iedereen met een ritmestoornis komt in nmerking voor een bltie. Deze behndeling wordt overwogen ls u veel klchten heeft, een ritmestoornis ernstige gevolgen kn hebben, ndere behndelingen onvoldoende werken, of de medictie vervelende bijwerkingen heeft. De plts vn de bltie is fhnkelijk vn de oorsprong vn de ritmestoornis. Soms is er een duidelijke oorsprong, bijvoorbeeld bij een extr geleidingsverbinding tussen de boezems en de kmers of rondcirkelende elektrische ctiviteit.

11 De kns op succes verschilt per ritmestoornis, bij sommige ritmestoornissen is dit meer dn 90%. Bij ndere ritmestoornissen geldt een lgere succeskns en moet u smen met de crdioloog de knsen en de risico s vn de bltie goed tegen elkr fwegen.ondnks een goed gevolg vn de bltie keert de ritmestoornis soms terug. Afhnkelijk vn de ernst vn de klchten is het wenselijk om de behndeling te herhlen. De crdioloog geeft u hierin dvies. Complicties en risico's De kns op complicties bij een bltie is klein. Enig behndelrisico is echter niet geheel uit te sluiten. Meest voorkomend is een bloeduitstorting en zwelling door de punctie plts in de lies (liezen). Een llergische rectie door medicijnen of plkkers kn zich voordoen. Ook kn er vocht in het hrtzkje ontstn door de bltie of beschdiging vn de hrtspier. Soms moet het vocht weggehld worden. De kns op een herseninfrct of TIA is in geringe mte nwezig. Om dit te voorkomen krijgt u tijdens de behndeling een bloedverdunnend medicijn toegediend. Het komt soms voor dt er een snelle ritmestoornis tijdens de bltie ontstt wrd oor u het bewustzijn verliest en een crdioversie moet worden gedn om het hrt weer in het normle ritme te krijgen. U wordt hiervoor eerst kort in slp gemkt. Heel soms kn het gebeuren dt de normle elektrische geleiding in het hrt beschdigd wordt tijdens bltie. In dit gevl zl een pcemker implnttie noodzkelijk zijn.bendrukt moet worden dt dit zelden voorkomt. Zols bij elke ingreep n het hrt is er een kns op overlijden, bijvoorbeeld door complicties tijdens de behndeling mr de kns hierop is heel klein. De verpleegkundig consulent, verpleegkundig specilist of zlrts zl dit vóór de behndeling nogmls met u bespreken. Voorbereiding De voorbereiding op een bltie is meestl gelijk n de voorbereiding voor een elektrofysiologisch onderzoek, evenls de opnme en het begin vn de behndeling. Ook krijgt u een oproep voor een informtief gesprek bij de verpleegkundig consulent. Zij verstrekt u het juiste medictie dvies, in overleg met de elektrofysioloog. Net ls voor een EFO bespreekt de verpleegkundig consulent met u wt voor u de juiste voorbereiding is voor het eventueel onderbreken vn de medictie en/of bloedverdunners. Een bltie gebeurt bij voorkeur niet onder nrcose, omdt het dn lstiger is om hrtritmestoornissen op te wekken. De behndeling kn belstend zijn doordt een ptiënt lnge tijd stil moet blijven liggen, mr meestl is een bltie niet zo belstend dt nrcose nodig is. Eenuitzondering hierop is een bltie vnwege triumfibrilleren. Hier heeft het soms de voorkeur om onder nrcose te behndelen ngezien een uitgebreide bltie vn de linkerboezem met rdiofrequente energie pijnlijk kn zijn. De bltie Als de buisjes in de liesder (soms ook liesslgder) zijn ingebrcht en de bltiektheter op de juiste loctie is gepltst, wordt door verhitting of bevriezing heel nuwkeurig het hrtweefsel beschdigd.

12 Figuur cryobllon: Dit duurt steeds één tot nderhlve minuut. U kn hierbij een wrm, brnderig of drukkend gevoel op de borst ervren dt kn uitstrlen nr de rmen of de kken. Ook kunt u lst vn hoofdpijn krijgen. Over het lgemeen zijn er meerdere pplicties (verbrnding of bevriezing door de punt vn de ktheter) nodig om het gebied vn de ritmestoornis te behndelen. Om ervoor te zorgen dt de ktheter in het hrt op de goede plts blijft liggen moet u tijdens het brnden of vriezen stil blijven liggen, norml demen en niet prten. In totl kn de behndeling wel een pr uur duren. Indien u deze of ndere klchten heeft tijdens de procedure moet u deze direct kenbr mken zodt deze kunnen worden behndeld. De verpleegkundige drgt zorg voor u, dient zonodig pijnstilling toe en zl u op de hoogte houden vn de voortgng vn de behndeling. An het einde vn de bltie wordt gedurende een hlf uur geprobeerd om door stimultie vi de ktheter of door medictie de ritmestoornis opnieuw op te wekken. Als dit niet meer lukt is de procedure klr. De ktheters worden uit het lichm verwijderd. De bloedvten worden ongeveer 10 minuten met de hnd dichtgedrukt, hiern wordt een drukverbnd ngelegd. Dit kn kort een vervelend gevoel geven in de liezen. N de bltie U kunt zich moe of ongemkkelijk voelen vnwege de gebruikte medicijnen of het lnge liggen op de behndeltfel. Mits u geen rustgevende medictie heeft gekregen, mg u direct weer eten en drinken. U heeft enkele uren bedrust en moet plt blijven liggen en het been/benen recht houden totdt het drukverbnd verwijderd is, dit om nbloedingen te voorkomen. Zodr het drukverbnd is verwijderd en de lies niet nbloed, mg u weer uit bed komen en lopen. Het is belngrijk dt u onmiddellijk n een verpleegkundige doorgeeft ls u een wrm, nt gevoel of zwelling in de lies krijgt, dit kn wijzen op een nbloeding. Ook bij ndere klchten niet rzelen om deze door te geven. De bevindingen en verwchte resultt vn de behndeling worden tijdens de ingreep of n floop met u besproken door de elektrofysioloog, de zlrts of de verpleegkundig specilist. Op de fdeling wordt een ECG gemkt, uw hrtritme bewkt middels een telemetrie kstje en de bloeddruk wordt regelmtig gecontroleerd.6.nr huis Voordt u de volgende dg nr huis gt wordt er ter controle nog een ECG, een echo vn het hrt en een röntgenfoto vn hrt en longen gemkt. Als lles goed is kunt u in de loop vn de ochtend nr huis. Soms is het nodig om lnger te blijven voor de toediening vn bloedverdunnende medictie vi de infuuspomp of voor lngere observtie vn het hrtritme. In deze gevllen gt u ps nr huis op een nder te beplen tijdstip.

13 Misschien voelt u in de eerste 3 mnden n de bltie nog hrtkloppingen of overslgen. Bij sommige ritmestoornissen kn het weken tot mnden duren voordt het hrt tot rust komt en de ritmestoornissen verdwijnen. Het kn zijn dt de klchten kortdurend erger worden. Meestl blijkt er geen sprke te zijn vn terugkeren vn de ritmestoornis, mr vn onschuldige overslgen die pssen bij het helingsproces en de littekenvorming in het hrt. Heel soms kn dit leiden tot ernstige problemen zols pijn op de borst, kortdemigheid of neiging tot fluwvllen. Neem contct op met het ziekenhuis of uw crdioloog ls de klchten heftig zijn of lng nhouden. Het is drom mogelijk dt u n de bltie doorgt met de medicijnen die u gebruikte, of dt zij vernderen in dosering of gestopt worden. Gedurende 6 weken moet u dgelijks een tblet cetylslicylzuur (Aspirine ) gebruiken ter voorkoming vn stolselvorming in het hrt op de littekens vn de bltie in het hrt, tenzij u ndere bloedverdunners gebruikt, zols cenocoumrol of fenprocoumon, dn worden deze weer hervt. Hiervoor krijgt u een nieuw innmeschem dt mogelijk kn fwijken vn het schem dt u gewend bent. Soms is het nodig om nst deze middelen ook nog kortdurend bloedverdunnende injecties te gebruiken tot de INR wrde weer optiml is. U wordt hierover door ons geïnformeerd. Er wordt ook een fsprk voor controle gemkt. U krijgt bij het ontslggesprek met de verpleegkundige een fsprk op de polikliniek voorde ncontrole of verdere behndeling/onderzoek, brief voor de huisrts, de nzorgfolder en overige formulieren en recepten mee. Leefregels voor n een EFO en/of bltie Wij dviseren u de eerste 3 dgen volgende regels voor een voorspoedig en veilig herstel in cht te nemen: beperk uw lichmelijke ctiviteiten en bouw deze geleidelijk weer op-loop korte fstnden, trplopen in rustig tempo niet utorijden of fietsen-vermijd zwr (huishoudelijk) werk, til geen zwre voorwerpen (niet boven 5 kg) geef tegendruk in de lies/liezen met niezen, vermijd persen bij toiletgng-douchen is toegestn, niet nr de sun, zwemmen of ligbd nemen werkhervtting is weer mogelijk ls u geen klchten meer heeft vn de lies/liezen,fhnkelijk vn de fysieke rd vn uw werk seksuele ctiviteiten kunt u hervtten ls u en uw prtner dr n toe zijn wnneer u merkt dt ter hoogte vn de punctieplts vernderingen optreden zols roodheid, wrmte, jeuk of pijnlijke zwelling neemt u contct op met de verpleegfdeling of de huisrts.

14 Vrgen De rectie bij ptiënten op een bltie verschilt en is mede fhnkelijk vn het soort ritmestoornis. De meeste ptiënten kunnen binnen een week n de behndeling hun normle leefptroon zonder beperkingen weer hervtten. In de eerste weken n een bltie kn er nog vermoeidheid of lichte druk op de borst bestn. Deze klchten verdwijnen meestl vnzelf. Heeft u toch nog vrgen of voelt u zich onzeker, neem dn gerust contct op met de verpleegkundig specilist vn de fdeling MC/HC Crdiologie. Hij/zij kn u verder helpen. Wij doen er lles n om uw behndeling en verblijf in het Ersmus MC zo prettig mogelijk te lten verlopen. Ongeveer 4-5 dgen n uw verblijf wordt u telefonisch benderd door een medewerker vn de fdeling MC/HC Crdiologie. Wij vrgen u nr uw herstel en ervringen rondom de ingreep en heeft u de gelegenheid om vrgen te stellen. Kennis over uw ervringen hebben wij nodig om onze zorg te kunnen blijven verbeteren. Hndige telefoonnummers en websites Algemeen nummer Ersmus MC: (dg en ncht) MC/HC Crdiologie: (dg en ncht) Secretrit klinische elektrofysiologie: (tijdens kntooruren) Polikliniek crdiologie: (tijdens kntooruren) Meer informtie Een vrg stellen per e-mil kn ook. U kunt een e-mil sturen nr: pre.interventiepoli.crdio@ersmuscm.nl U kunt ook informtie vinden op de website vn het Ersmus MC en de website vn de Hrtstichting: *Bron figuren: *Bron figuren: brochure Hrtritmestoornissen, St. Antonius Ziekenhuis.

15

16 Ersmus MC - Ptiëntencommunictie. An de inhoud vn deze folder kunnen geen rechten worden ontleend Ersmus MC Dr. Molewterplein 40 Postcode 3015 GD Rotterdm _18