1 juni 2015
Aanwezig: Bart van Eijk (bleiende, Metr en Tram), Erik Buma (reclame, Metr en Tram), Alexander ten Have (GVB, cmmercie), Hans Smit (wayfinding, Metr en Tram), Kees Kaptein (mgevingsmanager Nrd/Zuidlijn), Cathelijne Hermans (manager van clustermanagers Amsterdam Ecnmic Bard (AEB), Marjan Schrama (AEB), Maarten Wlthuis (mderatr, vanuit kennismanagement Metr en Tram), Annemiek Verbeek (verslaglegging vanuit redactie kennismanagement) Del van de bijeenkmst Kunnen we met behulp van keuzes en maatregelen p het gebied van reclame, invulling cmmerciële ruimtes en wayfinding/verige reizigersinfrmatie per statin een lcal tuch & branding aanbrengen? He den we dat, zdat de tt blei kmen met maatschappelijke en ecnmische activiteiten, die veral herkenbaar zijn, maar die k de bijznderheid van de plek zelf benadrukken? Vragen die Amsterdam Ecnmic Bard en haar achterban triggeren m hieraan bij te dragen, zijn: He kunnen wij bijvrbeeld helpen m lkale Amsterdamse fd bedrijfjes k een kans te geven m hun prducten nder en bven de Metr te verkpen? Wij hebben nlangs Made in Amsterdam pgestart. http://www.madeinamsterdam.nl/ He kunnen startups, licht- en geluidskunstenaars bijdragen aan een bleiende statinsmgeving die niet gedmineerd wrdt dr de usual suspects en grte merken? Wij kunnen hierin k een aantal business cases gezamenlijk ntwikkelen. Wij zijn nauw betrkken bij Startup Delta.l.v. Neelie Kres. http://www.startupdelta.cm/ Staat de Nrd/Zuidlijn pen als een plek vr launching custmer prjects?
De bijeenkmst begint met een rndleiding dr Metr en Tram-medewerker Duc Vaillant. We lpen langs het Nrd/Zuidlijn statin-in-aanbuw nder het CS en dr de die dag gepende nieuwe passage aan de nrdkant van het statin. De rndleiding is een mi begin van de inhudelijke discussie, mdat we tijdens de wandeling een ged beeld krijgen van de deelnderwerpen die we later gaan bespreken. En passant maken we een deel van de pening van de glednieuwe IJ-hal en westelijke tegang mee, die met hun allure, cmfrtabele maatvering en high end cmmercie een heel ander gezicht geven aan CS. Bart van Eijk, mgevingsmanager en trekker van het thema bleiende bij Metr en Tram, bijt het spits af tijdens het inhudelijke nderdeel van de bijeenkmst. Hij stelt vast dat we met de Nrd/Zuidlijn in een nieuwe fase terechtgekmen zijn; nu de buw bijna afgernd is, richt de cmmunicatie richting de reiziger/stakehlders zich niet meer p het cncrete buwen, maar p de beleving van de reiziger. Z gaat de website hierzijnwij.nu binnenkrt ver naar wijnemenjemee.nl. De fysieke inrichting van de staat nu bvenaan de agenda. De gebiedsntwikkeling rnd statins in Nrd, Rkin en Eurpaplein is in vlle gang. De bedeling is dat alle statins straks hun eigen liefst 'Amsterdamse'- karakter krijgen, maar he realiseer je dat? He sluit je per statin aan p de lkale mgeving en he breng je 'bven' naar 'beneden'- en andersm? Met slimme inrichting/inzet van reclame, wayfinding en cmmercie is dit te realiseren, maar het is ng zeken naar de juiste balans. Het GVB det de explitatie van de cmmerciële ruimtes p de statins en is de partij tussen de eigenaar (MET) en de retailers. Alexander ten Have is vanuit de GVB verantwrdelijk vr het aantrekken en cntracteren van cmmerciële partijen, maar zekt 'Amsterdamse' ndernemers die tegelijkertijd innvatief en tekmstbestendig zijn. 'We willen dat mensen de metr uitstappen en meteen weten: ik ben in Amsterdam. Géén eenheidswrst, maar een aanbd van authentieke, ambachtelijke prducten en diensten. Het is lastig kaf van kren scheiden, mdat
er veel aanvragen kmen en er vaak geen referentie f tetsingskader is.' Vlgens Cathelijne Hermans van het AEB is dat keurmerk er wél, in de vrm van 'Made in Amsterdam'- een parapluterm waarnder tal van Amsterdamse bedrijfjes zich verenigd hebben m te prfiteren van gezamenlijke branding. Hermans licht het werk van de AEB te: een netwerkrganisatie (stichting) die verbind tussen wat ze de 'triple helix' nemen: kennis bedrijven verheden. 'Wij zijn het liemannetje, verbinden partijen en versnellen prcessen. Na de vrstelrnde, gaat het gesprek de diepte in aan de hand van een drietal pitches ver achtereenvlgens reclame, cmmercie en wayfinding. RECLAME Erik Buma fcust zijn pitch rndm die vragen: wat zijn de ambities met reclame, wat is het prbleem, waar zit ng ruimte en wat zijn nze ambities? Reclame in deze cntext gaat m niet-reisgerelateerde infrmatie p displays in de statins. Wat er straks in de displays p de Nrd/Zuidlijn-statins kmt is ng nderwerp van discussie; gaan we het zelf invullen f aanbesteden? Buma: 'Belangrijkste is dat het bijdraagt aan een aangenaam verblijf p de statins. Dat huden we cnstant in het achterhfd; dit is een statin vr reizigers, geen reclameflder. We hebben er nadrukkelijk vr gekzen p smmige plekken géén reclame te te staan, k al cnflicteert dat sms met de eerste keuze van de explitant. Dat heeft te maken met nze ambitie m het allereerst vr de reiziger een prettige mgeving te maken en huden. Wat staat er ng pen m.b.t. reclame: exacte lcaties het wel f niet aanbesteden van de schermen/displays ruimte vr lkale ndernemers
De Cca-Cla's leveren de gemeente meer p, maar de gemeente heeft geld niet als belangrijkste del. Juist m die beleving te ptimaliseren, is een gevarieerd aanbd lkale merken gewenst. Marjan van de AEB nemt de zgeheten 'BIZ' (bedrijfsinvesteringszne) als mgelijke plssing m 'bven' naar 'beneden' te trekken; hierbij slaat de lkale middenstand de handen ineen m gemeenschappelijke branding p de kaart te zetten. Als 51% van de ndernemers meedet, betaalt de verige 49% k mee, m freeriden te vrkmen. Een succesvl vrbeeld is de Haarlemmerdijk/-straat, waar winkeliers erin geslaagd zijn een gedeelde identiteit neer te zetten die herkenbaar is vr de buitenwereld. Op die manier zu je k identiteit aan een statin kunnen geven. Vraag van Marjan is f de straatmanagers de Nel de Jager's van de stad betrkken zijn. Erik zegt dat dit (ng) niet het geval is. Marjan adviseert m Amsterdam Smart City bij de invulling van de digitale displays te betrekken, mdat zij ervaring hebben met vergelijkbare prjecten. Dilemma is he deze partij gecnsulteerd kan wrden, znder de markt te verstren bij eventuele aanbesteding in de tekmst. Ideeën: Amsterdam Smart City Platfrm Digitale interactieve cmmunicatiesystemen cnsulteren (JC Decaux zit in netwerk, uitkijken vr marktverstring!) Innvatieve aanbestedingsvrm zeken (waarmee expertise van JC Decaux wel kan wrden gebruikt, maar hen niet uitsluit van deelname) COMMERCIE Alexander legt uit waarm het lgisch is dat het GVB verantwrdelijk is vr de invulling van
de cmmerciële units p zwel de bestaande (Ostlijn) als nieuwe (Nrd/Zuidlijn) statins. 'Het GVB beheert de meeste reizigersstatins, kent de reiziger en wrden k 'afgerekend' p de leefbaarheid van de statins. Is het vies f nveilig, dan heeft dat direct invled p ns imag.' Het inrichten van de cmmerciële units p de statins heeft vr het GVB drie delen: - het pkrikken van het imag van het statin een verrassend, herkenbaar Amsterdams aanbd vr de reiziger het verhgen van de kwaliteit van het aanbd, waardr het reizen makkelijk en leuker wrdt. Reizigerstevredenheid met mhg. De verhgde lyaliteit en reizigerstevredenheid zal meten resulteren in een grei van het aantal reizigers en hgere cmmerciële inkmsten. Het verdienen met de explitatie van de units is vlgens Alexander geen del p zich, maar is wel ndig m te kunnen herinvesteren in de statins znder afhankelijk te zijn van (rijks)subsidies. Op zgenemde 'high traffic' lcaties hebben mensen weinig tijd, een belangrijke variabele bij het selecteren van geschikte ndernemers (het met 'snel'). De ideale verdeling is een grte landelijke keten (b.v. AH, Hema) + een nn-fd retailer (b.v. AKO, Primera) + hreca (sterke vrkeur vr lkale invulling). De eerste twee partijen zijn vlgens Alexander de vedingsbdem vr het creeren van een vertruwde mgeving en bieden de mgelijkheden vr een lkale ndernemer m te greien; znder die twee is succes van die laatste bijna nmgelijk. De grtste uitdaging vr het GVB is het vinden van geschikte lkale ndernemers. 'Wij krijgen heel veel aanbd, maar vaak zijn het bedrijven znder duurzaam businessplan.' Dr te werken met een cncessiemdel is lage huur mgelijk, waardr de units hpelijk als srt 'incubatr' werken; een vliegwiel p nieuwe, innvatieve start-ups een kans te geven zich p de markt te bewijzen. Vral de kleine units p Waterlplein, Weesperplein en Wibautstraat (30-60 m2) zuden hiervr geschikt zijn, maar in de grte units in Nrd (> 200 m2) is het vlgens Marjan
(AEB) mgelijk m een srt fdhal te maken waar verschillende aanbieders samen zitten (vergelijk Landmarkt in Nrd). Het is een lastige balans, erkent Alexander: Met statinsntwikkeling kan geld verdiend wrden, maar dat is niet een del p zich. GVB wil het cmfrt en de beleving p de metrstatins verbeteren en daarbij willen we tegelijkertijd nieuwe bedrijven een kans bieden. Ideeën: Vraag pwerpen bij Made in Amsterdam, platfrm vr typisch Amsterdamse startups, die k pp up-stres kunnen invullen in iamsterdam-ruimte in nieuwe IJhal Kennisinstellingen (vr Wibaustraat) Museumshp (vr Vijzelgracht) WAYFINDING Hans Smit: nu wrden zgeheten KNOP's (knppunt-riëntatiepanelen) gebruikt m mensen de weg te wijzen als ze uit statins kmen. In statin elf bewust vr gekzen niet te verwijzen naar eindbestemmingen, p paar grte publiekstrekkers (Arena, AMC, enz) na. Zwakke punt van dit systeem is dat je afhankelijk bent van verdere bewegwijzering buiten p straat. In Amsterdam (zwart-guden brdjes) zijn die vlgens Hans heel slecht vind- en leesbaar; hij was laatst in Lnden en vnd dat een inspirerend vrbeeld van he het k kan. Daar wrden reizigers aan de hand genmen p elke straathek, znder dat de brdjes de mgeving 'vervuilen'. Gekeken wrdt ng naar een digitale aanvulling/app m mensen te helpen hun weg te vinden. Zichtbaar, leesbaar (he verder weg, he grter), cntrast (blauw-wit) Bewegwijzering Statische brden verwijzen naar straten, uitgangen Dynamische panelen geven rute-, lijn- en dienstregeling-infrmatie
Eisen: Fysieke maatregelen m het statin te kunnen vinden Wayfinding (kleur etc.) Branding (metr-huisstijl + R-net) Geen specifieke bestemmingsinfrmatie, m.u.v., grte publiekstrekkers Knp s (knppunt-riëntatiepanelen) = td. Werknaam vr i (infrmatiepanelen) 3D plaatje pins vr specifieke bestemmingen Vraag: He kunnen de Knp s en lkale bewegwijzering (van Verkeer & Openbare Ruimte) ptimaal p elkaar inspelen vr duidelijke ruting van mensen (m.n. buitenlandse teristen, 55% van alle bezekers) Ideeën: Werkbezek aan Lndn, waarp de knp s geïnspireerd zijn en waar die k een directe link hebben met ged zichtbare bewegwijzering tt en met de bestemming. Prjectgrep De stad in balans richt zich p bezekersstrmen (flw in de stad), de spreiding ervan etc. Een piltgebied aanwijzen waarin V&OR en MeT gaan testen he ptimale samenhang van knp s + bewegwijzering uitpakt