Opleiding Pijler II van Solvency II: een must ter voorbereiding van de kwalitatieve aspecten!

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Opleiding Pijler II van Solvency II: een must ter voorbereiding van de kwalitatieve aspecten!"

Transcriptie

1 Een initiatief van de Cmmissie Risk & Finance van Assuralia Opleiding Pijler II van Slvency II: een must ter vrbereiding van de kwalitatieve aspecten! Na het succes van de pleiding betreffende de kwantitatieve aspecten van het Slvency II-prject ("Opleiding QIS 5") rganiseert Insert in maart/april/mei 2011 een pleiding ver "Pijler II van Slvency II". Dankzij die pleiding kunnen verzekeringsndernemingen anticiperen p de kwalitatieve impact van de nieuwe regelgeving, nder andere wat betreft de eisen inzake gvernance en risk management. Een mdulaire en uiterst praktijkgerichte pleiding, rijkelijk geïllustreerd aan de hand van cncrete vrbeelden en gedetailleerde en pragmatische casestudy's. De pleiding zal verzrgd wrden dr Risk Dynamics, een auditbedrijf inzake riskmanagament in verzekeringsndernemingen, kredietinstellingen en investeringsmaatschappijen. Waarm zich vrbereiden p de "Eisen van Pijler II"? Het nderliggende idee p het vlak van regelgeving van Pijler II is te zrgen dat verzekeringsndernemingen (zwel de naamlze venntschappen als de nderlinge), ged beheerd wrden, dat ze in staat zijn hun risic's te berekenen en beheren en dat ze ver vldende kapitaal beschikken. De kwalitatieve benadering vervlledigt de kwantitatieve aspecten: een exhaustieve en technisch crrecte mdellering van de risic's kan pas deltreffend zijn wanneer die kadert binnen een allesmvattend en geznd risk management, ndersteund dr een aangepaste bedrijfsgvernance. Dankzij z'n ttaalaanpak kan k aangetnd wrden dat het kapitaal van de verzekeringsnderneming beantwrdt aan het risicprfiel en de cmmerciële verzuchtingen van de nderneming, nder andere via ORSA (interne evaluatie van de risic's en de slvabiliteit). Die geprgrammeerde steile pgang van het risk management, én van de interne cntrle, zal een grndige verschuiving meebrengen van de machtsverhudingen binnen verzekeringsndernemingen. Daarm meten de ndernemingen nu reeds kunnen inschatten welke cncrete acties precies ndig zullen zijn m te vlden aan de eisen van Pijler II. Die eisen zijn zeer uitgebreid en begen nder andere: dat vldaan is aan de dr Slvency II pgelegde reglementaire eisen inzake risk en gvernance management (p straffe van "capital add-n"); dat verzekeringsndernemingen blijvend cncurrentieel zijn en dat de uitkering van dividenden aan de aandeelhuders gewaarbrgd is, k in een meilijke ecnmische cntext en tegen een achtergrnd van een gestegen cncurrentie, dat waarden gecreëerd wrden: naast Slvency II zullen de verzekeringsndernemingen dankzij de integratie van de reglementaire eisen van Pijler II in een meer glbale aanpak ("Enterprise Risk Management") grtere waarden kunnen creëren. Dit via risk management en de invering van nder andere een dialg en aangepaste partnerships tussen "risk takers" enerzijds en "risk cntrllers" anderzijds. Bladzijde1

2 Algemene delstellingen van de pleiding Na de pleiding: - zullen de deelnemers de basiscncepten van Pijler II van Slvency II nder de knie hebben: Reglementaire vereisten, zals gefrmuleerd in de "kaderrichtlijn" en die de Eurpese Cmmissie met preciseren begin 2011 via richtlijnen / uitveringsverrdeningen ("Implementing Measures", dit is niveau II van de prcedure-lamfalussy); Risk management: identificatie van de materiële risic's waaraan de verzekeringsnderneming bltgesteld is en, dus, van de te nemen maatregelen inzake risicbeheer gelet p die risic's; Ondernemingsbestuur: Psitinering van de verschillende functies ten pzichte van elkaar en ten pzichte van de interne cntrle; ORSA: delstellingen en invering van een aangepast kader vr beheer van ORSA, rekening hudend met het risicprfiel van de nderneming, in nauwe samenhang met de cmmerciële en ntwikkelingsstrategie van de nderneming; Beheer / validering van de mdellen: invering van een levenscyclus van de mdellen, integratie van een valideringstl en een aangepast bestuur. - De deelnemers zullen een duidelijke en praktische visie hebben ver de manier waarp de prblemen verbnden met risk management, gvernance en ORSA kunnen benaderd wrden binnen hun nderneming dankzij cncrete vrbeelden en gedetailleerde en praktijkgerichte casestudy's. Delgrep Persnen met een directie-, riskmanagement-, actuariaats- f auditfunctie in de verzekeringsnderneming (CEO's, CRO's, persnen met een actuariaatsfunctie, verantwrdelijken vr de audit,...) alsk iedere persn die in de verzekeringsnderneming betrkken is bij de beslissingen in verband met risk management, gvernance, ORSA f de validering van de mdellen. Deze pleiding is dus gericht p de verzekeringsndernemingen. Persneelsleden van kredietinstellingen en investeringsmaatschappijen zijn k welkm. Persneelsleden van cnsulting bedrijven wrden niet tt deze pleiding tegelaten. Naargelang van het aantal aanvragen, behudt Insert zich, z ndig, het recht vr het aantal deelnemers per verzekeringsnderneming f verzekeringsgrep te beperken tt drie. Bladzijde2

3 Inhud van de pleiding De pleiding is pgebuwd rnd verschillende mdules die elk een specifiek nderwerp behandelen. Die mdules zijn verdeeld naargelang van de belangrijkheidsgraad en wrden gegeven hetzij in de hfdsessie (die drie dagen in beslag neemt), hetzij tijdens ptinele sessies (twee afznderlijke en aanvullende dagen, die verigens vlledig ls staan van elkaar). De deelnemers kunnen zich inschrijven vr de hfdsessie en vr de ptinele sessies afznderlijk, naargelang van de beheften van hun nderneming. Het past echter m hierbij de vlgende bedenkingen in verweging te nemen: De deelname aan de ptinele dagen buwt vr een aantal nderwerpen vrt p de debatten van de hfdsessie en diept ze verder uit; De deelname aan de hfdsessie (drie dagen) is dus verplicht, zdat het kennisniveau van iedere deelnemer vldende grt is m te kunnen deelnemen aan de discussies tijdens de ptinele sessies. Sessie Hfdsessie Dag Mdule Thema s Wat zijn de gevlgen van Slvency II vr het vrtbestaan van de 1 verzekeringsverrichtingen? Dag 1 Het ntstaan van een nieuw peratineel mdel naar aanleiding van Slvency II: 2 van een silstructuur tt een geïntegreerde rganisatie. 3 He ORSA interpreteren en wat zijn de te verwachten gevlgen ervan? Vrbereiding van de beheerstls vr ORSA (interne evaluatie van de risic's en 4 de slvabiliteit) vanuit het gpunt van risk management Dag 2 Welke zijn de dimensies die in verweging meten genmen wrden bij de 5 invering van een risicbeheerstl binnen de cntext van Slvency II? 6 He een tl inveren vr het beheer van de mdellen? Dag 3 7 He een tl inveren vr de validering van de mdellen? Sessie Optinele sessie Dag Mdule Thema s Welke zijn de kwantitatieve en kwalitatieve aspecten van het kredietrisicbeheer 8 en als tegenhanger binnen de cntext van Slvency II? Welke zijn de kwantitatieve en kwalitatieve aspecten van het marktrisicbeheer 9 binnen de cntext van Slvency II? Dag 1 Dag Welke zijn de kwantitatieve en kwalitatieve aspecten van het nderschrijvingsrisicbeheer binnen de cntext van Slvency II? Welke zijn de kwantitatieve en kwalitatieve aspecten van het beheer van nietfinanciële risic's (reputatie, strategische, liquiditeit) binnen de cntext van Slvency II? Welke zijn de kwantitatieve en kwalitatieve aspecten van het beheer van de peratinele risic's binnen de cntext van Slvency II? Benaderingen en tls ter evaluatie van de interne cntrles drheen de rganisatie He p nafhankelijke wijze de uitdaging aangaan van een tl vr het beheer van ORSA? He zrgen vr cherentie drheen de rganisatie inzake dcumentatiearchitectuur gebruikmakend van een tp-dwn-benadering? Bladzijde3

4 Hfdsessie - Dag 1 Mdule 1: Wat zijn de gevlgen van Slvency II vr het vrtbestaan van de verzekeringsverrichtingen? Algemene cntext van het prject "Slvency II": 3-pijlerbenadering Identificatie van de belangrijkste reglementaire vereisten van Pijler II Impact van de nieuwe reglementering p de verzekeringsindustrie en p de rganisatie van de verzekeringsndernemingen Mdule 2: Het ntstaan van een nieuw peratineel mdel naar aanleiding van Slvency II: van een silstructuur tt een geïntegreerde rganisatie. Identificatie van de nieuwe rl van de functies vr interne cntrle binnen de verzekeringsndernemingen (risk management, actuariaatsfunctie, cmpliance, interne audit), met vr elke interne cntrlefunctie: Psitinering van het mandaat Psitinering van de perimeter van het mandaat Psitinering van de rllen en verantwrdelijkheden Identificatie van de interacties tussen de belangrijkste interne cntrlefuncties Mdule 3: He ORSA interpreteren en wat zijn de te verwachten gevlgen ervan? Definitie van de sleutelbegrippen (reglementaire, peratinele) die de invering impliceren van een beheerstl van ORSA met het g p cnfrmiteit met de tekmstige prudentiële regelgeving Identificatie van de de belangrijkste te verwachten gevlgen Wat betreft de rganisatie van de verzekeringsndernemingen Op het vlak van de verzekeringsindustrie Op marktniveau Tijdens deze dag zullen de basisbegrippen van de tweede pijler van Slvency II pgefrist wrden. Na deze intrductiedag zullen de deelnemers een ttaalbeeld hebben van de prblemen rnd de tweede pijler. Ze zullen ver de ndige backgrund beschikken m dieper te kunnen ingaan p het risk management, gvernanceprblemen en de invering van ORSA-beheerstls (interne evaluatie van de risic's en de slvabiliteit). Bladzijde4

5 Hfdsessie - Dag 2 Mdule 4: Vrbereiding van de beheerstls vr ORSA (interne evaluatie van de risic's en de slvabiliteit) vanuit het gpunt van risk management Psitinering van de belangrijkste delstellingen van ORSA (met herinnering van de reglementaire vereisten) Definitie van een methdlgische benadering met een beschrijving van de ORSAbeheerstls (tegen de achtergrnd van risk management): Identificatie en definitie van de sleutelbegrippen en de daarbij hrende terminlgie (Risiccapaciteit, Risicprfiel, afstemming van de risiccapaciteit p het risicprfiel, enz.) Vrstelling van de aanbevlen methdlgische aanpak (ORSA-wheel) en psitinering van de vrnaamste dimensies ervan (strategie en beleid, gvernance en prcedures, methdlgieën, implementering in de verzekeringsnderneming, praktijk, review, reprting en cntrles) Gedetailleerde vrstelling van de hfdbestanddelen van deze dimensies, met nadruk p het belang van de invering van aangepaste tls vr risicbeheer. De uiteenzetting zal geïllustreerd wrden aan de hand van een casestudy en cncrete vrbeelden, die de vlgende punten (niet-exhaustieve lijst) praktijkgericht zullen benaderen: De verwachtingen van de tezichthuders betreffende ORSA De gvernance gelinkt aan de ORSA-beheerstl De ORSA-prcedure, de frequentie ervan en het verband ervan met de reglementaire vereisten (SCR en MCR), alsk met het interne tezicht Het verband tussen het risicprfiel van de verzekeringsnderneming en haar strategische plan De verwachtingen verbnden met het gebruik van het interne mdel versus de standaardfrmule De nafhankelijke review van de ORSA-beheerstl Mdule 5: Welke zijn de dimensies die in verweging meten genmen wrden bij de invering van een risicbeheerstl binnen de cntext van Slvency II? Definitie van een tl vr risicbeheer, met identificatie van de inzet en de delstellingen p bedrijfsniveau. Vrstelling van de belangrijkste cncepten die de verzekeringsnderneming telaten een tl vr risicbeheer in de nderneming in te veren. Sensibilisering vr de ndzaak van een evaluatie van de tl vr risicbeheer en psitinering van de vrnaamste dimensies waarmee rekening met gehuden wrden bij de evaluatie van die tl (de specifieke eigenschappen van iedere risicsrt kmen aan bd tijdens de eerste ptinele dag) Deze dag zal gewijd zijn aan de invering van een ORSA-beheerstl aan de hand van gestructureerde methdlgie vr risicbeheer Na deze dag zullen de deelnemers een duidelijk beeld hebben van de aanbevlen methdlgische aanpak vr de invering van de ORSAbeheerstl, bekeken vanuit de invalshek van het risicbeheer. De deelnemers zullen eveneens een cncreet en pragmatisch beeld hebben van de prblemen geïllustreerd aan de hand van een casestudy en verschillende vrbeelden. Bladzijde5

6 Hfdsessie - Dag 3 Mdule 6: He een tl inveren vr het beheer van de mdellen? Definitie van de delstellingen (met inbegrip van de reglementaire vereisten) alsk van de perimeter van het beheer van de mdellen. Definitie van de vrnaamste elementen van de classificatie van de mdellen (met inbegrip van de glbale architectuur en van de verschillende bestanddelen ervan) Psitinering van de levenscyclus van de mdellen, van de belangrijkste dimensies ervan (pstartfase, design, invering, kalibratie, cntrle & verrichtingen, review) en de belangrijkste bestanddelen ervan Psitinering van de met de tl vr het beheer van de mdellen verbnden gvernance (met inbegrip van de taken en rllen en verantwrdelijkheden van de betrkkenen). Mdule 7: He een tl inveren vr de validering van de mdellen? Definitie van de delstellingen (met inbegrip van de reglementaire vereisten) alsk van de perimeter van de validering van de mdellen Psitinering van de valideringsfases p de levenscyclus van de mdellen (evaluatie van de pstartfase, aanvankelijke validering, validering van de invering, peridieke validering) en van de verschillende bestanddelen ervan Psitinering van de met de tl vr validering van de mdellen verbnden gvernance (met inbegrip van de taken en rllen en verantwrdelijkheden van de betrkkenen) Identificatie van de belangrijke punten waarmee rekening dient te wrden gehuden bij de invering van een tl vr de validering van de mdellen (niet-exhaustieve lijst): het mandaat van de valideringsfunctie de psitinering van het Cmité vr Risic's en de tekenbevegdheid De pklimprcedure De impact van de (belangrijke en minder belangrijke) wijzigingen die aangebracht werden in de mdellen p de valideringsprcedure Deze dag is gewijd aan het beheer van de mdellen en aan het belang van een gestructureerde validering ervan, aan de hand van een aangepaste gvernance- en risicbeheertl Na deze dag zullen de deelnemers een duidelijk beeld hebben van de aanbevlen methdlgische benadering vr de invering van de tl vr het beheer van de mdellen en de validering ervan. De deelnemers zullen eveneens een cncreet en pragmatisch beeld hebben van de prblemen aan de hand van een casestudy en verschillende tijdens de uiteenzetting ntwikkelde vrbeelden. Bladzijde6

7 Optinele sessie 1 Mdule 8: Welke zijn de kwantitatieve en kwalitatieve aspecten van het kredietrisicbeheer en als tegenhanger binnen de cntext van Slvency II? Mdule 9: Welke zijn de kwantitatieve en kwalitatieve aspecten van het marktrisicbeheer binnen de cntext van Slvency II? Mdule 10: Welke zijn de kwantitatieve en kwalitatieve aspecten van het nderschrijvingsrisicbeheer binnen de cntext van Slvency II? Mdule 11: Welke zijn de kwantitatieve en kwalitatieve aspecten van het beheer van niet-financiële risic's (reputatie, strategische, liquiditeit) binnen de cntext van Slvency II? Mdule 12: Welke zijn de kwantitatieve en kwalitatieve aspecten van het beheer van de peratinele risic's binnen de cntext van Slvency II? Deze mdules zijn een uitbreiding van mdule 5 (dag 2). Ze hebben tt del de in het raam van de invering van een tl vr risicbeheer ntwikkelde benadering binnen een cntext te plaatsen. Zwel de kwantitatieve als kwalitatieve aspecten van ieder srt risic (nderschrijving, kredietrisic, marktrisic, niet-financiële risic's) binnen de cntext van Slvency II zullen gekaderd wrden binnen de in het raam van de invering van een tl vr risicbeheer vrgestelde methdlgie. Deze dag is gewijd aan de invering van een specifieke tl vr het beheer van ieder grt risic waaraan ndernemingen bltgesteld zijn zals die in de kaderrichtlijn Slvency II vermeld zijn. Na deze dag zullen de deelnemers een precies beeld hebben van de aanbevlen methdlgische benadering vr de invering van de beheerstls vr ieder grt type risic. De deelnemers zullen k een cncreet en pragmatisch beeld hebben van de prblemen aan de hand van verschillende tijdens de uiteenzetting ntwikkelde vrbeelden. Bladzijde7

8 Optinele sessie 2 Mdule 13: Benaderingen en tls ter evaluatie van de interne cntrles drheen de rganisatie Herinnering van de reglementaire referenties Psitinering van de sleutelbegrippen die ndig zijn m cnfrm de regeleving te werken Elementen ter beantwrding van de vragen (niet-exhaustieve lijst): Tt p welk punt zijn de interne cntrles deltreffend? (begrippen als adequatie en deltreffendheid van de cntrles) He wrden de interne cntrles geëvalueerd, he vaak vinden ze plaats, dr wie en p basis van welke criteria? He wrdt de cmpliancefunctie geïntegreerd in het systeem vr interne cntrles? Mdule 14: He p nafhankelijke wijze de uitdaging aangaan van een tl vr het beheer van ORSA? Psitinering van de nafhankelijke uitdaging Vrstelling van de vrnaamste dimensies waarmee rekening met gehuden wrden tijdens een nafhankelijke audit van de ORSA-beheerstl Psitinering van de gvernance verbnden met de nafhankelijke uitdaging Debat rnd de auditprcedure en de frequentie waarmee die uitgeverd wrdt Mdule 15: He zrgen vr cherentie drheen de rganisatie inzake dcumentatiearchitectuur gebruikmakend van een tp-dwn-benadering? Herhaling van de reglementaire referenties inzake dcumentatie Vrstelling van de ptimale benadering m een dcumentatiestructuur p pten te zetten (definitie van een ttaalbeleid inzake risicbeheer, definitie van de prcedures en methdlgieën met het g p de cncrete frmalisering van dat beleid, definitie van een aangepaste gvernance,...) met nderzek van het prbleem van de pslag van en de tegang tt gegevens. Deze dag is gewijd aan de audit van de ORSA-beheerstl en het verband ervan met de interne cntrles en de dcumentatie. Na deze dag zullen de deelnemers een precies beeld hebben van de benadering met het g p een duurzame ORSA-beheerstl en een verbeterde rganisatie binnen de verzekeringsnderneming van de interne dcumentatie ter vrbereiding van de derde Pijler (waarin nder andere met de reprting verbnden vragen pgenmen zijn). De deelnemers zullen k een cncreet en pragmatisch beeld hebben van de prblemen aan de hand van verschillende tijdens de uiteenzetting ntwikkelde vrbeelden. Bladzijde8

9 Opleidingsvrm en pedaggische ndersteuning De pleidingsessies wrden gegeven dr een pleider die kennis heeft van zwel de Belgische verzekeringssectr en de bijznderheden ervan, nder andere ten aanzien van de kredietinstellingen, als van de praktijken inzake risicbeheer in de financiële sectr. De pleiding vindt plaats zwel in het Frans als in het Nederlands zdat alle deelnemers de pleiding in hun medertaal kunnen vlgen. De ndersteuning vr de uiteenzettingen, die vr beide talen dezelfde is, zal in het Engels pgesteld zijn. Aan de deelnemers wrdt gevraagd actief deel te nemen aan de pleiding, nder andere via casestudy's (cncrete en praktische vrbeelden) (in teams van 5 f maximaal 6 persnen), p basis van tijdens de uiteenzetting gegeven vrbeelden. Opleiders De nderneming Risk Dynamics werd pgericht in 2004 en is gespecialiseerd in het verlenen van strategisch advies en audit vr de financiële sectr, en in het bijznder wat betreft de evaluatie van risicprfielen. Meer specifiek vert het bedrijf Risk Dynamics nafhankelijke reviews uit van de strategieën inzake risicbeheer, beleid en rganisatie, en valideert het de nderliggende mdellen vr alle srten risic's in de wereld van de verzekering, bank en fndsenbeheer. Dankzij de verschillende pdrachten die Risk Dynamics reeds uitverde zwel in de verzekerings- als in de banksectr, kn het bedrijf een zeer gerichte expertise ntwikkelen inzake tls vr het beheer van ORSA / ICAAP, en meer in het bijznder inzake tls vr risicbeheer (kredietrisic, marktrisic, verzekeringsrisic, peratineel risic, ALM,...). Dat de nderneming nafhankelijk is, blijkt uit het feit dat ze niet heeft deelgenmen aan werkzaamheden ter ntwikkeling f invering van mdellen f tls vr risicbeheer. Risk Dynamics is vandaag actief in een twintigtal landen (West- en Centraal-Eurpa, Nrd-Amerika, Midden-Osten) Twee van de belangrijkste activiteiten van Risk Dynamics zijn: Mdellen en Methdlgieën Evaluatie van de tls vr risicbeheer Bladzijde9

10 Mdellen en methdlgieën Om ervr te zrgen dat de dr een financiële instellingen gehanteerde mdellen en methdlgieën een aangepaste risic-evaluatie bieden, meten ze regelmatig herzien wrden. Daarm heeft Risk Dynamics in de lp der jaren een sterke expertise ntwikkeld p het vlak van beheer van mdellen en de validering ervan. In de dienstenlijn "Mdellen en Methdlgieën" kmen de vlgende aspecten aan bd: gvernance, validering, review, "benchmarking" vr alle srten risic's (kredietrisic, marktrisic, nderschrijvingsrisic, peratineel risic, ALM) en van de mdellen, met inbegrip van de mdellen vr "ecnmisch kapitaal"). De valideringsmethdlgieën van Risk Dynamics huden rekening met de laatste ntwikkelingen van de lkale en algemene regelgevingen en wrden cnstant geüpdatet met de best practices. Ze zijn gebaseerd p een aan ieder risic aangepaste tl waarin met analysecriteria gewerkt wrdt die rekening huden met de vlledige levenscyclus van een mdel. Een gemengd en internatinaal team staat in vr de diensten "Mdellen en Methdlgieën". In het team zitten zitten ngal wat senirs met een dctraatsniveau, zeer ervaren cnsultants inzake rganisatie alsk deskundigen p het vlak van bank en verzekering (in hun teams zitten geen "junirs"). Merk p dat deze methdlgieën in nvember/december 2010 aan het CEIOPS vrgesteld zullen wrden. Evaluatie van de tls vr risicbeheer In staat zijn m p practieve manier de risic's te identificeren waarmee een instelling gecnfrnteerd wrdt en de meest gepaste inherente beslissingen te nemen is znder enige twijfel een uitdaging, gelet p de greiende cmplexiteit van de financiële wereld. Om het risic en alles wat daarmee samenhangt te beheren, dient rekening gehuden te wrden met ngal wat dimensies, zwel kwalitatieve (strategie, beheersbeleid, rganisatie) als kwantitatieve (methdlgieën en mdellen). Om hun klanten te helpen die uitdaging aan te gaan, heeft Risk Dynamics sedert verschillende jaren een methdlgie ntwikkeld die alle activiteiten inherent aan het risicbeheer binnen een financiële instelling p cherente wijze structureert, en dit in vlledige vereenstemming met de regelgevingen (Basel II / Slvency II) en vlgens de regels van de kunst. Per risictype (kredietrisic, marktrisic, nderschrijvingsrisic, peratineel risic, ALM, maar k risic's inzake strategie, reputatie en liquiditeit) werd deze tl verfijnd. Meer algemeen hudt de tl k rekening met het beheer van het ecnmische kapitaal. Om dergelijke analyse te maken, gebruikt Risk Dynamics een methdlgie die haar eigen is, cnstant geüpdatet wrdt naargelang van de ntwikkeling van de regelgevingen en vereenkmstig de eisen en praktijken van de tezichthuders. De methdlgie bestaat uit meerdere hnderden criteria die aldus een samenhangend Bladzijde10

11 geheel vrmen vr het behandelde nderwerp en in vereenstemming met de reglementaire vereisten. De teams van Risk Dynamics passen deze methdlgie unifrm te als referentie tijdens audits van het risicbeheer binnen een instelling. De teams bestaan uit cnsultants en ervaren auditren alsk heel wat deskundigen. Die teams zijn vaak gespecialiseerd per type risic f per activiteitensegment. De evaluatiemethdlgieën van de tls vr risicbeheer en validering van de mdellen zijn vlledig geïntegreerd. De evaluatiecriteria zijn zdanig gestructureerd dat de vlledige tl kan geëvalueerd wrden en dat mgelijke incherenties tussen de verschillende bestanddelen ervan ntdekt kunnen wrden (bv. definities van het type risic p basis van tls en mdellen, fundamentele mdelleringshypthesen, gvernance drheen de rganisatie, enz.). De methdlgieën hebben betrekking p ORSA, p tls vr algemeen risicbeheer alsk vr specifieke risic's. Meer inf: Bladzijde11

12 Praktische infrmatie Data Sessie Dag Nederlandstalige sessie Franstalige sessie 1 Hfdsessie 1 Wensdag 23/03/2011 Dinsdag 22/03/ Wensdag 30/03/2011 Dinsdag 29/03/ Wensdag 06/04/2011 Dinsdag 05/04/ Optinele sessie 1 Wensdag 27/04/2011 Dinsdag 26/04/ Optinele sessie 2 Wensdag 04/05/2011 Dinsdag 03/05/2011 Degressieve tarieven vr dezelfde nderneming en vr een identieke pleidingssessie (de deelnemer kiest de taal) : Hfdsessie Dag 1 tt 3 Optinele sessie Dag 1 Sessie Optinele sessie Dag 2 1ste inschrijving 2de inschrijving 3de inschrijving lid niet-lid lid niet-lid lid niet-lid dcumentatie, drank en middagmaal inbegrepen Gelet p het praktijkgerichte en interactieve karakter van de pleiding is het aantal inschrijvingen beperkt tt 25 deelnemers per grep. Insert behudt zich, in samenspraak met Risk Dynamics het recht vr de pleiding (f een deel ervan) niet te rganiseren als p 15 januari 2011 het minimum aantal inschrijvingen niet bereikt is. INSERT de Meeûssquare Brussel - 02/ /3 inf@insert.be - Inschrijvingen: uitsluitend via Bladzijde12

Deelnemen aan QIS 5: een must ter voorbereiding van Solvency II!

Deelnemen aan QIS 5: een must ter voorbereiding van Solvency II! Een initiatief van de Cmmissie Risk & Finance van Assuralia Deelnemen aan QIS 5: een must ter vrbereiding van Slvency II! Na de succesvlle ervaring met de QIS 4-pleiding, rganiseert Insert in juni 2010

Nadere informatie

Local knowledge. Global power. Risk Management AEGON Nederland

Local knowledge. Global power. Risk Management AEGON Nederland Lcal knwledge. Glbal pwer. Risk Management AEGON Nederland 12 juni 2012 3 lines f defence 3 rd line: Internal Audit Nederland Rapprteren mtrent vlledigheid en juistheid risk assessment Tetsing werking

Nadere informatie

Actieplan van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren betreffende de toepassing van ISQC 1 11.08.2014

Actieplan van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren betreffende de toepassing van ISQC 1 11.08.2014 Actieplan van het Instituut van de Bedrijfsrevisren betreffende de tepassing van ISQC 1 11.08.2014 Algemene beschuwingen 1. De Raad van het IBR is zich bewust van de meilijkheden die de cnfraters ndervinden

Nadere informatie

Werken met uitzendkrachten

Werken met uitzendkrachten Uitzendkrachten-Werken met uitzendkrachten-telichting 1/8 Werken met uitzendkrachten Uitzendkrachten zijn werknemers die vallen nder twee srten werkgevers. Enerzijds heeft men de werkgever van de uitzendkracht

Nadere informatie

BIJLAGE. Bevindingen en aanbevelingen van de auditors van DG REGIO

BIJLAGE. Bevindingen en aanbevelingen van de auditors van DG REGIO BIJLAGE Bevindingen en aanbevelingen van de auditrs van DG REGIO In september 2011 heeft de auditeenheid van Directraat-generaal Reginaal Beleid (DG REGIO) van de Eurpese Cmmissie een derdelijnscntrle

Nadere informatie

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding. Module. Lestijden 40

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding. Module. Lestijden 40 ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Ondernemingscmmunicatie Mdule MarketingManagement Cde A2 Lestijden 40 Studiepunten n.v.t. Ingeschatte ttale studiebelasting (in uren) 1 Mgelijkheid tt JA aanvragen

Nadere informatie

Projectformulier ten behoeve van Openbare Instellingen

Projectformulier ten behoeve van Openbare Instellingen Prjectfrmulier ten beheve van Openbare Instellingen Praktische infrmatie naam van penbare instelling die het prject heeft ingediend: Federale Overheidsdienst Infrmatieen Cmmunicatietechnlgie (Fedict).

Nadere informatie

FAQ Innovatieve bedrijfsnetwerken versie 18 november 2015

FAQ Innovatieve bedrijfsnetwerken versie 18 november 2015 FAQ Innvatieve bedrijfsnetwerken versie 18 nvember 2015 Wanneer kan het IBN effectief van start gaan? De steun aan een innvatiecluster kan p zijn vregst starten p de eerste werkdag van de maand die vlgt

Nadere informatie

Functieomschrijving Projectmanager R&D

Functieomschrijving Projectmanager R&D Functiemschrijving Prjectmanager R&D Inleiding Cultuurcnnect wil met investeringen in kansen, middelen en mensen p het terrein het werkveld helpen m het digitale p een kritische manier te marmen en er

Nadere informatie

CPR305/2011/EU VERORDENING BOUWPRODUCTEN

CPR305/2011/EU VERORDENING BOUWPRODUCTEN XCDC Trading & Cnsultancy B.V.B.A. B-8780 Ostrzebeke 1. Algemeen CPR305/2011/EU VERORDENING BOUWPRODUCTEN Vanaf 1 st juli 2014 is de CE MARKERING van buwprducten die nder een geharmniseerde nrm vallen,

Nadere informatie

Jaarverslag Cliëntenraad. Juvans Maatschappelijk Werk en Dienstverlening

Jaarverslag Cliëntenraad. Juvans Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Jaarverslag 2016 Cliëntenraad Juvans Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Vrwrd Gewaardeerde lezer, Graag bieden we u hierbij ns jaarverslag 2016 aan zdat u geïnfrmeerd bent ver nze inbreng in het beleid

Nadere informatie

PROJECTOPROEP "be Circular - be Brussels" Kandidatuurdossier 2016

PROJECTOPROEP be Circular - be Brussels Kandidatuurdossier 2016 Kandidatuurfrmulier vr luik 4 PROJECTOPROEP "be Circular - be Brussels" Kandidatuurdssier 2016 Vr gratis begeleiding bij de implementatie van de methde "Resilience Design" ter identificatie van de relevante

Nadere informatie

Verklarende nota over de procedure voor de hervestiging van vluchtelingen in België en de modaliteiten tot deelname van de OCMW s.

Verklarende nota over de procedure voor de hervestiging van vluchtelingen in België en de modaliteiten tot deelname van de OCMW s. Dit prgramma wrdt gefinancierd dr het Fnds Asiel, Migratie en Integratie HERVESTIGING VAN VLUCHTELINGEN IN BELGIË PROGRAMMA 2015 Verklarende nta ver de prcedure vr de hervestiging van vluchtelingen in

Nadere informatie

HANDLEIDING: AANVRAAG VOOR EEN SUBSIDIE IN HET ZUIDEN INVULFORMULIER

HANDLEIDING: AANVRAAG VOOR EEN SUBSIDIE IN HET ZUIDEN INVULFORMULIER 1 JUNI 2015 HANDLEIDING: AANVRAAG VOOR EEN SUBSIDIE IN HET ZUIDEN INVULFORMULIER SEYS VEERLE PROVINCIEBESTUUR WEST-VLAANDEREN Hug Verriesstraat 22 8800 ROESELARE Vrwrd Sinds 1971 ndersteunt de prvincie

Nadere informatie

Middelen Financiële middelen o De organisatie heeft een actueel beleid met betrekking tot het verkrijgen van de benodigde financiële middelen.

Middelen Financiële middelen o De organisatie heeft een actueel beleid met betrekking tot het verkrijgen van de benodigde financiële middelen. Categrie C Per aspect van het framewrk zijn nrmen pgesteld. Vetgedrukt zijn de verplichte nrmen. Organisaties die nder categrie C vallen, zullen verder zijn met het implementeren van kwaliteitssystemen

Nadere informatie

Implementatie van het nieuw geestelijk gezondheidsbeleid voor kinderen en jongeren

Implementatie van het nieuw geestelijk gezondheidsbeleid voor kinderen en jongeren Implementatie van het nieuw geestelijk gezndheidsbeleid vr kinderen en jngeren Template vr de beschrijving van het netwerk 1. Inleiding Op 30 maart 2015 werd de Gids naar een nieuw geestelijk gezndheidsbeleid

Nadere informatie

Gedragscode voor de leden van de Beroepsvereniging van Nederlandse Stedebouwkundigen en Planologen

Gedragscode voor de leden van de Beroepsvereniging van Nederlandse Stedebouwkundigen en Planologen Gedragscde vr de leden van de Berepsvereniging van Nederlandse Stedebuwkundigen en Planlgen Gedragscde vr de leden van de Berepsvereniging van Nederlandse Stedebuwkundigen en Planlgen Inhudspgave Hfdstuk

Nadere informatie

Leidraad voor het aantonen van de modules als landelijk georganiseerde jeugdvereniging

Leidraad voor het aantonen van de modules als landelijk georganiseerde jeugdvereniging Departement Cultuur, Jeugd, Sprt en Media Afdeling Jeugd Arenbergstraat 9 1000 Brussel subsidiedssierjeugd@cjsm.vlaanderen.be Leidraad vr het aantnen van de mdules als landelijk gerganiseerde jeugdvereniging

Nadere informatie

Controleprotocol Sociaal Domein

Controleprotocol Sociaal Domein Cntrleprtcl Sciaal Dmein Cntrleprtcl vr de accuntantscntrle bij: dr de gemeenten in de regi Amersfrt* gesubsidieerde rganisaties vr Jeugdzrg en WMO dr de gemeenten in de regi Amersfrt f dr de gemeente

Nadere informatie

ARBOBELEIDSPLAN. voor de stichting PCBO BAARN SOEST

ARBOBELEIDSPLAN. voor de stichting PCBO BAARN SOEST ARBOBELEIDSPLAN vr de stichting PCBO BAARN SOEST Inhudspgave 1. Uitgangspunten Arbbeleid in essentie Preventieve zrg Arbdienst 2. Organisatie Arbcmmissie Arbcördinatr Bedrijfshulpverlening 3. Risic-inventarisatie

Nadere informatie

FUNCTIEBESCHRIJVING ONTHAALMEDEWERKER

FUNCTIEBESCHRIJVING ONTHAALMEDEWERKER FUNCTIEBESCHRIJVING ONTHAALMEDEWERKER Identificatiegegevens Functie: administratief medewerker Functietitel: nthaalmedewerker Niveau/rang: administratief medewerker C 1-3 Plaats in het rgangram: de nthaalmedewerkers

Nadere informatie

De toezichtstaken van de Partijen Het doel van dit convenant

De toezichtstaken van de Partijen Het doel van dit convenant Cnvenant inzake de samenwerking bij het tegengaan van ntelaatbaar gedrag van externe accuntants, accuntantsrganisaties en (mede)beleidsbepalers tussen de Belastingdienst en de Stichting Autriteit Financiële

Nadere informatie

Richtlijnen met betrekking tot de informatieveiligheidsaspecten binnen het continuïteitsplan

Richtlijnen met betrekking tot de informatieveiligheidsaspecten binnen het continuïteitsplan Richtlijnen met betrekking tt de ISMS (Infrmatin Security Management System) Richtlijnen met betrekking tt de Versin cntrl please always check if yu are using the latest versin. : Dc. Ref. :isms.052.security

Nadere informatie

Agressiemanagement. Management Consulting and Research Kapeldreef 60, 3001 Heverlee Tel. 016/29 83 11 Fax 016/29 83 19 Website http://www.mcr-bvba.

Agressiemanagement. Management Consulting and Research Kapeldreef 60, 3001 Heverlee Tel. 016/29 83 11 Fax 016/29 83 19 Website http://www.mcr-bvba. Agressiemanagement Bedrijven, rganisaties en schlen krijgen steeds vaker met agressie te maken. Wanneer je met mensen werkt, bestaat er immers de kans p cnflicten. Z n cnflict kan escaleren in bedreigingen,

Nadere informatie

IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT

IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT BIJLAGE 1 IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT 1. Inleiding Op 1 juli 2013 is de Wet verplichte meldcde huiselijk geweld en kindermishandeling

Nadere informatie

Ontwikkelingsplan 2010-2020 van het transmissienet voor elektriciteit ELIA

Ontwikkelingsplan 2010-2020 van het transmissienet voor elektriciteit ELIA Ontwikkelingsplan 2010-2020 van het transmissienet vr elektriciteit ELIA Verklaring van de Algemene Directie Energie met het g p de gedkeuring van het plan dr de federale Minister van Energie Deze verklaring

Nadere informatie

Stichting JopieFonds. 1. Inleiding. Introductie van de Stichting

Stichting JopieFonds. 1. Inleiding. Introductie van de Stichting Stichting JpieFnds 1. Inleiding Intrductie van de Stichting De geestelijke gebrte van de Stichting kmt vrt uit een ged hart en is financieel mgelijk gemaakt dr een persn uit de Van der Weegen familie,

Nadere informatie

Checklist Veranderaanpak Inhoud en Proces

Checklist Veranderaanpak Inhoud en Proces list Veranderaanpak Inhud en Prces AdMva 2011 www.admva.nl www.arbcatalgusvvt.nl list Veranderaanpak Inhud en Prces www.arbcatalgusvvt.nl Clfn Sturen p Werkdrukbalans en Energie AdMva 2011 Erna van der

Nadere informatie

Zijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen.

Zijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen. Checklist berdeling adviesaanvraag 1. De adviesaanvraag Heeft de r een adviesaanvraag gehad? Let p: een rapprt is in principe geen adviesaanvraag. Met een adviesaanvraag wrdt bedeld: het dr de ndernemer

Nadere informatie

Confidentieel. 16 januari 2013 2013/11989. Sectorbrief Themaonderzoek Uitbesteding Vermogensbeheer. Geacht bestuur,

Confidentieel. 16 januari 2013 2013/11989. Sectorbrief Themaonderzoek Uitbesteding Vermogensbeheer. Geacht bestuur, Tezicht pensienfndsen en beleggingsndernemingen Middelgrte en kleine pensienfndsen Pstbus 98 1000 AB Amsterdam Cnfidentieel Datum Bijlage(n) 1 Onderwerp Sectrbrief Themanderzek Uitbesteding Vermgensbeheer

Nadere informatie

Visie op toezicht Raad van Toezicht Deventer Ziekenhuis

Visie op toezicht Raad van Toezicht Deventer Ziekenhuis Visie p tezicht Raad van Tezicht Deventer Inleiding: de algemene taken van de Raad van Tezicht De Raad van Tezicht tetst f de Raad van Bestuur bij zijn beleidsvrming en de uitvering van zijn bestuurstaken

Nadere informatie

6. Opleidingskader voor de procesopleiding Informatiemanagement

6. Opleidingskader voor de procesopleiding Informatiemanagement 6. Opleidingskader vr de prcespleiding Infrmatiemanagement In het prject GROOTER wrden nder andere een aantal pleidingskaders ntwikkeld vr prcessen nder Bevlkingszrg. Hiernder wrdt het pleidingskader vr

Nadere informatie

Gefaseerde implementatie projectbeheersing methodiek Hogeschool van Utrecht

Gefaseerde implementatie projectbeheersing methodiek Hogeschool van Utrecht Prject Shared Services Gefaseerde implementatie prjectbeheersing methdiek Hgeschl van Utrecht Vervlg van Deelprjectplan Prjectadministraties (januari 2004) Het beheersen van prjectadministraties dr de

Nadere informatie

Profiel toezichthoudend bestuur

Profiel toezichthoudend bestuur Prfiel tezichthudend bestuur Inleiding Stichting Biblitheken Altena fuseerde in 2010 met de drie lkale biblitheken in een stichting die het mdel van een Tezichthudend Bestuur (TB) hanteert. In dit mdel

Nadere informatie

Groundbreaking Innovative Financing of Training in a European Dimension. D2.1 GIFTED MODEL November 2012

Groundbreaking Innovative Financing of Training in a European Dimension. D2.1 GIFTED MODEL November 2012 Grundbreaking Innvative Financing f Training in a Eurpean Dimensin D2.1 GIFTED MODEL Nvember 2012 Prject Reference n. 517624-LLP-1-2011-1-AT-GRUNDTVIG-GMP Wrkpackage n. WP 2 Mdelling Deliverable n. D 2.1

Nadere informatie

TOEZICHTKADER ACCREDITATIESTELSEL HOGER ONDERWIJS. september 2014

TOEZICHTKADER ACCREDITATIESTELSEL HOGER ONDERWIJS. september 2014 TOEZICHTKADER ACCREDITATIESTELSEL HOGER ONDERWIJS september 2014 INHOUD Inleiding 4 1 Del en uitvering van het tezicht 5 1.1 Wat willen we bereiken? 5 1.2 Werkwijze 5 1.3 Waarderingskader 7 2 Relatie met

Nadere informatie

Werkgroep : verbetering Veiligheidsoverleg Spoorwegexploitatie 27 september Verslag

Werkgroep : verbetering Veiligheidsoverleg Spoorwegexploitatie 27 september Verslag Werkgrep : verbetering Veiligheidsverleg Sprwegexplitatie 27 september 2013 Verslag 1. Inleiding / cntext (T.Breyne - DVIS) De parlementaire cmmissie Buizingen stelde de prichting van een verlegplatfrm

Nadere informatie

TARIFERING EDPB. Nota over de wetgeving

TARIFERING EDPB. Nota over de wetgeving FD/NB Brussel, 23 mei 2014 TARIFERING EDPB Nta ver de wetgeving Op 23 mei 2014 is een reeds lang aangekndigd KB verschenen: Het kninklijk besluit van 24 april 2014 tt wijziging van het kninklijk besluit

Nadere informatie

Actieplan leeftijdsbewust personeelsbeleid 2013-2023

Actieplan leeftijdsbewust personeelsbeleid 2013-2023 Nvember 2013 Actieplan leeftijdsbewust persneelsbeleid 2013-2023 Actie 1: Ontwikkelen van een stagebeleid. Stagiaires zijn ptentiële nieuwe cllega s. Een stageperide kunnen we aanzien als een inwerkperide.

Nadere informatie

Maak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar

Maak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar Maak van 2015 juw persnlijk prfessinaliseringsjaar en wrd Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Deze status wrdt bereikt na certificering dr het nafhankelijke

Nadere informatie

Beschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten

Beschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten Beschermd Wnen met een pgb nder verantwrdelijkheid van gemeenten Een factsheet vr cliënten, cliëntvertegenwrdigers en familievertegenwrdigers 1 februari 2016 Sinds 1 januari 2015 valt Beschermd Wnen (vrheen

Nadere informatie

Jaarverslag. Format jaarverslag 2013. Ridderkerk, 13 januari 2014 VGS Adivio

Jaarverslag. Format jaarverslag 2013. Ridderkerk, 13 januari 2014 VGS Adivio Jaarverslag Frmat jaarverslag 2013 Ridderkerk, 13 januari 2014 VGS Adivi Inhudspgave VERSLAG VAN DE TOEZICHTHOUDER... 3 OVERVIEW & ALGEMEEN... 4 IDENTITEIT... 5 ONDERWIJS... 6 PERSONEEL... 7 HUISVESTING

Nadere informatie

Richtsnoeren en aanbevelingen Richtsnoeren voor de informatie die ratingbureaus periodiek aan ESMA moeten meedelen

Richtsnoeren en aanbevelingen Richtsnoeren voor de informatie die ratingbureaus periodiek aan ESMA moeten meedelen Richtsneren en aanbevelingen Richtsneren vr de infrmatie die ratingbureaus peridiek aan ESMA meten meedelen 23/06/15 ESMA/2015/609 Inhud 1 Tepassingsgebied... 3 2 Definities... 3 3 Del van de richtsneren...

Nadere informatie

EU GDPR Roadmap Belgium ACTIEPUNT 1 : screening en aanpassing regelgeving in het algemeen

EU GDPR Roadmap Belgium ACTIEPUNT 1 : screening en aanpassing regelgeving in het algemeen EU GDPR Radmap Belgium ACTIEPUNT 1 : screening en aanpassing regelgeving in het algemeen - de wet van 8 december 1992 tt bescherming van de persnlijke levenssfeer ten pzichte van de verwerking van persnsgegevens

Nadere informatie

Kantines tegen voedselverspilling

Kantines tegen voedselverspilling Kantines tegen vedselverspilling Principe: zwel klanten als kantinepersneel aanspren m vedselverspilling te verminderen Kantines van administraties, ng's, schlen f bedrijven zijn plekken waar grte heveelheden

Nadere informatie

INFORMATIE UITWISSELING TUSSEN UITZENDBUREAUS IVM VEILIGHEID EN

INFORMATIE UITWISSELING TUSSEN UITZENDBUREAUS IVM VEILIGHEID EN RVB10004.dc 1/5 RVB 2010/04 INFORMATIE UITWISSELING TUSSEN UITZENDBUREAUS IVM VEILIGHEID EN Situering GEZONDHEID OP HET WERK : EEN GESTRUCTUREERDE AANPAK Preventie en Interim heeft in 2008, in het kader

Nadere informatie

COMMISSIE VOOR AANVULLENDE PENSIOENEN ADVIES nr. 19 de dato 13 februari 2007

COMMISSIE VOOR AANVULLENDE PENSIOENEN ADVIES nr. 19 de dato 13 februari 2007 COMMISSIE VOOR AANVULLENDE PENSIOENEN ADVIES nr. 19 de dat 13 februari 2007 Gelet dat de Cmmissie vr aanvullende pensienen, samengesteld krachtens art. 53 van de Wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende

Nadere informatie

A. ADR REGLEMENT. A1. Vervoerdocument. A2. Schriftelijke richtlijnen

A. ADR REGLEMENT. A1. Vervoerdocument. A2. Schriftelijke richtlijnen A. ADR REGLEMENT A1. Ververdcument Artikel 5.4.1 van het ADR bepaalt de gegevens die in het ververdcument meten wrden pgenmen. Artikel 5.4.1.1 mvat de algemene gegevens en artikel 5.4.1.2.5 mvat de bijkmende

Nadere informatie

Projectaanvraag Versterking sociale infrastructuur t.b.v. burgerkracht in Fryslân

Projectaanvraag Versterking sociale infrastructuur t.b.v. burgerkracht in Fryslân 1 Prjectaanvraag Versterking sciale infrastructuur t.b.v. burgerkracht in Fryslân 1. Aanleiding Eind 2012 heeft Prvinciale Staten van de prvincie Fryslân keuzes gemaakt mtrent de 'kerntakendiscussie'.

Nadere informatie

Deelprojectplan. Projectadministraties

Deelprojectplan. Projectadministraties Deelprjectplan Prjectadministraties Het beheersen van prjectadministraties dr de invering van een hgeschlbrede methdiek. 1 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 2. Prbleemverkenning en stelling 3. Prjectdelen 4.

Nadere informatie

Duurzaam inzetbaar in een vitale organisatie

Duurzaam inzetbaar in een vitale organisatie Duurzaam inzetbaar in een vitale rganisatie Vitaliteit en bevlgenheid vrmen sleutelbegrippen vr het ptimaal en duurzaam inzetten van medewerkers. Vitale medewerkers bruisen van energie, velen zich fit

Nadere informatie

Ouderblik. Vrijwilligers in de ouderwerking verzekeren

Ouderblik. Vrijwilligers in de ouderwerking verzekeren Ouderblik Vrijwilligers in de uderwerking verzekeren Inleiding Ouderparticipatie p schl kan verschillende vrmen aannemen aangepast aan de nden van de schl en de uders: een maandelijks udercafé, kffiechtenden,

Nadere informatie

Programma Welzijn en Zorg. Nieuwe Zorg en Domotica

Programma Welzijn en Zorg. Nieuwe Zorg en Domotica Prgramma Welzijn en Zrg Nieuwe Zrg en Dmtica Aanleiding De mgelijkheden vr het langer zelfstandig thuis blijven wnen, meten wrden verbreed. Technlgische ntwikkelingen die zrg p afstand en het participeren

Nadere informatie

FUNCTIEBESCHRIJVING ADMINISTRATIEF MEDEWERKER backoffice

FUNCTIEBESCHRIJVING ADMINISTRATIEF MEDEWERKER backoffice FUNCTIEBESCHRIJVING ADMINISTRATIEF MEDEWERKER backffice Identificatiegegevens Functie: administratief medewerker Functietitel: administratief medewerker backffice Niveau/rang: administratief medewerker

Nadere informatie

Verslag CREG 2012. Verslag van de Compliance Officer

Verslag CREG 2012. Verslag van de Compliance Officer Verslag CREG 2012 Verslag van de Cmpliance Officer 1. Inleiding We herinneren eraan dat de wet van 8 januari 2012, die betrekking heeft p de wijzigingen van de wet van 29 april 1999 betreffende de rganisatie

Nadere informatie

AssurMiFID-gedragsregels

AssurMiFID-gedragsregels AssurMiFID-gedragsregels Gedragsregels Ons kantr respecteert de gedragsregels vr tussenpersnen. In nze adviesverlening werken wij steeds p basis van een npartijdige analyse. Onze analyse is m.a.w. gebaseerd

Nadere informatie

VAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD

VAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD VAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD Sinds 1 september 2004 kan elke schl een uderraad prichten vlgens het participatiedecreet. Het schlbestuur is verplicht m een uderraad p te richten als 10% van de uders er

Nadere informatie

Training Faciliteren door middel van de moderatiemethode

Training Faciliteren door middel van de moderatiemethode samen beslist beter besluiten Training Faciliteren dr middel van de mderatiemethde Training Techniek Resultaat Tepasbaar. Dynamisch. Interactief. Visueel. Zelfdcumenterend. Overzichtelijk. Betrkkenheid.

Nadere informatie

HET GEBRUIK VAN GEGEVENSSTANDAARDEN IN DE BELGISCHE VERZEKERINGSSECTOR INTRODUCTIE

HET GEBRUIK VAN GEGEVENSSTANDAARDEN IN DE BELGISCHE VERZEKERINGSSECTOR INTRODUCTIE Inhud 1. Orsprng... 2 2. Aanpak... 2 3. Dmein... 2 4. Uitgangspunten... 3 4.1 Sectrale vereenkmst... 3 4.2 Van SLA naar Overeenkmst... 3 4.3 Vlgens cnsensus-mdel... 3 4.4 Gebaseerd p ervaringen... 3 4.5

Nadere informatie

FUNCTIEBESCHRIJVING VERTEGENWOORDIGER RETAIL

FUNCTIEBESCHRIJVING VERTEGENWOORDIGER RETAIL 1. Functietitel : FUNCTIEBESCHRIJVING VERTEGENWOORDIGER RETAIL Vertegenwrdiger retail 2. Afdeling in de rganisatie : Sales departement unit retail 3. Psitinering binnen het bedrijf : De vertegenwrdiger

Nadere informatie

Reactie op uitkomsten audit Beheervoorziening BSN

Reactie op uitkomsten audit Beheervoorziening BSN Directie Dienstverlening, Regeldruk en infrmatiebeleid Cluster Infrmatiebeleid Basisvrzieningen Overheid Reactie p uitkmsten audit Beheervrziening BSN Bijlage nummer 1 Ons Kenmerk 2011-2000282822 Aanleiding

Nadere informatie

Beleidsplan Genootschap Nederland -Israël

Beleidsplan Genootschap Nederland -Israël Beleidsplan Gentschap Nederland -Israël Gentschap Nederland - Israel 1. Prfiel van het Gentschap Nederland - Israël De vereniging Gentschap Nederland - Israël (GNI) werd p 1 juni 1967 pgericht en in Amsterdam

Nadere informatie

NTA 8009:2007. Veiligheidsmanagementsysteem voor ziekenhuizen en instellingen die ziekenhuiszorg verlenen

NTA 8009:2007. Veiligheidsmanagementsysteem voor ziekenhuizen en instellingen die ziekenhuiszorg verlenen NTA 8009:2007 Veiligheidsmanagementsysteem vr ziekenhuizen en instellingen die ziekenhuiszrg verlenen Unifrm en inzichtelijk veiligheidsmanagementsysteem Openheid ver patiëntveiligheid Basis vr interne

Nadere informatie

Bestemd voor Alle medewerkers, cliënten, kinderen, andere personen die zich op locaties van Stichting D.W.R.P. bevinden.

Bestemd voor Alle medewerkers, cliënten, kinderen, andere personen die zich op locaties van Stichting D.W.R.P. bevinden. MIC-melding Del van de prcedure Het dr een cmmissie analyseren en berdelen van futen en (bijna) ngelukken in de rganisatie m hiervan te leren, z ndig actie te ndernemen en z herhaling f erger te vrkmen

Nadere informatie

IKZ DEEL II : De informatieronde

IKZ DEEL II : De informatieronde Vanuit het standpunt van de zn is de schaduw nzichtbaar (Gethe) IKZ DEEL II : De infrmatiernde Het is méér dan een cliché f butade: m aan een breed kwaliteitsbeleid te werken, heb je écht steun, inbreng

Nadere informatie

WHITE PAPER HET INRICHTEN VAN KWALITEITSMANAGEMENT

WHITE PAPER HET INRICHTEN VAN KWALITEITSMANAGEMENT WHITE PAPER HET INRICHTEN VAN KWALITEITSMANAGEMENT Adjust - Sciaal Resultaat zet in p verbinding in het Sciaal Dmein. Dat den we dr altijd g te hebben vr de mens en zijn mgeving. We hebben nze expertise

Nadere informatie

Arbeidstrajectbegeleider B1-3

Arbeidstrajectbegeleider B1-3 Arbeidstrajectbegeleider B1-3 Rapprteert aan Geeft leiding aan 1. Del van de functie Cördinatr arbeidstrajectbegeleiding - De arbeidstrajectbegeleider zrgt vr een gepaste begeleiding van werkzekenden naar

Nadere informatie

Bij leefbaarheid gaat het er om hoe mensen hun omgeving ervaren en beoordelen.

Bij leefbaarheid gaat het er om hoe mensen hun omgeving ervaren en beoordelen. 1 Leefbaarheid is een belangrijk, z niet hét thema van de laatste jaren. De wnmgeving wrdt vr mensen steeds belangrijker vr de ervaren wn. Ok vanuit het perspectief van sciale chesie, veiligheid en sciaal-ecnmische

Nadere informatie

HOE WERKT HET INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC)?

HOE WERKT HET INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC)? HOE WERKT HET INTERGOVERNMENTAL PANEL ON CLIMATE CHANGE (IPCC)? Wat is IPCC en wat is het niet? Het Intergvernmental Panel n Climate Change van de VN is pgericht dr de Wrld Metelgical Organizatin ( WMO)

Nadere informatie

IT Management Group. Samenvatting PRINCE2 2009

IT Management Group. Samenvatting PRINCE2 2009 IT Management Grup Samenvatting PRINCE2 2009 ITIL is a Registered Trade Mark f the Office f Gvernment Cmmerce in the United Kingdm and ther cuntries. PRINCE2 is a Registered Trade Mark f the Office f Gvernment

Nadere informatie

LOGBOEK van: klas: 1

LOGBOEK van: klas: 1 LOGBOEK van: klas: 1 Inhudspgave Inleiding en inhud van het lgbek Wat is de maatschappelijke stage? Delen van de maatschappelijke stage Waar de je maatschappelijke stage? Kaders waarbinnen de maatschappelijke

Nadere informatie

Beleidsnotitie 2013-2016. 100, uw welzijns- en zorgnetwerk. Vastgesteld op 26 april 2013

Beleidsnotitie 2013-2016. 100, uw welzijns- en zorgnetwerk. Vastgesteld op 26 april 2013 Beleidsntitie 2013-2016 100, uw welzijns- en zrgnetwerk Vastgesteld p 26 april 2013 1 1 Inleiding Begin 2012 maakte 100, uw welzijns- en zrgnetwerk een drstart, na vier jaar nder de naam Zwel NN vanuit

Nadere informatie

Succesvol samenwerken met ouders. Onderzoek Ouderbetrokkenheid. Bundel in te kijken in de leraarskamer. http://flob.sint-niklaas.

Succesvol samenwerken met ouders. Onderzoek Ouderbetrokkenheid. Bundel in te kijken in de leraarskamer. http://flob.sint-niklaas. Onderzek Ouderbetrkkenheid V.U. : Lieve Van Daele, Grte Markt 1, 9100 Sint-Niklaas Succesvl samenwerken met uders Bundel in te kijken in de leraarskamer http://flb.sint-niklaas.be ONDERZOEK GOK-PROJECT

Nadere informatie

GOVERNANCE MVO PLATFORM

GOVERNANCE MVO PLATFORM Gvernancedcument MVO Platfrm, 22 nvember 2012 GOVERNANCE MVO PLATFORM Inleiding Het MVO Platfrm is een in 2002 pgericht infrmeel samenwerkingsverband van maatschappelijke rganisaties 1 en vakbndsrganisaties

Nadere informatie

Beleidsplan 2014 Versie Zomer 2014

Beleidsplan 2014 Versie Zomer 2014 Beleidsplan 2014 Versie Zmer 2014 Pagina 1 van 6 Beleidsplan 2014 Supprt t Cnnect Vraf Vr u ligt het beleidsplan van de Stichting SUPPORT TO CONNECT. Het plan mvat een verzicht van de delstellingen, activiteiten

Nadere informatie

WST7 AP6: Integratie tot een Multidisciplinair Patiëntendossier

WST7 AP6: Integratie tot een Multidisciplinair Patiëntendossier WST7 AP6: Integratie tt een Multidisciplinair Patiëntendssier Cntext Eén hlistisch, geïntegreerd, multidisciplinair patiëntendssier maken, waarin alle zrgverstrekker alle relevante (gedeelde) infrmatie

Nadere informatie

Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderopvang

Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderopvang Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderpvang KOM Kinderpvang verzrgt kinderpvang vr kinderen in de leeftijdsgrep 0 tt en met 12 jaar. Alle medewerkers van de stichting zetten zich vlledig in m kwalitatief

Nadere informatie

Ict-puzzel voor het onderwijs

Ict-puzzel voor het onderwijs Ict-puzzel vr het nderwijs FAQ Algemeen Wat is de Ict-puzzel vr het nderwijs? De Ict-puzzel vr het nderwijs is een mdel dat bestaat uit drie pijlers (nderwijs, middelen, rganisatie) met elk acht buwstenen.

Nadere informatie

Medmec04 Engagement Week 4

Medmec04 Engagement Week 4 Medmec04 Engagement Week 4 Les Week 1 2 3 4 5 Onderwerpen Inleiding mdule en werkwijze Inleiding pdracht 1 en 2 Hrcllege (verplicht) (Recensie schrijven vr bnuspunt, zie p. 11) Inleveren pdracht 1, uitgeprint

Nadere informatie

Een cultureel plan voor Brussel, hoofdstad en laboratorium van Europa

Een cultureel plan voor Brussel, hoofdstad en laboratorium van Europa Een cultureel plan vr Brussel, hfdstad en labratrium van Eurpa 1. Visie Brussel is in vele pzichten een bijznder actieterrein p cultureel vlak. Dr de grte diversiteit aan culturen en talen kent deze stad

Nadere informatie

Bibliotheek en basisvaardigheden. Handreiking voor een structurele aanpak op lokaal niveau

Bibliotheek en basisvaardigheden. Handreiking voor een structurele aanpak op lokaal niveau Biblitheek en basisvaardigheden Handreiking vr een structurele aanpak p lkaal niveau 1 Inhud Een structurele aanpak van laaggeletterdheid p lkaal niveau 3 1. Draagvlak bij de gemeente 3 2. Draagvlak in

Nadere informatie

8.2. Ziekteverzuim en (ziekte)verzuimbegeleiding

8.2. Ziekteverzuim en (ziekte)verzuimbegeleiding 8.2. Ziekteverzuim en (ziekte)verzuimbegeleiding Aangepast d.d. 10 januari 2014. Ziektemelding Persneelsleden dienen zich uiterlijk vr 7.30 uur s mrgens ziek te melden bij de schldirecteur en ingeval van

Nadere informatie

WAT BEPAALT DE EUROPESE RICHTLIJN INZAKE HET RECHT OP TOEGANG TOT EEN ADVOCAAT?

WAT BEPAALT DE EUROPESE RICHTLIJN INZAKE HET RECHT OP TOEGANG TOT EEN ADVOCAAT? WAT BEPAALT DE EUROPESE RICHTLIJN INZAKE HET RECHT OP TOEGANG TOT EEN ADVOCAAT? Vicky De Suter, FOD Justitie, DGWL, Directie Strafwetgeving Een krte terugblik - CPS - studiedag 27 maart 2013 - Eurpese

Nadere informatie

Participatie van het Publiek

Participatie van het Publiek Participatie van het Publiek KU Leuven Prf. Dr. Frankie Schram Frankie.schram@sc.kuleuven.be Ideeën Cmmissie Versnelling Maatschappelijk Belangrijke Investeringsprjecten (Cmmissie Sauwens) Te ruime inspraak-

Nadere informatie

Middelen Financiële middelen o De organisatie heeft een actueel beleid met betrekking tot het verkrijgen van de benodigde financiële middelen.

Middelen Financiële middelen o De organisatie heeft een actueel beleid met betrekking tot het verkrijgen van de benodigde financiële middelen. Categrie D Per aspect van het framewrk zijn nrmen pgesteld. Vetgedrukt zijn de verplichte nrmen. Vr grtere rganisaties heeft het de vrkeur m een grter aantal diepgaande nrmen te hanteren. Deze rganisaties

Nadere informatie

Innovatie stimuleert concurrentie op kosten, gemak en transparantie, en brengt daarmee nieuwe keuzemogelijkheden voor consument en bedrijven.

Innovatie stimuleert concurrentie op kosten, gemak en transparantie, en brengt daarmee nieuwe keuzemogelijkheden voor consument en bedrijven. Hrzitting/Rndetafelgesprek Vaste Cmmissie vr Financiën Herziene Richtlijn Betaaldiensten (PSD 2) 15 nvember 2017 Inbreng namens Hlland FinTech Financiële innvatie is van grt belang vr cnsument en bedrijfsleven.

Nadere informatie

Missie, visie en organisatiedoelstellingen GHOR organisaties Gooi & Vechtstreek en Flevoland In het kader van de intensivering van de samenwerking

Missie, visie en organisatiedoelstellingen GHOR organisaties Gooi & Vechtstreek en Flevoland In het kader van de intensivering van de samenwerking Missie, visie en rganisatiedelstellingen GHOR rganisaties Gi & Vechtstreek en Flevland In het kader van de intensivering van de samenwerking Afdeling GHOR Flevland/ GHOR Gi & Vechtstreek Datum 7 juni 2010

Nadere informatie

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit. Criteria en vragenlijst themacertificaat Relaties en seksualiteit Primair nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Nadere informatie

Bijlage IVa Sjabloon voor de verdeling van werkzaamheden voor onderwijzend personeel in de kunsteducatie

Bijlage IVa Sjabloon voor de verdeling van werkzaamheden voor onderwijzend personeel in de kunsteducatie Bijlage IVa Sjabln vr de verdeling van werkzaamheden vr nderwijzend persneel in de kunsteducatie Sjabln vr de verdeling van werkzaamheden vr nderwijzend persneel in de kunsteducatie LOGA-partijen vinden

Nadere informatie

KERNFUNCTIE. 1. Functie-informatie. Functienaam: Directeur Shared Services Organisatie Functieschaal: 15 Kenmerkscores: 45445 45545 44 45 Somscore: 62

KERNFUNCTIE. 1. Functie-informatie. Functienaam: Directeur Shared Services Organisatie Functieschaal: 15 Kenmerkscores: 45445 45545 44 45 Somscore: 62 KERNFUNCTIE 1. Functie-infrmatie Functienaam: Directeur Shared Services Organisatie Functieschaal: 15 Kenmerkscres: 45445 45545 44 45 Smscre: 62 2. Omgeving De werkzaamheden wrden verricht binnen de bestuurlijke

Nadere informatie

Regeling: strategisch plan duurzame ontwikkeling werknemer

Regeling: strategisch plan duurzame ontwikkeling werknemer Regeling: strategisch plan duurzame ntwikkeling werknemer Lptijd : 1 maart 2017 t/m 31 december 2018 Aanbd vr metalektrbedrijven He verandert u daadwerkelijk het gedrag en de werkwijze van teams/afdelingen

Nadere informatie

IWI. De Gemeenteraad Postbus 11563

IWI. De Gemeenteraad Postbus 11563 Inspectie Werk en Inkmen Tezicht Gemeentelijk Dmein De Gemeenteraad Pstbus 11563 2502 AN Den Haag Prinses Beatrixlaan 82 2595 AL Den Haag Telefn (070) 304 44 44 Fax (070) 304 44 45 www.lwiweb.nl Cntactpersn

Nadere informatie

Reglement betoelaging lotgenotengroepen. Kom op tegen Kanker

Reglement betoelaging lotgenotengroepen. Kom op tegen Kanker Reglement betelaging ltgentengrepen Km p tegen Kanker 1. Del Km p tegen Kanker wil ltgentengrepen stimuleren, begeleiden en ndersteunen een kwaliteitsvlle werking uit te buwen. Dit det ze nder meer dr

Nadere informatie

Tussenrapportage: plan van aanpak raadsenquête grondexploitatie Duivenvoordecorridor.

Tussenrapportage: plan van aanpak raadsenquête grondexploitatie Duivenvoordecorridor. Tussenrapprtage: plan van aanpak raadsenquête grndexplitatie Duivenvrdecrridr. Enquêtecmmissie grndexplitatie Duivenvrdecrridr 16 februari 2015 Inhudspgave: 1. Inleiding 2. Organisatie 3. Verfijning nderzeksvraag

Nadere informatie

Stichting de Wielborgh Wonen, zorg en welzijn. Van harte welkom. Training Meten moet! Casper van der Most

Stichting de Wielborgh Wonen, zorg en welzijn. Van harte welkom. Training Meten moet! Casper van der Most Stichting de Wielbrgh Wnen, zrg en welzijn Van harte welkm Training Meten met! Casper van der Mst Stichting de Wielbrgh Wnen, zrg en welzijn Prfessinele rganisatie Meten Analyseren Plannen Verbeteren Reviews

Nadere informatie

Kenneth Smit Consulting -1-

Kenneth Smit Consulting -1- Versneld en cntinu verbeteren van de perfrmance en de resultaten van uw medewerkers en rganisatie. Perfrmance en rendementsverbetering van uw rganisatie is de fcus waarp de activiteiten van Kenneth Smit

Nadere informatie

Huurdersvereniging In De Goede Woning ACTIVITEITENPLAN

Huurdersvereniging In De Goede Woning ACTIVITEITENPLAN ACTIVITEITENPLAN 2014 Activiteitenplan 2014 : INLEIDING In 1997 werd de in Zetermeer pgericht met als del het behartigen van de belangen van huurders van de cmplexen van R.K. Wningbuwstichting De Gede

Nadere informatie

Bijlage 4. Toetsingskader ontwerp levensloopbestendig Zeist-Oost

Bijlage 4. Toetsingskader ontwerp levensloopbestendig Zeist-Oost Bijlage 4 Tetsingskader ntwerp levenslpbestendig Zeist-Ost 1. Opzet Het tetsingskader Levenslpbestendig Zeist-Ost bestaat uit een aantel nderdelen. Een algemeen deel gaat ver de levenslpbestendige wijk:

Nadere informatie

Inkoop- en aanbestedingsbeleid Energiefonds Overijssel

Inkoop- en aanbestedingsbeleid Energiefonds Overijssel Inkp- en aanbestedingsbeleid Energiefnds Overijssel 2013 Inhudspgave 1 Inleiding 3 2 Het beleid 4 2.1 Rechtmatigheidsthema's 4 Prcedures 4 Meerwerk en herhalingspdrachten 4 2B-diensten 5 Integriteit 5

Nadere informatie

GENERIEKE FUNCTIEBESCHRIJVING TEAMVERANTWOORDELIJKE

GENERIEKE FUNCTIEBESCHRIJVING TEAMVERANTWOORDELIJKE GENERIEKE FUNCTIEBESCHRIJVING TEAMVERANTWOORDELIJKE Identificatiegegevens Functie: teamverantwrdelijke Niveau/rang: B 4-5 Plaats in het rgangram: departement maatschappelijke dienstverlening/ financiën/persneel/facility/

Nadere informatie