OPTIMALISATIE BEHANDELINGEN TEGEN TRIPS, ROEST EN PAPIERVLEKKENZIEKTE IN PREI

Transcriptie

1 OPTIMALISATIE BEHANDELINGEN TEGEN TRIPS, ROEST EN PAPIERVLEKKENZIEKTE IN PREI Proefcode: OL14 PRIPM In opdracht van: ADLO : Integratie van IPM in de vollegrondsgroenteteelt in Vlaanderen Vlaamse overheid, Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling 1030 Brussel Door: PCG vzw Karreweg 6 B-9770 Kruishoutem Tel (0) Fax (0) pcg@pcgroenteteelt.be Proefverantwoordelijke: Studieverantwoordelijke: Directeur: Anneleen Volckaert Saskia Buysens Bruno Gobin Datum: 30 maart 2016 Studieverantwoordelijke Dr. ir. S. Buysens Directeur Dr. B. Gobin FOR_013H - Geldig vanaf 15/12/2014 PCG vzw - Karreweg Kruishoutem - T F info@pcgroenteteelt.be BTW: IBAN: BE BIC: NICABEBB - RPR: Oudenaarde

2 Abstract Tussen preirassen bestaan grote verschillen in de gevoeligheid voor trips, roest en papiervlekkenziekte. Door een goede rassenkeuze en een doordachte middelenkeuze kan er bespaard worden op het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen zonder in te boeten op kwaliteit of opbrengst. Deze proef werd aangelegd om de behandelingen tegen trips, roest, papiervlekkenziekte in prei te optimaliseren en ligt aan in het kader van het ADLO project Integratie van IPM in de vollegrondsgroenteteelt in Vlaanderen. Volgende behandelingen werden vergeleken: Voor trips worden waarschuwingen die gegeven worden via Waarnemingen en Waarschuwingen vergeleken met de voorspellingen volgens een model waarbij rekening gehouden wordt met temperatuur, oogstperiode, rasgevoeligheid, tripsdruk, sterkte van het gespoten middel en groei van de prei. In het huidige systeem van Waarnemingen en Waarschuwingen wordt enkel rekening gehouden met de temperatuur. Voor roest worden 2-3 wekelijkse kalenderbespuitingen vergeleken met bespuitingen volgens de sterkte van het middel (Nativo, Horizon en Rudis als sterkere middelen, Corbel en Ortiva als zwakkere middelen) en de gevoeligheid van het ras. Voor papiervlekken worden 2-3 wekelijkse kalenderbespuitingen vergeleken met de voorspellingen volgens het papiervlekkenmodel waarbij rekening gehouden wordt met rasgevoeligheid, ziektedruk, teelthistoriek, neerslag en sterkte van het gespoten middel. Deze verschillende toepassingen gebeuren op 3 verschillende rassen: Megaton (Nunhems): heel gevoelig voor trips (--), weinig gevoelig voor roest (+), gevoelig voor papiervlekkenziekte (-) Walton (Nunhems): niet gevoelig voor trips (++), weinig gevoelig voor roest (+), niet gevoelig voor papiervlekkenziekte (++) Mercurian (Syngenta): matig gevoelig voor trips (+-), gevoelig voor roest (-), gevoelig voor papiervlekken (-) De proef werd aangelegd op een proefveld te Kruishoutem, België in 3 parallellen als een gerandomiseerde blokkenproef. De plotoppervlakte was 24 m². De proefbespuitingen gebeurden met een automatische proefveldspuit en de gebruikte hoeveelheid water bedroeg 500 l/ha voor de tripsbestrijding en 400 l/ha voor de ziektebestrijding. De tripsdruk was hoog dit jaar. Bij de onbehandelde objecten vertoonde het ras Megaton al snel een zwaardere tripsaantasting dan de rassen Walton en Mercurian. Van Walton is het gekend dat het een lage gevoeligheid heeft voor trips. In deze proef scoorde ook Mercurian heel goed. Bij de behandelde objecten werden geen significante verschillen waargenomen, ondanks het grote verschil in aantal bespuitingen (dit varieerde tussen 5 en 9). Ook de roestaantasting was hoog in deze proef. Bij de onbehandelde objecten vertoonde het ras Mercurian al snel een zwaardere aantasting dan de rassen Megaton en Walton. Van Mercurian is het gekend dat het een hogere gevoeligheid heeft voor roest. Bij de behandelde objecten werden geen significante verschillen waargenomen, ondanks het verschil in aantal bespuitingen (dit varieerde tussen 3 en 5). De aantasting door Phytophthora porri was zeer laag in de proef. Er werden geen significante verschillen vastgesteld. Pagina 2 van 11

3 Inhoud 1 Inleiding Materiaal en methoden Objecten Proefdesign Draaiboek Proefveld / infrastructuur Klimatologische omstandigheden Beoordelingsmethode Behandelingen Statistische analyse Resultaten en bespreking Resultaten Validiteit van de resultaten Bespreking Besluit Verklaring van de kwaliteitsverantwoordelijke Vertrouwelijkheid van dit document Samenwerking Pagina 3 van 11

4 1 Inleiding Tussen preirassen bestaan grote verschillen in de gevoeligheid voor trips, roest en papiervlekkenziekte. Door een goede rassenkeuze en een doordachte middelenkeuze kan er bespaard worden op het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen zonder in te boeten op kwaliteit of opbrengst. Deze proef werd aangelegd om de behandelingen tegen trips, roest, papiervlekkenziekte in prei te optimaliseren en ligt aan in het kader van het ADLO project Integratie van IPM in de vollegrondsgroenteteelt in Vlaanderen. Kernvragen zijn: - Welk ras is het minst gevoelig voor trips, roest en/of papiervlekken? - Welk behandelingsschema zorgt voor de minste aantasting? - In welk behandelingsschema worden het minst actieve stoffen gebruikt? 2 Materiaal en methoden 2.1 Objecten Behandeling Rassen 1. Megaton 1. Onbehandeld 2. Walton 3. Mercurian Trips o.b.v. model 1. Megaton 2. Veldspecifiek Roest o.b.v. sterkte middel & gevoeligheid ras 2. Walton Papier o.b.v. prei-info 3. Mercurian Trips o.b.v. W&W 1. Megaton 3. Gangbaar Roest om 2-3 weken 2. Walton Papier om 2-3 weken 3. Mercurian 2.2 Proefdesign Proefdesign Gerandomiseerde blokkenproef Aantal parallellen 3 Aantal objecten 9 Spuitoppervlakte (m²) 24 Lengte plot (m) 8 Breedte plot (m) 3 1ste cijfer = behandeling = Onbehandeld = Veldspecifiek = Gangbaar de cijfer = ras = Megaton = Walton = Mercurian de cijfer = herhaling F Pagina 4 van 11

5 2.3 Draaiboek Datum Actie / Handeling Bemerkingen / Werkinstructies 23/05/2014 Plant 05/09/2014 Beoordeling Trips 05/09/2014 Beoordeling Roest 05/09/2014 Beoordeling Papiervlekkenziekte 07/10/2014 Beoordeling Trips 07/10/2014 Beoordeling Roest 07/10/2014 Beoordeling Papiervlekkenziekte 20/10/2014 Beoordeling Trips 20/10/2014 Beoordeling Roest 20/10/2014 Beoordeling Papiervlekkenziekte 2.4 Proefveld / infrastructuur GPS-coördinaten 50 56'41.7", 3 31'26.0" Gemeente Kruishoutem Land België Locatie proef PCG F60-62 Voorgaande teelt Wortelen Ras (+zaadhuis) Megaton (Nunhems), Walton (Nunhems), Mercurian (Syngenta Seeds) Teeltsysteem Ruggenteelt Zaaispecificaties 80 zaden / lopende meter Plantspecificaties 70 x 10.9 cm Tabel: Bodemanalyse Blgg Datum Staalname diepte (cm) Grondsoort phkcl %C P K Mg Ca Na mg/100 g droge grond 06/03/ Zand Datum Tabel: Bodemanalyse PCG Staalname diepte NO3 - -N NH4 + -N (cm) (kg/ha) (kg/ha) 05/08/ <4 05/08/ <4 16/09/ /09/ Tabel: Bemesting Datum Hoeveelheid Samenstelling meststof (%) Meststof (kg/ha) N P2O5 K2O MgO 14/08/ KAS 27 14/08/ Entec /09/ Ammoniumnitraat 27 Pagina 5 van 11

6 Tabel: Algemene gewasbescherming Datum Product Dosis per hectare Actieve stof 06/06/2014 Frontier Elite 1.25 l dimethanamide-p 06/06/2014 Stomp Aqua 1.5 l pendimethalin 06/06/2014 Totril 0.5 l ioxynil 06/06/2014 Lentagran 45 WP 1 kg pyridaat 02/07/2014 Totril 1 l ioxynil 02/07/2014 Lentagran 45 WP 1 kg pyridaat 16/07/2014 Eloge 1 l haloxyfop-r-methyl 2.5 Klimatologische omstandigheden Klimaatgegevens Gebruikt meetstation KMI meetpost Kruishoutem Afstand tot proefveld 0 km Grafiek: Klimatologische omstandigheden Kruishoutem (15/03/ /09/2015) Neerslag (mm) Max temperatuur ( C) Min temperatuur ( C) Beoordelingsmethode Er werden steeds 20 vooraf aangeduide planten per plot beoordeeld. Roest: het percentage aangetast bladoppervlak door roest werd per plant geschat. Trips: het percentage aangetast bladoppervlak door trips werd per plant geschat. Papiervlekkenziekte: het aantal papiervlekken per plant werd geteld. Pagina 6 van 11

7 2.7 Behandelingen Ras Megaton Walton Mercurian Behandeling Veldspecifiek Gangbaar Veldspecifiek Gangbaar Veldspecifiek Gangbaar 09/07/2014 Mesurol Mesurol Mesurol Mesurol Mesurol Mesurol 18/07/2014 Nativo & Corbel Nativo & Corbel Nativo & Corbel 24/07/2014 Tracer Tracer Tracer Tracer Tracer Tracer 28/07/204 + Horizon Horizon Horizon Horizon Horizon Horizon 01/08/ /08/2014 Mesurol 07/08/2014 Mesurol 08/08/2014 Tracer 18/08/ /08/ Ortiva Top Mesurol + Nativo & 05/09/2014 Ortiva Top Ortiva Top Mesurol Mesurol + Nativo & + Ortiva Top Ortiva Top Tracer + Horizon Mesurol + Nativo & + Ortiva Top 08/09/2014 Mesurol Tracer Tracer 17/09/2014 Tracer Tracer Tracer Tracer Tracer 22/09/2014 Horizon Horizon + Signum Horizon 30/09/2014 Signum Signum 06/10/ /10/ Statistische analyse Rudis & + Folio Gold Horizon + Signum Rudis & + Folio Gold Mesurol + Rudis & + Signum Rudis & + Signum Horizon + Folio Gold Omdat de behandeling werd uitgevoerd op basis van het ras werd de interactie tussen deze twee categorische variabelen niet onderzocht. De resultaten werden daarentegen geanalyseerd door middel van een variantieanalyse op de gemiddelden. Als hier significante verschillen (α < 0.05) werden gevonden dan werd een Tukey test uitgevoerd om de verschillen tussen de gemiddelden aan te tonen. Pagina 7 van 11

8 3 Resultaten en bespreking 3.1 Resultaten Aantal bespuitingen Tabel: Aantal bespuitingen per object veldspecifiek veldspecifiek veldspecifiek gangbaar gangbaar gangbaar Megaton Walton Mercurian Megaton Walton Mercurian Trips Roest Papier Totaal Tabel: Beoordeling trips (percentage aangetast bladoppervlak) Behandeling Ras 5/sep 7/okt 20/okt onbehandeld Megaton 11.9 b 39.8 c 28.1 b onbehandeld Walton 6.5 a 21.8 b 22.4 b onbehandeld Mercurian 4.5 a 20.9 b 25.2 b veldspecifiek Megaton 4.2 a 6.6 a 6.6 a veldspecifiek Walton 4.1 a 4.5 a 6.1 a veldspecifiek Mercurian 4.4 a 4.5 a 6.2 a gangbaar Megaton 5.0 a 5.7 a 5.1 a gangbaar Walton 3.4 a 2.7 a 4.2 a gangbaar Mercurian 3.9 a 1.5 a 2.9 a p-waarde Pagina 8 van 11

9 Tabel: Beoordeling roest (percentage aangetast bladoppervlak) Behandeling Ras 5/sep 7/okt 20/okt onbehandeld Megaton 4.2 ab 6.7 b 6.7 ab onbehandeld Walton 5.5 b 7.1 b 10.4 bc onbehandeld Mercurian 12.1 c 13.0 c 13.7 c veldspecifiek Megaton 0.4 a 0.7 a 0.5 a veldspecifiek Walton 0.5 a 1.1 a 1.0 a veldspecifiek Mercurian 1.7 ab 2.6 a 2.2 a gangbaar Megaton 0.2 a 0.2 a 0.5 a gangbaar Walton 0.5 a 0.4 a 0.5 a gangbaar Mercurian 2.3 ab 2.1 a 0.8 a p- waarde Tabel: Beoordeling papiervlekkenziekte (aantal papiervlekken per plant) Behandelin g Ras 5/sep 7/okt 20/okt onbehandeld Megaton onbehandeld Walton onbehandeld Mercurian veldspecifiek Megaton veldspecifiek Walton veldspecifiek Mercurian gangbaar Megaton gangbaar Walton gangbaar Mercurian p- waarde Validiteit van de resultaten De proef werd uitgevoerd volgens protocol beschrijving. De resultaten zijn geldig. Pagina 9 van 11

10 3.3 Bespreking De tripsdruk was hoog dit jaar. Bij de onbehandelde objecten vertoonde het ras Megaton al snel een zwaardere tripsaantasting dan de rassen Walton en Mercurian. Van Walton is het gekend dat het een lage gevoeligheid heeft voor trips. In deze proef scoorde ook Mercurian heel goed. Bij de behandelde objecten werden geen significante verschillen waargenomen, ondanks het grote verschil in aantal bespuitingen (dit varieerde tussen 5 en 9). Ook de roestaantasting was hoog in deze proef. Bij de onbehandelde objecten vertoonde het ras Mercurian al snel een zwaardere aantasting dan de rassen Megaton en Walton. Van Mercurian is het gekend dat het een hogere gevoeligheid heeft voor roest. Bij de behandelde objecten werden geen significante verschillen waargenomen, ondanks het verschil in aantal bespuitingen (dit varieerde tussen 3 en 5). De aantasting door Phytophthora porri was zeer laag in de proef. Er werden geen significante verschillen vastgesteld. Antwoorden op de kernvragen: - Welk ras is het minst gevoelig voor trips, roest en/of papiervlekken? Walton en Mercurian waren het minst gevoelig voor trips. Megaton en Walton waren het minst gevoelig voor roest. De aantasting door papiervlekkenziekte was te laag om verschillen te zien. - Welk behandelingsschema zorgt voor de minste aantasting? Al de behandelde objecten vertoonden minder aantasting dan de onbehandelde objecten. Tussen de behandelde objecten werd geen significant verschil vastgesteld. Alle behandelingen waren dus even doeltreffend. Cijfermatig is te zien dat de tripsaantasting bij het ras Walton en Mercurian hoger is bij het veldspecifiek schema dan bij het gangbaar schema. Dit is wellicht te verklaren door het lager aantal bespuitingen dat uitgevoerd werd tegen trips. - In welk behandelingsschema worden het minst actieve stoffen gebruikt? In het ras Walton dat behandeld werd volgens het veldspecifiek schema werd 10 keer een gewasbeschermingsmiddel gebruikt. In de rassen Megaton en Mercurian die behandeld werden volgens het gangbaar schema werd 16 keer een gewasbeschermingsmiddel gebruikt. 4 Besluit Door een goede rassenkeuze en een doordachte middelenkeuze kan er bespaard worden op het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen zonder in te boeten op kwaliteit of opbrengst. 5 Verklaring van de kwaliteitsverantwoordelijke De kwaliteitsverantwoordelijke verklaart dat dit document werd uitgevoerd volgens de kwaliteitsborgingspunten vastgelegd in het intern kwaliteitssysteem van het PCG. 6 Vertrouwelijkheid van dit document Het PCG is niet verantwoordelijk voor foute, niet erkende adviezen ten gevolge van de verspreiding van dit document. Pagina 10 van 11

11 7 Samenwerking Deze proef ligt aan in het kader van het project Integratie van IPM in de vollegrondsgroenteteelt in Vlaanderen. Dit project wordt uitgevoerd met de steun van Departement Landbouw en Visserij, Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling. Pagina 11 van 11