YACON (SMALLANTHUS SONCHIFOLIUS) TEELTTECHNIEK: PLANTDEMO

Transcriptie

1 YACON (SMALLANTHUS SONCHIFOLIUS) TEELTTECHNIEK: PLANTDEMO Proefcode: OL15 YADEMO In opdracht van: Yacomix project Groente-innovatiefonds Boterakker vzw Door: PCG vzw Karreweg 6 B-9770 Kruishoutem Tel (0) Fax (0) pcg@pcgroenteteelt.be Proefverantwoordelijke: Studieverantwoordelijke: Directeur: Annelien Tack Saskia Buysens Bruno Gobin Datum: 4 mei 2016 Studieverantwoordelijke Dr. ir. S. Buysens Directeur Dr. B. Gobin PCG vzw - Karreweg Kruishoutem - T F info@pcgroenteteelt.be BTW: IBAN: BE BIC: NICABEBB - RPR: Oudenaarde

2 Abstract De professionele teelt van yacon is op dit moment nog erg beperkt in Vlaanderen. Hoewel de interesse in de teelt groot is, is er nood aan verdere mechanisatie om de teelt op een grotere schaal mogelijk te maken. In deze demonstratieve proef werden daarom verschillende beschikbare plantmachines uitgetest voor het planten van yacon broedknollen. De yacon broedknollen kunnen zeker aangewend worden voor het machinaal planten. De knolletjes zijn erg weerbaar en de grootte van de plantknolletjes kan enigszins aangepast worden afhankelijk van de plantmachine die gebruikt wordt. Hoe groter de plantknollen die gebruikt worden, hoe meer ogen aanwezig zijn en hoe meer stengels gevormd zullen worden. De drie plantmachines die uitgetest werden kunnen alle drie ingeschakeld worden voor het planten van yacon. De Cova planter en Perdu planter blijken erg geschikt. De volautomatische aardappelplanter kan ook een degelijke optie zijn indien minder diep gepland wordt en manueel knolletjes ingelegd worden. Een machinale oogst met een zelfrijdende aardappelrooier is zeker niet onmogelijk. Het loof kan relatief goed verwijderd worden en de knollen geraken redelijk vlot uit de grond. Wel worden veel oppervlakkige beschadigingen aan de knollen vastgesteld door de trillingen en stoten van de machine. Het effect van deze stoten op de langdurige bewaring van de eetknollen zal nog verder onderzocht moeten worden. Pagina 2 van 10

3 Inhoud 1 Inleiding Materiaal en methoden Objecten Proefdesign Draaiboek Proefveld / infrastructuur Statistische analyse Resultaten en bespreking Resultaten Bespreking Besluit Samenwerking Pagina 3 van 10

4 1 Inleiding De professionele teelt van yacon is op dit moment nog erg beperkt in Vlaanderen. Hoewel de interesse in de teelt groot is, is er nood aan verdere mechanisatie om de teelt op een grotere schaal mogelijk te maken. In deze demonstratieve proef werden daarom verschillende beschikbare plantmachines uitgetest voor het planten van yacon broedknollen. 2 Materiaal en methoden 2.1 Objecten Tabel 1: Objecten Object Omschrijving 1 2-rijige planter Cova 2 4-rijige planter Perdu 3 4-rijige volautomatische aardappelplanter (manueel knollen inleggen) 2.2 Proefdesign Proefdesign Demoproef Aantal objecten 3 Aantal planten/ plot 400 Plotoppervlakte (m²) 225 Lengte plot (m) 75 Breedte plot (m) 3 Proefplan obj obj obj Pagina 4 van 10

5 2.3 Draaiboek Datum uitvoering Handeling Bemerking 23/04/2015 Plant Object 2 en 3 24/04/2015 Plant Object 1 04/11/2015 Oogst Met aardappelrooier Dewulf (zelfrijder) 24/11/2015 Oogst Manueel (te nat) 2.4 Proefveld / infrastructuur GPS-coördinaten 50 56'40.81"N 3 31'27.55"O Land België Gemeente Kruishoutem Locatie proef PCG Blok F -71,6 m tot -62,6 m Voorgaande teelt Prei Ras Meest courante, gele soort Teeltsysteem Ruggen, banden van 3 meter Rij afstand 70 cm Plant afstand 75 cm Tabel 2: Bodemanalyse BLGG Datum Diepte (cm) Grondsoort ph KCl %C P K Mg Ca Na (mg/100 g droge grond) 11/03/ Lemig zand 5,6 1, ,6 Tabel 3: Bodemanalyse PCG Datum Diepte (cm) NO 3 - -N NH 4 + -N (kg/ha) (kg/ha) 21/04/ < 4 21/04/ < 4 10/08/ <4 10/08/ /09/ < 4 11/09/ < 4 28/10/ < 4 28/10/ < 4 Tabel 4: Bemesting Datum kg/ha Meststof Samenstelling meststof (%) N P 2O 5 K 2O MgO 23/04/ Sulfammo /04/ tripelsuperfosfaat Statistische analyse Aangezien het ging om een demoproef werd de proef niet aangelegd in parallellen en kan er geen statistische analyse uitgevoerd worden op de resultaten. Pagina 5 van 10

6 3 Resultaten en bespreking 3.1 Resultaten Object Tabel 5: Beoordeling percentage opkomst op 29/06/2015 Percentage opkomst Foto 1: 2-rijige planter Cova Pagina 6 van 10

7 Foto 2: 4-rijige planter Perdu Foto 3: 4-rijige volautomatische aardappelplanter Pagina 7 van 10

8 Foto 4: Zelfrijdende aardappelrooier van Dewulf Foto 5: Sortering van de eetknollen en broedknollen op de machine Pagina 8 van 10

9 3.2 Bespreking Planten met 2-rijige planter Cova: Bij deze planter worden de plantknolletjes normaal automatisch via klepjes opgepikt uit één bak waar de knolletjes in verzameld liggen. Aangezien er geen grote hoeveelheden plantmateriaal beschikbaar waren, kon deze methode niet toegepast worden. Als alternatief werden de knolletjes manueel vanuit de bak op de klepjes gelegd om een regelmatige aanvoer van plantmateriaal te verzekeren. Bij de Cova planter werd automatisch een lichte rug gevormd bij het planten. Om het onkruid te beheersen werd een aantal keer geschoffeld. Indien nodig werd hier en daar ook manueel gewied. Met deze plantmachine werd een heel goed resultaat bekomen. Dit object vertoonde een erg goede opkomst. Planten met 4-rijige planter Perdu: Bij de Perdu planter zitten er achteraan de plantmachine 4 personen die de knolletjes in kokers deponeren. Onderaan de kokers zit een klep die opengaat wanneer de koker op zijn laagste punt gekomen. De klep onderaan de koker bedekt echter niet de volledige opening van de koker. Bij het planten van erg kleine plantknolletjes werd vastgesteld dat af en toe een knolletje vroegtijdig door de opening heen viel. Yacon broedknolletjes zijn namelijk vrij onregelmatig van vorm. Mits een kleine aanpassing (bijvoorbeeld het gebruik van smallere kokers) is dit probleem te verhelpen. De knolletjes worden bij planten licht aangeaard, maar er is geen sprake van rugvorming. Het onkruid kon de eerste weken na plant beheerst worden door middel van schoffelen plus eventueel aanaarden. Indien nodig werd hier en daar ook manueel gewied. Ook met deze plantmachine werd een goed resultaat bekomen. Planten met 4-rijige volautomatische aardappelplanter: Bij deze planter worden de plantknollen normaal automatisch via klepjes opgepikt uit één bak waar de plantknollen in verzameld liggen. Aangezien er geen grote hoeveelheden plantmateriaal beschikbaar waren, kon deze methode niet toegepast worden. Als alternatief werden de knolletjes manueel vanuit de bak op de klepjes gelegd om een regelmatige aanvoer van plantmateriaal te verzekeren. Aangezien onze plantknolletjes een stuk kleiner waren dan aardappelpootgoed, zouden er bij automatisch opscheppen uit de bak vermoedelijk ook dikwijls meerdere plantknolletjes opgeschept worden i.p.v. één knol per keer. Bij de volautomatische aardappelplanter werden hoge, brede ruggen getrokken. Schoffelen was in dit object dan ook niet mogelijk. Voor de opkomst van de yacon werd het onkruid gebrand. Na de opkomst werd manueel gewied. Het percentage opkomst lag bij deze plantmachine een stuk lager dan bij de andere machines. Dit resultaat is hoogstwaarschijnlijk te wijten aan de grotere plantdiepte die bij deze machine gerealiseerd werd. Voor kleinere plantknollen bleek de reserve van de knol onvoldoende om deze plantdiepte te groot om deze plantdiepte te overbruggen. Dit probleem kan verholpen worden door grotere plantknollen te gebruiken of de machine zo af te stellen dat de plantknollen minder diep in de rug zitten. Pagina 9 van 10

10 Oogsten met zelfrijdende aardappelrooier Dewulf (test): Voor de oogst werd voor de eerste maal een test gedaan om de knollen volledig machinaal te oogsten met een zelfrijdende aardappelrooier van Dewulf. Het klappen van het loof en het oogsten van de knollen werd in één werkgang uitgevoerd. De oogstmachine werd hiervoor zo diep mogelijk ingesteld. Tijdens het opvoeren van de knollen via de egelbanden bleek dat de clusters van eetknollen en broedknollen door de trillingen van de machine voor het grootste deel door de machine gescheiden werden. Bovenaan de machine werden de eetknollen van de transportband gehaald en zo meteen op het veld gescheiden van de broedknollen die in de laadbak van de machine opgevangen werden. De hoeveelheid gebroken eetknollen die waargenomen werden op de machine bleek erg goed mee te vallen. Wel werden veel oppervlakkige beschadigingen vastgesteld aan de knollen door de trillingen en stoten van de machine. Het effect van deze stoten op de langdurige bewaring van de eetknollen zal nog verder onderzocht moeten worden. De mogelijkheid bestaat ook om in een eerste werkgang het loof te verwijderen met een klepelmaaier of loofklapper en vervolgens te oogsten met een (getrokken) aardappelrooier. Bij vlakveldse teelt werd het loof behoorlijk goed verwijderd met een klepelmaaier. Bij ruggenteelt bleven veel stengels achter tussen de ruggen wanneer een klepelmaaier gebruikt werd. Hier werd met een loofklapper een veel beter resultaat bekomen. 4 Besluit De yacon broedknollen kunnen zeker aangewend worden voor het machinaal planten. De knolletjes zijn erg weerbaar en de grootte van de plantknolletjes kan enigszins aangepast worden afhankelijk van de plantmachine die gebruikt wordt. Hoe groter de plantknollen die gebruikt worden, hoe meer ogen aanwezig zijn en hoe meer stengels gevormd zullen worden. De drie plantmachines die uitgetest werden kunnen alle drie ingeschakeld worden voor het planten van yacon. De Cova planter en Perdu planter blijken erg geschikt. De volautomatische aardappelplanter kan ook een degelijke optie zijn indien minder diep gepland wordt en manueel knolletjes ingelegd worden. Een machinale oogst met een zelfrijdende aardappelrooier is zeker niet onmogelijk. Het loof kan relatief goed verwijderd worden en de knollen geraken redelijk vlot uit de grond. Wel worden veel oppervlakkige beschadigingen aan de knollen vastgesteld door de trillingen en stoten van de machine. Het effect van deze stoten op de langdurige bewaring van de eetknollen zal nog verder onderzocht moeten worden. 5 Samenwerking Deze proef kwam tot stand in kader van het Yacomix project gesteund door het Groente- Innovatiefonds en boterakker vzw. Pagina 10 van 10