CRESSEN TELEN IN TUNNEL: DEMONSTRATIEVE RASSENPROEF VOORJAAR

Transcriptie

1 CRESSEN TELEN IN TUNNEL: DEMONSTRATIEVE RASSENPROEF VOORJAAR Proefcode: GB15 CRRS01 In opdracht van: Leader-project In my backyard: delicatessegroenten op een dienblad Door: PCG vzw Karreweg 6 B-9770 Kruishoutem Tel (0) Fax (0) pcg@pcgroenteteelt.be Proefverantwoordelijke: Studieverantwoordelijke: Directeur: Annelien Tack Saskia Buysens Bruno Gobin Datum: 15 oktober 2015 Studieverantwoordelijke Dr. ir. S. Buysens Directeur Dr. B. Gobin PCG vzw - Karreweg Kruishoutem - T F info@pcgroenteteelt.be BTW: IBAN: BE BIC: NICABEBB - RPR: Oudenaarde

2 Abstract Cressen worden heel vaak op tafels geteeld. De teelt is eenvoudiger en het telen op een hoogte is arbeidsvriendelijker. In biologische teelt is één van de grondbeginselen echter zo veel mogelijk één met de natuur te telen, waardoor er met volle contact met de ondergrond dient geteeld te worden. Een hele uitdaging als het over cressen gaat. In deze demonstratieve rassenproef werd op vraag van de sector gefocust op dergelijke cressen als voorjaarsteelten in tunnel. Het doel van de proef was om deze in het voorjaar te oogsten als microgroente of cresse in het stadium van kiemlobben of maximum 1 echt ontluikend blaadje. Op het zaaibed werd een laag van 4 cm organisch materiaal aangebracht voor een betere onkruidbeheersing. Potgrond en groencompost werden vergeleken als organisch materiaal. Verder werd ook het breedwerpig inzaaien vergeleken met het zaaien op rijtjes in functie van het snijgemak. Voor de teelt als cresse met als doel de afzet naar restaurants werden volgende hoofdvragen bekeken: - Welke rassen zijn geschikt om te snijden als cresse? - Welke rassen zijn het meest geschikt om vroeg in het voorjaar te telen? - Welke rassen zijn het aantrekkelijkst wat betreft uiterlijke kenmerken? - Welk organisch materiaal zorgt voor de beste onkruidbeheersing? Uit de proef komt duidelijk naar voor dat het zaaien op rijtjes (6 of 8 cm tussen de rijen) niet geschikt is voor de teelt van cressen. Bij breedwerpige zaai met een hoge zaaidichtheid strekken de plantjes zich veel meer en is het wel mogelijk om de steeltjes in een heel vroeg stadium te snijden. Zowel de potgrond als de groencompost slagen er de eerste weken goed in om het meeste onkruid tegen te houden. Na verloop van tijd komt er meer onkruid door bij de bedden met potgrond in vergelijking met de groencompost. Van de tien verschillende gewassen die uitgetest werden (zie Tabel 1) blijken bloedzuring en rode basilicum niet geschikt om al in de tweede helft van februari te zaaien. De opkomst is heel traag en erg onregelmatig. Ook zuring Nobel en rode biet Bull s blood laten lang op zich wachten. De andere 6 soorten komen snel op. Ondanks zijn snelle opkomst vertoont radijs Topsi geen aantrekkelijke eigenschappen voor de teelt als cresse, de kiemlobben worden erg groot terwijl het steeltje heel kort blijft. Koolrabi Delicatesse blauwe blijkt wel aantrekkelijk te zijn. Echter, door zijn erg hoge bladinplanting kan er maar één keer gesneden worden, er is bijna geen hergroei mogelijk. Bladmosterd Purple Frills, Tatsoi rouge Fuego en vert Nogaro en de grootbladige tuinkers blijken erg geschikt om als cresse te oogsten. Deze 4 soorten komen snel op, hebben een aantrekkelijk uiterlijk en kunnen meerdere malen gesneden worden. Pagina 2 van 11

3 Inhoud 1 Inleiding Materiaal en methoden Objecten Proefdesign Draaiboek Proefveld / infrastructuur Beoordelingsmethode Statistische analyse Resultaten en bespreking Resultaten Validiteit van de resultaten Bespreking Besluit Samenwerking Figuur 1: 10 soorten cressen ingezaaid op rijtjes Pagina 3 van 11

4 1 Inleiding Cressen worden heel vaak op tafels geteeld. De teelt is eenvoudiger en het telen op een hoogte is arbeidsvriendelijker. In biologische teelt is één van de grondbeginselen echter zo veel mogelijk één met de natuur te telen, waardoor er met volle contact met de ondergrond dient geteeld te worden. Een hele uitdaging als het over cressen gaat. In deze demonstratieve rassenproef werd op vraag van de sector gefocust op dergelijke cressen als voorjaarsteelten in tunnel. Het doel van de proef was om deze in het voorjaar te oogsten als microgroente of cresse in het stadium van kiemlobben of maximum 1 echt ontluikend blaadje. Op het zaaibed werd een laag van 4 cm organisch materiaal aangebracht voor een betere onkruidbeheersing. Potgrond en groencompost werden vergeleken als organisch materiaal. Verder werd ook het breedwerpig inzaaien vergeleken met het zaaien op rijtjes in functie van het snijgemak. Voor de teelt als cresse met als doel de afzet naar restaurants werden volgende hoofdvragen bekeken: - Welke rassen zijn geschikt om te snijden als cresse? - Welke rassen zijn het meest geschikt om vroeg in het voorjaar te telen? - Welke rassen zijn het aantrekkelijkst wat betreft uiterlijke kenmerken? - Welk organisch materiaal zorgt voor de beste onkruidbeheersing? 2 Materiaal en methoden 2.1 Objecten Tabel 1: Objecten Object Ras Zaadhuis Zaadbehandeling 1 Bloedzuring Vreeken's zaden ncb 2 Brassica Purple Frills De Bolster bio 3 Koolrabi Delikatesse blauwe De Bolster bio 4 Radijs Topsi Hild ncb 5 Rode basilicum Bingenheimer bio 6 Rode biet Bull's blood Vreeken's zaden ncb 7 Tatsoi rouge Fuego Graines Voltz ncb 8 Tatsoi vert Nogaro Graines Voltz ncb 9 Tuinkers, G251 grootbladige Bingenheimer ncb 10 Zuring Nobel Vreeken's zaden ncb 2.2 Proefdesign Proefdesign demonstratieve rassenproef Aantal parallellen 5 Aantal objecten 10 Plotoppervlakte (m²) variabel Pagina 4 van 11

5 2.3 Draaiboek 17/02/2015 Zaai parallel /02/2015 Zaai parallel 5 18/03/2015 Oogst object 2,4,7,8 20/03/2015 Oogst object 3,9 24/03/2015 Oogst object 6 27/03/2015 Oogst object 10 1/04/2015 Oogst object 2,4,7,8 3/04/2015 Oogst object 3,9 10/04/2015 Oogst object 6 13/04/2015 Oogst object 2,7,8,9 17/04/2015 Oogst object Proefveld / infrastructuur Gemeente Kruishoutem Land België Locatie proef PCG, tunnel 11 + tunnel 12 bed 1 Voorgaande teelt Courgette Ras (+zaadhuis) zie proef Teeltsysteem bedden Par 1: in 4 cm laag groencompost: handzaaimachine, rijtjes op 6 cm, (2,5 cm in de rij) Par 2: in 4 cm laag groencompost: pneumatische zaaimachine, rijtjes op 8 cm (rassen 1,5,10: 0,76 cm in de rij; andere rassen: 1,53 cm in de rij) Zaaispecificaties Par 3: in 4 cm laag potgrond: handzaaimachine, rijtjes op 6 cm, (2,5 cm in de rij) Par 4: in 4 cm laag potgrond: pneumatische zaaimachine, rijtjes op 8 cm (rassen 1,5,10: 0,76 cm in de rij; andere rassen: 1,53 cm in de rij) Par 5: in gewone grond: manuele breedwerpige zaai + onderharken Tabel 2: Bodemanalyse PCG Datum Diepte (cm) NO - 3 -N NH + 4 -N EC (kg/ha) (kg/ha) (ms/cm) 6/01/ < 4 1,20 Pagina 5 van 11

6 2.5 Beoordelingsmethode Uiterlijke kenmerken werden gescoord op een schaal van 1 tot 9. Verder werd een kwantitatieve beoordeling van de opbrengst uitgevoerd. Om de opbrengst te kunnen vergelijken werd geoogst bij de objecten gezaaid op rijtjes. Wegens onregelmatige zaai en opkomst van de parallellen 1 en 3 die gezaaid werden met de handzaaimachine, werden deze parallellen niet mee geoogst voor een opbrengstbepaling. Bij de parallellen 2 en 4 werd per gewassoort 24 lopende meter geoogst. Indien mogelijk werd de hergroei ook nog geoogst. Figuur 2: Per gewas werd 24 lopende meter met de hand gesneden 2.6 Statistische analyse Aangezien het ging om een verkennende proef werd de proef niet aangelegd in gelijkwaardige parallellen en kan er geen statistische analyse uitgevoerd worden op de resultaten. Pagina 6 van 11

7 3 Resultaten en bespreking 3.1 Resultaten Tabel 3: Gewasbeoordeling en opbrengstgegevens Object Vroegheid Uniformiteit Aantal groeidagen tot oogst 1 Opbrengst oogst 1 Aantal groeidagen tot oogst 2 Opbrengst oogst 2 Aantal groeidagen tot oogst 3 Opbrengst oogst 3** Oogst gemak Blad inplanting Aantrekkelijkheid Bloedzuring 2,3 6,0 /* / / / / / / / / Brassica Purple Frills 7,2 7, , , ,0 7,0 7,5 Koolrabi Delikatesse blauwe 7,0 5, , ,5 / / 4,8 8,1 7,5 Radijs Topsi 8,7 5, , ,3 / / 8,0 5,0 5,3 Rode basilicum 2,0 4,0 /* / / / / / / / / Rode biet Bull's blood 5,8 4, , ,8 / / 6,0 5,0 8,0 Tatsoi rouge Fuego 7,7 7, , , ,3 4,8 8,2 Tatsoi vert Nogaro 7,5 6, , , ,5 4,0 7,3 Tuinkers, G251 grootbladige 8,2 8, , , ,0 4,8 6,5 Zuring Nobel 5,5 7, ,1 / / / / 6,5 5,0 6,5 1= laat heterogeen slecht laag niet aantrekkelijk g/lm g/lm g/lm 9= vroeg uniform goed hoog zeer aantrekkelijk * De bloedzuring en rode basilicum kwamen te traag op om te kunnen oogsten ** Bij de 3de oogstbeurt werd het gewas in een iets groter stadium geoogst dan bij de 1ste en 2de oogstbeurt Pagina 7 van 11

8 Op rijtjes gezaaid Breedwerpig gezaaid Bloedzuring Bloedzuring Brassica Purple Frills Brassica Purple Frills Koolrabi Delicatesse Blauwe Koolrabi Delicatesse Blauwe Radijs Topsi Radijs Topsi Rode basilicum Rode basilicum Pagina 8 van 11

9 Rode biet Bull s blood Rode biet Bull s blood Tatsoi rouge Fuego Tatsoi rouge Fuego Tatsoi vert Nogaro Tatsoi vert Nogaro Tuinkers, G251 grootbladige Tuinkers, G251 grootbladige Zuring Nobel Zuring Nobel Pagina 9 van 11

10 3.2 Validiteit van de resultaten Slechts twee herhalingen werden uiteindelijk verwerkt in de proef. Er moet daarom voorzichtig omgegaan worden met de resultaten. De opbrengstgegevens geven slechts een indicatie van het verschil tussen de rassen, er werd geen statistische analyse uitgevoerd. 3.3 Bespreking Cressen worden heel vaak op tafels geteeld. De teelt is eenvoudiger en het telen op een hoogte is arbeidsvriendelijker. In biologische teelt is één van de grondbeginselen echter zo veel mogelijk één met de natuur te telen, waardoor er met volle contact met de ondergrond dient geteeld te worden. Een hele uitdaging als het over cressen gaat. In deze proef werd op vraag van de sector gefocust op dergelijke cressen als voorjaarsteelten in tunnel. Het doel van de proef was om deze in het voorjaar te oogsten als microgroente of cresse in het stadium van kiemlobben of maximum 1 echt ontluikend blaadje. Op het zaaibed werd een laag van 4 cm organisch materiaal aangebracht voor een betere onkruidbeheersing. Potgrond en groencompost werden vergeleken als organisch materiaal. Verder werd ook het breedwerpig inzaaien vergeleken met het zaaien op rijtjes in functie van het snijgemak. Uit de proef kwam duidelijk naar voor dat het zaaien op rijtjes (6 of 8 cm tussen de rijen) niet geschikt is voor de teelt van cressen. De plantjes beschikken over te veel ruimte en blijven daardoor laag bij de grond groeien. Pas in het stadium van babyleaf, wanneer al meerdere echte bladeren aanwezig zijn, blijkt het haalbaar om het gewas te snijden. Bij breedwerpige zaai met een hoge zaaidichtheid strekken de plantjes zich veel meer en is het wel mogelijk om de steeltjes in een heel vroeg stadium te snijden. Zowel de potgrond als de groencompost slaagden er de eerste weken goed in om het meeste onkruid tegen te houden. Na verloop van tijd kwam er meer onkruid door bij de bedden met potgrond in vergelijking met de groencompost. Bij zaai met handzaaimachine moet echter opgelet worden met het gebruik van groencompost. De grovere structuur zorgde af een toe voor wat moeilijkheden bij het zaaien en bijgevolg was er een iets onregelmatigere opkomst. Om de opbrengst te kunnen vergelijken werd geoogst bij de objecten gezaaid op rijtjes. Door de lage groei hadden de plantjes al meerdere echte bladeren bij oogst. De kostprijs van het zaad verschilt heel sterk van gewas tot gewas, wat het niet voor elke soort haalbaar maakt om deze als cresse te telen en te verkopen. Van de tien verschillende gewassen die uitgetest werden (zie Tabel 1) bleken bloedzuring en rode basilicum niet geschikt om al in de tweede helft van februari te zaaien. De opkomst was heel traag en erg onregelmatig. Ook zuring Nobel en rode biet Bull s blood lieten lang op zich wachten. De andere 6 soorten kwamen snel op. Ondanks zijn snelle opkomst vertoonde radijs Topsi geen aantrekkelijke eigenschappen voor de teelt als cresse, de kiemlobben werden erg groot terwijl het steeltje heel kort bleef. Koolrabi Delicatesse blauwe bleek wel aantrekkelijk te zijn. Echter, door zijn erg hoge bladinplanting kon er maar één keer gesneden worden, er was bijna geen hergroei mogelijk. Bladmosterd Purple Frills, Tatsoi rouge Fuego en vert Nogaro en de grootbladige tuinkers bleken erg geschikt om als cresse te oogsten. Deze 4 soorten kwamen snel op, hadden Pagina 10 van 11

11 een aantrekkelijk uiterlijk en konden meerdere malen gesneden worden. 4 Besluit Uit de proef komt duidelijk naar voor dat het zaaien op rijtjes (6 of 8 cm tussen de rijen) niet geschikt is voor de teelt van cressen. Bij breedwerpige zaai met een hoge zaaidichtheid strekken de plantjes zich veel meer en is het wel mogelijk om de steeltjes in een heel vroeg stadium te snijden. Zowel de potgrond als de groencompost slagen er de eerste weken goed in om het meeste onkruid tegen te houden. Na verloop van tijd komt er meer onkruid door bij de bedden met potgrond in vergelijking met de groencompost. Van de tien verschillende gewassen die uitgetest werden (zie Tabel 1) blijken bloedzuring en rode basilicum niet geschikt om al in de tweede helft van februari te zaaien. De opkomst is heel traag en erg onregelmatig. Ook zuring Nobel en rode biet Bull s blood laten lang op zich wachten. De andere 6 soorten komen snel op. Ondanks zijn snelle opkomst vertoont radijs Topsi geen aantrekkelijke eigenschappen voor de teelt als cresse, de kiemlobben worden erg groot terwijl het steeltje heel kort blijft. Koolrabi Delicatesse blauwe blijkt wel aantrekkelijk te zijn. Echter, door zijn erg hoge bladinplanting kan er maar één keer gesneden worden, er is bijna geen hergroei mogelijk. Bladmosterd Purple Frills, Tatsoi rouge Fuego en vert Nogaro en de grootbladige tuinkers blijken erg geschikt om als cresse te oogsten. Deze 4 soorten komen snel op, hebben een aantrekkelijk uiterlijk en kunnen meerdere malen gesneden worden. 5 Samenwerking Deze proef kwam tot stand in kader van het Leader-project In my backyard: delicatessegroenten op een dienblad. Pagina 11 van 11